장음표시 사용
51쪽
inter quos pueri stem in que,ad mortem deposcit,ma
nibus sociorum parentaturos iactabant, tanta pervicacia,ut si negaretur,in facinus spreto imperio prorupti id rividerentur . Ergo duces ccnsuer. pcrmittendum, .
quod vetari non posset: geminum fore scelus, si cor tra datam fidem , & ducis imperium dedit itios occi- 'derent: non sinendum, ut videant se iunctos duce so tiores cse. Manicongus aduersum iniqua validus, po- stulata militum, senatusque decreta, ad aequitatem eo laminare solitus negare perstitit . indignum ratus alie- num scelus imitari, & crudelitatem crudelitate pens re: idque militum arbitrio, quibus parendi tantummo- ldo partes essent. respondet igitur , priuato, coeterorum
dolores csse, imperatoris lucitum publicum. sociorum ultionem sibi cordi sore. Ex captiuis multa prius anqui- renda, quam occidantur; spactum d t, ct publicae uti- litati, quam iracundiae consulant. Vinciri dein omnes imperat, veluti quaestiones habiturus: postea line noxa omnes demisit, elusa vulgi malitia quam vincere non oterat. Magnus plane imperator, dum contra minas exercitus praua postulantis, & contra nactum consili ji ad inhonesta consciaticiatis obdurat, & propositum te net Omnino diuinior & sacratior quaedam vis princ , pes supra plebea ingenia,&cositata extollat. XXIII- Munita Bara, castris Casiani sua iungit Aethiops, velitationes crebra pugna vital, tur, nec recenti metu icontractos victoribus obiiciendos visium . Vicinos esse i
volebat, transfugia & proditiones sperabat, nupcraeco
motionis non ignarus, e suis neminem ad hostes transi turum nouerat: quare moram sibi utilem, hosti detrimentosam non dubitabat. Belli tamen taedebat, miles caedibus & morbis attenuabatur,non alacer in prstia, ad
munia castroru lentus Gades iterata nactum, ille ma i corem animis attulerat,tarda ex dissito auxilia,& audia. ta strage inuoluntaria. Virum magnanimum calumniari turbabant, quibus uberem materiam suggerunt casius
bellorum, etiam felicium. Omnia consilia ad liberanda
52쪽
Doctrina ciuilis, Casaten dirigebat, non amore hominis Amam captabat quae bellantibus prima est. Thesauro inhiabat, mos Callanus potiretur, bellum diuturnum prospiciebat.
Cassa num angebat, cum trahi bellu videret, quod primo impetu profligaturum se sperauerat. Uerebatur ne nouos delectus rex haberet, pluribus locis castra poneret, ante omnia populi mutabilitate terrebatur, nec dubia erat, quin si clades acciperetur, aut inedia conflictarentur, ipse ut rebellionis auctor, & piaculum dederetur, omnibus suum periculum in unum conuertentibus: In communi distri mine beneficiorum & meriti ratio nulla ducitur. Summo igitur in moerore agebat. Rebel Jes sene tum primu peccati fili magnitudinem aestimat, cum pericula ingruunt, premuntque. Qui vero a magistratu sino desciuerunt, nunqua auctoribus desectioni; si di sunt. Eade inconstantiade erunt, qua secuti sunt. ita demit extrema malorii in illos recidunt, qui prima mouerunt. Vterq; ducum inuitus bellum gerebat, vultu sermone fiduciam praeferebant. Qua in re miserari libee mentis humanae ancipites flι asq; curas, quae timendo exitia sibi fingunt, fatorii suorum ignarae: non euentura formidant, N improuisio exitu hauriuntur. Omniu penὸ hominii, maxime claroru inopin , plerunq; etiam indisgnae sunt mortes,ut de Manicongo & Cassino dicam. Atq; haec in castris, maior in urbe aerumna, fames & XXIV. seditio . Casa te; postquam ignibus extrema adesses 'hiscasset, nec poste succurri videret, animo linquebet tur. Tot criminum institi recordatio an mum lancini bat: prae oculis lud bria, columelle cruciatus. Quicquid in alios exercuerat stipplicii, ade ne rebatur. Scelerara mens tibi iudex, sibi sui, sibi carniscina est. lntempe ricin mentis mores gestusque prodebant . Nunc stare attonitus .nunc celeri cursu prolabi spectare praecipitia, pugionem explorare . ruri ina mollitia solui in si eius:
