장음표시 사용
101쪽
Ex Apostolorum voeatione discamus , P. Neminem debere sibI Risere sonorem , sed qui vocatur d Deo tamquam Aaron . a. Sine cune atione paren. dum Chri lio interius voeanti , etiam fi nos aliquid necessarium urgere vide tur . Propter quod Ac alium quemdam accedentem ad se , dc rogantem , ut
ad sepeliendum patrem rediret , ne id quidem facere permisit , ostendens. quod Christus eundiis sit etiam necessitudinibus praeferendus . 3. Vocatio nem ad Ecclesia sileas dignitates ex nobilitate, divitiis , ingenio , caeterisque donis naturae , aut fortunae s ut vocantur bonis non elle iudicandam ; sed ex don Is Spiritus sancti , ex Christi gratia dignos fini mini liros praeparantis , ex diuturna & constanti virtutis exercitat one ς quamvis & ingenii dotes , 8c doctrina , Ac prudentia ad Ecclesiam retendam , 6c ad sacra Ministeria obeunda requirantur . Huic vocationi minimε obest inopia , cum pauperes piscatores Christus elegerit , ut Ecelesiae suae fundamenta essent, primi Evangelii sui Praedicatores , Princ pes super omnem terram . Eorum inopiam Evangelista diligenter expressit , eum narrat , Chrillum illos invenisse resicientes retia sua . Tanta erat egestatis magnitudo , ut vetera re sarciverint , quia emere nova non poterant . Nec sene starea haec sunt documenta virtutis , faciiὸ o inneis tolerare pausterteis , de justis laborvus vive re , invias sibi eboritate eo unecti . secum habere inveis patre in , atque is ejus obsequis Iastorare . Tales erant Petrus , & Ioannes , qui 1 Chr illo vo eati , Relictis retibus ει ρα re , secuti Iunt euis , ut eorum exemplo disceremus . 4. bd DF iispiam est contemnere patrem fe inatrem , contemnere tomen propter tarsum , pii η'Quis est . Nais qui dixit : Honora ρstremo isatrem , ipse etia in dixit et Qui amat stat rem , aut inat rein plus quam me, non est me dignus . I iue S. Hieronymus ad Heliodorum scribens : Quid facis , inquit , is domo paterna delieate inius ι . . . Lic8t ρarvuIus ex collo
rat Mater ostendat ; licet in limine pater jaceat , par ealeatuin yerxe patrem et sic eis oculis ad vexillum crucis evola . Solum metatis geaeus est , iuhac re esse crudele in . s. In primorum Discipulorum voeatione rararitatem a Christo commendatam aenoscamus e Nibit apud Deum tanto in pretis est,
quam Garitas , ob quam fm Mino factus est , ese ad mortem tisque obedievs. Eaque de causa Discipuli quoque illi , qui primi ab eo vocati sunt , duo fratres extiterunt . Ex quo statim ρer tua inuis fomenti mus Samator indica
viι , se Discipulos omnes suos fraterno amore copulari velle . Duae cum ita, vibia ebaritati anteponendum ducam I . . . Seeuti fiant euis . Piscator iste , dum in Mari luerum sutiis quaerit , vissis invenit omnium . Lewbia in de- eruit , Devis reperit e scalisum reliquit , Vertum invenit : lina Iaxaν i, si- dein vinxu e plicavit retia , hoisines eleucrit : mare spretii , caelais acgu fuit. IX. Et obtulerunt ei omnes inalὸ habentes , variis larguoribus, s torruentis comprehensor , ct qui daeisonia habebant , lunaticos , ω paraditicor, di curavit eos . Sequamur & nos Christum , variis si quidem languoribus
assicimur animarum , quibus principaliter vult mederi . Propterea enim etiam illas aegritudines sanat , ut istas de noliris animabus expellat . Ac cedamus ergo ad eum , nec ab illo quicquam de praesentis vitae prola setatibus expetamus , sed indulgeat iam peccatorum precemur e NRm et i ' nunc dabit ille , si non negligamas postulare . Tunc in Syriam solum nufama ejus exierat , nunc vero totum terrarum orbem perva fit . Ft illi quidem cum audissent eum daemonia fugasse , undique confluebant I Tu veriro cum tofgh plura , longeque majora virtutis ejus eXPcrimenta jam ce peris,
102쪽
secundum Matthaeum. Cap. IV. Sensis Moralis s
petis , nequaquam e men exurg Is 8e curris . Illi patriam reliquerunt , 8e re amicos . & eo gnatos : Tu vero ne domo quidem 3bscedis , ut accedas, is S multo maiora consequaris , quam relinquis . lmo ne illud quidem 4 te tapolei mus , sed consuetudinem solummodo malignam relinque , dc domi tuae is cum tuis manendo , poteris facilε salvari . Nunc vero fi aliquam in eor- .epore patiamur infirmitatem , nihil non agimus , ut aegritudine liberemur e re Anima vero nostra tam male se habente , disti mulamus , iam ner differimus. ιε Propterea ne eorporeis quidem languoribus liberamur , quoniam qtiae ma- .exim nec effaria sunt , superflua ducimus quae vero penε dissimulanda , haee ..omn no necessaria iudieamus I & fontem ipsum malorum ineutatum relin- tequentes , rivulos purgare conamur . QuΛd autem eorum qui sunt In eor- cipore morborum , maliena taph an Ima eausa sit , dc triginta octo annorum ..paralyticus , de ille qui per tectum legitur fuisse demissus , multaque alia ..demo nitrant exempla . Exsiccemus igitur fontem malorum , & crinecta eo nis istinuo Ianguorum fluenta fieeabuntur . Pro spiritilalitim igitur curatione moriaborum Christo supplicemus , qui tant, graviores sunt , de maiori commiseratione digni , quanto insensibilior est Anima , quae peccat . Est igitur primnis bonuis nihil omninis peccare e secundum ver3., post 'eccatvis sentire quod com inderis , atque lugere . Si per 3 ne istud qui eis habemus , quemadmoduin precσbiwur DEUM , petestorum remisionem per οπι , de quibur
