장음표시 사용
171쪽
transfer poculam istud . Et recordatus, Nisi quod mea non, sed tua fiat s
Iunias . Ipse erat votuatas , Θ' potestas Patris , Est tamen ad demonstrationem suster. ntiae debitae , γoluntati se Patris tradidit. X. Paneis nostrain superjubstantiriem da nobis hodie . subsidἰum omne ad substentationem , 5c conservationem Vitae , eum temporalis , tum spiritu lis , nobis tribue. Da nobis victum , Se vestitum , quibus contenti fumus. Psinew nostruns , quem pet terna providentia , de honitate nobis destinasti , in quem oculi omnium sperant, Se qui das illis escam i a tempore oppor . tun O . Panem nostrum dicimus ; dc tamen , ut detur , oramus : Noster quippε , fit clina accipitur ; qui tamen Dei est , quia ab ilIo datur . Sicut tultitia nostra dicitur , non quae ex nostra est , sed quas divina largitate fit nostra . Ua nobis panem nostrum supersubstantiolam , substantiae si peradditum ad illam roborandam , conservandam , augendam . Uel , Panem nostrum praecipuum , e regium , peculiarem , secundum versionem Symmachir illum scilicet qui dixit : Igo sum panis visus, qui de caelo descendi: Panem qui super omnes substantias est , oc universas creaturas superat. In Evangelio , quod secundum Hebraeos appellabatur , panem crastinum significari, S. Hieronymus observat , ut sit sensus , Panem nostrum crastinum, id est, futurum da nobis hodie. Luc. gr. Vulgatus interpres vertit, Quotidianum, quo nempe singulis diebus indigemus . Da nobis . Non mihi iani tun , sed omnibus qui tibi serviunt . Oranduis autem inquit Sanctus Ambrosus pr. cipae ct pro popula florerit , hoc est, pro toto eorpore , pro membris omnibas matris tuae , ru quo mutuae ebaritatis est insigne . . . . Si pro te roge tantum , Joius ρro te rogabis . Si autem pro Oinnibus roges , OMnes pro te rogabunt : Siquidem dat tu in omnibus es . Ita inagna remuneratio est ut Orationibus singulorum aequirantur singulis tot res pubis suffragia . In quo arrogantia nulla , sed huMilitas major est , se fructus useerior. Da nobis hodie, quamdiu vivimus e per singulos dies , donec hodie cognowinatur . Vel , ΗΟ die , tamquam filiis sub cura patris existentibus , qui ia dies recipiunt 1 patre , quicquid ipsis ad vitae substentationem nece fiarium est . Hodie, quia soliciti este non debemus de crastino . . XI. I t dimitte nobis debita nostra , sicut O nos dimitti inus debitoribus nost=is . Remitte nobis peccata nostra, quibus , tamquam aere alieno clivinae tuae justitiae tenemur obstricti : de pro quibus poenas luemus ad ultimunus usque quadrantem , nisi misericorditer condonaveris . Sicut oe nos dimitti mus debitoribus nos bis ; id est , proximis qui nos offenderunt. Sicut , non .sgnificat aequialitatem in modo remittendi , quia Deus nobis dc plura , &graviora , c& liberalius remittit , & intrinsecus , delendo culpam , infundendo gratiam , ex in j iistis justos faciendo , poenas aeternas Condonando ἔsed fimilitudinem significat , & rationem . Et dimitte nobis peeesto nostrai siquidem Θ ipsi dimittimus o inni debenti nobis . Exomosegesis est petio veniae: quia qui petit veniam , dolicium confitetur. Debitum autem in Scripturis de licii sigura s , quod perinde judicio debeatvr, ω ab eo exigatur , nec ev dat justitiam exactiouis , nisi donetur exactio , sicut illi servo Dominus de, tum dimisit . Per hanc igitur petitionem voluit nobis Salvator ottendereo sauantumllhct juste in hujus vitae culigine , cipue infirmitate vivamus , non nobis decuse peccata , pro quibus dimittendit debeamus orare ; cst eis qui in
nos ρeccant , ut nobis unicatur, ignoscere . . . . Delet omnino haec oratio minima , quotidiana peccata . Delet O illa , d quibus vita sidιlium Iceleraιὸ etiam gesta e sed paenitendo in melius mutata discediι: F quemadmodum veraciter cicitur: Dimitte nobis debita nostra , quoniam non desunt quae '
172쪽
Secundum Matthaeum. Cap.VI. Sensus Litterasis. r4ς
Bris; id est, si fiat quod dicitur, quia edi ina eleemos σο est senuis petenti
hominι ignoscere. xl I. Et ne nos inducas in tentationem . Ne nos finas induci Ih teneat Io- . .