Erum pure cum prae filio cogitabat, at nemo paret bat; neqne enim Vlti par moriendi necessitas. Periai - . cax tamen in amenta auarities, assidere auro, gem mas
53쪽
ac Methodi sinspicere, tractare caelata pocula, quaedam efferre, aliar*condere, rationes putare, oeconomiam culpare. Ea sola exiiij imminentis anxio voluptas . Adeo poli troborata vitia, v t nec mentem a seipsa abalienatam dese- . rant,& stultos malorum suorum materies delectat. Omnia pauitantem ut praesens nuincia absoluit, taetriora deinceps ausim, hiatus in supplicium reser auit. Thra-
satrum Casiani filium obsequij specie ad casatem D i
uisse, supra dictum est Eum frater Roxartes monue-- rat, ante Calendas Martias periculo sese iubduceret, diutius seditionem caelari non pose. Adolescens iuuetuli gloria, seu ut Cafatem plus angeret, ipsa audacia laetus in extremum usque diem moratus est : at magno temeritas illa stetit ea enim nocte quae Calendas anteit, caedes in urbe commisa in causa fuit, ut portae occluderentur, dum auctor inquiritur. Tum demum in acie discriminis Thrasarrus imprudentiam suam damnauit. Seruulus ad portam praestolatur, ipse domi equum phratum habet, Ut primus e eat. Iamque meridies erat, quando dromedario aduectus Aethiops, ingenti clamore Cafatae alloquium petit, atrocia , nec moram se- rentia se ferre praesitus, quae simul excubitor ad prae sectum, seruus ad Thras arrum reseri, ille continuo ad Rotarum profugit, aerari j praesectum, amicum & conscium, publice simultates ostentantem, colloquia sine arbitris habebant : inimicissimos putabat Eafates: Thras arrus uti exulta domo. pauper officilina a praeside exquisita simulatione petierat, obstiterat palam, Dor sine conuit ijs Rotarus, si occurrerent sibi in publico vultus inuicem truces, nulla seli: tatio, Casates conci'. liare conatus fuerat,sed nullo est cetu: Rotari porro in- ..tererat , latere Thrasarrum, ne tormentis laceratus impatientia doloris conscium proderet. Ad prodendum illum minacibus edictis ciuitas urgetur, indici procinia promittuntur. Rotarus ad inqIrirendum operam suam Osfert, probante Cafate,quod inimicus omnia diligen- tius atque asperius videretur e ecuturus. nulla domus
54쪽
Doctrina citulis. tacta pervestigantibus fuit, magno civium timore: 'rui etiam latuere, unus tamen initio obuius centuri
ad quaestiones raptus, si multum illo, qui dominum
cciderat,cuius causia portae clausae fuerant. Eodem cO, COdem tempore torqueba uir, alter quia domi-im occiderat, alter quia latentem indicare noluerat.
quuleo, ungulis, lento igne parricidium,& sides puebatur, & post leti in interfector domini satis poenaim dedi jle visus eis, alter vero seruator domini ad odendum nulla vi adigi potuit, postquam conflantisrnifices cesse re, ad eundem ignem damnati sitiat lain diciis non merita emolumenta,affectusq; domi-uatur. Hemantem tamen sid Thra laresartim seruo no ieii fuit populi, militumque miseratio, deinde indinatio, ac violenitia supplicio exemit. Tania in Hem. an fides, quia facilis illi apud beneuolum dominum se iciis, alter in caedem e Xerserat, crudelis imperij,& cot Tmeliarum impatiens. Asperi trucesque heri tot li
mi holtcs, quot seruos . comes ac mites parcntum inar diliguntur.
Toto igitur obsidij tempore Thrasemis apud Ro- XXV.
