장음표시 사용
191쪽
is4 Expositio Sancti Evangelii
aeciderit , cita sanetur . Ut πσn Meldat , estve sistis dicendo Ne nos inseras in tentationem et ut cita sanetur , e σνεα-ur dicendo : Dimitte nobis debita
s.pet. ch νς ne nos induc s in tentationem . me petere inius inauis inodis euitur, se .sa .ri. m. ' ne fruilitat plus aula . oe de se temerὸ praesumens, nec viriuis fuarti in ino. duis coIIuens , in conflictu maia tauta fucetiis at: deinde olfe ηseus Deus tradat untationibur , quos reliosuit Tentatio est 'eriet salieres , quae proin Dera in adversi , adversa oeeu Itat in prooaris , huisanamque ignorantiam dolosos educit in lusus . Petimur ergo , ne pereatis impellantibus in tentatio- nuis Ioveas incidamus.1 1, es XIlI. Sed libero nos a mala . Aineu . Multa , Diaboli opera atque astit. r. m ib.I. '' gravia & molesta nobis accidunt: Multa ab hominibus , vel palam injuriis,
institueri a P vel clam nobis insidiantibus . Jam vero eorpus ipsum contra animam non secum dum fine gravi noxa , nonnumquam variis morbis debilitatum atque in lirn Mim , ' dolores nobis atque languores parit. Itaque eum tam multa tamque gravia' nobis ingruant mala , ab his omnibus ut liberemue , , Deo omnium doee-' mur petere , quo nimirum vindice tempestas omnis sedatur . Malus ipse
contii sus , despectus , delusus , confutatusque discedit , sicut olim ab ho-U minibus discessit in poreos , in quos etiam nillil nisi iii stus audebat . Ergo ' qui nec in porcos quidquam potest , quo tandem pacto hominem in vigi- lia permanentem , animo stantem , inteatum , Dei septum praesidio , teneres vel ch, ζ' Rudς t opprimere tardi. 1, Libero nos d malo . Hoc est , d Diabolo , quI totius mali autbor est Geruo . Diabolus natura exustis fuit et nunc ect nequitia stiritualis , aetate major seculo , nocendi usa tritas , Ledendi arte peritissimus t Dude non jam Gaist , sed malum dicitur , d quo est omne , quod malum est. HInc, est, quisl propriis viribus liberari boiso non potest, earnalibus vinculis sistatus. Petenis is nobis est ergo , ut Deus d diabola nos liberet , qui Christum terris , ut
diaboIam vinceret , commodavit . cIainet homo , clamet ad Detiis , Libera
nox a malo , ut d tanto insio , solo orso vixcente , Iiberemur . Libera nos a malo . Vis , ut sim securus , ubi quotIdie peto in flentis pro peccatis , adjutor uis in periculis ι GH enim dixero propter praeterita necata , Dimitte nobis debita nostra , sicut Sc nos dimittimus debitoribus no stris e continuὸ propter futura pericula σddo fe adjango , Ne nos inferas intentationem . Nuo-odo est autem popuIus in bono , quando metu in clamat , Libera nos 1 malo Et tamen , Fratres , in isto adhue mala canninus . Alia Diu a , Deo bouo , qui nos liberat d moto . Ruid circumi picis , unde te is Uberre , quando te liberat d inala I Noli Iouyire , noli aciem inentis eir euinquaque distendere . Ad te redi . te reoice . Tu es adhue malas . Suando
ergo Deus te 'sum liberat d te ipso , tune te libero δ walo . Apollotan avidi , e, ibi intellige , d quo inais fir liberandas e Condelector , inquit ,
M legi Dei secundum interiorem hominem ς video aueem aliam legem in mem. ν bris meis, repugnantem legi mentis meae , de captivantem me in lege pee-πι cati , quae eii in membris meis. Futavit, quia ecptidiavit eo μώ nescio quia has unotis rurebaris : putavi , quia capι Boviν te fuse nescio qiribus gentiburis eli nis , .el Iab nescio quibas se inibus dominis. Quae est, ivguit, in meminm bris meis . Exclama ergo cum tuo , Miser ego homo , quis me liberabit unde quis libeνabit I Die unde . alius dicit ab optioηe , alius L carcere , adiut de Bar, roruis captivitate , alius de febre atque Ianguore : Die tu Apo-psis , non quὸ Mitta-ur , aut quὸ ducomur , sed quia nobJcum potiemus ,
192쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensis Agoram.