nem , five a tentatione Vinci. νον eniis per sei um inducit Deus . sed in- t. oζῶ 'duci patitur eum , quem Do suxilio deseruerit , ordine occuui mo se meritis. moni. PCausi, etiam saepe invi festis diguuis judicat ille , quem deserat, G in tentationem induci sinat . aliud est autem induet in tentatioησα : Nam sine tentatione probatus esse nusius potest, sive sibi ipsi, sive alii . . . . Non ergo hὶecratur , ut .non tentemur , sed ut non inseruinur in tentationem e tamquain siquibiam , cui necesse est exawiuari , non oret , ut igne non contigatur , sed ut non exuratur e vasa enim figuli probat fornax , 3c homines justos ten- e l. 37. 6.eatio tribulationis Fiunt igitur tentationes ster satanam , non potestate ejus, sed perinisu Domini , ad bomises , aut ρro suis peccatis puniendos,
aut pro Domini misericordia probandos , ct exercendos . Et interest murimum, in qualem quisque tentationem incidat. Non enim in taleis ineidit Iudas, qui .endidit Dowinuis , in qualem incidit 'Petrus, cum tirritus Dominum negavit. Sunt eluis tentationes Buisanae : credo tam bono quiyque animo , secundi mahumanais tamen fragilitateis , in aliquo consilio Iabitur, aut irritatur in fratrem studio corrigendi ; paulis tamen ain ios , qua in Christiana tranquillitat postulae . De qtiibus apoctorus dicit , Tentatio vos non apprehendat , nisi a.Cor. 14. iis humana r tam idem dicat , Fidelis Deus , qui vos non sinet tentari supra quam potestis ferre , sed faciet cum tentatione etiam proventum , ut potastis tolerare. In qua sentemia fatis octendit, non . id nobis oranduis ope. ut nou tentemur , sed ne in tensationem inducamur . Induemur enim , si talet ceciderint , quas ferre non postumus. Sed cisis tentationes periculosae , in quas inferri atque induci ριrniciosum est , aut prosperis rebus te oralibus , aut ad ersis oriuntur , nemo frangitur adversaruis molestia , qui prosperarum de-
XIII. Sed libcra nos d mala au . Libera nos λ peccato , quod sumismum malum est ; a concupiscentia , a qua unusquisque tentatur abstractus,' δc illeeius , quae cum conceperit , parit peccatum ἔ ab omnibus occasioni
bus , de incentivis peccati ; h malo , id est , Maligno , nempe a diabolo,
ejusque tentationibus saepe noxiis , se in pee vero periculosis . Libera nos ab omnibus malis adversisque rebus . Hae e verba Sanei. Lucas praetermisit , ut intelligeremus ad illud superius , quod de tentatione dictum est , pertinere.
Ideo quippe ait , Sed libera; non ait , Et libera , tamquam unam petitio- R ε'chianem eta demonstrais: Noli hoc , sed hoc : Ut sciat unusquisque , in
eo se liberari a malo, quod non infertur intentationem Sequitur in is Graecis quibusdam Codicibu : Suoniam tuum est QVnuin, ct potentia, O .e gloria in saecula . Hane Doxoloxiam in suis habuerunt s. Ioannes Chrysostomus , Euthymius , Theophylactus . Legitur in Syriaca , & Rrabica Uer fione . Verum ex Oratione Dominica , bc Evangelico Textu ex ungendam este , constat ex Latina Sancti Hieronymi fiditione , qui Novum Teis stamentum Graecae fidei reddidit , ex omnibus Codicibus Latinis , ex omnibus Patribus Ecclefiae Latinae , illiusque usu perpetuo , nec non ex Graecia nonnullis Codicibus venerandae astiquitatis , & probatae fidei. ea . Fiat . Haec vox quafi orationis signaculum eli , ex fide proseinctum , ad firmum Sc flagrans precantis desiderium votumque declarandum , quo congrue dc opportune cIauditur , ac firmiter in mente supplicautis
173쪽
S. Leo s. q. De Iej in. os mensis , Ac Eleem νιν nise uiae in A. Idem ser. a.
I in Expositio Sancti Evangelii
XIV. si enIm dimiseritis hominibus peccata eara in , dimittet o vobIs Narie vester caelestis deIitia veRra . Si autem non dimiseritis hominibus , nee Pater ecper dimiιιιι ech s pcccata vestra . Repetit Cluillus rationem quintae petitioni DomIn Ic ae orationis adjectam , causamque exponit , cur eam λdiecerit , quia fundamentum hujus Urationis est fides , quae per dilectionem- operatur : Et Chalitate autem quodam modo suspensa est , omnium noli rarum petitionum concessio . Deinde , quia ad hoc ossioum ignoscendi κgrhtrahimur , illud nobis Magister charitatis inculcat . Tertio , quia filii non sunt Patris coeleliis , quem compellant , qui stat res inter se non sunt, de fraternam inter se dile Aiogem non exercent , quae mutua indulgentia demonstratur . Si ergo diiniseritis hominibus , aequalibus vestris , fiatribus vestris , injustas vobis illatas , Pater vester coeleliis dimittet vobis delicta vel ira , modo aliae conditiones adsint ad veram poenitentiam necessariae. Si autem non dimiseritis hominibus , nee pater veller coeleliis remittet vobis delicta In ipsum commina , lonρε graviora . Praetermisi omnibus petitionibus , quas nos docuit , illam isaximὶ docti it christus . Aon mutitiis fuerantula comine udanda , in qnibns si peeentor est, unde curetur agnoicat: μμmeη- dandum , ia quo si peccaveris , caetera non est unde fanari . Hoc enim debes dicere : Dimitte nobis debita nostra . Gue debita I Non deest e Imminersumus . . . In nulla alia sententia sic orainus , ut quasi paciscamur cum Deo. Diclinus enim , Dimitte nobis , sicut Ac nos dimittimus . in quo podiloae flMentIMur , totius orationis nullus est frustus . Si enim dimiseritis hominibus peccata eorum , dimittet Sc vobis Pater vester coelestis delicta vel ira et Si autem non dimiseritis , nec Pater vester dimittet vobis peccata Velira .....
