장음표시 사용
181쪽
is mines spectatores eo neu piscis , ne hac quidem , quam praee Ipub eup Is , meris
, eede privaberis e sed cum opportunum tempus advenerit, cum maximo cuinis mulo praestabitur tibi , quod requiris . Nam mod6 quidem si te ostentave - ,, ris , decem vel viginti , aut centum dumtaxat hominibus ostentare forsanis te poteris et fi vero nunc latere studueris , tunc ipse te Deus toto orbe se Praesente commendabit . Itaque si opera tua maxime ab hominibus videriis cupis , nunc illa occulta diligenter , ut eadem tunc spectent universi , ad majorem tui honorem ἔ Deo scilicet ea faciente mani ita , & coram omnia .coe. . . bus praedicante . Tunc scilicet latu erit unicuique a Deo . Si igitur offen- , , tare nos volumus , Patri ante omnia nos ostendere studeamus , qui & co- is ronandi nos habet potestatem , de mulctandi . Et certδ etiamsi fatur I praeis nati damna non essent ἴ tamen gloriae cupidos non decebat, divino specta- is culo insuper habito , malle oculis placere mortalium . Cuius enῖm stolidi-- tatis est , ut quis Rege ad spectandas eius virtutes properante , it Ium qui- , , dem relinquat , ac neglisat ; ab egenis vero , atque mendicis spectari ae , Iaadari maIit y Ideirco igitur non solum nos ab ostentatione noliri revocat; S. Aug. l. a. ite Uerum etiam nobis studium Indicit latendi. Nesciat sinistra tua , quis faciatri bis i dexters tua . Sit eleemosyna tua in ipsa conscientia tua , ubi multi elee- 'R ' μ' mosynam ne iunt bona voluntate, etiamsi petuniam, vel si quid aliud , quod' inopi largiendum est , non habent . Multi sutem foris faciunt, di intus non δ' faciunt , qui vel aishitione , vel alicujus rei temporalis gratis , volant misericorder videri, in quiseus sola Di s operuri existimanda est. Item otii quo medium inter utrosque locum tenent , ut ω intentione , quae in DEUM est, eleemobnam faciant , eae tamen inferat se Mic Numae voluntati nonnulla etia in laudis , vel cujusique rei fraxilis , 9 temstoralis , eviditas . Sed Dominus nosser inulia vehementior hrohibet Iolam sinistram in nobis operari , quando etiam misceri ea is Oetat onribus dexterae et ut scilicet non mod3 siola temporaliuis reruis euhIditate eadieamus eleemobnam facere et 1ὸd me ita in hoe πere attendamus Detiis , ut sese misceat vet si juvat exteriorum suetitio minodorum . Agitur eniis de eoru in πdando , guod nisi fuerit siwρtim, mundum nos erit e Si lex autem quomodo erit , si duobus dominis Ier it , neetina intentione reruis aeternarum ori Dat sciem suam , Iid eam inertalium is' quoque fragiliumque rerum amore obnubilas tCum facis eleemosynam , noli tuba canere ante te , si ut hypocritae nis, , ciunt . Benδ tuba , quis talis eleemo 'va hostilis est , nsto eidii lis : non κλ situ ν' serieord e dedito , sed elamor ; siesisionis vernula , netu Muinna hietat i s osten-' - talionii nundinatio , nos eo inmercium charitotis . Eleemobnam quisquis ostentat , inimitat . . . Misiericordia in coram fe sol in vult fieri , qui solas eΠ ini- Iericordiae γ remunerator de testis , est qui dicit : Esurivi , de dedi itis mihi manducare . Vult tu paupere sibi dori , vult quod datu in est , se destere; est eu uis se debere quod datuis est , vult tormentibus nihil perire . De Ityroa scit , inσxtina redditurur . Pudo bomo si tu pauρere Des faenerat,
. verit ψs. , cuis dicit : Te autem faciente eleemosvnam , nesciat siniitra isis tua , quid fietat dextera tua . Putas sis diuti nescire sue uin , qui te ipsa Imre , qui facis , vula alieta a tui parte nescire t Nesciat sinistra tua . quid
182쪽
Secundum Matthaeum . Cap. VI. Sensem Moralis . as
faciat dextera tua . Sicut sunt nobis in dextera parto Distater , 'ita nobis pret rvitior avet in sinistra . Tryo ut opus est dextrae , quod facie tacitus dator ἔ garrulus , Opocosis est Distrae . Huρocosis , doluι , flinulatis , fraus , menda-eium , elatio , tumor , jactantia , tu stunt nobis , es' i inmixent is sinistris. IlI. Et cum oratis , non eritis ficut Θρocritae , qui amant iu Onagogis,
G in angulis platearum Rantes orare , ut videantur ab ho-inibus . . . Tuctiti is cum oraveris , intra in cubiculum tuum , ct cIs o ostio ora Potrein s. I,a. ch ,r.3Mum , &c. Rursus istos hypocritas vocat Christus , qui orantium personam h. .in Miti gerunt , clim simulatores hint , non precatores . Qui enim ad supplicania duni paratur , omnibus relietis . illum intuetur unum , qui potestatem habet donandi , quod petitur . Nae igitur infelices , qui orant , ut videantur ab hominibus. Ipsis oratio fit In poccatum , & receperunt mercedem si 'm; ab his tamen dumtaxat , a quibus eam concupiscunt . Quam enim pollicitus est Deus , non merentur ab illo accipere , propter quem nihil fecerunt. Spectat animum Deus , cor scrutatur : alioquin etiamsi cubiculum ipsum fueris ingressus , illudque inanis gloriae studio clauseris , ut scilicet intelligaris secrete oraturus , nihil tibi. clausa ostia proderunt . Id te itur in primis ante octaufionem ianuae vult caveri , ut etiam mentis tuae ianuas clauis das . Nam clim ubique oporteat . ab inani gloria liberum habere pectus aevacuum ; praecipue tamen in orations . Qui enim