장음표시 사용
281쪽
a36 Expositio Sancti Evanhelii
. mittendI peeeata , adeoque me Dei verum Filium esse , aeterno Patrἰ Iria omni s aequalem , attendite , quid modb sim in hujus rei probationem facturus . Et dixit paralytico : Surge , eoID Iectum ratiis , se vade in aο--um mam I ne sit persit ullus dubitand I locus , tibi restitutam a me sanitatem a dc hinc omnibus innotescat , me tametsi homo fim mortalis, tamen potestatem habere dimittendi peccata ut dixi oc consequenter ver unia, esse Deum ; siquidem res falsa miraculo confirmari non pote it I Cuni Deus, qui lamma de sitim a Veritas est . falsum ae mendacium , blasphemiamque
teli imonio suo app3rbare de eonfirmare non possit. i ii Ul. Et furrexit . oe abiit in domum stiam . Imperium DomIni statim eo:
sequutus est esse eius . Surrexit homo , qui prius omnibus membris captus jacebat ; lectum porta Vit , qui prius movere se non poterat , sed ab aliis ferri iuditebat ; abiit in domuni suam , qui prius ambulare non valebat , ut sim faustum miraculi in sui grati m a Jesu editi nuntium pfferret , de sntici dubitare non postent ipsum aspicientes , ejusque praesentem ita tum curn pristino comparantes. Vida τι ex autem turbae imuerust, prae stupore dc admi ratione divini operis : quis ex itupore , tinior quidam revertentiar er . Mocor lium natus eii . Haec vis verbi , Ttinere , 3. Reg. cap. 3. 8. TiωMert hi A egem , videntes Jopientiam Dei esse iti eo ad furiendum judiciam. . Et qui telles miraculi fuerant , sensu pietatis aste eii , Deum laudaverunt , qui . lalcm ac tantam potestatem hominibus eo ne esti siet , remittendi scilicet peccata , de id visibilibus miraeulis confirmpndi . Horatribus , id est , homini. Enall. ge enim , sue permutatio numeri , est Scripturae sperae ii filata , quo-ti' aliquid indefinitum denotatur . Nondum autem Chriatim Deum agnOvisse videntur , neque Incarnationis Filii Dei Mylterium ab se onditam . VII. Et, eum transiret inde Iesus, vidit Boisiueis sedentem in teloxio , Matthaetiis mmixe . H rit tui : Sequere me. Et surgens, secutus est euin. Jesus domo egressus ad More Gasilaeae , vidit in itinere hominem sedentem in teloηio , id est , ad mensam publicanorum P ad quam tributa numerabantur ἔ thaetiis scilicet , qui publicanus crat ossicio , id est , publicorum vectiga-Mace. . . . lium redemptor Fc exactor , u3tione Iudaeus , patria Galilaeus , ad Apost Luc. s.ar. latum postea vocatus , quem hujus Evangelii scriptorem fuisse constat ; Leoi appellatus a Mareo δe Luca Evangelii iis, ut S. Hieronymus observat . Leviri bini voeae S. Mareus . Nescio vero , cur origines noversus Celsum ἡῖ-s putans , eum Matthaeum publicanum fuisse dixisset , neget tamen , Levi Apostorim fuisse, quamquam Marci quaedam Exemplaria tu praeterre viae antur ; sed a vulgata opinione nihil movet ut recedamus , clim 5e os actum, 8e cireumstantiae voeationis , Levi eundem esse ac Matthaeum pio bent . Huie ait desiis : Sequere me : Individuus mihi comes esto , ac Discipulus . Et surgens , sequutus est eum et Non temere , ut Porphyrius de dulianus Apostata obj Ietebant , sed prudentillimo consilio . cum tanta miracula a C lto ante patrata , vel ipse vidisset . vel audivisset ex fama publica , Hier. s. minimδque dubia r de insuper riuor ine est Majestas divinitatis occultae ,
- quae etiam in Lumana facie remeehσt , mimo od se oldentes trahere posset aisectu . Si exiis in munere , lapide , est succiηis haec esse vis dicitur , ut arenator , ta stipulam , bustucat stibi copulent e quant3 metis Domi s omnium
creatura is ad se trahere 'curat , quos PsIchot ι Gratiae denique vis po- tentii ima ipsum intus traxit , cor illius movit , in ipso operando non solum verum relevationem , seu etiam bonam voluntatem . Agit enim quando vult Deus in cordibus hominum miris de inestabili biis mouis , non ut
quod fieri non pote it i nolentes credant , sed ut volentes ex nolentibus
282쪽
Secundum Matthaeum . Cap. IX. Sensus Litterasis. 23 7
fiant , ut passim loquitur s. Augustiaus . Sequutus autem Christum ei . .
vιH. Et factum est . discum ute eo in domo , ipfius MatiliaeI., qui focis eI eonvivisis inuntiis in domo sua , ut scribit Sanehus Lucas t .eceisul Lvc. s. a ti publieani ct peceatoret , sive Matthaei collegae dc amici ab eo invitati, L 'i . . sive Chri iii gratia Se bonis voluntatibus , quas in illis secerat , pariter tra- s. Aue i. a. eo
Eii , Matthaeique exemplo ad meliora conversi r Eraur entis mciui , ρυι Cons. E .ang.
