장음표시 사용
61쪽
1 IL De Peeeato Commisonis, er Omissionis.
rahit, cuius est causa: sed tunρ ipsim peccatum omissionis non completur , niti quando praeceptum de facto omittit. Eo si iii ili sere modo, quocum quis sciens,& volens causam dat homicidio ; reus quidem interius est homicidii: non tamen homicidium existerius proprie columittit, nisi quando homicidii im postea sequitur. Ut propterea dici possit, liomicidium voluntarii Vpositione causae inchoari
quidem ; sol Lain tamen consummari, quando ex illa causa sequitur holni-eidium .
3. ad 3. loquens de eo, qui se inebriavit , & non potest surgere ad matutinas , ut debet, ait et Dicunt quidam , quod tune inevit precatum omisonis, quando aliquis se applieat ad actum ilis iacitum , γ ineo si bilem eum illo
actu , ad quem tenetur a sed hoc noα..ideli r verum , quia dato , quod exert4retur per violentiam, ω iret ad maturinas, nstn omitteret : tinde patet, qu)d
praeede 1s inebriaris non fuit Omissio , sed omi sionis causa. Unde dieendum est, quὲd omissio incipiat ἰmputari ad eatis pam , quando fuit tempur operandi ;
amen propter causam pracedentem, ex qua omissio feyuens redditur voluntaria .
mibus verbis iton negat S. D Oct. peccare eum , qui voluntarie dedit cauissam omissionis ; sed solum nesat, peccare peccato omisso mi propriE talis, di executi vhi & rationem dat: quia V huc posita illa causa , potest ominiqimpediri. Et qtiam , quia precatum
omissionis opponitur praeenis Ormati- vir , qua pertinent ad faetendum bonum . Pracepta a item a1rmaiidia nου obligant
a4 semper , sed ad rempus determin intum s sir pro illo tempore percalva omisesonis incipit eae. Unde sic formatur ratio. Tunc aliquis vere eulpabiliter omittit , quando obligat praeceptum ,& illud oon implet: sed praeceptat meundi ad matutinas, non obligat pratempore , quo quis se tradit ebrietati, sed postea, puta media nocte; e su peccatum omi: sionis Propite riψα. committit, quando ponit causam vel maximE, quia posita eausa omisis o potest impediri sed postea .
get praeceptum peccet peccato omi ni nis, ostendit S. Doct. Quia illa omissio sequens, esto non sit ei voluntaria in se, est tamen ei voluntaria in
causa, nempe, in ebrietate, ex qua secuturam omissionem praevidit, & tamen eam voluit et nam ut aliquid sit in se formali ter peccatum , sufficit , ut indirectE, & in sua causa voluntarium sit. Quod variis exemplis , praeter allata , declarari pol est. Nam pollutio secuta in somnis, in se voluntaria non est : si tamen sequatur ex turpi cogitatione, vel alia causa voluntaria, peccatum est; ut docet D. Thom. 3. p. g. 8O, a. 7. Et quod ex culpabili ignorantia fit, est solum in directe,& in causa voluntarium: & tamen peccatum esse , superius ostendimus. . III. Contraria opinionis Fundamenta.
I gentem non esse peccatum . in se, sed soliun in causa, & purum peccati effectum , i iit inent S. Bonaventuta, de Scotus cum suis. Unde arguunt. Priuad. Ut qais elu peccet, debet esse aetii liber; quia peccatum eate: ius est peccatum, quatenus liberum est, ac v'luntarium a sed omissio In manno eveniens non est actu libera. Tuiu qti in actu nota est in hominis p testate , ut sit, vel non sit. Titin qui Lab'ile aclirali iud: cio lationis non stat actitatis libertas ; in somno autem non est actu iudici lini rationis. Tum tertio οῦ nam exterior omissio Mn est liber . intrinsece , f;d extrinsece per denominationem ab aetii interiori voluntatis: sed in somno uti liis est actus voluntatis liber , qui Omissionem liberam diu denominet; ergo Ecc.
