장음표시 사용
131쪽
io4 Expositio Sancti Evangelii
bebis in, micuis tunis . Pioximi nomine is saepε intelligitur , qui sanguinis. vicinitatis , aut amicitiae vinculo nobis coniuncius est . Unde Levit ei ip rg. quem locum hie respicit Christus , elim Dominus praemisisset . Non queras ΩItionem , nee memor eris injuriae eivium tuorum et subdit , Diliges amicum suum scut teifum . Ego Dominus . Iudaei hoc praeceptum ita restringebant, ut alienigenis henefaciendum non putarent , & ne communia quidem huma
nitatis ossicia illis exhiberent . Qua de re Iuvenalis r u monstrare vias eadem nisi sacria colanti rmotum ad fontem solos deducere verρos . Et Tacitus et Aoud ipsos fides obstinata , md ricordia in promtu ; σdversus alios omnes hostile oditim : omnes scilicet officiorum partes se implevi se credebηnt , si iis praeceptis paruissent , quibua ipsorum civilis societas con-tInebatur e clim tamen Lex Judaica naturalem non tolleret , quae omnem hominem omni. homini facit esse proximum , id est , non alienum , sed ne c. Io. ast. cessitudine quadam coniunctum ι ac propterea neminem esse docet , cui non, data occasione , benefacere debeamus . Hoc ipsum Christus docuit parabola Samaritani Judaeo a latronibus spolisto , & vulnerato succurrentis . In Lege certe ipsa prσximi nomine quemvis hominem aliquando significari cer- tum est , ut Exod. 2 o. 16. Non loqueris contra proximum tuum salsum testiam viam . Dicit Proximum s inquit AP. Riwki in Psal. as.) non qθὸd liceat falsuis testari adversiss aliuw , sed mos ect loquendi talis Ser'turae , quo per proximum intelligit euin , quieti m negotium est . Atque Ita Chrillum proximi nomen in Lege postum intellexisse , neino dubitaverit , cum praece pium de proximi dilectione recensuit : Dilites proximam tuum sicut te imis . Sic intellexit S. Paulus , dicens r Minini quidquom debeatis , ns ut Πηρ-38' insiceis diu atis r usi enim dilexit proximum , legem implevit . Quamvis Rom. o. s. igitur Judaeis expreshus praecepta esset in Lege popularium dilectio , perperam tamen se ad alios quosvis homines diligendos , illisque benefaciendum non teneri putabant . Ideo autem illis expresse praecepit Deus ut populares diligerent , quia nondum capaces erant dilectionis illius indefinitae, quam ad omnes homines porrigi debere Christus docuit'; illisque ab impiarum gentium consuetudine ob Idololatriae periculum segregandis , satis erat pro temporum ratione lege lata praecipere , ut consortibus sanguinis& religionis omnia benevolentiae officia exhiberent . Hinc Tertullianus e Tosint. lib. 4. Aon oti d christus in omnes praecepit , quam quod Creator in fratres . Nais conte. Marc. etsi major est bonitas , quae operatur in extraneos ς sed non prior ea , qua c. ιβ. ante debetur tu proximos Quis enim non diligens proximos , poterit diligero extraneos I . . . Ita Creator est secundism naturae ordinem , primum in proximos docuit benignitoteis , emissurus eam ρsed CV in extraneos a G fecundum rationem dispositionis suae , primὸ in Iudaeos , poseo ct in omne hois num g nus . Id ιδ que quamdiu intra Uroceis erat Sacramentam , meritὸ in Iolor st tres M)Iιricordiam mandabat et At ubi Gripo dedit gentes haereditatem , EP ρUI
Joμης in terminos terrae .... exInde Christus in omnes Legem paternae beni Avitatis cxtendit , neminem excipiens In Miseratione , sicut ἐπ vocatione . Ita
quorumdam iuve fidem paulatim ad persest, Disciplinae Christianae nitorem , priis is quibu que praecepιIs balbutientis adhuc beniguitctis informabot: It odio bchebis inimicum itium . Odium inimicorum in Leg. Mosaica nec
praecipitur , nec permittitur . imo Exod. 13. 4. scriptum eri : Si Oceurreis rii boot inimici tui , aut asino errant , redoe ad 'eum . si videris asinune
oaοῶ is te jocere sab onere , non pertransibis , sed sobisvobii cum eo et Tametsi
132쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensus Litterasis. Ios
metfi id de popularibus praeeeptum tonstat ex Deuteronom. a. r. Et Proia ver b. 2 s. a . Si esurierit inimicus tuus , ciba uiuis et fi fierit , da ei aque bibere ἔ prunas enita congregabis saper caρυι ejuι , ct Dominus reddet tib .