in sequebanmur euis inquit S. Mareus . Hi igitur homines ex vitae imit- ς λ7. tuto viiiis dediti , & velut profani a Judaeis habiti , ad mensam diIcώωδε- bout tu in Pssu G Discipulis ejus .lX. Et oide istes mari et . id est , eum id intellexissent , dicebant αβI-
Diis ejus , tamquam miniis ad respondendum paratis r austre cuis 'ublicanis heccatoribus mavdurat Magister Pester I pestimum enim exemplum Uobis piaebet et unde S. Li iras rem ita refert et Et murm zrabant P.baris io Scribae eorum , diuestet si Dis yetlas ejus : Quare cum 'Musaeis O ρος- cauribus mausura/is dat biolait Haeccine est hominis laneti inititutio ι Sic s. Aig. ibid. vos contra Legii peritorum doctrinam oc trailitiones agere docet ι Nam cum de Discipulis aicebatur . Magistro magis objiciebatur , quem sectando imi- tahantur . Uoa ergo Lucae dc aliorum EVangelistarum se utentia eli , tu tan- melius infinitata , quant Λ qiiibusdam verbis , manente veritate , va- iata. c. X. At efarx audiens , ait e Non est vi us dialentibus Medios . sied inale habentibus . Si vos tales estis . quales uobis i piis videmini , sani Sc integri quoad animum opera certe mea non indigetis : Missus sum enim ut Medicus animarum . Ideo peccatoribus familiariter utor , ut ipsos h peccatis δε- Dem non ut in peccatis foveam ζ non ergo eo sum nomine reprehenden- dus . si quidem 6e eorporum Medici aegrotis se se inclinant , eorumque -- tores fuit ineat . ut illis sanitatem restituant . . Proverbialis i itur ea locutio est , quam Se Graecorum Philosophi , 6e alii Scriptores Ethnici usurpa- runt . Sic Antisthenes.. cim oh lectum illi esset , quod cum improbis ver- aretur : Etiam inquit Medici ciam aegrotis . Et Diogenes rostatus , cum
Lacedaemoniorum laudaret instituta , cur non apud eos viveret et M Icast ait inter sonor non eorum ratur. XI. Euntes σα eis distate quid es et Misic leordisis volo , 9 non secrificium. Non eniis peni voeare j ιllos , sed peccatores . Ite , expendite apud vos , quid
sibi velit hie Seripturae locus e mi ico iam volo, , ω non sacrificuis , id isi ''x. ζ.'. ost , magis quam saetificiiim . Pietatis scilicet , beneficentiae , humanitatis '' '& miserieordiae ossicia . quae naturae lege praescripta sunt , Deo magis grata sunt . magisque obligant , quam ritualia praecepta , quale illud est de
Vitanda familiati consuetudine peecatorum . Lex igitur , quae nocentes vitari praecipit ad consuetiidinem vitae de moeum referenda elii; ne tangens picem , inquinetur ea , 8c eum perverso pervertatu 1 l non ad convee- fionem & reeonciliationem eorum cum Deo . Nulla enim negligenda oe- Casio est eos reducendi in re eiani viam , ide ad Deum. revocandi . ut Dei. lugitivos . Id igitur iniqu8 milii vitio verti iis : inquit Christus Non
e im veni voeare Iustor , fad yeccatores . Ad hoc missus sum ., Patre in Mundum , R cum hominibus versor , non ut ante tulios voearem , sed ut S. Ptolatu homines , qui stertaverunt σωver , ω εgent xloria Dei , ex injustis julios Carm. de in secerem . Quod egregiθ S. Pros r exprἰmiti his versibus: ' .
283쪽
238 Expositio Sancti Evangelii
s. Aug. ibid. s. I, . Chrys. Hom. 3
. . Sed quod disse Usis exciderat , fractumque jarebat, Nuaerere , oe inpentiam reparare , ct reddere curae. η S. Lueas Chri iti sententiam ita refert e Mn pex vocare justos , sed preea-S. Ang. l. .de tores .d paenitentiam . Quae postrema verba , lichi alii Evangelistae non ha- . - 'μ'. heant , nullam tamen Lucae cum illis dissen fionem prohant ; sed ad ChrIsti sententiam explanandam valent et Ne quisquam peccatores, ob hoc ipsum , quod peccatores sunt , diligi arbitretur d Chr isto e eum s illa similitudo de aegrotis ben3 ivt et , quid Delit Deus Poeando peccatores , tamquam Medicus Ataror, alique uι ab iniquitate stainquam ab aegritudiηe 1 alvi flant et quod fit ρer pr-
xl I. Tunc accesserunt ad eum DIst uti Iosnris , dicentes: lluare nos, o Pharisaei , jejunamur frequenter : Discipuli oram tui non jejunant Non.λιum Joannis Discipuli , ut Matthaeus refert ; sed etiam Pharisaei , testibus
Narco & Luca , id Domino obiecerunt . Marci namque C. a. Vers. 18. le
non jejunant f Lucas vero e. s. cum responsum Christi de vocatione pee. Catorum tamquam aegrotorum retulit et . subiungit e cat ilia dixerunt ad euistuvore Discipuli Ioannis ieiunast frequenter , ct obsecrationes faciunt , simi-Dι.r fν Pharisaeorum . tui autem edunt se διbant I id est , populariter viavunt . Sed intelligendum est , & Discipulos I nnis aemulatione quadan & aelo pro Magiitri sui documentis Ac instittitis a & Pharisaeos invidiati Ohtreetandi libidine , atque versipelli malitia , ut eum Ioannis Diseipuistis Christi Discipulos committerent , ipsumque Dominum ad Ioannis disciplinam improbandam addueerent , id certatim obieci ste , ut quisque pol rat : quorum sententia di Uerso loquendi modo , sed tamen a veritate non alieno , a tribus Evangelis iis infinitata est . De publicis autem jejuniis Lege praescriptis Lev. a 3. 2'. rs. non agitur , sed de illis , quae vel ex tra. stitione Seniorum , vel proprio cultisque eon filio , primiaque reli*ione o iervabantur ἰ quod quidem fiebat a Pharisaeis ad opinionem sanctitatis sibi conciliandam et unde illud cui isdam ex illa seeh a in Templo se laetantis potius , quam orantis e Iejuno bis in Sabbato . id est , quavis hebdomadara Discipulis vero Ioannis Baptistae ob captivitatem Magistri , pro quo preces ad Deum fundebacti r quod & ratio temporum, & obsecrationum mentio apud Lucam ostendit.
