장음표시 사용
241쪽
2o4 . Expositio sancti Evangelii
tenus post finem v Itae coronemur eum Ili Is . Sed quam seselires fua/ earuσαbs , adhuc hodie in Getista , qui nee admiranιur eum istis , eo quod non euis rant iAtelligere quae dicuntur ; nec eredunt eum delibus , ut adbibrant ine-ditationem veris ; nec agunt cum Apostolii , ut posui ossequi Regnum , quos proinissum est praerextibus ιFrat enitu docens eos , sicut 'otestateis habent , &C. Quam sententiam S. Gree. M. i. S. et g. Μλη nus hunc in modum explieat e tam imperis docetur . quod priissa3. Molatum vitur , qua in dieatur . Nam dot7rius DbtrahIt fiduciain , quando eouscientia T praepidit Hargiagis . . . unde etiam de Domino scriptuin est': Erat enim docens. . . . .. scut pote ita tena habens , non fit ut Scribae de Pharisei et Singniariter ησει - .
que se strine aliter solus , ex potes'me bona locutus est , qui i firmitate mala nulla commisit . Ex divinitatis ρωψρ8 potentia habuit , id quod uobia per humanitatis tua innotintiam Ministravit . Rect8 autem subiungitur : Et ασα sicut Seribae eoruis , o Pharisaci : Hoc enim habet primum doctrina om arrogantium , ut humiliter nesciant inferre , quod doceant ; de recta quaera sapiunt , recte ministrare non possint . In verbis enim eorum proditur. quod cium docent , quasi in quodam si hi videntur sublinritatis culmine re- silere . . eosque. quos docent , ut longὸ infra se positos . velut in imo res piis N ciunt ; quibus non consulendo loqui . sed vix dominando dignantur . Reinys eu autem his per Prophetam Dominus dicit : Vos autem ιυμ avsterhate M imperabatis eis , ct eum potentia . At acontra , vera doeirina laniti vehe- mentIus eIationis vitium fugit' per cogitationem , quantis ardentius Vettio m rum iaculis psum Magistrum elat onis insequitur . Cavet en m , ne eum M magis elatis moribus predieet , quem in i corde aud entium fueris sermoniis Μ hres insectatur . Ilumilitatem enim quae magistra est omnium materque vir si tutum , & loquendo dicere . & vivendo conatur ostendere , ut eam apud νs diseipulos veritatis plus moribus , quam sermonibus eloqua ur . Unde Sa -- is eius Paulus Thessalon rcensibus loquens , quasi e ulminis proprii Apostolatus. M oblitus , ait : Facti sumus paνvuis in medio oestruis . Haec Episeoporum sis Doctorum , Contionatri rum scit ma . vitae sanctitate auctoritatem serrnoniis hus suis , atque doctrinae conciliare debent ; ambitionem Ac avaritiam fuiseere I charitatem , humilitatem , mansuetudinem in omni conversatione o ua , atque operibus exhibere ς pietatem sectari . Christi morti fit Reionem n i 'c de eruc;s amorem amplecti ac praeseserre ν sibi dictum arbitrarν , quod scribit ad Timotheum strum Aposto Ius et servivis esto Detiuis tu verbo , in λπια-,i. c.'versatio e , in charitate , in fide , in castitate . . . . Auende tib ,
doctrinae r insta in iliis . Hoc eniis faciens , ct te i am μιτων facies, eae eas
242쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensus Litteram . aos
testatem docebat , ne putaretur os lentatio ere quaedam ac praesumpt o g- nus illud docendi. , id ipsum etiam operibus exercet . Curat enim qui si po- testatem habens , ut nihil iam omnino turbentur ita eum audientes doeen. ιι item , quem dinodum videnr etiam signa facientem . . II. Et ecce L prosus venient , odorabat euin , dicens : Dowlne, fi νI3 , ρο- res me mundare . diantius Marcus cap. 1. & S.ima. Lucas ea p. s. alia prisis narrant miracula , ex quibus quae iram praece nerint , incertum est . Idem te is prosus eli , cunis tres illi Evangelinae meminerunt ; quod idem gestus , ea dem infirmi Duplicantis . eadem Chri ui sanniis verba Ostendunt . Mors. hol ea in , protitiens in iaciem , ut narrat Sanctus Lucas . Quae adoratio non civilis tantum , sed religiosa fuit et neque ipsum , ut hominem saninum, aut Prophetam dumtaxat ; sed ut Deum re ver Itus eli S adoravit , ut sequentia vel ba comprobant , Domine , si vis , potes me mundare . Non est opus , ut ores , alteri uise hominis opem, aut vim medicaminis adhibeas; sed sua, voluntate & imperio me a lepra mundare , priuinaeque sanitati re- .siit uere potes , cum veras .Deus iis , proindeque omnipotens . Jesum enim Deum e M , i ei at edoctus interni, Sollitus saneti affatu. III. Et exie idens Iesus mavum , tetigis eum , dicens 'Io . mmdetre et Uictor. nt Io- ει consepiis mundata est lepra ejus . Extendit manum super hunc alicisque clienus in c. . infit mos , ut carnem tuam vivificam esse ostenderet , ut potἡ Dei verbo: igis, Ai. Personaliter uni iam . Leprosum porro tangendo , non solvit legem , qtia ira ad imp Iere venerat : Lex enim contactum leprosorum non vetuit , ut sana xentur , sed ne tangentes infir eremur ; Christus autem infici non poterat. Certe omnia i opera divina virtute patrata exempta semper fuisse a praeeeptis ritualibus , colligitur ex eo , qucid Diyaeus pueri mortui cadaveri incubuerit , si ei vitam re itineret , 'uμmvis lex cad veris contae um pro- Reg hiberet . Leprosum praeterea tetigit Chri itus , ut animae lepram magis , quam Corporis , Iugiendam esse ostenderet . Tetigit , ut contra Manichaeos car vis adumptae veritatem probaret . Tetigit , simulqtre imperiale Ferbanis adjunxit , koIo , Mundare , id ei , mundus elio, ut se D cum esse dzmon s. Ambe. l. s. strat et , evjus uerbo eu voluntate omnia fiunt . Tavit ustu dedi natus, , in Lae. n. 3.