rum latitabat domi,& soris quaerebatur, cum iam Vr- C faui, in commeatus desceret, sub tenebris veste mutata 'lias ad Rotarum consili j causa venit Calates. notum insistere ianitor, dum domino denunciaret, iustera ore dominantium tamen iente prosequitur, per Ob- , a conclama penetrat, eoq; ingreditur, ubi Thrasarrus Rotarius epulabantur. Inopina re silentium, ira, me 's utrinque. Perculsus vehementer Casates: nam Ro- una unicum habere se amicum existimabat:Tantum γcutus: Et haec siles est Rotarus vero: Quae isth qc d entia et pbst tot scelera nominare fidem Fidus egon beluae Q ud queri velis, at scio.Omitte non pro se uras voce : Si ratione est ira valo tior, & dulfior vii cta, quam salus a mutuis ictibus cadamus. Si huic ircis,&mihi, crastibi apud Thra arri patrem salus, vi libertas. Paciscuntur ergo, ut Thras arrus patri, Cain
55쪽
33 Methodiuies Manicongo incolumis tradatur, deditiosequatur,
trium eni in dierum cibaria duntaxat, in urbe supere rant Legatum Castates, Hemantem iam ii crtum Thra- sarrus mittit. petuntque, ut quae egerint, rata habean- tur. Mirum dictu, an colitio Taprobanorum nemo pre
ter patre,& fratres pro Thrasarro suit. Non cisse dimit tendum in pratiam pucri tyrannum dictabat, ministros
scelerum puniendos, unius adolescentuli temeritaten non est e toti prouinciae luendam. Alios, tyranno occuu sos, alios iis proelio cecidisse, ne tyrannus viveret, sanguinem virorum principum vindictam clamare. Multos esse apud Mani congum captiuos, neminem tamen incolumitatem suam Cafatae commutatione quaerere. Thras irrum inscia patria foedera pangentem, legibus esse coercendum , ne 'regnante patre omnia se posse a bitretur, Casianum etiam patriam silio praeponere o
portere. Tantum erat odium tyranni, nec occultus in
sanum quasi ptaepotentem liuor. Vulgus enim sem- pcr potentibus inuidc nobiles aemulantur. Plerique in libertatis assertores maligni sunt. Ingrata salus habetur, cuius auctores gloria in altum tollit. Quicquid eminet, qui infra sunt, iuspectanti nec beneficia pensant, praeteritorum obliti, improuidi futurorum . Mori se malle, quam cuadere Cafatem iactabant, optare eum vel per sua latera transfigi. Casanus vultu iram tegebat, Casa tae publice renunciari iubet, omnia se patriae, etiam fili una posthabere. Filio mandat, mrtiter Ierre, quicquid euenerit, Deo jese committcre . Christianum, quo pro' pius abest 3 morte, eo felicitati viciniorem seri. Pari nos gradu vitae exitum , ac Dei conspcctum contingere. Deinde vultu & voce hilari c0nsili lini dimittit, per libertos vcro proceres priuatim aggreditur, aurum geniasque largitur, plura promittit. Vicit iram inuidiam-
que auaritic s. Pax conscitur, pacta firmantur . Claria itque omnia auro, etiam odia livoremque esse venalem. Casates Mani Congo mittitur i, urbem Casanus incrustus, S tum ira, gaudio ue iremptarem salutat: inter
56쪽
l Doctri ciuilis. Dimplexus tum hoc insusurrat:Caelaret offensim,pro-eribus ageret grati is: quod ille, quo simulatius, eo Ooquentius peregit, verbis in locum veri hectus sui titutis. Post ista conuiuio proceres excepti, suppellex
a latae dixit i. 'Postquam profunda nox,& domi solitudo, filios ad xxVt
e Castantis vocatos alloquitur. Benescia quidem pa' pare factariae non imputanda, ab ea gratiam non mereri, qui re- cum 2E-γOscat, durum tanten videri suum fatum, qui & tyran- ἡ ἴς
iis sit odio, & patriam sentiat seruator ingratam. Fili-im pecunia redempturia non ab hoste, sed a suis. Non dio Cafatae salutem eius neglectam, sed in uidia clari-udinis mortem optatam . Suos insuper labores, sum tus , beneficia regni affecti suspicionibus onerari.