jejuntibuat . Sponsi filios vocat eius amicos , sodales . Sc pronubos , qui intra thalamum admittebantur eum sponso , sicut cum sponsa virgines , ejusque nuptias variis laetitiae signifieationinus celebrabant f Iudic. 14. vers. ra. f. Marcus Filus nuptiarum vocat . Hebraismus est . quo filii dieantur ad aliquid destinati e sie Filius mortis . id est . dignus .morte R. Rex. 1. s. ει boon. in a a. I ii das Filius Wrditionis dicitur . Luxere . id est , jejunare, Narci a. Tyia deiunia . scilicet luctis sena . Unde Sabbato non ieiunare a celthio erat Iudaeis . sciat dc die Dominica non ieiunare Chri itianis religio .eit . quia Sabbatum spud illos . apud nos Dominica dies , laetitiae dicata . Se unicum Beelefiae Donsum elle Chri lius indieat . quo nomine de fi Ioanne designatus fuerat , dicente : aeui harit 'onfois . Don ius est et Minicus cxtem 'o i , qui stat . ει σudiε eum , gaudio gaudet propter νocem sinos. Hoc ergo gaudiuis metiis immerx- est . ostendit igitur Chri itus , causania, Propter quam Joannes 8c ejus Discipuli jejunareat , suis Discipulis nane
284쪽
Secundum Matthaeum . Cap. IX. Sensus Litteratis. 23 9
quidem non congruere et eum illis scilicet non semper erat sponsus , scilicet Chiilius. ipse. ; cum istis autem semper versabatur . Ventura autem significat tempora , cum ipsi quoque Magistro orbati , non jejunia tantum Iuctus signa , sed graviora quoque tolerarent . . qutim igitur ei se , eos , quos tam acerba manerent , frui interim brevis gaudii interulario , & maiore indulgentia tractari . Venient autem dies , cum auferetur ab eis si suus, per Passionem , dc in coelos Assumptionem e est tunc jejuxabunt . Hinc Ecclesia Quadragesimale lui unium ex Apostolica institutione de traditione te. leb at ad sacrati :simos dies se praeparans , quibus ejus Sponsus per pasesonem Sc mortem ab ea ablatu S Eli . - .
XIV. Nemo autem iismittit coinis. Furiam ρanni rudis in Destimeηtuis vetus:
tunt vinum navuis tu utres veteres': alioquin rumpuutur utres , est visum
effunditur , ει utrei ρe reuut . Sed vinum novum. tu utres xovos mistunt , ainbo conservantur . similitudine duplici probat Christus , prudenti oeconomia & indulgentia se cum Discipulis agere, non imponendo illis, quam in diu sub ipso vitae perfectioris tyrocinium agunt , aucterioris vitae praecepta. Prima est panni veteris , altera uti tum novorum . Nemo insuit frustii in panni novi , quod durum adhuc , rude , ac forte est , ad resarciendam vestem veterem ac detritam :,Alioquia comini itura it Ia , seu additamentum panni novi , non diu haerebit ; sed ad se trahens, dc abrumpens id quod plenum adhue & integrum erat in vestimento veteri , pejorem sciisuram Meficiet . Nemo etiam prudens infundit vinum novum in utres vetere S I ali quin viai novi , & adhuc ferventis spiritibus perrumpentibus , utr*s franguntur , dc vinum essunditur e sed in utres novos , qui vini ferventis vim erant . Sic Discipuli mei populari vitae rationi assueti , adhuc rudes δc infirmi , nondum spiritu renovati sunt et propterea hirtissmodi indulgentia adhuc egent , ut majora illis pondera praeceptorum ita assiciis non sint
XU. Hae illo loquente ad eos , ecce Priscepi unus accepi , ex adorabat eum , dicens : Doisine , sitas inra mod3 defuncta est : Ied veni , imone manum tuam super eaw , ω virael. Post Matthaei vocatiouem & eonvivi ym, Princeps buvoxae nomine Patras , a quo res Synagostae , scilicet conventos populi , luctio dc interpretatio Scripturarum , publicae preces , bcc. dirigebantur ; supplex ad Iesum accessit, de procumbens ad pedes ejus , dixit: Domino , filia mea inod3 dejuncta est e Ipsam enim in extremis reliqui, limque spiritum agebat , cum st domo discelli ad te venturus , & tuam imploraturus opem . Et revera cum Jesus in domum ejus iret , venerunt Archisynagogi domestici , mortem filiae ipsus nuntiantes et Filia tua mortua s equid ultra vexas Muictrum I Aut certε Marcus 3e Lucas apud quos Iairus ait , filiam suam tu extremis esse , dc iam mari, referunt, quid ille dixerit: Natthaeus autem . quid voluerit a que cogitaverIt : illi verba, hic voluntatem cui verba servire debent ἔ eo qu6d certum sit , Iairum utrumque voluisse , dc utrumque a Domino postulasse , ut filiam suam vel morientem salvam facerς. , vel mortuam suscitaret e sed cum instituisset Matthaeus to tum breviter dicere , hoc patrem rogantem dixἰsse narravit , quod Sc ipsum voluisse , dc Chritium feci ue certum est . Atque ex variis huiusmodi, sed minimὲ contrariis Evangelistarum locutionibus , rem planὲ utilissimam
de pernecessariam discimus , Nibit in cuiusque oerbis nos lasticere di bere, nisi νο'ntatem , eui debeat verba servἰre ς nee wentiri quemquc , si alia perbis dixerit , quid ille voluerit , cuj*ι perba non dicis : ue miseri stucules
. . S. Hie. in ζ.9 Lue. 8. 6 I.