so mundato silentium imperat , donee sese ostenderit Sacerdotibus ; ne si Matth. vulgata fama factum cognovissent , ipsum verὸ mundatum non esse die rent , cujus mundities ipsorum iudicio eomproba a non esset . Sed vade , Inquit , ex confinio Caphariis iam , ubi sanatus est , Ierosolyma , ubi Sacerdotes degebant . Ostende re Sacerdoti . Quod ideo Imperavit , ut Legem ς . e.
se servare o de adcret e de ne extra civit Mein & consortium hominum manere cogeretur Leprosus , cujus mundities a summo Sacerdote agnita , & Mreth. declaraia non fuisset . Tum ut humilitat m exemplo doeet et , debitamqtie - Ηφi. in Sacerdotibus rc verentiam οῦ tum denique , ut mundatum videntes leprosum, - ' ut crederent Salvatolli, auu noo mcdereat . si credere at , salvarentur: . si non
243쪽
s non crederent , inexcusabiles forent . Ideo Se munus offers iuNe Mosaica Lege praeceptum . In testimonium illis , ut testata illis fiat innocen-gia mea , quem ut Legis adversarium calumniantur , & virtus qua miraculum cur Rtionis tuae sum operatus ἔ & accepto munere . . te vere perfe-vieque mundatum este , negare non polline .
Miraculum sanationis leo ros editum , cum Iesus esset In una et v Italum, refert S. Lucas , id eit in pro vh unam civitatem , scilicet Capharnaum , ut constat ex hoc loco et Nam Levitici 33. urbium ingre sIus leprosis prohibetur . Similis modus 1 oquendi in scriptura non semel usurpatur . Christus in Ierusalem passus dicitur , quia prope urbem erucifixus est in. Calvariae monte . In Arca fuisse urnam auream Nanna plenam , dc virgam Aaron . Apos,oliis scribit ad IIebr. s. 4. id est, proph Arcam , in qua nihil fu i de, praeter dum Legis tabulas , com stat ex ε. Reg. 8. s. Sic quinque Reges Amorrhaeos um cum exercitibus suis contriti dicuntur Haga magna, Sc profligati in Gabaon , id est , propε Gabaon , Iosue 1 o. go. Sic filii Dan ca-sir .metati dicuntur cauathiarm , id est , proph urbem illam , Iudic. ra. ra. Inde sequitur et Qui Deus ex eo tempore eastrorum Dan misen recepit , ω
est post ter uin Carjat a iis , id est , illi ab Occidente est .
