장음표시 사용
151쪽
. 324 . Expositio Sancti Evangelii
hominis InterIor a renovatIone , ae spiritus reformatione eonfistier auὸ initi multitudinem victimaruis hestrarum dicis Dominus . Ne obseratis ultra facris cium frustra . laeensum ahoisinatio es inibι . Neomeniam Sabbatum , festivitates alias non feram . iniqui Iunt caetus vestrι Lavamini , mundi estote , auferte malum euitationum vestra=am ab oculis ineis . Q lascite agere per ver id ζ discite benefacere . . . . Ad quem aute in respiciain , ndi ad paverrulam , EM contritum spiritia . ct tremastem scrinones incos l . . Renovam ηι spiritu Mentis oestrae , ct induite vestim homIrem , qui secundis in Deum cres reles in i via 9 fan uitare seritatis . . . Induite dies ergo fot electi D. , fansis dilecti , Dbeera mi sericordiae . h. nituitateM . bum litatem , modestiamo spat senticis .... Super omnia autem haec charitate in babete , quod ea vi colum perfectionis. Pliarisaei totam Legem non observabant , illam pro arbitrio Interpretabant ut , Traditiones suas religiosius observabant , qui in Dei mandat a , Natth. ι s. 3. q. s. 6. Quare transgrediisitis Mandatu Dei propter traditionem vestram I Nais Detis dixit et Honora patrem eu inutrem ; est , cui maledi- Nerit ictria, via matri, morte moriatur. Vos autem dicitis : Quicuinque dixerit porri veI matri, Munus quodcumaue est ex vis tibi proderit: cr non bou rificabit patreis suuin , aut Matreis luam , ct irritum fiet is Mandatuis μι
ropter traditionem vestrais . . . . Pharisaei in decimis leviorum herbarum, persolvendis scrapulo fiores erant , graviora Praecepta negligebant . ut ex
Probrat silis Christiis , Matth. 13. 3. Vae vobis Scriba ta Pharisei υρocritae , qui declinatis inentham , EN anetbvis . C, ominum . ct reliquistis quaσgropiora sunt taxis , judicitiis , G inisericordiam . ω fidem . I are oportini socere . ω ilia non omittere. Chtilitatiorum Hii it Ia in Legis uni Uersa obter Vatione posita eu dc , praecipuε etiar εtatis , quae eit plenitudo I :s I Nam a vic-que totam legem servave iit , styadat autem in uao , socias est omnia in
XVII. Audi , quia di is est σου liquIr, Nos occides: qui autem occideriis reus erit iudicio . Ego aute is dico diobis : Quia pinnis qui irascitur fratri suo, reus erit iudicio . Praeclari Tertullianus : Ianocentisis a Deo e/octi , ει ριν feciὸ eom noes mus , si d persecto Masro revelatata , cx fideliter custodimur, Ni ab ἐπconta tibΠi disp. Istra mandatata. 'FIs auteis ouisana 'linatio in nocentiam tradidit , huisana tuis doisinatio linoeravit . rude nec mea ac , nec deo timendae estis disciplinae ad innocenpi.e mritatam . Quanta s prudentia hominis ad demonstranaetiis quid verὸ bonuis Euanta auctoritas ad exigenduin ram illa Diu focilis , ais ista contem ri . Atque adeo quid ρ euia1 ei mere , Non oec des , an verδ . Ne ira curis quidem ι Quid ρerfectius , yrobisere dulieriuin , σου elisis ab octi ora solis aria cyneu' sentis arcere ι Quid eruditius, de maleficio , . er de inaIel quIo Ioterdicere ι Quid instructius , ir Iuria non per utere , an nec vicem injuriae fixere ι Irae itaque impetum cohibeamus , fi fortε surrepat , allidamus ad petram quae Chri lius est : Ne sis velansd D6ceti as inquit Sapiens et qaia ira is sinu fruui requiescis . Laesitantum Numinis causa iust E irascimur. De hac ira scriptum eu : Irasci inini, O mlita Aeccare . si vero, is 1ε et iura irascἰmur , diuturna non sit ira , ne crescat in od;um , & trabem faciat de se liuea . & animam faciat homicidam, ut loquii or Sanctus Auguli Inus . SOI nou oecidat super iracundiam Dorrc a. Nolite locum dare dissolo inquit Apostolu ὶ , tamquam hoc gat , qui Non cito iram pellit ex animo . ut per ill .m , vehat per ianuam , aditum praestet diabolo . Pr misiss itaque Meudais est , ut fuριν iram no et occidat
152쪽
Secundum Matthaeum . Cap. V. Senser Moralis.