Veruntamen 1 Nodi 34. 1 . dc DeuteronoMit 7. 1. prohibetur Iudaeis , ne iungant amnitatem , aut foedus faciant cum septem illis populis , Amorrhaeo, Chananaeo , Hethaeo , Phere Zaeo , Hevaeo , de Iebusaeo : & cum eradiderit illos Dominus in manus Israelitarum , percutiant eos lisque ad intern cionem , nec eorum misereantur . Neque vero ea praecepta cum naturae Lege pugnant . eui potius valdh consentaneum est , ut sontes debita poena plectantur . Cum ergo gentium illarum idololatria . crudelitas , in cella . libido , ad summum pervenissent , ut constat ex Levit. 28. 24. dc Sa E. Be a 3. ivllh Deus , post longissimi temporis patient Iam , hanc poenae executionem , quam per se facere potuerat , Hebraeo populo mandavit . De Amalecitis , quorum nomen deleri Deus iussit Deuteronoaa. 1ε. is. idem esto iudicium . Verum Judaei liaec pravε intelligentes , εc plus , quam par esset. extendentes , alienigenas omnes falsorum Deorum cultu inquinatos, nullo
diserimine pro hostibus habebant Christi tempore , neque eos aut spoliare aut necare nefas ducebant ἰ quod fatetur , ae defendit Iosephus Albo in dἰ- sputatione adversus Christianos . Immo ipsos Israelitas Iudaicarum Traditionum . ac Rituum Mosaicorum transgressores , odio ferali prosequebantur. ut constat ex ipsorum Canonibus a Lissooto relatis . ω retici Israeliin , iaid ess , qui idola colunt ex Thraeie 1 aut qui transgrediuntur , se irruenti 'R ' Hς b. eliseisque Dicurei , id est , Israelitin. , qui νασπι Lege M se 'cybetat , ex .eidi. praecepto sunt occidendi , si potere quis eos occidere , idque pota ae ; F autem
Fuscum nobiseum non est bellum , itemque pastoribus pecorum minnesorum , avisique sta'odi , lnon morte ita quidem ito machinantur : M prohibitum tamen est eo ta morte liberare , si de morte periclitantur . Facetvli gratis , diidet Iudaeusque inquo is eorum Isbum in Mare , nulio Modo eum inde ullat e Nais scriptum est , Non insurges in sanguinem proximi tui : At hic non est proximus. Romines rudes , & feri , in homines odio flagrabant . cum solum in iis vitium odisse , illos vero propter naturae cognationem diligere deberent. Hos eorrigit Dominus , Legis mentem explicans . XXIX. Ego autem dico vobis : Diligite inimicos vestros et benefaelae bis . ζῶ aderunt vos r eae orate pro persequentibus θ' erismutantibus vos . Audito, S. Aug. l. di non intellecto , quod antiquis ditauin erat , Oderis inimi eum tuum , fere- QR r. Faambantur ho/Ines in hominis odium , cuis deberent non odisse , ns vitiam : Hor ρ'' ' .rorrigit Dominus , dicendo , Diligite inimicos vestros ; ut qui jam dixerat Non veni Legem solvere , sed adimplere , ideoque de odis inimici , quod scriptum est in Lete , non solveret , praecipiendo utique . ut diligamus inliniis
ros , cogeret nos Intelligere , quona=u inodo possemus unum eundamque bovaneis ει odiise proptιr culpa in , di, diligera stropter vaturam . Praeceptum di- s. Ambj libIigendi inimicos nos per Evangelium didicisse , S. Ambrosius ait . christi de Iolesth.e. t aius nullius .st hostis inquit Tertullianus . Si inimicos jubemur dili e- Ap.re , quem habemus odisse ι Si laesi vicem referre prohibemvr , ne de facto m. res simus , queis possumus Ledere ι Benefacite bis , qui oderunt vos : Non enima metu solo , sed de re ipsa , opere viritate inimicos ipsos di II eere deis hemus , Benefocile , Id est , parati elio te ad beneficentiam in illos exercendam opportunitate data , cum ope nostra indigent, illisque silccurrere ponsumus . Haec nota ChristIanorum . Unde S. Pustinus in Apologia ad Imperatores : Oui odiis G caedibur reuufi inocr nor grossobamur , G pro eoa-
133쪽
Detudine recapta , eis e s tribulas nostri non eseno . communem Deum non habebamtis , hune d chripi apparitione , seisiliariter Divι diemur , ct pro inimicis oramus '. est qui nos iniquo persequuntur o is , suasione sectere coη inur , at secundum bouesta Chri Τι praecepta vitam agenter , bonam spem habeant , eadem se nobiseum a Deo omnium donatore memia consecuturos . Beneficia inimico praestita , prunae illae sunt super caput illius congregandae. de quibus Sapiens Promerh. as. De ilIIs enim uastatoribus earbonibus dicitur , quἱ dantur homini adversus linguam subdo Iam . Cum enim quisque bene sacerit inimico , & non victus malo eius , vicerit in bono mallima, plerumque illum inimicitiarum suarum poenitebit , & irascetur sibi , quod tam bonum hominem laeserit e Iria veris uitio . paenitentia est , quae tomqNam carbones ignis , inlisiati as risa malitiasque eonfumit . Sequitur ex Graecis Codicibus , Benedicite iis , quI isHedicunt diobis ; sed
hanc sententiam irrensisse in Graecum rextum , nec in eo primit ux exstit ita , constat ex s. Hieronymo , qui novum testamentum Graecae fidei reddidit ; Ac ex Uulgata nostra verso ae . in qua non extat . In quosdam igi eut Codices huc translata eli ex Cap. 6. S. Luea , vers. 2 s. ad Auem S. Pata Ius 1llusit r. Cor. 4. scribens : Maudie mur , ct benedicimus. Et crate 'ro persequentibus , ει calumniantibus vos . Utate pro illis saltem cum pro omnibua oratis , , communibus orationibus ne illos excludite : orate , ut Deus eos ad se convertat . in eisque od sum & malitiam destrunt , ut eis bonam voluntatem tribuat . Id olim Mnses fecit . poite1 Christus , eiusque exemplo Steptranus , Paulus, aliique Sancti . DIIexit inI-micos ipse Dominus christus et pendeas enim io crure , sis, Pater , ignosce u lis , quis n0ciunt , ynid faciunt . Secutus est ejus me luis Steρbaatis , cura Iapides iacerentur ; π ais r Domine , ne statuas tuis Me delictuis . Do in nummitatus est με vus , ut uemo servom. sit puer , est putet θοe ese Duum quod d siola misitio fieri poterat . Si ergo intilaum est ad nos im tari Do-inum,
ruitemur constrisin : Ad egis eis quine gratia is voeati omσes sumus. Apollo lus iubet orari pro Regibus , qui tunc versequebantur Ecclesias et Sed quas tunc pro se orantes persequebantur . nunc pro se exauditas defendunt . Praeceptuis est , ad reduadantiam Mesrnitatis , elisis pro inlinicit Deum orare , de perseratoribus no=ris bona necari.
