장음표시 사용
321쪽
27 s Expositio Samsti Evangelii
Quamvis autem multas operariis , dc minii tris opus sit ficclesiae ; nemo tamen in opus ministerii intrii ieie N ingerere se debet, qui a Deo Po- Catur , dc per ordinarios Ecclesiae praelatos Apotio lorum successores mItti . tur . Ρr latos , Animarum Rectores , verbi divini Praedic tores , conscientiarum Mouerciores sanctos , eruditos , Zelo glor ae Uei Si silui Is lio mini inuin flagrantes , a Deo ferventillimis precibus pia: iuri re debemus; quos charitas , non cupiditas ; non ambitiosae li 'minum preces , sed Feelesiae Orationes ; non honoris & temporalium Commodorum itu. si iam , sos sincti
laboris Se boni operis de fiderium sacro minicierio applicent ' ii 'n 'ii se gerant tamquam dominos me ilis , sed qui uni Domini eloriae ac Fcelesiae utilitatibus serviant : qiii cum Apollo lo dicere pollini : Gratir Dei suis ida. Coe .i . H. 67 νύ Ium , ε, Irmis Dei in me Pacxa no' fuit : Qui denique sese exhI-
a. Tim. a. is. ia ant operarios inconfusibiles 8c fidei cS , recte troctat tes Perpnis vrrisatis. Roxemus dominum mcliis , ut tκles operarios mittat in melle in stam: Pro
sint gratiae Dei , -ioquin tu vacuum sive Spirit ι sortii copia passim messores
'' ' Iώβιν t/ , duis tui Θ praedicare , Abi mittantvr , res eunt.. VM.tis turbas , mi fertus est eis . . . . . T ut d cir D sci lii Hrι : 3 fel i ' qtiidem inulta , γε rci Ii cutem pauci . Rogo te ergo do initium mellis , ut dii GD tot op. rarios in anesiliems, ain . Per eos quorum misertus legitur , omne ge- nus immanum delix natur ἔ quia nimirum Vex ti erant omnes variis nequIV tiarii in praeliis iis . Alii quidim Philosophi. is artibus pellecti , & maxie Is: ' alii Seribarum & Pharisaeorum pravis traditionum sinum doctrinis imbuti t ' a Iii deceptione daemonii in idololatriis occup/ti et alii peccati oneribus pressi , 5e saeti laribus curis intenti, non habentes potestatem resurgendi . Perietat enim. lex naturae . Patriarchae defundii erRnt , Propheta nullus , totus ' orbis incultus iacebat , etiam ip a Jud ei , in quibus olim P. trcs vltae se- . mina sparserant . Ad cujus utique comparationem multitudinis , oper .iiii, V videlicet Apostoli , pauei erant , nec ipsi x ratia Spi: itus eatenus lituura V ti , ' ut suincerent . In cuius plan rei fietiram , ex consito soceri Mby-ν sen , ad erude indum populum unius gentis , plures constitnisse gradus se- ginnis : quanto magis in hac multitudine immani generis rogandum , ut ' mittantur a Chri ito plures operarii , quorum doctrinis mellis Ac vinea. in V qua Pater agricola eii , ulterius exculta , copiosius e Iuberet , dc amplius D iluctificet.
Eo mundorum , ut ejicerent eos , c, curarent omnem languorem oe omnem infirmitatem. Se ipsum spiriti talis me nis dominum Cliri ius Oltenuit , siquidem quod rogandum ante dixerat dominum mellis , ut mitteret ope arios in mellam suant , ipse auctoritate sua fecit . Et Discipulos duodecim iam ante selectos , divinaeque suae doctrinae continuos auditores , de miraculo
rum Nucs , Apollo los creavit , ec ad colli3endam medem , Ecclesiamque
322쪽
Secundi: m Matthaeum. Cap. X. Senses LitteraΓy. Σ
in orbe universo confutuendam , misit . Ut autem eorum legatio probare- tus , dc doctrinae praedicationique fides conciliaretur & reverent in , itane divina auctor tutis suae fiet illo munivit , donum miraculorum ipsa impartiens . Quo a. O ci ci vinitatem suam & omnipotentiam egregi b demonstra- .vit , fi quidem non solum vim habuit edendorum prodigiorum , ut Prophetae sed summo iure , ipsam adiis pro et rbitrio tribuens , quod a nemineis Prophetarum factum est . Dedit it is potestatem , non suprei nam Sc infit amqualςm ipse habuit, sed miniit et talem , cui ipse virtute sua adsisteret ; unis de se non sun potestate , aut virtute , sed in fide nominis ejus , miracula patrare pri ii rebantur . Dedit illis totestatem 'A tuum immundorum , id est , , t in spiritiis immund s , in daemoneS , qui spiritu inmundi V cantur , quod ib. Mai. impia: is h mainum moribus delectcntiir , de sanctimoniam oderint , a qua superbia sita ceciderunt . cum in gratia fui nent creati . Η Ο etiam nomine evidentius o