장음표시 사용
231쪽
2 4 . . ,' Expositio Sancti Evangelii
tenus post finem v Itae eoronemur eum illIs . Sed quam infelicet Dast ereus Ies , adhue hodie in Eeetista , qui nec admiramur eum istis , eo quod non euis. rant intelligere quae dicuntur ; nec eredunt eum Udelibus , ut adhibeunt ine-ditationem veris ; nec agunt cum Apostolis , ut posui sequi Cegnum , quod promissum est quaereatibus ι .Frat entin docens eos , sicut stotestatem habens , dce. Quam senteir iam
S. Grea. M. i. c g. Μ agnus hunc in modum explieat et tam imeris docetur . quod 'ritis a3. Motalium visur , επa in dicatur . Nam doctrinae subtrahit fiduciain , quando conscientia T praepediι linguais . . . unde etiam de Domino scriptum est . Erat enim docens, . . - scut potestatem habens , non fitui Scribae dc Pharisaei et Singulariter ησει - . que se principaliter solus , ex hol Me bona locutus est , quia ex infirmitate mala nulla commis . Ex divinitatis quin8 potentia habuit , id q&od nobia per huwanitatis Itiae innoc. utiam ministravit . Redi 8 amem subiungitur : Et con sicut Seribae eorum , di Pθσ1 faei et Hoc enim habet primum doctrina im arrogantium , ut humiliter neseiant inferre , quod doceant ; Sc recta quaera sapiunt , rectε ministrare non possint . In verbis enim eorum proditur, quod clim doceat , quasi in quodam si hi videntur sublimitatis culm ne re- γ' si uere , eosque quos docent , ut longε infra se positos . velut in imo respi- ciunt p quibus non consulendo loqui . sed vix dominando dIgnantur . Rein cth autem his per Prophetam Dominus dicit : Vos otium cum superitate in h.34. M iisρerabatis eis . ct eum potentia . At .contra , vera doctrina earith vehe- ν mentius elationis vitium fugit' per cogitationem , quinto ardentius Vettio is 3 rum iaculis νpsum Mag strum elat Ionis insequitur . Cavet en m , ne eum M magis elatis moribus predicet , quem in i corde aud entium fueris sermoniis Μ hus insectatur . Humilitatem enim quae magistra est omnium m terque viris ν tutum , de loquendo dicere . & vivendo conatur ostendere , ut eam apud ss discipulos veritatis plus moribus . quam sermonibus eloquatur . Unde San- . sa ctus Paulus Thessalonrcensibus loquens , quasi culminis proprii Apostolatus - oblitus , ait : Facti sumus υνοuis in medio oestruis . Haec Episcoporum ., ' Doctorum , Contion inrum forma . Vilae sanctitate auehoritatem sermo a iis hus suis , atque doctrinae conciliare debent ; ambitionem Ac avaritiam suis stere I charItatem , humilitatem , mansuetudinem in omni conversatione Iua , atque operibus exhibere ς pietatein sectari . Cliristi mortifieκtionem aerueis amorem amplecti ae praeseserre ν sibi dictum arbitrar, , quod scribit ad Timotheum sinum Aposto Ins r nevisis esto Deliuis tu verbo , t 2.Tim a. ii υηversatio . , in charitate , in fide , in castitate . . . . Attende tib/ , si edoctrinae r insta in viis . Hoc eniis faciens , ct is ipsum μι-- facias, ta eos
. I. esteis defchndi et de Monte , θρactae 'ne esis turbae πιθα. - / Cum de monte illo , in quo sermonem habuera i , descendiiset te QMleeane. s. sus , embae divinae illius doctrinae admiratione captae , illum sequutae sunt .' Non Scribae ac Pharisaei , sed plebs fim les βι doeilis . Rectλ συιe- ρυ - , Cb . h. praedicasioneis atque docti tiratis . signi Vertur de eoo : ut per virtutem Mira- ε' h u , praetorisus apud atidienter Isr- μώιtur et, Quia cnim quus habens p
232쪽
Secundum Matthaeum. Cap.VIII. Sensus Litteram. Σos