nihiι σωnInd euramus tam enim i e qui deliquit , ne hoc 'Ris quidem. quod peccavit studeat agnoscere et pro quibus DEUM delictis orobit , quae ad
I. I. ηι autem Iesus turbas , ascendit in montem . Loeum DIIIcet e-- . v venientem se eessui , 5e orationi , sublimis ae ecelestis Doeirinae praedicationi , Legis novae promulgationi , quam in monte Christus tradere svoluit , ficut Lex vetus in monte fuerat promulgata 3 ut talis Videretur, C, cqualem se ipse per Prophetam deseripssi : Fgo autem eonstitutas seum grex ab eo super Sion montem Ianctua eius , praeditans praeceytu in ejus . Qui mons ii s. Mi.f. te fuerit , incertum . Non mons Uliveti , qui in Galilaea non erat ; sed vel Thinor , vel alius mons excelsus . Ut ut est , Christus primit m ascendit in montem , ubi in oratione pernoctavit τ deinde illucestente die vocavit ad se Discipulos suos , δέ elegit ex ipsis duodecim , quos & Apostolos nominavit , & destinavit ad praedicationem Evangelii , Sc fundationem Ee- ad clefiae ubique terrarum . Tum descendit cum Discipulis ε montis cacumi- S. Aos. l.I. deno in campestrem loeum , id est , in eiusdem mont Is locum inferiorem, ς nisni gis aequabilem , & turbarum ea paeem , de ibi lietit , dum aegrotos & μ' 7'
energumenos curaret : postea verti sedens Doctoris in morem , concionem habuit , quae Sermo Domini in isonte vulgo vocatur , qui , quantum ad mores optimos pertinet , complactitur perfectiim vitae Chri tu ianae movum .
. Et operieηι os sua is , docebat eos , dicens . Phra fis est Hebraeis frequens, os operire , pro , incipere loqui , praelertim post longum silentium , dccumagitur de re aliqua singularis momenti . Exempla habentur ' es. 88. 1. Pro
Wrb. s. 6. Matth. II. 31. Secuadb , hac phrasi emphatica notatur modus . Κ x quo
103쪽
. ,s Expositio sancti Evangelii
quo ChrIstus doeuit , id factum sellieet eum vehement Ia quadam singulari,
Cum ardore , ac contentione , tum animi , tum vocis , ob turbam adstantem . Loca parallela habentur Iudici M. 3s. Iob. 33. 2. Hac etiam phra fide fignatur gravitas , & libertas Ioquentis . Exempla habentur Proverb. 3 l. 3. s. Erech. 29. ar. & 33. a 2. AEI. 8. 3s. & o. 34. & ad Ephes. 6. yy.
S. Augustinus conjicit , ista phrasi designari prolixitatem sermonis , quem hὶe instituit Christus Dominus et Vel dictum esse , Aperuit os sitium , qu bd Ipse in lege veteri aperire soleret ora Prophetarum : Multifariam enim olim Deus loquens patribus in Prophetis, , nodi μὰ locutus est nobis in Filio. II. Beati pauperes Diritu et quoniam inorum est Vegnum caelorum . A summmo hominis bono , de vera beatitudine , Moralem suam institutionem Christus orditur , de quae ad ipsius consecutionem media conducant , ottendit. Contraria autem docet iudicio Philosophorum , dc vulgi , qui beatitudinem a praesenti statu aettimant , in eoque positam censent , ut homo laetε de quiete vivat : ipse vero beatos pronuntiat eos , qui vulgb miseri vocantur , dc judicantur . Pauperes Diritu , id eit , animo dc voluntate pauperes , qui quamvis facultatibus civites sint , animum tamen non habent divitiis addi eium , quae tendentibus ad Regnum coelorum impedimenta sunt de onera . Plerumque enim divitiae fomenta sunt vitiorum , quod Ethni et
ipsi Philosophi agnoverunt , ut fusε probat doctissimus Praesul DanieI Huetius lihro 3. De concordia Rationis G Fidei , c. r6. Unde Christus dissicile esse docet , ut dives ad Regnum coelorum perveniat , Matth. 19. Aineudico sobis , quia dives difficilὸ intrabit in Regnum caelorum . Facilius est camelum per foramen acus intrare , qudis dsvitem intrare tu Regnum caelorum. Et Lucae 6. ao. Beati pauperes e quod qua ratione fit intelligendum , S. Matthaeus explicat , addens hoc verbum , Spiritu . Cui beatitudini S. Lucas hanc maledictionem opponit , h Christo in eodem sermone prolatam : Vae Φobis divitibus , quia habetis consolationem vestram . Hinc S. Paulus ν. Corinth. I. V. 26. Videte vociationem vestram , fratres , quia non multi potentes , non multi nobiles . Et S. Jacobus Epist. c. a. s. Novne Deus elegit pau
peres in hoc mundo , divites in me , ω haeredes Regni , quod reρrowisit Deus diligentibus se ι Pauperes igitur spiritu hic intelligendi , qui paupertatem
