장음표시 사용
81쪽
regnum, sed vitam etiam pacisci sum paratus. Animi
mei vel hoc pignus tinctis, quod imperandi primordia nona pompa, luxu, ludicrisue, sed a labore & periculis inchoarim, voluitquc me Deus eodem pene tempore, regem & patriae libQratorem promulgari, ut pcr quem
commoda vestra lucri,& augere decreuerit, cognosce 're possitis. Brevi Vciaturus pauciora scribo. Vobis spectatae fidei,& prudentiae Ioannem Episcopum comme- do. meo nomine de republica ille tractabit, ut securitas& iustitia firmetur, & si qua patre meo ignorante ab improbis scelera ne gesta,quoniam infecta reddi nequeunt, in pol erum vitentur Manubias, & victoriae, regnnique primitias boni consulite, parua illa quidem, sed magni amoris,&futurae bene licentiae indubitata Pignora. Valete. De praesidibus occisis, de comitiis se inscio coactis, omnia silentio transmissa, ne probarς Videt
retur, quod nolici, neue reprehenderet, quod illi fece rant, quos offendere periculosiim e siet. Eventu laetus, ratus lue omnia victori prona, imp tum animo coepit decreuitque xlan congum proficis
ci, hosti cladem reponere, militem peregrini praeda ad auiditatem imbuere. Incitabat annita nauigandi tempestas,regni opes, ultionis cupido, gloria aucti imperia Praecipue quod non dubitaret Tacfarinatem l lani congi regem,callidum, forte,calamitate serociorem , bella
renouaturum maioribus viribus, insulam aut alios portus improuiso tentaturum. Interim praesidia, & castra sibi in regno alenda atque ad omnes nuncios trepidati-dum: melius esse in hosticiun mala belli transierre, ecportu occupato,alieno in mari dominari. Tam praecipiti consilio nullus assentiebatur iuuenili ardori impi tabant. Quippe multa pericula abs que vi, neces ita e Circum legenda Asricae extrema, si opulos naufragio infames, exercitum terra marique absumi, sertunam regis ex fortuitis ventorum di fluctuum s sycndi, & si quem locum caperet, mox oppugnatum iri. Regnum malo Pacatum per abs taxia ai rezis maioriuus moribus oh. -
82쪽
Doctri ciuilis. cyssinoxium sere. Si quid aduersi accidere nihil nis ado-
escentiae temeritatem posse accusari. Dcinde Manicon ios portus ad subita fatis munitos. Periculum ab Araia,ibus se. Famam denique formidandam. Si enim per inprobum aliquem fingeretur clades regiae classis, non
lefore,qui seditiones & tumultus cocitarent. Proinde ex patriar periculo terreretur , si non moueretur suo. omestica ante omnia componeret tum externa suscia, erct. Triduo ista disceptata sunt, Hanano & Garamanis e tum iurgio, tum lacrumis in diuersum nitentibus, nini q ie sua sciadi libertate, vix conuitio temperantibus. ibi is ino etsi supra aetatem e siet prudentia,& multa te tione iudicium expolitum : gaudebat tamen contra ici suae sententiae, si ratio probabilis redderetur. Si abs lue argumento Verba sunderentur, imperitia os cndciatur: ii cadem repeterentur sael ius, quasi molcstis, &ontumacibus irascebatur. Adulatores, quasi maledicos derat. Nullo modo eos ferre poterat, qui consilia se a onemque ita regnantium voluntatibus attemperabat,t quod ex usu esset, promere supersederent. Quare cui miliaribus aliquando, qui sensa animi sincere cordate-ue protulerant, equos gene rosos donasset, alijs qui pla- ndi studio, assentari maluerant, cyrenaeos catellos,landiri doctos misit. In tempestiuam adulandi curamon sine irrisu detestatus. Omnibus igitur obsistentius, vinci argumentis fatebatur, votum satim arduum. ruptum, plenum temeritatis & periculi, vacuum pruentiae videri. Tanta tamen se fiducia, impetuque im- 'ui, ut mutare nequeat. Hanc animi inductionem e cP, sibi sit geri, esse profecto aliquid humanis consiliis
blimius, ortiusque, quod in magna quaedam princ
ina cogitata proueha . Monentibus subinde: ne temetatem tuam in Deum traii scriberet, modeste respon- Deo duce, dc auspice Deo, nullum esse consilium I prudens, qui temerarium. In concilio Dauidem Qui
epis copiam cum vehementer contra tenderet, no inis admonitu refellit:Dauidem contra omnium com
83쪽
conpra Tacfarinatem nauigat urum. Naucs ergo in Me- in hiam couenire lusi, nec quisquam, paeter e OS, quo rer canis admouerat, quo iretur, erat conscius. Nauigatio prospera fuit, medio in oceano sex regias naues obuiam
habuere,ex illis statum Manicongi intelle Xerunt. Vt in
conspectum urbis Mani congi venerunt, missae obuiam celoces praetoria amice exceptae sunt, aliae quoque e- rant naucs Vani congianae, forma, picturaque notae, in quibus aut transfugae, aut Mani congis lingua habituque ii miles , signa omnium nauium amica. Plurimi etiam .
