장음표시 사용
61쪽
ille de te mihi atrocissima minatus est Literas eius teneo, & scelera artificis quod ne pateret , occidere maconatus est. Hoc moriturus assirmo, amiciorem me tibi neminem vivere: te quoque meae necis penas da urum.'
ista inter itus,&Ium quoque territans. Dextram dein de ab teris sanguine cruentam riserens. Hanc, inquit, recipe, tale enim sΘciiti. Rex postqua intellexit fratrem ab Asipare telo petitum, iugum arma ponere, illi etiam cum fratre i iterarum commercia sulse,partiria ira,par tim dolole lacrumas fudit, veniamque precatus, seqvidum suspic tum suisse,nihil tamen contra fratris sa lutem mandasse. Curatum deinde vulnus, fraterna su-t per in ensam colloquia, literae hinc Casatae, inde Aspa-'ris ostensa: ., quin Aspar ipse cuncta prodebat: Ex vuti . secuta inflammatio, deinde phrenesis, donec crudescente furore omnia recenseret: iemum laniatis artubus, praemorsa lingua, foedum vitae exitum habuit: iustissi ina numinis vindicta, ipse ut sibi carnifex es et, qui fratres cum clade populorum in mutua exitia armarat.
Nec selicior Cafatς exitus ille cum iecurus scelcris premium exspectaret, iam dudum vinculis solutus, cognita fratrum concordia, conficijs duobus libe tbrum, quorum opera tristissima quaeque pereorat, sumptis quas recondiderat gemmis,sugam in Persidem adornabat, hanc auari impedijt, dum enim secreto in litore tutum se existimat,libertos ad reliquum seredum aurum :milit,qui a centurione deprehensi dominum prodiderunt. Exinde cum in eius corpusculo omnia tormenta contumptae lent, in Taprobanam revectus notiis contum iijs agitatus est,& postquam cruciatibus membra deessent, nuda vulnera flammis urebantur Hic exitus
suit viri nobi is mi , qui vitia virtutibus simillima ad
L empublicam attulerat, excepta sola auaritia , qua ita rapiebatur,vidissimulare non pbuet. Ccet molli qua E . lue violenter erumperent, plurimum tamen caela bantur sed exitus omnia in lucem protraxit. M anicongum medicosque vulneris exilitas decepit,
62쪽
'- Doctrina ciuilis. M telo venenum Aspar illeuerat. quod tertio die vicina ta- XXX. besecer deinde in curabili contagio via rerium cO pus peruadere, rege cum lacrymis semper assidente dem sacerdoti medicus,ille languenti supremam neces sitatem denunciat. Qua audita, mali causam conlevus est,rapinas Casatae domi iras non redditas, tescamcnto cauit, ut onarua restituerentur,Cafais & Asparis possessiones, quas illi rex donarat, egenis distribui iussit: cumque expiato animo ad extrcma inter acerbos dolores se , firmaret,sanctitis mortem ob ijt, quam proximam illi
partem vitae egerat, miseratione numinis temporaria poena defunctus. Hoc illi fatum Sadecus monachus cum Taprobane captiuo diues auro abscederet, praenuncia uerat. Eius tum vaticinia ludibrio habita. Asuersus monita contumax tum orat nimia felicitas: at sanie fluentibus artubus cuneta in religionem Verterant: ipse cosdem peccati sui auctores & vindices esse satebatur, calamitatem suam non a catu, scd numinis arbitrio prosccetam. Sane quae fortuita homines arbitrantur, alia Deo sinente, alia ordinante,Omnia praeuidente eueniunt. Vehementer etiam fratri morte rex contur batus est, magis etiam acri admonitione: nam telia me to meliorem illi regni curam, pauperumque commendarat,ed liberius, quod sine spe,metuque. At sollicitudo illa exigui temporis suit, mox obliuio sui jt,&adulantium artibus deprauatus remedia d1 fferebat. Donec lento, sed graui passu aulam uniueri in vindictauasit . De morte Mos ambi regis dictur de regni statu pau- YYYrcis agendum est. Prirnum inpra lidum Vitijs malum. Ad populi quietem, & salutem, non sat est regum pie- ragmtas, virtusque, si prauis utantur ac ministris. Toto reg- - . Ano prςdς agebantur, in tribunalibus nulla iustitia, qui- tasque:qua parte maius precium. eo lententiae deuoluebantur,sontes abibluebantur, iamia abantur innocentes. Nullum crimcn timebant improbi. Nullius integritas legum auxilio tuta erat. sures, adulteri, abiget, pla-