Ote autem insicem beni ui , misier ordes , donantes invicem , flcst σDem ἰα christo donaoit vobis . Paulo eonetoli Iaeobus Apostolus : Sis autem I cob. . 3.-n I bovis velox ad audἰendum , eardus aureis ad loquendam . ce tordus σι irain t Ira evim viri , iustitiam Dei non a ratur . . 'XVIII. Nui dixerit fratri suo, Fatue, reus erit gerinnae lanti . Linguam νεζobi Dnullus hominum domate potest . Homo domat stram , non domu linguam τί d.' Domat leone- , ει ou refraenat sermone υτ : minat i e , EF ηνη domος β veibi. . - ψμ-: DOinat quod itinebaι ; ρο tit se dolae , non ι isee quod sinere debebat. Ea linguam nullus hominum domare potest , ad Deum e nfugiendum. est a qui domet lingua in nostram r Domine, refugiuis 'Eus es nobis . Inveni murer Loe in te , quia perieramus in nobis . id ergo , Fratres , dubitare debem is , quia mansuetos nos faciet Dominus , fi nos domandos ei prae beamus Domui iti leostem , quem non feeisti ; non domat te , qui fecit te t . . . Imago Uei domi feram , & Deus non domat ima inem suam r. Si qu/ porro praeo eustatus fuerit foe delicto , ut fratri suo dicat Fatue , id Idem i. Ir.da es , non jus peccatum volens auferre . eonpletetur injuste , parum est illi ad Civit. De c. hoc rediinendum eleewo8nas facere . nν etiam , quod ibi sequitar, remedium δ' 'remne lictionis adjungar.
XIX. Si ergo offers munus tuum ad Altare , Θ ἰbI reeordatus fuerit, quis
frater tuus habet aliquid adversuis te: relinque ibi munus tuum ante altares 9 Pade pri/s reeonciliari fratri tuo , 6ce. O admirabilem benignitatem, dcineffabilem Dei erga homines horem l Honorem Duis despicit, dum iu pro s. Io. Chr. h. itus charitatem requirit : quid his HrbIs inititis esse possis , quid lentas ι ολ in Mart uterrumatur nquit eultus meus , ut tua cbaritas integretur . sacrificium mihi est Latrum reconciliat o. Proρtered quippe non dixit, stostquam obtuteri ἔ
citiis ad Communione in aureis aceedunt . Au fiant qui saerificium orationis& Eleemo lynce offerunt . Daquo fi orationeis cistis eali osseras volanis: s smetiar est orat onem reti aere 4 6 ad reconelliationeis fratris excurrere , ω eune oratioue consequenter oferre . Prouer hoe enim secta sunt Oisnia . Idcirco
153쪽
126 Expositio Sancti Evangelii
s. Aue. LM. erpὸVescis ' Numquid potes dieere , Quid ad me , ut homIeida fim I ma
veibi, Do. nus tuum ante altare , Sce. Te quaerit DENS magis , quam munus tuuis r am fi malum animum terens adversu fratrem tuum, advereris eurri munere
ad DEUM tuum , respondet tibi et Tu peristi ; mih quid attulisti inserrisuηus tuum , ct tu non es munus Def. Plus quaerit chrissus , queis redemit ' Duuine suo , quam quod tu invenissi tu horreo las . XX. Uto consentiens adversario tuo eiu , duis er in vis eum eo , Ace. Noa differendum fraternae reconciliationis negotium e cito peragendum est , dum empus habemus , dum in via sumus . dum in eo statu sumus , quo Divinam miserieordiam po Mimus impetrare , fi misericordes ipsi fimu erga fratres , qu I nos laeserunt . Si enim proxImo quem' laefimus , ve quem odio . habemus , non satisfecerimus , & reconelliati tuerimus ante diem mortis nostrae , DI vinae fultitiae severitatem aeternam experIemur , fle quam horren duis sit inridere In manus Dei viventis . Adversarium quieum concordare iaS. Aug. s. v. hac vita debemus, verbum Dei Sanctus Augustinus moraliter Interpretatur.