XU. G in autem jejuvatis , nolite fieri , sicut Dyocritie tristes . raterminant enim facies suas , ut avaraant hoMinibus jejunantes . Amtu dico Pstbis , quia receρeruut mercedem sinam . Tu autem eum jejunas , unge eaAut tuum , es fa em tuam lava , ne videaris bomiuibus jeiunari, Ied Patri tuo , qui est in oscondito : G Pater tuus, qui pidet in abscondito, reddιt tibi. Jujuniorum utilitatem Novi Tel amenti gratia non removit , dc continentiam corpori atque animae profuturam , pia observatione suscepit . Quoniam sicut permanet apud intelligentiam Chri litanam : DOisInum Deum tuum adorabis, ον illi soli 1ero Ies ; de , Dilites proximum tuum sicut teipsum , Ze caetera talium mandatorum et ita quod in eisdem libris de jejuniorum 1 anctificatione . &curatione praeceptum est nulla interpretatione vacuatur : In Ois vi enim tempore , omnibusque diebus vitae huius saeculi , jejunis noι contra peccatum faciunt fortiores , jejunia eo ucupiscentios viveunt , tentatio es reoellunt , superbiam inclixant , iram is tirant , o nes boηae voluntatis Uectus ad matvria Iate in totius virtutis enutriunt, F tomen in sociesareis sibi bene Oolentiam charitatis Usumcnt Tria namque sunt , quae maximὸ ad religiosas perlinent actiones ; Gratio , Ieiunium , & Eleemosvna : oratione prNitiovis Dei quσritur , jejunis corcuρisce rata carnix extinguitur , eleemos nis ρeceata
redimuntur et Dulque uer omnia D E I in nobis imago renovatur , si es in Da deis uua Minoer parati , est ad pur ficationem nostrain sine cessatione hodiciti , ct ad sustentation. eis proximi in seMeuter humus iat.nti . Haec tri ex Nervantia , omnia in virtatuis eois rebeudit e fictus . Haec ad linuiue in , ct Fisilitudine M DEI peroenit , oe 4 Stiritu Sancto inseparabiles facit . Erei uoratio Tibas per inanet fides recta , in Ieiunio innocens vita , in cleemosynis inens benigua . De eleemosyni primum ae it Chri lius in divino. illo Sermoneis . . um da oratione , poumo cum de jejuaio ἱ dc ab illis pariter vanae ploriae
174쪽
Secundum Matthaeum Cap. VI. Senser Litteralis. I 4
pestἰIentem auram avertit et Cis in jejunatis , in qu It , nolite fieri , sicut θυ-
critae , tristes . Ne tetrico tristique vultu fitill , hypocritarum instar , qui vultum squallore deformant , dc affectara tristitia immutant , ad ostentationem jejuniorum suorum . Tu aut is com jejunas , unge caput tuuis, ct D- Io Chr. h. etem ttiam Iapa . Lavari , dc uogi s ebant Iudaei extra luctus tempora , s. l. . id' praecipue vero quoties solito erant laetiores , ut diebus Festis , Raura. 3. 3. E. Matth Regum I 3. 2 o. fst 4. Reg. q. a. uber a. t . Uult ergo Christus , ut Discipuli sui, cum privatis spontanei ne jejuniis carnem suam cloma at , inhabitu cultuque suo nihil immutent ; vetatque, ne dejecto' tristique vulta jejunium suum prodant , Sc sanctimoniae famam hac exercitatione , quae sine pietate de humilitate ad modicum utilis est , aucupentur : imo jejunium a Iaetitia , 3c hilaritate vultus celari iubet. Et Pater tuus, qui videt in abia , qseondito ; qui jejunium tuum ab oculis hominum absco oditum , seu piam, dεc o qua jejunas , intentionem videt , reddet tibi. Manifestum est his praeceptis Monte, e. D. omnem nostram intentionem in interiora gaudia dirigi , ne foris quaerentes mercedem , huic saeculo conformemur , dc amittamus pro Missionem tant Λ solidioris atque firmioris , quanto interioris beatitudinis , qua nos elegit Deus , conformes fieri imagini Filii ejus . XVI. Nolite thesaurizare vobis thesauros iη terra , ubi aerugo , s linea demolitur ; ct ubi fures ejodiunt , ct furantur . Thesaurizate aute in νοbis thesauros iu caelo , ubi neglie aerugo , neque tinea demolitur ἔ Θ ubi furer non efodiunt , nec furantur . Non divitiarum possessionem , ut Coelestius haereticus putavit ; sed divitiarum studium , & avaritiam Christus damnat . Cujus sensum explicans S. Paulus , ait : Qui volunt dimites feri , incidunt Tim.6. in tentationem , cst in laqueum diaboli , ω desideria multa inutilia , se no-cisa , quae mergunt homines in interitum , se perditionem : Radix enim omnium malorum est cupiditas , Nolite , inquit Salvator , divitias in terra
congregare , quas amittere potetiis , sive quia corrodentur a tineis, ut vestes ; sive quia aerugine consumentur , ut metalla ς aut alio quovis modo peribunt ; aut certe a furibus Se praedonibus possunt auferrI : sed congregate divitias spiritales , & nusquam perituras in coelo , quas nemo vo b seripere valeat . Hoc est , quod Apollo Ius divitibus hujus saeculi praecipit: Non sperare in icccrto divitiarum , sed in Deo' vioo ; benὸ agere , divites fieri in bonis operibus , facile tribuere , cominunicaro , thesaurizare sibi fundamentum bovum in futurum , ut apprehendant veram vitam . Contra vero, qui thesauros in terra congregant avari , nihil sibi congregant in futurum, praeter thesaurum irae divinae , praeter ignis area si subterraneum ad poenam thesaurum , ut Tertulliani verbis utar . Unde Apollo lus Jacobus : Agite Iaeob. s. t .a.3.