absque hoe etiam vitio frequenter oramus , & avocati , per diversa distrahisii r ; si cum hae quo. que aegritudine ingrediamur ad orandum , ne ipsi quidem preces uoltras audire poterimus . Si vero eas non audimus ipsi a qui petimus , quomodo, .ut a Deo audiantur , rogamus ι Tu autem cum oroveris , intra in cubicu- s. -i duin tuum . Cubie vii nomine , conscientiae secretum intelligitur . Qus Dui s. f. obm. iis ista cubicula L inquit S. Augustinus J nisi ipsa corda , quae in 'a ino etiam Mante. c. δ. xx cantur , cum dicitur et Ouae dicitis in cordibus vestris , in cubilibus vestris comp2Vimixi Et clauso olito ora Patrem tuum in abscondἰto . P σχω est intrare in cubicula , si ostium ρateat tw'ortu Tis , per quod ostiuri ea , quae foris sura , improbe se imwergunt . o luteriora nostra anetunt. Foris autem sunt omnia temporalia , se visibilia , quae per ostium , id s,
per carnalem sensum in euitationes nostros ρevetrant , est turba vanorum
phantasmatum orantibus obstrepunt . Claudenduis est ergo ostiuis . id est, earnali sensui risistendum est , ut oratio stiritalis dirigatur od Potrem , quae sit S. Be n. see. in intimis cordis , ubi oretur Pater in abscondito . o sancta Anima , sola AP .incant. esto , ut soli omulum serves te ipsam , quem ex omnibus tibi elegistit Fuge publicum , iuge & ipsos domesticos ; secede ab amicἰs de intimis, etiam & ab Illo , qui tibi mini lirat . An nescis , te verecundum habere . sponsum , & qui nequaquam suam velit tibi indulgere praesentiam praesen-
tibus caeteris i Secede ergo , sed mente , non corpore ; sed intentioneis, sed devotione , sed spiritu . Spiritus enim ante fac in m tuam Christus Do minus , spiritusque requirit, non corporis solitudinem : Quamquam 5e cor- Pore interdum non otios ε te separas , cum oppo itu nε potes , praesertim tempore orationis . Tenes etiam in hoc & mandatum Sponsi , & formam i ., inquit , cI in oraveris , iutra tu euhiculum tuum , est elans ossis ora. Et quod dixit , tecit . Solus in oratione 'pernoctabat , non modo se ab scondens a turbis , sed nec ullum quidem Discipulorum , nec iritum dome- ni eorum admittens . Denique tres secum intimos stoi audax erat , cum ul- tro properaret ad Montem ; avulsus eu & ab ipsis , orare volens . Ergo di tu De fimiliter , quando orare Volueris . M
183쪽
ἰa multiloquis fiso exaudiantur , &e. sie sacerdotes Baal invoeabant nomen eius manὲ usque ad meridiem , dicentes e Baal exaudi nor . ει non errat vo e, qui responderet : Cumque esset jam ineridies , illudebat illis Elias , dicem ; clamore voee majore et Deus enim est , forsitan loquitur , In diaversorio est , aut in itinere , aut eertὸ dormit, ut excitetur . Oginabant ergo voce magna , &e. Hoc multiloquii genus vitandum Christus jubet; sed tamen diu orare non prohibet , quod & praecepto docuit, & exemplo : Luc. 38.1. Oportet semper orare , ει numquam deficere : Et Luc. 2 r. 36. Vigilate itaque , omni temρore orantes , tit digni habeaturni fugere ista omnis , sty stare ante Filium hominis . Ut vero ethnica superstitio in prolixis , & artificiosε compositis orationibus cavenda est ἱ ita et lam cavendum , ne illa vigilanter erecta , quae oranti plurimum nece ilaria est , per productiores . moras evpnescat atque hebetetur intentio : Quae tamen si perduraverit, non
cito est , hi utri penda . Absit er, inquit S. Aut ullinus ab oratione invIta locntio ; sed non est mtilia precatio . si θν Pens remeet erat intentio . Nam inultam loqui , est in orando rem neccssariam Inpermis agere verbis: Multum autem precari , est ad eum , que in precamur , diuturna G ρ a eordis exeita. tioue pulsare . Nain pleruisque hoc negotium pius gemitibus , quam Iermonibus agitur 9 plus stetu , qudis offatu . Poηit autem loco was nostras in conspectu suo . o gemitus noster noax est absconditus ab eo , qui ownia per Verbum condidit , se humana verba quaerit . Isto Chrilli Domini documento corriguntur & illi qui in sacris conventibus orantes , proximis obstrepunt ut Tertullianus loquitur . Quando in unum eum fratribus convenimus t inquit S. Cyprianus ce Sacrificio divino eum Dei sacerdote celebramus, verecundiae es' diyciplinae tae mores esse debemus et M. posis ventilare preces nostras inconditis vocibus ; nee petitionem commendandain mode&ὸ Deo , thmultuosa loquacitate jactare et Quia Deus non vocis , sed cordis auditor est. Nee admonendus est clamoribus . qui eo itationes Mininum videt , probant/ Boinixo ,
dicente r Suid cogitatis πι quom in cordibus vestris ι est a'io ιοσο : D solant omnes Ecclesiae , quia ego sum scrutotor renis , cst cordis . a od Anus in primo Regum libro Hetesiae inuin portons custodit , se serpat ; quae Do-winuis non clamosa stetitione , sed tacite ει modeste intra ipsas pectoν s Iate .hros precabatur . Loquebatur prece occulta , sed inan fecta me r loquebatur non voce , sed corde : quia sic Deum sciebat oudire , ω impetroiit e taciter, uod petiit , quia Meuter postulavit . Declarat Seri ura Ditina , quae dicit r.oquebMur in corde imo , est labia ejus movebantur , vox ejus uon au diebatur , ω exaudivit eam Deus. U. Sic ergo vos orabitis et Pater noster , qui es in eoelis . Christus i fersalutaria sua monita , e, praecistia divino , quibus populo suo consulit ad 1σιαιε in , etiam orandi ipse formain dedit , ipse quid precaremur . movuit instruxit . Sui fecit vivere , docuit oe orare , benignitate ea scilicet , qua ει caetera dare cae conferre dignatus est , ut dum preee ct oratione , quoin Filius docuit , aρud Patrem loquiisur , facilios audiainur . Iam praedixero