hujus I De corpore , inquit , mortis hujus . . . Sed non es tu ipse corρυι coωortis bHtis Re pondet , Igitur Ipse ego mente servio legi peccati . Sed is ipse ego : Quomodo per diverso ipse tu i Mente, inqu t, quia diluo : earne, inquis concupisco et fictor quide in , st non consentio : adhuc laineo lavabor uris
XIV. Si enim dimiseritis hominibus pereata eorum , dimittet oe vobis Pater s.Io. chrys. veNer caelestis delicta pectro. Si autem non dimiseritis hominibus , nec Pater Hom. Io. in vester dimittet vobis peccata vestra . Idcirc6 & los rursus commemoravit, M4t b.& Patrem ; ut hinc quoque auditorem pudore suffunderet, si cum tanto sit . . Patre generatus , ad malitiam feritate rapiatur ἔ atque ad coelum vocatus,
terrena Sc carnali prorsus mente vilescat. Non sol is quiπὸ eratia D.i esse 'filios oportet , verbis etiam operibus . Mbu est autem quod fle Deo finiter faciast , ut inalignis atque laedentibus esse placabilem ; sicut etiam paulo ante praemonuit , eum diceret: Deus fotem suu in os iri Deit siver Mnos εν insisti
Propterea & communes nos facere preces jubet, de plurali ubique numero in oratione Dominica nos uti docet , ut proximis plaeati , ne vestigium quidem iracnndiae in nobis relinquamus . Quanto iam ergo invenimur digni supplicio , post haec omnia non modo non remittentes , versim etiam de inimi eis a Deo vindictam rogantes ἱ cum ille cuncta & faciat δή dieat, ne in Ips mutuis adversum nos odiis infremamus . Quia enim charitas omnium Mmater honorum , quae illi incommodant , tollens , undique nos in unum Mcongregat eo putando , &c. Si enim dimiseritis hominibus 'euata eorum , di miliet Obii Pater vester carustis delicta vestra , dce. Tanta est copi . ιι delicto tum , ut ille etiam , qui non diligenter euncta cognoscit , multa iae amen ex eis possit intelligere . Quis nostrum non habuit in oratione defi- ..diam Quis non superbiae est inflatus tumore ι Quis non inanis gloriae .. aurula venii latus est Quis non de fratre dextraxit Quis non concupi - . scentiam malignam admi fit , vel impudicis oculis aspexit I Quis non inimi ei iaeum animi commotione recordatus est , bc cor suum intumescere fecit Quis non aemuli sui , aut cruciatus et prosperis , aut Pelectatus adversisI ..
Sin autem Ac in Ecclesa eo nitituti , fle brevi tempore tantorum eme Imur iamia orum rei : quales tandem nos futuros putamus, cum hinc fuerimus et ren . . Si tantos fluctiis patimur in portu , cum exierimus in Euripum illu in . .. malorum forum dico , de urbana negotia , & domesticas curas , putamus ne, i. nos saltem ipsos poterimus agnoscere I Uerumtamen tot ac talium pecca- ..torum eompendiosam nobis ac facilem Deus viam liberationis dedit , to- .. iusque laboris alienam . Quis enim labor est fratri indulgere conturbant II ia Labor quidem in rImittis Ilus , in retinendo verὸ inimicitias maximus . Siquideis iracundia liberari , waynais inenti reddiι quietem , εν vald3 Deila est ΦοLMi : Neque enim necesse est maria transfretare , nec Iovi itineris peregrinationeis subire , nec inontium excelsa eo bendera , nec pecunia in impende
re , nec eorpus exponere δ sed sufficit velle tantum isodo , ω omnia eo utiηνδpectata deleta sunt. XU. cum aureis jejunatis , ηο ite fieri , sicut υρocritae , trisyra , 8ce. Tu
autem com jι unas , unge eaput tuum , ct sacie in mam Iaps , Scc. Ηypo eri- fis subtile malu- , secret vis virus , venenti in latens , virtutum 'cur , tinea ιι 'fanctitatis . Adversa omnia nituntur viribus suis . armis suis pugnant, im- i. pugnant palam e unde & caventur tam facilε , quam videatur . Hypocriss . . cura sua utat . sallit prospera curiosa mentstur , Se cruda Ii arte virtutes traucat mucrone virtutum : Ieiuniuis iejunis perimis , oratione orationem eos-
π , misericordisis miseratione prosicrnit . . . Fratras , fugiendum est virus,
193쪽
iues . Expositio Sancti Evangelii 4:.
pestilentio eaoeηda , ytis de remediis creat morbor , eonfrit de inericina Iauis auorem , functitatem vertit tu crimen , placat oneis Deit reatum , generat de propitiatlaxe disertinen . ΙΟρore in qui fugerit , visit; qui incurrerit , cadit. 'Fugiamus Θργrisim , fugiamus , Fratres e Sit nostrum de simplicitate jejuniuin, de innocentia sit sanctum , de puritate purum , de staceritate Deorum , s tkominibus Orestituis , QuotuM Diabolo , Deo notum . The aurum qui uon ascandit , produ . Tii autem cum jejunas , unge caput tuum , &c. M. . ut coma capitis iIIecebrosio mondet unguento, serius Magister injungit ; neque facieis nitescere solito vult lavacro i fed habitu prandentis vult celari jejunium christiano. quia Christianum venditare nou Puu artifici Maerore jejun uis. Unge caput tuum , & faciem tuam lava et ne videaris hominibus ieiunans , sed Patri tuo , qui est in abscondito . Sic non vota uosos indu et o9ectus, Ied-Itus , qui stinulantur , excludit . Fae ea maerore daiecta invitat famam , aeon jejunium toluntarium profitetur . Si vult , quare tristis y Sι non vult, jιjunus quare Merita tali poena vivit, qui Di De ι de virtute vitium . mendaciuinde venit e , de merce stipendium , de remissione peccatum . Agricola fi non