XXX. Ut sitis filii Patris diestri , qu in caelis est : RI solem senum orir secis super bonos γ isolos , sit super justos est lxjustos . Inimicorum di
lactione , 5c beneficentia erga illos , demonstrabitis vos adoptionem filiorum Dei conse eutos esse , qui non solum iustis , amicisque sitis , sed di improbis i a Imicisque beneficia mi impertit . Probib ta ira , restrii σπλmi , eo resa ρetulantia inanus , exeis uis linguae venenum . Plus Lex quam a mibit , inoenit , d cente christo r Diluite iniis cos vestros . es' maledicentibus Maedicite z cit orato pro perseeuto ibas vestris , ut fit sitis Patris diutri cem NA . Vides , quem nobis Patrem patieu tu sequirat. Cum dicit Deus , mistiges prori in tuuis , ibi sunt omnes homi ues , etiamsi fuerint in Im Icir uia etiam secundum spiritualem propinquitatem neseis . quid tibi fit ἔα praesentia Dei homo , qui tib ad tempus videtur inimicus . Quia enim Pamtientia Dei ad poenitentiam eum adducit , forta ilis eos noscet . Se sequcturducentem : Si enim Deus ipso , quI uisit , qui fine is peceatis perfueraturi; qui restauri iusitIais . est irrevocabiliter ad iniquitatem IeUuri ; tamen si
134쪽
i Secundum Matthaeum Cap. V. Sensus Litterasis. io'
inimicitias attenderis Φ oderit euis , eum quo in aeterna fidelicitate regnabit I Ser. Uom. in
Filii Dei eme imur regeneratione spirituali , de adoptamur in Regnum DeI, Μο ιηις 33 non tamquam alieni, sad tamquam ab illo facti be ereati r ut unum sit be- 'neficium , quo nos fecit esse per omnipotentiam suam , eum ante nihil esse. mus I alterum , quo adoptavit , ut cum eo tamquam filii vita aeterna pro Unoltra participatione frueremi e . Itaque non ait , Facite ista , quia ellis
filii ; led , Facite ista , ut sitis filii . Cum autem ad hoc nox v eat per ipsum Unigenitum , ad fimilitudinem suam nos voeae : Jnde subdit , Qus soleis fisum oriri facit super bonos , εαρ viaior . Non solem dumtaxat , sed fur in dicit i id est , quem ipse fecit atque constituit . de 1 nullo aliquid .
sumpsit , ut faeeret : ut hinc admoneremur , quanta liberalitate ἐπ Dii ne fris ex praecepto Hur praestare debeawar, quae uos non creavimus, sed de mu- . . oleribas ejus secvimus. - .
XXXI. Si enim diligitis eos , qui vos diligunt , quam me redem Bahabitis INonne ει publieani hoc faciunt I Et fi salutaveritis fratres ve os tantum quid amplius Dιitis I Nonne Ethnui hoc De unt 3 Qui amicos tantum dilirit , non inimicos , ille non coelesti charitate , sed sola naturae pro pensone , 3c impetu amicos diligit ; proindeque Deum promeretur , cui nihil placere potest , quod ex fidei , 8e charitatis radice non surgit . Diia ectio amicorum ex impetu naturae communis est EthnieIs Fe Chrinianis . iustis de peccatoribus e inimicorum dilectio solis Christianis Sc Piis . Pabliis eant dieii , qui Romanis , ex quo Iudaea a Pompeio subjecta est . Se taeta
vectigalis . ad collectionem vectigalium . 8c tributorum a Iudaeis quotannis solvendorum , operan loeabant . Istud hominum genus vulgo invisum . 6e pro perditis peccatoribus habitum . Illi non recipiebantur apud Iudaeos in Synagogas ad Legem audiendam , 8c publicas preces , ut colligitur ex fatth. t g. vers. 17. Sed neque In Synedria , 3c consessum Iudicum , aut ad testimonii Metionem in Iudaeorum Republica admittebantur , ut constat . est Pan deele Talmudico . In Evangelio modo iunguntur cum Gentilibus , modo eum peccatoribus , ac nominatim cum meretricibus . De Graecis Pluearehus teribit e Vectigal eo dues re probro duetixi . De his violaηus Iurisconsultus et Quanta audaciae , gnautae temerisσι 3 Pt Publicanoruin fas nes , nemo es , qui nesciat . De his Maimonides et Hominum , de q*ibzr moi In M, . praesumitur fures esse . praesuiniturque 'omnes est ust Ner 'er r Ioam eo sat Hebr. esse , opinque totum struis est opus ruseium , velut 'mysseanorum , G I tronum , vibus uti nou Iieeι ; nee est eortim nummus eum tuo coinwiseendus, eo quod ρraesumitur ex rapina aequimur.