debere quidem ellea tu liberum , dii impunit
62쪽
ponit causam peceati; non veth dum ex tali causa sequitur peccatum ipsum. Dum enim quis demittens lapidem , prae . idens lapidem illum fracturum cantit hominis subtus exiit Enris, eum-tie occi uirum , est quidem actu liber,um lapidem demittit, & ponit causam ; non tamen dum actu sequitii rfractio capitis, & occisio hominis :&tamen non solum ei ad peccatum imputatur demissio lapidis, sed occiso inde secuta . Quia ut actio si forma. liter , & in se peccatum , non semper requiritur, qudd sit ac tu , & in
se libera; sed suffieit, ut sit libera,& voluntaria in causa . Nec o 3 sunt probationes in contrariun adductae. Nam ad primam dico, qtiod lichi , posita causa , non sit in
potestate ponere, vel non ponere omissionem ex ea secutam ; quia tamensuit in potestate ponere, vel non ponere causam; idcirco dum voluntarie,& liberE posuit exutam , moraliter cenissetur volitisse ponere omissionemr &se omissio illi est voluntaria, & libera non in se, & physich, sed ineatita , & moraliter , ideoque imputatur . - Αd secundam dico , quod est 6 dum in executione ponitur omisisio, non existat iudicium rationis ;praecessit tamen ad liberam volitionem causae, ex qua facta fuit libera positio omissionis - Ad tertiam similiter dico, quod est6 in somno non existat physicd actus interior voluntatis; perinleverat tamen moraliter aettis praecedens non retraetatus, quo extrinsech
denominatur omissio libera , & pec
X lv. sed dices. Haec omnia con- eludere quidem, omissionem illam esse peccatum in causa, sicut in ea usa est voluntaria , & libera; non vero esisse formali ter, & in se peccatum e cum
eadem sit ratio peccati, ac volunta
XU. Respondeo tamen , negando sequelam. Nam quod est voluntarium,& liberum soluta in causa, est 5 non
habeat malitiam ii se, sed a causa; eam tamen habet in se demi Vatam a
causa libera, quae moraliter in eo perseverans , illud denominat ibrinaliter malum , & peccatum . Cui iis si unum est, qu bd in C sessione non suffiei hexplicare, se dedisse causam ostiissioni; sed ulterius exprimi debet, se actis
omisisse, quando omissio secuta est. Si autem exterior omissio non esset in se peccatum , sed solum effectus peccati; non oporteret eam exprimere,
se ut nec de ea dolere. in imo posisset licii h eam desiderare, si esset puis rus peceati effectus: sicut adulter licii h potest desiderare partum, quamvis sit effectus peccati, nempe, adulterii : & qui contra Ecclesiae praeceis
p tum comedit carnes die veneris, potest licite desiderare ex illis nutriri. XVI. Objiciunt secundo. Non minor libertas requiritur ad peccandum , qutim ad merendum : sed ad meritum non sussieit libertas in causa , alitis
etiam dormiens posset ex actu, quem ex causa voluntaria exercet in somnis, mereri; ergo &e.
XVII. Respondeo primd , neg. inal.
Ut enim docet D. Thom. I. 2. a. s. ad r. PIura re quiruntur ad bonum , uim ad malum , eὸ quod bonum eou-ιingit ex tota integra eausa , malum autem ex singulara but destitibus , ne Dibus dieit e. 4. de Divinis nomin. Et ideo pereatum potest contingere, set saliquis fariat , quod non debet, stir non Dei ndo . quod debet . Sed merituna
non potest esse , nisi aliquis faciat va.
Iiιntariὸ . quod debet. Et ideo merisum
non potest esse sinὸ actu ; sed peceat timibis esse sinὸ actu . inloci etiam docet
in x. dist. 3 s. q. D n. a. 3. as 4. ubi
docet, quod meritum , quod est quasi quoddam iter in finem beatitudinis , esie non potest , nisi sit operatis , cla opera. ionis rectitudo : sed sive desii rectitudo in ipsa operatione , sive aest ipsa ope.
ratio , erit demeritum, quod est recesue a sine. Ouod etiam pateς in eorporali bur e quia loeum torporalem nibit aeqquirit , nisi per motum ordinatum i; lotum illum . Poten autem locum illum F 1 AEmit
63쪽
amittere , quod ' extra proprium I eum , duplieiter: sive non moveatur , sed quieseat, sue moveatur motu indebiso .
XUIII. Respondeo secundo , data Inai. negando min. Nam ad meritum uoque suffcit libertas in causa, sietur respectu actus boni . Si enim quis cum voluntate suscipiendi martyrium , se traderet somno, & durante somno, in odium fidei, occideretur;
certe mereretur coronam martyrii,
uia intentio illa moriendi pro Chrio moraliter in dormiente perseveraret: imo martyr in instanti mortis ob gravia vulnera , & tormenta potest usu rationis destitui; qui tamen meretur tunc coronam martyrii, qui
uoluntarie sit stinuit talia vulnera, &tormenta sibi infiigi. XIX. obiiciunt tertid. Si ebrius,
aut dormiens, ratione aetiis praecede iis , possit in somno, aut ebrietate peccare ἔ poterit etiam Sacerdos ebriisus , aut dormiens , si ante ebrietatem, aut somnum habuerit intentionem conis
erandi , vel bapti Eandi , in somno,
aut ebrietate valide consecrare, bapti instare, aut aliud Sacramentum conficere. Cur enim maior libertas requiritur ad consciendum Sacramentum ,
quam ad peccandum Sed hoc a nobis
non admittitur; ergo neque prius. XX. Respondeo , neg. sequelania. Ad ejus probat. transeat ant. Noli
enim ideo a Sacerdote dormiente, aut ebrio , eis ante somnum, vel ebrietatem intentionem habuerit, potest va- Iidd Sacramentum confici, quia sussicientem libertatem non habeat ; sed quia Christus institutor Sacramentorum , non quamcumque actionem , &verborum prolationem , etsi voluntariam , & humanam, ad dignitatem Meramenti elevare voluit: sed eam solam actionem , qua sermaliter etiam exterius exhibet se hominem, & ministrum. Dum autem homo dormit, aut ebrius est, etsi iaceat, aut loquatur, non abit, nec loquitur verbia, quae formaliter sint humana & soria
malitir fgnificativa; sed solum mate.
