Cicero medicus, h. e., Selectos e M.T. Ciceronis operibus locos : vel omnino medicos, vel facillime ad res disciplinasque medicas transferendos

291쪽

rium traducebamus Voluptatem, sic licet surdos ad Oculorum. Etenim qui Secum loqui poterit, Ser monem alterius non requiret. Congerantur in unum Omnia, Ut idem oculis et auribus aplus sit: PreTnatur Eliam doloribus cerrimis corporis 3 qui primum per se ipsi plerumque Conficiunt 1omi nem: in sorte longinquitale producti Ohementius tamen torquent, quam V causa Sit, Cur erantur:

quid est tandem, dii boni quod Iaboremus Por

tu enim praeSto est, quoniam mors ibidem St,

aeternum nihil sentienti receptaculum. Theodorus Lysimacho mortem minitanti magnum VCΓΟ, inquit, effecisti, si Cantharidi Vi in consecutus

es. - Multa primo die, cum de ipsa morte quae YCJ C DUS, IOI PRUC Etiam PostOTo, clam ageretuΓ de dolore , sunt dicta de mori quaeritu CCorde tur haud sarie pericuIum est, ne non mortem auxoptandam, aut Certe non timendam putet.

41. Mihi quidem in vita seruanda videtur illa

lex, quae in Graecorum Conuiuiis obtinetur: δε ut bibat, inquit, aut abeat. Et recte. aut

Dina fruatur aliquis pariter cum aliis Olui tale o- invicti aut ne sobrilis in Violentiam inolentoriani incidat, ante dis edul si iniurias fortunae, quas sua re C queas, defragiendo relinquas. - Alii autem haec ne bota quid in diiciant in animo resonui tomnia. QUOrtim Controuersiam solobat tanquam honorari ius arbiter iudicur Carneades. In quo quantum Celeris profuturi tinnis non sacile diXeri miis: Osiris quid in corbissimis doloribus Variis qui et radique Circii infusis molestiis alia nulla os xi in ulciri seuntio.

292쪽

Cic. de Nat Deor. I, 8. Quibus Cnim ocu Iis animi intueri potuit vesterilat fabricam illam tanti operis, qua Construi a deo atque aedificari inundum facit 3 quae moliti, quae ferramenta qui Vectes quae machinae qui ministri tanti

muneris fuerunt 3 Quemadmodum autem obedireoliarer Voluntati architecti aer ignis, qua terra potuerunt Unde ero ortae it Iae quinque formae, ex quibus reliqua formantiar, apte cadentes ad ani anum molendum pariendosque sensus 2 Longum est omnia quae talia lant, Vt plata magis quam inuenta Videantur. Sed illa palmaris quidem, quod, qui non modo natum mundum introduxerit, sed etiarn manu paene factum is Cum dixerit sorosempitCrnum. Huno Censes primis, Ut diCitur,

labris gustasse phySiologial I, qui quidquam, quod

ortum sit, putet aeternum esse posse 3 Quae est

enim coagmentatio non dissolubilis Aut quid

est, cuius principium aliquod sit, nihil sit extremum

chrior 3 Vos quidem, Lucili, soletis nam Colla meus modo hoc, modo illud cum artificium ossin gitis, fabricamque diuinam, quam sint omni in hominis sigura non modo ad sum, Verum liam

ad Venustatem apta, describere. Quod si omnium animantium formam incit hominis figura, deus autem animans St, ea figura Profecto est, quae

293쪽

pulcherrima sit omniurn quoniamque cos beatis Simos Osso ConStat, Cuius autem esse sine Virtuto nemo potest, ct VirtUS in Γcttione CoΠSturo, OCratio squam inesse, nisi in hominis figura homi ni esse Decie deos cuia silendum est. e tumeri Ca PCCio Corpu CSt, Sed quasi Cornus, nec habet Fanguinein, Sed quaSi sanguinem.

