장음표시 사용
31쪽
1 2 Ouasio I. De natura Vitii, o Peeeati.
XXI. Probatur autem sic . Peccator non solum est iniurius Deo, ut Legislatori , sciens, & volens conte
innendo eius legem, & tollendo ab eo debitam sit biectionem , & obedientiam; sed etiam ipsiim offendit, ut justum
Iudicem, non timendo eius pinnam ,& supplicium ; ut Testem, non reverendo eius praesentiam ς ut supremum , ac sim mum Dominum , ejus jugum exincutiendo; ut Amicum, & Benefactorem, exhibendo se ei inimicum , ac ingratum,& eius beneficiis abutendo; ut primam Causam, & primum Principium, utendo ejus concursu ad peccandum ; ac denique ut summum Bonum, & ultimum Finem: quia per quodlibet peccatum mortale homo affective avertitur a Deo, ut ultimo Fine, rationem
ultimi finis impie constituens in crea tura . manta verost huius injuriat,& offensae gravitas, ostendetur, si Deris dederit, dum agemus de necessitate Incarnationis. Interim audiri potest
D. Tho. q. xx. de Verit. a. h. ita loquens a Gaicumque rem aIiquam digniorem indigniori postponit, iniuriam ei facit stant.. ampliar, quantis res est dignior. Quicumque autem in re temporata sinem sibi eonstituit, quod facit omnis mortali ter peecans; ex hoe imo , quantum ad affectum suum, praeponit ereaturam Cre. Hori, diligens plus creaturam , quam
Creatorem et finis enim est , qui maxiamst diligitur. XXII .. Hoc adeo verum existimo;
ut q anavis non dixerim , Philosophos morales expresse , ic quasi signate considerasse peccatum, ut esto ensa Dei, sub qua ratione expresin conina Theologis; certum tamen existimem, hoc eos ita non effugisse , uin implicit E saltem, & virtualiter,um cqnsiderabant peccatum, ut rectae rationi, ac legi naturali contrarium , cognoverint, hominem peccan do iniuriam. Deo legis, & rationis rectat auctqri irrogare. Imb eorum aliquos, etiam expressh id agnovisse. coli ago. ex. S. August. qui I. g. de ei-vit.. Dei c. s. 1ο. ω ra. & alibi, Iaudat Platonem, quod docuerit, in re. bus humanis nihil Diis gratius esse virtute , nihil odiosius criminibus; reprobans eos , qui obscaenis ludis Deos placari posse, autumabant. XXIII. Quid autem dicendum arbitrer de peccato originali, & de voniali et an ista quoque ostensa Dei censenda sint γDicam. QIoad peccatum originale, quia in Adamo peccante omnibus Posteris voluntarium fuit, fuisse m ximam iniuriam, & Offensam , quam totum genus humanum in suo capite Deo intentavit ; ex quo sequi iur, qu bd
omnes, qui ex Adamo nascuntur, nasis
euntur Deo invisi , & filii irae , ae indignationis, ac propterea offer fores Dei ,& ipsi iniurii. mia vero . ut i parvulis contrahitur , non dicit actitalam conversionem ad creaturam , sed
aversionem 1 Deo , ut fine ultimo, ideo mimus est offensa Dei, quam peccatum actuale, & personale: oflansa tamen Dei esse non desinit. XXIV. Quoad peccatum ver3 veniale et fateor , in rigore , & simplicitet
non esse offensam; cum venialiter peccans non avertatur a Deo, nec ultimum finem constituat in creatura.
Dici tamen posse . in aliquo stilla , ve nialiter peccantem ostendere Deum et quia licet habitu a Deo non recedat, ejusque amicitiam non ledat; illo tamen actu, quo venialiter peccat, non se gerit , tu amicum Dei , nec bene utitur eius beneficiis: ejusque praece
pia lic Et non contemnat, non tame
tanti ea facit, quanti iacienda. sunt ἀ
32쪽
An Hecatum essentialiter petat esse Voluntarium , Liberum , & cum Advertentia λ
. I. Peeeatum debet s. Voluntarium.