nune dipites , inquit plorate ululantes in miseriis vestris , quae advenient vobis . Divitiae vestrae puρrofatim 19nt , se velli menta vestra d tineis comesta 1bnt . Auruis de argentuin veRrum aeruginavit ; FH aerugo eorum in testimonium vobis .rit , ει manducabit carnes vestras , sicut uuis . rauaurizastis vobis iram in novi linis diebus. XVII. Ubi enim est thesaurus tuus , ibi est G cor tuum . Cor hὶc affe- Ps.cr. II.ctum & de fiderium significat . Divitiae si olluant , nolite con ano ere . Si
divitiis in terra congregandis studes , animum habes in terra penitus defixum , dc principibus materiis alligatum : Si vero thesauros in coelo congregare satagis , cor verε sursum habes : animus ille tuus coele iis , & ad coelestia natus , atque vocatus , qui Patrem in coelo inuo eat , illuc suas cogitationes , asse eius , desideria , curas , studiaque sua dirigit , ut dicere
possis cum Apostolo et Nostro autem conversatio 3n talis est . Etsi corpus PLilip.3.am. T a iactu.
175쪽
I48 . Expositio Sancti Evangelii
is includitur , etsi earo detInetur , omnIa spiritui patent . vagare spiritu ,
se spatiare spiritu , & non stadia opaca , aut porticus longas proponens tibi, . si sed illam viam , quae ad Ueum ducit . Quoties eam spiritu deambulaveris, Tere. I. ad toties in carcere non eris : inquit Tertullianus NihiI crus sentit in ner- 13rtΥr c. ' vo , ctran animus in eoelo est ; totvis hominem antinus circumfert, oe quὸ ve Iit , transfert , Ubi auteis erit eor tuum , illic erit G thesaurus tuus . Ibi ergo fit cor nostrum , ubi volumus habere theycursum. XVIII. Lucerna corporis tui est oculus tuus . Si oculus lusi fuerit fi lix, tottiin corpus tuuis lucidum erit . Si autem oeulus tuus fuerit nequam , t tum corpus tuum tenebrosum erit . Si ergo lumen , quod In te est tenebrae sunt ; ipse tenebrae quantae erunt 3 oculus lumen est corporis , quo membra omnia 'illuminantur , 8e in suis offitiis diriguntur . Hic sumitur pro mente , & intentione . Si oculus purus sit , nullo pravo humore vitiatus, Omnia corporis membra ita illulirabuntur , ut recti sua peragant officia . Si animus tuus fuerit simplex , purus, integer , nullis pravorum affectuum, maxime vero avaritiae nebulis obscuratus ; si animi tui intuitus , di intentio ad coelestia dirigatur , totum operum tuorum corpus in luce iustitiae versabitur . Contra verb si oculus ille interioris hominis fuerit improbus, ct terrenis affectibus obnubilatus , si intentio prava fuerit, totum corpus
actionum , quas illa dirigit , tenebrosum erit , id est , justitiae luee , &pulchritudine destitutum . Si ergo oculus interior , judicium , intentio animi , quae lumen quoddam est , in tenebras vertatur , ese terrenis affecti-hus obnubitetur et quanta cal gine malitiae , quantis tenebris peccatorum , S. Aue. l. i. dε obsitum orie totum operum corpus , quod lumen non habet , nisi a redicis. Dain. in judicio , dc bona intentione derivatum Oculuis ergo h=e aec ere debeinus
Mont. c.33. iusis intentionem , qua facimus quicquid facimus ; quae fi manda fuerit , fere Is , ω illud aspiciens , quod coiciendum est; omnia vera nostra , quae se-
cuiadum eo in operamur , necesse ess, bona sint . Ussae o/nia opera totam cor pus appellavit ; quia fP . solus inembra nostra dicit quaedam opera , quae ebibe i robor , ω inori cauda praeci- , dicens : Mortificate ergo membia vere stra , quae sunt super terram , fornicat Ionem, immunditiam , avaritiam, bce.