63쪽
' tiarij,homicidit,ltro mala passis insultabant apua
cios criminum, praedarum lue causam dicturi. Arcana regi; , &supremum consilium taeterrimi occuparant: seelerum indicia supprimebant. Dignitates passim v niebant, tam prodiga licitati ne, ut integra patrimoniam isti impenderent, cum scenore de publico recepturi. Qui in locum pessimorum substituebantur, aluerant homines,ijdem mores, cum moderata tributa indice
rentur, prouincias publicani spoliabant, multis praedan di titulis. Nec militiae ratio inclior. Tribuni,& centu riones stipendia in sua commoda Vertebant: si quem di uitem sub signis habebant, aspero imperio vexabant
dum militiam redimere cogeretur: milites ad rapina 'concussiones, indecoros quia stus serebantur. Vt poenaveludcrent, in partem praedς tribuni vocabantur. Nobilita rtas prodiga, sumptu exhausta, denique ad illicita verte batur. Oinnia vitia agricolas, civesque premebant nec immerentes tanam, inter ipso, calumniae, surta, postre ino latrocinia. Ne sacerdotum quidem in tetri mors, scripturae,& legum facrarum ignor ia, Uiectus uini cui tus, opu m, Voluptatu in , bonorum prosu in da cupido,vita spurca. Rex tot malis auxilio quorundam bo- norit hi obstare conabatur Et hactenus quidem obtentatuim,ut fas,ius leges t non sine curtamine vincerentur. aliquando etiam vincerent. At postquam frater aberati audacius erumpebant maleficia, qti j a s ilius caelab uitur. Rex variis impar curis,a tristibus ad i ta facile hectebatur accedet, tadulatio, perpe fregi in maluim CVienus & Tagastus Collii regis lusus intendore. Omnia curas serentia exclud bant, aut verbis eleuabant Acceiam rium in aula principum arcta coitio , d pene con spiratio. qui suis artibus id effecerant, ut inhil rem diceretur, nisi quod ipsi vellent, quo modo vellent vi
nulli sipes citet dignitatis accipiendar , ves retinenda
nati eorum se fragiatvel seruitio , vel precio emis
let. Quin &illi qui regi antiquitus nota erant, accCptique,
64쪽
Doctrisia ciuilis. tiq;,adire verebantur,ne primates offenderent. Pesti-Iens regnis ambitio, cum non modo negocia paucorum libidine volvuntur sed principibus etiam audiendi li- bertas adimitur. Nihil inuito Deo successum habet; trium Viratus tot xxxiii execrationibus, promissis,& quod summu est improbis Dies vinculum, mutua criminii conscientia fiduciaci; robora- precariritus, leui momento dissilijt ipsis inter se commissis. Preta est' 'torio praeerat Milchamus,idemq; bellici sinatus caput, iudici)s Saradenus, coetera curabat Alombarus:urbis notae conditor. Pares illi auariti fastuq; amicitiae speciem secerat vitiorum similitudo. Singulis quaeda eminebant. Vilchamo sitimina irae, Sara leno aulae intem perantia. Monabazo profunda obtegendi sui, alios sallendi astutia. Hanc ille in sui iam is virtutibus numerabat, sapientem se &falli nacium dici gavdcbat. Populiis serpentem, torquatam vulpem , sericatum daemonem vocabat. Quicquid audiret, legeretq; ad acucndam cauliditatem reserebat, multa i i bris, etiam Gi aedis, linguam Alexandriae didiccrat ad hanc artem collegerat, multa de suo addidi rat.Rempublica sine fraud , S: inium negabat admini: irari polle, politicen versiitia dea tu definiebat, stolidos, nec rebus agendis idoneos iudicabat, tui veram innoxiamq; prudentiam probarent. Regnandi scientia a virtute separabat. Hinc in illo summa fiducia sit collegarii contemptustalle coeteris, maxime Deo inuisus, homo fati in clicis. Nunqua salsa sapientiae imitatrix astutia faustum exitum habuit , fixo caelestis regiae decreto Perditum iri sapientiam sapientum. His erant inter se sinulationes, quas Milchamus er iram, Saradentis per vinu prodebat. Mona sagus oc- utens animi,affectus sociorum ex occulto speculaba- ur. Vnica hinc erat filia Nilotis, magnae domus colu- Meia,congestae multis annis prae is laeteres, pari orna gτ' aeri, Virtus meliore paren e . dignas. Ambibant