I. TI Eccatum actuale debere es
voluntarium, liberum, cum. x e sensu voluntatis , Omnium sententia est: & nos superius abunde exposuimus, agentes de voluntario libero ; ubi libertatem requisitam ad merendum , vel demerendum statui
II. Et quidem pecearum debere esse Voluntarium , adeo persuasum suit
S. Augustino; ut Iab. de vera Religi ne e. I . dixerir: Usque adeo pereatum voluntarium est maIum , ut nullo modo fit pereatum , ' non sit voluntarium . Es boe quidem ita manifestum est ; ut nulla bine Doctorum patieitas , nulla indoctorum turba dissentiat . Quare aut negandum est , pereatum eommitti οῦ aut fatendum est, voluntate eommitti . Quod confirmavit I. r. Retras. c. 23. illud inque extendit ad omnia peccata per λ-nalia, de ad ipsum etiam originale, dicens: Et illud , quod in parvulis diagitur originale peeratum , eam adhue non utantur arbitrio υοIantatis, non absurdδ voeatur etiam voluntarium; quia ex prima hominis maIa voluntate
contractum, factum es quodam modo areditarium. Et disput. 2. contra Foris tu natum Manichaeum, eum rogat, ut sibi respondeat : Quemadmodum fieri possit, ut si es Deo naIura eontraria , nobis impuretur pereatum , qui in illam naturam non τοIuntate, sed ab ipso Deo, cui nocere nihil potuit, missi sumus . Unde quia Manichaei ponebant, peccatum esse ex natura mala, in quam non voluntate, sed a Deo mi Dii sumus; arguit S. Doct. nullum in nobis esse peccatum. Et I. i. de actis eoa,ina Felicem Manisbaeum e. S. sic eum perstringit et Nullum ergo invenir preis
venis peccatum , quod minitentia possis fanari. Si autem poenitentia est , eis e-ρa est et si eulpa est , or istumas in esi Ooluntas es in peccando , naIura nomo , qua cogat. . I I. meeatum debet esse Liberum.
III. V X superius dictis eonstare po-n test , peccatum , ut sit tale,& imputabile , debere esse liberum non solum libertate a mactione , sed
etiam 1 necessitate , seu libertate inindifferentiae: hanc enim ad meritum, vel demeritum essentialiter requiri, si perius contra Ian senium demolistravimus; cuius propositionem damnavit Innocentius X. qua asserebat et ad
memendum, vel demerendiam in statu na-tωνa lapsa non requiritu in bomin
libertos a nere tape , sein sinuit libertas is eoactiose. Cui praeluserat Baiugi propos. 67. inter proscriptas a sania isto Pio U. dicens: Homo peerat etiam damnabiliter in eo , quod necessariὸ D-
est. Utramque verb praedamnaverat S. Tlaomas l. 6. de Malo a. un. his verbis et Hae autem opinio en haretiea rTollit enim rationem meνiti, d me riti in humanis actibus. Non enim via detur esse meritorium , v I demeritorium . qu)d aliquir sie ex necestate agit, quod vitare non post. Est etiam annumeranda inter extranear a Philosophia vini ner et quia non folhm eontrariatur fidei ,
moralis. Si enim non fit aliquid in . nobis, sed eκ nec late movemur ad volendiam , toIlitur delιbeνatio . exboristatio , praceptum , ζω punitio, laur , cis vituperium , et ea qua moralis Philosophia eonsistit. Quae D. Thomae verisba rationem pro hac veritate. minia
I L S. Augustinus quoque ι. de Nam
33쪽
Quasio I. De natura Vitii, ct Reeati.
reret, nos esse liberos, sive ad bonum, ut oportet, sive ad malum, sine ope gratiae; abutebatur dicto S. Hieronymi l. h. contra Iovin. dicentis: Libera arbitrii nos condidit Deus, nee ad virtutem , nee ad vitia neeestate tra-ώimur r aIio ain Mi nee tas, nee eo-νona est . Respondet: Quir non agnose eat quis non toto eorde suscipiat uir
aliter eonditam humanam neget esse nais
turam y Sed in rectὸ faetendo ideo nutatam est vineu tum nee tatis, quia liabistas est earitatis . Esto autem noria omnibus, ut peccatoribus , non detur gratia caritatis; non tamen manet in eis vinculum necessitatis ad peccandum a quia omnibus datur gratia fusi sciens, sive proximE, sive remoth, qua, nisi obstent, possint vitare peccata , & observare mandata, ut susEostendimus Traa. de Volunt. Dei λα. Dub. 3. per totum. mae huc revocanda sunt; scut & ea , quae de libertate requisita ad merendum, vel dem rendum superiori Tomo dicta sunt i inutile enim foret ea repetere .
V. Ex dictis insertur prim5. Ad peecandum mortaliter, requiri consensum voluntatis, & quidem persecte deliberatum , ac liberum . Unde si adsit consensus tantum semiplenus , M imperse- eius, qualis est in semisbpito, & esse potest in vigilantibus ratione inad veristentiae , terribilitatis obiecti, turbationis , erit peccatum solum veniale, eum non sit persecte voluntarium . iniive r. peccat ex vehementi concupiscentiae stimulo , aut tentationis impulsu , etsi maiori sit venia dignus , quim qui ultri peceatum quaerit; eo quod conis cupiscentia voluntatem quasi praecipi.