XXXu. Istote ergo vos persecti , fui ει Pater vester rex estis est perfectur.
Vox sicut , fimilitudinem dc imitationem significat , non aeqaalitatem . Massdicat e Dei bonitatem ae misericordiam . quantum fieri potest , in vobis exprimite . Lue. 6. 36. Estote ergo misericordet , stetit 'Pater v steriniue ricors est . Praeclar8 S. Iulii nus Martvr : Non impeνiuis in streae mos obtineis Epistare , neque velle potiora conditione ese , qtidis ii qui fiunt insipistores . ueque δ' 's'' diviteis esse , di Oiis inferre inferioribus , est beatum es ; neque in bit Deum imitari quisiqua in potest , sed hae extra erus Majestatem sun r At qui noximi . anui in se recipit . qui qua in νε superior est , alium qu est inferor , bene ficio vult assisere ; qui quae inque habet , d Deo aeteνι a , ea inditys fvρe- ' . 'ditans , Deus sit eorum qu aec piunt , s Des est imitator . Sic per fee, uir esse , id est , ad Dei Se Christi Salvatoris nostri fimilitii linem , & imitationem totis viribua eniti , non, consilium tantum , sed praeceptum eia, ab G a omni ἀ
135쪽
omnibu2 Implendum , qui Regnum eoeleste ae vitam aeternam eonsequi veis lint . r. Cori o. Seobas autem perfect estote . Sol d. l. 28. Ut exbι- eamus omnom hominem perfectuis in ciristo Iesu . Et e. 4. it. Di quis per
fem ει neri in omni horuntate DeI . Eph. 3. 1. EIote ergo imitatores De Mut filii chari Mi : ω sis late in d lectione , μυι rifrtas dilexit nos. Iae. r. 4. Patientia autem opus perfectum habet : Ut His yersom ct inlotri. in nulla deficientes . Cap. 3. a. Sι quis ἐn verbo uon ostendis , Us persectutes vir . v. Pet. s. s. Sed feeundum eum , qui vocavit vos , Santium , caeso in omni coavamatione sancti sitit et quoηiam fer tum es r Sanctι eritis, quoniaM ego sanctus suis . l. Ioann. s. r. Si avteis Iu Iura σωθtilamur , fioueta ipse ess in luce , foculatim babeinus ad invicem . Et c. 3. 3. Et stinui
qui habra hane Dem in eo , sanctificat so , sicut oe illa sanctus ere . Sed& S. Iustinus Martyr , perfectum fieri , interpretatur Christianum fieri. Tibi , fi qua est de te no eura . salutemquo sectat . atque Deν ωπfidis. D. eultas adest , ut G rsam Dei cognosces , G ad perfectioneras deduciva,
so ascendamus , animum a terrenis rebus ad coelestia erigamus , corde veo uetabundo , humili , doeili , Verbum aeternum Patris aπdiamus in Evangetici nos instituens ac inocens . Sedeamus eum Masistro di Ptaeceptore hominum ἰ animo quieto . di a cupiditatum tumultu libero ipsum audi mus praecepta n Iuris tradentem . Accediω ad eum , fae IIluminawiuI . Uerba ejus a tendite , diligite et D inansuetudine suseipite iustuis νerbum . quod ρ essessare animas voras . Estore factoreι νeisi , non audisores tantam , DI-kntes Φometipsos . Jesus asce odit in Montem , ut Evantelica praecepta Di. scipulis turbisque traderet . Minora praecetia i inquit S. Gregorius de r. Etleo populo per L eis data sunt I unde εν eideM Avula Moses in eampo D. cutus est . 2 titiora Dominus Ianciis Apsolis dedit et unde ει eos eis de inan. datis .itae in Monta domist . Subtiliorum dodi torumque Philosopho tum sapientiam doe lina Christi tam longh superat , quam loneε eoelum a terra istae . Venita , ascendamus ad Monte- Doruini. , G ad domuis mi acob, s docebis nos ditas suas , G ainbulabimur in finis,s ejus ; quia da Sisu ens. bis Lex , ω .erbam minini de Perusalem . Golle e tam turbam non in urα his torique medium circumducit Cluilius , ut doceat a sed stat in Monte
ac deserto . nos erudiens , ut nihil ad ostentationem faciamus , sed tuis multum Mundi vitemus , praesertim cum divinis de rebus togita um , Magendum est . Aperiens os Dum docebat ἔ quod ideo additum , ut discamus, quod aon modo cam loqueretur , verum etiam eum taceret , docebat 3 nunc quidem os aperiens , auae vero ipsis speribus voeem emittens . Quictos doeuit olim in Monte , iudicaturus adveniet in nube; de sermo a quem Iocutus est notiἰs , nos in novissimo die iudicabit . . II. Beati paveres Diritu . Cum abundent pauperes , quael Imus pauperem; In turba quaerimus , ct vix invenimus . Oecurrit niihi paupeei, de quaero pauperem . Tu dicis , Pauper sum sicut Lagatus : Dives humilis non diis cit , Dives sum ficut Abraham 4 Ergo tu te extollis , ille se humiliat .