hora in venire , quando veri adoratores adorarent Patrem in spiritu oe seritate , ω inplevit , quod ante proMVirat ἔ ut qui Spiritum FN seritateis de ejus sanctificatione percepimus , sse tradisione quoque eius vere re Diritualiter adoreinus . Nuae enim potest esse inuis spiritualis oratio , qudin quae vere dChristo nobis data est d quo uobis cit Sρiritus Saxeitas inisus est Quae vera vivis ad Patre- ρrecatio , quam quae is Filio , qui est veritas , de oviore prolata est ut aliter orare , qadm docuit , non ignorantia sola μή sed. culpa . Hanc porro orationem , ejusque petitiones singulas cum libro s.
184쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensis Moralis. is
Theologiae nostrae Dogmaticae , Moralis plenε explicuerimus , hie repet I-tiones vitabimus , ea tantum adnotantes , quae ibi fuere praetermissa , SS. Pa- , trum loca. UI. Pater nocter , qui es in caelis . Deo similis , quantum hominI possi G eg. Nysibile est , evadere debet , qui Deum patrem vocat . Nam i probae volun- otii miristatis atque propositi pater isse is , qui sui natura bonus ess , non potest ; neque vita containinati , sanctus ; neque levis inconstantis , is qu mutari non potest ἔ neque Mortui per peccatum , pater vitae I nec eorum , qui turpia comis Mittunt , δι qui purus , intexer est ; neque avari ει raptoris , benefactor; nec eorum denique , qui in aliquo malo deprehenduntur , is qui ' Θωὸ bonus est , parens esse potui . Hitur si quis plenam inaculis conscientum suam uno. Icens , pri quom ab isi expurgatus fit , se Dei cognatioui inserat , ae dicor , Pater , justo iuustus . euro ἐ-urtis ἶ eoatu elia atque eonvicium ea verba fuerinι . si quidem. Hae nequitiae Deum patrem no Minat . At nulla eo inunio luci euis te dehris . cois uitur , tit patrem Dcum in oratione dica inuti Dominus nos docet , ηIbiI aliud facere videtur , quam subuinem Ορ attam ia-stituere atque yraescribere vitam t δε on enim utique mentiri Veritas nos docet, ni dica-us nos esse , quod non Dinns : sed ut dum incorruptum oe justum di bonum patre is nostruis dicimtis , vitae integritate proρinquitatem referamur . eoinque versis esse octendamus . . . Liui ita vitam instituerit , ut dipiscis te ueris nobilitatem decet , is rectὸ ad caelesteis civitate in 'etiat , ct patre in exisDruin Regem , est patriain suam caeleste in no ininans beatitudinem . Quonam autem perlinet illud consilium Quid inde sequitur ' Ea quae supra μηt, cogitanda , tibi Deus ; Ille fundamenta habitationis suae cuique facienda ; ialistbesauros condendos ; illuc cor suum que inque traducere debere et ubi enim theis Iourus est , ibi etia in cor est . Ad paternain omni temore pulchritudinem spectanda in esse , CP juxta ilia in sinis queisque animum exornare debere . si Lae. s. iη. ιν
Vero paternae decorem smilitudinis peccato deletum an in advertat , revertatur ad Patrem amore poenitente , dc cum filio prodigo dicat : Pater pec . s. et . set. I6. svi in caeluis , 9 coram te : jsis non suis dignus Doeari silius tuus . Cogi- in cantisa. t ntem , qu bd Patrem offenderim , est cert8 cujus pudeat , etsi non quod terreat . voluntari ε genuit me verbo veritatis , non itimulo carnali euoi - ditatis excussit , quemadmodum genitor carnis meae . Deinde etiam notia,
perpercit Unigenito pro sic genito . Ita ipse quidem patrem se exhibu i mi hi , sed non ego me illi vicissim filium . Quanam fronte attollo iam oeu - ios ad vultum patris tam boni tam malus filius ι Pudet indigna gessisse genere ineo : pudet tanto patre vixi de degenerem . Exitus aquarum de clu- cite Oculi mei ; operiat confuso faciem meam ; vultum meum pudor su fundat , occupetque eat IRO . Defietat in dolore vita mea , Sc anni mei In gemitibus . Proh pudor i Quem fiuctum habui , in quibus nunc erubefecit ' Si in carne se in in avi , de carne non me tam , ni fi corruptionem . Si in mundo , & ipse transit , Ae concupiscentia ei bis . Quid j caduca , vana , dc proph nulla , Se quorum finis mors est , infelix bc insanus praeserte non erubui aeterni Patris amori honori . Confundor audire : Si ego pater , tibi s- Ave ser . est honoriseus Pater noster , qua es in eoelis . Ergo nolite inhaerere terrenis, qIN patrem se . habetis in coelis . Sub illo patre fratres sunt dominus , & servus , Im De alias a. in .rator 6c miles , dives Se pauper. mnes Christiani diversos in terra laa. r Hom. s. hent patres , alii nobiles., i lii ignobiles et Unum vero Patrem invocant, ' quἰ est in coelis . Si ibi est patet noster , ibi nobis praeparatur haereditas . . T lis ea autem iste pater , cum quo possideamus , quod donat . Dat emin
185쪽
. I s 8 Expositio Sancti Evangelii