Non ergo quid quiseque faciat , sed quo animo faetot , considerandum est . Hoc
est enim minen in nobis , quia hoc nobis man estum est , bono animo nos facera , quod facimus omne cnim quod manifestatur , lumen est . Num ipsa facto , quae ad howinum i ocietatem d nobis procedunt , incertum habent exiatum ; ct ideo tenebras eas vocavit . Non enim novi , eum pecuniam ρον rigo
indigenti fae petenti , quid inde , aut facturus sit , aut 'surus; ερ fieri ρο- te I , ut vel faciat ex ea ' vel proptιr eain ρatiatur aliquid mali , qtiod ego
cum darem , non evenire voluerim , ncque hoc animo dederim . Daque si bo-- no animo feci , quod mihi , cuin facerem , notum erat , C, ideo luisen vo- catur s illvisinatur etiain factum meti in , qualemcumque exitum habuerit : Quι exitus quoniam incertus , Ο ignotus est , tenebrae aρρellatae sunt . Si autem malo animo feci , etiam ipsum tamen tenebrae Iunt. Luisen euiin dicitur , yuia
novit quilique , quo animo faciat , elicis cum Malo animo facit et Ied ipsum Iumen tenebrae sunt , quia non in superna dirigitur si lex intentis , sed adixferiora d.clinat fae duplici eorde quasi ainbram facit . Si ergo lumen , quod in te est , teneluae sunt , tenebrae quantae I IIce est , si ipsa cordis intentio, qua facit quod facis , quae tibi nota est , Drdidatur apparitu reruis tarrena rum , ει ι eis ratium , atque caecatur ; quant) wagis ipsium factum , cujus lucertus est exitus , Iordida in , εν tenebrosum ea i quia etsi beπὸ olicui pro-P.niat , quod tu coa recia cr Muada tute ιione socii ; qaomodo tu feceris , tibi
176쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensis Litterasis. I 4ρ
putatur , non quoisodo ἰlia proveneris . .Hue igitur pertinet totus Iste Ioiaeus ab oculi corporei similitudine : Ut noveriMus , omnia opera nostra tune
esse munda , G placere in conspectu Dei , si fiant fi lici corde , id es , i - ab .i-.,..tentione superna , De illa ebaritatis ; quia-planitudo Legis charitas. 'XIX. Nemio potest duobus dominis Iervire e cicut enim tinum.odio habebit,
G a Iterum diliget et aut unuis fuctinebit P est alterum containnet . Non potestis Deo Ieroire ,--minouae . Intentionem suam excusare fortε conaiatur avarus , dicendo : Fateor , intendi a me animum ad divitias parandas; verum interim non omittam pietatis officia . Hanc excusationem Christus
evertit : Nemo potest inquit duobur do ininis servire . Quod de dominis In solidum intelligendum eli , quomodo & Iurisconsulti dicunt , Noh pota
esse duos dominos ejusdem rei a Rue enim unum odio habebit , alterum samans et aut uni adhaerebit , illumque reverebitur 9 alterum vero eontemnet, ac negliget. Servus enim domino totus addidius eisdi debet , ipsumque colere , dc diligere . Ex dilectione porro promptitudo obsequendi , ex odio obsequendi diificultas nascitur : Nou potestis igitur DEO Iervire, di s.ul. . in ea
mouae . Mammona sernione Syriaco divitiae nuncupantur . Christianus non Maiiii
potest simul divitiis Deoque servire , pietati & cupiditati ; cum utraque totum sibi hominem polini et . Non tamen qui habet dIvitias, sed qui servit divitiis , i Chri ito damnatur : ui enim disit Iaruis 1 erotis est , divitiar
stodit , ut serous : qui autem I. rvitutis excussit jugum , distribuit eas , ut
corpus ραι , qudis vestimeotum I Et hic objectionem tacitam Christus solvit . filio enim , dicet aliquis , non sit de supervacuis laborandum ; at eorum quae natura de fiderat , eam non habeo copiam , qaae in vitam omnem possit susti e re ; quam ubi sum habiturus , finem s clam studio habendi. Christus hanc obiectionem procedere otiendit ex dissi lentia de bonitate , potentia , I providentia Divina : Nam Deum nobis posse , de velle prospicere de rebus necessariis , etiamsi nos obiter tantum curantes ea , quae praesens . usus requirit , omnem animi vim in itudium pietatis intendamus. Cum ieitur animus smul in pietatis , de divitiatum iiii dia intendἰ non possit : Ideo S, T b. -q s dico vobis , ne Ioluiti sitis , Immodica illa , Ic anxia solici tu sine . qua mens, '''' circa temporalia occupata , a debita spiritualium osti torum functione avo Catur ; vel qua tempus futurum superflue praeoc. upat ; vel q sit , ut me tuat homo , ne sibi necessaria deficiant , dum Chri lita ne pietatis , Sc vocationis suae ostietis fungitur . Labor exercendus N , Ibit Attido to euda . Ne s. Hieron. soliciti si iis animae veJrae et Id est , vitae vestrae . Anima qua vivimus , usuria iuc .M d patur pro vita ; ut Ioba. vers. 6. Verumtamen anima in illius seroa . Ne soliciti sitis praeter modum de victu , & velii tu . Nounὸ au ma plus e ', quais Uca , est ιωρus ρlus , quam vestimentum ι Si Deus eorpus , ac vitam nobis dedit , suae m. jora sunt , multo magis dare potest & vult cibaria ad vitam suste itandam necessariA , & vestimenta ad tuendum corpus contra coeli Iniurias . Quae quidem minoris sunt , Sc vitae corporisque causa dantur. XXI. P0ρicite volatilia caeli , quoniam non serunt , neque metu ut neque . congregant in borrea r ω Pater vecter caelestis pascit ilia . Nonn8 νοι maris plaris estis illis I In aves , quae volant in aere , oeulos conjicite : lo lici tae non sunt de victu , bc illis cibum providentia sua Deus submini irat.