ius connubium Acha bar Milchamib, & Adenus eradent filius. Nec intra adolescentum studia habat
65쪽
riualitas,parentes connitcbantur, non quo filiorum mori indulgere it, potenti astinitate res constabilire nimus crat, & opum congeriem in suam transferre sa- miliam.Iuuenes assectum & formam, parentes dotem spectabant. Alius nimirum amori, alii auaritiae s
Hanc in reprehensionem ut plurimum magnates in cidunt, ut coniugium, sacratissimum humani generis rvi culum, precio, potentiaqueisti ment, dotes & re 'rum incrementa seetentur, & sanctae Societatis foedus cauponando profanent. Mombaaus Adenum praetulit, ut modestiorem,& patris mansuetioris sobolem, Fac te iocatus. Ebrietatem Saradent, quam iram Milchami r malle: Hilarem surorem tristi mitiorem este. 'Achasbar amoris&reptiliae impatientia furere.nec
pater iuuenem coercere, duorum aemulorum coniura
etionem sibi perniciosam ratus. accendebat insit per hominem sua sponte ardentern Mombagi dictum celebrii fama vulgatum, & onerabit Saradisus, cum potando tam bonas nuptias conciliasse diceret. Ad instolas ago Vertitur. Mos erat sub dio, ritu militari nobilium matrimonia contrahi; huic celebritati hemus densum, cuius in umbilico campus nudus arboribus destinatumeli, Achasbar e cohorte praeseria, quam patris Vice Legebat, audacissimum quemque inter opaca sylvae abdit, iussos dato signo prorumpere. Sponsam etenim ra- pere, aut vitam ponere decteueraci Amor curam a Pibonicitae, ut solet, huic etiam vitae abstulerat. magis odi iuri riualis victoria gestientis aegrum animum exstimulabat.Cum primum in aperta nuptiale agmen descen dit,ingenti clamore abditi prouolant, caedes inchoatur,
inania aduersia erantAdeno,agmen inerme,aut ad pom-
pam armatum, inopina vis hostituta, suorum re imp uisa trepidatio, mulicrum eiulatiis, animi omnium ad pugnam imparati, ad ludicr epulatque festinantes. hasbari ergi miles gnatius, caede imbutus, certi duces, acre pugnae incitamentur praeda. Puram ergo Adentis
66쪽
Doctrina ciuilis. M pessit, deductoque in viam angustam virginis curru, im viginti sodalibus eam tuetur sequitur hostis, ibi lim precium pugnae: nonnulli su ex fuga Adeno iun-
int, praetoriani ad praedam discurrunt, quae immensarnebatur,omnibus auro gemmaque sui gentibus, de- .llatum enim existimabant, desertus scedum inmo- i ta erato corpore Achasbar conciditur, miles aula ductoris sui nece, clam sum eo quod quisque rapi
at, se subducit pauci a nuptialibus intercepti spoliam sanguine reddidere. Nuptie quamquam Bellona pronuba turbatq, succes XXXIvm tamen habuere. Spolia α cladem victoriae laetitiansabat, praecipue aemulus occisus. Milchamus quam-s ira,oeso, metu,inuidia supra humanum modum a 's' i
ias, amicitiam tamen simulat,silijsactum sedetellari noris impotentia facinus ii filio perpetratum, merius illum poenas dedi se, mulacra sponsis mittit, absenam petr luctum excusat. quoque magis falleret mor'im simulat, subito dolore contractum. Hoc unumllicitus, ne odia professa perderent vindictae locum.
aud segniter vero centuriones ad colloquium vocat, rque idoneos tentat animos militum iam ante licen i corruptorum. Monabazum &Saradenum accusat,eosilitum commodis obsittere, donati ia avertere, nun iam hoc agere , ut noua cohorte praetoria conscripta, teres exauctorentur, tum disiunctos manere iudicia.