suam aequo animo ferunt , nec de ea queruntur ; sed sorte sua censusque tenuitate contenti , a Deo expectant , quae huic vitae temporali sustentanis dae sunt necessaria , nec divitias appetunt , aut iis per malas artes quaerendis dant operam . Unde Tobiae 4. 23. senior Tobias filio suo ait : Noli ti. mere fili mi : patiterem quidem vitam gerimus , sed multa hona habebimur, F liisuerimus Deum , ct recesserimus ob omni peccato , θ' fecerimos bene. Pauperes etiam spiritu intelliguntur , qui ei si divites sint ; cupiditate tamen& avaritia , quae radix est omnium inaloruis , sunt exempti , nec sperant in incerto divitiarum suarum , sed in Deo vivo ; sataguntque magis divites fieri in veribus bonis , faciis tribuere , communicare , tbesaurizare sibi fundamentum bonum in futurum , ut apprehendant veram vitam . Secundo , pauperes spiritu sunt , qui paupertatem voluntariam propter Christum sunt amplexi , ut S. Basilius explicat . Cis in Dominus dicat Uerba quae locutus sum vobis , spiritus & vita sunt ; alias verὸ , Spies lux sanctus docebit 'os omnia , & suggeret vobis omnia , quaecumque dixero vobis , &e. Hi uulmendici Diritu , qui non aliam ullam ob causam ad mendieitatem deveucrunt, quam ob doctrinam Dowiui qui dixit : Vade . vende omnia sitae habes , dc da pauperibus . Si veris quis oblatam sibi quomodocumque mendicitatem susce- . pcrit , ut Lazarus , neque hic si eatitudine illo cluditur . Beati pauperes . .
104쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Senor Litteralis. 77
ducripsit dicens ; quia Melior pauper i ullus , quam dives mendax . Beatus ' i' pauper qui claMavit , Dominus exaudivit ex in I pauper e crimine , pauper d ostiis , pauper in quo Mundi princeps nuia invenit : ρaver illius aemulas paveris , qui cum dives esset , no er nos pauper factas est . unde Menὸ Matthaeus apertiit , dicens et Beati pauperes Diritu ; pauper enim spiritu non s. Hi l. in instatur , non extollitur mente carnis suae . Tertio igitur , pausteres spiritu, tad mentem Domini , intelliguntur humiles , ut sancti etiam Hilarius , Ioa. Mi is
Chrysost. Hieronymus . dc Au . explicRnt . Posteriorum dumtaxat duorum Ps. 3. adseribo verba . S. Hieronymi : Beati pauperes , ere. Hoc est quod alibi s-Hier .lae. s. legimus t Et humiles spiritu salsabit . Ne quis autem putaret , pauperta tem , quae nonnunquam necelsitate portatur , ὲ Domino praedicari , ad- ..
Iunxit , IDiritu , ut humilitatem intelligeres , non penuriam . Beati pauperes Diritu , qui propter o piritum sanctum volantate sunt paveret . Unde super hujuscemodi pauperibus o Salvator per Isaiam sequitur et Dominus unxit Α ' 'Me , proρter quod evangelii ore Nuyeribus misit me . S. Augustinus e ReΚΘ, s. Ant. . . eo inquit hἰe Athujuvtur ρsuρeres Ioiritu , humiaes G timentes Deum , id est, L Do m. i non habentes instantem spiritum . Nec aliundὸ σω iub incipere oporιula beat, mont R 3 tudinem ; siquid. is perventura est od Disma in sapientiam . Initium autem sapientiae timcit Domini : quoniam Θ ὸ contrcris , Initium omnis peccati su - ςς ' perbia inscribitur . Suherbi ergo oppetant , ct diligant Retna terrorum : Beaia Σ-- ' ' ti autem ρauperes Diritu , quoniam iriorum est Rexnuis caelorum ; id eit , jus ad illud habent ex Dei promissione dc gratia . Ostendit Christus , eis Re - -
gnum caelorum tribuendum , inquit S. Leo , quos huisilitas commendat ani- s.Leos morum , inuis quam iurigentio facultatum . Illius autem humilitatis bonum facilius pauperes , quam divites assequuntur .
III. Beati inites : quoniam 'si psyde buvi terram. Miles sunt , qu I cedunt Rom. II. r. Improbitatibus , & non resistunt malo , sed vincunt in botis malam ; qui non rixantur , nec dimicant pro terrenis , bc temporalibus rebus ; non stat in ad omnes injurias excandescunt , sed facit θ ignoscunt , placidaque morum suavitate omnium animos sibi conciliant . Ipsi possidebunt terram : Non terram Iudae , nec terram iii ius Mundi et non terram male die a m , spinas fletribulos Afferent cm , quam crudelissimus quisque & bellator magis possidet; sed terram , de qua scriptum est et credo videre bana Domini in terra viven- Ps. 16.3t M . tiuis . Et , clamavi ad te Domine : Dixi , tu es spes mea , mrtio mea in terra viventium . Siguisicat enim quondam sodalitate- , ct stabilitatem haereditatis perstetuae . ubi anima per bonuis assectum , tauquais loco suo requiescit, fictit corpus ex terra : Usa est requies, ta vita sanctoruis . Mos est Scripturae 1,
saerae , poenas , vel temporales , vel aeternas describere per ea , quae ma- Ait. loeiaxim h ingrata sunt hominibus , de exosa , per captivitatem . servitutem , laudatis. tenebras , vermem rodentem , stridorem dentium , gehennam ignis , ignem inextinguibilem , &e. Beneficia etiam spiritualia de aeterna , per ea quae maxime grata sunt bc amabilia , per mutationem planctus illorum in gaudium , comestionem pinguium , de adipis terrae , potationem ex torrente deliciarum Dei , centupli acceptionem , panis manducationem , 3c vini novi potum in Regno coelorum, accubitum cum Abraham . Isaac , de Iacob , Sce. Si e gloria coelesiis in Apocalypsi describitur per arborem vitae , per co ronam vitae , per manna absconditum , per sessionem in throno Dei , 5ce. Sic patria coelestis vocatur Ierusalem nova , 3c describitur velut tota obsit -
auro de coalitata gemmis , ac lapidibus pietiosis : quae omnia nobis
105쪽
in Matth. S.I . Chrys. h. s. in MAtth. S. Ambr. l. s. in Luca
a. Cor. . to S. Hier. in cis s. S. Matth.