Quid inuatis ..& novi imitatis ι Ego inquit pauper lemr ii finum Abrahae . tisa Vides , quia pauperem dives racepit ι Non νides , quia dives Liae-
136쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensis Maratis. Iop.
ptor est pauperis enim superbis tontra eos , qui habent peeunt m , Ac ιι
negas eos ad Regnum coelorum pertinere ς tum in eis fortasse inveniatur ..humilitas , quae in te non invenitur e non limes . ne tibi , eum mortuus is
fieris . dieat Abraham et Reeede a me , quia blasphemasti me iamo -hrem Divites , qui paveret Dirim non sunt , id est , qui superbὸ Iviunt,& sperant in ιηeerto divitiarum suamvr . non intrabunt in Regnum coel xum ; sed illi soli , qui utuntur hoe Mundo , tamquam non ditaniar . Nec 'λ r. pauperes omnes beati , sed illi soli , k quorum animis. abest cupiditas . Nais qui volunt divites fieri , incidunt in tentationem eae in laqueum diabota, cusu defideris multa inat lis EF norius , tuae mergunt homines in interitum a εν perditionem e Radix enim omnium malarum es duas . videamus i utrum pauper ille & pannosus non vult dives fieri . Audio linguam . sed inter- rogo conscientiam . . . Nuid inibi ostentas uviIas 'eultate , chm Vs eos iavineam taxias eviditater Ecce ιam compara duos . Iste dives est , ille ..pauper est : seu Iste dives iam est , non vult fieri . Iste dives est . aut de iaparentibus , aut . de donis de haereditatibus . Iam non vult addere , imp site modum r Finis visitem eviditati , jais estis initItat pietati . Tu nihil habes , sed dives vis fieri r incides in tentationem . Sed fora inde factus .. .es pauperrimus & egentissimus , quia nescio quid habebas paternum , quod iste lustentaret , & calumnia aliqua competitoris abstulit . Gemis , audio, iatempora accusas I quod gemis , fi posses , faeeres . An non videmus u i. non quotidianis exein plis plena sunt omnia ι Heri gemebat . quia perde - - - .hat sita ; hodiε rapit aliena. Invenimus verum pauperem , invenimus pium , humilem , non de se fidentem : Paverem versis , -- in paveris qui propter nor paver sectus est . eisin dioer esset . Beati pauperes spiritu, qu niam ipsorum est Regnum eoelorum . Vis ut possed Vernum eaelo M tuum S. Aug. is m.
fio pauper in se spiritu omnis instatur non est Nuper Diritu ζ cmo humilis parisiensire. ver est Diritu . Altum es Regnum extorum et Iad . diui se humiliat, exo
tabitur . Quxmobrem Esto ρ ρer spiritu , cst eris dives qualicumque cenita . - s. Ambebs. Quia non in abundantia cuiusquam vita eius est , ex his quae Possidet e sed .. l. a.de Cain. n virtute σε fide . Istae te livitiae veram diesteis facient, si sis is Devis dives . .. μως - - Beatum se existimet pauper , gloriamque suam in humili paupertate consti Lue.,a.M. quae r Dives vero miserum se censeat , nisi spirita pauper sit & humilis .
Glorietur stater diuisitis in exritatione sua : inquit S. Iacobusὲ μονε - ,.is. Dum iu buinuitare sua , quouiam fur stor faeni transibit . Exortui est enita μι
cum ardore , cie areserit 'num , est 'os ejus decidit . in decor i viatus ejusto ei e r ita fu diser in Dineribus suis marcescet . Beati pisPeres spiritu. A se . Veritas loquitur , quae nec falli , nec DIIere missi. Sie vos insesari silii Adam, seio om. vitiar quaeritis , divitias desideratis aesque adisue : eh- fais bastitudo paupe- niam sano νam divinitus cst Mendata , praedicata Miaudo . eredita fit ab hominibus. Quaero eas Paganus , qtri με ino vivit 3 qua rast Iudaeus , ui terrenas promi μνοπes reccepit sed qua fronte . in is, tem qua inente Christianus divitiaι
137쪽