testatem docebat , ne putaretur ollentatio esse quaedam ac praesumptI cenus illud docendi. , id ipsum etiam operibus exercet . Curat enim qu: si po- ιι te ita iem habens , ut nihil jam omnino turbentur ita eum audientes docen. ιι tem , quem Admodum videnr etiam signa facientem . . . II. Et ecce L projus veniens , odorabat euin , dicens : DowIne , si vIs , ρο- να me mundare . baneius Marcus cap. 1. & S inet. Lucra cap. s. alia prius Mariant miracula , ex quibus quaenam praeceiserint , incertum est . Idem leprosus eli , cujus tres illi Evangelinae meminerunt ; quod idem gestus , eadem infirmi sust plicantis . eadem Chri iti sanniis verba ostendunt . Mors. Fat est in , procidens in faciem , ut narrat Sanchiis Lucas . Quae adoratio non civilis tantum , sed religiola suit et neque ipsum , ut hominem sanctum, aut Prophetam dumtaxat ; sed ut Deum reveritus est & adoravit , ut sequentia vel ba comprobant , Domine , si vis , potes me inundare . Non est opus , ut ores , alteriusve hominis opem, aut vim medicaminis adhibeas; sed sui, voluntate de imperio me a lepra mundare , priuinaeque sanitati re- .stituere potes, cum verus. Icteux fis , proindeque omnipotens . Iesum enim Deum este , iueiat edo ius interno Sohitus sancti afflatu. IlI. Ιι exte, deus Iesus moum , tetigit eum , dicens 'la , modetre et Vict&ria MI G coassi in mundata est lepra eius . Extendit manum super hunc alicisque cliem sine. . infit mox , ut carnem tuam vivificam esse ostenderet , ut pol ε Dei Uerbo 'Personaliter uni iam . Leprosum porro tangendo , non solvit legem , quam KCi. yassiis. adimplere venerat : Lex enim contactum leprosoriam non vetuit , ut sanarentur , sed ne tangentes infireremur ; Christus autem infici non poterat. Certe omnia i opera dIvina virtute patrata exempta semper fuilla , praeee- piis ritualibus , colligitur ex eo , quod Tissaeus pueri mortui eadaveri incubuerit , si ei vitam restiι ueret , quηmvis lex cad veris contactum pro- 4.sses hiberet . Leprosum praeterea tetigit Chrillus , ut animae lepram magis , quam Corporis , Orgienda tu esse ostencteret . Tetigit , ut contra Manichaeos carnis alium piae veritatem probaret . Tetigit , simulque imperiale verbum adjunxit , Volo . Mundaro , id est , mundus elio , ut se Dcum esse dzmon s. Ambe. l. . itraret . cujus uerbo de voluntate omnia fiunt . Tangit non dedi ratus, εν in Lae. n. 3.
so mundato filentium imperat , donec sese ostenderit Sacerdotibus ; ne si Marth. vulgata fama factum cognovillant , ipsum ver δ mundatum non esse die rent , cujus mundities ipsorum judicio comprobata non esset . Sed vade
Inquit , ex confinio Caphar iam , ubi sanatus est , Ierosolyma , ubi S eerdotes degebant . Ostende ιι Sacerdoti . duod ideo imperavit , ut Legem ς ωὐc, .lse servare Ode aduret e dc ne extra civitatem Sc consortium hominum ma Η, ii nere cogeretur Leprosus , cujus mundities 1 summo Sacerdote agnita , de M h. declarata non fuisset . Tum ut humilitat m exemplo doeeret , debitamque H ec. in Sacerdotibus reverentiam et tum denique , ut mundatum videntes leprosum, *μμ'
credere ut Salvatori , aut noo criae reat . Si credereat , salvarentur:
233쪽
s non erederent , inexcusabiles forent . Ideo δe minus offerrat iussit Mois. - - sala a Lege praeceptum . In testimonis is illis , ut testata illis fiat in noeenis
V. ' aia mea , quem ut Legis adversarium calumniantur , Sc virtus qua miraculum curationis tuae sum operatus & accepto munere , te ver ε peris Heque mundatum este , negare non polline .
Miraculum sanationis leo ros editum , cum Iesus esset in una ei vitatum, refert S. Llicas , id eit in pro ob unam civitatem , scilicet Capharnaum , ut constat ex hoe loco et Nam Levitici ε 3. urbium in Rressus leprosis proh ἰbeis tur . Similis modus oquendi in scriptura non semel usurpatue . Christus in Ierusalem palIus dicitur , quia Prope urbem crucifixus est In Calvariae . monte . In Arca fuisse urnam auream Manna plenam , Sc virgam Aaron. Apollo lux scribit ad IIebr. s. 4. id est , propε Arcam , in qua nihil fuisse, praeter duas Legis tabulas , constat ex ε. Reg. 8. s. Sic quinque Reges' Amorrhaeo,um cum exercitibus suis contriti dicuntur plaga magna , Sc proinfligati in Gobaon , id est . propε Gabaon , Iosue t o. ro. SIe filii Dan ca . si metati dicuntur Carjathjari- , id est , proph urbem illam , Iudici 18. ra. Jnde sequit ur : QEi lcem ex eo tempore eastroruis Dan misen aecepit , ctes post ter/um Orjathiariis , ἐd est , illi ab occidente est.