Quanto magis vobis prospiciet : si quidem illis long ε praecellitis , specialique Vo1 providentia , δέ amore complectitur , dc curat I vos scilicet ad
177쪽
iso Expositio Sancti Evangelli
s maginem suam ereavit , vestrique grat a caetera condid e r vos adoptavIt In filios , & ad coeleste Regnum vocavit . coes fine patrimonio diluunt , di in dum pascua stoscuntur : f, hae nobis tarue a nata sunt. Quae o in uia si nouconcuρiscimus , possidemus. XXII. Duis autem vestrum euirans , poten adiitere ad Naturam suam cubitum νηuin ι Argumentum est 1 minori ad majus , ut constat ex collatione S. Lucae e. a. 23. 16. Deir aut eis Destrum euitando , stois adjicere os flaturam stam tubitum unum p Si ergo neque quod minimum Vr potestis , quid de caeteris soliciti sis Quasi dicat , Uita Sc corpus pluris sunt , quam me niuia corporis. : parum enim refert , qua quis fit statura . add 6 hoc quod minus est , Deus eme It citra studium nostr una , quant Λ nragis citra anxiam nothram solicitudinem ia nobis conservabit vitam , & corpus , quae potior a sunt ; ae proindε largietur , quae ad conservationem eorum sunt a. ne cellaria ι CHur ρ'testate , atque dominatu factum est , ut ad bane staturam in cθrpus vestrum perduceretur , ejus provideηtia etiam usiri poten . Non autem vestra cura factu in ese , ut ad bane staturais venbet eorpus vestrum , eπιοe intelligi potist , quod si curetis , or vetitis adjuare ecbitu in unu in huic natura , non potestis : Illi ergo etiam tetendi corporis curam relinquite, cujus. videtis eura factum esse , ut tantae saturae corpus habeatis. XXIII. Et de vestimento quid soliciti estis I Consideret e silia agri , quo orserestu't : no laborant, neque nent . Dico autem vobis e Quoniam nec Salo Mou in owvi gloria Da coopertur est , sicut unuis ex istis . Alterum Divinae providentiae argumentum sumi liliis, quae nascuntur . non in hortis , quae videri possunt humanae curae aliquid debere , sed in agris , qualia in Palaestinae vallibus videbantur ; quae quidem omnem decorem suum uni Deo debent . Doe et igitur Christus , nos anxiε solicitos edi non debere de Uestitu ; siquidem liliorum , florumque fimit Ium in agris , ac desertis to eis spontε nascent Ium tantus est decor , ut Salomon in throno gloriae suae sedens , trabeaque aurata fulgens , ipsorum amictus pulchritudine ac de eo resuperetur . Et revera qu6d sericum , quae Regum purpura , quae pictura 'o textricum potest floribus comparari I Quid ita rubet , ut rosa Qii id ita is candet , ut lilium y Violae vero purpuram nullo superari murice , Ocul rum magis , qui in sern onis judicium est . Si auteis faenum atri , quod hodie est , CP eras in elibσηum inittitur , Deus sie vestit a quantὸ Muis vos modicae fidei l Mira in hoc sermone vis est , Quod enim ait , et a tb ms-gis Φρι ι ostendit , quanto Deus honore hominum genus cumulRVerit , quantam etiam eorum curam gerat . Ac si diceret : Vos , quibus rationalem sanimam dedit , eorpusque formavit : Vos , propter quos fecit omnia , quae videntur et propter quos misit Prophetas , Legemque eo astituit: propter quosis etiam unigenitum Filium suum dedit . Deinde modestam ac lenem increpa is tionem subjicit Christus ut magis excitet audientes ad eorum , quae di is cuntur , alsensum e Modicae fIeI . Si erga haec vilia , neque magno usui ne- ., Ceilaria , tantam providentiam Creator ostendit ; quomodo te negligere po- se terit atque despieere , animal longe omnibus , quae propter te utique creas, vit , honoratius IXX lv. Nolito ergo solicitI else , dicentes r Quid maτdxeob mus , sut quidpibemus , aut quo operiemur I Haec eniis owsia Gentes inquiraut . Scit enim Patar vester . quia his omnibus indigetis . Anxiam de rebus terrenis , etiam nec effariis , solicitudinem Christus a suorum animis amandare pergit e Haeteuim o innia , inquit , Gentes inquirunt . Ad horum copiam sufficientem iaomne tempus comparandam , coeitationes , curas , labores Omnes suos di- . rigua t
178쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensus Litteralis . I s Irigunt Ethnici , veri Dei , & providentiae illius cognit ae destituti , nee
alia his majora bona sperantes . Vos vero ad majora , spiritualia scilicet,ac aestina bona vocatos , Dei que providentissimi, potentissimi , beneficentissimi cultores , de cibo , potu , vestimentis , aliisque personae vestrae , familiae , statu i nec effariis in immodicε solicitos esse dedecet: fi quidem, Tater sester , qui praecipua providentia vobis prospicit , specialique bonita- ibideri. te vos complectitur , ac fovet , scit , quod his omnibus indigetis . Non dixit , Novit Deus , sed novit Pater vester ; ut eos ad spem fiduciamqtie socertiorem excitaret . Si ergo est pater vester , de talis pater, ne auaquam εο despiciet filios indigentes , de mala extrema sustinentes , cum ne homines quidem patres filiis suis necessaria subminiitrare negligant . Scit , quia his omnibus iudigetis . Ipse enim constituit , ut .hanc indigentiam natura pa teretur et cum igitur tain later newo , tam pius nemo fit ut loquitur Te tullianus ) filiis suis in rerum necessariarum provisione non deerit.