haereditatem , sed non moriens illam sto, Is derelinquῖt : Non enim ipse dἰ-scedit , sed permanet , ut nos accedamus . Pater noster . Quanta dignatio lHoc dicit Imperator , hoc dicit mendicus ; hoc dicit servus , hoc dicit dominus ejus . Intelligunt ergo se esse fratres , quando unum habent patrem . Sed non ded guttur fratrem habι re servuin Dum dominus ejus , quem fratrem voluit habere Dominus cbristus . Pater noster . In spiritu praeviderat Isaias Christianos , qui veri sunt Israelitae , Deum patrem suum appellaturos . Tu enim ρater noster , eae Abraham nescivit nos , ct Israe ignoravit nor: Tu Domine , Totιr noster , Redemptor no/r , a sacculo no inen tuum . D sum igitur amemus , de amando imitemur . Estote tisitatores Dei , His filii ch Ggsimi , ct ambu Dι. in dilectione . Dicamus eum Davide : Euoniam pater meus , EV mater mea dereliquerunt me ; Dominus autew ofumst me . Fecit se par illum Deus , inquit S. Aug. Ipsum fecit. patrem , ipsum fecit matrem . Pater eri , quia condidit , quia Docae , quia jubet , quia regit : Mater, quia sopct , quia nutrit . quia iactat , quia continet . Pater me πι , ει main Ier mea deretaquerunt me : Dominus autem obsum sit me ct regendum πυ- triend2M . Mortales parentes genuerunt , filii successerunt , mortales mortali-kus . I t ad hoc noιi sunt , qui succederent , Ni qui genuerunt , decederent. ou decedat qαι me ereavit , ego ab illo non recedam. Pater nocter , qui es in caelis . Cum Deum dicit esse in eoel Is , non ibi Najeuatum ejus concludit , sed a terris abducit orantem , eumque su per nis hahitaculis affigit . Simillier etiam docet generalem orationem facere pro irZctibus . Non enim dicit , Patet meus , sed , Pater noster ; pro eommuni scilicet corpore precem fundens , & ubique non tam propria com moda , quam proximorum petens . Quo quidem ipse & inimicitias interimit , de superbiam reprimit , & explodit invidiam , & introducit matrem
omnium bonorum charitatem , de humanarum rerum inaequalitatem prorsus expellit , dc miram Regis cum paupere aequalitatem honoris ostendit , si tamen in maximis & ad aeternam gloriam necessariis communione omnes sociemur . Quid enim de terrena ignobilitate metuendum est , quando coelesti oirmes nobilitate coniungimur I Cumque nullus illius honoris magis par ιiceps sit , neque locuples paupere , nec dominus servo , nec princeps subdito , nec Rex milite, nec Philosophus Barbaro, nec sapiens Imperito: Cundiis enim unam atque ea indem nobilitatem donavit Deus , cum digna intus eli omnium Pater vocari. Pater hoster , qui es in caelis . Succumberet eo niatentia servilis , terrena conditio solveretur , ni s nos ad hunc clamorem ipsius Patris auehoritas ,
ipfius Filii Spiritus excitaret : M sit Deus Surit in Filii fui in eo res nostra
clamautem , Alis , Pater . Laiulcit mens . caro nostra deficit ad divina, nisi Deus , qui fieri jubet , impleat ipse , quae iubet . Quando ausa morotalitas Ueum vocare patrem, nisi modo , quando suprema uirtute hominis animantur interna Homo . quid commune euis terris tibi, qui confiteris tibi genus esse de cietis Trgo caeleste in Pitais monstra in babitatione terrena r adias quid in te gesseris terreis cogitatio ., caela maceris in , caelesti generi injuria
. VI l. Sana metur non en tuum .,Digna prorsus est , qui patrem appellavit , oratio , nihil omnino prius, quam pro illitis gloria supplicare , cae tera Mero secundo loco dueere Sanelificet ne quippε , idem est , ne glorificetur . Qui quidem gloriam propriam Miletiatis suae plenam semper obtinet , & aequalem iugiter perminentem . orare autem jubet , ut 6e per vitam noltram glorificetur , ut Luceat Iax nostra coram h ininibus , G xio
186쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensis Moralis. I s
r cent Patreis nostru in . qui in extis est. Dignare Domine , vitam fic mun- s. Ge. m. da eonversatione servare , ut per nos cuncti te omnino glorificent . Phi- Οtat. 3. Dolosophiae eert ε perfectae est , tam irreprehensibilem omnibus exhibere vi- 2 UR M'tam , ut eam finguli quique mirantes , Dominum de servorum sanctitate collaudent . Naturae noltrae infirmitatem agnoscentes , De I gratiam imploramus , qua vitam ita sanciε instituamus , ut nomen Dei per eam glorificetur , nec blasphemetur inter Gentes . Qui ergo in oratione dicit, Sanctificetur nomen tuum , vi verborum haec orat e Auxilii tui praesidio a*ue is jumento fiam irreprebexsibilis , eae inculpatur , justus , pius e abstineam ob omni wala facinore I loquens id quod verum , faciens quod justum sit, in re
ctitudine aisbulans , temperaηιia iuustris , integritate decoratus, Iapientia st-que prudentia ornatus , ad superna aspirans, terrena despiciens , institestis σα-- gelicae vitae elarescens. Sancti cetur xoisen funis . Si nomen ChrIsti caecis visum, cursum etaud Θν s. p. .cii . defessis vario languore sanitatem , mortuis dat vitam , teque , homo , ip- Ser.63. sum totamque sanctificat creaturam quemadmodum tu ipsius nom nis oras a 3c expostulas sanetitatem I Quia a tarso vocatus es Christianus : Ο dιὸ βαρ- spinar , ut maerogativa tanti nominis meritis in te subsequentibus roboretur. v Ill. Adveniat κακω in tutius . Hoc quoque grati iii mi omnino filii est, s db .ch8.