U. Cum aute in introisti Capbarnaum , accusit ad eum Centurio , roxam eum, O dicens r Domine , puer meus Iacet in domo parabilivs , di inale torfue-tur . Eadem filii oria hic & Lucae 7. t. narratur . De eodem Centurionea si , circumltantiae probam . idem miraculum , eodem loro , scilieet in Capharnaum , eodemque tempore Patratum . in servo Centurion s , e ques. Ang. ιδ ης paralytico . Uterque Evangelista Centurionem dixi se refert : Non fuis di. ..ui. e. ,.. xητε δ 3 ut ntre, sub ica. M meum . S..Mat h. poli mundatum leprosum, Cen. 'v' aurionis aceeitum a d. Iesum commemor ad I S. Lue. mundationis leprosi postea meminit . Rem quo gesta est ordiae . Marrat Matthaeus , resumit Lucasqucid praetermiserat . Poti finem scilicet sermonis Domini in Mante . Chri-llum in pressum esse Capharnaum scrib e , quia non ante sermonem urbem illam ἐntravit ε sed non expressit , quantum fuerit intervallum temporis r soc autem temporis intervallo mundatus est leprosus . Accestis ad rara ra
Muris , non per se . sed primo quidem per Seniores Iussorum . deinde
per amicos suos , cum Claristum in domum suam venire audivinet . Nam di Deum orando adire dicimur , P ehr. ε. δε. 7. as. v a. ε . s. de in fra , C. et . v. δ. Joannes dixisse dicitur , quae per Discipulos Nuntiabat r
- gula Iuris . Centuris , qui centum hominum , peditum , .cohorti praeerat , Aomo Gentilis . in Iudios lamen tanta benevolentia propensus , ut Syna
Servus meus subita correptus paralysi , periculos delumbit , iamque moruel proximul est . Non statim ait , Dic vit curetur , veritus, ne tanto be- neficio indignus esset ἰ sed calam; tatem dumtaxat suam exposuit. VI. Te uis illi Iesar : I go veniam . N eurabo eu in . Centurioni vespon-HIlle dicitur , quod lunae s ejus ti omine venientibus respondit , de quibus Lucae g. Iesbs autem ibat cum illis . -. . VII. Et rej cndens Centurio , ait a Dowine . nou ssis duest , ut intret A. iis M. ih sub retium meum ἔ sed eat to in ese verbo , ct fanabitar puer iseus . Senioressu daeorum quos ad Iesum miserat , minus fidei , quam Centurio, plum vero vanitatis habentes , non sunt functi fideliter legatione'sed partim non credentes , poste Christum folo verbo absentem Paralyti eum curare , partim Oileudere volentes , tantum se auctoritate valere , ut Cnristum adda
234쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensis Litterasis. χο
cere possent , eontra quam in mandatis habebant , illum to earum , ut Minniret . L e suo stiam addiderunt , quod N. Lucas refert : Suia digrus est, in Me illi praestes et Miligit enim gentem nostram , ω SsusIuam Use aedifieavit nobis . Id ubi didicit Centurio , Iesumque non Iong ε elis a domo msua , misit ad eum amico , ut Lucas refert & per ipsos dixit : Do i- ne noli vexari r Non enim sum dignus , ut Iuὼ tectum meum intres e Propter quod ine i ρ uis n- sum dignum orbitratus , ut venire is ad te . In dianum se profitetur , cujux in domum Chri lius veniat , quia Gentii x . Ma gnam scilieet vitae partem in cultu falsorum Deorum se exegisse sciebat ;. ideoque Iudaeos , in quorum etiam gratiam Synagogam extrui curaverat, convictum lauar propiorem videbat abhorrere . Se peccatorem agnoscebat ideli nec ipse ad Iesum acce re ausus eth p nec sperare hunc honorem , gratiamque , ut in domum suam veniret . Set tantilis die verba . Iube unico veνbo , & sanabitur servus me ux . Dum confitetur , qui unico verba-lo facere possit , quaecumque voluerit : Ine dixit , est facta sunt VIII. Nam ω ego bowo fumi sub potestaι e constitutus , habens Db me mL SJoa.che. it
vo wερ , Fae hoc , c, ωcit . Coelelieini militiam animo coaeep Ie se cujus Chtilium Ducem ae dominum esse credidit τ eus etiam mortem ipsam ac moi x , caeteraque omnia sic elle subiecta nom dubptavix , ut non ulli mi - lites fit,i . imo ei iam inulto, magi v I proptereae dicere non ambigebat : Ego
ex iis hamo sitim sub ροι ara constitutus et hoe est Tu rarus, ero bomo : Fgd sti se poteΠσι e , tu die/δ hub potestate aeon et . Si ergo 'se qui Biso suis , c, te Iub ρotestata aliena , tot lautoque facis ροφὴ in e .re : quid est , quod Ia- ις cere ine non ρops , qui fae Deus es, , ω sub Hiens preestate nou es I Non .e enim quasi simile quoddam affert , se a comporationis piae: tantia hoc dicit, ..Chrillum plurimum praece uere simi Scans et ia ubi si ego qui fitalis sum his Aquibux impero , ει sub alterius potestate conlii tutus tamen Propter Fr - . 3vam excellentium praefecturae , nemine repugnante sunt , quae iussero . quam
vis diversa fini et Arii eniis dico' , inde , in vadit : alii , Veni , ω venit: Quanto maris ipse ad finem perducere po eris , quae jusseris y Chri tun igitur etiam morti imperare posse , ut servo dominam , his verbis significavῖt ς nec potis mortem in quemquam per vetare , si Iesim et absceder jusserit . Ait autem Centurio se Ia, potestate eo nititutum , se licet non Imperatoris tantum . de Procuratoris Iudaeae , sed 3c Tribuni inlitum ; Sc tamen ita alios viculim imperium habere , qtar secundum disti plinae militari si Ordinem Hlla eius Gequutatur I ut mirum non sit , si Chrstiis , qur nota subalterna , ut ipse , feci planε sumnis ac libe prima potestate praeuitiis est. vet unico verbulo iubenti omnia paseant , mortisque ic mors ipsa Obse
admirantis more se hahuit ac lactatus eii , ut addante R idem admirari ,. a que Imitari doceret . Propriὲ enim ad nsi rarire , qu videt effectum , & ignorat causam : at Chrylus vii indem Centurioni dederat , illvit eausam ignorare non poterat . Aa verδ s inqui e S. Augustinuς astur ea in tu cord R ne l. r. canturionis operaνatur , qua 0le qui miraritur ι Et prosecto σω'Ilias est , ς rara Ad.