ponuntur spiritui sancto , qui puritatis N pi itus est . Fit ciendi quippb et ni sollitus immundi , ut Sancto Spiritui via & habitacu- ωlum pararetur . Dedit autem illis potestatem daemones ejiciendi . non lo-1ἰim ex hominum quoi vexabant , eoi poribus ἰ sed , quod lonae admira- bilius est ex mentibus Se cordibus . E ut curare t om IIII rore in , G s. μ;εe. omnem Inse in lateis . Benignus scilicet clemensque Dominus ac Mitister non invidet servis suis , atque discipulis , virtutes suas : Sc sicut ipse tura . . Verat omnem lana uorem , de omnem infirmitatem , Apostolis quoque suis . . hanc tribuit potellatem : sed multa diliantia est in tela tabere dc tribuere , iadonare de accipere . Iste quodcumque agit , D estate 'Domini agit' illi si . . quid faeiunt , imbecill talem suam , dc virtutem Domini eonfitcntur , di - . . pasehallus 'centes : In nomine Iιj, turre or ais bula . Prius autem spirituum immundo- is Radbert. l. rum potestas tribuitur , ut sciamus , quod morborum genera ab eisdem corporibus inflicuntur, quibus demum expulsis , tribuit sinandi facultatem, . . si quid ab eis est intelium . Alio iubi nisi auctor tormenti pri iis pelleretur,
virus I Anguoris atque infirmitatis maneret . Hac etiam Tatii ne ostenditur contra Manichaeos , Deum conditorem esse cor orum pariter ae spirituum . Ided cur anili omnem lan uorem , Se omnem infirmitatem verbo potestatem
discipulis suis dedit , Ut q&od taxesa crat hos is , jure savcrur ab ορῖ e.
Languor diuturnam vexationem carnis , in iirmitas ingruentem sub illi moria cubum Se eorruptionem si Inificat . vel f ut placet Paschasio Raiberto lana ιιguor ad insede litatem animae , infirmitas ad vexationem carnis per ilia et . Quae duo morborum stenera de obsessione daemJnum venire , manifestum est. cc .
Et ideo pricis illi pellendi erant , dς inde anima per fide in purganda , tum is sanitas carvis consequeiada . Quapropter Sc fides qui msaepε requiritur ni te miraculis , & plenius confirmatur ex beneficiis , ut totus homo salvetur , -& nulla desit Apostolis er Atia salutis . II. Duodeeim autem APOJolorum nomina fu i haec , Triwγr , Ss-u , qui dicitur Petrus , cae Andrea, si Aer eius, 2 occhus 2: hedaei , , Io 'unes spa- r ejus , Thilinias , Burtholomaeus , THMas o Matuaeui Tuh canus, Iacobus ' 'baei , ea' Thaddaeus , Simon, chirua vos, Di Iuro; Iscaris es, qui ct tradidit exis . Apostoli quasi milli , seu legati Dei causa Duodecit a.
electi , non absque multerio : Christus enim spiritim te Regia ina conditurus , Iudaicae Reipublicae imaginem qnodam modo expressit , tu clarius appareret Regni aeterni promtisiones in ipso solido impletas. Sicut en Im Tribus duodecim , ita duodecim erant Principes eximia dignitate ; ad quam alludens Christus alibi , ait : Vos q23 sic re: cstis me , In regenero Ane , cnis fed ris Mat. 9. s.
323쪽
judieantes duodecim tribui Israel . Duodeeim exploram res Ita terram proni iasam Mitias miserat , qui palmitem cum botro , aliisque s uelibus , in signum fertilitatis terrae retulerunt et Clui itis in mundum univei sum , In hς- reditatem sibi a Patre promisini ae datam, duodecim legatos misit cum manis datis longe praeitantioribus , qui fruetus operatos in si reportarem . Elegi vσs inquit alibi si ρα Di do: , tit ei sis , seru tuis oferatis , ωfructui Ps. r maneat. Ηge duodecim fundamenta Civitatis Uei . scilicet Ecclesiae , ut S. Joannes in divina Apocalyps sua testatur et Et murtis eIouat s h liens Oudamenta isti Odr-cἰ in , G tu ipsis duodeNIis nomina duodectis A octo loruis Mini . Horum scit nomina magni intererat , ex quorum consentiente te itimonio , geliorum ac docilinae Cliristi , religionisque Chrillianae veritis erat elii manua : de quia nonnulli suturi erant , qui hoc nomen ementiremur , de quibus S. Paulus: δε am ejusmodi Pseudoapostoli , funt vis arti subdoli , transsisurantes se in Apostolos taristi : ideo operae petium erat , duo dccim Apollo Iorum nomina
scillatiin recensere . Priinvs Simon , qtii dicitur Petrus , non aetate , aut vocatione , cum frater ejus Andreas prior esset vocatus , nec in caeterorum enumeratione. ulla vocati an is aetatisve ratio habeatur ; sed dignitate & au.