neque inta aerere praefentibus , neque magnum aliquid ea , quae videatur , h m. ao. imputare ; sed ad patrem semper urgeri , semperque futura expetere ζ quod certε de optima otitur conscientia , de mente terrenis omnino rebus exuta
Hoc de S. Pantus per fingulos dies des clarabat , Meoque disebat r Et ipsi primitior sol, itus habeates , inu a nos gemimus , adoptionem florum exue -ctantes , redem tioti eis coryoris nostri . Qui enim isto amore succendῖtur , ne- que vitae hujus Onimo clis inflatur , neque ejicitur adversis p sed tamquam in ipso iam coelo habitans , utriusque huius inaequalitatis immunis est. -- metentae eunuin tuum . Regnum Dei repraesentari nobis petimus ; ficut Idc nomen eius , ut in nobis sanctificetur , postulamus . Nam Detis quan- . 'do nota regnat Aut apud eum qirando incipit, quod Ze se moer fuit , bc esse non definit I Nomnis Vernum petimus adeιnire di Des nobos retro inh-
sum , christi burguine , di passione quaesitu in ; ut qui in saecula ante fervi:linus se postmodum GrιLIo dominante regnemus , sicut 'so milicatur es' dicit, venite benevicti Patris mei r pereipite Regnum , quod vobis paratum ei hab oristine Mundi . Potest cy ipse Chrsui es. Regnmis Dei , que in venire
quo idip enymus , euius σέτι utus ut ei o nobis repraesentetur opto inus. Nais
com resurrectis iHe uoltra sit , quia in ipse resturrimus : sic G Regnum Dei potest iHe intelligi , quia in illo regnaturi sumus . Benὸ auteis Regnmis Dei potimus , id est , Regnum eruste , quia e λ ω terrestre regnum . sed qui re-πυxciavit jam semis , Magor est oe bonoribus ejus fr Regno : ω ideis quiso Deo tarso dediecti , non terrens , sed eae estis V va desiderat.
Adveniat Reruum tDum . Ait Chrillus , Ruκum Dei intra pos est e Intra nos est fide ς sca ut re veniat , supplicamus . Quamdiu diabolus vario ne- Α. i. quitiarum genere , multimoda arte fallendi rerum aciem turbat , sensu Sh - ι. minum moresque confundi e , sae, it idolis , sacrilegiis furit , fallit auguriis, cidivinatione mentitur , signis decipit , illudit astris , spectaculis occupat, in obsidet vitiis , peccat s vulnerat , desperat Ione prosternit , Regnum Dei tapro longat & absentat a nobis . Petimus ergo , ut veniat temus , quν writ ιι tanti aut bore pereunte , Mnndus totus , creatura tota , solius sibi si regnet,
187쪽
iso Expositio Sanisti Evangelii
is aeter xitor , patria requies , Gn's innocentia , bonor Pisaeortalitas , cura e . stitas , Deus totum. IX. Hut volantas tua sicut in caelo ct in terra . Cum desiderium impera. Arim. ,.. in Verit futtir sum ν δ tque ad perseetionem illam nos iusserit semper eonten Maith. de te ζ quandiu in men illuc non pergimus , etiam hic degentes iubet eo n-- versatione in cum coeli habitatoribus habere communem . Nam desiderare sis quidem convenit coelos , bc ea quae habentur in eoelis e tamen & ante.