gumque poenas, centuriones singulatim appellat, graum scelerum cornpertos.Tot malis remedium este, si ictu somno, & vino sepultos obruant,& ducis sui nem ulciscantur . Pars ergo Saradent domum circum-nt, quae facilis expugna u fuit, pserisque per ebrietam inualidis. Saraaenum, cum excitari non posset, stra ito inuolutum in latebras incognitas retrudunt, alter cisus eis, alter effugit, quarta demum luce cum lu- ari aedes rex imperasset, vox lamentantis ex occultodita, industriain quaerentium inuitauit, pcrfractistiolis icinianimen th.sauro incubantem rcperiunt,
67쪽
potum qua potuit voce, & ge stu poposcit, hausto cas'
cc diu luctatus, vinoque remeti , animam simul effudit. Calor linguam,atque interiora adusserat. Mors spe eiaculo fuit,& horrori ,reputatibus quotidianam hominis ebrietatem eo recidisse, ut medijs in rapinis fame s
tiq. te cos cretur, nullo suom obsequio adiutus. onubaetus diutius domum tutatus egredi e munitam, & sa- milia sobria cum omnes exitus occlusos cerneret , disia
'positis ad delendendum doni esticis, ipse accito pictore, sumptaque seruili veste, coeteris immistus latebat, desperatis omnibus, paeli vitam,& dominum se proditu ros, ianitas semifractas aperiunt. Neque enim ad extrema pericula durabant. Dum quaeritur Monaba Zus,essi sitim patuit, sed contempsit, fiducia mutatae per colores formae, se enim in speculo contemplatus non ipsa agnouerat, pictorem insuper ne ind:cium facere posset, occiderat, ne inter suprema quidem Deum veritus: ipse interim quasi sollicitus praeire Seradenum quaerere: dc perditis rebus astu suo fruebatur, cum obuius centurio, minaciter rogat, quando & ubi ultimo viderit Sara denum' at ne vocis si,no sese proderet, primum qiiasi du- bius conticuit, deinde semiplena verba protulit, quare suspicione conscientiae data, ad equuleum rapitur, ibi nictu plura loquitur, atque a tribuno agnoscitur. Dis simulat tamen omnia, instatque,ut Saradenum indicet, neganti scire se, illata tormenta, quae diu sortiter sustinuit, timore nc agnitus plura ferre cogeretur. Interim
ludibrio erat torquentibus, astantii, isque,Zssidore e irim, verberibus , flaminisque ficus detersus veros vultus reddiderat. Ergo cum faces lateribus admou*rent, verbera infligerent, stulo oculos soderent, ad singula supplicia quaerebant, ubinam esset Sera denu Inimicis eius effuse ridentibus,gratulantibusque, quod se ipse amisi siet: atque inter ilia animam es flauit, tam insultationibus, irrisu , & vcrsabus, quam to Viseia tis proscissus. Mors sane misera; nemo tamen eorum
qui fraudes , versutiamque pro vera prudentia in
68쪽
Doctrina ciuilis. v tempublicam intulerant, malas artes usurparunt, cdocuerunt, bonum sortitus est. Vera prudentia, ex astitiae , temperantiae , religionis praescripto cuncta dininistrat, silccessus e coelo sperat, & nanciscitur, callida illa, vitiorumque aduocata solertia, quamis stultis sapientia videatur, Deo tamen iudice, stultra est. Omnis namque astutus magnam stultitiae usturam habet, & leuitatis, cum fundamenta , Mertissima sapientiae principia procul habeat, ina-ibus confisus. Monabazi porro imprudentia in eo ta erat, quod fana in astuti captans, fidem perdide-it, odio habebatur ab omnibu , &cauebatur. Aduriores tamen eius ab illo se omnia discere, & falli, e- am cum illum vel maxime fallerent, profitebantur. idenum sponsum Nilotis pietatis suae exemplo serauit. postquam enim in conclave ventum est, Tobiae,
aquil, factum nosti, nos quoque si ij Sanctorum su-nis, nostrum connubium veteri sacratius est, quin ero primis noctibus secubamus,& matrimonium,vitatis liquam, sobolemque precibus Deo commendamus. onsensit adolescens, & ad sacerdotum nocte Mant tu, la advirginumDeo dicatarum domicilia sese contulit itque ita periculum euaserunt, longa deinde & con-orde vita simul consenuerunt.