grata sunt, de apud nos in pretio . Si e terrae nomine hie Intellἰgitur terra
nova , per terram Chanaan , lacte 6c melle manantem , de Israelitis a Deo promissam . ac datam olim , ad umbrata, de qua S. Petrur Epist. a. C. I. e . Ab Os ver 3 caelos, ct' nova in terram Iecundisin pro inuba lysius expectam τs , in quibus juctitia habitat . Propter quod chariss i haec evectant et , satagite immaeulati , Est inviolati ei inveniri in pace . De qua Psalm. 36. v. tr. 31-fueti aute in haereditabunt terra is , s delectabuntur in inultitudine pacis. Uers. 23. Lenedicentes ei haereditabunt terrais : waIedlaentes autem eI disteribunt. Ver L as. Iusti aute in haereditabunt terram : est inbabitabunt in Iaeeuiuis Iaeculi Iιρer eam. Vers. 34. Axyecta Do ininum , e, custodi viam ejus et G exesis robit te . ut haereditate capias perram : cisis perierint Aeccatores , videbis .iniae de bonorum permanentium in futura vita possessione & delieiis aeternis iam in hae vita per conscientiae puritatem praelibandis , Theodoretas explieat . Et S. Autustinus Sermone r. in hunc Psalmum e Mansueti aureis haereditate po=idebdint terram . Terra est illa , de qua secuti fumus , Perusalem saucia, ouae liberabitur de per rInatione ista, oe in aeternuis vivet cum Des, o de Deo . I rgo haereditate possidebunt terram . Suae erunt deliciae 'sorum IEt delee abuntur in multitudine pacis . Auruw etiam pax , regentum tuum pax , praeria tua pax , vita tua pax , Deus tuus pax . Quicquid defideras ,
pax tibi erit. Quia hic aurum quod est , non potest tibi esse argentu M ; qvod vinum est , non potest tibI este Duis : quod tibi lux est, non potest else potus:
Divis t.ιus rotum tibI erit . Masducabis eam , ne esurias ; bibes euin , ne is
sitias ; IIIuininaberis ab eo , ne sis caecus ; fulcieris ab eo , ne deficias ; posse
fidebit te totum integrum totus integer . Augustias non ibi patieris cuin eo , cum quo totuin possides 3 totvis habebis , totum ille habebit ; quia tu tatue tiaram eritis , quod unum totum μου ille habebit qui vos possidet c Terram promittam mitibus , carnem sanctorum Sanct. Leo interpretatur , quae Ob humilitatis meritum felici resurrectione mur Abitur , de immortalitatis gloria vestietur , in nullo iam spiritui futura contraria. IV. Beati qui Iugent : quouisis ipsi consolabuntur . Epicureorum sententiae
opponitur divinum illud Chri lii axioma e Beati , non qui voluptatibus indulgent , sed qui lugent , non quicumque , Sc quamvis ob causam ἰ sed lugentes spiritu , vel propter Christum , de ii illitiam , quod hic subintelligendum . Qui latent propter peccata Sc sua , & aliena I noa Oh rerum dispendia terrenaeum e quoniam saeculi tristitia mortem operatur et quae autem secundisis Deum tristitia ect , paenitentia in tu salutem stabile in oρeratur . Luctus hie non mortuorum ponitur communi lege naturae , sed peccatis & vitiis mortuorum ; inquit Sanctus Hieronymus Sic sevit de Samuel Saulem et quia poenituerat Deum , quod unxi det eum Regem super lsrael. Sic de Paulus Apostolus flere , ac lutere se dicit eos , qui post fornicationem. dc .immunditiam non egerunt poenitentiam . Luctus hic gaudium internum, Spiritus sancti fructum , adiunctum habet . Hae e beatitudo Christi ancirum interris peregrinantium . de ad patriam suspiranti iim , quorum typus Israelitae super flumina B bylonis sedentes le flentes , dum recordarentur Sion . His consolationem aeternam in coelis Christus Dominus pollicetur et Qui enim
hie seisinant iu usco init , in exultat oue inerent . Venisvies aut eis venient cu exaltatione , portautes sui Ios suos . In hac vita mortali semina honorum Operum mittuntur cum lacrymis ob captivitatem nondum plenὲ solutarius, de conversim , ob peccata quibus 5c ipsi i ulli obnoxii sunt , ob miterias ex peccato superstites , praesertimque concupiscentiam contra legem mentis pugnantem : sed in coelis recipiet quisque manipulos suos, id eii, fructum seminis,
106쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensus Litteralis. 79
m In Is , coronam gaudIorum , dc exultationis e Tune. Absterget Deus omnem Ame .r. in Der maia ab octilis eortiis . Contra verb imp II , qui in hac vita peccata no a lugent , lea gaudent intemperanter gaudio laculari , aeterno luctu plectentur . Unde Christus Lucae 6. as. Vae vobis , quι ridetis nune , quia ru-
rebitis G Dbitis. V. Beoti qui esuriunt est fiunt iustitia in : quouisis io saturabuntur . Famis de s t is nomine hic desiderium ardens ; iuititiae vero nomine , quae generalis eli virtus , in se virtutes omnes complexa , signifieatur id omno quod virtuti consonum , de Deo gratum est . Beati igitur , non qui res terrenas desiderant , ut divitias , honores , voluptates ; sed qui studio vehementi viam salutis a Christo propositani , Dei gratiam, pietatem ,& obe dientiam divitiis manualis : adeo ut illo desiderio accensi , eorporis esu Item libenter perserant , potius quam deficiant a via justit Iae & virtutis. Unde apiul S. Luc. simpliciter habetur : Beati , qui nunc esuritis . Hi cere illime saturabuntur , tum justitia , quam in hae vita inchoatam , in futura perfectam habebunt , tum omnis generis bonis . Sitientibus esurien- S.Hilaristibtis justiticis , Hatitudine in tribuit e Rui fraus extensam in Dei Durinam Sanctor uita aviditatem bovis perfectae in eoelo Iatietatis expleri . Iustitiae nomine Santitis Ioannas ChrWostomus intellii it , aut in genere virtutem ipsam , aut spe
ciem illam justitiae , quae avaritiae opponitur . Quia enim commendaturuΕ erat misericordiam , oluende. S , quomodo misereri oporteat, opportune beatos praedicat , qui militiae iiii sent . Non solum autem dixit e Beati qui tultitiam servant et sed, qui esuriu't cae sitiunt j xstitiam ; ut non mediocriter . sed cum vehemen- SJo -Ch. h. s. ti cupiditate illam colamus , dc operemur . Cupiditatem igitur quae habenis ' di amore flagrat , in meliora converti iubet , scilicet in amorem vehemen tem jailitiae , praemiumque proponit his verbis i Ruoniam istatura utar . Quia enim pIurim is divites facere putatur avarit; a , ε contrario rem se habere docet , maeisque i l praestare iuditiam e Noli igitur just tisis ex rcens formidare ρβορeriem . xeque famem timere ; eois illi in is σωnibus bonis excidant , qui aliena dirimunt et ut ex ad e D ille qui I stillam diluit , tutiν Θ bona o in uia posset . Umnia Dei beneficia sub imagine cibi , ae potus in Scriptura saepe describtintur . ut Isaiae ες. in Propter θυ diast Dominus Deu1: Ecce servi mei comedent , se ostr esurietis r ecce heroi is et hibent , ct τοι sitietis : ecce servi inei laetabuntur , Oe tros con 'ode inini . Lucae 1. sy. Π rientes implevit bovis r ω d diites diisse inauer . Non nobis sis. it velle tu
stitiam c inqait Sanct. Hieron. nisi iustitiae patiamur famem : in sub hoc exe Io nunquam uos salis iustos , sed se inper esurire tu triti.e opera tuteliu
Mus . Convenienter autem haee beatitudo quarta ponitur : Polt quam enim s-Η eo in peccata deflevimus , consequens est , ut esurire incipiamus de sitire iiiiii - ' ' tiam ς ' Eger enim cuin in gradit inorbo est , non esurit . quia agritudinis do-ιor fameis exeludit . . . . etsi esurit, utique dilata in qu erit augmentu in . Quos. . . autem majus dirtutIs incrementu in , qnam norina justitiae inquit S. mn- in Te n. hiosius Qui esuriunt , dc sitiunt justitiam , amatores sunt veri Sc incon. S. g. . .
cuili boni . illic ergo cibo saturabuntur , de quo Dominus d Ieit : Meus est s r. in i cibus , ut focisis voluntate in Patris mei , quos est justitia . Et illa aqua . - α de qua quisquis biberit , si et In eo fons aquae salientis ἐn vitam aeter .