alias de V ς' Si peccas , inquit , ad:ersarius tutit sermo Dιι est . Verbi eausa , forma 'ς 3' d. l. sol te inabrior r dicit tibi , Noli. In ρush tuisque yeetaris volueris facere voluntatem tuam, dic t tibi, Nov. 2 dversarius eri voluntati tuae, donee flatcutor salutis tuae . Ο qud1ην bonus adversarius , qtiam utilis adfersarius Non quaerit noram diolantatem , sed utIlitatem . Adsersarius est nobis , quamdiu Eod. o. 13. sumus ει ipsi nobis . misso tu tibi inimicus es, re initum habes sermone D EI : esto tibi ais .us . G comordas eum ipso . Non homicidium feceris , oudi, se concordasti. Non furtum foriar : audi , G eoncordo'. Non νπσcha
φη φν ς consenser isti, IIII ; finita via , non timebimus judiceis , ministrum . carce nem . . . . 'Concorda cum tuo . Nescis eum: quando via falatur . coin nita fuerit , judex refraι , minisur , se carcer . At si fervaverit adversorio tuo bonam voluntatem, cst cum eo eo everit ; prὸ Iudice lavenio Patrem , pro ministro sevo Augerum milentem in fluum Abrahae , ρro eareere Taradibuis. Tuam cis3 in P a cuncta Mutasti, quI tuo adversario consiensi fil- XX1. Musistis, quia dfctum est aηtiquis: Non marebaber i. 's autem Meo νοbis r zufa omnis qui ν deris μπlierem ad coneripiscendum eam . ,sin indech tus est rarde suo . Non solum impudicas actiones , sed & impudica -- ν' - -& laseivos aspectus Chri itus damnat , docetque , adulterium non solum facti eolluvione , sed etiam aspectus intentione committi . Pronua-ciavit Legislator : nil quaerendum ulterius. Si enim aspectu frequenti mulierum , impudiei amoris fornacem sponte succenderis . ea prosee b eons . meris . Neque enim extra naturam , ae fragilitatem humanam positus es . , - .u: Iid Sicut ergo nos , cum gladium videmus teneri a ρvero . et amfl nondum vulne- '' - μ' ratisis etiis ιηJe ut a cerna inus , verberamus tamen . se 1 es λ Minontes deπη elainus . nequando tuum rursus altivxat et ita etiam DPUS noereenniumsesercet aspectuis , eumque ante opus tollit , ne quondoque in ἐρισ- scidat actionem . Qui eniis in Ie staminam cupiditatis secende, ρ, vitain absente muliere quam νidit juester apud semetipsum turρiuis r. rem finis aera depinxit e cte necesse est , nonnunquσμ hune ad 'axitiam Iinum pervinire . Propitrea eorqvoque , qui in solo corde sunt complexus, Christat futtriinis . iauid erso hic
154쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensus Moralis. I 27
jais respondebant . qu ausi sunt teweνὸ cohabitare .irginibus ι Huius eni sanctione Legis mille sunt adulseriorum rei , ouotidie illas ad conculuscendum videnιes . Propterea etiam beatur Iob bane siνι ab initio legem 'se de cre- Iob 1 '. νι rat, Aernulosum Boc spectaculam undique a IEIs oculis repellendo . Siquidem post hujufinodi os sum istiuὸ jam di ilius cenamen incitur . cum ρο viderit
aliquit , lawen ea quais viderit , non fruatur . Nec tantam de coηtem platione ipsa ea mus voluptatem , quantuis pati ur de augmento istius evidia tutis dolareis , sertiorem contra nos facientes hostem , 9 gwρliora in lacum diabolo dantes: Dι nequaquam illam ulteriiss propulsare valeainus, postes ρυa semet in tuti a cordis adiniserimus , eique ιι Merὸ inentis nostra etaustra reseraverimus . DcIrio praece=it , ne forniceris oculis , ne per hoc antino Drxι- eris, Neque propra rea tibi Deus oculos finxit , ut per illos ad animuin adulteris transmittas ; sed ut creaturas ejus obpiciens, mireris Auto
rem . Sicut ergo est temere irasii , ita etiam te inerὸ pidere , si id as Iibidinem facias. Si enim vis videre , atque ex visu capere voluptate is , UρIce propriam conjugem , se illius a ore perjruere . Si ver3 erga auexuis eurusus sis dec rem , tuam despicis , ta Nais stros fi3 Iaedis , a qua tu aliam oculos coeptis, cte ipsa in etia in quam tu citὸ eonttagis . Et si eviis nequaquam illam attrectatumauu , βed . oculis tamen ae voluntate pa0assi et propterea etiam boe procu ι dubio adultiritim etiam rem latur , o ante futura illa toris exta non leve iamia praejeriti suppliciuis assert . Nam perturbationiἶus ac tetmultu intrinsecas cuncta coinyle ηtur : ct is ultus quidem aestus , murtinus etiam sentitur dolor .
ergo non ris custodiam ponere debet Anima , ne inor per fene stras , netas S I. . Chr.h.