rialiter, eo modo, quo proferrentur 1 psittaco, vel a pica et & ideo non ais it voluntari h, ut requiritur ex Chrii voluntate ad Sacramentum conficiendum . Caeterum quod , absoluth Iosuendo, non requiratur intentio praeis sens , constat: tum in eo , qui habens intentionem suscipiendi Baptisma , Mea non retractata incidat in amentiam,& sic baptizetur ; hic enim ver E , ω validE bapti 1atus erit. Tum in ipsemet Sacerdote, qui animo celebrandi accedit ad Aliare , si postea mente distractus fine actuali advertentia verbaeonsecrationis proserat, valide cons erat z cum tamen illa B tismi susce-stio , de prolatio non sit sol maliteribera in se . sed solum virtualiter , vel in causa; quia sine acti tali iudicio
rationis, vel advertentia libertas soria malis esse non pol est.
ex hac sententia , posse dari casu nia , hominem esse iustum , & simul moris taliter peccare . Nam si dum instat tempus praecepti, vel ante , de data causa omissionis poeniteat, vere iussi- scatur ; & tamen peccabit dum omitistit et non enim potest sacere , ut causa omissionis semel posita non sit posita. Ex quo secundo sequitur , illum necessarid peccare. Nam si qu4s hodie se inebriet, praevidens se incapace lare die sequenti ad ieiunandum , pro
pter morbum ex ebrietate contrahen
dum ; & tamen praeeipiat illi Medicus , vel Superior die sequenti, ut non ieiunet, quidquid faciat, necessat id peccabit.
illatum . Nam , ut superius dictum est, si quis de data causa paeniteat , de tamen Omissio sequatur, omisso illa desinet esse culpabilis ; quia esto eam retractati do facere non possit, ut causa stinet polita non sit posita, sacere tamen potest , ut causa illa non sit illi amplius voluntaria; & priande qii bd omissa sequens voluntari amplius non sit, de culpabilis. Nec secundum illatum urgett. Nam
64쪽
i qui vesantari 3 se inebriavit, praeviis
dens se contracturum morbum, ex quo fiat impotens ieiunare , & de facto morbum contrahat, quo ex piaecepto Mediet , vel Superioris teneatur non ieiunare; vel serio retractavit, & d Iuit de ea usa ebrietatis, δε se omis.sio ieiunii desinit ei esse voluntari et vel etiam secuto ex ebrietate morbo, stult. adhue approbat eausam , quam . dedit ilon ieiunandi ; & sic volunta-xih se conjicit in hane necessitatem .peceandi , sive ieiunando, sive non 3ejunando. Sicut qui operatur ex conscientia vincibiliter erronea , peccat,sve operetur secundum illam , si reis contra illam agat , ut superius dic bamus : Quia cum potuerit consciemtiam illam deponere, de non deposuerit , in peccandi necessitatem se v luntari h coniecit. XXIII. Adverto tamen, qudd qui suae ulpa se impotentem facit ad ex quenda praecepta , fit quidem reus omissionis omnium illorum praecepi Tum, quae advertit sibi esse imple da, vel quae humano modo potuit, ac debuit advertere : sed quantum ad ea , quae post longiora tempora essent facienda , vel quae per aecidens statim
Occurrunt , cum humano modo non censeatur potuisse omnia advertere, non
est censendus omnium illorum reus. Unde si qui se inebriavit, praevidens quidem morbum secuturum die sequenti, ne illa die ieiunet, non tamen morbum illum diu duraturum; peetat quidem omittendo ieiunium illa die, non tamen diebus sequentibus ,
quos non advertit, nec advertere potuit .
. V XIV. Adverto etiam, quod qui
eo tempore, quo servandum erat prae
ceptum, illud omittit, quia se reddidit impotentem; peccat quidem, sed
non novo peccato habente novam malitiam ab e , quam habuit voluntas ponendi causam: cum omisso non sit ei voluntaria , nisi ea voluntate, qui posuit causam, nec omittendo aliud tasiat, vana consummare in effectu,
uod conceperat in assinu. Hincius , qui iunt causa, vel Oeeasio omissonis, seu ex quorum effectu omittiatur opus praeceptum, non sunt pece tum distinctum 1 subsecuta omissione , si tamen in se, & intrinsece non sint malle ideoque sufficit in consessione accusare omissionem, etiamsi non a cusetur causa; puta, quia dormierit, aut studuerit, aut quidpiam indisi rens secerit eo tempore, quo praece. ptum, puta audiendi Sacrum, erat implendum . Et ratio est: tum quia actus illi aliam malitiam non habent,nis omissionis; nec alteri virtuti ci ponuntur, qvim illi, cui omissio opponitur. Tum quia ordinantur per modum causae , seu modi ad omisisionem consummandam. Tum quia comparati ad omissionem operis praecepti, similes sunt actui interiori, &exteriori, quos unicum p catum eo
sit tuere ostensiim est. Qgod si actus qui sunt eausa omissionis sint alium de ex sua natura mali; velut, si quis ideo Sacrum non audit, quia eum illud esset audiendum . vacat ebrietati, aut legit libros prohibitos sbi, aut aliud quid malum inirinsech sacit rtunc actus illi , etiam seclusa omisissione , peccata sunt, &diversar ideo. que in eon eisione aperienda est non isti im omissio , sed etiam causa, quare omisit. 1
esse Moris p XXU. D Eeeata commissionis , &L omissionis sumi possunt , vel materialiter, seu in esse naturae, de physico; & se certum est, distin qui plusquam specier quia natura commissionis est . quod sit actus positio
Uus; natura vero omissionis est, qu6 sit privatio. vel negatio actus et constautem, quM actus, & privatio su