235쪽
Genesi cotta Maaichaeos se a rea. s. s. '8.
intratur . Sed Iesus qui omnia praesciebat , quod mirandum ovis commendabat , mirando laudabat . . . Omnes ergo tales motat ejus eo a perturbat
antisi Iuni nna , sed docentis Magistri.
Non inveni tanta is fideis in Israeι r id est , Inter Israelitas antehae s
naios , quia vim divinam esticacem esse credebat sine ullo conta eiu , Ac so- Io verbo posse operari . Non autem comparat Centurionis fidem eum fide
fingulorum , etiam Apostolorum , 5c be . tre Uirginis a sed eum populi fide. Sic enim solemus aliquando generaliter loqui , ut eos de quIbus dubium snon eii , excipiendos intestigamus . Sic dicit Rex , illum , aut illum hominem esse totius Regni sui potentissimum 8c ditissimum , haud dubiε se ip-siim excipiens . Sic Chrhius non surrexisse maiorem inter natos mulierum Ioanne Biptista a It , non comprehendens se ipsum in generali illa loeutio. ne . si e cum dicit , se non invenisse tantam fidem in Israel . familiam suam , id est . Eeat .m virginem & Apostolos non comprehend t. X. Dico cute in τι his , quod muti ay Oriente s. Occidente veniene, ct reis rebent cum Abrahais , Ibaae , ct Iacob in Regno caelorum . Sensus est , quem Admodum ille Centurio Gentilis , de potentia mea ae Divina virtute supra Iudaeos persuasus , ad me venit , servique paralytiei sanItatem Impetravit ; ita ex Gentibus plurimi , simili persuasone ad me venientes , salutem aeternam consequentur . Respicit Christut praedictionem Jacob factnm. Genes. 28. v. l . quam proximὲ adimplendam esse docet : Eritque semen tuum uos Atilpis terrae t dilataberis ad Occidente in or Orientem , ct S tertrionemo' Meridiem e ct benedicentur in te , G in femine tuo cunctae eribas terrae. Or Ientis se occidentis nomine clinctas orbis regiones Christus hic significat . Reeumbent , pd mensam e metaphora sumpta . eonvivio, in quo homines e audiis , Fc hil ritati dant operam , quo symbolo Regnum coelorumno. semel in Scriptura sacra fit nificatur . Judaei tam sanctos se existimant. ut eum Gentilibus nolint ei hum stimere ; at multi Gentiles eum ipsorunco Majoribus , primisque Iudaicae Reipvhlicae fundatoribus , Abraham . Isaac, de Iacob , quibus primis Deia est Messiae , ae Regni coelorum promissio,& quorum prae .ipti ε Deus vocatur omnium Dens , in coelesti mensa recum heno , In Regno coelotum g ηudiis aeternis persenen ur.