tans, & abripiens in peccatum trahit, nec iacultatem deliberandi omnino exis peditam relinquit: cum tamen voluntarium non minuat, sed augeat potius, ut supra diκimus de voluntario a geniates . a peccato mortali regulariter non excusatur. vi. Insertur secund5. Ad peccatum mortale non requiri semper consensum
nrmalem , quo quis actu positivo, sor- mali, & directo in aliquo sibi empla
ceat ; sed lassicere consensum virtuais lem , quo quis velit aliquid, cui seit aliud esse annexum , vel inclusum . Tim enim peccat, sui vult positive simoniam, quam qui vult contractum ,
cui scit esse annexam simoniam', quamvis ipsi simonia displiceat; quia dum
vult illum contractum, cui scit sim niam esse coniunctam, indirecth vult fimoniam . Vel etiam interpretativum , si ei rea illud, cui dissentire debet, nee consentiat, nec dissentiat. Unde si mulier nee consentiens, nec disse tiens permittat se opprimi; interpretati vh consentire censetur, & mortaliter peccat. An vero ad peccandum mortalitet sufficiat consensus conditionatus
gat omnem malitiam ab objecto, conis sensus, licet conditionatus, non ex cu
sat a. peccato mortali . Unde si quis dicat: si non essem Sacerdos, fornica rer; peccat mortaliter desiderio foris ni eationis, quae, adhue posta condiistione non Sacerdotii, manet per se illicita. Quod si posita conditione to in malitia auferatur ab obiecto; ut siquis ex animo dicat: si non essem Religiosus, inirem matrimonium et aut de alia re, quae non sit mala in trinis sech. sed solum mala , quia prohibita , ut, si non esset praeceptiim, non ieiunarem, vel Missam non audirem; non videtur peccare mortaliter i s tamen actualem complacentiam non habeat de re intrinsech mala . 8t de re ut prohibita . a re si quis repraesentata sibi fornicatione, in ipsa delectando i tra se dicat: si non esset illicitum, fornicarer ; & Sacerdos . repraesentatos bi matrimonio, in ipso delectando diis cat: si non essem Sacerdo illud in iis rem mortaliter peccat. Gia ille conis senius, licet sit conditionatus ex parte operis , & objecti; est tamen absolutus ex parte subjeeti , ratione actualis delectationis, vel complacentiae. . III.
34쪽
. III. sua advertentia 'sciat ad
VIII. A Dvertentiam requiri ad pee
tamen potest eise, vel ad actum s lum I pata , cum quis advertit ad id, quod dicit , nempe, quod surripit alienum , quod cognoscit uxorem non suam ; sed non advertit ad malitiam suae actioni annexam: & hoc saltem aecidere potest in iis , quae sunt prohibita solo Iure positivo. Nam facile accidere potest , qudd quis advertat, se comedere carnes; & non reflectat ad eircumstantiani vigiliae, aut praecepti prohibentis. Vel potest esse advertentia ad aestim , & malitiam simul: ut eum quis reflectit ad id, quod facit, &quod illud faciendo, peccat .
liliam actus potest esse, vel expressa,& formalis ; vel implicita , & .virtualis. Prior est , dum quis ponit actionem, quam h ie , & nune nova esse peccaminosam : altera est, qua quis , dum agit, dubius est, vel stru Iulum , aut iuspicionem habet de ma-itia actionis.
mortaliter requiri advertentiam ple
nam , & persectam ; & non su ilicere firmi plenam , qualis est in semisopito;
alit eujus ratio si quocumque alio impedimento ligata. Et ratio est: quia peceatum mortale debet esse ple-nE voluntarium, & liberum; & consequenter cum plena advertentia eommitti.
mortale sussicere advertentiam implicitam , seu virtualem malitiae actionis , vel ejus periculi. Etenim eo ipsis , quo quis dubitat, aut suspicatur. de ma- itia sitae actio itis, ves malitiae periculo, & tamen rei veritatem inquirere negligens, actionem ponit; censetur interpretative, & ipsam malitiam velle. XII. Dico terito. Ad peccandum mortaliter contra legem positivam,sve divinam, sive humanam, requiritur advertentia sive larmalis, sive virtualis ad malitiam actionis ; & non suffcit, regulariter loquendo,adverteu tia ad λlam actionem. Cum enim quae lege tantum positiva prohibemur , non sint per se, & intrinsech mala,
non ingerunt per se in operante coingnitionem malitiae; ergo , ut operans censeatur peccare , advertere debet eerth, aut mrth praeceptam esse, aut
prohibitam illam actionem , quam me,& nune ponit , vel omittit et in quo
involvitur reflexio, seu advertentia ad malitiam actionis. XIII. Hine eomedens earnes die veneris, omittens audire Sacrum itia die S. Matthaei, eodemque die servialiter operans; si nullatenus advertat ad circumstantiam diei , mortaliter non peccat; nisi χrte praecesserit v luntaria negligentia inquirendi, adeundi Parochiam, vel aliud faciendi, ut de sua obligatione certior fieret rtunc enim omittendo peccaret, eodeM tamen peccato , quo illa voluit tria
causa . Unde S. Tho. 1. . f. IO. a. Ea
docet, Infideles, qui nihil audierunt de fide , damnandos quidem esse ob alia peceata, quae sine fide remitti
non possunt; non tamen ob peccatum infidelitatis: hocque clare exprimitur
berent. Quod de peccato, quo non crediderunt in Christum, exponit A gustinus Tras. 8 p. in Joann. XIV. An vero requiratur ad veristentia ad malitiam actionis, etiam in peccatis contra legem naturae , major dissi euitas est. Noto tamen, aliqua esse de iure naturae adeo certa , ut
fini vel principia , vel conclusiones evidenter ex illis dediictae; ut colere
Deum , honorare parentes , non surari, non adulterare , non mentiri &c.