inimicus per portas Ierusalem ingrediatur , ne oculi animam ipsam deprae- in LMO dentur. Oculus proptere. factus eii , ut dum videt creaturas Dei , ipsarum .. Conditor glorificetur. Itaque oculi opus est videre: malε autem videre, amente est , quae latrinsecus gubernat . Nam membra nolira , utpoth utilia, ad facienda bona , condita sunt 1 Domino , & gubernari possitnt ab incorporea substantia , quae est an Ima . Postquam autem haec negligens eis' , &habenas laxare coeperit, quemadmodum auri/a aesciens indomitorum equorum ferociam compescere . Perint ilis fraenis de equos crirrum trahentes , dc se ipsum in praeceps ire facit : sic plane & uoluntas nostra , quando membris nescit , ut opoFiet , uti , Inauigens Inordinatis coneu piscentiis , se ipsam submergi tacit . Propterea Dominus no iter Chri Ilus , sciens fracilem noli ramnaturam , ac voluntatis neglidentiam , Legem posuit . quae .muniret , dc prohiberet citriosam confideratione in , ut nascens in nobis incendium , eum adhuc lonρε eii , extinguat ἔ Sc an : Su riserit inutiτreis sis concupiscenduis earu , ra in Moechatus Hy eam tu cον de fus . Propter hoc interdico vobis illicitum visum , ut ab opere iii cito vos liberem . Ne putetis , quod conagressus solus peccatum faciat et animus eu qui conde innisur . Averte iaῖtur δ. Reg M. a. oculos a muliere compta, ne capiaris in decore illius, sicut David oeulos
in Belsabee temerε coniiciens , ae defixens . De longi vidit illam , it qua captus est . Mulicr IoἈλ , tib do Wostp . M ibi erat quod o derεδ s. Aug. Enae. illo unde cadentia NAMquid tu fortior quam David ι Audi piae aenium Salva. 3u Ἀ- s . totis , quἱ fince iiiiunam esse volens cultorum suo iam sanctitatem . , ut it ab iis tit iam minima vitari : Ut qIa in 'ura est stilla oculi , to in pura esset ii l. -
155쪽
In se oculas non reeiperet; sie mita nostra labem in Ie pexiret impudicitia non
XXI l. Si oeulm tuus dexter scandalirat te , erue eum , O projice abs re, cyc. Nihil Deo, aeternaeque saluti praeponendum . Qui patrem , aut matrem, aut uxorem , aut filios , Ipsamque vitam suam odio nbu habet propter Christum , id est . prae Christo diligit , ipsumque propter has necessitudines relinquere , εe ostendere non veretur, non est eo dignus , hon potest eius esse discipulus . Quiequid igitur nobIs proxima fuerit oceafio peccati, abji-eiendum oc proiiciendum , sive deserendum est ; alioqui falsa est poeniten tIa nostra . Hinc Sanctus Gregorius M. ait et Sunt pleraque negotia , quae sine peccatis exbiberi , aut vis , aut nullateniss postsunt . Suae ergo σου peec tuis implicoat , ad baec Meesse est , ut post conoesonem auiisus non recurrat Et Concilium Oeeumenicum Lateranense II. sub Innocentio IL Canone 22.
Ecclesiam , fossa midelicet Faenitentia Confratres nostras , ct Presisteros adiso nemus , ne falsis paenitenti s Ia eorum animas decipi , c n infernum pertrahι patiantur . . . Falsa auteis sit paenitentis , elis paenitens ab oscio , via evrisI , vel negotisti, non recedit, quod sine peccato ui nulla ratione praevolat . Spi ritus ianeti oraculam est i qui σεισι periculum , in ilio peribit: Ideo Chri-i , d. .ius ocul im 1pium dexterum , manum ipsam dexteram jubet n s ahRIndere. r. I bm. iri di procul a nobis abiicere, fi nos scandaliaet , id est, si ruinae spiritualis, mont.e. 13.n. di prolapsionis in peccatum fit nobIs oecasio 1 oeuli nomine dilectissimum amicum significans . Nam hoe est utique , quod membrum recte possumuso appellare , quod vehementer diligimus t Ac hunc eo Iigrinis , quia oculus s3 est tamquam demonstrans iterr Ne in rebus divinIs, quia dexter est : ut finia o per sit dilιeius quidem consiliarius , sed in rebus terrenis , ad necessitatenus