65쪽
46 Quaest. ΠI. De Peccato Mortali, Veniali .
naturae specie diversae, eo tamen m do , quo privatio, vel negatio speetem habere potest . mia vero ea , quae inesse naturae sunt maxime diversa , po sunt sormaliter convenire, de ordinari ad unum i Ideo tinquit D. Thomas
hac t. a. q. 72. R. 6. inveniuntur alia
qui amιι -ιeriaIiter specie disserentes, qui tamen fremaliter sunt in eademst eis pereati , quia ad idem Ordrnantur rfiat ad eamdem speetem ἡσmicidii per-ιines iuguIatio, lapidatio, ese perforatio , quamvis actur sint specie disserenter se. cundams speciem naιura . Ideo locus quae filo datur et an peccata commissi nis , & oririssionis ex eodem motivo
procedentia , sint ejusdem speciei in
ratione moralitatis, dc peccati; nem-e , an Medicus, cui ex ossicio incumit cura infirmi, eiusdem speciei pe ratum homi eidii committat , sive ex
proposito omittat propinare remedia, ut moriatur; sive ex proposito propinet noxia , ut eum occidat. ma in . re non unius mentis sunt Theologi , quibusiam negantibus, aliis assirinanistibus. XXVI. Dico tamen cum S. Thomaart. 6. citat O . Peccata commissionis.& omissionis, si ad idem ordinentur,& ex eodem motivo procedant, sunt eiusdem speciei in esse moris et Si auissem loquimur linquit S. Doct. da θε- eie peccati omissionis , 6' commissianis formatiter ι sie non disrunt specie, quia
ad idem ordinariu , ω ex eodem motivo procedunt . Avarus enim ad eo
perflua comedis , s ' ieiunia debita pra- termittit , ω idem est videre in eate in . Sempe enim in rebus negatio fumdatur super aliqua alfirmatione, qua est
quodamo/o eausa ejus . Unde etiam in rebus naturalibur ejusdem ratἰonis est ,
quod ignia ea lefariae, ω quod non im frigidet . Quae valdh notanda sunt. Non enim negat, peccatum commisissonis, & omissionis posse differre spe. eie, quatenus considerantur secundum enus tantum; cum evidens fit, omis. onem Sacri, de commissionem furti , vel homicidii, esse peccara specie diversa: sed solum vult , qudd diversitatem specificam non habeant eκ eoquω unum sit commissio, it alterum omissio, quamvis eam sent habere aliunde, veluti si versentur circa dive iam materiam, vel sub diversa rati
XXVII. Probatur in moer alia ratio isne . Proportionaliter se habent facere malum , & declinare a bono, & sacere bonum , ac declinare a malor sed facere bonum , de declinare a malo, si
ex eodem motivo procedant, eiusdem virtutis specie partes sunt i nam ad eamdem virtutem iustitiae pertinet, reddere cuique ius suum , & non rap te aliena: Quia i ut ait D. Tho. 2. 2.
q. 79. a. I. utrumq- eorum requiria
eadem ratione sacere malum , & omittere ex eodem motivo bonum, putasurari , & non restituere , ad idem specie vitium , nempe , iniusti tram pertinent. Et ratio utriusque est : quia sicut in naturalibus idem specie m tus respicit utrumque terminum , Ma quo recedit, & ad quem aceedit rita in moralibus tam respectu virtutis , quam respectu peccati, motus a malo ad bonum , & a bono ad malum eumdem specie motum moraliter constituit et cumque mali prosecutio fiat per actum commissionis & reeessus bono debito, per peccatum omissionis as utrumque ex eodem motivo proce dat, utriusque malitia unicum mora
tem processum , & eamdem speeie m litiam importabit. XXVIII. Nec obest, qudd eontra peccatum commissionis, & omissioniadentur in lege diversa praecepta ἰ nempe , praecepta negativa contra primum ,& a firmativa contra secundum. XXIX. Nam ut respondet D. Tho. citata q. 72. a. s. ad a. Neeesse fuisin lege Dei proponi didiersa praesta firmativa, ω negativa , ut gradatim homines introducerentur ad virtutem a pristy
66쪽
Has quἰilem abstinendo a malo, ad
quod inducimur per pracepta negativa rpestmodum faciendo bonum , ad quod in cimur per pracepta assemativa . Et sie pracepta ormativa , ε' negativa non poνtinent ad diversat virtutes , sed ad diveUos gradus virtutis e cr per eo sequent non oportet, gubd contrarientur diversis pereatis seeundkm speciem . Pe catum eriam non Baber speciem ex parte aversioni1 ι quia secundism Mesamatio , veI privatio: sed ex parte eo mersionis, fecuniarm quod es actus quia dam. Unde feriandhm diversa praιepta Ieria non diversificantur peccata ferumdam speciem.