bant ae ritudinem animi . At Chri lius non opera tantum misericordiae praee eis
pit , sed & arictum tuo exemplo commendat et Saph enim dicitur miserI-
107쪽
beatitudinem S. HIer n. S. Aug. l. . de
eordia motus , qua phra fi affectus , S quidem vehemens , exprIm Itur . sic Apostoliis I. cor. 2. 26. vult Membra eo Nati : Chri itiana scilicet disciplina non excindit affectus , sed moderatur . Beatos igitur Misericordes Christus pronunciat , qui propter Christum proximorum malis . si ve animi , sive corporis , indolescunt , eosque , quoad possunt , sublevant ; qui & in ero eandis eleemosyn Is liberales sunt , & in condonandis injuriis faciles . Hi misericordiam a Deo consequentur , secundum illud Psalmi 4o. U. r. Beatus qui intelligit puer egenum G pauperem e in die inala Gberabit eum Dominus. Caeterum , ut scribit S. Iacobus , Epist. ean. a. r . Iudiciuin Deisistricordis illi , qui non facit misericordiam . Ideo ver Λ praemium a Domino promissum operibus honis inferirer a de gratia in Scripturis divinis vocatur , quia ipsa sanctorum merita sunt Dei munera , quibus cum vita aeterna datur , quid aliud nisi gratia pro gratia redditur , ut loquitur Saninctiis Augustinus Numerus erro Sanctorum per Dei gratiam Dei Regno prae-eestinatus , donata ibi usique in finem persederantia , liue integer perducetur, F illis intererrimus jam fine sine beati inus serpabitur , adhaerente sibi μι- fericordis Salva oris fui , De eisin convertuntur , sive estis praeliantur , foeeuis eoronantur . Nais C, tune ese iIlis Dei misericordiam neeefariam , Ianna Scriptura testatur , ubi sanctus de Domino Deo suo dicit animae face : Duieoronat te in miseratione , ω inisericordia . Dicit elisis Iacobus Apostolus rItiduitiis fine misericordis illi , qui non facit miserieordiam . Quibus verbis manifestatur , in his in quibus inveniuntur bona opera misericordi/e, judiciu in eum misericordia fieri ; ac per hoe etiam ipsam misericordiam meritis honorum operum reddi . Hi ne sancta Machahaeorum Mater uni ex filiis suis dicit: Ut in illa miserotione cum fratribus tuis te rec0Min . VI l. Beati mundo corde : quoniam is Devis videbunt . Beatos hie praedicat Christus , quorum mores integri sunt , animusque a pravis intentionibus , desideriis , & cogitatio uibus purgatus ; qui non solum mala facta , sed Se malas concupiscentias vineunt ; omne quod Deo displicet , perosi; fimplicissimam puritatem amantes eo lentesque ; qui non sunt corde duplici . Furitas igitur cordis immunditiam omnem carnis , & spiritus , omnem quo hypocrylim excludit . His vero qui mundi sunt corde , visio Dei sciiti ei , aererna vita , & Regnum coelorum promittitur , in auod nihil eoinquinata is intrahit . Unde & r. Ioannis 3. Selinus , quoniam cuis apparuerit , similes ei erimus t quoniam videbimus eum ficuti est . Et omnis qui habet hane Demiu eo , sanctificat se , fui est ille sanctus est. Eo spectat & illud Psalmi 23. 3.
Quis ascendet tu Montem Domini , aut quis stabit in laco sancto eius Innoceus mauibus , ω mundo corda . Breviter S. Hieronymus hanc sententiam sex ponit : Mundi corde , quos nou arguit conscientia uua peccati . Mundus
mundo corde conspicitur et Te tam Dei non potest ese pollutum . Me rho haee
beatitudo cordis promittitur puritati , inquit S. Leo : Splendorem enimper3Iuisiuis fordens acies videre non poteris r ω quod erit jucunditas inentibus nitidis , hoe erit poena maculos . Declinentur igitur terrenarum caligines vania totum , est ab Oinci squalore iniquitatis oculi rogantur interiores , ut serenus intuitus tantum Dei visione pascatur.
VIII. Besii pacifici : quoniam filii Dei vocabantur . Pacifiei , qui ρriwisis in eoiae suo , dι inde ε, inter fratres dissidentes paceis faciunt . aquid enim prodest alios per te pacari , cum in animo tuo sint bella vitiorum I inquit Sanctus Hieronymus . Iu poce perfectio est inquit Sanctus Ave ustinus ubi
108쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensus Litterasis. 8 r
De: : in quo ita sunt ordiuata Omvio . ut id quod est in homine praeeipuum.
ta exceIIens , hoc imperet , cdeteris non reiureontibtri , quae sunt nobis bestii seque tota intinia atque id sum quoι excellit in homine , id est . mens ct ratio,12bjiciatur priori , quod est ipsa veritas unigenitus Filius Dei, O mque enim imperare inferioribus potist , n superiori se ipse Iubjiciat . Et haec ect ponquae datur in terra hominibas bova voluntatis I haec vita eo uminari perse Imsapientis . De hujusmodi Reguo paeotissimo , G ordinati mo missus est δε- r. qaeculi , qui perversis inordinati que dominatur . .
IX. Beati qui perffccutiovem petiiuntur propter justitiam e quoniaM inorum .es Regnum caelorum . Superiores ad beatitudinem gradus in actione positi-lunt , hic ultimus in pallione . Beati qui Vegantur , aut exagitantur ab hominibus , jullitiae seu virtutis causa , & quidvis patiuntur potius , quam a justitiae , ac virtutis tramite deficiant . Hos igitur', qui persecutionem propter sua peccata, patiuntur , haec beatitudo non spectat et Non enimis s. Aug. Epist.
eolam I an ριUecutio I sino odius t sicut scriptum est e Quia propter te mor- Rom.3.3 rifieamur tota die : AERimsti Iumus Rut oves occisioηis . Illi ergo dumtaxat, qui in Ecclesiae unitate persecutionem a malis patiuntur , seati dici possunt i . UM eam fato fides,non, u potest esse junitio ἶ quia justos ex De vivit. S. Aue .ib. e. e.