285쪽
et luxi , 'VJribus συυ'modo littersrum putent Neandam else veritatem ; ckis utique ma in per his tantium , sed etiam in enteris omnihus signis animorum. non sit nisi ipse animus it quirendus . Filia mea unica , annorum Ier8 duodecim inodo de iuncta est : Ied veni , ἰ om manum tuσμ ορeV eam 'vivet . Rudis erat & imperfecta Principis illius fides , qui Cliristum solo ver ho,& imperio filiam ejus sanare , vel si scitare posse . nondum credebat e quamobrem rogat , ut veniat , & manum imponat ; id est , Dei potentiam ,& bonitatem pro puella Invoce e , cui invocationi, seu orationi, manuum impo fitionem Prophetae adjungere solebant . Unde Moses Iosue marius ini- ponere jus Ius eli , ut ille ad Mosis preces Divini Spiritus aeciperet Inereia mentum . Num 27. 1'. zo. Et Naaman Syrus manum sibi ab Elisaeo imponi , & orationem super se fundi Optabat , ut Deo manum suam , . sive potentiam , ad prophetae preces invisibiliter super illum extendente , a te. pra euraretur . 4. Reg. l. vers. I. Putabam inquit qu3d egrederetur ad me', ει stans involaret nomen Domini Dei sui , tangeret inanis sua laeum Ieprae , est curaret me . Unde S. Augii itinus de manuum impositione, quae a Ilidaeis ad Christi, nos transiit , bc ad Ritus sacratissimos adli Ihetur,
ait r Mentu imositio quid es Miud , ns oratio Iuper Mininem l id est , ora et Ionis symbo lim . Igitur minus praeclarε de Christo sensisse videtur illo Synagogae Prine eps , quam alii , qui solo enat actu ; aut quam Centurio, qu i solo iussu sanitate in a Chri ilo restitui posse eredebat . XUI. Et sis ens Iesus sequebotur euis , G D: scistuli usa . Cum autem Discipulis , le turba frequenti comitatus in Archilynagogi domum pergeret , miraeulum edidit , quo Jhiri fides augeretur, δc ad sp m maioris miraculi , divina Iesu Christi potentia in filia sua edendi , animus ejus exci
tetigero tama H veminentu in ejus , Italas ero . Morbus erat foedus & pudenuus , pertinax , inveterat ut , bc incurabilis , aegritudine velut in naturam versa . Duodecim erant anni , ex quo infirmitatem illam patiebatur , Se omnes facultates liras in Medicos erogaverat , nec quicquam profecerat , ut Mareus se Lucas referun I Haec gerest retro , partim ex pudore , ob mor hi foeditate - : partim ex metu ne a turha , cui se admiscuerae , ob leia glitem im nil inditiam ex morbo illo conteactam repelleretur . t Lm. 33 et s. Et litigit sim, iam e stimenti ejuι ς extremam oram vestis . Divinam se iliae et virtutem miraculorum esse disicem , qua Christus totus plenus erat , ex eius earne vivifica in imas oras vestimenti defluere , certi irim ε credens .meebat enim Intra ' : SP tetigero tant/m pHumentum ejus , falsa ero . Exlmia eerte mulieris illius fides , ex cuius facto ae religione , 5e sacrarum Reliqniarum , de Fidei in omnipo entiam Dei per illas miracula operantis,& Sanctoq suos , prout ipsi placet , honorantis atque t tormeantis , e cinfirmatur . Qit aenam fuerit illa mulier , haud anxie quaerendum , cum eius ire, in eis Evangelistarum nullus indicet . Marthain futue Lagari de Mariae sororem , nonnulli colligunt ex ithro δε Safawone , quem perperam laudant sub S. Ambrosi nomine , five ex Sermone 46. in Appendicem Ambrosianorum operum cum aliis reiecto in Editione novistima Pari fiensi . Veriim ea opinio improbabilis eiri civem fuisse Caesaraeae philippi , quae Christo statuam
ante domum suam posuerit . accepti beneficii monumentum , tradunt hitis l. 7. HI'. Ealcf. c. 18. Sozomenus l. s. e. 23. &. Fisit orgiur l. r. n. 3. Certe S. Ambrosius curationis hujus miraculam diligenter explicans
286쪽
Secundum Matthaeum. Cap. IX. Sensus Lit Ieralis. 14 r
l. 6. Comment. in Lucam, n. 37. &38. Marthae nullatentis meminit. Nesadmodum refert , cuius fuerit , aut quo vocata fit nomine ; sed fidem eius eximiam fui de , ut dixi , certum est , quae ex contae u veliis Christi saniis talem se consequi p-e crevidit , qua fi ipsum esse noscens , intus docenta Spiritu sancto , de quo a propheta praedicium e det I D orietur vobis timenis Malae. a.