I. eo ego nunc ipse aliquid asseram melius. Vt enim modo dixi, onmibus sere in rebus, et ma xime in physicis, iud non sit citius quam quid sit dixerim. 2 5 omnes sensus veri nuntios diXit Epicurus CsSC. 97. Accessit etiam ista opinio ortasse, quod

homini homine nihil pulchrius videatur Sed

tu hoc physice, non Vides, vitiam blanda concilia trix, et qua Si sui sit lena natura An putas vi

Iam esse terra marique beluam, qua non ut e neris bolia maxinae delectetur quod hi ita esset, Cur non gCstiro taurus qUR ContΓOCLRliono, equus vaccae An tu aquilam, aut leonem, aut delphi num Ilam anteferre Censes figuram uno 2 Quid igitur mirum, si hoc eodem modo homini nasura praescripsit xt nihil pulchrius quam horiunem pia tnΓOt, Cam CSSO Causam, cur deos hominum similes pularemus Quid conses, si ratio esset in beluis non SUO quasque generi plurimum tributurεu fui se.

294쪽

u8. Est enim vis tanta naturae, Vt homo ne in velit nisi hominis similis esse.

5o. Non pudet igitur phySi lina, id est, spe

suetudine imbutis , Petere testimonium Veritatis 351. Nunquam Vidi, inquit, Epicurus animam rationis consiliique participem in Ila alia nisi hu-

52. oc Vero intelligo, cur maluerit Epicu rus deos 1 ominum Similes dicere quam hoΠ1il'eS deo IIn. Quaeres, quid inters 1. Si enim hoc illi simile sit, esse illud Jauic Video. Sed hoc dico, non ab homiΠibus formae figuram Venisse ad deos. Dii enim semper fuerunt, et nati nunquam Sunt, Si quidem aeterni sunt si, lihi sit homines nati. Anio igitur Immana sorma quam homines, ea, Un rctnt forma dii immortales. ΝΟ ergo illorum humana forma sed nostra diuina dicenda est. 55. Omnesne ibi illi delirare visi sunt, qui sine manibus et pedibus conflare deum posse de Creuerunt Ne hoc quidem Vos mouet, ΟΠSidCTantes, qua Sit cilitas quaeque opportunitas in homine Inembroru111, Vt iudicetis, membris hu manis deos non egere Quid enim pedibus opus est sine ingressu quid manibus, si ui ait compre

hendendum quid reliqua descriptione omnium

295쪽

Corporis partium, in qua nihil inane, nihil sino ausa, nihil supe1 Uaean Cum est 3 Itaque nulla ursimilari solisti liam a urue potest. Habebit igitur linguam deus, et non loquos VI dente , patulum,

habent Venustatis quandoquidem aue esse in deo propter pulchritudiilcm Vultis. 55. Ipsa ero quam nihil ad rem pertinos,

qUae Vos delectat maxime, Similitia tot Quid

Conis nonne similis lupo atque, ut Ennius Simia

quam similis, turpissima es a nobis y At

niores in tro ius dispares Elephanto belluarum nulla prudentior At figura quae vastior Llo horistiis loquor Quid inter ipsos homiNos nonne set simillimis formis disparos mores, et moribus figura dissimilis' Etenim si is mei. Vellei, muscipimus

genus hoc argumenti attende quo serpat Tu enim sumebas, nisi in homi iris glara rationem in C8S non osse. Sumet alius, nisi in terrestri nisi in Co, qui natus sit Dis in eo, qui adoleverit nisi in eo, qui didicerit misi in eo, qui X animo con stet et Corpore oaduo et infirmo: postremo nisi in homine atque mortali Quodsi in omnibus his re bus obsistis, quid est, quod te Vn forma Contur hoc His unim omnibus, quae Propositi, adiura CtiS, in homine rationem esse et montem Videbas, Qui hus detractis,' erant tamen nosse te diCis, modo lino umenta mai)ΡaDt Hoc est non considerare,