itate primus et Prixceps fatid dubia collegii. a Christo desi natus , ad retinendam corporis est New inquit Gretius , quem reliquis Heterodoxis oppono . Hinc vox Primatus S. Petri accepta , & a Patribus usurpata, Ecclesiaeque usu consecrata est . Super illa in unum aedificit Melisiam , fusin . . . . Ut uvitatem msuifestaret , uvam cathedra in eo usi tuit , eae unitatis Hasdem ori ne in ah uno incipieuum , sua cuctoritate aisposuit . . . Exoriadium ab unitate profiscitur, primotus Petro diatur , ni uva tartari Teclesia, . cathedra una moustretur inquit S. Cyprianus ) Apostolus Petrus, in νασPrimatus Apostolorum tam excellanti gratia praee wivet . . . Qγ3s evim nescit , ilium Aps latus princisaltim cuilibet Di valui praeferendum : inquit Sanctus Augustii ius. 3 Ietras Princeps caputque caeterorum t inquit Sanctus Cyrilliis Alexandrinus . Primus , Simon , qui dicitur Petrus et quo cognom7ne dia Ingu Itur a Simone Cananaeo , filius Ionae , seu Ioannis , ex Bethsaida Galilaeae opstido natu si
Audreae frater et Et id ecs frater ejus . Ain major an minor natu , inceristum . Moorent natu fuisse , Sanctus Epiphanius asserit Haeresi s . cap. 37. Natii m norem, Sanetus Ioannes Chrylo utimus hom. s. in Mattia aetim , Sania eius Proesus Oratione 2 o. Castianus lib. 3. Contra Nestolium , cap. ι 2. censent . Iacobus Zebed.ei , filius ., hoc des gnatus epitheto , ut uitiinguatura Iacobo Al hae i. Hic Iacobus Misi 'r , ille Minor vulgo nuncupatur. Et Ioia xes fater ejus , Cinido singillat iter dilectus . Ambo illi fratres a Clarillo maverres , id est , Filii touitrui , appellati Marci 3. 87. qt od Praedicationis F, angςlicae sublimitate Sc sonitu orbem essent commoturi , Christoque sibi e uri . Philinus . a Diacono cognomine diversus , cui quatuor filiae Virgines & Proplietissae celcbrantur ; quamvis .nonnulli Veterum Philippo
Apollo lo , uni ex duodecim , illas tribuerint , utrumque Philippum eo n- fundentes ; scilicet Clemens Alexandrinus lib. 3. Stromatum p. 44 . Fusebius lib. 3. Hist. Eccles. cap. 3 . Sc lib. s. c. 24. Et Lartholomaetas , quem nonnulli cum Alathaxoele perperam consulerunt . quem Apoliolum non fuisse , confirmant , ne us Augustinus Trachalu 7. in Ioannem , & Sanctus Gregorius lib. 33. in Job . cap. 3s. Thomas , qui Ne m limus , id est , Gemellus . Et Mattiaeus PuHicanus . Caeteri Evangelistae primum ponunt Matthaeum , de postea Thomam , nee Publicani nomen adscribunt , ne antiquae conversationis mentione sugillare Evangelisiam videreiatur et Iit e vero
324쪽
Secundum Matthaeum . Cap. X. Sensus Litterasis. 27y
ti se Tlomae post potat , 8e FChlier ni m appellavit , ut ubi abundaverat in ictu ti s , super; hi in daret & gratia . Iacobus Aiph.ei , filius , Iussus αμ- pellatus , de Frater Domini , id est , cognatus . ex Maria Dei palae Uirginis solo te . v vii s ur aliis placet ) eo x nata ; idem ille qui Jerosolymorum Episcopus post Christi in coelos Ascensionem ab Apostolis eo nil I utus est , Iudae irpter , auctor F pistolae Canonicae t De quo Sanctus Paulus ad Gai ras scri hit ea p. r. vers. is . t 9. Deinde ' st anxos tres etent Iem . M Otiis ei e I rerum . Aitim atitem Ato Icrum vidi χι minem , ny Iccobum fraatrem Domini . Quem & primariis Apostolis et aequat ch p. a. vers. s. Iaco bus , ce has . Ioon ras , qui vide autur ιolum e ese , de/etros de Grami m. hi Ο Borrcsiae societatis , Hic J-cobiis Ninor appellatus , qui in Concilio Ierosolymitano ne Iegat Ium caeremoniarum observantia ab Apostolis celebrato , poli Perium suffragili ni d xit . ME. 11. 3 3. 3c seq. De quo Sane iis Hieronymus cur sententia in Scriptura Sacra fundata , quorumdam Giae eorum tres Jacobos adii rvenitum . de Ierosolymitamini Episcopum Domini fratrem dii linguenti uim a Iacobo Alphaei , assertioni praepia neno a s
inter duos so 'eiat praehure distantiam , est frater Domini Apostolus sit , Poeta odio ute : Deinde pia it triennium veni Jerusalem videre Petrum , 5c mansi apud illum diebus quinde ei m . Alium autem Apostole rum vidi nemine IIus, nisi Iacobum fratrem Domini. Et in eadem Est oia : Et cognita gratia quae data eli mihi , Petrus de Iaccibus , qui videbantur columnae esse . Ab au-