AEthiopum in speciem quasi captiui , & incerentes o lentabantur, igitur quali ad victricem classem videndam, portu , littora, naues complebantur. Tacfarinas morae impatiens a rata cymba occurrit, moxque in . praetoria exceptus captiuum scse sensit, reque subita perculsius obmutuit, inuoluto dein capite intra transtra se abiecit,neque Abissino benigne alloquenti res pond t. Post ista miles exscendere, ciuibus amice salutantibus truci sonore occurrere. Mox caedes & suga,& tantae multitudinis clamor immensius, quo excitatus Tacfarinas clementiam victoris exorat, ne in plebem innoxiam saeuiretur , continuo iussi caedibus de inccndiis temperare, ciues in templa, & monasteria inermesse rece pure, militi praeda conccssa aerarium a rege egestum, arma cunctis adempta, urbs& vicina pnaesidi s
munita, bblidum loco accepti principum liberi. Si quis
turbidus, audax, Versutus, in AEthiopiam traductus. Omnis nauigatio Mani congijs vetita, ut mare dediscerent. urbibus maritimis coloniae AEthiopum impo- sitae. Tacfarinas quamuis rebellis, pro regia tamen somtuna cultus; nam ea clementia reliqui procerum illecti . sese dediderunt, quos ad extrema consilia desperat; o traxisset. Ipse Tacfarinas etsi non iustam, magnam tam cia rebellandi causam habuit, auarum & asperuria AEthiopis imperium .Plurimum mouit illius namdcratio,nam rerum potitus omnes aethiopas liberaliter. hab
84쪽
Dιctri, a ciuit . habuit, ac demisit, quaeque inueniri potuerunt bona reddidit. Subiectos Alithiopum saeuitia, & rapacitate
alti ictos, silmina aequitate, largitate, industria, recreauit, plane optimus regum, si arte sceptrum accepissessit, qua tenuit. Exiguo tempore gloria regni frui misero datum eis, quia rebellione inuatit . V ciorem beneuolum expertus , quia in victos ac subaltos mitis imum sese praestitit. Sane omnibus inii crationcmna ouit, secum pensantibus, quam in lub cos em rc gum nunquam sapientibus inuidenda saltig a . Videbant regem opulentum , terra marique exter ira Occupantem, velorum & vcitium colore deceptum, repentina conuersione regno & libertate excidi sie, vitam inimici misericordia seruasse. In Ab istino ethnia an uni magnitudo tum maxime claruit, quod victoriam rem insolentissimam in potestate habuit. Non extolli prosperis, non insultare victo, non asperiorem se familiaribus exhibere, minore corporis cultu , rariore comitatu, Vota facere, templa adire, egentibi s succuse ere. Saepe illud usurpare , sibi caucia dum ne victo iam , preciosium Dei munus, superbia corrumpcret. aec segnius tamen regni urbes, &castella occupabat. in egem captum sieri impensas, dictitans, regni tructibus uuari aerar una. Reliqui js debellandis Hananum du- em constituit, ipse terrestri itinere, copias. capri-io, ac thclauros reduxit : niti l enim necesse erat itia mari committere. Verum prius quam rud tum regis te scribam, illa quae Magada Zae in regia sunt acta recti n-
Rege peregru pugnante principes,nob lita , vin una a XLIV. ue legati de capite cius Ria ac a re comitia ae tabcint. q
a inti ipso, gliscebant certamina, si quem': aus P, .aucos bonu publiciam mouebar. Pro rege Ioannes ceribat. Discordiarum acerrimus exstimula ore tCanonus, ex contentione moram, & imperi j regii desideum sperabat, Conuenientium d mersae voluntates ac
85쪽
Methodus studia.Principes regni administrationem sibi tanquam supremo concilio deberi, alios dicto parere fas esse dis putabant. Neque nunc alios libi aequari passuros, quos hactenus solio proximi inscriores habuissent. Vrbium