myrasserit cultrum , si Iuleuis non defoderit , si non exciderit sentes , fi gra Mina non e riserit , fi in tuto semina non locarit; sibi mentuur , non terra; nee terrae facia damnuis , sed sibi non facit fructum e εν ita se vacuat , ita deripit , impugnat ita , qui terrae Manu fauaci mentitur . Quid faciet , quid habebit , quid inpeniet, qui Deo , esuriente carne , b ocrisi luxuriante , Me ritur I Sciat ille , Iustinere se laborem incassum , se nihil habiturum , qui pre-- . . . mens jejuuii aratrum , sbyci deus gulae gramina , atque eradicans luxuria Ser. Ucim .in s MVericordiae seisino nutu jactaseris. Monte,e. a. Tu autem cum ieiunas , unge caput tuum , & De Iem tuam lava . Mais rime animadvertendum est , non in solo rerum ereporearum nitore atque 'ova,
vio sub πο-in. Di vitutis Dei Dei l . Duι ergo minoderato cultu corporis atque vestitur, veI caeteraruin reruis nitore praefulget, facilὸ eonvineitur rebus
ipsis ροωρarmis Iaeculi esse sectator . uee quemquam fauit dolosa magine sanis Bitatis : Qui utileis in professone Chrissianitatis , inusitato 'uallore ac sordi-
θυι intentos in se oculos hominum facit , cum id volu tate facit , non nece μtate ρatitur, caeteris ejus operibus potest conjici, uirtiis hoe eontemnu super u 1- ὸ cultus , an ambitiora o liquo faciat ; quia L, fu, ooina pelle cadendos Ivos Dominus praeei ι : Sed ex fructibus , inquit, eorum cognoscetis eos. cum enim experint at quibus tentationibus ea ipsa illis subtrahi , eeI uuari , quae isto delawine vel consecuti sunt , vel csnsequi cupiunt , tuae necesse est appareat, utrum lupus in opina pelle sit , an ovis xu sua . Non eniis propterea ornatu superstuo debet σ'ectus boisiuuin mulcere cir Ianus , quia Misis parcum habitum ac necessarisin etiam simulatores saepius usurpant . ut incautos decipisat δευιa ω iliae opes non debent pelles suas deponere, F aliquando eis lupi se contexunt . Tu autem cum jejunas , unge caput tuum , Sce. Non quislais rectὸ praeceperit , quamvis faciem quotidigna consuetudine Iavemus , unctis ensis capitibus , cum ieiunamus, nos ese debere . Euod F tuesti si is omnes fateηtur, inlevitendum est hoc praeceptuis ungendi caput , s faciem Iavandi , ad interioreis boisinem ρ reinere . Unxere ergo caput , ad ωtiliam pertinet e lavare autem faciam . ad munditiais ζ ω idιὸ caput uvit, qui ωtatur nterius meu-te , atque ratione . Hoc enim rectὸ sicci mur c ut, quod in aniwa MDeeminet , ει quo extera bominis regi s gubernari manifectuis est . D boe facit, qui κon foris quaerit Miltiam , ut da ιaudibus Boisiunis carnaliter gaudeat .
Interius ergo gaudeat in juvato suo, eo ino quo sic se jejuηondo sisertit a vois Ivprote
194쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensis Moralis. I67
Iuptate saeculi, ut sit subditus christi, quι secundam hoc praeceptum esνι uxis
Liuis habere desiderat. Da enim o faciem lavabit, id est, eor mundabit, quo Oisurus est Deum non inta sto velamine, propter infirmitatem contracta is de sordibus ; sed simus oe stabilis , quoniam mandus simplex . Lavamini, Inis tu. I. 16.quit, mundi estote , auferte nequit Ias ab animis vestris, atque 1 eonspectu Moculorum meorum . A, bis igitur sordibus facies nostra lavanda Ut, quibus
XVI. Nolite thesaurizare vobis thesauros in terra', cte. Nesaaritate autem vobis thesauros in caelo , dcc. Qui terrenis opibus inhiant , de congerendis student thesauris , avari divites , egentiores furit omnibus egenis et Perindunt exiis illos redditus , suos possunt habere perpetuor et oe dum brevi , nec semper incubant usui, nutis justitiae cibo, nulla inlieriιordiae suavitate pascuntur ; foris olendid , intus obscuri ; abundantes te oratiuis , inopes aeterv rtim et quia ipsi animas suas fame assciunt, oe munditate dehonestant, qui de s. Aue. ser.
iis qua terrenis horreis commendarunt , nihil ibi ris etesepibus intulerunt. 3. s. alias 3 a.