s peccatum commissionis, & omissionis non variem speciem, sufficiat in consessione dicere, se peccasse peccato talis speciei; non exprimendo, ansuerit commissionis, vel omissionis resim in consessione suffetat aperire, numerum, & speciem peccatorum. XXXI. Non, inquam. Etenim dato, qudd non sit necesse in eonsessione aperire circumstantias intra ea de' speciem notabiliter aggravantes euius oppositum suo loco ostendemus necesse tamen est aperire , & distinguere peccata commissionis , &.ominsonis; quia licet non varient speciem, spectant tamen ad substantiam speciei, ut partes eam integrantes et unde ut species in te rh exponatur , debent pec cata com ssionis peccatis omissi nis seorsim explicari.
CElebris est divisio peeeati actu
lis in mortale , & veniale , de qua praesentem instituimus quaeis stionem: ut quae de natura utriusque, sive inier Catholicos , & haereticos, sive inter ipsos Catholicos disputari solent, Candidato meo innotescant. Doquo agit D. Tho. g. a. 88. 39.
An omne Peceatum natura sua sit Monis tale; vel potius detur aliquod Peccatum natura sua veniale
L, Toto, qu bd peccatum triplio
l l citer diei potest veniales .
omne peceatum, cuius aliquis de sacto veniam consequitur et quo pacto Mariae Magdalenae peccata , quamvis multa, gravia. & morialia, dici poti erunt venialia ; quia omnia a Christo veniam sunt consecuta, Lucae T. V. 47. Remittuntur ei peccata multa. Et
in hoc sensu loquitur S. Ambrosus
ib. de Paradiso eap. r4. cum de pe cato Hevae, quae illud consessa veniam veportavit: VeniabiID inquit eulpa , quam sequitu profeso delictorum . Ideo
non desperata anu Iter , qua non retieisp
Deο ῖ sed magis confessa pereatum. es , quam medicabilis seeuta sententia est .
Et Auctor libri de vera , in falsa P niteruia oliim Aligustino si isti adscripti,
cap. I 8. ait et uuadam pereata sunt , qua sunt mortalia , in poenitentia fiunt venialia . Huiusmodi generis peccatum vocatur 1 D. Thoma hic q. 88. a. h. Veniale ex eventu ; quia est vGniam consecutum: & sie precatum v
niale non opponitur mortali absolute, sed illi tantum , quod nunquam diamittitur. II. Secundb. Peeeatum veniale duritur, quia habet in se aliquam cauissam veniae, ex parte saltem et quia est sit puniendum aeternaliter , non tamen ita graviter, sicut alioquin esset puniendum ; eo quω habeat in se a liquid diminuens culpam , cujusmodi est, quod ex infirmitate, vel ignorariatia est commisium a & hoc voca uir λS. Thoma laudato loco riuiale ex ea a.
67쪽
sed neque hoc constituit determinatum genus peceat timortali distinctum. III. Tertio. Ueniale dicitur , quod, an tum est de se, veniam non excludit ἔ propterea quia affert quidem quam tam inordinationem in actu, sed caritatem non extinguit, nee tollit a subiecto ordinem ad ultimum finem et
ideoque non meretur poenam aeter
nam . sed temporalem: sive ex genere , aut objecto tale sit, sire propter materiae levitatem, sive propter inadvertentiam. & imperfectionem liberistatis in operante .- Hane triplicem divisionem brevibus verbis exposuit
D. Tho. praeter locum silpra relatum, etiam I. R. q. 77. a. 8. ad x. dicens rmeniale dieitur tripliciter . Uno modo ex causa ι quia , scilicet, habet aliquam causam venia, qua dimiseri pereatum a vir ne pereatum ex infirmitate, vel in rantis dieitur veniale . Mis modo ex eventu ; sicut omne metatum pere poenia tentiam sit veniale , ides , veniam eo sequitur. Tertio modo dieitur veniale ex genere ; Mut verbum otiosum: ω ώoesolum veniaIe Opponitur mortali . De
veniali ergo hoc tertio modo serino erit. . IU. Divisionem peccati in peccatum ex genere , & natura sua moris tale , &ex genere, ac natura sua veniale , tanquam Sophii arum inventum hoe enim nomine Theologos Cath licos nebulo iste sugillat) rejicit Calvinus; volens, omnia pucata natura sui eme mortalia, de solis Praedestinatis diei venialia, quia eis non imputantur. Scribit enim l. a. Inst. c. 8.ε. sq. Sanctorum detisa venialia esse , non ex suapte natura a sed quia ex Dei misericordia veniam eonsequuntur . Et Itb. 3. cap. 4. s. 18. ait et FideIium . pereata venialia esse, non quia non mortem mereantur ἡ sed quia Dei miseraeordia nulla est eondemnatio iis, qui sunt in Christo Iesu ι quia non imputantur , quia venia delentur. Hausit hunc errorem Calvinus ex parte a Io. Wie-cleo Sacerdote Anglo,a Concilio Con-
saatiensi damnato ; qui Carolo IV.