is corporis pertinentibus a de quo se andalizante superfluum erat dicere, quanas do quidem nec dextro parcendum sit . In rebus autem dioinit consiliarius scan- πιι ηι est , si ἐκ aliquam perniciossis harsis uomine religionis , raque doctri ae , estnatur inducere. Ergo de dextero mantis aceipiatur dilectus a Iutorax fae minisser in divinis operibur : Nam quemadmodum in oculo eontemplati .ra fic in manu reeih actio intelligitur , ut sinistra manus intelligitur in operi- . N bus , quae huic vitae Sc corpori sunt neces ,rta . XXIII. Dictum est i uicumque dimiserit uo em βισω, det eI Iibe lum repudii. Ego atitem dies Tobis: Quist oinxit qui dimiIerio uxorem suam, excepto fornicationis eausa , facit eam inaeeoari , 6ce. Christianus, animo patienti, oc pacifico , uxoris suae defectus , live corporis , five animi , potius pati debet , quam de illa dimittenda cogitare . Quod incircumcis cordis duritiei Perminum et, , ab iis non debet committi . in quorum cordibus Charitas
Dei distata est per Spiritum sane,im. Dρwinus testifcatus est inter te di xx rem pubertatis rarae , quam tu disρexuri 3 ει haec partis a tua , or uxor foederis tui . Nonnὸ antis sicit , refiduum spiritus ejus est y Et quid avst uaerit , ns semen Dei lodite ergo 'Ditum vestrum , ct uxorem σDIe-Jcentiae itiae noti orspicere . Viri ιil rere debent uxores suas, stetit Christus d urit Ecclesiam , G tradidit semeti uin pro ea , ut illam sanct faret . Dae, piri debeut diluere uxores suas , ut eorρoro sua . diui Iusis uxorem diligit , se ipsum diligit . Neiso enim unquain carnem suam odio habuit : sed nutrit Iodiet eam , sicut G cbritius Ecclafais 'et quio isembra suinas rerinporis εIus , de eo ne esus , eae de ομε ι ejus . Propter hoe relinquet howo patrem eae matreis siuam , ε' adb erebit uxori suae : εν erunt duo In carnauna: sacramentum hoc magnu is est, ego auteis dico iar Chri in Ecclesia
156쪽
Secundum Matthaeum . Cap. V. Sensus Moralis. Ἀρ
illi complaceat in omnibus , excepto peccato ; illi honorem habeat , ut infirmiori vasculo ς illi compatiatur , ut proprio corpori . uxor sutems . timeat virum Iisum : sed timeat , ut sponsa calta , illi displicere : servet illi . fiden conjugalem , seu praesenti , seu absenti , ne Deo dispi Ierat . Timeae, revereatur, diligat maritum , a quo dimitti potest 4 si adultera fiterit. Patientia , mansuetudine , humilitate sera ipsum ad meliorem frutem addueere satagat , si vitiosi is fuerit. Pro ipso oret , gematqtie ad Dominum in cubiis culo cordis . Ipsum in spiritu lenitatis moneat , obsecret , corripiat portunitate data, cum utilem fore correptionem prudenter perspexerit. M: - Fi,hes. c.
ucres viris suis subditae Int , sicut Domino e quoviam vir e ut est in Ytieris, sicut Cbrist si caput est Leessae . I st salvator corporis Hur e sed sicut riclesia ' .subjιcia e' Christo , ita e inulieres piris suis in omnibus . Tantum Ipsis ad
peccatum nun liram contentiant , pareant, aut conniveant. Quandoquidem
vero conjugium ivpus est , de figura coniune miris animae eum Deo per charitatem , sponsae cum sponso pudeberrimo , α prae filiis homῖnum ama- - bili , qui sponsam non delerit , nisi alienis amatoribus adhaerentem , nisi fornicario creaturam amore corruptam , quanto studio fidem illi servare odebet Anima , quam calle Spontum diligere t Nobilem caelo potentem impe
non . Quod aureis bis abundantius est , a malo ere . Non solium periurium. sed iuramentum frequens , assiduum , dc absque necessitate usurpatum , i: Veteri Testamento prohibitum est r Iuratio i inquit Sap ens J no v afue- scae os inuis r multi eniis talus in illa . Nominatis diei δ Dri noη sit a ius sicci. a. m μ. in ore tuo , eae nominibus Sanctorum non adiniscearis ; quon sis non erit tw--xuit ab eis . Evangeli eum igitur Christi praecepti m a Lege vetere nn adiscordat. Christus a periurii per Iculo liberare homines volens, i irramenta levibus de eausis , ac minini h netessariis frequentata prohibeti. Vis ergo S. Aug. s. 1R,. ωπὸ esse d periurio φ jurare volt. Du eoim juras , aliquando veruis iurare alia, ite Uet
Iecura ess . Hi ne Apollo lus Jaeolius ait : note o Mnia , fratres in i , nolite Ileob. jurstr , e&c. Quo verbo cautos nos fecit adversus linguam noli ram , Zc mortiferam jurandi consuetudinum , Dei timore fraenaadam docet Fraenam
157쪽
restringitur , restrici a languescit . Iantusens emoritur. ει mala consuetudoἰ