legati obsistebant, malle unum rcgem, quam pro viro multos regulos. Si libertas placeat, eam omnium e sic portere. Eodem se iure usuras, aequum esse in suburbanos vicos imperium tibi concedi. Vrbes este imperii firmamenta, seu ncruum belli, seu moenium tutelam spe ei es, quare cum in eas onerum praecipua recumbant, i gibus cic emolumentis aequari summis debere. Posse ciues suos ad suprema eniti, nec prudentiam, nec alia dcc si c. vi ultos principum nihil adt cmp.conferre,nisi maiorum stemmata, aliena bona, iam etiam desita. Virtute se, non sanguine niti. Asperilis omnino legati agebant, ciuilitatis imperiti,& saltu principum irritati, quod illi pollui suam dignitatem causati essent, si cum ignobili
sedentariorum ccoetu compararentur. malle sc regem,
quam auita iura,& haereditarium generis decus no tueri. Nobilitas S rusticana plebes, regem praeligebaiar, pro uno domino, nati tos tyrannos veriti. Nec illi ta men diu concordes, principes In suam faetionem nobi litatem illiciebant, data spe sore, ut urbanis antepone rentur. Vrbes rusticam tibi picbem iungere tentabant, ciuium iure promisio. Iamq; parum aberat, quin in Pa tes irent quarum illa spcciosior, haec valentior. Domi- Dari sociis omnes nondam liberi conabantur. pacis colloquio lites acccndebantur,vota in irritum cadebant,&nullo effectu consilia sua ipii morabantur dumque singuli ad suprema enituntur, nemo tenuit.
Dum inutili proceres dissidio laetantur, Ilia servirobis, a di sertia, litium magis, quam tultitiae consultus, haec in
die tum Verba perorauit.Si grassantibus regio nomine in Aethi-
imperium opia turannis, pro iure & aequitate d cerem nec cruci ρη- ' tus, mortemq; euaderem, nec tam cia vllum operae precium iacerem. Querelas enim miserorum, conatumque
aequitatis inter exordia dominorum inclcmentia, silcci-
86쪽
Doctrina ciuilis. 69derpi:& ego tot millibus pro libertate & cassorum accensere r. Nunc vero si pro patria, vita, libertate, fortunaque dicturo periculum imminet, vestra culpa, vestra dedecus est. Sub rcge fatum meum frustra quererer, gnarus sub illo impurio silenti j cautionem vix csse tu tam, dice di libertatem semper exitiolam. Nunc vero vestrii in ei qui libcrtatem tenetis, eius at et Ores, homitatores ue a discrimine vςndicare. Fortunam qua victuri sumus in manu h. bemus: Non deest tamen multi ludo,quae sestinat ad haeredem: alios etiam pertrahereni ritur libςrtatis inscio, adierno digna seruitio . Venia tamen dignos arbitror qui ex recenti timore nondum a nimos collegerunt. Vnius hominis, quem mor, priuatum fecit, haeredem, maiestate attoniti recusare metuunt Quae malum, illa animi est mollitudo, prauitas uel
volucros, belua que ubi cauea exccsere, aut rupere Vincula in carceres suos rursum se non recludunt, quanquasuauiter habitae pro delicijs est cum inopia libertas. Nos tam dira passi ad mansionem malam properamus. At
noster animus coelo datus sui iuris rc tinctas, & ter iiiij sugitans est, brutorum natura in ministerium nostrum ne apst. Cur adscito dominationis haerede aeternjtalcm seruiendi nobis posterisque conciliamus' paucos ante men es vltra gemitum queri non licuit,tam liberos nos esset ardet pigetquel Principum vetera patrimonia, ciuitatum selicium opes, agrorum tacunditatem, fluminum imariumque opportunitates, omnium laborem ac sanguinem, per luxum, fraudemque regia exhauriebat. Tot nomina presccio tim,tantam satellitum licentiam,
nouas semper dandi causas, artes rapiendi, tributorum vocabula obliti estis Nonne ipsa vita semper aulicis emisiarijs obnoxia fuit Z Quis unquam tam hostes timuit, quam calumniatores Tam male expcsa, tam crudeliter erepta, cuique seruare,atque in usus suos reponere nunc liberum es . Hinc omnibus opulentia, splendor,dignitas, dein publice auctorii ἰς apud exteros honor & metus, cum op s stuntia domi cit. In angu-
87쪽
7o Methoduc sum celebritas insgnium urbium coacta est, cum ne-so lationi corii in Oda prsia dum auaritia intercipit. Ne