Thesauria a re vis t Benh : Non dico Noli ; sed AI eo ubi . Consultorentiis φη .i m n me accipe non perditorem . Scriptum est , Thesauritate vobis Gesauros in Veris . Sed fortε die is , Non video locum in coelo , ubi ponam . Quam scalam , quam machinam quae liturus sum , quae ad coelum attingat, ut vi- deam , ubi pon m pecuniam meam Quid dicis I vides in terra locum, ubi obruis vidco , inquit . Ben8 satis , Si se curns es obruendo in terra, quare solicitus es de Deo , qui fecit coelum δc terram ι Da securus Deo. Ipsi te commenda , qui tibi pecuniam in eoelo servat ; quia ipse δc te in terra , quamdiu vivis , gubernat . Peeuniam servare vis I Serva quomodo Uvis . Si inveneris meliorem custodem , Christum , commenda ei pecuniam tuam . Commendo , inquit , servo meo . Benε : Quantb melius DomIno tuo ι Et servum tuum praeponis Domino tuo I o Christianum virum . t 'Servvx tuus fortassis auferet, & fugiet et Numquid Christus hoe ne urus est Nulli ad dominos suos servi inimici repenth extiterunt , de eos cum ips
auro hostibus tradiderunt . Cui ergo commendas Servo, inquis, meo INovi fidem servi mei , ideoque commendo servo meo aurum meum . Benh satis , praefers servum tuum , aurum tuum commendas servo tuo : Animam tuam cui ι Animam meam commendo Deo meo. Quanto melius , o homo,
illi & aurum tuum, cui fle animam tuam I An fores fidelis est in custodiendo aniMam tuais , ω infidelis, in custodiendo pecuniam tuaru I Semat tibi , qui Iarvat est te . Laudas fidem servi tui I Etiam , ego novi fidem servi mei. Tota fides ejus est , ne fraudet , ne tollat e numquid agit , ne perdat Eece posuit , Ac non latuit; invenit alius, Se tulit. Numquid hoc Christo quispiam facturus est Pigritiam exeute , confilium accipe . Da CURO Gurienti , thesaurina in caelo . Muinquid Iabor est in caeso thesaurizare Etsi Iabor effet, facienduis erat ad yonendais pecuatam tuam in loco istinito, unde nemo eam possit auferre ' αδ- tilisen dicit orsus , In caelo thesiauriza : non dicit tibi , Ierias quaere , machinas ijs , pennas apta : Hoe dicit, Mihi tu terra da , ω tibi Io caelo struo . Deis veni etere ego is terra , ut sis mdives in eaeis . De trajectiriuis . Fores t ines fraudatoreis , ne perdos 3 ω quaeris , qui portet , qui migret . tarsus tibi in utroque adfr . Non fecisti, urais , societ insuper ue laturam . , . . Sit dixit Saulo , Quid me persequeris ι Ipse tibi dicit, Posce me. D terra Sastat saeviebat, ει chri-
fluis in caelo tangebat e se di tu in terra erus , EN Christam in coelo ιε S. Rag. see. scis . . . . . . En dc alia vita , Fratres mei et Est post hanc vitam ali a is vita , credite . Ad eam vos praeparate , praesentia cuneia c. ntemnite . Si
195쪽
168 Expositio Sancti Evangelii
habetIs , he nε inde faeite t si non habetis , nolite eupIditate Ina deseere .
Migrate . transferte ante vore quod bre habetis, illae eat , qu3 Iscaturi eriatis . Audite eoufitiis Domini vestri r Ne thesauriae tis vobis thesauros in terra , dcc. Asdis quotidie bowo fidelis , Sumuis eor : ρου eontraria in audias , tu inertis in terra eor tuum . Migrate . Habetit unde Melae ben/. Non habetis unde Adversus Deum nosite inIrmurare . Audite ine , ὸ 'au-
pares : Nuid nou habetis , si Deum habetis I Audite m. , ὸ dipites : Euid habetis , si Deum non habetis
Nolite tbesaurizare vobis thesa&rM In terra , &e. Res aperta est , confilium patet , sed cupio itas latet: immo non latet , sed etiam ipsa , quod peius est , patet . Non enim e at ruina grafar : non enim cellat fraudare searitia : non enim cessat per jurare malitia . Totuis ut quid i Ut thesauri intur . Et ubi ponatur In terra . Rectὸ quidam d terra is terrain . Howiui enim , d quo nobis diis laborem propinatu in , peceanti dictum est , Terra es.& in terram ibis : Merito thesaurus in terra , quia cor in terres . Ubi est erra, uod habrinus ad Deum I Dolete , qui intellexistis : eorruimini , si Disistit. Quom diu laudare , G non facere ι Verum est , nihiι verius. Fiat erro, quod meruis ect . Ergo nolita vobis coudere thesauruis n terra , flos everti quomodo pereat , quod in terra reco ditur ; sive non everti , sed ει eos saltem
metuenter experiri . Quem nou corrigunt verba, eorrigant everimenta . Non
furgitur , non proceditur , nisi uua vace dicatur αδ omnibus: Vae nobis, ruit Mundus . Sι ruit , quare mon migras Si tibi arebitectur diceret , ruituram domum tuam ἔ noune ρrius instrarer , quam murmurares I Stractor Mundi diis est tibi , ruiturum Mundum , ct non credis I Audi voeem ρraedicenIis, audi consilium eommonentis . Vox praedicentis est , Et toelum & terra transibunt . Vox eommonentis est , Nolite vobis condere thesauros in terra . Erra si ereduis Deo praedicenti , si noη eonte innitis eoisinoventem , fiat quod dicit : Non
entis ille te fallit , qui tale consilium dedit . Nou perdes , quod dedisti , fed sequeris , quod misisti . consilium ergo do : Da pauperibus , est habebIs the-
Duruin in eris . Non De tbefouro reis ebis : sed quod habet in terra DILeitus , babebis in eoela securas . Migro ergo . Consiliuis do servandi , non perdendi . Thesaut thate vobis thesauros in coelo . Thesearus caeli est manus pauperis'. quod 1 cuist , ne in terra pereat, in porit in caelum . Manus paveris eg ga- ωρυMetuis orsi r Quia quicquid pauper accipit, Christus accερωι . Da ergo
Da micam , ut accinius totvis r Da pausteri , ut des tibi; quia quicquid pauperi dederis , tu habebis et quod ρauρeri non dederis , habebit ouer . clamc Deus , Misericordiam volo . QMi quod vult Deus , Deo negat , d Deo sibi, quod demerat , vult negari . Misericordiam volo . Homo , petit Deus . sed tibI , non sibi . Misericordiam volo . HuManam misericordiam petit, ut laris matur divinais . . Ubi enim est thesauriis tuus , ibi est Se eor tuum . Hoe nou soluis de ρ eunia , fed de cunctis pasouibus sentiendum est . Gulosi Deus ventor est. Ibi erga habet eor . ubi est theDurus . Luxurios thesaurus , υuia Iunt a Iaseisi , Iudiero; σwatoris , libido . Huic servit uu quisque , quo vixeitur . . . . Ut ergo in caelis ibesauri inus , caelestia diligamus . Dis nosse , tibi thesaari- eos i Attende quid a os . Vis nos , quid sines t Attende quid cogitat. XUII. Si Gulus tuus fuerit fi-ρux , totvis Foraus tuum Dei suis erit . Si
aute in oeulus tuus fuerit nequain , totu- corpus tutiis tenebruuin erit , &e.