bona succedit . Ante omnia: Mam consuetudinem quotia ovcm, crebram . siue ccuta , culio extorquente , nuιio de tuis terbis dubitavie, iurandi, apertite dτobis . amputato a itagnis vestris, circumcidite ab ore vestio Frincaeteris contus es o , ρ us ad hoc intextus csio , qua in ad otia. Major confu-rudo majorem inten/is rem flagitat . non rei levis conluetuno . Si . de manu aliquid Doeres , facilius manui tuae imperares , nc facerer : si 'edibus aliqθὸ eundum est , pigritia resar dante excitares te, ut furicres . e ' ires. Lingua Deiritatem habιι Hotus , in udo posita erit, Desu in lubrico labitur. Quacta illa citivis cie facilius movetur , tantὸ tu advers3s UIσω si xvi eo . DOwahis,
Qui , quaeso te , labor est fugere iuramentum ' Num qii id pecuniarum opus est impensa Numquid aerumnis , ac sudore perficitur ι Tantiim modo velles unicit , de totum quod jubetur , impletum ei l . Quod si milii consuetudi-m ni opponis , facilis est illius corre in io . Si enim in aliam consiletudinem ex alia te convelleris , lae quod i bi dii licite videtur , iste ceris . Consi de r a igitur , quemadmodum Gentit Ium quidam blaesi , quarumdam sylla ha tum non bene exprimentes solium P ostendentem saepe linguam longa meditatione limavet Ini ; xlii ver b qui humerum indecenter moventes , gladio continue opposito , consuetudinem timore vicerunt . Hinc discite , quanto simus digni Iupplicio , qui divinae Legis praecepta contemnimus ἔ quandoquidem Ethnici propter humanam hone itatem innumera fecerunt ἔ vos verbnec propter coelorum quidem Regnum tale studium adhibetis . Quod si etiam polt ista dixeris , magnam vim esse consuetudinis , adjungo , quod sicut ad fallendum plurimum valet , ita sit potens ad corrigendum. Si enim multos tibi volueris domi praefieere custodes, ut servos , uxorem, amicos; compullax atque vexatus a cune is , a vitiosa illa consuetudine faeith diis laedes . Et fi decem saltem diebus hac te meditatione firm veris , nequaquam ad similem labori in alio ultra rempore Indigebis: sed tui istamΦ repo fit lim in te manebit , quod studendo quaesiveris , de quidem optimae illius
consuetudinis similate fundatum . . . . . Ruspicite Ioannis Baptillae truncalum caput , id huc fervente truci re disti Ilzns, hancque vocem emittens cogit iter odio habete jugulatorem meum , iuramentum. Quod increpatio non fecit , hoc fecit iuramentum : quod ira non potuit tyranni ea , hoc periurii necessitas effecit . . . Non soldm l ce h bet mali jurfimentum, quod & vi Iaium & ser latum juratcs I cenae facit obuo 1ios , quod in nullo, peccat inrum alio accidere quispiam videt ; sed & aliud non m uiis isto malum; 'liod neque volentibus, neque studentibus saepius possibile est henb iurare. Primo quippi continue jurans , de volt iis , di invitus . & sciens , & oe- sciens , de serio , de ioco loquens , dc ab ira saepε elatus , di a multis aliis, omnino phicrabit. Se eundo , quod etsi non raptus, aut invitus , aut Ignorans his patiatur , ah ipsa rei natura, & voluntarius, Ze sciens omniis no pejer pre cogetur. Prahelic Is excreptis id probat Sanctus Ioannes Chrysostomus , tum eo tum , quae in quotidiano hominum convictu continxunt, tum Saulis di des hie , quorum temeraria iuramenta , illius filio Ionathae suprimum periculini , ilii pi ierandi necessitatim attulit , illius vero filiamnu ciavit . t tinam ea saltim ios jurandi relixio nos veneret , quae non paucos a Tl irino alientis tenuit e Notum illud Platonis : Iuramentum de retas ρισvis uso . Fpificii : DMI na tr. Vnrcuerim e-xiνὸ. Menondri: Ius uran-dD- ο Drσ qacuvis sic fusti in , fLI e. Hieroclis r Illud, Jusiurandum reve.
158쪽
Secundum Matthaeum. Cap. V. Sensus Moralis. rgr .
mus abducetur ab ost ciuum intemperantia I πσμ b c corriget vita bonefra, illam eouuitudo abstinendi d juramento . Isocratis : siure reduis , fi deserara . tur , cecipe duabus de ea s : Aut ut temet a turpi criminatione liberes , aut ut amicos ex magnis periculi1 eripias I ob pecuniar vera newinem D EN Mjures , ne qtiidem si verum Imν oturus sis: Aliis evim putoberis periurore , alitiavarus esse . Philonis Iudaei : Viri fioni . sermo pro jurejurando est firmo, mutabili , numquom isentiente . Iosephi de Filenis scribentis : uiequid ab ipsis dictuis fit , fretus cst iurejuraηdo : jurare auiam ipsis supervacuum , tant sterjurio 'jus aestiment. 7σω .nim euis damotu dicunt, mi amque Dei