, , quam superna illa praeitetur habitatio, coelum quodammodo fieri iussit e terra Io Ut scilicet tales sint etiam dum in ea derunt , ita Sc omnia faciant , Fc lo-- qtiantur , quasi qui prorsus conversentur in coelo e Denique pro hoc etiam is esse Dominum deprecandum . Hujus itaque petitionis sentus est et Sicut in. is coelo fiunt on uia libere , δέ non alia quidem audiunt Angeli , alia vero, , contemnunt , sed voluntati divinae In omnibus obsequuntur e Potentes vir. s. rca. tet te , facientea verbum ιjus : Sic etiam nos homines essice dignos , qui non ,, ex parte , sed integre ea , quae in tua sunt voluntate , faciamus . vides,, quemadmodum de humilitatem docuerit , ostendens , quod perfieere virtu- , , tem non nostri sit studii tantummod6 , verum etiam gratiae Dei . Et rudiis sus cimmunem omnium curam unumquemque orantium suscipere praecepit., , Non eum dixit , Fiat in me, vel in nobis voluntas tua, sed prorsus ubiis que vir ratum : Ut scilicet eradicetur error , de veritas inseratur, atque an-H dique vitiis explosis , virtus revertatur , 8c in illius cultu nihil prorsus,, tetra diti et a coelo ...i aut ' V IDot tua sicut νη caelo , est In terra . Nobis henε optamus , non ' Deci , qui omnia quaecumque voluit , fecit . Quod utique non est verum. s aliqua voluit de non fecit ; 6c quod est Indignius , ideo non fecit . qu V niam ne fieret , quod volebat Omnipotens , voluntas hominis impedivit. ' Hoc nisi credainus , periclitatur θ' in nostrae cin se suis is initium , quo nos in
Deum Patrem omnipotentem eredere consite inur . Ne ue eo is ob aliud veraciter vocatur omnipoteus , nisi quoniais quidquid vult potest , nec voluntate cujuspiam creat Irae , volantatis omnipotcntis impeditur esset ux . . . Se quan raelipei sint volavrates , vel Angelorum , vel hominum , vel bonoruin , vel maioru- vei quod Deus , veι aliud Psuntes , quain Deus , O-πipotentis v luatas semper iuvicta est . . . Quid est aureis , Sicut in eoelo , Ae in terra ιFaciunt queli voluntatem tuam , facia inus μ' nos . Fiat voluntas tua ficut 3s in coelo , oc In terra . Mens caela in ea , terra earo e R. Quando dicis, quod S. Aug. is, ait Apostolus , Mente servio lexi Dei , earne autem legi peccati : fit vo-- s. o. luntas Dei tu carist , sed noudais in terra . ciis verὸ caro inenti consenserit, Rom r. as. ct absorpto Derit mors in victoria in i ut nulla desideria carnalia remaneant. e 3 quibus mens confligat ἰ cuin transierit rixa in terra , ebis transierit bel-Gal. t . cordis , cam tran erit , quod dicium est, Caro concupiscit adversus spi- ,s ritum , 5c spiritus ad ersus carnem I haec en invicem adversantur , ut , , non ea quae vultis , faciatis et tam ergo boc bellum transierit, o innisque concupiscera. a tu charitatem με est eo inutata , nihiι is corpore re inanebit, quod
Ipiritui res stat , nibu quod do inetur , tribu quod fraenetur , nihil quod eaI. ce ur ; seo :otam per concordia in perget ad justitiain ; μι votantas Dei in caelo in terra . Perfectionι is optamus , quoudo boc oramus . Item , Fiat v Iunias tua sicut in coelo , Sc in terra . In Ecclesia Diritales carrum sunt, effrinnales terra seu ut . Fiat ergo voluntas tuet fui in calo . Os iri terra : Ut quomodo tibi Ier: unt spiritales , sic tibi inutati in inesius serviant carnales. ι ν is alius Ietinus ρίαι vo de . multi eniis fumus orare pro ini-icis xosti is .
Iccissa caelu- est , inimici Ecclese terra sunt . Ruid eg ergo , Fiat voluntas
188쪽
Secundum Matthaeum Cap. VI. Sensus Moralis. rsi
ena fie ut in coelo , & In terra I O edaηt inimici nostri , quomodo ει nor iste credimus et sane amici , finiant inimicitias . Terra sunt , idia nobis adserissantur e coetum saxi , cti nobiscuis erunt. Fiat voluntas tua ficut in ecclo , & in terra - μπe in terra multa fiunν pro diaseoli voluntate , pro 1aeculi nequitia , pro desideri carnis : in eris ser3 si nihil praeter Domini volantote in . Petimus ergo , ne interempto diabolo, uanooo seculo , ut mutato corpore , ut destructo mortis iinsterio , ut abolita do minatione pereati , in caelo G in terro , in Deo G bowinibus sma fit eadem que voluntas . . . Beatus dies illi , qui terrerorum jungit , sociat , ex quae caelestibus voluntates ; ut inter di pares substantias uno atque eadem sit θοIuniato, Haee ιR Da pax , inconcusa coηcordia , grotis perseverans, quando pertinius Domini ordinem , familia diverra , voluntote sit una . . . Tune in ChrIsto omnes , ct in omnibus Christus , quo do omnes solius Dei sapiunt , ω D-ciunt voluntatem . Planc Gau/ην , unus omnes , quandὸ Dei spiritus in omnibus vivit unus .