ad ipsum usique caelum conversationis sub tiinitate pervenias , si τι omnia μώ- trahuntur , a que n Mem pessimum relabuntur . Nam De ormioneM 4 sve jesunium , sive miserisord - , Me pudicitiam , spe aliod quid Mxorum obstus inititate conrexes et statim cuncta defluunt . curiis depereunt . Purd igitur hinc incipit Christus , ut arrogantiam radicticis de pectον ibas avelIat. Ad Raupertatem illam beatam spiritus , ῆι eii , humilitatem , nihil movet tilicacius exemplo Christi . Unde Apostolus ad Phἔlippenses seribens, ait: Hoc Philipp sentite in vobis . quod in Gricto Iem , qui Min η urisa Dei siet, nouro nam arbitratus est esse se a nauis Deo , sed semetipsum exinaxipit., for- , mam servi aec Iens . Et quid magis in Deo mendicum , quam forma serviroa Eea u. M Quid in Rege rerum universarum humilius , quam in communionem inopis M ac mendieae naturae nostrae venisse ι Rex regum Sc Dominus dominantium ,, sponte sua formam servitutis induit et Iudex rerum universarum , Principi. M bus eributarius existit et Creaturae Dominus in spelunca diversatur e Quim Mundum universum complexus est , non invenit locum in diversorio , sed ,, in praesepio brutorum animalium abiicitur et Putus ille Ac laeorruptus , ha-
ω m misnae naturae sordes non respuit , ac per omnem nostram mendicitatem pe- netrans , usque ad mortis progreditur experimentum . videte voluntariaeri mendicitatis modum et Uita mortem gustati Iudex in Iudicium ducitur : Do is minus vitae rerum universarum subiicitur Iudicia decreto r Supramundana-. rum omnium copiarum Rex manus carnificum non repellit . Ad hoc exem
S. Aut. Et ai. plum rei pie iens , humilitatem sietate . Beati pauperes Dirim Do , dimis ισιn i. . i. Iρiritu Dei l Oisnis enim homo , qtii seiritum suum sequitur , superbus est. Subdaι Dirimis buxis , ut capiat spiritum Der.' - III. Beati mites , quoniam io m debunt terram , non istam . quae nus. Aas. set m. trit vivos , & recipit mortuos , sed terram viventium . Tais sis posside. 3 re terram I vide ne D dearti d terra . Posideb a mitis , ρυμ ebιris iismi. tis . Ne cum audis praemium propositum , ut postideas terram , extentas ava. - . ritiae μιν - , qua vis possidere modis terrain , excluso etiam uimurque escino tuo . Non te ista fauat op vis . Tune vere possidebis terram , quando inbae'. νιι at , qui fecit caelum o terram . Hoc enim est es miteis . non resistere Deo mo et Ut in eo , quod beae Deir, ipse tibi ρisceat , non tu tibi a in eo,
tibi . Beati . qui mansuetudinem ae benignitatem , chamatis sociam indias A.. i, δή vidu m s animo possident δ vultu , verbis , opere demonstrant . Ilaee manis Doct. cῶeist. suetudo , quam verbo Ac exemplo do euia Christus , dieens et Discite . incicap.7. euia mitis Itiis humilit corde δ homines Ueo subjeeios essicit , ae My-iteriorum eius atque arcanorum iudiciorum ad ratores . Hare ad Seripturam lacram legentiam , Christique doctrinam cum fructu audiendam , M. cellatia dispositio est . Oportet pietate mites re inquit Augustinus a neque contradicere dIvinae Seripturae , sive inteιiectae , si aliqua visia nostra per cutit a fise κρη inteluctae h. o nos meliis s sapere . Melitvique praecipere posse us . Mansuetudo hominum animos hominibus eo ne illat e Metior est ρ
riens miro sorti t. inquit Sapiens ὶ ω ροι dominatur aulino stis, evugnato urbium . . . Hu inquit Siraeides in max fuetudine opera tuo perj-, cst super hoMinum Hor ais diligeris . Beati mites , fi tamen mansuetudo In siu-porem aut ignaviam non degeneret , ubi de gloria & honore Dei agitur, di de impietate ac improhitate coereenda . Erat Moyses vir mitissimus suis Per omnes , qui morabantur in terra. et & lamis aerum suum arma it conintra
138쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensus Moram ira I
m idololatras , de fornieatores . Christus , qui arundinem quassatam non confregit , qui agni mansuetudinem prae se tulit , flagello arrepto , eleeit de Templo eos , qui domum Dei faciebant domum negotiationis, & men sis num utariorum , de eathedras vendentium eo lumbas evertis . Apostolus. qui anathema cupiebat esse a Christo pro fratribus suis , Corinthium inis cestuosum eradidit satanae , publieumque seandalum Ecclesiae datum , excommunicatione ultus est . Zelus Itaque mansuetudini . Zelo mansuetudo coniungi debet . Idcircὸ SAIritus Sanctus In eolumba , ω is igne monstr tvr ἰ quia omnes quos imρlet , ω eoisisbae IiinplicitMe mansue os , eae uno Mu ardenter exhoest . Nequaqua is ergo Sancto viritu plexus es , qui aut instrangu lutate mansuetusnis fervorem aemulationis deserit , aut rursum in aereae. Iationis ardora virtutem mansaeιudix a sinistis.