U. cim aut an intro et Capharnaum , secessit ad eum Centurio , rogans eum, es dicens r Domine , puer meus Iacet in domo parsisticus , ct insiὸ torfue-tur . Eadem hi itoria hic & Lurae 7. t. narratur . De eodem Centurione agi , circumstantiae probam . idem miraculum , eodem loro , scilicet in Capharnaum , eodemqne tempore Patratum . in servo Centurion s , eoque paralytico . Uterque Evanges ista Centurionem dixisse refert et Non fum di. gnua , ut intres sub tectum meum a S. Matth. Polt mundatum leprosum, Cen-4urionis accestum ad . esum commemorat I S. Lue. mundationis leprosi postea meminit . Rem quo gesta est ordine , Marrat Matthaeus , resumit Lucas quod praetermiserat . Poti finem sci licet sermanis Domini in Monte , Christum Ingressum esse Capharnaum scritae , quia non ante sermonem urbem illam .ntravit g sed non expressit quantum fuerit intervallum temporis e Noc autem temporis intervallo mundatus est leprosus - Accessit ad eun Onιurio , non per se . sed primo quidem per Seniores Iussorum , deinde per amicos suos , cum Chri itum in domum suam venire audivrsset . Nam
S Deum orando adire dicimur , Hebr. ε. δε. 7. as. τ . 21. er. 16. de in-fR , c. st . v. r. Joannes dixisse dicitur , quae per Discipulos vi untiabat:
Et Sui facIt per alium , perinde est , ae si faciat per se's,m ; ut habet re
gula Iuris . Centuris , qui centum hominum , peditum , icohorti praeerat , homo Gentilis , in Iudet os eamen tanta benevole πtia propensus , ut Synagogam ipfis siti sic asset Lucae q. Puer meus jacet νη Dino paral tuus . 5ervus meus subita correptus paralysi , periculo decumbit , ramque mor-eὲ proximuς est . Non statim ait , Dic ut curetur , veritus, et e tanto beneficio indignus esse t; sed calamἔtatem dumta at suam exposuit. VI. D uie illi se sus : Iro tenta in eurabo euis . Centurioni respou. EIsse dicitur , quod Iudae s ejus Gomine venientibus respondit , de quibus Lucae r. Iesus autem ibat aeum illis . VII. Et restondens centurio , ait a Dowine . non μου dunat , ut intres sub tectum meum ; sed tantoin rae verbo , fanabitur puer iseus . Seniores Iudaeorum quos ad Iesum miserat, minus fidei, quam Centurio, plus verbvanitatis habentes , non sunt functi fideliter legatione d sed partim non credentes , polle Christum solo uerbo absentem Paralytitam curare , partim Oilendere volentes , tantum se auctoritate valere , ut Cnristum addu cere
244쪽
Secundum Matthaeum. Cap.VIII. Sensis Litterasis. χο
cere possent , eontra quam in mandatis habebant , illum rogarunt , ut Minniret . L e suo etiam addiderunt , quoa S. Lucas refert : Duia dignus e P. εὐ- Me illi praestet : Diligit enim gentem nos ram , ω ΟυπMais ipse .cd eavit nobis . Id ubi didicit Centurio , Iesumque non Iongε esse a domo 'sua , mi sit ad eum amicos , ut Lucax refert fle peν ipsos dix It t Doωine noli vexari r Non eni- fum dignus , ut Iub te Ita in meum intres e Pra mer quod est ine inuin πω suis dignum arbitratus , tit dienire is ad te . In dignum se profitetur , cuFix in domum Christus veniat , quia Gentilis . Ma gnam scilicet vitae partem in cultu falsorum Deorum se exegisse sciebat ;. ideoque Iudaeos , in quorum etiam gratiam Synagogam extrui curaUerat,
convictum suum propiorem videbat abhorrere . Se peccatorem agnoscebat τideli nee ipse ad Iesum accedere ausus est ἔ nec sperare hunc honorem , gratiamque , ut in domo m suam veniret . Sed tantiam die verba . Iube uni inco veνbo , Sc sanabitur servus meus . Dum confitetur , qui unico Verbulo facere pollit , quaecumque voluerit et lasse dixit , est facta sunt is VIII. Nam ct exo Boino sum sub potestate constit titus , habens Iub me mi- s Iotichrisim.
vo Mea , Fac hoc . G mcit . Coele item militiam animo coaeepte se cujus Christum Ducem ae dominum esse credidit τ eus etiam mortem ipsam ac Mmoi x , caeteraque omnia sic elle subneia nota dubitavix se vi non ulli mi - Iites fit,i . liho ei iam imilis, magim : proptere h meere non ambigebat : Ego
exiis homo sium sub potestata constitutus et hoe est Tu Deus, ero bomo: Fgd MD- tectate , tu dira δ hub poterasce aeon es . Si erio 'se qui Biso suis , ω .e Iub potessata aliena , tot tautaque facis potuis usta re : quid est , quod Ja- ιι Te ipse non pops , qui cie Deus es , O sub aliens potestate nou es I Non .ee iam q fi simile quoddam affert se a comparationis in aestantia hoc dicit, ..Cbrisium plurimum praecellere significans : Quba si ego qui similis sum his iaquibux impero , dc sub alterius potestate coacti tutus tamen Propter Fr ..uam excellentiam praedicturae , nemine repugnante sunt , quae luilaro , quam . .
vis diversa fine r AEia eniis dico' , inde , or vadit et alii , Veni , ω venit:
Quanto maris ipse ad finem perducere po eris , quae iusseris r Chri tuit igitur etiam morti imperare posse , ut servo dominam , his verbis fient ficavis nec potis mortem in 'itemquam pervenire , si Iesm ei absce iere . iusserit . Aia autem Centurio se sa- ρυtestate eonstitutum , se ilicet non Imperatoris tantum , de Procuratoris Iudaeae , sed 3c Tribuni Militum : Se ta- mea in aliox vis ulla, imperium habere . qtal secundum disciplinae militaris risitisin iussa eius raequum ur ut mirum non sit , si Christo qur non subalte sok , ut ipse . sed plant summa ae libeνr Ima potestate praeditus est. vel unico verbulo iubeati omnia paveant , mortisque δέ mors rpsa Obse
admiνantis more se habuit ac loculas eit , ut adi ante R idem admirari ,. at que tartari doceret . Ρtoprie enim ad n ratur , qu, videt emetam , & ignorat causam : at Clathlus vitia em Centarioni dederat , illiut eausam ignorare non poterat . - vero s inquit S. Iguvinus astur ea in tu corde . R me l. t. Onturionis operavatur , quam Irae qui mirabatur ι Et proclecto σ-'Itin est , ra Ad
245쪽
Idem l . . De Genesi e6tra Manichaeos aeus.