. Ieusii tale familiae . aut quacumque clia cc et , ei nomen iinponens. Et autem inde tἰbi alia atque alia videtur , qu I alibi d catur , Maria Iacobi M noris ruater. , ct bis MarIs Cleophae et disce Seri turiae consuetudine in , eundem hominem disersis uominthus nu capari . intam vis itaque Sauctus Grexortur Absentit , oratione a. de Resurrectione , Sanctus 1ρ hanius . in Haeresi Collyridianorum , Sanctus Danues chira Ominus , Homilia S. In Matiliae uino& Homil. 33. in Aeta, de Coniti tuticinum A otiolicarum Autor lib. 6 cap.ra. Iacobum Alphaei Apo. totum a Iacobo fratre Domini di itinguant , Santii Pauli , 5e Saxiii Hierooisi auctori ste fuit .m sententiam, nee don Sancti
Augustini libr. a. contra Cresconium cap. 7- amplectimur & propugnamus. Sanctus quidem Hieronymus , Exposi. ione tis in cap. I . Isaiae , .polt i Ila s
qaixque , 'de quibus ante actum erat , quatuordec in Assolos inιerpretantur , id ess , duod cim qui e ecti sext , ω tertium decimum Iacobaran , quiaρoelia r Frater Domini , Patinis quoqae Mora in vas eIectiouis . Sed ex alio ium lententia , noci ex propria mente ibi loqui Sanctum Hieronumum, evidens est Liciarcudo, non auei cudo . Sed tu secunda eiusdem capitis exposi-
325쪽
28 O ... - Expositio Sancti Evangelii
εἰ one . lib. '. Commentariorum In eundem Prophetam , Iacobum Fratre ni IIonrani , extra numerum duodecim Apostolorum non recensui . sed solos Paulum Sc Barnabam . Videtur aliquibus Sanei. Cyrilliis Ierosolumitanus Episcopus Iacobum Fratrem Domini , extra numerum duodecim Apostolorum posuisse , Catechesi 14. Nunc vero , inquit , Chri s r surrexit a mortuis , primitiae dormientiuis Ορ π ruit Cephae, postea duodeciis epostolis: si enim uηi testi non credis , habes duodecim testes: deinde apparuit ρ' quam qui antis fratribus sunt . Si illis dtiodecim non credant , quingentos t errecipiant. Postea visus est o Iacobo fratre , primo h0Is Porciae Disso ... Sed dices , quod Iacobus frator ad xrctiam testatus cst . Pi lus est postea σPaulo iηimico , quale autem non sit hosti, testimontam , scitis . Verum nor omagis ac melius colligitur ex hoc loco , Iaeo hum Fratrem Domini , ex duodecim Apostolorum numero non fuisse , quam S. Petrum , siquidem dc Sanctus Paulus I. Cor. r s. s. scribit , Quia visus est Cephae , se post hoc Du- deciw : deinde vi IIs est plus quom qui euris frostribus simul . . . Deinde visus est I acobo , deinde Apostolis omnibus t Quod 3e S. Cyri lius rasere . Sed . duodecim Ap. liosorum nomina recensere pergamus . In eorum serie sequitur Thaddaeus , qui de Lebhaeus , id e li , Corculum , cognominatus e Iudas appellatus , & udas Iaeobi , quἰ a Jacobi Minoris frater , autor Epistolae Canonicae . Simon Cavianaeus , qui & Zelotes appellatus est , alter a Simo- . ne fratre Domini , de quo Saninis Matthaeus cap. t 3. vers. s s. ut Theodoretiis confirmat in P Ial. 6 . Principes iuda , duces eorum , Principes Zabulon , Prineipes Nephtalim . Ex his tribus , inquit , caeter Apostoli oritinem duxerunt. Et illi quide is qui potabantur fratres Domini , ex tribu Iudae planὰ genus tr eruui . Petrus autem se Andreas , Ο Iacobus fν νοσηπes ,
haec Dea Galilaeae sunt . Zabulon suteis CV Nιρbtatim ibi suam habueruvi sio rem . Alter etiam est Simon Apostόlus a Simeone Jerolosymorum Episcopo , S. Iacobi Minoris in illa sede successore , cujus cum frequens sit ina Historia Ecclesiasti ea Eusebii mentio , nusquam Apostolus appellatur I bc
quae ipsum spectant , post Apostolorum tempora referuntur . Postremus ina polio lotaim serie nominatur Iudas Iscariores , proditoris , quam Apostoli, nomine notior , vel a vico , vel ab urbe , unde ortus est , vel ex Tribu Isachar appellatus , quasi Isachariotes: ut quodam vaticini in condemnationem sui natus sit: Machor enim interpretatur Merees, ut significetur pretium proditoris. s. Hie e. in e . III. Hos duodecim misit Iesbs r praeeipiens eis , ει dicens : In viam Gen- o. .Μδι . tium ne abieritis , ω eivitates Samaritaηοrum ne intraveritis e sed potius ite ad oves , quae periarunt doMus Israel . Hos duodecim Legatos Rex nolle e Christus misit in orbem sequentibus mandatis in striictos : Ne abeatis versiis Gentes praedicandi caiisa : In datis enim , ut filiis Regni , quibus facta fuerat promissio Meiliae , secundum decretum Dei oportebat primum praedicati verbum Dei : cum vero illud repet Ierent, δε se indignos judicarent,
seu cfficerent aeteraiae vitae , Oportebat converti ad Gentes , ut S. Paulus
Act 33 docet . liine alibi asserit , Christum Iesum ministν uis fuisse cireuinc onis propter veritatem Dei . ed eousirmandos promisiones Patrum . Hinc Luh. r. diei. .