IV. Beati . qui lugeot , quonisin 'st consolabuntur . Multῆ fient fletu Eabylonico inquit S. Augustiuus quia & gaudent ea Io BabyIonlao . Quis gaudent lacris . ct irent damris , iatro inque de Bais onis est . Flere debes, sed recordando sios . Si recordando Sisu flet , ct quando tibi feeundisin Ba-blantam benὸ est , oportet , ut 'eas . Sic lugebat David , bc ab imo pectore suspitia ducebat . dicens r Hei inibi , quis incolatus m. tis prolongnus.' Habitavi etiis habitantibus Coiar et inultam incola fuit anima inea . Duo sunt compune, ionis genera inquit S. Gregorius Magnus . Unum quod aeternas poenas metuit . aliud quod de coelestibus praemiis suspirae , quia Deum fitiens. au ina prius timore coiniungitur . st a Mora . Ante enim se me tipsam in lacrymis afficie quia dum mala sua recolit pro his perpeti supplicia aeterna pertimescit . . At vero cum longa moeroris anxietate fuerit formido consumpta , quaedam jam de praesumptione veniae securitas nasci . tur , de in amn re coelestium gaudiorum animus inflammatur et Et qu prias sebat , ae duceretur ad fun/icium , post inoduis flare amariημὶ inci t , quia dissertur δ Pegno . . . . Sit se , ut perficta mistinctio formidinis trabat ani- inuis ad eo unctionem dilectionis . Quod in sacra Historia figurata narrati ne describit trν . Axa filia Caleb sedent in asino suspiravit, cui Caleb: Quid habes t inquit . At illa respondit : Da in bi benedictionem et T. rram austra- m . arentem dedIt wn , iunge Irris is . Dedit Ita e ei caleb irruauis Iusterius ,-inferius . Axa super a finam sedet , eum irrationabilibus carnis suae motibus anima praefidest . Quae suspirans , a patre terram irriguam petit e quia Creatore noltro cum magno de fiderto quaerenda est lac Umarum gratia . Sunt namque nonnulli , qui iam in dono percipiunt liber4 pro iustitia loquῆ , oppressos tueri , indigentibus propria tribuere , ardorem fidei trahere ς sed adhue gratiam lacrymarum non habent . Hi terram Australem . de arentem habent ἔ sed adhue litigua indigent . In bonis enim operibus pi siti , in quibus magni atque fervente sunt , optant val. ah . ut aut ii more supplicii , aut amore Regni coeleliis , peccata , fine quibus vivere non poliunt , qtio idio plarent . Sed quia . utis dixi , duo sunt compunctionis genera . dedit ei pater irriguum superius . de irriguum' inferius . IrrigauM quippe fueritis accipis antina , εum se in Icer in is terrieaelestis desiderio effligit et Irrittiuis interitis acι it , cum instrua D Vticia μηδε ρerti escis . hi quidem prius interius , ae poli irriguum superius datur ; sed quia compunelio amoris dignitate praee minet , nece de fuit , ut prius irriguum superius , deinde irriguum inferius commemoraretur . Beati , qui luenι : Quia . ut S. Fulgentius ait , ωIIuis flatur munus est concupisceηtia carnatis interitur . L. a coinae , quae ex com unctiois cordis vcui int, eae inimicam et ineu t, oe nobis donum laetitis tria phalis acquisu ut ...
139쪽
benδ autem sotas Prubeta . siemina bonorum operum rixanda Dere timine Iser inarnis i Omnis etenim femina non germinant , ubi saerixi irriagus I nec de seisine procedit fructus , fl fuerit aquarum juvamine destitutor. Proinde nos quoque fi volumus fructus nostrorum feminum evere non do namur semina nostra Iaeomis irruare . quae inuis corde sunt fundendae, qua- corpore . Beati , qui lugent t a mutores enim 'at Iaeram e strantiu- . quam gaudio theatrorum . Beati , qui Iugent e quia b latomos paenitentium , vi num Angeloru- , quibus gaudἰum est super uno peccatore poenitentiam agente . Beati , qui istent , quonisis ipsi eonsolabuntur . Ia luctu opus est. in consolatione merces e Nam qui lugent carnaliter . quas consolationes hahent I Molestas , metuendas . Ibi tonsolatur lugens , ubi timet rursus ane lugeat . verbi gratia , contristat filius elatus , laetificat natus e illum extulit , hune suscepit inn illo tristitia . in isto timor et in nullo ergo con-Ρ solatia . Erro tua erit vera consolatio , qua dabitur , quod non a utatum
NihIl haec esuritio eorporeum , nihil expetit suis ista terrenum : sed iustitiae hono defiderat saturari . de in omnium Oeeultorum introducta seere tum , ipso Domino optat impleri . Foelia mens quae hunc concupiscit ei bum , ac ad talem aestuat potum t quem utique non expeteret , si nihil deis suavitate gustasset . Audiens autem dicentem sibi Propheticum Spiritu nus ἔGustate , of videte , quoniam suasia est misinus , accepit quamdam supernae dulcedinis portionem , & in amorem eastissimae voluptatis exarfit : Ut spretis omnibus temporalibus , ad edendam bibendamque justitia , toto acetcenderetur'affectu . & illius primi mandati apprehenderet veritatem , diritentis i Dfliges Dominois Deum euuin ex toto eorde tuo . ex tota mens. tua , est ex tota virtute tua t quoniam Nuit aliud est diligere mum , quom amare justitiam . Ηoe amore ardens ivllus ait: Sitivit tibi anima ineas quo multi Diter tus eam inea . Videte . quid hὲe bonum est e Sunt eviis , qui
flant , sed non Deo . omnis , qui sibi vult aliquid praestari , in ardore est desiderii : Ipsum desideritiis filii est anime . Et videte quanta desideria
sunt in cordibus hominum t Alius desiderat aurum , alius desiderat arge a. tum , alius desiderat possessiones , alius haereditatea , alius amplam pecu niam , alius multa pecora , alius domum magnam , alius uxorem , alius honores alius filios . Ardent omnes homines desiderio : de vix inuenitur, qui dicat e Siti it pus antiso inea . sitiunt enim Misines secuis'; di non 'inteIligunt in deserto est. Idumaeae . ubi debet mire anima Wsorum Deo. Di eamus ergo nos i Sitisti tibi antina mea . omnes dicamus , quia in con eor/ia tarsi swnes una anima sitimur . Ipsa anima sitiat in Idumaea , id est. in deserto huius saeuii e sitisit in te antina inea . quais multipliciter tibilaro wes . Si anima fitie Deo , quomodo te caro filii Deo Quando enim ea ro stit ,.aquam sitit 3 quando anima fitie , lantem Sapientiae filii . De Ipso mnte inebriabuntur unimae nostrae s sicut dicit alius Psalmus t Inebriabuntur ab ubertate domus tuae , s torrente voluptatis tuae potabis eos . si eienda est ergo sapientia , fitienda est luistitia . Non ea satiabimur , non ea implebimur , ii si eum fuerit finita vita ista , de venerimus ad illud , quod promisit Deus . Promisit eniin Deus aequalitatem Angelorum e de modo Anseri non filiunt quomodo nos , non esuriunt quomodo nos p sed habent
saginam veritatis , Iucis , immortalis Sapientiae . Ideo beati sunt , δι de tanta beatitudine , quia in illa sunt civitate Ierusalem coelesti , unde nosn odo Peregri stamur a attenduat nos peregrinos , & miserantur nos, de iussia
140쪽
Seeundum Matthaeum. Cap. V. Sensus rasis. I r
Domini auxiliantur nobis , ut ad illam patriam communem alIquando reis deamus , de ibi eum illis fonte Dominico veritatis, & aeternitatis aliquando saturemur . Modo ergo filiat anima nostra : unde 3c caro nostra stit , & hoc multipliciter tibi caro mea . Quomodo animae nostrae promIttitur beatitudo , si e de carni nostrae promittitur resurrectio , & c.