Patrato scelere sui iam a sollicitudo, ut impune ellet, xXXV. rgo Milch mus anxius militem sanguine prςdaq; pol- Mi
itum, in arcem reducit, rex in vicina arte agebat, seroq; intum nefas intellexit,& pr sectus praetorio custodijs thera sepserat. Rex turbatus,& desectionem intilioru ri tus aduolat, ciues in os scio esse,& Canorinum con item pro se arma sumpsisse inuenit, quare ciuibus Maturiatis,uicinisque agricolis tuam ipse regiam obsi- et Nam Milchanaus i a victus, in ultionem duntaxat 'itentus, in futurum nihil prouiderat. 1racundiae enim ropria est temeritas, atque amentia, hinc inconsidera periculoria susceptio, ac pernicies. 'lissi a rcge legatii milite, causam tanti motus interrogauere. Illi indig- Da Rum
69쪽
12 Methodus rium rati regem improbi hominis ergo offendere Pro secto se paruisse respondent,regis imperium putasse, ideo magis, quod illi quos occidissent, omnium iudicio iamduda extrema Oxempla dare oportui siet, misitros se Milchanaia,ex quo intelligere possit, quid militi ma-darit. Legati collaudata militum fide,vtMilchamu tr 'dant, hortantur,quod imp re prSstiterunt,tam advindicanda, quam peragenda celera parati Nec ulla in posterum coditione pacta, ducis sui poena se absolutos e istimabant, rex magnopere laetabatur sine sanguine ius sceptri valuisse,neq; se impediri quo minus tuo tepore
noxios poena assiciat. Militi tanquam innoxio donatiu promi itit, quamuis enim reos esse certo sciret, aliud tamen praeserta voce & vultu necessitas adigebat Solium igitur rex conscendit,adducitur Milchamus causam di- turus, qui cu non virili lamentatione militibus happlicaret. Iracundi enim quos arro gacitia,&mollis educatio talos secit,animo inerti,& muliebri sunt, indi crimen ingruit igitur centurio, luem olim ephebum per iram
atroclus verberari iusi erat, Veteris conrumeliae me monad genua procumbenti alapam additis maledict is i fregit.Id Milchamo visum morte grauius, consurgen uel calcibus centurione impet ijt, manus Vinctae era t, e . inde immodica ira furens, vultumq; felle sust usus vin illi concutiens, preces in maledicta vertebat, mox sc bris, Seneruorii dira conuulsio, tremor cl; . Inter illa tamen causa agebatur, & miratus,addiccbatur, tantus porro ratviscerum ex morbo dolor, ut canesciates laminas, & I 'cerationcs 'aut non sentiret, aut sentire non videretur.
Nec ulla tamen spectantiu miseratione per bat, quod notae is uitis. nulli unqua s ipplici pepercerat rccas..; e iameritos grauia irae, non iustitiae impendere selitust siet xYXVi Morte M lchami cuneo iam pacata habebatur &rex auissem ciuibus, militiq; grati)s actis domum ire parabat cu n
bus mori. UO tumultu omnia miscentur, jorto a sordidissimis initatio, quibui nulla iuris aut famae cura. ubi enim semel mentes commotae sunt, haud facile sedanxur,minimo -'. impii,
70쪽
. Doctrina ciuiliis. 13mpulsi turbantur: Vna seditio aliam generat, mare caritia auit, etiam pol quam turbo posuit, mutuo cocussu udunt fluctus, & raro magnus est fragor sine repercus
a Qnore. Cives ergo nuincro multo plure&, praetoria- os circumliant, verbera intentantam line ductore, co-- pati, magnam partem trucidantur, dum fidem regisnploran ,circumq; tribunal conglomerantur, omnia uertuns,rex clamore,curaq; sellus dum sedare tu mulam conatur, eliditur,domumq; rclatus moritur, mago militum, ciuiumq; luctu: magninia erat in cohortem b rapinas, & contumelias odium: pra tendebatur vitio, lus tame poterat spes praedae. Multus in plebe de Mo- mbo, eiusq; actis si rino, arguentium, aut laudantium. Isum comem, assabilem, iustitiae teriacem, nullius scutia de auctorem. Liberale in etiam . religionisq; amant m. a. in cognoscenda re p. secordiam culpabant, abnoxium, essimis famularii, quae toto regno noscita bantur, no-rs Ie, credulum, imprudentem, atriumuiris postremobsessium,amorem & odia non iudicio sumpsi se, sed is enis artibus insita,alieno arbitrio cxercuisse. Regnum linistrorum turannide oppressum,ip supcrstitionc tra-ebant,quod a satellitibus, prope tribunal, ab inscii,
mitis obtritus esset. Haec populus, libertatem nouami regnantium erroribus censendis tuo more exercens: des deinde causidicorum secuta. Extra urbem Mag agam quoque sevitum, non lege, non more:sed irritatς ebis insania. Multos fuga paucos latebrae,paucissi mosi nocentia texit.Periere insontes, suror armatuo meritam ponderat, suo impetu fertur. Canorinus vir int zr, agnaeque auctoritatis,quem rex paulo ante mor
in secundum sibi constituerat, populum ad modest,n hortatur, priscipum conuentum indicit, Abissimuri laudat eius imagines in publico collocat: Filium Selymum Mel indem ablegat, monetque ut haereditatilliturus Magadagam accoleret. Legatum iam rumoriteuenerat, ta licet non creditus 3 rbem tamen exter it. Abissinus decem &octo annos natus contrariam