nomine non credi r . Quanto pudore haec sustundere Chri itianos debent, passim temere que iurantes, aut juramentum pro exigui momenti rebus exi . . gentes , Ac extorquentes lXxv. Hudsii , quia dictum est , Oculuin pro ocala , dentem pro dente. Eget autem dico vobis , Non resistι re mala ; hed si quis te percusserit in dexte. in Maxillain tuom , praebe illi G alteram . fit ei qui vult tecum judie a
contendere , tunIccm tDein tollere , dimitte et , Pallium , dee. Christiana charitas atque patientia omnia relinquere , omnia agere , omnia dare, omnia pati propter Christianum parata est . injurias , bonorum saeὲuram, vexationes aequo animo pati , non vicem reddere injuriam vimque infereniatibus , non resiliere malo , animo paratum esse ad graviores injurias , damur, vexationesque pei ferendas , potius quam thesaurum charitatis , & pacis
amittatur , Christianae justitiae eliaracter est . Sublimem hane Philosophiam non solum verbo, , sed exemplo docuit Christus , qui corpus sutim dedit in . percutientibus , de genas suas vellentibus , faciemque sacratissimam notia. 'avertit ab increpantibus & conspuentibns in ipsam : qui dedit percutienti se maxillam , de satur: tus est opprobriis. Hanc Philosophiam noverat Ua- vid , in eaque egreνie profecerat : Si reddidi I inquit in retribuentibus mihi mala, deeiasis Merisis ab inlinicis Meis inanis. Animadvertens bc intelligens, quid pro illo fecerit Dominus , ic elus exemplo ad perfectionem proficiens,
haec ait Rex sametiis. Inauiter eviis se factat , qui ebis O ine bomo fit, evit se de homine vindicare . It cum superare seminem palam quaerist . oeculιὸ st i s '
non potuit . Dedigis e1to se ubi major siat victoria , es' ubi Poter reddar, qui videt ia occulto. Ne reddat itaque retribuentibus mala , irais potius quam Boisinem vixeiι . In hae Hl ilosophia s iacti Apollo li , 5c Martyres exeellueis Iunt , quorum pretientia aedificata ECc lusa est . Hi ne patientiam imi. emtir, nisi Chrilitano nomine indigni esse velimus . Cupiditate in orarinu- ωffloruin Tert. . de Pamradice in Spiritus Domini per A stolum pronunciavit. Iam non in conetistiseen enti v I κt s alieni tantisin constitutam interpretemur ἰ πσω c, quod nos uis Oidetur ' σιienum est : N hil enim nostrum . quoviam DII oinnia , cuius 'st γ'que i, nos. Itaque si domus ostricti i patienter senseri inus, de non nostro a inissa in colantes , cspnes cupiditans deprehendemur . Alieuxis quaerimus , cism alienuis amissum aegrὸ suffice intis . Qui damni inpatientia eoue tatur , terrena caelestiabus aureponendo , de proximo tu Deum peccat . Diritum enim , quem d Dσ- Mino juisot , faecularis rei gratia concutit . Libenter igitur terrens amittamus , e, .stia tueamur . Totuis licet saeculam pareat, dum patientiam Mer UfaciaM . Iais qui minutuis sit aliquid, our farto, aut vi, aut e iam lumis.
159쪽
Da insuum inferre posti in causa elaeis uenae . Quis enim ab alio secari omnino non sustinens . iρse ferrum corpori suo ducit Patientia in detrimentis exercitatio est Iargiendi oe comino uitandi . Aon pig. t donare eum , qui vov1imet perdere . Alioquin qDomodo duas habens tunicas . alteram earum Tredo
Men uterque laesi boisinis Do inino reus est . . . Quem inuteis honoreis ius
bimus DOMino Deo , fi nobis arbitrum defensionis arroga perimus I Nos utresset Ua fictilia , serpulis nostris assuweutibus sibi de tonservis uti laxem, gravi tr chelisur r eosque qui uobis patientiam obtulerint sitiam , ut memoras humili tatis , fruitutis, itis dominici horaris distiantes, non probamus moi , scd sim
pliorem , quom ipsi sibi praesumsissent satisfactione in Delius . Id nobis igi
Do-iuo tam justo ad aestiwanduis , tam potenti ad perficiendum ρι riciis atrat ISuid ergo credimur iudice is illum , si non est ultorem me se vobis repromittit dicens t Uin diei im mihi , & ego vindicabo : id est, Patient ais mihi, ct ego patientiam re-unerabo . . . Satis idoneus patientiae sequester Dcus . Sit uriam deposueris petiea eum , nitor est : si da innuM , rest tutor est: st dolor μ . medicus est i si inorte M , resuscitator est . Quanthis patientiae licet, ut ' Deum h4seat debitorem Ad i ictura in honorum pro Cliristo ferendam parati.