Beoti . qui e surtam εν HisMt justitiam , quoniam io saturabamur . Salu
tati vis' Unde si caro saturitatein concupiscit, digesta saturitate , famem uerum patieris : Et qui biberit , inquit , ex bae aqua , sit; et iterum . Me dicamentum quod ad vulnus ponitur , si sanaveri r , jam non dolet : quod autem ponitur contra Lincm , boeeit , esca , ita ponitur , ut ad modi eum relevet et Traniacta enim saturitate , redit fames . Aecedit quid is quoia
ridiὸ remedium saturitatis , sed non est fanatum vulnus infirmitatis. .uariamur ergo sistamWque justitiam , ut ipsa justitia fatum mur , quam nune esurimus, OZ sulistis . Inde cnim faturabimur , quod Uurtinus , eae sitimur . Interior homo hester esuriat est plico : Isiabet enlin ethuis Iuum , habet potuis suum. Ego sum , inquit , tonis qui de caelo descendi . Habes panem esurientis , desideria de potum ilia entis et Q οπisin apud te est fons vitae. VI. Beati more cordes, quοηium imi misericordiam consequentur Quid est
mἰ sericordia , nisi alienae miseriae quaedam in corde noli ro compassio , qua utique si pollimus , subvenire compellimur I Servit autem motus isse rationi, quaa D ita praebetur iniseri 1 dia , ut justitia confervetur: sive eum inrigentirristuitar , Iipe' cisis ignoscitur paenitenti Haec drio genera eleemosynarum , tribuendi & iguoscendi , clementer Ze ferventer operemur , qui nobis h Domino, ut bona tribuantur , & mala non tribuantur , Ornmus . . . In paupera enim se pasci Poruit , qui non esurit . Deum ergo egentem n ' sternamus in pavcre , ut egentes satiemur tu di Pite . . . COUervui confer streconcilietur , ne juse fervus d do inins puniatur . Is hoc genere etie in Inae nullus est pauper . Potest boc facere , ut in aeternum vivat , etiam qγi ad te inpas nou habet , ut vivat . Gratis datur , dando cumulatur , quae non conssumitur , nisi quavio uou erogatur . Beati misericordes , quoniam ipsi miseri cordiam consequentur . Fac , se siet : factu in suero, ut si is tecum. Quia abundas , ct eges ἰ abuudas te oralibus , eges interuis . Mendicum hominem audis , mendios ipse Dei et . Petithr δ te , cst petis . Quod egeris exis petitore tuo . boe oget Deus cum fιο . Et planus G inavis es t imple vanem de plenitudine tua , ut de Dei punitudine impleatur Inaffitar tua . . . Beati miserico des , quoniam ipsi misericordiam consequentur e Faeneratur enim Deo , qui miseretur pauperis . Misericordiam consequentur . Videtur aequalis quidem retributio , sed est tame u laute ita virtute 'raestantior : issi enim quasi h isines miserentur , tam ab omnium Des inisericordiam conse. Iantur . Par autem non efr bumanu miseratio atque d Φina a sed qIantumenesolentiae malitiaeque discrimen est , tantum ab illa ista discernitur. VII. Beoti mundo corde, quoniais ini Deum videbunt. Mundos hic appellat , aut universalem virtutem tenentes, de nullius tibi mali conseios , aut continentia conspicuos. Nihil enim nOb ν ita eli opus ad videndum Deum. ut istius puritate virtutis : propter quod Paulus ait : macem secta iniui , ct fax&imonia in , sive qua nemo videbit Deum . Quia enim sunt plurimi qui misereantiu qui ut m ac se a rapina avaritiaque eon vineant , fornicentur tamen atque luxurientur et ostendens , quia primum illud minimὲ sussi: iat , et i .m istud adjeeit. Sicut & Paulus ad Corinthios scribens. Maeedonibus testimoniim reddidit , quod non solum milericordia essent divites , verum aliis quoque virtutibus abundarent . Cum enim de illoruar in pauperes