XI. Filii autem Rex ni ejicientur in tenebras exteriores et ibi erit fletus , sstridor dentium . Iudaei vero quamplurimi , qui Regno coelorum qirafi nati ex destinxti erant , ex foede iis a Deo cum ipsorum maioribus initi privI- legio . nisi ipsi se indignos praestarent . ejicientur 1 Regno , ubi aeterni convivae non egebunt lumine solis , neque lucernae , quia Deus ipse lux eorum erit ἔ eiicientur In quam in tenebrieo sum Inferni carcerem ,
gloria coelesti in cruciatus sempiternos . Coenae convivales apud antiquos vespere heri solebant I idebque aulam In qua celebrabantur , multis iacibus accen fis illumin3re mos erat , cum nee essitatis gratia , tum ambitionis Ze pompae . Qui ergo in cccnaculo erant , in nansno lumine ; qui verbextia coenaculum a in magnis tenebris versabantur . Hi ne sumota fimilitudine , Christus eos , qui a Regno coelorum axe ludentur , eiiciendos fore ait in tenebras exteriores . ubi Deo vero lumine in aeternum orbati , supinplicia gravit lima dc nusqnam finienda patientur . Tenebrarum nomine earcerem in Seripturis appellari , notum est . Psalm. Ios. Sedentes in tenebris di umbra mortis , pinctor in mendicitate di ferro . Isaiae 49. s. Si diceres
his qui olacti sunt , Ixite ; ct bis qtis in tenebris , Pevelamina . SapIentiae 17. a. Dam eum persuasum labeat ia0tii posse dominari nationi sanctae . vin-
236쪽
Secundum Mastharum. Cap. VIII. Sensus Litterasis. χος t
euiis tenebrarum s longae noctis coisndit , inelusi sub tectis , sigitisi perpe
tuae providentiae jocuerunt . Erat porro Ierosolyinis , ut in quibusvis aliis grandioribus urbibus , praeter alios carceres leviorum scelerum reis det ἐ-nendis aptilli mos , unus prae caeteris horridus & tenebrosiis , & grqvissima capitis poena inuic audis destinatus , extra pomoeria civitatis , clui ritas Letibo vocatum Villa'audus observat , quasi locum iter coris' , quod male v li,. factores i. velut urbium sordes , illuc conjicerentur . Huiusmodi ergo car- in Ap ' ceris nomine ac symbolo , qui tunc temporis erat in maximo horro eis, urbi,,aeae m. '& ob densistimas tenebras vocabatur Tenebrae , & ob stum dicebatur Te- pii Istrosol. I. nebrae exteriores , Chri lius inferni carcerem significat , in quo damnati in- tolerabiles aeternosque cruciatus patientur , summamque inde tristitianus& rabiem , fletu ac dentium stridore expressam . Ex quo resurrectionis corpor uin veritatem S. Hieron mus probat . Si fletus oculorum est , inqui , ω Hier.itie. . fluidor dontium ossa demonstmi r vera est ergo corporum , G eorumdem mem- h brorum , quae ceciderant , resurrectio.
X I. Et dixit Iegus Centurioni : Vade , ω sicut eredidisti , Di tibi . D
fonatus est puer in ilia hora . Dixit Centurioni , id est , Centurionis amicis , ejus nomine supplicantibus . Vade , Hebraismus est Scripturae familiaris , quo significatur concedi quod petitur . Sicut eredidisti , me absententcorpore , praesente in Maiestate , solo verbo servum tuum sanare polia , em - ., Actum habe , dc optatis fritere . Et fanatus est puer in tuo hora : Eo ipso momento quo Christus locutus est , i morbo perfectε convaluit . Undε Versio A thiopica hie addit : cuis reversus esset Dux in domuis fuam , δα. venit puerum Iavatum . Quod etiam in veteribus quibusdam codicibus Grae- . . eis legitur .
XII l. Et eisin venisset Iesus in domum Petri , vidit IRerum eius Iacentem, eae febricitantem : s tetigit manum ejus , dimisit eam febris , ct sur
rexit , misistrabat eis . Id factum est post sermonem habitum in Sunagoga Capharnaum . Marc. r. v. 29. Et ρrotinus egredientes de bus ora , ve' s. Aug. l. a. uenerunt in domum Simonis de Andreae . eum Iacobo di Ioanne . Confer cum conici iuLucae 4. 38. Domus Petri dicitur , non quam possidebat , sed quam uxori ανδ ἔ- δε & s ocrui reliquerat , cum sequutus Christum est ; vel in quam se recipe re solebat cum Andrea fratre , quando Capharnaum & Rethsaidae versa han . tur . In altera enim harum cIvitatum , quae vicinae admodum erant , milla Petri domum , certum est . Capharnaum fuisse verisimilius , ad ebque misse . socrus ejus propriam . Porro socrus Petri ex gravi febre deoumbebat. m. - .dit illam Jesus , utique iuvandi affectu , quamvis pro illa a Discipulis rogaretur . Et tetigit manum ejus : id est , erexit eam onrehensa manu Hur, ut Marcus explieat . Et d misit eam febris, ipso scilicet vivificae carnis con tactu continuo fugata . Et ministrahat eis , parando cibum Se necessaria Ie- s. Hiee. , su , ejusque Discipulis . Natura boMIuuin isti timodi est . ut 'OR febreis ma- buus ioc .m' ogis lassescant corpora , ω incipiente favisate , ae rotationis mala statiant. Verum Ianitas quae confertur a Do inins , tota simul redit et nec sufficit esse sanatam, sed & virium subitae perfectaque restitutio.significatur his ver his , Surrexit ministrahat illis. X iv. Vespere autem facto , oblis erunt ei multos dae uronia habenter e ce ljM . ciebat Diritus verbo , ct omnes mas bahentes eurevis r ut adimnferetur quod '' . dictum en per datam Prophetam , dicentem : Ipse infirmitates nostras acceρit, Est aegrotationιs nostras portavit . . Vespere autem facto , Sabbati scilicet,
quoia finiebatur vespera , eum μι jais occubuisset inquit S. Marcus ) quod The0phyl. d. observatum voluerunt Evangelistae , ut innotesceret Cluistum nullos labo- . exir Gang. TOM. I. - - ' D a IM
237쪽
res quantumvis IntempestIvos defugita ut homines curaret , omnἰbnsquehcn taceret . Obsularuxi ei multos daemonia Bahantes . Multi tunc temporis erant a daemone vexati , Deo permittente . ut Filium . se mi dum otienderet ad diis alue n. sum opera diaboli . Et ei&Iehat Dirit tu verbo , imperans ut e corytaribus hominum exirent , eoque se non cςlestium , 3e terrestr umTer . in Apo. dumt2x t , sece de inter notum supremuin domin tim demonstrans . Merctio dae.