Quod oculus corpori , hoc intellectus est animat . Ut caim uequaquam optes
196쪽
Secundum Matthaeum . Cap. VI. Sensus Moralis .. 1
optes auro ornari , veste seriea conspIes , fi sit oeulis em earendum; sed is horum proeuldubIo sanitatem des derabiliorem rebus omnibus iudieares , quae ias tibi depereat , nihil te iam reliqua vita desectat r Quantb hoc magis pro iaoculis debes mentis emcere I Sicut enim pol quam corporalium oculorum .elumen extinctum est , pleraque iam membra usu ac ossicio carmi , lumine . Ipsis extincto a ita etiam mente caecata , in umeris malis vita tua cumula- .etur . Quemadmodum igitur i' corpora hoc maxime providemus , ut oculos ..habeamus incolumes : si e etiam in anima Intelledius conservemus salutem. .e Si vero caecamus ilium , quo aliis quoque debemus lumen inferre . undeo te
iam poterimus aspicere ι Sicut evi im qui eaput ipsum fontIs obstrit 1it, to . .. tum simul exsiccavit & fluvium et se etiam qui oculum mentis tenebris Ob- re duxit , omnes quoque vitae istius actus una conrufione caecavis . Propter ιι quod ait e St Isine u , quod in te est , tenebrae seret , 'se ranebrae quanta cierunt I Quando enim lucerna extinguitur , quando gubernator mergitur, is quando dux ipse ea pitur ; quae tandem subditis supererit spes salutis ι . . . . . Dedit nobis intellectum Deus , ut ignorantiam fugemus ε mentibus , ut re- ..e,um teneamus justumque rerum judicium , atque ad alia huiusmodi diriga. i. mur et & contra diversarum impuenationum varios incursus , hoc q t ii qu - isdam lauto usi ac lumine , maneamus innocui atque muniti . Nos . Verbi a ietum hoc Pei donum temeri prodimus propter superflua ac vana . QR id prO- cidest auratis armis Milites refulgere , cum ducitur Rex ipse eaptivus ι Quod . . lucrum eit Euratae depictaeque navis, cum ipsius mergitur gubernator I Quae- .enam illa est bene compositi eorporis pulchritudo , cum facies oculos 1 mi- .. sit I Quemadmodum igitur fi Medieum , cujus ad aliorum aeritudines de- .epellendas sanitas necetiaria est , aegritudine essicias , Ne in deaurato cubi- iaculo , lectuloque argenteo iacere praecipias , nihil proficiet omnino lan- .. guentibus : ita etiam si mentis primipale corrumpens , quo vitiis ingruen' ..t ibus potes repue nare , thesauro feceris assidere , non molli nihil omnino ..profeceris , sed totum prorsus animum laeseris . Si oculus tuus Derit simplex , &e. De intentione hune locum intelligen- Α--dum jam observavi . Proinde in ni interest , cuis aliquid boni facimus , cujus rei contemplatione faciamus . Ossium quinὸ nostrum nou ossicis , sed faee vel m. a. 'pensanduis ect : ue schicet non tantuin si bonuis est , quod facimus , sied stra- .c uὸ fi bonum est propter qti d faeimus , cogiteinus . Hor oculos , quibut comtempla ur , quare faciainus , quod facimus , averti poscit , ne videaηt νσπι- tatem , id est , ne have attendat , propter quam faciat , eois boui aliquid μ-
est . Ia qua vanitate praeci am latuis obtinet aisstr humana Iaudit , eropter g ais inulta magna fecerunt , qui inagni in hoc Iouis nominati mat waI-tumque laudati in civitatibus gentiam , quaerenter non ud Deum . sed apud homiues gloriam ; propter bane velut ρru Ienter , fortiter , te instrea uter, justeque viventes , ad quais pervenienιοι , perceparuut inercedem suam , vas
Si oeulus tuus suerit nequam , t tum eorpus tuum tenebi stim erit. M. l. .. eonte Ilane oculais agnosce utentionem , qua freti quisique , quod facit δ' ster hoc Iu iam eap. 7 disce euis . qui non facit opera bous intentisue fidei bonae . boe est, eius quae n.Iῖ. per 'di ιectione in operatur, totum Quasi corpus , quod iiiis , vetus ineinbris. πε- .ribus confiat , leuebrosuri esse , hoc est , ρleuum nigrediue yeeratorum. Si ergo lumen, quod in te eli, tenebrae sunt, ipsae tenebrae quamae erun s.Greeo-. M. Fit enim plerumque , ut aliud tu inis intentio suurtinat , aliud tractan s p. i. Pastor
197쪽
non amare , emat . Ad Deum Igitur clamemus cum Propheta et Q αν- aiam tia litaminas Iucernam meam Domine I Deus meus , itiam na teneώrs
XvIIL Nemo potest duobus dominis servire , Sec. Non potectis Deo servire di
misisonae. Animo prorsus toto perhorrescamus , & corpore, intelligentes, ex
adverso Deum aurumque compstni. Si igitur istud sono quoque sermonis horribile est , quanto est horribilius, cum ipsis operibus tyrannis auri Dei timori prae in D sertur . . Noli tu mihi contra hanc sententiam proferre divites, sed divitiis serism vientes. Alioquin Jobb erat quidem dives , non tamen pecuniae serviebat. Sieueis enim alieni patrimonii dispensator, ita illa omnia possidebat, non modh alienars non rapiens , sed propria quoque indigentibus largiens e Quodque his maius est , nee habere se illa gaudebat et Si istatus sum, inquit , quia mi, 13 essent multae divitiae . Unde quia gaudium de postessione non sabuit , dolo.