sociat ossin tibvrtarc cile non potest. Ne militia quides ab dominis parcit libera. Quis enim tam sortiter prof i: u, titul ,, ; do. niriantium pugnare. quam pro liber' late potuit Nunio in pericula promptus est,cui nihil acquiritur. Scrui tu sic in per in is cra, vile eit mancipi; nO- cn At nihil ito id ius qua dominum emere,cui pro ra tione sit lubido, pro legc arbitrium. Vidimus regios a dulatores, aequi re honesti normam sola principis volvi tate definire, quae crebro exequentiu :raude, dum Putatur impleri, ceprauatur. Plcrura lue pro regio decremto seruientium cupidines obtruduntur. In magna sapi' ntium copia, nefas est, in Unius aliquando non optimi arbitrio cune a ponere. in pluribus conii lium est, pro' uidentiaque. multitudo rarius S tardius corrumpitur, nunquam simul omnis in staud cin inducitur. Bonorum interpol tu, qui improbi sunt, aut coerccntur, aut corriguntur. In aulam pes mus quisque per si nutationes, delationcs, exilia ta sui ra meliorum irrumpit. Rex noster ne fratrem quidem stri e potuit, quanquam Draeclare meritum. Vis calumniae sanguinis amorem Vio
lentior caecii s sit. At melius aget Abilsinus, si regem cum dixerimus Hoc si quidem oraculo constaret, liber ram n cse, quam scrvus mali m. Populi regnat iis partcm csse plus iuuat, quam dominum seruitiod recreri, & alicine pro ccssionis, iumenti instar, esse portionem . I x nobismet pcnd re nos , quam ex alijs consultius. Atque hoc agere potius ne inuitis dura imperare rex valeat, quam si' rare benigne,& molli brachio rcgnaturum. Qua Vcro in rege certa stabitisque virtus' Scelera sinc sciat , regnum docebit: si erubescat, pudorem excutiet ancntatio: si metuat, potentia securum reddet. Ne exemplo careat, pra
ibunt, quibus rcges pcis imos csse, prodest. Quid veromitaris, remotis praestarc rcῖ s innocentia potest, si
88쪽
Doctri ciuilis. istatas potentium inter uertit veritatem l& victrix exultat iniquitas Libertas igitur in medio posita est: demodo libertatis tuendae multos iam dies agimus. Vereor autem ut nimio studio libertatis, ipsa libertas amit ratur. Quid enim dicimus Principes, nobiles, urbes, pagani non liberi modo esse, sed dominari conantur. Non potest igitur pax ulla, aut Res p. constitui, in qua iubendi, & parendi vices nece sariae sunt. Sic igitur censeo. Omnes sublatis tyrannis ad aequalitatem Peruenimus: Communi labore pulsi sunt domini. Ad
clarissima ituri, rectum iter teneamus. AEqualitatem libertatis laudo. Nulla pars alteri imperct, pr. rogatiuam honoris habeant principes, coeterortim P, rsit potestas. quae cum exponere vellet, indignati principes consilio excessere, secuti deinde coeteri, plus cCn trouersiarum habuere. Patuitque sacilc factu ece, ut imperium excutias, cmendare Rempublicata omnino
Altera ite accensis animis in curiam ventum est. Ca- XLVI. norinusposita simulatione pro regno locutus, maio-P ρ A. is res motus concivit. Felix omnino esset humanum ge V
nus, & salutaria prudentum consilia, si quam scicile 'praesentis furtunae poenitet, tam in expedito esset meliorum faccitas: nunc contra euenit : Vrgentia mala excussimis, quae in vacuum locum bona substitu mus, nondum inuenimus. Atque,ut arbitror, haud satis considera e quaerimus. Regias iniurias, praesidum contumelias, regni mala Bias arenarrauit : nemo plura, quam ego vidit, aut pertulit. In scelerum auctores vindicaui, legem, dum improbos ultum eo, infausta sors eodem exitio inuoluit. Nunc libertatis asia sertor, iniuriose , asperaeque dominationis accus tor aduenio. Velum & hoc accurate a Bia fare praelibrum est, qui tanen postquam de repub. verba c*pit, indignatione liserrima abeuntium explosus est Na.