Nonum , est hominia eversis . Sic inal tis spiritali a priis ordio an Alcata est iub ininis exitiuis . Itoqne corporibus quide in Cae valetudines Ixstixunt , ω ali
. 4 cest 1 . Suppetit Hiis ad titramque substantiam hominis adeunda is subtilitas . G texuites Itia . Cur Isti alios in Chri iii nomine clamones ex e ne gumeno. Ium corporibus eiecisse , Tertullianus teliatur , his verbis Ethnicon eo minpellans : Gatisr hἰe ali is sis tribunalibus vestris , quem dae Mone vi cou-yci . Iusti, d quolibet Christiano loqui I ritus ille , ta in se daemonem eoηHεbitur
de vero , quam σ/ihi Deum de falso . . . . Atqui omnis haec nostra in illos Disinatio cr nisas de no iniustiona Christi valet, oe de commemoratione eortiis , quaetbi d Deo her o, b truis chr um iwMinentia exp. iant , orsa in timenter in
contiactu , deque a atti noctro , conteismatione εν ranaesentatione lanis illius correpti , elisis de eorρονibus nostro imperio excedunt inviti est dolantes , cevobis praesentibus .rtib6rautes . Quanto majorem in daemonex potestatem ha buit , qui tantam se tuis suis pote itatem concessit I Et omnes inale habentes, qui ipsi oblati fuerant , curavit potentiissimus & beneficentistit ius raedicus I. . - odi teretur quod dictuis est per vatam Propheta is , dicente- : Ipse Infirmitates nostras accapit , ct aegrotationea nostras portavit e Infirmitates tam corporis , quam animi sustulit . Isaias proprie , 8c primariti de' peeeat Ixloquitur , quod Sanei ux Matthaeux ad morbox corporis accommodat , fi equi a Christus corporix morbos nonnisi propter morbos animi curabat , sive quia morbi corporis. sunt poena fluctusque me ati . Unde Ac illo ram curatio. Prophetae vaticinio consequenter , & secundario signifieatur ac prae-- dicitur . Primum. sensum expressit S. Petrus his verbis di Qui peccσta nostra r xi 3. 3 - isse pertulit in corpore suo super luxuis : Secundum S. Matthaeus in hoc loco . - Quia enim peccata sua , Eleanasque miserias homines non vident, nee spiritualem gratiam aeternaque bona in Christo quaerunt plurimi ; ideo S. F vanis gelidia in morbis corporis voluit peccata , de miserias aeternat hominibu ficonsideracidas proponere , dc pe1 corporalium morborum curationem , mentes eorum erigere ad agnoscenda de expetenda spiritualia , de aeterna Chri-- sti beneficia . Ostendit ergo hoc loco , senium , finem Sc usum miraeulorum Christi non hune esie , quasi morbi atque miseriae corporis maximum v etient hominibu fi malum , aut quasi earum tantiim levatici. a Christo quaerenda effet I sed quia morbi corporis sunt essectus & poenae , nec non typidi figurae morborum animae , ae praetudia poenarum spiti tualium , & aetermnarum: ut his miraculis doceremur , in Clit illo implaium esse , quod haia 33. de Redemptione huniani generis a peecato, & morte' aeterna lar, tum est; nec milius promptum ac potentem ede ad tollendas spirituales , 8c aeternas nostras miserias , quam ad tollendos , ae sanandos morbos corporis hic se . exhibuit . Ine infirmitates vostras cccepit , ε, a rotariores nostros portavit. Quod de peccatis dictum a Propheta Saneius Chrysolio miri censet , ut cum s 36, chi J n e conveniat dicente , Ecce Agnus Dei , ecce qui tollit 'ecatum Mundi . . a.. is Cur ergo . inquit , de morbis io Evangelista interpretus est ι Certe cut hi-
238쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensus Litterasis. 11 t
aegrotationes inultae inde nascantur ἐxv. Vident cutem Iesus turbas Multσι ci Vm se , iobsit De trσns stet is . Ia ulteriorem ripam lacus Genesareth abire se velle Christus Diseipui ij si enifieavit , shique navim & caetera ad trajectum necessaria parari iussit :Τurbas autem fugit , ut ollcntationem 1 ratium , de vanam gloriam fugiendam exemplo d ceret . . .