Alia , quae nonnisi discursu , studio, ερ labore ex primis principiis iuris naturalis eruum uret vi quod quis non
35쪽
possit luerari ex tali, yel tali, contractu , non possit mentiri ad tuendam vitam propriam, vel alterius, non possit se polluere ad conservandam viis tam οῦ culus signum est , quod Doci res diversa , & contraria opinati sunt. XU. Dico ergo quario. Ad peccandum mortaliter contra ea, quae sunt de jure naturae primo modo , lassicit, quid quis advertat, se ponere Ialem
actione iD. Probo r. nam cum quis advertit, se inhonorare. Deum , vel
parentes , se vel sornicari, vel adulterare ; illa actio , cum sit per se intrinsece , & evidenter mala , statim ingerit menti operantis cognitionem sitae malitiae, vel saltem dubium, aut suspicionem; ut latebitur quispiam se experiri, si stincerE loqui voluerit, dum tales actiones ponit: notitia enim talium ita est ab auctore naturat in eordibus hominum implantata , Hupressa , & signata; ut solus volunt rie camus nolit illa luere, nec ignorantia se excusare posui. mem adna dum enim non potest quis advertere ad objectum lueidum, nisi advertat ad lucem: ita non potest advertere adactiones evidenter malas, quales sunt in nostro easu, nisi advertat ad malitiam earum. Et hoc vel gentes , quamvis barbarae, εc agrestes, vel peccatores habituati, de obstinati satebuntur; si sincerE I 'ui voluerint, quamvis talem cognitionem, ut liberius peccare possint, a se repellere conentur. Haec doctrina fundatur in alia, qua docuimus, circa praecepta prima legis naturae non dari ignorantiam in vincibilem, Se nulli deesse auxilia suffieientia saltem remota: ideoque neminem excusari in talibus , peccato , nisi tantus esset passionis furor, ut
XVI. Hinc sequitur , adultum ignorantem Deum invincibiliter si fieri posset non exeusandum a peccato , si
fornicaretur, adulleraret, suraretur &c. quia praefata non desinerent propterea ingerere operanti malitiae suae speciem et non ageret quidem contra legem
Dei cogniti, ut per se patet; qui
tamen ageret contra legem naturalem ,
quae a parte rei est lex Dei, ageret conistra legem Dei, dc peccaret. Et i fortiori peccaret ille , qui actu de Deo non cogitans, similia operaretur; ut Dubio sequenti fusius dieemus.
mortaliter eontra ea, quae sunt de si ure naturae secundo modo non semis per sussicit advertentia ad solum actum . Prob. Non solum enim viri illiterati , de agrestes , sed etiam docti, imo de pii , post longum studii tempus existimarunt licita multa, quae coram Deo illicita iure naturae sunt. Et ratio est: quia eum eiusniodi ex principiis iuris naturae non clare 1 nec immediat E, sed post multas illationes deducantur, non ingerunt per se ipsa speciem suae malitiae operanti: unde inculpabiliter potest ad eam non adis
vertere. Cumque ex Augustino l. 3. de Lib. arb. e. I p. Peccatum , quod propriE dicimus peccatum, sit illud , quod
libera volu tate,stab sciente committiatur; pland constare poterit, in iis stare posse advertentiam ad actum sinEadvertentia ad malitiam , ac proindet sinE eo, quod actio illa sit peccaminosa ,
di mala. MaximE quia D. Thom. t. L. I9. g. 6. docet , qudd Si sit error .
qui ea et involuntarium . proveniens exivnorantia alleusus eircumstantia, absque omni negligentia ; tunc talis error ratio nit, vel confrientia exensat, ut voluntaseoneordans rationi erranti non sit mala .