tvr : Suscepit Urael puerum suum , rc cordatus miyericordiae hirae : fient locutus est ad petres nostros , abrohom G femini ejus in secula . Vetat etiam , ne
Ioa . .. D. Samaritanorum civitates intrent . Quamvis enim se Jacobi filios iactarent , legem Nosis ampletieiunt , Nisiani exlectarent et Gentium tamen superatis tioni is
326쪽
Secundum Matthaeum. Cap. X. Sensus Litteram. 28 r
conibus Iudaieam ReligIonem miseebant, adorabant quod ne latebant, Λ Geuisee Iudaiea & Fide segreges erant , Apostatae , Schismatici : hine Samaiaritanos non miniis , quam Ethnicos , oderant vitabantque Iudaei . IdebChriltus ne Iudaeis offensionis occa fionem praeberet , eodem loco Samaritam nos ae Ethnteos habuit , Eeangelii praedicationem apud illos fieri pariter prohibens , donee Iudaeis annuntiatum esset , Christique general mandato paulo ante Ascensionem , & deinde affatu singulari. Spsi itus sancti , Apostoli impulsi essent , ut se eonverterent ad Gentes , illisque Christum prae dicarent . Sed portist ite ad oves , quae ριrierunt domus Israel et Praedicate primum Iudaeis , ovibus perditis , seductis , errantibus , de quibus Ismjae s 3. 6. dicitur : Oinner nos quo, oves erravimus , undiquisique n visne suem declinasit . Et deremiae so. 6. Grex ρarditus factur est populus meus . Et Christus ipse r Non seum missus , his ad odies , quae perieruut doMus Israe .
Oportebat nimirum primum Adventum Christi nuntiare Iudaeis , ne i ullam is exeusationem habere viae rentur , dicentes , ideo se Dominum reiecisse . , iquia ad Gentes de Samaritanos Apostolos miserit, In viam Gentium ne abie- ζ.ritis r Ne putetis, odio mihi esse Iudaeos, vel animum meum ab ipsis averis cis. . si e sum esse , quia contumeliis me afficiunt , & daemoniacum appellant . UI- iadetis enim , tantam me coram horum gerere , ut non ηd alios , sed ad αIllos imprimis vos mittam , ut 8e Doctores & Medici eis sitis r nee solum is iubeo , his prius , quam caeteris , praedicare ἔ sed ne viam quidem attin- .. gere quς ad alios dueat , permitto I nec in civitates Samaritanorum intravi . . re , quoniam non bono in Iudaeos erant animo Samaritani . Et quamvis isti in faciliores ad credendum essent , ad dissiciliores ea men Iudaeos mittis , ut quantam Illorum curam gereret , ipse demonstraret; Sc sic ora I sorum obis strueret , 6e ad doctrinam Apostolorum praepararet e ne crimini ipsis verteiarent profectionem ad gentes incircume Isas , ac ideo ipsos iure odisse & abo. . in inali viderentur . oves autem quae periere , ipsos appellat , non quq .. spontε fugam ceperunt ; ut undique paratam eis esse veniam ostendendo, is
IV. Tiantes autem praedicate , diceaeus et Quia curvi Navis Regnum caelo- rum . Quod argumentum fuit, & exordium praedicationis Ioannis Baptistae, ... M. ih '& ipsius Christi , idem esse debuit praedicationis Apostolorum , ut Domini 'a quo missi erant , verbis magis , quam suis praedicarent , Se per viam . poenitentiae homines ad Regnum coelorum perdueerent . Hinc S. Mareus Apostolorum narrata missione , subdit : ει exeuutes , prσdicabant , ut meianitantiam agerent .