Miratur . Sid Iuus qui omnia ρr, eiebat , quod intrandum ovis cois menda bat , mirando laudabat . . . Omnes ergo tales motur ejus Eoa perturbat
antini Iunt fina , sed eo centis Magistri.
Non intexi tenta is fideis in Israel et id est , Inter Israelitas antehae sa.
naios , quia v m divinam emcacem ege eredebat sine ullo contaeis . 3e so- Io verbo posse operari . Non autem comparat Centurionis fidem eum fide
fingulorum , et i Am Apostolorum , & be .lae Uirginis ; sed eum populi fide. Sic enim solemus aliquando generaliter loqui , ut eos de quibus dubium snon eii , excipiendos intelligamus . Sic dicit Rex , illum , aut illum hominem esse totius Regni sui potentissimum 8c ditissimum , haud dubiε se ip- sun excipiens . Sic Chri uas non surrexisse maiorem inter natos mulierum Joanne B;iptista a It , non comprehendens se ipsum in generali illa loeutione . Sic cum d cit , se non invenisse tantam fidem in Israel , familiam suam . id est . Eeatnm virginem 3e Apostolos non comprehendἰt. X. Dico aute in vobis , quod invit σμ Oriente ει occidente veniene, cr reis inrebent cum Abraham , IJae , o Iacob in Regno caelorum . Sensus est , quemadmodum Ille Centurio Gentilis , de potentia mea ae DIMina virtute supra Iudaeos persuasus , ad me venit , servique paralytiei sanitatem imis petravit ; ita ex Gentibus plurimi , simili persuasione ad me venientes , δε- Iutem aeternam conse quentur . Respicit Christu et praedimonem Iaeob factnm. Genes. 18. v. I . quam proximὲ adimplendam esse docet : Eritque semen tuum quo fit pulpis terrae t dilataberis ad Occidenteis o Orientem , Ο S tertrioneme, Meridiem r ω benedicentur in te , s in femine tuo etinfiae tribas terrae. Orientis & occidentis nomIne cunctas orbis regiones Chruius hic significat . Recumbent , Bd mensam i metaphora sumpta a eon visio, in quo homines raudiis , Fe hilhrit ti dant operam , quo symbolo Regnum coelorumno. semel in Scriptura sacra sinificatur . Iudaei tam sanctos se existimant, ut eum Gentilibus nolint ei hum sumere ; at multi Gentiles cum Issor uni Maioribus , priniisque Iudaicae Reipublieae fundatoribus , Abraham . Isaac, de Iacob , quibus primis facta est Messiae , ae Regni coelorum promidio,& quorum prae ipuε Deus vocatur omnium Dens , in coelesti mensa recumis benν , in Regno eoeloium enudiis aeternis per linei fur.
XI. Filii autem Re ni ejiciornr in tenebras exteriores r ibi erit stetas , sstridor dentium . Judaei veth qii ampli rimi , qui Regno coelorum qirafi natioc destinati erant , ex foede iis a Deo eum ipsorum maioribus initi privI- Iegio . ni si ipsi se indignos praestarent . ejicientur a Regno , ubi aeterni convivae non ege hunt lumine solis , neque lucernae , quia Deus ipse lux eorum erit ; eiicientur inquam in tenebricosum inferni carcerem , a gloria toeleni in cruciatus sempiternos . Coenae convivales apud antiquos vespere heri solebant 3 idebque aulam In qua celebrabantur , multis facibus accensis illuminare mos erat , eum nee essitatis gratia , tum ambitionis& pompae . Qui ergo in coenaculo erant , in magno lumine ; qui verbextia cinnaculum , in magnis tenebris versabantur . Hi ne sumpta fimilitudine , Christus eos , qui a Regno coelorum axe ludentur , eiiciendos fore ait in tenebras exteriores , ubi Deo vero lumine In aeternum orbati , supplicta gravissima & nusquam finienda patientur. Tenebrarum nomine ear e- rem in Seripturis appellari , notum est . Psalm. ros. Iedenter in tenebris ct umbra mortis , piuctor in mendicuste di seres . Isaiae 4 s. s. diceret
his qui olacti sunt , I rite ; ct bis qui in tenebris , Hevelamina . Sapientiae 17. a. Dum enim persuasum labeat in0tii posse dominari nationi sanctae , Hη-
246쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensus Litterasis. roy
ma providemiae iacuerunt . Erat porto Ierosolyinis , ut in quibusvis aliis grandioribus urbibus , praeter alios careeres leviorum scelerum reis det i nendis aptii si mos , unus prae caeteris horridus & tenebrosus , & gravissima capitis poena inuicta udis destinatus , extra pomoeria civitatis , tui misEetiso vocatum Villa audias observat , quasi locum stercoris' , quod male v ifaetores velut urbium sordes , illuc conjicerentur . I iiiusmodi ergo car- inceris nomine ac symbolo , qui tunc temporis erat in maximo ho Ir ναν.& ob densit ranas tenebras vocabatur Tenebrae , Ne ob situm dicebatur M. Pl stroIol. l. nebrae exteriores , Christus Inferni carcerem signifieat , in quo damnati in- '' 'clolerabiles aeternosque cruciatus patientur , summamque inde tristitiam de rabiem , fletu ac dentium stridore expressam . Ex quo resurrectionis corporum veritatem S. Hierondimus probat . Si fletus oeulor, in rest , inquit. ω s-Hier. i c. fetidor dentiais ossa demonstrat a vera est ergo corporum , eorumdem membrorum , quae ceciderant , resurrectio.