tete cecidi se, quod auro vitia , non modo virtutes incantur patri filium venditum, non redditum meriti
is . Tam foedo exemplo posse ipsum filiosque Manue
Ongo venire. Inter aemulos omnia intuta Virtuti, om-
aia proditionis & ini; triarum plena apud auaros. Improuisas belli clades sibi exprobrari, prospcra ignauissi
Num quemque ad se trabere, non duraturam in side atriam, belli incertos exitus, Indiae regulos non nisi Cumptu popularium auxilia mittere, & ea tamen perbculos a libertati suas opes tantae moli impares. Proin sibi & patris consulendum. Sibi reditum ad gratiam pa tere , si cum tos praeueniat, patriae regium imperium conuenire, quae libertare uti nesciat. Nec parum tamen bello actum. Volentibus redditam libertatem, quae ii uitis seruari nequeat. Improbis etiam pro noxa suppliacium decernendum , & leniore imperio posse insulam reflorescere. Sibi quidem pacem fore intutam, facili vi tione in subiectos, plus tamen regio iuramento, quana popularium leuitati oredendum . Hunc in modum ingrata patria magnanimum virum dum tractat asperius, a se abalienavit, regi conciliauit, didi tque suo malo claros viros non esie irritandos. Igitur Casanus al-
tetra die conuocato consit o de pace diuerit, legatosquo
57쪽
ad Manicongum mittit . Pacem esie pos , si iustis iris iagnoscat, rannum & scelcrum administros puniat, elin dum insulae preficiat Secreto asanum libertus ς
cuiauit, atque incolumitatem pactus eis. Alet indus ab Aethiope cum plena potestate pacem facturus legatur:
vir integer, vigilatos, sobrius, pleia i s cultor inter primos , nemo Vnquam tam carim insularibus fuit, annos viginti summa aequitate de prudentia prouinςiam ad ininistrauit: &discedens diuites subiectos rarum inter .praesides opus diuites, ipse non ditior res iquit. Cal tesqua ii rcgio aerario inutilem per calumniam amouerat, interea iudicio ab lutus, sibi priuatus vixerat, secund fama niti quod abstersa calumnia mansit tam e cicatrix. Planicon ut eum tultu regis in consilium adsciuerat, atque in insulam reduxerat, vitiato regum more, huis cundis rebus affectum sinim sequutitur, turbatis virtutem requirunt. Magno gaudio legatum, quasi regem ipsum exceperunt. Pax in vetercs leges consecta est Ad
ditum tantummodo: Vt omnium obliuio citet, Turannus stipplicio afliceretur . Osanus iudici js praehcere tur . Hoc modo insula ad veter in dominii relapsa cit, ex praesdum arbitrio sortunam habitura , . . XXul I. Summa in exspectatione Casatae supplicium erat. ille Fratrum enim velut hostia , cuius sanguine paxi iacienda G ρ rat, in vinculis seruabatur . nec te tamen dolerir: ad rei ' gena appellat, moram habiturus, nec dubium ius. Praesidum causae ad regem pertinebant. Manicongus sui r
mi in tibi impcrium in omnps datum regio diplomateo sic'debat. Verum Cafates cum cs Et in flagrantissim re is gratia, priuilegium extors crat, quo cauebatur; ne ulli reddere rationem cogeretur, nisi nominatim de tum rex ab leuisset'. Dum illa aguntur in insumta, M. ni congus intelligit, delationei semp r in maiulcrescere, se cive regi iusipectum reddi. Domi suos ad ex-l 'radas res aulicas reliquorat idoneos, qui iasi modo dicta & facta. scd rumores etia perscriberent, qua praepO'
58쪽
minuta etiam perscribebant,&Manicongum turbabat. Capita accidationuin. Illum studio bellum trahere,regni opes alteri, legionibus eum gratum esse, tribunos si bi conciliare,militi nimium indulgere, nuter victis co-giarium dedisse, disciplinam soluere, versutum, vigilem, inquietum,ambitiosum eue, & ut sidus sit, certo rege potentiorem haberi. Haec,aliaque gigncndis, atque intendendis suspicionibus scecunda aularum insedia: nunquam promptiora quam cum innoxios in discrimen
vocant. Filius Cafatae non ignarus rem parentis extre- 'mo loco esse, ei scribit. Rcgis simum a fratre prorsus , alienum esse,nec tutum illi reditum fore mec vllum nisilc fidum illi s is creste. Haec petito colloquio Caiates Marcongo rescrt, monetque sibi adhuc thesaurum es.se, quo bellum contra fratrem gerere vale , si spes veniae sit omnia intellecturum. Si quid Taprobanis rostitutum vclit, posse id post Victoria in fieri. Interim ipse silio sito omnia inicongi consilia manifestat, eum ti e-sauros in salarium in V sum belli reseruare , militum demereri, cum Indis foedera inire, bello regem ino petiturum. Has literas filius regi anxio exhibebat, patrique veniam impetrabat. Ergo rex accuratius arma parabat, plura in fratrem dicebat, tuae cum ad eum ucta deser rentur, ille dum sibi prospicit, suspiciones intendit, atque hunc in modum singulis nunci s noua erant incrementa simultatum. Calates in fratrum discordia salutem suam sitam esse putabat. Filius eius rege apud fratrem, hunc vicissim calumniabatur, utrunque deme eri studens, utcunque casus belli fuisset, in tuto sutu rus Tandem Virum sortem , & hactenus iustitiae tenatem caluaamiae, ira,metus pes regni,opum mag itudo is ansuersum egit. Aurum quod reddendum erat do minis secum auehit, compositis iniri se rebus in patriam auigat, nondum deliberato bello, anceps an nai, rcgii Ognita lides, requitas, & magnorum com S ausorum a Vor contine et i, rursum metus, si pollutum iam