id sit, de an detur Peccatum pure Philosophicum. s. I. Peeeali niIUUbiei Natura. I. Eccatum Philosophicum quoad
eulis inauditum , ex quibus dam Thesibus Divione anno I σους Mense
36쪽
mense Iunii prim, in publicum prodiit. Illud praenarrata Thesis ita exisponebat et necatum pbiIosephisum , seu
morale, est humanus disconveniens natura ratio U, ω recta rationi e the
suantumvis grave , rn illo , qui Deum ignorat, vel de Deo actu non cogitat ,
est grave pereatum ; sed non es offensa
Dei, neque peeratum mortale dissolvens amieitiam Dei , neque aterna poena diis gnum. Quibus patet , peccatum philosophicu in , & morale in hoc a suo auctore constitui, & a theologico, ac mortali distingui; qudd , ubi istud est libera divinar legis transgressio, illud
fit tantum contra regulas rectae rationis , praescindatque a divina lege, prohibente. Unde infert, quod , cum qui Deum ignorat , vel de Deo acta
non cogitat, peccatῆ ejus peccatum . sit quidem moraliter frave , quia regulis morum contrarium , te disconveniens naturae hominis, quae nata est sequi rationem rectam et non tamen esisse mortale, idest, dissolvens amicitiam Dei, & peccantem obnoxium efficiens
nia sere peccata mortalia ab homine auferre videbatur, & Iatam peccandi impunitatem concedere , piorum animos ad eb commovit; ut re ad S. Seisdem delata sub Alexandro VIII. ejus iudicio Thesis praefata, tanquam scandalosa, temeraria, piarum aurium onsensiva , & erronea proscripta fueritanno 169o. 14. Augusti.
AZ mus, contingere potest, peccatum esse purd philosophicum , idest ,
disconveniens naturae rationali, & re- rationi, non autem contra lege in
aeternam Deir vel quia , qui peccat, Deum ignorat, vel quia de Deo actu
non cogitat'. Prias ergo ostendemus, peceatum pure philosophicum non eiate admittendum ex primo capite; dein inde nee ex secundo. IU. Dico prim5. In eo , qui ignorat Deum, dum peccat, peccatum non sest purE philosophi eum, idest, non fritum est contra rectam rationem , sed contra legem aeternam Dei . Probo hoe discursu. Dum aiunt, peecatum illius, qui ignorat Deum , esse contra rium retiae rationi, & non contra le-sem Dei; vel loquuntur de eo, qui inculpath , & in vincibiliter Deum ignorat , quia scilicet Deum cognoscere non potest: vel de eo, qui vineibiliter , & culpath Deum ignorat; quia, cum possit Deum cognoscere , Deum tamen cognoscere netexit: sed ex neutro capite contingere potest , peccatum illius esse contra rationem rectam , & non contra legem aeterinnam ; ergo Sc. U. Min. pro prima parte probatur. Nam de Deo auctore naturae ignoran tiam in vincibilem , etiam ad Dreve stempus, dari non posse, iam ostensum
est Tom. a. in r. p. q. I. de Misenistia Dei, Dub. a. per totum . Universiistas enim creaturarum adeli mani sest Eoculis. ipsus Auctorem suum ostendit ; ut nemo rationis particeps irc. tanta luce , nisi oculos voluntari E ais vertens , ilium non videat. Ut enim observat S. August. Traa. ros. in Dan. ad illa Christi verba Ioan. II. v. Mamnsavi nomen tuum AOminibus. Non illud inquit nomen tuum, quo voearis Deut s fed illud , quo vocaris Pater meus: quod nomen manifestari nὸ ipsius Filii manifestatione non posset.
Nam quod Deus dieitur universa creatura , etiam omnibus gentibus, antequam in Cbristum crederent , non omni modo esse potuit hoc nomen ignotum. Hac essenim vis vera divinitatis, ut erratura rationali jam ratione utenti , non omisnino , ac penitus possit absconditergo ex capite ignorantiae Dei, quae sit invincibilis, ruit idaea peccati philoso-
37쪽
18 Quaestio I. De natura Visii, Peeeati.
VI. Praeterea i Impossibile est aliquid esse contra rectam rationem ,
quin iit contra legem aeternam ἔ quemadmodum impossibile est , aliquid
esse contra naturam artificiati , quin sit contra naturam artis, etiam in eo, qui artem ignorat. Ita S. Tho. 1. L. ff. TI. a. 1. ad 4. his verbis r uuidquis est contra rationem artificiati, e t etiam
ontra naturam artia, qua artificiatum producit- . Lex autem aterna comps
ratur ad ordinem rationis humana situlars ad ara elatum . Unie ejusdem ra-νionis est, quod vitium , cr peccatum At eontra ordinem rationis istimana , creuὸd sit eontra Ietem aeternam . Unde August. dieit in 3. de Lib. arb. e. I . Iubd a Deo habent omnes natura , qu.d
natura sunt; or istant m sunt vit1osa , inquantam ab eius , qua facta funi, arte discedunt. Quibus S. Doct.
jugulat opinionem de peccato puri philosophico, & non theologico , E-riam suppositi ignorantia Dei ; cui
non possit quis peccare contra ordinem rationis , quin peecet contra legem aeternam , quae ad illum comparatur fie ut ars ad artificiata . VII. Min. etiam pro secunda parto prob. Tum ex Seripi. Psalm. 8. V. 6.
unde iram tuam ingenter , qua te non noverunt , cr in regna , qua nΦmenruum non invoeaverunt. in i ibus sit milia profert Ieremias cap. IO. v. 13.