XII. Et dixit Iesus Centurioni : Vade , G sicut eredidisti , fiat tibi . Est
fonatus est puer in itia hora . Dixit Centurioni , id est , Centur Ionis amicis , ejus nomine supplicantibus . Vade , Hebraismus est Seripturae familiaris , quo significatur eoucedi quod petitur . Sicut eredidisti , me absentem
corpore , praetente in Maiestate , solo verbo servum tuum lanare potia , em - : .ctum habe , de optatis iratere . D fanatus est puer in illa hora : Eo ipso momento quo Christus locutus est , i morbo perfectis convaluit . Und4 Versio AEthiopica hie addit et Cain re persus esset Dux in domuis fissis , in. veηit pueru- fanatuis . Quod etiam in veteribus quibusdam codicibus Grae- . .
eis legitur . ex II1. Et ea in venissi Iesus in domuis Petri , vidie Rerum eius jacentem, febricitantem e tetigit manum ejus , s dimisi eam febris , ct surrexit , eae ministrabat eis . Id factum est post sermonem habitum in Synagoga Capharnaum . Marc. r. v. 29. D AratiuuI egredientes de bu Na , ve' s. Aug. l. a. uenerunt in do tim Simonis est Andreae . eum Iacobo Ioanne . Confer cum conia iis LMAE M 38. Domus Petri dieitur , non quam postidebat , sed quam uxori L - ἔ- δε de socrui reliquerat , esim sequutus Christum est ; vel in quam se recipe re solebat cum Andrea fra the , quando Capti. naum & Bethsaidae versa han . tur . In altera enim harum eis ita tum , quae vicinae admodum erant , milla Petri domum , certum est . Capharnaum fuisse verisimilius , ad ebque fuisse . socrus ejus propriam . Porro socrus Petri ex gravi febre deoumbebat. Vi. - dis illam Jesus , utique iuvandi ast e u , quamvis pro illa a Discipulis rogaretur . Eι tetigit inanum ejus : id est erexit eam syprehensa manu Hur, ut Marcus explieat . Et d misit egis febris, ipso scilieet vivificae carnis eo nis actu continuo fugata . Et ininistrabat eis , parando cibum Se nec effaria I e. s. NIG. Fosu , ejusque Discipulis . Natura homIuam istiusmodi est . ut νοR febreis ma. buus ioc/m ygis lassescant corpora , inciriente faviscιe , rotationis mala statigat. Veruinsanitas quae confertur d Do Mino , tota simul redis r nec tu stic it esse sanatam, sed & virium subitae persectaque restitutio significatur his verbis , Surrexito' ininistrabat sitis . . xiv. Vespere aureis Deso , obuisserunt ei mulior daeu, ouia bcbenter e G aiueiebat Diritus verbo , ct omnes ina λ hahentes eureris i ut adimpleretur quod μ' .dicio is eri per Ilaia in Propbeta is , dicenteis : Irie infirmitates nostras a Nit, si aegrotat ouιs nostras portavit . Vespere autem facto , Sabbati scilicet,
quoia finiebatur vespera , euis θι jais occubuisset inquit S. Maleus quod Theophyl. i. ωbservatum voluerunt Evangelistae , ut innotet ccret Christum nullos labo.