m rem de amissione non pertulit . At non tales nostra aetate sunt divites , sed ,, captivis omnibus deterius affecti ; Sc sicut cuidam tyranno tributa pendenis tes , non quiescunt a miseria servitutis . Quasi enim arcem quamdam, itas, eorum mentem amor auri insedit . Unde per dies fingulos praecepta eis ple- ,, na iniquitatis imponit , nec est omnino aliquis, qui non obediat imperanti. ,, Noli ἐν itur ex superfluo argumentari et semel squidem pronu uelavit Deus , M Impossibile elle dicens , utrumque hoc simul esse servitium . Ne ergo tu ,, duxeris hoc esse possibile. Quando enim te unus Dominus propriis quoque is exui iubet , alter vero etiam aliena diripere et quando ille tibi imperat eastitatem , ille luxuriam I quando hic tibi castigationem ventris indieit , ille ebrietatem atque delicias : quando te alter omnia illa iubet despitere , alter vero inhaerere atque inhiare praesentibus et cum hic quidem praeeipit lecta marmora ,. parietes pictos . & laquearia deaurata mirari ; ille vero averis stiri eiusmodi omnia , Ac verae Philosophiae pulchritudinem , ac morum oran amenta suspicere et quemadmodum postibile est , haec tam contrar a convenire I Dominum hic autem Mammonam, id est, pecuniam . nt neupavit, non ob propriam ipsius naturnm , sed ob eorum miseriam , qu ad illius ine linavere servitium . Sic etiam ventrem Apollo lus appellat Deu in , nona dignitate dominantis , sed ab infelicitate famulantium . Quod supplicio. eert ἔ omni majus est , etiam ante poenam puniri captivum . Quibus enim eaptivis non in felleiores putandi sunt , qui cum dominum habeant Deum, ab illo Rege mitissimo recedentes , tyranno se huic saevissimo dederunt:& hoc clim nobis etiam in praesenti res ilia noceat φ Nam de damna hine ineffabilia contingunt , de lites fresuentes , Sc calumniae , atque certamina , 3c assidui labores , de caecitas mentis : Quodqae est gravius , etiam honorum nobis coelestium per haec infertur amissio , quae solo certe possumus Dei servitio promereri . Nemo pote st duobus Dominis servire . Servile est ovine Neestum , libera est iunoeentia . Unde oe Dominus sit et omnis , qui facit peccatum , servus est peceati . aeuo modo enim non strvus , owvis svorus , qui pro exiguo pGetiniae lueello Iesiphum auctio natur ' Timet omnia , ne congecta sinittat , qui non utenda congessit , majore periculo servoturus , quis inajora quaesivit . Qπο--odo uon mendicans , cui sunt ρorvo , ρxae .ρα idet i Nais etsi mihi divos etiadectur , sibi eget , nec testimoniis sua vota solatur. , qui quod ostiae . nescit eredere . Quo inado autem non est illa servus , qui subditus est libidini φ PHI--stis suis ardet incendiis , cx pectoriI sui facibus exuritur . . . Srescipit omnes Mettii , insidiatur Iomaeo fingulorum et ut unius eαρiditate potiatur , fit ferous
198쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VI. Sensus Moralis . t t
s , quo in Iontur timere . Ille veris tu quovis conditione servitii flaver II her , qai Mundi ainore noπ evitur , stvaritiae vinculis non tinetur , metu criwixis non alligatur , qui securus 'ectat praese iis , uem futura non temrent . Nonnὸ sidetur tibi iste in strvitute dominari e ille autem in uberiore servire ι Serviebat seph , regnabat Pharo : Eeoxior hujar fervitus , qudis κακου Ilius . Non potestis Deo in vire dc Mammonae . Semper obandantia eontumeliosa tu semetipsam est . . ud Barbaros quoda- , quia vernaculum en atirum , auro eluctos is ergastulis habent . re divitiis inalor onerant , tanu Devleiatiores . quantὸ Eocentiores . S. Gregorius Na Zian Zenus , oratione in Natale Domini , divites merito vocat eo editos terrae . S. Cyprianus multos fidem abnegasse deflet In Ecclesae persecutione , quos divitiarum amor . eura salutis avocavit . Decepit multor inquit patrimonii fui aisor Geras ; nee ad recedendum parati . aut expediti esse mixerunt , ouor haealta et suae setia medea ιuoverunt . Illa fuerunt remanentibus vincula , ritae catenae ; quiburta virius retardata es , ει fides prefa , e, ineηι τλcta , ει σnima praeis elusa ; ut serpenti terram secundam Dei sententiam devoraηtι , praeda εν eiis bus flereus , qui terrestribui eupiditatibus inhaererent . Erubelae Chri Mane, quoa in libertatem gloriae .filiorum Dei vocatus , M. mmonae servias in diis gnissimam servitutem . Objederunt antinuis tuum sterilitatis tenebrae , ω re cedente inde luis ine veritatis , earnale pectus alta EF m uada .