59쪽
Medio in cursii celocem cum regis literis obuiam ha - μίς/ buit, praeter solitum amancer scriptae crant, quod ip- 'μ' sum in crimen detorquebat Cafates, blanditias illas timentis &insidiantis esse: cum ad illud caput ventum es det, quo iubebatur exercitum non in via una, ted diue sos portus reducere , quali indictum esset bellum homo varer accipiebat , diuiso exercitu opprimi posse, iam regis animum notum esse,non pose Marii congiam, nisi regne saluum csse, affectati regni crimen Una morte elui: illa sola regnantium securitatem aestimari. Nusquam se securum, quem rex metuat , Oderitque. Sanguinis esse infirmum vinculum ubi de imperio certariar. Tot fraterna bella caedesque passim in historia celebrari, ut iam homines facile ignoscant , si reg' nandi causa frater fratrem occidat. Haec quamuis crebro ingererot illa suria, non tamen ducζm permOuit, nolebat primam bello aruam a su profici ici, nihil hactenus inexcusabile commissum , sciebat , uno in loco tantis copius nec hospitia, nec cibaria ose, si diuiderentur, plura praesidia teneri, vocatis ergo ad so tribunis, & centurionibus comitate, promissis, largitionibus deuincit,&iureiurando astrictos, nihil contra se facturos, in assii gnatos a rege portus dimittit.
Ipse cum selectissimis etiam proficiscitur ea res suspiracionem regi exemisset, ni Calates de largitione, es iure, iurando indicium secisset. xxiv. Zellai O in portu, magno plausu excipitur , amica
Volae M omnia, utrinque obsequium, atque humanitas, si e tur Ma- quens nobilitas gratulatum venerat, missi currus, le-n eticae, iumenta, omnia abundantis regiae oblectamen-
Vnum displicuit, ingius oppido praesectus, tarn Pria idem inuitus. Cantes male sibi metuens , si fratres Alpiciones ponerent, ad Lingium clam mittit, extremma illi imminere , iam neci destinat*m , eodem indiscrimine regem esse: sugiendum igitur,regemque adis monendum. Ille Cafatae credidit ut amico regis & suo: mouebat quod Marocon iis cum dextram cceterii da-
60쪽
Doctri a ciailis. 63Tet, set se auersatus esset. Saepe postea retulit: si vel contios C rC dextram , vel in vultu beneuolentiam not -τς Pol isset, Cantae crediturum non fuisse. Tanti est comitatis meminis z. Rex fidem vix habuit , nequa litem putab t dimissurum fuisse , si ad pugnam V oiret. Oinnia ita componit , ut suspicionem vitarer, ad Pugnam paratus esset. lxiilit in specie bonoris mittit , qui venientem excipiant , primo loco ele . Ptianti leuis armatura lictere , dc plausit venientem excepere, deinde equitatus, & hastati rmorum nitu, tubarumq; concentia gratulati sunt. i raetorianis extra' ordinem praeerat Aspar Cafatae filius doli mali artifex, quem unum ex omnibus fidissimum sibi uelanicongus arbitrabatur , ideoquς nihil timen d m ratus, cum propinquaret cohorti agmen suum p xi luper antece Lit, Aiparem salutaturus, ab eo aspere, milite infesto murmure excipitur, iussi omnes arm ponere, α discingi, id cum recusarent, ortum iurgium, di inter paucos pugna. Aspar Manicongum pilo sauciauit leui vulncre secundum humcrum , lorica, quam sub veste gerebat , ne serrum altius penetraret, impedijt. Ille nec vulnere, nec insperata re fractus, ille diis alijs in unum Asparem sertur infestus, quo grvuiter vulnerato, maiestate & minis praetorianos terruit, atque ad regem tendit, quem ignarum rei gestie'bumn habuit, offerentemque amplexus auersatus est, di plenus irarum, arma proiecit. Amicitiae ista fiunt pue ora, tu me inimicum suspicare. Iudicem te appello,2 siste accusatores meos, proditores tuos. Siste hostes, quorum Krro adhuc sanguinem mitto. Inauditum regis fratrem perire nefas est. De me nefanda credidisti, sed inimicis meis, insontem agnosces, si iudicare vclis Si iura sancta infra maiestatem regiam arbitraris, iam facilis in meo corpore est via morti, quae dimidia exl rte peracta est. Si ignaua suit dextera , quae te- tum non fixit altius, armati tui leto viam inuenient.