ergo erimina eorum , qui Deum ignorant , a Deo respiciuntur tanquam offensae suae sanctitati irrogarae. Item Apostolus Ephes 4. v. t . Postquam Ephesios hortatus est, ne ambulent sicut gentes e Tenebris obscuratum habentes inteuectum , alienati a vira Dei per ignorantiam , qua es in illis. Θ3i δε- sperantes semetipsos tradiderunt impudiis citia cre. Et e. s. v. s. postquam ostendit , quod omnit fornicator , a.t --
mundus , aut avarus .... non habet ha-
reditatem in regno Christi, Θ Dei. Con- eludit v. 6. Nemo vos fedueat inanibus verbis r propter hae enim venit ira Dei
in filios dissentia . Super quae D. Tho.
verbis : quia His ratione sunt talia verisba , qua dicunt , ubd huiusmodi nostis sint pereata , nec excIudant is regno Dei quia nisi pereata carnaIta essen
peerata, non punirentur a Deo ; nec diiseeret Paulus: Propter bac enim venit ira
Dei ; ergo fornicationes eorum etiam, qui Deum non noverunt, sunt offenia a Dei, & iram Dei, poenamque aeter
VIII. Praeterea e Christus Ioann. s. v. 18. Venit inquit bora , in qu
omnes, qui in monumenι is sunt, audient vocem Filii Dei, ω proeeserat , qui bona Deerunt , in resurrectionem v ta ; qui
vero mala egerunt , in resurrectrono iudicii. Et Matth. 23. v. 31. 33. ait et Congregabuntur ante eum omnes gentes s
cr separabit eos ad invicem , sicut pa-sον segregat oves ab ha/is , ω statuet ουσι qMidem a dextris suis , hados au-ιὸm a sini ris . Et de illis. qui ei linta sinistris , concludit v. 46. Et ibunt bi in supplicium a ternum ; de illis vero, qui erunt a dextris, ait: Iusti autem in vitam aeternam . Hic statuit
Christus ultimam sortem , qu m ω nes habituri sunt, etiam gentes, quae
Deum non noverunt o nempe, omnes
resurrecturos, vel ad vitam , vel ad iudicium; omnes ponendos, vel 1 deinxtris, vel a sinistris et & qui a dextris , ituros in vitam aeternam , quia sinistris, in supplicium aeternum . Christus his non admittit medium . Ubi ergo Auctores contrarii collocabunt infinitos serE homines , qui ,
cum Deum non cognoverint, multa crimina, eaque enormia commiserunt
quae propterea, secundum ipsos, fuerunt peceata mere philosophica , neque poma aeterna digna Puto, quod non dicent , Neronem , Caligulam , Domitianum , aliosque , vel Atheos , vel veri Dei contemtores, enormibus eaeteroquin flagitiis sordidatos, surrecturos ad vitam , ponendos a dextris, ituros in vitam aeternam ; ergo dicere tenentur, surrecturos ad judicium, ponendos a sinistris, ituros in supplicium aeternum; ergo eorum crimina x
38쪽
.cena aeterna digna. y ix. Hi ne exurgit sortissima ratio. Nam felicior esset .sors Atheorum ,
ae caeterarum gentium sine Deo, ac sind lege viventium, uuam eorum, qu
Dei notiti 1 imbuti sitnt : si
erimina , quamvis enormissima , non essem , nin purE philosophica , nec poen1 aeterna diana et istorum autem peccata, etsi non adeo turpia , aeterisbo essent plectenda supplicio . Dicamus ergo eum D. Paulo Rom. 1. U. I .
cant , ita peribunt , quod erram sultis rabuntur . quasi quadam diseeptatione eum eis facta. . . 'ut oe Rex , ut Gν Ioriar dieit, honer eondemnat absque audientia , rives autem eum diligentraudientia.
X. Sed pro Patronis peceati phil sophi ei obii eles D. Thomam L. L. u.
Lo. a. s. in eorp. dicentem ἔ Sν enim posset esse eonversio ad bonum commutabile, aversione a Deo, quamvis es set inordinata , non esset peccatum morista Ie : sed peccatum philosophicum a L. seritur esse eoi Qersonem ad bonum commutabile, sinὶ aversione a Deo , quia vel eum non coonoscit, vel de eo non cogitat; ergo secundum D. Th. possibile est recta ium philoson hi eum, adest, morale , sed non mortale. XI. N hil tamen eos iuvat . Quis enim docuit arguere ab hypothetica conditionali ad categoricam absoluistam 3 Sanh si in forma χrguendi peccaret . qui sic discuri eret: si posset dari converso ad bonum commutabile . ,sne disconvenientia naturae rationali, de rationi rectae, non esset peccatum , nee philosophictim , nec morale ; er
go de saeto datur, aut dari potest eon
versio ad bonum commutavi te, sine disconvenientia rectet rationi: ita in lasema arguendi peccant Adversarii, dum ex hypothesi impossibili facta D. Th. nimirum , qu6d si daretur conversio ad bonum commutabile, sinὶ aversone a Deo, esset quidem inordinata , sed
non esset peccatum mortale; inserunt, D.Tho. admittere, ut saltem possibilem, eonversionem ad bonum commutabile .sinh aversione a Deo et cum ex eodem S. Doctore supra laudato constet, imis possibile esse, aliquid esse contra oris dinem rationis humanae , Se non esse contra Deum ., Nam eiusdem rationis es . quὸι pereatum sit contra ordinem rationis humana , quὸd sit contra I