--itia eali. go raecavit e pecuniae tuae captivus , ct servus et et catenis eviditatit , εν vinculis alligatus es ; ct quem jam solverat tarsus , denuὸ νinctus es e semvas pecuniam , quae te servata Non serus e patri οπtu cumulas , φαοι te pondere seuo gravius onerat : Nee meministi , quid Deus revo derit disiti exuia era xtinis fructuum copiam stulta exultatione jactavii e Stulte , inquit , haetisse expostulatur .nima tua δ te r Quae ergo parasti , esus erunt ' Suid di- uiis tuis solas ixcubas i Quid in poenam tuam patrιisonii tu sndus exoneis ras , ut quis locupletior faeculo fueris , reverior Dιo flos Pedditus euoi divide cuin Domiηo Deo tuo et fructus tuos partire cum Christo e De tibi posseθμηuis terrorium Christum participem , ut oe itis te st=t faciat regnorum cer- testium cohaerede in . Laxatis ergo curis mutabilium rerum , bona itabilia &certa quaeramus r Supervoleisus terrenis opibus nostris . Nam G in v eliis e pia non frustra pennas .abet vimis , necat enim haerentem . Si sapimus , desinamus ea sequi , quae & assequi miserum eit . IIestus , qui post illa non abiit , quae pussa oneraηt , ainata inquinant , amma crueiant . XIX. Ide is dico vobis , Ne Diiciti fltis auiisae vectrae , quid manducetis, neque corpori vestro , quid induaisini . Qui enim propter.hoc Evangeli limpraedicat , ut habeat , unde manducet , S unde vestiatur , smul se putat& Deo servire , quia Evangeli lim praedicat ; Sc Mammonae , quia propter illa necessaria praedicat : quod Dominus dicit fieri non posse . Ae Der hoc Bis qui propter ista Evovesiuis praedicat , non Deo , sed Mammonae strv reconvincitur et et si Deus illa ad alioruis provectum , quomodo ipse nucit, utastur Nais huic sententiae Iubjungit , Ideo dico vobis , ne soliciti sitis is imae vestrae , quid manducetis neque corpori vestro , quid induetmini r Non ut ista uou procurent , quantuis necessitaιi satis ess , unde Mneste potue int ; sed υι non isto intueastur , G propter ista faciant , quicquid in Evangelii praedia dicatione facere jubcntur.
Nolite soliciti esse . Quis se insidus bovir se f., quis sie deliriis Ibit ἐκ micus , ut spontanea cae caelitui pr/eparata despiciat , ει concupiscat munda-Υ a uir
s. Cype. lib. de Lapsis Idem lib. de Op. M Elee.
199쪽
I 2 Expositio Sancti Evangelii
reetestorum , nis laboribtis ει dolor bus est πρs sita I Degener nimis an ut , mens tota fer Cur dς spis β' vilis est , qua eoquorum astatur , squalores coquinae , bourns horrore faeie tia perquirat οηοnia , eui jugiter regius deservit atque a claret σνρaratur. It eraeo , homo , inania providendo remere : noli laborare caduca praestarctu
do , quia strandii tui Iemper ubique Deus praeparator adsistit . Quis Reae devoι is militibus debitais non procurat saxonam Quis dominus Delint servis justa cibaria non min 1 σι ι Quis ρσter non dat panem fili I Si ergo πο- bis Dιαι E, A ex γ Dowiηus G Pater est , quid rigabit Stistendiis fuismilitani , derogat aeritis Regi ; Dis sumptibus vivent , dominuin fervus σccusat : pro se folieitus filius , culpat Iuperstiteis patrem . Noli ergo homo e σ-
n. 114. aptum , quod fide sequamur , exemplum . Nam si volatilibus coeli , qui- ,, bus nullum exercitium cultionis , nullus de messium is cunditate proventus . ,, est , inde scientem lamen providentia divina largitur alimoniam , Verum est,
,, causam inopiae nostrae avaritiam videri . Etenim illis idcirco inelaborati pa- ,, buli usus exuberat , qu bd fruetus sibi communem ad eseam datos specialix, quodam nesciunt v Indicare dominatu : Nos eoismaxia ams mus , dum yr pria ωIndicaωus ἰ nam nec prostrix in quidquam ast , ubi perpetuum nihΠ est;
nee certa copia , tibi iecertus evenitis . cur enim 'divisias tuas aestimes , evis tibi Deus etiam victuin etim caeteris animantibus vomerit esse communem l . vel
o. 'L....' Reoicite volatilio caeli , &e. Id Christo dictum , ne quisquam Deum
e. 1. ' putet servorum suorum nece flaria non curare . eum ejus sapientistima pro-- videntia usque ad ista creanda & gubernanda perveniat . Neque enim non ,, ipse pascit oc vellit etiam eos , qui manthiis operatur. Sed ne Chri litanam . , , Nilitiam ad hoc detorqueant , ut ista eon quitant , hos servos Diam nusis praemonet , ut in eo ministerio , quod SBcramento eius debetur , non ri illa , sed Regnum Dei & iustitie m ejus cogitemus ; & liaee omnia appo. ,, uentur nobis , five per manus operantibus , flve infirmitate corporis impeditis , sive ipsius militiae tali occupatione districtis , ut nihil aliud agere . Thely.3. o. valeamus . Laborandum igitur est , Suoniam si quis non vult opera i , nou, , manducet . Quamobrem si quis Dei ser, uacontibus . & valent thns exerra isplo & piaecepto Apostolico manibus suis victum transigere , movetit quae in
200쪽
, Secundum Matthaeum . . Cap. VI. Sensis Moralis . I 73
Reseisite volatilia raeΗ , 8ce. Exemplo tali exaggerat Dominus dubitantis Insaniam , qui putat Deum hoc piis filiis denegaturum . quod avibus sub .