1 ris . Fe dioit ei Iesus et Vulpes foveos babent , s volucres earn nidos r H ιitii oti rem heisinis non habet , ubi coρωι mclinet . Legi speritus quidam iuria bis praestantiorem se Put Ans , ut superbum erat illud hominum genus , ad Christum aceesiit , seque disciplinam eius sectari velle prosellus est , illique perpetuo adhaerere , non perscctionis , sed lucri di gloriae Rodio , speratis Christo toti miracula ede oti P Utcutiam saecularem ingentesque divitias brevi adfuturas . Sed Christus animo , ac ic niui nterrogantis , non verbis respotiis dens ait : Pecunias te speras collectu ruta , fi me sequaris Nonne uides, nee diversorium mihi esse , nec tRntum quidem , qnantum avibus, id est,ner tabernaculum quidem ex frondibus dc ramis contextum et ne quidem humile iururium , ubi. quiusce Ic pusum b injuriis aeris tuitis ; Clim vulpes, animalia hominibus invisa dc noxia , foveas habeant , ubi commodε lateant, dormiant , dc ab aeris injuriis Protegantur ι Filius autem hominis , non ho hei tibi eo e reιlinet. Se Filium homi is Christus vocat , commendam n bis , quod militi cordi4er dignatus eii esse pro nobis, nemp8 magnum illud Inearnationis , de exinanitionis suae beneficium ; & se illum ipsum esse si-enificans , quem Pr Phutae Praedi erant CδInem assumpturum , eoque ipso nomine Fuisis hominis appellaverant . intenditur ergo ποώδε αδ hoe Serpyeis repudiattiis , quὸd nnorum Pi ens moguitudiuem , sequi voluerit Samotorem, . tit lucra ex operam mi oculis qu/σrcrex : hoc idem demerant , quod εν Si is Monus a Petro einere voluerat . Tolis ergo sides juxta siextentia in Domin
conde innatur , ct dicitur ei οῦ Quid inc propter divitias , re Iaculi Imra eu-pis sequi e cum tantae stin poverιotia , ut ne hosρitiola in quidem babeoin . f non meo utar tecto ι Non ergo Scribam illum duris verbis Christus repellit. sed moiandos illi mores ac audia docet , si illum sequi velit , ejusque Visscipulus esse- xv IL AEus autem de Diseipulis ejus ait illi : Domine , permiste me 'H-miam ire , F sepelire patre M meum . Iesus auteM σit illi e Sequare me , , o Ginitte mortuos sepelire MortDos suos . Alius 8 Discipitiis , cui Christus
dixerat , Sequere Me , ut hὸbetur Lucae P. ys. quem tu ille Philippum unum ex duodecim Apoliolis , trauit Clemens A exandrinus lib. 3. Stromatum ,
Metiis . Adelle patri quandiu vixerit , vel patrem iam defuneium sepulturae mandare . Ait illi delus : Sequere Me et relictis omnibus , & hoc etiam pietatis officio , mihi indivi ouus adhaereas , mihi pareas , eliin alii non desint , qui patri illud impenuant , Se ad rem maioris momenti voeeris , scilicet ad Evangelii professionem , & praedicationem . Diinitte mortuos se-petire Mortuos suor et iis qui mortui sunt quantum ad animam , peceatoribus se ilieet , qui Dcum animae vitam amiserunt , ni mitte curam sepeliendi m irine uos sucis , sibi si miles , corpore scilicet mort ros . Tu veris vade, ει gn--Hia Ru-- Dιi . Curare patris fusus , de pia res erat de necessaria Vult tamen Chruuis eam posthaberi , dum eodem tempore melio iis, lon-
239쪽
arx Expositio Sanisti Evangelii
geque maior Is negotii opportunItas daretur , Dei glor Iam & animae saIutem spe ei antis . Corpus anima deltitutum , ut Philo Iudaeus explicat , si- gnificat res omnes , quae corporales sunt , εc ad animum n hil pertinent rΑb harum rerum eura abstrahere se debent , qui Deo inserviunt . in hujus rei figuram Lex , tum pontifiei Maximo , tum NaIaraeis praescripta erat Levitici a o. & Nitin. 6. ne quantumvis proximorum ex qui is inter ellem . it. ει- - inquit Philo maneat sever impollutus , Eon attingevs corpus Legibu, De-Mortuu/u , ut paratus tu i temporibas perstat preces , ct sacrificia progene-ciatibas. P re humano , vulio intercedinte i eiamento . Nam elis Deo dicctui sit , NIancti Ordiσis princeps , debet seorsim se haFere Θ rehus renitis : neque libe- rortiis , neque parentu in , neque fratruri ita smyre vivet , ut ori Dist , aut . . diferat quicquam eorum . quae quamprimum feri ορttinuis est . Cum igitur titilliani Sacerdotes de veli Narorei vocentur , ad illos , 3e praesertim ad. Evangelii Praedicatores eri Eechiae Miniit ros proprie mediat Lex illa sibi-ritaliter intellecta . Huius itaque sensum hic explicuisse videtur Chrii us , eum ait Discipulo pollulanti lieentiam curandi paternum fumis , antequam illum sequeretur : Diωitte meridies sepelire mortuor suos . oi tenuit denique, auditori uoctrinae coeleuis nihil eii e praeponendum , sed rapiendam ambabus manibus discendi occasionem t Ahi enim rem maximam , consectition m ,