tibus no-en tigeum Sot justitiae , d, bonitas in munir ejus . XVIII. At Iesus conversus , videns ecis , dixit et Conside , filia , fer Masei . tua te DIdiam pecit . Et faisa facta est mulier ex illa hora . Conversus est Lae. 8. Iesus , quasi ignorans δ quaerens , quis ipsum tetigisset , virtutem de seipso exiviue testatus , ut Mareus Ec Lucas referunt e ut mulier videns se ilatere non posse , ipsa se proderet , ac miraculum in se editum coram omnibus declararet : quod revera contigIt. Nam cum subito ficcatu et esset tons sanguinis ejus , de Christus humano more agens de loquens cii xii et .aeuis est , qui me tetigit lc negantibus omnibus , Petrus Sc qui cum illo ernnt , respondi fient : Praeceptor , turbae te comprimimi , ct .igunt , sdicis , iauit me tepitit ι rursusque Iesus dixisset , Tetigit me aliquis ; nais Lue. g. ego novi virtute in de ine exisse . Videns mutier , quia non latuit , tremens venit , ct procidit aute pedes e us r ω ob quam egream tetigeris eum , indicavit coram omni postulo : quemadmodum eous stim sanata sit. Tune dixi e illi Iesus: Conside filia, bono animo estor Fides tua te salvam ferit . Fides in Deum , de in me tua tibi ad sanitatem impetrandam profuit . D salva facta est istitier ex illa hora , qua vetii mentum Christi tetigerat et vel, Christi verbo confirmata illi sanitas est , quam contactu vestis ejus fuerat
XIX. Et eis is seni set 'fus in doinum PrincipIs Synagogae , Iair I ;vidisseo tibicines , ex more gentis ad plangendos mortuos , re ad pompam funebrem adhibitos ; ct turbam tu inultuantem , dometticorum scilicet, cognatorum , amicorum multitudinem , mortem immaturam puellae deplorantium ; dicebat : Recedite . non est enim inorma puella, sed dorinit. Procul naeniae . de funebris ille apparatus : Non enim ita mortua eli puella , que madmodum vos putatis , ut in morte mansuta sit , nec resurreetura , nisi in novissimo die a sed mox suscitanda est : unde ejus excessus tam brevi duraturus, somno similior est, quam morti. Et deridebant eum, cum lan sum verborum ejus non ea perent. Jesus autem , elee is omnibus qui planc u & ejulatu domum implebant , sol Isque patre δc matre puellae , bc Petro , Jacobo , & Ioanne fratre Jacobi secum assumptis , ingressus est ii cubiculum , ubi puella defuncta iacebat . Et tenuit manum Har : tetigit manum , ut nee re solemus , cum aliquem 1 somno excitamus ; cum ut ostenderet , vivificandi vim ex conjuneia Divinitate earni suae convenire τtum aequε Deile sibi esse mortuos suscitare , quam expergefacere dormientes . Addunt alii Evangelistae , eum clamasse : Puella , farre : ut non χ-
iam geliu , sed & voee ipsa , quali eum dormiente agere videretur . Ad- L.. . sedum , illam ambu Iasse , & jussisse Cluilium , illi cibos apponi , ad resurrectionis scilicet illius veritatem confirmandam . Addunt denique , Christum Praecepi lie parentibus puellae , ne alicui dicerent , quod fachum erat e quod α alii praesentibiis jussum intelligendum est a Christo , ut ostentationem,& inanem gloriam fugiendam exemplo suo doceret et nam ipsum absoluth voluisse , ut miraculum illud publica fama vulgarent , sequentia haec Evangelitiae notiti verba ostendunt : D exiit Dina haec in universa is terram iusin, scilicet Galilaeam .