X. Panem nostrum Jupersubstantialem da nobis hodie . MedioerItatem & frugalitatem docet Christus , iubetque petere dumtaxat a Deo , quae ad naturae sultentationem satis sint , non superflua , dc vanitati , aut voluptati servientia . Panem ρ:tc propter vitae necesserium ustum e hujus to eorpori debitorem notura fecit. Geters quae praeter haec , Iolertis hominum deliciis ae uisi deditoriam excogitata cy inventa sunt , de Zizoniorum femine sunt. Se - en patris semilias frumeηtum est , ex frumento panis conficitur: at luxus alis qua deliciae ritania μην, ab inimico juxta frumentum fata . Sed homines naiaturae necessario misi Rerio non contenti , revera suffocantur Panarum rerum Rudiis , ct infrugiferi manext , dum in his occupatur anima . . . Dic ei, qui educit panem de terra : A te mihi vita est , a te quoque mihi vitae
subsidium contingat . Tu da ponem , id est , ex justis laboribus cibum adipis or . Nam si Deus justitia est , non habet d Deo Aonem , qui ex re frauduleηter ει injustὸ parta cibuis habet . Use compos voti es , nisi ex alion teopia atque facultas , ns ex loco mis reditus ; si nemo propter tuam satietatem esuriit , si nullas ob tuam reρutionem inge inuit . Dei pan s maximὸ euis Ili os , iustitiae fructus , pacis Dico , non permixta neque inquinata rigani seisinibus . Quod si arans es' colens aliena , G injustitiam in oeulis habens, tabulis insuper scriptis injustam acquiptionein roboraveris , ct consimaveris,
deinde ad Deum dicas , Da panem e alius erit , qui hanc vocem tuam audist,
xon Deus . Nam qui frudet justitiae , d Deo panem accipit: in qu colit ἐκ- justitiam , M injustitiae taventore nutritur atque cibatur . Confrientiam Viatur tuam intuens , ita punis petitionem Deo offer , sciens , quὸd non societas rino eum Belisi . . . Piatebra est item adj.ctio dictionis , Hodie . Id quod praesens ect , cuique prurium dumtaxat est ; futuri ver3 Des in interio manet. Nesci istis enim , quid paritura sit insequens dier . Idcirco per id quod hodiε jubet , interdicit tibi cara de erastino. Panem nostrum supersubstantialem da nobis hodiε . PoteR Dolicher aee priorationeis i lain nos Iund.re pro victu quotidiano, ut abundet nobis ; ρο ν non abundat , non desit nobis . . . Quare non dixit , 1ι tegumentum I Vilius enim noster in cibo ει ροtu , teguwentum in vestitu G tecto . Nihil bowo plus desideret. Γuandoquideis dicit inpostolus , Nihil intulimus in hunc Mundum; sed nec auferre aliquid possumus t Victum & tegumentum habentes , his contenti fimus . Pereat avaritia, Est dives est natura . Ergo si ad quot dis-nuis victum pertinet , quia di hoc heπὸ intelligitur , quod diciMus, μanem
189쪽
buis . Norunt enim Fideles , quid feci aut , ω θσnsis e, eis Meipere pa-aeis quotidianum , huic tempori necessarium . Pro se ruant , ut boni fiant, ut in boouate , ct fide , ω vita bous perfeοerent . Hoe viant , hoe ora ramula si non preseveraverint in vita hoca , separabuntur ab tuo pane et Erro , Panem nostrum quotidianum da nobis hodie , quis est Sic vivamus , ut ob Auari tuo non separemur . Et verbum DEI, quod quotidie vobis veritur , cae quodam modo frangitur , panis quotidianus est . Et quomodo uiuis panein ventres , sic ictum esuriunt mentes . Et bunc ergo pet inus stoliciter, ct quicquid animae nostrae , cae carni a me in hae vita necessarium est , quotidiano pane eomeluditur. Panem noturum supersubstantialem da nobis hodIe . Qui Patrein se nobis dedio , qui Di nos adoptavit in filios , qui roruis nos fecit haeredes , qui nos suo G honore donavit fν Regno , 'se nos , ut 'axem quotidianum posivi mus , addixit . In Regno DEΙ , inter munera divisa , quia struerit paupertas hvmsna I Tam bonus , tam pius , lais largus Pater paneis stliis , nonnis po-
,, stulatus , isdulget i Et ubi est illud , Nolite soliciti esse , quid manducetis, aut quid bibatis , aut quid vestiamini ι me petere ju/et . quod prohibet eo V Iitara Quatenus caelestis Pater , exustem paneis , caelestes flui , ut postula mus , hortatur , ipse dixit : Ego sum panis , qui de coelo descendi . Use est panis , qui fatus in Virgine , feminentatus in ea e , in P 'ne confectus, i in fornace coctus femiabri , in Ecclesiit conditus , Hlatur Altaribus, coetens cibum quotidie Fidelibus fuhisinistrat . Igitur Suotidianum . N in diem vult nos in SacroMento Ibi ci oris , panis viaticum ponulare , ut per hoc ad ρerpetuuis diem , εν 'sais tarsi pervenisistis ad Mensam ; ut vade bis gustum s.cis. 3:kir sumomus , inde ib plenitud nem , tot que satietates evisistit. otii. .. in XI. Et dimitto nobis debita nostra , sicut εν nos dimittiinus debitoribus πο-
Srationenia stris . Vult Christus , ut Ueo fimiles eHeiamur per misericordiam : υt bo- D m . ς . uro auus ipse Deus esse isdeatur , dum facim ea , quae Dei sotius est socere. Debitorum euiis remum prostritim , ae peculiare Dei munus est et Diauin est LRς s- eniis , quὸd nemo potest remittere peccata , nisi fotas Deus . . . Qucina Modum vero Daut benὸ agantibus ad imitandum νορ tus est , sicut dixit iasostolus. ,, Imitatores mei estote , sicut & ego Christi : Ita vice versa , tuom alμ-