247쪽
res quantumvIs intempestivos defugi e M ut homines en raree , omnIbnsquebcnc taceret . Obiti Ieru xt ei isti tos eaeinonia hahattes . Multi tunc temporis erant a daemone vexati , Deo permittente , ut Filium a se mi dum olienderet ad diis Oluen.:una opera diaboli . Et eiiciet at Diritus verbo , imperans ut e corpuribus hominum ex rent , eoque se non cςlestium , 3e terre lirium dumtaxat , ses Se inter notum supremum dominum demonstrans . Merctio dae- Monum , est hominia eversio . Sie mal tia spis ita ii a pri inordio ant itata est in hominis exitium . Itaque corporibus quide in valetudines Isigunt , e, at . quos casus acerbes ; animae vera repentiuos , or extraordinarios her vim eπ-- 6 cs-s . Suppetit HVH ad Otramque substantiam hominis adeandam subtilitas ιμ texuitas sua . Cliristi,ns in Chri ui nomine damone L ex energumen Maerum corporibus eiecisse , Tertullianus tellatur , his verbis Ethnicon e minpellans : E.atur hἰe ali is sub tribunalibus vestris , quem daemone vi cou-
de vero , quais a ipi Deum de falso . . . . Atqui omnis haec nostra in illos domina inris o mi/Jos de noiniustione ciristi valet, ex de commemoratione eorum , quint.bi d Deo her arb eruis ortyrum imminentia ev. iant , orifluis timentes in
coδε octu . dιque asprati noctra , eonte in stione ete ranaesentatione lanis illius correpti , elisis de cornνibus nostro imperio excedone inviti γ dolariter , ω vobis praesentibus . rubegrantes . Quant Δ maiorem in daemone L potestatem ha buit , qui tantam se tuis suix potetiatem concessit i Eι omnes inale habeates, qui ipsi oblati fuerant , curavit potentiisimus & beneficentissimus Medicus I. . Uι ou -leretur quod dictu in est per valais Prubeta is , dicem e- t Ule In firmitates nostras accapit , ω aegrotationea nostras portavit e Infirmitates tam corporis , quam animi sui tulit . Isaias propriε , 8c primariti des nee eat . loquitur , quod Sanctus Miitthaeus ad morbox corporis accommodat , sive quia Christus corporix morbos nonnisi propter morbos animi curabat, si v q. ia morbi corporis. sunt poena fluctusque peccati . Unde & illorum euin alio . Prophetae vaticinio consequenter , & secundario signifieatur ac prae- .r dicitur . Primum, sensum expressit S. Petrus his verbis di s ut peccetis nostra i 3. ine pertulit in corpore suo Aper lunais e Secundum S. Matthaeus in hoc Ioco . . Quia enim peccata sua , aetemesque miserias homines non uident , nec spi-Titualem gratiam aeternaque bona in Christo quaerunt plurimi ; ideo S. Eva . geluia in morbis eorporis voluῖt peccata , de nriseriax aetera ax hominibu ficonsiderandas proponere , & per corporalium morborum curationem , men e fi eorum erigere ad agnoscenda & expetenda spiritualia , dc aeterna Claristi bene fieta . ostendit era o hoc loco , senium , finem & usum miraeulo Ium Chri ui non hune elle , quasi morbi atque miseriae corporῖ2 maximum' otient hominibun malunt , aut quasi earum tantum levatici a Christo quaerenda e flet e sed quia morbi corporis sunt effectus & poenae , nee non typitc figurae morborum animae , ae praeludia poenarum spiti tualium , & aetermnarum : ut his miraculis doeeremur , in Chiilto impletum egie , quod haiae 1 I. de Redemptione humani generis a peccato , de motri' aeterna scrὲptum eii; nec milius promptum ac potentem ede ad tollendas spirituales , & aeternas, non ras iniserias , quam ad tollendos , ae sanandos morbo x corporis hic se exhibuit . Ine infirmi area vostras eccepit . ει νι totior ea nostras portavit. Quod de peccatis dictum a Ptopheta Saneius Chrysostomis censet , ut cum Joanne conveniat dice ut e , Ecce Agnus Dei , ecce qui tollit 'ecatum Mundi . Cur ergo , inquit , de morbis id Evangelista interpretus est ι Certe cut hi-
248쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensis Litterasis. xit
εἱOhe, ob onim peceatis originem trahere . Alam fi mori , quae morborum , . in hiis is fons G eastut ea , . ro tribui pcccsiti pullulavit ; quid istium , si aegrotationes innuae iπις noscontur ι . xv. Videns autem Iesus turbos in uσι circum se , iobfit ire trons fretxis. Ia ulteriorem ripam lacus Genesareth abire se velle Christus Disei pulte si sinifieavit , sbique navim & caeterR ad trajectum necessaria parari iussit :Turbas autem fugit , ut ostentationem , disium , de vanam gloriam fugiendam exemplo e ceret . . .