287쪽
242 Expositio Sancti Evangelii
ranici r Miserere nostri , Fili Daeid . Cum autem ex Iair I domo In domim
suam Caph rnhuna Chiilius reverteretur, duo caeci . miraculi nnia in spem recipiendi visus ereeii , se e uti sunt eum , elamore sanitatis vehemens ecfi-d riuin , dc ardorem fiduciae ex ptimentes . C. I mahant autem o Vserere vostri , Fili David : Hoc eli , non dubitamus , optime Sal νptor Davidi pro inmisIe , dc hactenus & imprimis hoc tempore a nobis expectate , quin via sum nobis tellituere possis , si velis : nostrae igitur calamitatis miserere , ut id beneficii nobis impraesentiarum praelies . Fili David . Honorificentis.sπa erat I aec appellatio ; unde Prophetae quoque sanius Reges , quos si es..t honor re & ma L nos ostendcre volebant ε eo nomine appellabant . ut S.Ioanis Arim. ij. iri' Des Chrysostomus observat . Verum altius quiadam caeci iiii j.im intus a M.tih. Chrisso illuminati cogitabant & credebant , scilieet , iosum esse Mettiam a Deo promissum Davidi , de quo praedicitam erat a Prophetis , quδd aper
eurus esset ocuIus Cecorun . Iba. 33. s. e. a. 7. Christum Davidis non I- ne Prophetas appcllare , ni 1 ni testum est . Inec. 34. Vers. 23. 24. Ets citabo super eas Pastorem frunis , qui ρascat eas , servum meum David, flee. Et Ii ii David nomine fixit ita catum Meli am tempore Praedicationis Cht Illi , conliat ex 'Matib. r. ra. v. a 3. ED 'πebant, inquit , omnes turseae , ct di-eebant et Nuisquid hic eri Filius D id ι Ceri frequentiora & majora veteribus exemplis miraeula iam hoc esse e ille , ut Iesus a multis non Prophe ea tantum , sed pro milius ille Meilias erederetur, perspicuum est ex Ioa . r. v. 26. de 3 t. Numquid vere cognoverunt Frincipes , quis kic est ciris tit ι . . De raris autem istiui crediderunt in eum , est dicebant et chrintis eois - . Aug. 1- . de uerat , numquid plura figna m. et , fetam quae hic facit i Caecos autem , de . ,2' L ''s' quibus alii Evangelistae narris ni , scilicet S. Marcus c. r . vers. 46. N S. Lirineas cap. I 8. 31. alios esse ab iliis , quamvis circumstantiae quae iam similes sint , ex illorum oceursu prope Iericho , Christi interrogatione diverissa , illorum euratione in via , non in domo , variisque aliis circumstren si a ni iis , & ex S. Matthaeo illam seor fim ah ἐllorum duorum illuminatione
commemorante , nempe c. 2 . v. 29. perspicuum 5c exploratum est.
XXI. cum autem venissit domum . Mee frunt ad euis Oeci . Et duit eis 20ui : creditis , quia hoc possum facιre Vobis I Dicunt ιι : Utique , Domine . Illos non illuminavit in via , ut eorum fidem ac perseverantiam marigis experiretur & excitaret . Dimilit itaque beneficium . donec in domum Iuam , in qua in urbe Capharnaum habitabat , sive conducta , flve commodata , venisset . Illos interrogavit e creditis . quia boc ρ uis facere zobis INon dixit , Creditis , quod possim precibus id a Ueo impetrare . sed , quod ipse polium id facere propria virtute ι Diovi ei e Dique , Domiηe. Firmiter & absque haesitatione credimus . Tunc tetigis oculos eorum , dicens e Secundu in m. m zel oin μι νοbis . Siquidem id me posse creditis , fiat tmatib. illuminentur oculi vestri . Ita porro locutus est , ut & fidem eorum firmiorem reo det et , fimulque ouenderet ipsos saluti suae fuisse cooperatos ; di te ita ruiue , non adulationis verba ista fuisse , sed firmae de divina sua potentia persuasionis , & fidei . Unde non dixit , Aperiantur oculi vestria sed , Secandum fidem distram fiat vobis . Id penε sena per faciehat Chrillus,
antequam corpora curaret , cum ut eos quos sanabat , se eundum animam perficeret , melioresque redderet e tum ut alios eorum exemplo erudiret ,
ut in Paralutico & Centutione videre est . Ita de hic latentem caecorusius fidem discussit , ut augeret ac perficeret , aliisque per hoc miraculum oc eorum exemplum fulget et iliuinitatio Eo auelli gloria Gibli , qui est imoto
288쪽
Secundum Matthaeum. Cap. IX. Sensus Uilteralis.
x xl I. It aperti stiri oeu II εornis . Proti ii iis viderunt , completo in I Llis Pioplietae oraculo , Psal. ses. 8. Domintis Humihat eccos . Et ut inanem plori iam sincer 8 8e ex animo tu gere se olien 1erct , neque .miracili et sedere ad nominis celebritatem consequendam , tam iustus eri litis P I,ιs, dicens : Videte , ne quis sciat . Ipsis graviter ac severe pio hibuit , ne ι, pus admirabile proderent , sed collato beneficio taciti fruerentur et I s aureis exeuntes , dista ina Pertini eum in tota tora ilia . Famam ejus in univeis a regione celebraverunt , non pertinacia , sed grati animi sensu . Intelligeiabant enim . Chri lium modestiae caula id prohibui de , non absolute : sui autem esse officii , ut Medici potentiissimi , ac optimi he reficentiaim praeia die arent . It Domi tu prορter humilitatem fugiens jocis otiae scrinis . hoc praeis ceperat , ω illi propter inemoriam gratiae nou pcueuat tarare bene uitim.