296쪽

α76 QT DE NAT DEOR. Nisi sorte ne hoc quidem attendis, non modo in homine, sed etiam in arbore, quidquid Super- Vacaneum sit, aut Sum non linbent, obstare. Quam molestum est no digito plus habere quid

ita quia nec speciem, nec Sum alium quinque desiderant. Tuus autem deus non digito no red undat, sed Capite, collo, Ceruicibus, ateribus, aluo,

tergo, poplitibus, manibus, pedibus, seminibus, cruribus. Si Vt immortalis sit, quid liuo ad Vitam membra pertinent 2 quid ipsa facie. magis illa,

domicilia vitae. Oris quidem habitus ad Vitae 1irmitatem nihil pertinet. 58. Fac tintigit aes esse, quibus UIsentur

animi. Species duntaXat ObitCitUr quaedam. Quae autem istae im9gine Vestrae, ut Unde a Democrito omnino haec IiCentia. Sod et ille re prehensus a muIti CSt, CC os exitum reperitis: totaque res a Cillat et Claudicat. am quid est, quod minus probari OSSit, quam omnium in me incidere imagines, Homeri, Pythagorae, la lonis, en e forma qua illi suorunt quomodo

orgo illi et quorum imagine. Orpheum poetam

docet Aristoteles in litatu fuisse, et hoc ri Iaicum carmen Pythagorei serunt Cuiusdam fuisse Cerco pis. At Orpheus, id est, imago eius, o Vul iis, in animum meum Saepe incurrit. Quid quod eiusdem hominis in meum aliae, aliae in tuum quid, quod earum Crum, qua nunquam Omnino fueruut, neque CSSe potuermat, Vt Scyllae, Ut Chi maerae quid, quod hominitam, Iocorum VrbiUm Carum, qua HUM 4Ham Vidimus quid, quod, si-

297쪽

mulac mihi collibilum est, praesto est imago

quid, quod etiam ad dormientem veniunt in- Vocata,

Ss Tota res, Vellei, nugatoria est. Vos autem non modo oculi imagines, sed etiam animis inculcatis Tanta est impunitas garriendi. Confugis ad aequilibritatem sic enim ἰσονο- μ αν, si laCCt, appellemus; et ais, quoniam sit natura mortalis, immortalem Clium OSSO Oportere. 44. eque enim tam desipiens fuisset, ut hC

munculis similem deum fingeret, lineamoris isduntuXat extremis, non habilia solido, membris hominis raeditum omnibus, Si membrorum Ominimo quidem exilem quendam atque OPIUCidum, nihil cuiquam tribuentem, nillil grulificantem, omnino nihil Curantem, nihil agentem.

Cic. de N. D. II, opinionum commenta

dolet dies naturae iudicia confirmat. 4. At fortasse non omnia ueniunt, qua praedicta sunt. e aegri quidem, quia non omnes conualescunt, idcirco ars nulla medicina est. Signa ostenduntur a diis rerum futurarum. In his si qui Crrauerunt, non deorum natura, sed hominum coniectura peccauit.

298쪽

6. Si enim, inquit, Chrysippus est aliquid

in erum natura, quod homini 1ΠCIi , quod ratio quod is, quod potestas humana TCer non Ρ0S sit est certe id, quod illud emoli, homino melius. Atqui res coelestes, mi Sque uo, quarum CS ΟΓ do sempiternus, ab homine confici non possunt.

Est igitur id, quo illa conficiuntur, homine meliuS. Id autem quid potius dixeris quam cum Ei enim si dii non sunt, quid esSe potest in rerum natura homine melii l. In eo enim solo ratio St,

qua nilia potest CSSe praestantius Esse autemhΟininem, qui nihil in omni mundo melius esse quam se utet, CSisientis arrogantiae ost. Ergoost aliquid melius Est igitur profecto deus.

9. Si enim res se habet, ut omnia, quae BJuntur et CresCant, Contineant in .se Vim caloris: Sine quatoque ali OSSCnt, neque Crescere. um Omne, quod est Calidum et ignoum, Cietur et agi iti mosa suo quod autem alitur et Crescit, motu quodam litur Certo et aequabilici sui quam diuro manet in nobis, iamdiu sensus et ita remanet Yo rigerulo autem et exstincto calore occidimus ipsi et exstinguimur. Quod quidem Cleanthes his otiam argumentis DCet, quanta is insit caloris in anni Corpore. Cgat enim Vllum CSSO Cibum tum P Cm, quin is di et nocte Concoquatur: Cuius etiam in reliquiis inest calor iis, qua Natura respueΓit.