X. BeatI estis , in maledixerint vobis , est perscctui vos fuerint , ω di- , Α. .. xerInt omne malum adW6um vos , mentientes, propter ine . Maledicere , est, ' μ' maledictum jactate .cum contumelia , eoram illo cui maledicitur , sicut Db- ino nostro dictum est Nounὸ bene dicimus nos , quia Samaritanus es tu, o daemonium habes t Dicere ma Ium adversiis alterum , est , absentis famae J δ' x. ...detrahe , sicut Christi famam laedebant , qui , dicentibus aliis V his Proispheta est , dicebant et Noo , 1ed Ieducit turbas . Persequi, autem , eit , vim IQ. 7 3ν inferre , vel in sidus appetere : quod fecit qui eum tradidit , & qui eum a 'erucifixerunt . Discipulos igitur suos adversus persecutiones muniens Christis', beatos praedicat, cum homines, i plos convitiis , de contumeliosis verbis coram affecerint ι 'ec verbis tantum , sed opere , & factis Ipsos ve- averint', ad tribunalia. judicum pertrahentes propter nominis sui confestio- nemi; vel calumniis ipsorum famam violaverint . Talis fuit sors Christia norit m tribus primis Ecclesiae saeculis , cum Ethnici ipsos velut infanticidii, Abbi ... '. incestus , & promiscui concubitus , sacrilegii de laesae Maiestatis reos , asi-- .nini capitis adoratores , publicos hostes , & eversores Reipublicae , pro- scindebant , accusabant , damnabant . Beati qui haec patiuntur Christi causa , propter confestionem fidei , defensionem veritat Is , professionem vir- , tutis . Apud Christianos enim qui facit injuriam , ille miser est , non qui ρ Hieron. - titur . . . Illud maledictum contemnendam est , quod beatitudinem ereos: quod 'ρ, falso maledicentis ore profertur . 'Ubi ergo tarsus in cauμ est , ibi ρο οριou .Etine. .
XI. Gaudete , G exultate , quoniam merces sestra eo usa est in raelis. Gaudebat Gentilium vulgus de Christianorum vexatione , & damnatis insulUTert.ADLtabat . verum Christianos ob illatam sibi persecutionem meliori titulo gau- ς vi Aux s EpoV. TUM. I. L . - derc
109쪽
dere Tertuli Ianus ostendie r Proinde inquit oe vulgus vanὸ de nostra vexatione gaudet . Proinde eniis nostruis est gaudiuin quod sibi vindieat , qui is
Iumus damnari , quam d Deo excidere . Contra ilia qui nos oderunt silere non gaudere debebant , conferulis nobis quod elagimus . . . . 'Plauὸ Doruinus pati , verisin eo More , quo ct bellum nemo quide in libens patitur . eum erepidare G periclitari fit necesse : tamen oe praeliatur omnibus viribus , de piniscens in praesio gaudet , qui de praelio querebatur , quia Ce gloriam consequitur , Ο praedam . Praelium ess nobis , quod provocσwur ad Tribunalia , utillia sub di crimine capitis pro veritate certemus . rictoria est autem , ρro ρ ocertaveris , obtinere . Ea victoria habet Fe gloria in placendi Deo , o praedam v vendi in aeternum . Animadvertxt , quisquis delicias huius taeuli,& facultatum temporalium quaerit in nomine Chri litano , intrinletas esse beatitudineis nostra is : Sicut de Anima Eeelesiastica , ore Prophetico, dicitur: Omvis gloria ejus filiae Regis ab iutui : Nam intrinsectis maledicta , Ac per. secutiones , 5c detrae iones promittuntur : de quibus tamen magna merce est in eoelis , quae sentitur In corde patientium , eorum qui iam pollunt dicere e Gloriamur in tribulationibus . scientes , quovisis tr bulatio ρstientiam operatur , patientis autem ρrobsione in . probatio verὸ DeM , Des autem nouconfundit et quia charitas Dei di fusa ect in cord bus nostris , per S ritum fan tium , qui datui est nobis . Non enim Ilia perpeti fruetitosum eli , sed litas ro Clia illi nomine non sollim aequo animo . sed etiam cum exultatione to inerare ; inquit S. Augustinus . a Nescio quis hoc nostrum νο:lit implere, ut laceretur opprobriis fama noltra , de nos exulte inus in Domino . Hoc . qui vanam sectatur gloriam , implere nou poteli : Ne quaeras gloriam , ctae non dolebis eum Inglorius fueris. Merces vectra copiosa est in caelis . Hine meritum honorum operum colligitur , a gratia tamen , de misericordia Dei profectum , de Christi meritis
inique promithonibus innixum , cujus summa bonitas illum nobis debitorem , seu potius suae fidelitati efficere voluit . Hi ne S. Auetustinus Enarratione in Psalmum 3 a. Cone ione a. Tenea inus i uiuit in Delissim ι is debitorem quia tenemus mdericol dissimum meini borem . Neque enim OIiquid ei mutuum, eowwodadiistis , ni debitorem teneainus ἰ cis in ab illo habenisus , qtςquid ILIi userImus , cti ἐκ illa sit quicquid Mui sumur . Omnis bona quibus gaude Mus , ab illo sunt . Quis enim cognovit sensum Domini , aut quis coiisiis liarius ejus fuit aut quis prior dedit et , dc.retribuetur illi ' quoniam ex ipso , de per ipsum , fle in ipsa sunt omnia . Ecio nou ei aEquid dediis in tenemus debitorem. Unde debitorem quia proinisor est . Non dicImus Deo, Domine redde quod accepisti ; sed , Redde quod ρromi uti . Chri ilus coronaturus est in nobis non merita nostra , sed.dona sua , quia gentia Dei est omne meritum : de quamvis aeterna felicitas , Se gloria coeleti ix, inerras sit,& corona justitiae ; hanc tamen non redderet justus judex , nisi gratiam donasset misericors Pater . -
XII. Vos estis fes terrae . Quod si fas evanuerit . in quo salietur I AI H-hilum valet ultra , nisi ut inittatur oras , di concuti tur ab hominibus . Salis duae sunt proprietates praecipuae , & coadite cibos illisque saporem dare , & a corruptione ae putredine servare . Hinc sapientia , a sapore dicta , μι appellata eli , ut leeitur apud Comi eum : mi ha bat Jatem qui in ιe ea . Hine Titus Livius Giaee iam sal gentium vocat . Hinc Christus Marci s. 4s. Habere in vobis sa I . Et Apo. olus ad Colois A. Semo vester siem-m in gratio sale sit conditus , ut sciatis , quomodo'oportent vos unicuique respondere . Sacrisicia omnia , seu victimas sibi oblatas , iste condiri piaece-
110쪽
Secundum Matthaeum . Cap. V. Sensus Litteralis.