esse debemus . Non enim illae tantum opes , quas eleemosynae nominae di- sperdimus , transferuntur in coelum ; sed etiam quascunque nobis hostes tiarimum H, piorumque pς secut fes rapiunt ε illic thesauri erunt : Est enim hoe Martyre,. nou minus quam illud . De quo audi quid Pastus dicat : Et ruinam Bo-riear lc. q. 33 π uis vestrarum cum gaudio susce sis , coxnssceates vos δabere meliorem, γωanentem μου setiam . Unde S. Paulinus Nolanus Episc opus , quando N. lam Barbari vallave cunt , cum ab eis teneretur , sic in eorde suo precaba inr : Domihe , non excrucier proρter carundi , eae artentum ; ubi eviin futo uia mea . tu scis ibi enim habebat omnia sui , ubi eum condere , Sctare lauri Ea re Clit illus docuerat . Nam de ille non mu Ith poti e on rer si onem
160쪽
Secundum Matthaeum . Cap. V. Sensus Moralis . a 33
ρσι a palliam reisitientibus exciderunt ; ρο ρ e nobiscum isa intularamus tu fune Mundu in , nec ρoteramus , auferre nobiscum , quasi muιvata. .ddidiuinin nee ut cutem d carne distraximus , sed ut vestem d corpore deposuimus. Spiritualium lex certaminum In patientia sita est , in eoque posita , ut injuriam .imque nobis inferentibus cedamus . Unde S. Isidorus Pelusiota
tibii : Si percuti injuria ossici , esset furcumbere , neque Christus , neque
Taulus unquom contraria dixi πε . Dominus praecepit , percutieati in dεπι ram maxillam , praehere etiam altercis . Apostolas aute is admonuit in haec .erba : Σvare non potius iniuriam patiinini sa namque haec est lex rertamina in . ρ andoquidem magis etiam novus est praemiorum in os , videlices
nos oleaster , G cibatio in prItaneo , neque aeneae statuae stuνο fulgentes et misera ac tilia sunt di modi praemia sed Regnum caelorum . O vita finem ruciens . Noli ustur putare . te , dum cedis, Es' Christiana meiatationi des operam , succumhere so vinci ; sed potius persequere victoriais, quae in eo ipso, dum fuccnishere vide inur , fita est . Quod si intraris . id exeNIO Manifestum
faciam quod dico o Perhibent , Rege in quem ais , eis in vellet y vam navale in adversus hostes eois mittere , vidissitque hostium vates Iove mures , quam
Juas , cedente M oosythmi invadentibus dixige ; Non finis , sed potius utilitatem peν sequor retro fatu. Si igitur elisis in hae vita laterdtim in eo , dum quis superatur O .edit, utilitas Θr victoria eous 'te ; ne paribus 'assibus procedamus cum iis , qui nσs percutiunt , aut iujuria Uniuut ς sed potius ios cediamus : Haec ex iis elicis caelestiuis certom Atim lex est G ratio. Patientiam In perfeνendis injuriis Ethnici ipsi Piailosophi, ncin praecent Ismodo , sed Sc faetis docuerunt. Plato saepius alii Malle se pati injuriam, quam facere ι nemini omninb inferendam injuriam, ne iis quidem qui intulerint . Divisus a multis & despectiis , calce nonnunquam appetitus plagis multatus , uxoris Xantippes intemper, is vexatus . & sordida etiam aqua nonnumquam perfusus , ne commotus quidem , piae Ida vultu dc dieiis rgii is , ne persae et is , animi aequitatem probabat . Mortem ipsam tranquillo an Imra sili inuit . cum palam denuntii. siet , se nemini umquan feci me iniuriam ; ab Anuto de Melito interfiei se posse ἡ ostendi uon poste. Tota Differtatione a. demonstrat Maximus Tyrius , virum bonum nec a Ificere
quemquam iniuria , nee amet ; improbum vero afficere injuria , non affici, quia bono caret, quod illi per iniuriam eripi possit e qui verb reserat iniuriam', exaequari improbo , qui intulit ; & ut onli beneficium reddit et , 1 quo accepit prius , benefacit tamen j ita malefacie , qui reddit injuriam, . quηm aeeep Ir . Irrideri se tulit Diogenes , caedi , sputis foedari . Anaxarchus cum pia illis ferreis tunderetur , Tunde , aiebat , tunde Anaxarc bica'DM : Neque enim tundia γωσxarchum . Crates in faelam caesus , & ex Plaga lividus , noo aliter ultus et Micod num citharoedum facinoris nuto rem , qiram n cimine ejus fronti suae inser pro . Mareus cato colaphis os percussus in indneo , non exeand git , non vindicavit iniuriam , imo factum negavit . Seneca dolet , non ut rependenda sunt benefieia beneficiis , sic
iniurias injuriis rependere licere di illic vinci turpe esse , hie vincere ; miserius esse nocere , quam laedi s sapientis potissimiim esse , iniurias benignε interpretari , inultas dimittere , beneficii potius quam earum meminissetis,
patientia se ac magnitudine' animi defendere , ω contem tum Contemnere. Musonii de tolerandis iniuriis disputationem Stribaeus in sententias si s rr-
tulit et Actionem injurietrum nulli concedit philosopho , ne si maledieris
quidem ince llat ii r . conspuatur, verberetur: mi Ipph nee ea quidem elle initi-ι i. τς nou ea pati turpe eise, sed facere,iis eommoveri , viri esse ignari;