X xl l l. Egressis auteis ulis , ecce obstiterunt ei homine M Muttiis , daemσω uiuari habentem . Cum porro egressi e sent caeci , qui visu na beneficio desule ceperant , oblatus est ei homo a dae inone vexatus , qui ipsi linguae usum interceperat . Unde ipsum daemonium S. Lucas mutuis appellat ab est .ctu, quia impedito & ligato loeutionis organo , hominem mutum effecerat. Graeca vox α-Zs , surdum aeque significat ae mutum ; & hae uo ita con itincta esse ncmo nescit , ut qui turdi sunt . nativitate , etiam inuti sitiit, cima discere numquam potuerint , quomodo voce fi formandae .
XXIV. Et ejecto daemonio , locutus est inxtus , Ο miratae Iisnι mrbae . diis centes et Aa inquam avaruit se in Urari . Imperio Chri iti , daemon ex intelicis hominis corpore protinus ejicitur , non fidei eius ae precum latuitu,
clim nec linguae compos esset , ut liberationem suam pollulare ἱ nec meatis , eam ut optare posset ; sed intuitu fidei ac pietatis offerentium . PO.pulus vero tot visis , vel auditis miraeulis , a Jesu hac ipsa die editis. scilicet resurreetione filiae Ialii , curatione Hem ortho istae , illi mi iratione caecorum , de hujus daemonia at liberatione , ac linguae illius solutione , in admiratἐonem ranius , stuporem suum his verbis exprimebat et Atamqncne apparuit sic in Lyrari r Id est , tot ac tanta miracula . in omni morborum genere , non contactu solum , sed Sc verbo , tam celeriter . tanta aucto- . retate ae potestate , a nemine antehac edita sunt , ne a Mose quidem, aut Prophetis. Clit illum porro mutorum linguas soluturum praedixit Isaias cap. 33.
XXV. Pharisaei antem dirabant e In pristipe daemoniorum ejicit daeuustur. Pharisaei invidia cae et . Opetum & lignorum a Chri: to Jesu edito ram admirabilitatem negare eum non possent , ut abolica malitia modum calumnianis inr : non divina virtute , sed principis daemonum ope , oc arte magica, haec a Iesu effici blasphemaut . Quam talumniam ac olasphemiam ab iisdem gloriae suae aemul s repetitam , Christus refellit Mattii. 31. Quid hac Pharisaeorum calumnia dementius ι Nam daemonia a daemone ei ci , impossibi-
Ie est , cum suos juvare confimaretque soleant , non deliruere . Plaeterea Clirissus non daemonia tantum ejecit, verum etiam leprosos mundabit . mor tuos suscitavit , tempestates sedavit , hominum peccata propria potestate dῖmi fit , aeternam immortalitatis heatitudinem piae uicavit . ae uenique ad Patrem conversos adduxit , quae omnia nec vellent facere daemones , nec possent . Ad idola enim homines adducunt , a Deo abducunt : nullam esse futuram vitam , persuadere conantur e contumeliarum impatientitii mi sunt, di quid in sui contemptores non tentarent , nisi illotiam malitiae tiae miminiiceretur , qui ipsis cultoribus suis sunt exitio I Chtilius autem his aliis. luc contumeliis ne commotus quidem est ἱ tantum abea , iit illatas sibi
289쪽
s .Hie. in e. O. Mattha Luc. a
a 44 Expositio Sancti Evangelii
tam graves Iniurias uitiis sit . Et non solum non punivit Phar Isaeos Insip entes , sed ne levi et quidem impraesentiarum objureavit , smul di mansuetudinem ostendens . ct hae ratione illorum m/ledicentiam redar uens , se quentibusque mi r culis evidentiorem exhibens Uivinitatis tuae demonii ratio
XXVI. Et e reuiboι Iesus eurnes eisiteles ccstella , docem in D vvu reorum , praeci cara I Oangelium Regni , es curam omnem Iarguorem , somnem infirMitate in . Beneficentiam & charitatem non solum in maiores urbes , seu & in vicos di eatiella Galilaeae diffundens , docebat in Synagogis eorum , quae non solum in civitatibus , sed etiam in vicis majoribus ac frequentioribus conlii tutae fuisse videntur ; de praedicabat Evange- ium Reeni , seu Legem novam ad Regnum Coelorum perducentem ἰ δc omnis generis morbos propria virtute curabat e Di quibus uermo nctu Iis erat , operapeuhcaerent . In urbibus vero de caliellis , Se villis , tu est , magnis 3c parvis , Evangelium aequaliter praedicavit et Ut non eo ν ferarat nobilium ρο- trauia M , sed histem credent ια- . De solo denique Domino proprie dicitur : Oram cinnam languorem , Est erenem i*rmitatem e quippe cui nihil impollit,ile est.