Imperatore, εe Clemente VI. Romam
Ponti f. anno 23sa. docuerat, Omne .peccatum Praedestinati eme venialeis,& omne peccatum Reprobi eme mortale, non ex natura sua, sed ex ordinatione divina. Lutherus autem omnia quidem Infidelium peccata afferuit esse mortalia; Fidelium tamen peccata omnia eme venialia, praeter infidelitatem , quam solam credidit esse mortale peccatum . Clim enim existimethde hominem iustificari; dummodo fidem retineat , hominem manere tuis stum coram Deo existimavit.. Sunt qui Io. Gersonem Cancella. rium Parisiensem , & Io. Fischerum is Episcopum Roffensem in hune errorem trahere conentur . Sed utrumque ab
hac macula abstersi in Vera EeeIesia
Tom. 2. p. I. a. 1 . s. 21. 67.
Carbolisa Veritas ex Seripturo νω Patribu . in Ico . Non. omnia peccata ex natura sua sunt mortalia ; sed
dantur aliqua ex natura sua, & non tantum ex non imputatione, venialia . Haec catholica veritas probatur prim beκ Scripturis . Nam Matth. 7. v. 3. - peccata comparanis tur fel tucae in oculo , quaedam trabit festuca autem turbat quidem oculum, sed natura sua non excaecat; ergo dantur. Peccata . quae minuunt quidem . caritatis servorem , sed natura sua ilis Iam non extinguunt. Matthai in: uper 3. ὰ vers. 13. Reprehendit Christus Pharisaeos, quod decimarent mentham , tu' anethum , ω ominum . reliqui mentautem , qua graditora sunt legit e quda
excolarent culicem , camelum auten
devorarent; id est , quod de minimis peccatis solliciti , graviora negligerent . in id autem sunt mentia , an ibur, Uminur , gravioribus legis praeceptis opposita, & culex camelo ; nisi peccata levia , quae Pharisaei hypocri tae pluris iaciebant, quam graviora
68쪽
Hi ne D. Hieronymus in c. 7. Matth. Cym ipsi linquit mortali errimine e
meantur obnoxii , minors pereata fratriabus non eoneedunt, ruticem linquantes, se ea metum glutientes. UI. Item D. Paulus I. cor. 3. v.
12. Inter opera, quae homo Christo adhςrens ut sundamento superaedificat, aliqua dicit aurum, argentum, delapides preti 'sos, quae sunt opera in ritoria , pro quibus mercedem accipiet talia vero esse lignum, scenum, stipulam , quae igne comburentur, qui tamen ea secit, salvus erit; haec autem sulit peccata, sed non mortalia. Tum quia non destruunt fundamentum snempe, gratiam, & caritatem, per quam Christo unimur. Tum quia, qui ea seeit, salvus erite eum E contrario de aliis , qui graviora committunt, dicit ibi v. tr. Si quis autem templum Dei violaverit , disperdet illum Deus. Et ad Gal. s. v. xl. i linquit talia agunt, regnum Dei non consequem
tur ι ergo sunt peccata natura sua is via , venialia , & salutem a ternam non impedientia. Textum hunc Pauli ad Ori fus E expendimus in Uera Ecclesia rom. 2. Par. I. a. IO. 6. q. ubi
Calvini salsas interpretationes rejectismus. Unde illuc Lectorem remitto. VII. Christus quoque idem asseruit.
Tlim Matth. s. v. xx. his verbis: Ego autem dico vobis, quia omnis, qui irascitur fratri suo , reus erit iudieio ; qui autem dixerit fratri suo rhaea , reus erit eouellio : qua autem diaerit , fatue , reus erit gehenna unir . Ubi cum ex
illis tribus peccatis, tertium dumtaxat puniatur gehenna ignis , hoc est poen, aeterna , caetera aulem duo poena minori , & temporanea; clarum est, Christum docere , solum tertium esse peccatum mortale , hoc est, aeterna morte dignum , duo autem priora venialia esse ; quia non ex deliberatione, sed subitaneo irae motu absque plena advertentia procedentia. Rhaea inquit S. Io. Chrysostonius ΗOmil. 16. in Matth. grandis alleusus es fermo eonvitii , sed magis de contemtu Tom. VIII.