U. Iusirinos curate , mortuos fisscitate , leprosor mundate , daemonea disite. Ne hominibus rusti eis , indoctis , illiteratis , eloquii venultate destitutis nimo erederet pollicentibus Regnum coelorum , dat illis potestatem infitiam os curandi , leprosos mundandi , daemones ejiciendi : Ut magnitudInem proini Druis probet inun ludo flavoruis . Haec verba , mortuos IIJeitate , iris reptilia esse , perperam asserit Grotius , quod absint 1 vetuli illimis Eremis plaribus , a Complutenfi, aliisque Grecorum Exemplarium Editionibus, Aea Syriaca Imperatoris Editione , neque agnoscatur a Graec Is hunc loeunia exponentibus , Theophylacto fle Euthymio e Nam Textus Graecus seeuniadum Editionem Roberti Stephani , eum sexdecim Miff. collutus , Ee in Bibliis PolygIottis Londinen fibus editus , haec verba habet . Illa Sactus Hie ronymus , qui novum Testamentum Graecae fidei reddidit, agnoscit, ut ex Divina illius Bibliotheea nuper edita eonstat, de ex vulgata verso ne Latina, quae Ecclesiae auctoritate ac judicio authentica declarata, dc usu eon.
327쪽
se erata est . Fadem verba habent Uersones orientales , Syt Ia ea , 'ArabIea, AEthiopica , in Bibliis Londinensibus euitae . Illa etiam agnoscit S. Hilarius. VI. Gratis acce illis , gratis date . Potestatem illam nullis meritis vestris, aut pretio accepistis; ideoque ejus este eius & heneficia gratis Se liberaliter date. His verbis inanem gloriam , avaritiam , di turpem quaestum , fimoniamque in rerum spiritualium usu , ac dispensatione, convellit ac damnat. Sententia enim illa generalis est , spiritualia omnia Dei dona completiens; quae cum nulla humana industria , aut labore comparari pollint , non absque gravi irreverentia & sacrilegio aes humana commercia deprimerentur . suisbet erro , ut sit ministratio gratuita muneris gratuiιi , ne Evante Iii grati
corrumpatur . Qua in re non minorem se curam gerere Chri itus ostendit, ut mores Discipulorum integri ae sancti essent , quam ut miraculorum viris tute estent conspicui . Nam ut demonstret , miracula absque morum integritate nihil prodesse facientibus , neque fastu animi & inani gloria propterea efferentur , ait : Gratis accepistis et deinde ne cupiditate Pecuniarunia, moveremur , addidit : G ntis date . Ne , inquam , quasi sua ipsorum potestate miracula facientes . Inde supe ibi rent et oratis , inquit , accipi s rNihil ex vestro largimini his qui vos recipiunt , & quibus Evangelium , alia isve dona spiritualia largimini , ant quorum In gratiam miracula editis. Non enim tamquam mercedem vestris laboribus debitam ista accepi liis e nie a enim est gratia . Sic δc aliis haec beneficia , quorum nullum condignum pretium inveniri potest , gratis date: Neque enim pretio tilia rιs Dei conflati
v II. Nolite posidere aurum , neqtie areent&μ , Neque pecu uiam in eo vir HIIris et non perais in via , neque duas tuu cas , nequs calceamenta , nec virga : Dunus enim est veraritis cibo suo . De commeatu ne sol iei ii si is . siue de pecunia ad viaticum aequirenda & paranda , quam in zonis seu crumenis vestris feratis. Nee petram seu manticam habeatis, in qtiam obsonium condatis , ut viatores solent nec tunicas mutatorias , unam , qua induti sitis , alteram futurorum timore , ne forte fit opus ; neque ouo calceamentorum seu sandaliorum paria ς sed neque viream , seu baculum , praeter illum quem manu geritis r Diguus est enim operar Uus cibo hus , id est, omnibus ad suilemationem vitae ne et uariis . Non solum itaque posse ilionein i
besaurorum illis prohibet Christus, sed de viaticum , ut omni solicitudine, expediti, toti a Deo penderent . toti Evangelii praedicatioui insisterent , de
exemplo contemptus rerum terrenarum . omneS ad Christum traherent .
Lucae p. ita mandatum illud Christi exprimitur: Nibit tuleritis tui via , υeque virgam , ηeqNe peram . neque panc M , ne De ρ cuuia j, Neque duus tunicas habeatis. Marci vero 6. g. Et praecepit eis. ne quid tollerent in via , nisi vir- gais tantum: non pero- , non panein , neque ira zona aes δ bed calceolos Iaasiadaliis , o ne iuduerexsur duabus tunicis . S. Matthaeus Chrillus prohibui de Te fert , ne calceamenta portarent , dc virgam , utique duplicem , timore Ec cautione , ne in futurum deficerent , ut S. Hierovisus explicat ; quam interpretationem dc S. Augustinus amplectitur : CurcM , inquit , prohibet. qua ideo portanda cultanttir , ne deos . Permisit tamen usum calceorum , sive sandaliorum quibus eorum pedes tecti erant , Sc baculi eui innitebantur , ut S. Marcus significat ; cujus proinde narratio ab aliorum Evangelistarum narratione non discordat . S. Aligustinus virgam apud Matthaeum propriε sumi censet, ut quod dictum est, Neque virgaw, intel Iigatur , Newixi as quideis res e apud Marcum varo metaphorich sumi pro potestate accipiendi ab auditoribus suis omnia nece uaria . Sed quamvis haee explic tio minime i pe raenda sit , ea tame a non est op ad Evangeli uarum con-
328쪽
secundum Matthaeum . Cap. X. Sensus Litterasis.