aut iacturam vitae aeternae . Etiam sepelire patre- , tardum erat si ei in quit Tertullianus. XUlII. Et ascendenta eo in navim lare , secuti sunt eum Disei'uli elut e Et
Me motus inagnus factus est in Mari , ita ut nodilania operiretur stuctibur; ipse ver) dormiebat . Urta tempestas in Mari Galileae ,, seu Tiberiadis , seu iis Laeli Genesareth , volente Christo , ut Discipulorum suorum fidem pro .haret . lple vero dormiebat , somno quidem naturali , ad probandum naturae susceptae veritatem I sed voluntario . 8c accersito , ut tem estas fine ejus consilio orta videretur , 5e suorum diffidentia proderetur . Dorinie butautem in puni seu r cervical , ut ait Sanctus Mareus . M acresterunt ad 'eum'. Dise u i εjtis , Est piscit eruari eum , dicenter : Domine , fuiva os, per iiuus . In summo periculo versemur , nisi nos adjuves . Et dicit e s Ie- ιι : Quid timidi et Iis , modicae Dei I Ouid timetis me praesente , quali ve siri curam de dormietis non geram Tunc si eus imperavis ventis , s instri, θ' focta eLI tna titilitas inagna .. Tempe ita te in imperio suo compescuit . Ominiustus eri tento , est dixit Mari : Tace , ε, ob istitesce ; ut refert S. Marcus . Figurata locutio est . Imperium enim , increpatio , dc n inae Iroprie diei ae non fiunt , nisi respeeiu creaturarum ratione praeditaminia .ic autem tantum fgniscant vocem eius filisse emeatem ι ita ut venti remare auctoritait , dc voluntati eius obediverint , non quidem sentiendo , , sed motum in imperio impressum suscipiendo , & sequendo . Sie omnes cre turae feπtiunt Creatore . Nuσ3 enim incre adiit , oe quibus imperavit, seu Litici imeranteis , usu errore Haereticorum . qui σ-n a putant Onima sis. sed
in est ne conditoris , quae apud mi infe fi bisse , illi seUbilia fluvi . Cum autem ad Imperium Christi subito sedata esset tempestas , Sc mare tranquil- Ium facili na esset , komines miraιι sui t ; tum nautae , de alii qui line ipsa in navicula erant ; tum ipsi Discipuli , qui hus dixerat r DPi est sides et e-stra ' ut se tibit S. Lueas , limrntes , mirora sunt , ad inpiceis dicentes : ustii est hἰe , quia venti , G ware obedis ut ei
240쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensis Lliteralis . ara
etoriam ad Mare Tiberiad Is . Cuius fines eum Christus ait et Isel , occurre in Lue.8. . runt ei duo daemoniaci , de monumentis exeuntes , in quibus habitabant, domibus exclusi . SepuLhra veterum cauernae erant , aut in rupibus excialae , aut lapideo , vel lateritio opere cameratae . Illuc Enerxume nos illos daemones compulerant , ut illos acerbius torquerent horrore di faetore loei; ut odio humani generis mortuorum corporibus illuderent ; ut viatores il-dine aggressi , majori horrore Percellerent , illisque mole it i essene ; ut deantque persuaderent superi titiosis hominibus , hominum n nimas in d mones mutari . Et ecce elamaverunt., dicent. s : Quid nobis G tibi , IUM Fili Dei Venisti his onte tempus torquere πω ι Quid tibi notiti cum rei , aut negotii est Quid nobἰs mole lius es ι Filium Dei vocant veritatis evidentia coacti,& ianviti . Sciebant enim , cum esse cbriptum . Tantum ver b e s innotuit,
quantum voluit e tantum autem voluit , quantum oportuit . Sed innotuit
nimirum reservari se norunt , in tortaro tractandor , Sc Mnculis aeter is seu, calix v. alligandos ; quamvis & nunc ubique suarum circumferant tormenta poenarum , qui in aere & in terris cir tu ire , ad exercitationem , aut punitionem hominum , a Deo permittuntur. Sed torquentur daemones , cum nominibus nocere , vel eos tentare prohibentur ἰ torquebuntur magis , post magni iudicii diem , in abydum relegati . Unde S. Lucas notat , quod
Rogabant ilium , ne Heroret illis , ut in obfais Dent . Veni R i ante tem pus torquere nos Sive quia Iubitum tuis fuIt , quod futurum quidem , sed earatas opinabantur ; Foe qaia perditionem suam , hane 9sam dicebant , qua flebat , ut cogniti spernerentur . Et boc erat aute tempus is id eν, ante tem, pus jud cii , qao aeterna damnatione puniendi fiant dum omnibus erisis haminibus , qui eorum societate detinc tur e flevi Veligio loquitur , et te nee 6aIli nec follitur . Quemndmodum si servi fugitivi post multum temporis domi