xv I. Et ereedens unus Scriba , cit illi : Mogister , sequar te , quocumque1ιris . H dioit ei Ious et Vulpes foveos bubent , cie volucres eria nidos : A. ιitis otirem heinivis non habet , ubi caput mclinet . Legi speritus quidam iuria bis praeitantiorem se putRns , ut superbum erat illud hominum genus ad Christum aceeuit , seque disciplinam ejus sectari velle professus est , illiqile perpetuo adhaerere , non persectionis , sed lucri di gloriae studio , sperans Christo tot . miracula ede uti P. Mutiam saecularem ingentesque divitias h revi adfuturas . Sed Christus animo , ac sentiai interrogantis , non verbis responis dens ait : Pecunias te speras colle eιuru in , fi me sequaris Nonne vides, nec diversorium mihi eue , nec tRutum quidem , quantum avibus , id est,ner taberna cnium quidem cae frondibus dc ramis contextum et ne quidem hu-mIle tugurium , ubi quiescere potum ab injuriis aeris tu ius ς citin vulpes, animalia hominibus invisa & noxia , foveas habeant , ubi commod8 lateant, dormiant , ct ab aeris injuriis protegantur Filius autem hominis , non ha Hi tibi eaput reclinet. Se Filium hominis Chrinus vocat , commendans nobis , quod misericorduer dignRtus eu esse Pro nobis, nempe magnu in illud Incarnationis , de ex in uitionis suae benificium s de se illum ipsum esse significans , quem Prophutae Praedixerant carnem assumpturum , eoque ipso nomine Filium hominis appellaverant . Ostenditur ergo noώIs οβ Me Serpyom repudiaetiis , qu)d nnorum videπι metuitudinem , Jequi voluerit Sals torem, tit lucra ex operam miroculis quaereret et hoc idem demerans , quod est Si is Motus d Petro emere voluerat . Tolis ergo fides juxta siextentia is Dorus eondemnatur , o dicitur ei et Quid me stropter diviιias , ct Jaeculi lucra cupii sequi e cum tantae sim poυρeνιctis , ut ne ho1ρitiola in quidem habeam , non meo utar tecto ι Non ergo Scribam illum duris verbis Clarluus repellit. sed mutiandos illi mores ac uudia docet , si illum sequi velit , ejusque Uiscipulus esse ..
XVII. Alius aute in de Discipulis ejus ait illi e Domine , permiste me strἰ- reuis ire , Fe, sepeliret patre in meum . Iesus auteω ait illi et Sequore me ν, O diistite mortuos sepelire mortuos Iuοι . Alius Θ Dilhipulis , evi Christus dixerat , Sequere μς , ut habetur Lucae s. s s. quem tuide Ph;linum unum ex duodecim Apollo lis , tradit clemens inexandrinus lib. 3. Stromatum , pag. 436. ait illi : Domine , permitte me primum ire , e,' sentire patreis meum . Adesse patri quandiu vixerit , vel patrem iam defunctum sepulturae mandare . Ait illi de ius : Sequere me et relictis omnibus , Ne hoc et ianua' pietatis officio , mihi indivi ouus adhaereas , mihi pareas , citin alii non desne , qui patri illud impenuant , Ic ad rem maioris momenti voceris , scilicet ad Evangelii proscinonem , & praedicationein . Diinute mortuor sepelire mortuos suos et iis qui mortui sunt quantum ad animam , peccatoribus scilicet , qui Ucum animae vitam amiserunt , ni mitte curam sepeliendi m 3rauos suos , sbi s miles , corpore scilicet morinos. Tu verὸ vade, s an- Atia Regaeum Dιi . Curare patris suo us , dc pia res erat de necessari a IVult tamen Cluillus eam posthaberi , dum eodem tempore melioris,.loa
249쪽
geque maioris negotii opportunItas daretur , Dei glor Iam Se animae salutena speeiantis . Corpus anima destitutum , ut Pitilo Iudaeus explicat , fignificat res omnes , quae corporales sunt , εc ad animum n hil pertinent rAb harum rerum eura abstrahere se debent , qui Deo inserviunt . In hujus rei tiguram Lex , tum Ponti fiet Maximo , tum NaZaraeis praescripta erat Levitici 1 o. oc Num. 6. ne quantumvis proximorum exequiis interesse iri .