XII. Nec tueri se possunt dicendo, se etiam loqui in hypothesi, nempe, si , vel quando exi stentia Dei ignota.
retur in vineibiliter. Inanis enim est haec evaso . Nam Thesis opposita, ab Alexandro VIII. proscripta absolute loquitur, non hyis
thetich, aut conditionath. En verisba Thess : Petratum philosophiexim quantumviι grave , tu eo, qui Deum vel ignarat i en ignorantia absoluta , non condit Onata j vel de ea actu nomcogitat , est grave pereatum , sed non essos a D i 8rc. Sane si sulmen Ap stolicum non fuit vibratum ab Inn centio X. in phantasmata Iananti . sed in haeres m Ian sellianam verE t lem et nec Alexander VIII. seriit phaniatasma peceati pili losophici, sed errorem prostravit . quem eius Patroni in sch lis Catholi eas in trudere ser id tenta.
vus Thonias hac qu. II. art. 6. ad s. dicat : a' Theotigis eonsidera ιur pece ais tum , praeipue ocul dam quod ea ossonisse eo retra Deum . a Philosopho autem morati . ferundam quod contra Maliar ra
rat peccatum in theologicum , & phi
Nam S. Doctor non intendit duplex C x Pecca.
39쪽
eto Quaesis I. De natura Vitii, o Peeeati.
peceatum, sed duplicem considerati nem eiusdem, sub diveri respectu, &per ordinem ad diversos fines. Ex quo non Ileet inferre; erM datur unum peccatum , & una malitia, sinE altera φ1ed solum unam , eamdemque peccat 1 malitiam , εc gravitatem lub diversores u consideratur a Theologo, ac a Philosophor eo modo, quo a Philosopho eonsideratur idem Deus, ut auctor naturae , a Theologo, ut auctor gratiae. Et circumstantiae humanorum activum sub diversis eonsiderationibus xespiciuntur a Philosopho morali, ii Theologo , a Politico, & Rhetorico, Reundum diversos fines, ad quos ordinantur; quin valeat inferri , dari quadruplices circumstantias, alias philosophicas , alias theologicas Ste. sive duplicem Deum, unum auctorem nais rurae, alium auctorem gratiae. s. III. Psorire Resolutio.
ΣIv.' Ico secundb. In eo, qui de
dia Deo actu non cogitat, dum peccat, peccatum non est merἡ phil aophicum , & morale , sed theologi- eum , & mortale dissolvens amicitiam Dei , & poena e terna dignum. Hoc assertum destruit alteram partem damnatae Thesis , in qua intolerabilius,& perniciosius errat, qutim in priori. Dum enim solum moraliter peccare asserit eum, qui Deum ignorat, vel inculpath, vel etiam culpath, errat cuidem , sed non adeo perriciose tat dum hoc idem extendit etiam ad eum, qui Deum cognovit, & de Deo actu non cogitat , pernitiosissimum errorem insinuat. Quantam enim peccandi licentiam hinc sument tot etiam ex Christianis, qui in praesenti secu-Ii corruptela vitiis , ac concupiscentiis excaecati, eisque servire unice intenti , vix unquam de Deo cogitant ἔsi noverint eiusmodi peccata, in quibus habituati sunt , sibi ad mena .. ternam imputanda non fore XU. Contrarium tamen dieit David
Psalm. s. v. x s. Exacerbavit Dominum petestor. Sed cur exacerbavit Fuit ne
semper in illo actualis de Deo cogitaistio Minime vero. Imo hoe ipsum ei iure merito exprobratur , & peccato vertitur , qudd de Deo non cogitarit ἔseu Deum sibi praesentem non praefixerit, & ex hoc ruerit in omnem nequitiam. v. 16. Non ea Deus in eonis spectu ejur , inquinata sunt via illius in omni tempore. Hinc Psalm. 49. U. 1. monet eos , qui Deum obliviscun- Iur, ut caveant ab ira ejus: Intelliis alte hae, qui MIiviscimini Deum, ne quando rapiat, vir non sit qui eripiat. XVI. Rursus et Posita opinione comtraria , iam dicendum erit, duos illos Seniores, qui insano amore hon stam bucinnam deperierunt; quique eius redicitiam incassum aggrem , eam Iudicibus tanquam adu eram lapidanis dam salsb denunciarunt. solius peccati philosophici reos fuisse, nec aeterna poena dignos. Etenim teste Daniele p. 33. libidine obcaecati, nec ad Deum , nec ad Coelum respexerunt et Exarserunι sinquit v. g. &c. in con aeviseentiam eius: εω everterunt se una Dum , O declinaurrunt oculos suos, ut
non viderent Catam , neque reeredareu
tur iudiciorum justorum. Et multo minus de Deo eos cogitasse, credendum
est ; eum solam in pomerio deprehensam ad sua illicita desideria trahere
contenderunt. Idem dicendum erit de uxore Putipharis , dum Gen. 30. v. I. Injecit oeulas in Iosepb , ait, dormi meeum . Idem de Ammone dum a. Reg. cap. II.