Iam ero Venae et arteriae micare non desinunt, qua Si quodam igne motu animaduer

Sum quo Saepe CSt, Cum Cor nimantis alicuius euutSum, ita mobiliter palpitaret, Vt imitareturis eam peleritatem omne igitur, quod vivit, siue

299쪽

animal, siue terra editum, id Vivit propior inclusum in eo Calorem. Ex quo intelligi debet, cam caloris Naturam Vim habeΓ in Se Vitalem per in nem muti dum pertinontem. Atque id facilius co nemias, Oto CnCTO IO igneo, quod tranat ira naeas omnia, subtilius explicato. Omnos igitur paries mundi talagam illem maximas calor fui tu sustinentur . Quod si inaum in errena naturai urspici potest. Nam et lapidum consioli atque iritu lici ignem Videmus recenti fossione ,

terrana fumare calentem atque etiam ex puteis iugibus aquam Calidam trali , et id maxime hiber

ni seri temporibus, quod magna ViS, terrae uuOΓ-nis, conlindatur Caloris: aque hieme sit densior Ob eamque Causam Calorem insitum tu terris conti neu karCli US. 1 o Longa est oratio multaeque rationes, quibus occvi possit, omnia quae terra ConCisint, C mina, quaeque ipsa e S generata stirpibus infixa contineat, e temperatione caloris et oriri et auge scere. Atque aquae Otiam admisium Sse Calo1 Cm, primum ipse liquor, tum aquae declarat effusio quae neque conglaciaret frigoribus, neque Diue pruinaque ΟΠCresceret, nisi eadem se admisso

calor liquefacta et dilapsa dissunderet. Itaque ta liuilonibus reliquisque rigoribus adiectis durescit Ia umor et idem Vicissim mollitur lepefactus et a bescit calore. Atque etiam muria agit ala ventis lalepescunt, Vt intelligi facile possit, in tantis illis humoribus inclusum esse calorem. eo enim illo externus et ad Uenticius habendus est lepor, sed ex intimis maris partibus agitatione XCitatus quod

300쪽

nostris quoque corporibus Contingit, Cum motu ul que exerCitatione recuIesCunt. IUS VCro aer, qui natura est maxime frigidus, minime est expers a IoriS.

Ille vero et mullo quidem calore admistus St. Ipse enim oritur X respiratione aquarum Earum enim quasi vapor quidam aer habendus est. Is autem exsistit molia eius Caloris, qui requis Continetur. Quam similitudinem cernere possumus in iis aquis, quae esseruescunt subitis ignibus. Iam vero reliqua quarta pars muridi, ea et ipsa tota natura seruida est, C ceteris aliaris omnibus salutarem imperiit et Vitalem Calorem. Ex quo conoluditur, Cum omnes mundi partes sustinoantur Calore, mundum etiam insum simili parique natura in tanta diuturnitale seruari: loquo

magis quod intelligi debet, a Iidum illud atque ig

neum ita in omni fusum esse natura, Vt in eo in Sit procreandi vis et causa gignendi, a quo et anima 11 ita omnia, et ea, quorum stirpes terra continentu et nasci sit neceSSe , t augCSCETO.11 Absurdum igitur est dicere, cum homines

bestiaeque hoc calore teneantur, et prostero mo Vctantur a sentiant, mundum Esse sine sensu: Uiintegro, et puro, et libero, eodemque Cerrimo tmobilissimo ardore teneatur. rapsertim cum is ardor, qui est mundi, non agitatus ab alio, ne eexterno pulsu sed per eipse a Sua sponte moucta

lur. am quid potest esse mundo Valentius, quod pellat atque moueat calorem Cum quo ille teneatur