Cis tib . .' re humano , nusso inter L nte impedimento . Nam ewis Deo dicatus sit , est
Iancti O minis Wintem , debet seorsim se hahere a rebus genitis r neque libe-
. . disserat quicquam eorum . quae quampriis 2m feri Utimuis est . Cum igitur Cliti ii iani Sacerdotes δc veri Narorei vocentur , ad litris , fle praesertim ad Evangelii Prae uicatores Eeoli si ae Mini liros proprie spediat Lex illa sibi-ritaliter intelletia . Hujus itaque sensum hic explieuit se videtur Chri ilus,4 eum ait Discipulo pollulanti lieentiam eurandi paternum funus , antequam illum te clueretur : Dimitte mercnes fle'elire mortuor suos . Uuenuit den 'ue, auditori uo et rinae coeleliis nihil este praeponendum , sed rapiendam ambabus
.manibus discendi oecasionem t Ahi enim rem maximam , crinsecutionem ,
aut iacturam vitae aeternae . Etiam sepelire paι reis , tardum erat si Di s in quit Tertullianus. XUlII. Et ascendente eo in navieulare , secuti sunt eum Disei'uli ejus: Et
cce motus ista uua factus est in Mari , ita ut navicula Ueri retur fluctibur; ina verὸ dormiebat . orta tempe: as in Mari Galileae o seu Tiberiadis , seu iis Laeu Genesareth , volente Christo , ut Diseipulor tim suoriam fidem oro baret . t pie veto dormiebat , somno quidem naturali , ad probandum naturae susceptae veritatem ; sed voluntario . fle accersito , ut tem mestas fine ejus consito orta videretur , εe suorum dissiden in proderetur . Doriniebat Marci 4.38. autem in puni su r cervical , ut ait Sanctus Mareus . Te sere ferunt sta '. eum Discipuli εjus , ε,' fascitaveruo euin , ditenter : Domine , sui da os , pertinus . In summo periculo vertamur , n si nos adjuves . Et dicit est Ie-I,ι : Quid ιimidi ellis , modicae fidei Quid time iis ni e piae sente , quasi V e. 1iri cur1M 3c dormiens non geram Tunc surgens impersv t vent 1 , s instri, ct focta est tranquillitas inagna .. Tempestatem imperio suci eo escuit comminatus eu tento , eae dixit Mari r Tace , eae ob inutesce ; ut refert S. Marcus . Figurata locutio est . Imperium enim , in re alio , de minae proprie diei ae non fiunt , nisi respectu ereaturarum ratione praedit rum . Hic autem tantum fgnis eant vocem eius fuisse effieatem ι ita ut venti ει mare auctoritati , & voluntati et iis obediverint . non quidem sentiendo , '. sed motum in imperio impretani sit scipiendo , & sequento . Sie omnes cres turae sentiunt Creatore- . s uos enim incremest , Ο qu bus i insteradit, seης Dunt i-'erante in , non errore 1Haereticorum . qui omnis tutant antina sis, sed
'e' ' 'R' wajestore conditorii , optiae apud nos infe fibilia , ilii se bilia 1. 3r . Cum autem ad imperium Christi lubito sedata esset tempestas & mare tranquillum factum esset , komines miraιι fur. t a tum nautae , de alii qui line ipsa L ς ε 3 in navicula erant ; tum ipsi Discipuli , quibus dixerat r PH est fides x ς' ra I ut se libit S. Lueas , tim ntes , miron sunt , ad inviceis dicentes : uelis est bie , qaia venti , LV ware obedisut ei Ixl X. It cia in oenisset trans fretum in regionem Gerasenormn , cicur rume ei tio bahentel Lein uia , exeuntes de monumentis . saepi nimis , ita ut ne-
250쪽
Secundum Matthaeum. Cap. VIII. Sensis Lliteralis.
rornm ad Mare Tiberiadis . Cuius fines eum Christus ait e lint , T curre. Lue.8. . runt ei duo daemoniaci , de monumentis exeuntes , in quibus habῖtahant, domibus exesufi . SepuLhra veterum cauernae erant , aut in rupibus excitae , aut lapideo , vel lateritio opere cameratae . Illuc Enerpumenos illos daemones compulerant , ut illos acerbius torquerent horrore 6e istore loei; ut odio humani genetis mcirtuorum corporibus illuderent ; ut viatores il-4inc aggressi , majori horrore percellerent , illisque mole iti essene ; ut deantque persuaderent superit itiosis hominibus , hominum n nimas in d mones mutari . Et ecce elais averti ut dicent. s : Duid nobis εν tibi , IU, Fili Dei Venisti huc aut e tempus torquere nos i Quid tibi nobi cum rei , aut negotii est Quid nobἰs mole lius es ι Filium Dei vocant veritatis evidentia eo acti,
de an viti . Sciebant enim , -- esse cori tuis . Tantum vel b e Is innotuit,
quan tim voluit : tantum aute in voluit , quantum oportuit . Sed innotuit
nimirum reservari se norunt , in tortaro cruciandos , & νIntulis aeternis Iis, colit ne alligandos ; quamvis ti nunc ubique suarum circumferant tormenista poenarum , qui in aere & in terris circuire , ad exercitationem , aut punitionem hominum , a Deo permittuntur . Sed torquentur daemones, cum nominibus nocete , Vel eos tentare prohibentur ; torquebuntur magis , post
magni iudicii diem , in abysti m relegati . Unde S. Li eas notat , quod euabant iliuM., ne moercret itus , ut in ah filiva ne ηt . venis i ante tem pus torquere nos Sive quia Iubitu in illis fuit , qtred futurum quidem , sed tard us Uisabantur ; fio e quia per si ionem ριο- . . o.rae iUmu dice haut , qua flebat , ut cogniti 1 eoerentur . Et boc erat ante tempus a id G, ante tent. pus jud cii , qao aeterna damnatione ρώηIendi sunt deum omnibus etia- hawinibus , qui eorum societate detivotur e flevi Veligio ισρmitar , cpsae nee suIIie nee follitur . ia uen1ndni odiim si servi fugitivi post multum temporis domi num suum videant , mihi ν aliud nisi de verberibus suspieantur M sic demo