eiliationem ; & probabilius videtur, ibi tam propriὸ sumi virgam , ae eaticeos , tunicas , peram , panem , & aes 9 quae metaphorice intelligenda . nemo dixerit . Ut tenuit autem , Ueum cujus res gerant , ipsis prospecturum : Dignus est enitu inquit verctius cibo suo . S. Lucas haec repetens
cap. ro. ait: Dignus est exi M operarius wercede suo: Quo mercedis nomine non lignificatur , sustentationem esse adaequatum pretium operis tam divini,
scilieet praedicationis Evangelicae ; sed Evangelicis Praedicatoribus ex justitia deberi , & ex grati animi vice , ob iis quibus Evangelium annuntiarent , tamquam stipendia militantibus , tamquam fructum vineae plantatoribus ,ramquam lac gregis pastoribus . Unde Sanctus Paulus , ait : nit is litae suis stipendiis tiniquam I Sufi plantot vinem , de quesu ejus nou edie II s pascit gregι in. , ct de lacie eiu π percipis ι . Si nos Asobis Oiritualia seisinavimus; moxn- est, si nos earassia vegra ineramus I si ',' 'ulii potestatis vestrae participes hunt, quare non potius nos Sed non usi fumus
heu potestate . Unde apparet , haec non ita praecepisse Dominum , tamquam Evangeli liae vivere aliunde non debeant , quam eis praebentibus , quibus annuntiant Evangelium ι alioquin contra hoc praeceptum fecisset idem Apostolus , qni victum de manuum suaru in laboribus transigebat , ne cuiquam gravis est et e sed potestatem dedisse , in qua scirent , sibi ista deberi. Clim autem a Domino aliquid imperatur , nisi fiat , inobedientiae culpa est : eum autem potestas datur , licet cuique non uti , & tamquam de suo iure eeiadere . Haec ergo Dominus loquens Discipulis , id agebat , quod ipse Aposto ius paulo post apertius ita explicat . Nescitis , quoniain qui in sacro is Verantur , quae in sacrario 'ut , edunt et s qui σltari defervis vi , cu π
otiari Μrtie ant st Ita Dominus ordinavit iis ,.qui Evange' uis senuntia :t, clede Eoσngelis vivere . Fgo autem nutu breuin uius suis . Cum itaque dicit , 'i'. '' inita Dominum ordinata , se autem usum non esse , utique nitendit utendi '. potestatem datam , non impositam serviendi necessitatena . Hae ergo ordi- nans Dominus , quoti eum ordinasse dicit Apostolus ; qui Evangelium an- nuntiant , de Evangelio vivere ; illa Apostolis loquebatur , ut securi non possiderent , neque portarent huic vitae necessaria , nec maena, nee mini- ma . ideo posuit , nec virysis , ostendens , a fidelibus suis omnia deberi - . Ninistris suis , nulla superflua requirentibus.. VIII. In quameumque cutem civitatem, aut eastellum intraveritis , interrogate , quis in ea dignus . sit: est ibi manete, donec exeatis. Quocumque vos contuleritis praedicandi causa , inquirite , quis dignus sit holpitio vestro, qui se ille et morum integritate ae beneficentia spem praebeat promptae hospitalitatis. Ad dignitatem Evangelici mi uilterii ac Minittrorum id pertinet, ut non nisi apud boni nominis viros commorentur , de qui ipsis hospitibus clieni sint , putentque se magis accipere beneficium , qui m dare . Erra γο per fama eligendus est 'vuli , is judicio vicinoruw , inquit Sanctus Hieronymus ne praeductionis dignitas , si cipientis infamia deturpetur . ta 1 O s se in riuai Versis debeant praediore , boves tinns eligitur, non tr buens beneficiuis es, qui apud se mansurus est , sed cer' ens . Hoc enim dicitur , Quis in ea diis
pnus est , ut motis se uoveri vi eceistere Vatis , qudis dare. Et ibi manete: Alienum enim est a Praedistore Rigni tariectis curnare per ao Mos , ct Invio. s. Ambr. l. s. iabilis hospitii jora mulsre ; ne dei ultoriae levitatis arguatur , ne mensae lauia u*ς tioris appetens videatur , ne se contemni prior hospes ex illimet , ideoque offendatur . Et ibi manete , donee exeatis ex illa urbe , aut paeo . Id paulo
aliter exprimitur a S. Luca : In eadem suteis domo =vanete , edentes , s. I . Chr. h.