XXV. Siraerite ergo primuin Regnum Dei , γ' justitiam ejus r ω haec
omnia adjiciιntur vobis . Quaerite priwuin , id est, ante omnia, praecipue, propter se , ut finem , Regnum Dei , Regnum coeleste , vitam aeternam a Deo promisiam electis suis et es Iustam ejus, id eli mandatorum observantiam , quam a nobis exigit & postuletit , ut viam , qua ad Regnum perveniamus . Et haec Dinnia , temporali vitae necessaria adjicientur vobis , veluta vinarium & cumulus . Regnum enim Dei de justitia ejus principale nostrum est ut ita loquar J Uuum necessarisin ; in quo labores , curae , studia is s-Aug. i. . d. nostra praecipuo esse debent , cetera accessoria . Hic Iritur ostendit Chri-- PQR stus , non esse haec appetenda tamquam talia bona nolira, ut propter ipsa 'S' debeamu3 bene facere , si quid facimus ; sed . tamen esse necessaria . in id enim inter fit inter bonum , quod appetenduvi est . , dc necessarium quod lumendum est , hac sententia declaravit. Regnuis ergo ct iustitia Dei βοηuis nostrum est , is hoc appetendum, oe ibi sinis constituendui, propter quod o innis facimus , quaecumque faciwIs . Sed quia in hac vita militamus , ut ad illud Reguum pervenire popimus , quae vita sine his neressariis agi non potest . Ap- ponentur vobis haec inquis 3 sed vos Regnum Dei , est justitiain ejus priam3m quaerite . Cum eniis dixit lutid primum , Hu cadiit , quia boc pasterius
quaerenduin est , non teinpore , sed dignitate : Illud tamquam bonum nostrum, hoc ta inquam necessarium nostruis ; necessarium aut eis propter illud bonums. μErgo quaecumque res propter aliud aliquid quaeritur , sine dubio in serior ι. est , qu .im is , propter quod quaeritur et Sc ideo it ud primum eli, Propter in . quod istam rem quaeris , non illa res , propter quam illud quaeris . Quapro, ιιpter fi Evangelium , dc Regnum Dei propter cibum quaerimus , priorem ιι facimio cibum , dc posterius Regnum Uer; ita ut si non de si t cibus, non is quaeramas Regnum Dei I hoc eii primum quaerere cibum , dc deinde Re - acgnum Dei , id est , hoc priore loco ponere , illud poneriore . Si autem ιι ideo quaeramus cibum , ut habeamus Rex num Det , Dcimus quod dictum ιε
est , Suaerite primum Regnum Dei , est juctitiam ejus, est haec omula adjicientur vobis .
XXVI. Aolite ergo soli citi esse In erastinum . Crininus enim dies solicitus erit sibi iU . Suffcit diei sistitia sua . Crasti mi in pro tempore futuro in
Scripturis sanctis sumitur , ficut de Iacob in Genesi loquitur: Exaudiet Meeras jume a mea . Ne anxie inliciti stis de rebus temporalibus in futurum S .Hieron .in comparandis : Crastiηus eniis dies Ioliaitas erit fihi usti: Proprias curas affe- commς
ret . ' Per prosopopciam diei tribuit , quae homini conveuiunt. Sincit diei A litis: Malitia sua. Malitiae nomine hic intelligitur labor , amictio , vexatio . Sufi
179쪽
fidit ergo κοb s e praesentibus hujus seculi euitare angust it, Suδἐ κeeesse est,
sensum ad incerta , F, futura eκteuedere, quae cui consequι nos pestinas, aut eho repenta perdam I.
ab eis . . Cioquin mercedem nos habebitis a d Patrem vestruis . Impo
tentissimam hὶe hominum eupiditatem Christus eliminat, & imp uenat , inanis videlicet gloriae studium , quae bonornm operum fructus vitiat , & coris rumpit , maximε ver δ Eleemosynae, orationis , Se Ieiunii , ex quibus gloriam eaptare proelivius est . Haec est nostra in ipsa peregrinatione fustitia , ne ad iIlans perfectionem plenitudine'que justitiae , tibi in spetie decoris ejus , ja in plana, di 'frfetis charitas erit, ποης i ur cursus rectitudine , ct pers filone tendamus , eactigando corpus nostrum , servituti subjiciendo, ct elae--leas in davdii beneficiis , s dimittendis , quae in nos sunt raminissa, peMectis , hilariter , ct ex corde faciendo , ct orationibus indesinenter instan O;ω haec faιiendo in doctrina favo , qua ad cotur fides recta, oes firma , cha -ν iras pura . I De est nune nostro Iuctizis , qud currimus esurientes, Fe fluentes ad perfectionem plenitudinιwque juctitiae , ut eo postea faturemur . Unde Douintis in Evangelio eum dixi et I Nolite fatere iustitiam vestram coram hominibus , ut videamini ab eis p ne istum nostrum cursum με huHanae gloriae metiremur . non est in expositione justitiae executus . nisi tria istae , Idu- niuis , Eleemos nas . Orationes ; jejunio scilicet uniueresam corporis cactigatio. ne is significans ; eleemo anis owxew be evolentiam, oe beneficentisin , vel dandi , vel igno1cendι ς ω oratione ιη'uans omnes regulas sancti desiderii . Cavete , ne inanis gloriae studio bona opera faciatis : Non enim ossiciis , sed finibus h vitiis discernuntur virtutes . Bonum igitur quod fit ab homine, fi non fiat propter illum finem , propter quem seri debere vera Sapientia praecipit , scilicet propter finem charitatis . propter Dei gloriam ; etsi in-cio et Ideatur bonum , ipse non recto sine peccatuis est . . . . Verae enim virtutes Dea serviunt in howinibuι , d quo donantur howinibus . Si humanam a gloriam , laudesque Sc favorem