pit Deus levit. a. i 3. ut designaretur synabolice , omne saerifitium , & nis1e sapientiae , ae pinnientiae , de sile integritatis , incorruptionis , & inno
centiae . ex parte osterentium , c ndiri dubet re . Quia verti sal , arcendo putredinem , & corrupti l ncm , durationem rerum extendit , foedus perpe tuum vocatur Paetum fatis , Numer. 18. is . ob salis certε eonsistentiam. Uxor Loth in statuam salis conversa creditur, non tantum s ut notat S. Augustinus ) ut nobis condimenti instar esset ; sed etiam ut sie extaret stabile, ae perpetuum divini iudicii monumentum . Non enim sal omne tolliquatio iani obnoxium . Unde Plinius meminit lib. 3r. II . Naturi cap. 7. Arabes . quosdam muros domosque massis salis facere , de aqua ferruminare . Doeent etiam Medici , infantes recens natos abluendos aqua , in qua sal colliqua tum usui fuerit , tum abstergendae immunditiae , tum membris eonsolidandis . Unde Eχeehielis 36. 4. scriptuni est : Euando nata es in die or us t I, non
est praeeisus umbilicus tuur , ct aqua non er tota in salutem , nee bala salit nee involuta ρonis . In quem locum Sanctus Hieronymus : Tenera inquit
infantium corpora , dum adhuc uteri calorem tenent , G primo vagitu labo- ι .riosae vitae testantur exordia , soleut ab ostetricibus sese conting up sicciora sint , est restrinxσπtur . Porr3 Perusalem , quae de inrtis parentibus nata est. nibiI Iamris , nihil diligentiae co ecuta est . Sui autem renaseuntur in Chri- dieitur ad eos : Vos estir sal terrae r ει ρraee itur eis ab υσσω : Seriamo vester semper in gratia fit sale conditus . Unde ει ouρὸ sviantes falsi. ω stulti vocantur insus . . . . Sui hoc sale conditus fuerit . G oinneis putorem buinoremque noxium hujus se inistione Meaverit , ultra non dicet e Computruerunt ρο corrutae sunt cicatrices ineae d fiscis insipientiae meae . Sal igitu e Ps.s appellantur a Christo Apostoli , bc ut Apostolorum locum tenent , aut fun-ectiones obeunt In Ee eleua, Episcopi , Doctores, de Praedicatores , t. Quia homines , terrae nomine significatos , sale sapientiae condire debent, ver ho-que evangelico , ac doctrina coelelti , sine qua nemo sapit : quod quidem
verbum prudenter non minus , quam fideliter , dispensandum est . a. Quia mores eorum a corruptione , dc putredine servare debent . eu n et i memve ibi praedicatione , velut salis conspersione ς tum sanctae conversationis exemplis . Fieri certε non potest , ut ea quae jam corrupta sunt , salis CD - S.Ioa. Che. h. spersione reparentur . Non ergo hoc fecerunt Apostoli , sed ante renovata, asciamu h.'s hique tradita , atque ab illa jam putredine liberata , aspergebant taleis ,
de in ea novitate conservabant , quam a Domino acceperant : Liberare
quippb homines a putredine peccatorum , Ch r iii i virtutis est : Ut autem ad illa iterum non revertantur , Apoliolorum curae est , ac laboris ; inquit Sanctus Ioannes Chrysostomus . Uerumtamen ea divIni illius salis , verbi se ilieet Evangelici , cujus Aposto II dispensatores erant , vis est , ut corruptis etiam moribus medeatur , dc peccatorum amoveat putredinem , De gratiam suam adjungente , quae sola interius sanare pote u homines peccato corruptos et Lex enim Domini immaculata , converreus culinos . In cuius rei
typum Elisaeus aquas Iericho pellimas , & corrupi. s immisso sale sanivit, ut non esset ultra In eis mors , & sterilitas . Per aquas populi significantur Apoca Iypfix r. rs. Aquae quor vidisti , ubi meretrix sedet, populi sunt, Gotes , est Uratiae . Legimus In Apostolo die tum de Eeeletia : Letore sterilis , quae non paris I eruue , G Howo , quae non tarturis . Ergo Ec- Homit .a. clesia est illa sterilis civitas , quae ante adventum Christi aquarum vitio, de Elisaeo, Iioc est , sacrilegio Gentilium populorum , sterilitatem sustinens . Deo filios re inter ser procreare non potuit . At ubi ve .rit Christus , velut vas fictile assumens Am, osti. corpus humanum , vitia sanavit aquarum , hoc est, resecavit sacrilegia po- noi olim L Pulo