XX vi I. Videns curιm turbat, is fertus e' Hir Guia erant vexati , ct jacentes scut oves non habentes Pastoreis . Uiuit delus , plebe ni Israeliticam pessime haberi ab iis , qui pascere i pi s debebant , Sacerdotibus Ac Legis periat is , qui piis monitis illos in t rua re , de ab erroribus , ac vitiis revocare non cura hant , sed honori commodisque suis unicε serviebant , Vindicantes improbi mis quaestibus nomen Maeligionis , Ο praeserentes ad hordidis nas negotiationas titulum 1.nti iratis i ut Salviani ψerbis utar . Vidit i inquam ipsos animo vexari, disti pari , dc hine a Pharisaeis , inde a Saducaeis in diis versas partes trahi ; ita ut quid sequerentur , quid fit gerent , non satis ip-ss exploratum e fiet et Uidit languentes sicut oves non habentes P ait strem, qui Pali orali animo prestem curaret . Infelicἰ namque Iu .iaeorum sta ui tunc temporis congruebat illud Jereni ae vaticinium e Grex perditus factus est να-pulus meus et Pastores emam seduxerunt eos , feteruntque vagari in montibus: de Monte in colieis transierant , obliti sunt cubilis sui . Ideo Christus inti- ma & vehementi commiseratione erga ipsos est affectus . Viscera miserico diae , gerens , in quibus visitavit nos orieues ex suo , Deus noster , bc miis
XXVIII. Tune dicit Disripulis fuit : Meps quidem multa , operarii autem
pauci . Rerote ergo dominum ineo , ut inittat operarios in nrepsem suam. Messis quidem uberrima , ingens multitudo populi , tum liae litici , tum Gentilis , jam alba ad aue sena , matura de parata ad audiendum Evangelium , ad accipiendam doctrinam salutis . Rogate ergo dominuis messis , Deum scilicet, cujus prouidentissima misericordia de gratia singulari Minitiri fideles , cic idonei vocantur , Ecclesiaeque dantur e tit inittat operarior . Praedicatores scilicet , ac Pastores , qui praedicare non Possunt , de regere gregem , nisi mittantur cum peculiaribus mandatis , & auctoritate e osterarios , non solo titulo , sed re ipsa tales , muneris exercendi studiosos . Isti sunt operarii , de quibus Psalmis a loquitur : mi seisinout in Der in exultatione metent : Euntes ibant , cr stebant , initiemes I. urina Itia : Verientes autem venient eum exu/tatione , portantes manimios suos . hi tit apertius t quamur : Me s inulta , Oinnis turba e resectium est . Oρerarii autem pauci, ω κ' oti uatores eorum , ραι Mittuntur ad is Uew . Nessis multar
290쪽
Secundum Matthaeum. Cap. IX. Sensus Litterulis. 24s.
prae aratris inessena . Quod S. Ioannes aliis verbis expressit I A iii, inquitι 3Mis . . m
Disora seruet , o tos intro Ris tu labores eorum . Quibus verbis ipsos in s. Io v. modestia continebat Chri itus , ne sibi ipfis Evangelicae Praedicaticinis frua Hom. 33. sactum tribuerent atque arrogarent e & cum magnos labores iam praecessisse M h offenderet , promotiores eos reddebat , ipsisque ad strenust operandum in messe Domini colligenda adde hae animos . Vogate ergo dominuis iness, Sce. His verbis doni magnitudinem ostendit , & seipsum esse me dis dominumis, qui duo de ei m Apoli los mittit , dc inaugurat . Nam si ad metendum ope. rarios mittebat , palam eii , qu bd ipsos non mitteret , ut aliena interent,
sed quae per Prophetas seminaverat.
I. Tecce offerebant ei Draditicum jacerteis in lecto . Paralyticus Ille hon minis laps typus eit . Natura dc voluntas humana , Adami peccat ultiatae , spiritalem paratu fim contra aerunt , impotentiam operano i , loquendi , cogitandi stipernaturali , dc quae necessaria sunt ad salutem . nisi gratia medicinali Salvatoris sanentur . fine qna ad nos movere nullatenus possimus , ut ipse ait : Sixe me nihil potestis facere et & , Nemo nis ve- Ioann.r . nire ad ino , nisi Pater meus treverit eum et Et , Deus est , qui operatur in D n.6. vobis oe velle εν perficere pro bono vota viate . Lit ergo velimus , fine no-- 3 his operatur ; clim autem volumus , & sic Volumus , ut faciamus , nobiscum eooperatur : Tomen Fre illa vel φρcr te ut velimus , vel coορν Ute in s . . r si, dis eum volumus , ad bona pietatis Nera nihil valemus . . . Idonea Dis hamavo o . M lita alta natura ster liberum arbitrium vulnerore Ie , sed jam puluerata , o fauciis , e. tr. τε, est idonea per libertiis arbitrium fauore se . Si eviis volueris intemperan- Id. serm. otcr vivere , ut aegrotes , ad bse Medicum non requiris r ad luberustis It tibi . et '
arguidus fatitis etf , recidit , ikfirmus ti vult infirmos . Et tamea in omnibus, qui nascuntur , infirmis Deus quod bovum est , Veratur , formando corpus , vivi ando eorρus , alimenta praebendo , pluviam fuem est .lem suum super bonos ει malas dando e non est , unde acci sent bonum nee mali . Iusciperellam genus -wonuis justo suo judicio condemnatum notate in interitum se Niternum relinquer. t sed mihi EM Messimis , uvisit Salvatorem . misit euis , qui gratis frenaret , qui sonas 3 ιtic- mercedem daret . Nibil addi od Istam be
Paralyticus in tecto iacens , n, da cupiditate languentem animam significat , viribusque ad bonum agendum destitutam . lactino ne accidat icuis ' d. i. pia tio , G eam fra σι , timendam est : Iora vena autem jam eviditat: aliqua aria, de Ter . . rotat , se e lditate cligna impeditur ab intranda via Dei , d subeundo ja. pote ros. c .go Christi . Attendite illos Multies voti ut es Pene vidi. re , fam statueutes bex