-Cος uionais ad bonuis Deo pro exe is est vult , atque ordo quodammodo iuver- 3 titur , ut audeamus , queisadmodum bonum in nobis iisItatione divini noisinispersicitur , ita sperare futurDis , ut Deus no a facta imitetur , e u aliquid Boni fecerimus , ut tu ad Deum dicas et Euod ego feri , De e rinitare fervum tuum Domine , pauperem ει egenuis , qὼr reruuin universarum rerum obtianes . Remis debita , ne tu quiaeis exigas e Sum ceis reρHlere veritus sum, ne tu quidem βορρlic reis repellas : Laetum cy aloereis dimis ineam debitorem,
talis item istis fiat . Ne tutiis debitorem meo tristio eis reddas . Par a mkobus remis, dec.rnatur . Ille iseus eu debitor , tuus ego . Duo antino adversas bune sui , quomque si eo sententiam sequatus sum , haec apud te obtineat: Sotvi , DLe : Diiss , dimitte : Magnam proximo exhibui misericordiam : Nitare Domine servi tui Minanitateis . At graviora mea in te peccata , quo quae bis adrirrisis me coimust : Id non ueto et in remta. , quantum in omni ono excenas . R MIMis est σηiin . ut potestatis tuae excellentiae convεniente Misericordicis nohis mccautibus tribuas . Exiguam Minanitatem exhibui ; nou Da. Chrys. enim a plius eviebat reatura I Tua uerδ inanimentia exiguitate ρotextia ineae
n Μ- non prohibetur , quia quantuis velis , tantum largiaris . Fatorum de nobi in
190쪽
Secundum Matthaeum . Cap. VI. Sensis Moralis. I 53
In nostra est potestate iudicium . Ne enim vel irrationabilis quispiam, aulin magno aliquo , aut in exiguo dclicto , de judicio Dei conqueti posset, Ipsum te reum Dominus illius fecit esse sententiae : Qi1ema imo dum t inquit γtu tibi ipfi judicaveris , ita etiam tibi iudicabo . Si enim di iniseris conservo tuo , a me quoque eamdem gratiam consequeris . Et cert8 nequaquam illud aequale est . Tu enim remittis , cum ipse quoque remit Itone indigeas et Deus vero cum nullius umquam indigeat , ignoscit. Tu eon servo remittis , Deus servo et & tu quidem mille peccatorum reus , Deus veroah omni peccato prorsus extraneus I dc tamen sic quoque abundanti an propriae miserationis ostendit . Nam cum certε possit absque hoc tibi omnia peecata dimittere , vult tamen beneficium etiam per ista conferre , mille tibi oecasiones mansuetudinis ac pietat ill ministrans , Sc quod in te est bellu iniim , depellens , & iram qua flagras , extinguens , teque undique tuis membris compingens Sc conglutinans . Quid enim , quatis , dicturus es ιAn qu bd a proximo aliquid fueris passus injuste Talia procul dubio sunt, quae etiam tibi a Deo poscis remitti , multoque maiora . Sed ante ipsam quoque veniam non exigua donatus es gratia , edo e us scilicet humanam habere mentem , & ad Omnem mansuetudinem eruditus . Supra haec vero etiam tibi merces in futuro ampla tribuetur , dum nullius a te exigetur ratio peccati . Quo non igitur digni supplicio sumus, eum tali nobis . Deo potestate donata , ipfi salutis nostrae efficiamur proditores ιDimitte nobis debita nostra , &c. In Baptismo omnia debita , id est , peeis eata prorsus dimittuntur nobis . Sed quia nemo hic potest vivere sine pee cato , de s non magno crimine , vade separetur ab illo Pane ς tamen nemo poteli fine peccatis eue in hac terra , de non possumus accipere . nisi unum Baptismum semel : In oratione aec'Iwas , unde quotidi Iovemur, ut nobis peccata nostra quotidiὸ dimittantur e sed si Delawas , quod sequitur, Si eut dc nos dimittimus debitoribus noliris . . . vo Gonem facimus cuntis Deo , pactum di plae tuis . Hoc tibi dicit Doruinus Deus tuus : Diisiue, crdimitto . Non dimisisti : tu contra te tenes , non ego . Dimitte nobis , dic. Homo , si fine peccato esse non potes . Sc vissem per dimitti tibi totum , dimitte semper et Quantum vis dimitti tibi, dimit in te tantum ; quoties vis dimitti tibi , toties dimitte ; imo quia vis totum dimitti tibi , totum dimitte . Di initte nobIs debita nostra , sicut G nos diamittimus debitoribus nostris . . . Qui sic stetit , debita non relaxat, se etiam , per quod oror , accusat . Qui sibi tautuis donari postulat , reisuti tantum , quantum ipse remittit oe a sesat , ad plaeitain Deum , Deum taliter insitat ad pactum . . Fide peccatis suis petit veniam , qui peccanti libenter ignoscit . Satis potest homo misericors , qui euis Deo de Hetate confligit . Homo , fit seinper in pectore tuo venia , fi vis crimina non timere .XIs. Et ne nos inducas in tentationeis . Docet Christus nos non recusare certamina , nee tamen in ea audacius in fili re : hoc enim modo Sc noli a incipiet elarior esse victoria , & Diaboli infelicior pugna videbitur. Nam protractos in medium , viriliter stare oportet ac fortiter : non provocatos vero quiescere , dc tempus exspectare certaminis , ut nos 3c vacuos osten. damus amore gloriae , dc plenos virtute constantiae . . . Et ne nos inducas n tentationem. Dimitte 'uae fecimus, & da , ut alia non committamu1. . .
Tot est yeccatum eaveri , sed opitulante Hlo , qui non potest falli . NOMhoe ipsa in ad cavendum peccatum pertinet , st veraciter dicimus: Dimitte no bis debita nostra , sicut & nos dimittimus debitoribus nostris . Duobus enim modis etiam in corpore cavetur morbi incisis ι G ut non accidat , G ut flX a acci in