nonnunquam, vel femutir, vel inferi νibus quibus umquo aliquid imperantes ,
disimus, vade tu , die illi ; ρὰ oriam
qui sciantur tingua Brorum , Rhaea , pro eo , quod est, tu, disere solent: sea
misericora Domistit eum maioribus σωtiam minima quaque delicta mouit , praeipient , ut mutuo nobismeι sis, is εο rabiliis utamur , ω eautitis, usper hac maiora quoque pereata morianatur. Deinde enumeratis multis , ii sique gravissimis conviciis, & peccatis, quae ex illis oriri solent , pergit a
Qua omnia CMisas jam comprimens , eum quidem , Mui sinὸ eaura Dahitur , iudieio eondemnat , o ideiνeis disit a qui iraseitur fratri suo sinὰ eausa , Nurννiι iudieio ; Fum ver , qui dixeris Rhac et , reum pronuneiat esse eontilis, Dd adhue ista non magma sunt 1 e. viis deantur, quae circa hunc textum dixi.
6. v. 21. ubi Christus modum orandi docens omnes etiam iustos , ae Prae4 destinatos, vult, ut dicant Deo: Diamitte nolis debita nostra , quae debita sunt peccata. Supponit ergo Christus,
in iustis, & Praedestinatis esse peccata , pro quibus a Deo remissionen petere debent: sed haec mortalia non sunt; quia, secundum Calvinum, praeis destinatis , & iuxta Lutherum, fidelibus non imputantur ἔ ergo sunt peccata levia , quae vocamus veniali M. ita S. August. Dist ro8. modo 16s. ad Seleueianum , dicens , illa peccata , pro quibus quotidie dicimns: Di
mitte nobis debita nostra, esse peccata quotidiana I illa utique, qua humana fragilitati , quamviι parva , tamen ereis bra subrepunt: qua si eoIlecta eant a nos fuerint, ita nor gravabunt. 6' ompriment, sicut unum grande pereatum .mid enim interes ad naufragium . utrum uno gran i fluctu navir epota. tu cr obruatur , an paulatim subreis pens aqua in fentinam , O per negI gemiam deresim , atquae contemta imis
69쪽
ueo Quaest. III. De Peceato Mortali , ct rima Ii.
tiat uavem , a que submergar No quia peccata venialia simul collectata evadant mortale ; sed quia assuetus negligere parva , disponitur ad graviora , iuxta illud Ecclesiastici I s. v. x.
spernis modiea , paulatim deeidet. Idem docet Homil. ry. inter so. modo Ferm. 388. his verbis: Non me latet ,
vitam istam mortalem , in carne eo
ruptibili eonstitutam δεῖ neratis esse non posse e sed illa quotidiana , tk I
.ia habent etiam sua lavae a quotidiam . Ηοe es , qutid pectus tundimus, disimus in oratione Domino Deo nostro :Dimitte nobis debita nostra . . . No enim sinὸ eausa hoe dieimur, aut vera se caelestis Magister doeeret isam orarionem , nisi nos pereatores esse pravideret . Vidit enim , qua cavere debeamur , vidit, qua eamre di eiae sit. Omnia autem eamo , impos bile esse judieavit, qui sam orationem quotidianam, nox quoslibet Chrisianos , sed ipsor arietes ψοῖοι Mevit . Inde allato textu D. Ioann. Epist. r. c. r. v. g. Si diis Aerimus , quia peccatum non babemus, nos ipsos deeipimur, veritas in nobis
non est ι ne quis putaret, per ista quotidiana peccata, venire etiam quotidianas sornicationes, latrocinia, & homicidia , subjungit: Quod enim Deus statuit propter Imia peerata, ille putat, ad illa gravia sibi posse opituIari. Monens ς psum , ut illa gravia prius να- nitentia purset, & relinquat, ut sic de levibus dicere possit: Dimitte nobis
IX. Consentiunt s. Ambrosius I. a. de Poenitentia e. ro. Quatidiani si uit nos debet paenitere pereati a sedae poenitentia) delictoνum leviorum,
EIIa graviorum . S. Hieronymus ad cap. Ierem. Qui Imi peeeatorum forde maeulatus ess , Ievioribus purgatur monitis . Poria peccata graviora , qua βήmortem trabunt. nec nitro , nee herba
Berito dilur possunt , sed gratioribur tormentis indigent. Agnoscit erso pe cata sua natura levia , quae levioribus monitis purgantur , nec ad mortem
traliuat; & alia , quae trahunt ad mor
tem , & gravioribus tormentis indugent . Tandem laudatus Augustinus lib. de Spiritu , & littera c. 18. Sicut enim s inquit in non impeditini is vita aterna iustum quadam pereata venialia , sin ibus hae vita non duertur: sie ad fa- Iutem aternam nihil prosunt impio alia qua bona opera , sinὸ quibus dioisillimὸ vita cuiusque pia ι hominis invenitur . Lib. de Nat. & gratia c. 38. Haec Veis ni alia peccata etiam in iustis suilla, d cet . Et I. I. contra duas Epist. HIagiam eap. I 4. distinguens inter peccata, &erimina, dicit, qu5d est 5 multi sintsin E crimine , nullus tamen est sinEpeccato; & propterea omnes dicereis debent : Dιmiι te nobis debita nostrata ,
etiamsi snt fideles , & baptizati ; dchane dicit esse fidei ea tholicae sanitatem contra haereticam vanitatem ibus Lutherum condemnat, volentem , fideles nullius peccati esse Ob-
. X. Meri id igitur Cone illi Milevitani Patres, inter quos suit S. Augusti
themate definierunt, Sanctos pro se ipsis veraciter dicere : Dε mitte nobis debita nostra. Intelligebant quippe , dari aliqua peccata , quae cum sanctitate cohaererent, quam doctrura , tradit Concit. Tridentinum Se 6. e. I. dicens: Lieὸt enim in hae mortali viata , quantumvis Sancti . or iusti in I via saltem, quotidiana, qua etiam venialia dicuntur, pereata quandoque cadant , non propterea desinunι esse justri nam iustorum illa vox est, humilis , s' verax , dimitte nobis debitamsera . mapropter S. Pius V. & post ipsum Gregor. XIII.& Urbanus VIII. propositionem Baii hanc , ordine vigesimam, jure confixit: Nullum est poe-
earum ex natura sua veniaIe , sed omne peccatum meretur paenam aternam 4
70쪽
s. III. Eadem carboItea Veritas Ratunnupsuadetur.