que mirum hoc, neque nouum, accusare Vitia,nemo Π5
PQtcst,ctiam qui maximis vrsetur. Rempublica insti-
89쪽
: Methodiu liuere,in qua summi infimique ivlla lege vitiant, quaa
omnes approbcnt, non unius est homin: s, nc Ommua'
quidcm. Eam iam multo temporc quaerimu , , 'ut ς' quid hucusque inuentum est , aut a pluribus, aut pintioribus explostini est. Qucui ergo in posterum magi stratum habebit Aethiopia Sine rectore conii: re tantam ob s non potest Malum est C praestat, i iam pullum Regi igitur, aut optimatibus, aut popul in clauiis illa committendit, est. Qi cunque impcranic, cani alium publicum tribunal,exercitus habendus est Tonacritati enim, iniuriae, hostibus obuiam eundum cst, Sen tu igitur audiendus, iudici parendum, miles olendus ςii Vcctigal ia, portoria, decumae, tributum dandum, hoc est, opum portio in vitis publicos crogandacii. igitur di horum ad in inistri, eorumque vitia toleranda. C ista citis ruitus, Legibus atque magistrati bils obtem perare est a Deo ordinata libertas : quam sub lcgitimi
regis potestatς, qui ecte negant, nec vim pius percipiunt, & nomine abutuntur. Nemo litem 'nihi ino-ucat, nemo ante tempus seccssioncm faciat, Draxa-
nidis patrocinium non suscepi. Non potest salus patriae, non libertas stare, nisi legitimi, imperiis ot tela
peretur. Vinculum est humanae societatis impcrandi, parcndique lcge praescri pytis ordo. Si regcn nolumus, cum summa potestate constituendi, qui vicem regia sungantur, quoi ne regia vitia insciant, periculum est. Bi staris oratio eo in errore vcrsati cst , quod dum contra sceptr*m nos armare conato, est, ita sententiam dixit, quasi in stilo regno dorvinarentur prae uae libidines, ®e ciurato. mox at bilus, auaritia, domi andi affectus simul climinarent r. At iam rege mortuo haerent in visceribus, menti usque illa vitia, mutuoque conflictu mardescunt. on man nostra.
sed fato suo rex cecidit. At no ea 'in mala premunt: In hoc consessu discordia ςst. ne trabes desciscant ne Persae regna invadant , ne homani vicina campant,nς finitimi distensione nostr inuitati scedera past
90쪽
mn Ue rumpant, nactus est. Duces, prisectos iam con-1hittit os oportuit, iam consiribe iactus miles, sumptus maior sponte conserendus cst, aut ab i nullis extorquelmescis. Abiis no aut parendum, aut bVllum habendum. Fastum regium odimus' at nostram superbiam amamus, ibuemus. Vera audire si potestis, equidem ii cam. Principes pcnes te ius csse imperi j aequum censent, de praesci suo non cedunt, imponere sit, nobisque re cin ma-llant, triam in consortium g bernandi socios admittere: DCc ira: ror. iam olimSocietas regni damnata est. Duos solus mundus pati non valet, nos etiam Vnus nimium Vrit. In no iram pacem principes consentire nolunt, niti imperent,& soli rerum potiantur, pares habere contu meliosum arbitrantur . Placetne ut his nos, nostraque committamus' ut pro uno mille rcgulos adorcinus 'ut
ciccti regis praemium sit penes illos, nos sola domin ruini nautatione contenti serviamus ' Hoc si lacimus, Oranda erit modestia, ne in alto positi sit perbiant, qui nondum rerum domini nos ita despiciunt , ut suam dignitatem nostro commercio pollui iudicent. Oranda iustitia. ut ne sibi plus aequo tribuant. Credo sane generosi sanguinis optimates omnia ad mansitetudinem,
aequitatemque reuocaturos. Si tamen inter eos non nemo sit arrogans, opum auidus, saeuus, nonne coni Umemtia' exspectandae, auro erit ingluuies satianda ' nonne multo sanguine regnabit' Non erit quisquam tam pro sanus, tam proiectae audaciae, tam prodigus famae. Nec ego sand suspiccr:ne tamen esse possit nobis Prouidendum esst . Quid vero urbes dura praesectorum imperia perpesae ' cur totis viribus annituntur, ne soli
principes regnent nςmpe sua sibi iura flagitat, principi
bus non fidunt, grauiora quam sub regibus verentur. Nobilitas iam pridem in regem inclinat, cum Vrbi bim simultates alit, paganis inui' est . Nunquam nisi sub rege tuta erit. Quin agricolae ut nobilibus suffragi j aequentur, toto corpore allaborant, spes tuas praee-Mricunctis formidabiles, secum qua incubuerint, cun