Thamar sororem suam violavit. Idem de magno numero Christianorum, qui quo magis vitiis , ac concupiscentiis serviunt, eo minus de Deo cogitant: hos, nempe, peccato solum morali,& philosophi eo peccare, nee in criminibus, etsi enormissimis, Deum onsendere , nec poena aeterna cruciandos esse, quia de Deo actu non cogitantes ea admisere. Qito quid horribi-
40쪽
N VII. Praeterea r Posito secundum opinionem contrariam , quod qui peccat , actu de Deo non cogitans , no peccat peceato dissolvente amieitiam
Dei; sequitur, quod sui in Baptismo
una eum gratia amicitiam Dei conistraxit , si postea Dei oblitus, nee de ipso amplius actu cogitans, tota vita
in caeno peccatorum enormium volutetur, semper retineat amicitiam Dei;& si in tali statu, nil de Deo cogitans,
moriatur, vitam aeternam amicis Dei promissam, consequatur. Uno verbo,
qudd soli illi, qui in conspectu suo
Deum habentes peceant, inimici Dei fiant; & si tales moriantur, snt ad inferna detrudendi a qui ser5 Dei
memoriam a mente, & eorde obliterantes , vitam in criminibus duxerunt, fornicarii, adulteri, raptores, manculorum concubitores, in amicitia Dei perseverarint; & si tales moriantur,
Regnum Dei sint possessuri: quod erit magnis peceatoribus infernum claudere , de Coelum aperire. XVIII. Explicatur magis hoe . Su ponamus, aliquem in infantia apud Christianos baptizatum, vix triennem
ad Barbaros depotiari; & ab ipsis
absque ulla Dei cognitione educatum , brutalibus eorum moribus imbui; nec ullam veri Dei, aut Christi idaea in habentem, vitiis, & obscaenitatibus totam vitam transigere, & in tali statu mori: istius crimina, seeundum Ad versarios, non erunt nisi philosbphi ea , nee dissolvent amicitiam Dei, quam in Baptismo contraxit, nec erunt poena aeterna digna ; erηo sic moriens, vitam aeternam consequitur. Si ergo ad illas partes Missionarius aecederet, ut
eius saluti cqnsuleret; deberet potius
iν sum in Dei is norantia relinquere, suam Dei notitia imbuerea ali s ipsum in periculum suae salutis conjiceret,s cum tali notitia peccaret; ubi in sua ignorantia perseverans, de ami. citia Dei, & sua salute est securus Multa alia essent asserenda: sed hieeκ illis erroribus est, quos indicasse , superasse est. Unde peccati philoso
phi ei inventoribus cum S. Hieronymo Ep. 43. ad Ctesyphontem de Pelagiams, dicam : Sententias vestras prodiaei', superasse est. Pater prima fronte Masphema a. Non meesse habet eonvinei, quod
sua statim prose ne bisobemum est. XIX. Veritas ergo Catholica est , ad mortaliter peccandum , actualem de Deo cogitationem non requiri: sed vere , sormaliter theologi eis peccare eum , qui, esto de Deo actu non cogitet , potuit tamen, & debuit de . Deo cogitare, vel reflectere ad Deum, aut ad gravitatem peccati involventis malitiam . offensam Dei, ejusque I gis , & proinde prena aeterna digni. Cumque omnis homo ratione utens id possit, & debeat; omnis homo, ex quo peccat, mortaliter, & theologich peceat. Ita enim doeuit S. Thom. r. a. q. 74. AE. 7. ad x. his verbis: Ex hoe ipso, quὸd ratio superior non diruit Maus humanos ferundym Iegem divinam , non impediens actum peccati , duitur, a consentire, sive cogitet de lege ueris Aa , sive non. Cum enim cogitat de Iea
ge Dei, actis eam contemnit; cum v
τὸ non euitat, eam negligit per modum
omisonis cuiusdam . Ad quae si respexissent Auctores oppositi , , suo peccato philosophi eo excogitando abstinuissent, Haee pro mei Candidati instructione lassiciant,
De meeato Commissionis, cr Omissionis.
EXplicata peccati matura, procedi ia
mus ad ejus varias species examinanda se inter quas celebris est species peccati commissionis, &omissionis. Priusci iam tamen de hac tractemus, generalem peccati divisionem instituemus; & unde diversias speciei in peccatis sumatur , assignabi