ministrat : 3e existimat , relinquentibus propter se . patriam , domum , parentes , filios , coniuges , victus subsidia non daturum . o miserum , cur cum detur Regnum , suspirat panem ἰ ciun perpetuitate donetur , desset potum p eum immortalitatis gloria induatur , plangit eorporis vestimentum l uis auremi vestruis cogitando poteR adjicere ad staturam suam au bitum vinxurium a natum .mentium cogitationes intimus scrutatot exponit . Nam.omnishom. , dum sui corporis pulchritudinem concupiscit , procerum se esse sex optat et Sed cogitare per se homo hoc potest , hoc per se obtinere non potest . Ad id credendo pervenit, ad quod pervenire non potest cogitando. Si ergo neque , quod inininum est, potestis ; da caeterii soliciti estis I Hoe est, quid cogitatione homo majora praesumis , qui per fidem minora desperas I Quid vestimento minus I Quid majus corporis incremento I Crede ergo tibi a Deo vestitu in cocporis posse praeliari , , quo tibi fides corporis inerein
tam morale ad persuasionem , quam cum videas , quod etiam quae sunt irrationabilia, se Dei prospiciemia vestiuntur , ut nullo usu vel ad gratiam. egeant , vel ornatum I Multo magis credas , rationabilem hominem domnem sui usum In Deo colloeet , nes studio mutandi v Iolet fidem . , num quam egere posie: eb quod jure praetumpserit de favore divin ........ Christianus de vita, de Regno, de immortalitate certus, de pastus & vestitus non det, et Necessitate .pulsari ἰ cum videat Deum hodie nato dc per Ituro in crastinum aermini tantam veli itus gloriam contulisset Sed sicut aria ditate Ua , fetit eliboni deputantur incendio I ita mortis, ita gehennae ignibur
destinantur , qui praesentia fibi d Deo ρraestari dubitant, eum sutura sibi ja
sentiant contributa Per haec verti non modb docet , nequaquam nos crebere esse solicitos , sed nee obstupescere & admirari vellimentorum luxum 8c sumptum . quandoquidem pulcritudo florum de decor varius herbarum , ipsumque foenum amictu tali invenitur pretiosius . Cur igitur ex his in superbiam mentis erigeris , in quibus perfacilε de te obtinet etiam herba vietoriam I
XXII. Quae ira erro primum Vernum Dei ει justitia in ejus; εαρ haec .awnis
adjicie tur Mbis . His verbis Christus , nec ad praesens , nec in reliquum fidelibus ostendit gratiam defuturam : si modo qui divina desiderant , terrena non quaerant . I decorti quiπὸ est bo-ines curare de cibo , qui militant do Regno . A cvit Hev , quemadωρ υμ DMi is in hasM ρascat, alat, W-stiat : dc ideo dixit , Iacta cogitatuis tutim in Deum , ε, 'se te exutriet. Et , Ginete Doisinuis omnes sarcti ejus e quo vicm non es inopia timentibus evis . Divites eguerunt e asurierunt : inquirentes aut in Domicum non minuet tur omni bono . Multi propterea nolunt timere Domitium , ne famem patIAntur . Dicitur illis , Nolite fraudem facere . Et dicunt , Unde meis pasco Non potest ars fine impostura esse , non potest negotIum esse sine fraude . Sed fraudem punit Deus . Time Deum . Sed si timuero De unxis, non habebo . unde vivam . Timete Domiuum omnes saucii ejus , o Fic a vibit deest timentibus eum . Copiam promittit trepido &. dubitanti, ne fiforte timuerit Mominu in , deserant illum superstra . Pascebat te DoMinas eccl-tem uentem se , di deseret te timentem se I Attende . de noli ii cere . Ille dives est , & e eo pauper suin : Feo timeo Dominum et ille non t mendo quantum acquisivit , di ego tiruendo nudus sum . Videte , quid sequitur: Divi