r. Peccatum est quaedam animae infirmitas , iuxta illud Ps. S. v. 3. MVeis rere mei Domine, quoniam infirmus sum , fanis me Domine ', ergo de peccatis disiturrenduin est, sicut de infirmitatibus corporis: atqui inter istas quaedam sunt graves, de mortales, quae mortem inducunt, & auserunt principium vilae: quaedam vero leves, quae princi e sum vitae non tollunt, quamvis ad id disponant ; ergo & in peccatis , quaedam sunt natura sua grais via , ω mortalia, quae mortem spiritualem afferunt, privando gratia, de caritate, quae sunt vita animae; quae
dam levia, quae esto ad hoe disponant,
si non curentur, de se tamen non valent eam causare.
XII. Secunda ratio est. In amicitia humana suaedam sunt leves offensae , quae amicitiam non solvunt; e o similiter in divina. mis enimicat, quod risus superfluus , aut verbum otiosum ex natura sua amicitiam Dei solvat, & hominem aeterna morte dignum laetat; & solum eκ gratia, & misericordia Dei fiat venialis XIII. Confirmatur prim6. N misausterus, & inconstans esset Deus, si apud ipsum levi isima offensa, puta, risus supei fluus, aut verbum oti Ostim , tanti fieret; ut, propter ipsam, ami ei. tiam cum homine contractam dita lue rei, & homo aeterna poetia esset puniendus, imponens homini iugum,
non suave, & onus non leve. ut ipse testatur Matth. II. v. Ep. sed graisve , asperum , & durum . Cum ergo Deus nominem non deserat, neque avertatur ab homine, nisi homo avertatur a Deo, eumque deserat; nec homo proferens verbum otiosum, aut
quid aliud leve committens, Deum
deserat, aut Deo avertatur; patet, Deum ab eo non averti, nee eum ut inimicum habere. XIV. Confirmatur secundδ. Verisbum otiosum est peecatum; nam de eo reddituri sumus rationem in die iudieii, Christo teste, Matth. I 2. v. 36,
Dieo autem vobis, quoniam omne veris
bum otiosum, quod laeuti fuerint homianor, reddent rationem de eo in die suis
dieii a sed non est peecatum mortale aquis enim existimare poterit, verbum otiosum , & inconsiderath prolatum , tantam esse ostensam natura sua, ut asserat animae mortem, & propter eam subiturus sit homo aeternam poenam Propterea non dixit Christus, de omni verbo otioso poenas aeternas luent , sed reddent rationem. Aliud enim est verbum purE otiosum, quod caret pi1 utilitate ; aliud verbum eriminosum,
quale est blasphemia in Spiritum Sanis clum. Quare discursus Christi, test
S. Hieron. in eap. xx. Matib. est iste a Si otiosum verbum , quod nequaquam ad eat audientes, non est absque periaculo eius, qui loquitur; in die iudieii redditurus en unusquisque rati nem fermanum suorum e quantis magis νον , qui vera Spiritus Sancti ealumniamini , ae dieitis, me in Beelzeba priseipe Damoniorum ejicere Daemonia ;reddituri estis rationem calumnia vesra Otiosum verbum es , quod sine utilitate , ese loquentis dicitur, iis audientis, si omisi feriis de rebus frivolis Ioquamur , Ur fabulas narremus' antiquas . Caterum qui scurritra replieat, ea
ehinnis ora dimisis , se aliquid proferetia pitudinis , sic non otiosi verbi, sed
X v. Respqnsio communis Haereti eorum est: aliud esse , qudd omnia peccata sint ex natura sua mortalia . aliud , quia omnia omnibus imputentur ad mortem omnia quidem sui plena tura merentur mortem , sed nor omnia Omnibus imputantur . Imputantur quidem Infidelibus, ait Luili erus , & reprobis , ait Calvinus , nolia