hominum bonis operibus vestris consecte mini , nae vos Infelices t Mercedem enim non habebitis apud Patrom vestruin . . . Mult m praeceptum illud continet cautionem , 6e ineffabilem quandam Dei erga homines curam , id providentis , ne honi operis mercedem amittant . Potest enim aliquis etiam coram hominibus Eleemosynam. facere , nec tamen hoc ideli facere , ut illam oculis hominum oliente tr& aliquIs non coram hominibus faciens, eo tamen animo facere , is se id facientem optet videri . Propter quod non omnino indiseret 8 factum ipsum , sed voluntatem , aut coronat , aut punit . Ni fi enim hae e diligenistia fuisset adjunesta , fecisset plurimos ad misericordiam segniores : quia non omnes ubique possent id facere latenter . Propterea ab huius te vinctilo ne eessitatis absolvens , δε on sini operis , sed voluntati operantis , wercedem dcmntiu de decernit . Ne. enim diceres , Cur sustineo detrimentum. fi quod facio , alter aspexerit ι Non hoc , inquit , requiro ; sed mentem tuam, modumque m serendi . Curare quippὲ vult animam , omnique aegritudine liberare . Fiant coram hominibus opern jullitiae , ad gloriam Dei , ad aedificationem alioriim ; sed non fiant intuitu hii manae laudis , aut quorumvis temporalium erim modΘrum . Nam Fit plerumque , tit bonum opus f 'in o
180쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensis Moralis. Is 3
pes in bono ostere jecu in duxit , quot bu Manas Iaudes in corde qmesivit . Saan 8 etim pro recis opere laus transtoria quaeritur , aeterna retributione res diagna vili pretio Penuineatur . De quo videlicet ρretio percepto Veritas disit, Amen dico vobis , receperunt mercedem suam . Sors haec fuit veterum R . s. Auis. L manorum , qui privatas res suas pro re communi , hoc est , Republica, deciso i& pro ejus aerario contempserunt , avaritiae restiterunt , consuluerunt pa- ς- Α,3 s. oc 37.
triae consilio libero ; neque delicio secundum leges suas , neque libidini ob. Vnoxii . His omnibus artibus , tamquam vera via , nixi sunt ad honores .
imperium , gloriam ; honorati sunt in omnibus fere Gentibus ; Imperii sui leges imposuerunt multis rentibus ; hodieque litteris Sc historia glorio fi sunt in omnibus pene gentibus . Aon est, qu)d d. sum ιοι , veri Dei justitia
conquerantur : ρerceperunt mercedem suam . . . Consideremus, quanta contempserint , quae pertulerint , quas cupiditates subegerint pro humana glo- ria , qui eam tamquam mercedem talium virtutum accipere meruerunt: Se valeat nobis etiam hoc ad opprimendam superbiam ; tu cum illa civitas, se in qua nobis regnare promissilm est , tantum ab hac distet , quantum di- stat coelum a terra , a temporali laetitia vita aeterna , ab inanibus laudiis Mhus solida gloria , i societate mortalium societas Angelorum , , lumine ν solis de lunae lumen eius , qui fecit solem Sc lunam , nihil sibi magnum fe- Cisse videantur tantae patriae cives , fi pro illa adipiscenda fecerint boni ope- ιν ris aliquId , vel mala aliqua sustinuerint ; cum illi pro hae terrena ian adepta tanta fecerint , tanta perpessi sint . Ne Igitur escis inur inanir glo- Galat. s. s. riae cupidi et Amor humanae laudis cedat amori veritatis : eupiditas gloriae superetur dilectione justitiae . Tain enim ea hoe vitium tulinicum piae fidei, fi major in erede sit eviditas gloriae , quo Dei timor , vel sinor , ut Do- Ioa .s. 4. minus diceret , inio modo potestis credere , gloriam ab invicem ex 'ectantes. di gloriam quae a solo Deo est , non quaerentes I De in de quibusiain qui in Meum eredideraut . ω verebantur palain eo teri , ait Ezant. Iss , Dilexeis Ioa. a. 3.runt gloriam hominum magis quam Dei. Tani3 qui ue est Deo flinilior , quan-rὸ es ab hac imisunditia mundior.
II. O m ergo facis eleemοθnam , noli tuba canere ante te , sicut hypocritae 1.Ioa.Chr. h. fuciunt , See. Eleemosynam ad ostentationem facientes , ree ε Christus hy. 39 in Pocritas nominavit . Erat quippe facies quidem ipsa miserentium , mens vero 'Inhumanorum atque crudelium . Non enim ut proximorum misererentur, da.
bant , sed ut ipfi delectatione gloriae pascerentur ; quod certe erat crude- 'litatis extremae , alio quidem fame pereunte , honorem , & eloriam captare, 'ac non potius consulere ejus inopiae . Nou erxo stantu inmodo dedio eleemos' vam , sed quemadmoduis oportet , dedisse , s prositer hae dediise , virtutis est . Uttendit autem quomodo fieri debeat : Nesciat ι inquit , fluiffratus , quid faciat dextera tua . Stude , ut it nores ipse quod facis , si id
possibile est ἔ dc nec manus , quibus erogatur eleemosyna , consciae fiui. Tum mercedem proponit . Vocet quippὶ , ut Deum cogitent praesentem , scomnia eorum opera videntem , 5c poenam , vel gloriam unicuique , secun eum operum merita , coram omnibus hominibus , in generali judicio retribuentem . Et Pater tuus qui videt in abscondito , reddet tibi . Uesideras realiquos operum spe statores tuorum I Ecce habes non Angelos, atque Ar- εechangelos tant tim , sed etiam o malum Deum . Quod fi habere etiam ho- ra