Hbentes qua apud illas sunt et Dignus est extin operarius Mercede sua . Nollia 33 - - h
329쪽
284 Expositio Sancti Evangelii
stransire de doiso in domvis . Et in qua Meunique civitatem istravoris 3 , NI ceperint vos , mouduente quae anonuntur vobis. IX. Intrantes autem in domum , solutate eam , dicanter : Pax ba e do- .
Et siquidem fuerit ἐοwus Hia duna . veniet pax vestra fuster eam : si autemssion fuerit digna , pax vectra revertetur ad vos . Salutari iubet domum , id est , habitatores eius , in s gnum benevolentiae & eharitatis , Dicentes , Pax huic domui . Salutandi formula est Hebraeis familiaris , qua prospera laetaque Dirnia ad precantur : Christus aulcm & Apostoli paeem illam optabant, quam clare non potest mundus I pacem nimirum Evangelieam , & aeternae vitae felicitatem . Caetetum illa verba, Dicentes , Pax baic de inui, in Graeco Textu non habentur: nec ea Graecus sancti Ioannis Chrysostomi Textus habet : nee Sanctus Hieronymus in commentariis , nec in ipso Textu , quamvis in eius Divina Bibliotheea . nuper a Benedictinis S. Germani Praten fis Patisis ed Ita, extent. Irreptilia tamen haec existimasse Sanetum Hieronymum , Commentarius eius indieat , quamvis ea Latina Versio , qua v tempore Sancti Hilarii utebatur Feclesia . iam haberet, ut ex ejus sc m Commentario constat . Uerba Sancti Hieronymi subii elo et occulιὸ , inquit , sis- Iutctionem Hebraei ee bri sermonis expressit . f uod enim Graeia dicitur ,s Lotiηὸ, Ave : hoe Hebraire Saroque hermone oppetiatur Salon lach, id est , Pax tecum . Non autem oeculte sol im Sanctum Matthaeum hane salutationem expressita , Sane us Hieronymus diceret , si spud illum haee verba legit et in Textu Graeco a se emendato : Dicentes , Pax bula domu .
Et fi quid. is fuerit domus tua , seu familia . digna Evangelica pace , quam S. Ang lib. de ad precati fueritis , A fuerit ibi mitis pacis , ut apud S. Lueam legitur ,3colatia. 22. s p se mi dignus secundum praescientiam de praedestinationem De , veniet pax oesIra sapar eam , id est , annuntiatio pacis , Sc praedicatio tui
proderit et Si autem non fuerit Edna . pax vestra revertetur ad vos e spiri- . talem fructum ex vestra charitate de praedicatione pacis referetis r qim dipsis ad preeati estis , vobis quidem eveniet ς qua ratione Ps. 3s. 34. dicitur , Oratio mea in fina meo eo ηpertetur . Quo M illos vero , Eventu optato earebit , contrario sensu divinae illi lententiae, Isaiae 3 3. t. Verbum inrum , S. HI . In e. Vrs diraor de ore Meo , non reperietur ad me vacuum t sed faetit quaeisto.-ι h. cuwque volui , ω prosperabitur in his, ad quae misi iuud . Si fuerit domus illa digna , veniae pax vestra super illam , dce. Introeuntes domum , ρce mi recamini hostili , ct quantum in Eobis est discordiae bella sedate . Si autem orta fueris contradictis , eos inercede in habebitis da oblata pace : idi bellam quod habere voluerint , po dcbunt . X. Et quieuMque estu receperit vos, neque audieris sermones vestros , exeunte foras de domo vel civitate , exestite pulverem de pedibus vestris . Addunt s. Hier. Ib. M. Marcus & Lucas , in testiisonistis ipsi ; quod nullim scilicet eum illista Communionem habere velint , n Ihilque ab eis recipere , ne ad victum quia Qui LE. iis dem nec effarium , qui Evangelium spreverint e vel in testimonium Indigna. Matth.uuaest. tionis divinae in eos effundendae : vel in testimonium laboris sui , quem a . illi obduratione sua & inhumanitate sibi Inutilem reddiderunt . Si eo insintio non otest He exeravi toxe , habes Deaeis executorem in comminatore , NMrr. lib. . iudicem in utroque t inquit Tertullianus sic pulvereis rubet enuti iu ' R Μ- r. suos in testificat onem , ct abhorrentiam terra eoru in . nedum eo in municationi - 'μ' reliquae . si enita inhumanitas inhospitalitas naIlcm ob eo relatinae fura ultionem , cui rei praemittit testificatioxeis, minas utique portexdeutem ι Por νδ cim elisis creeter in Deuteronom o , Ammonitas G Moabitos probbeost
330쪽
Secundum Matthaeum. Cap. X, Sensus Litteralis. 28 s
nter copiis defraudassent di eris ἐπ Christum Iade manesse conflabit eommunieationis interdictum , ubi habet forma is , Qui vos spe init , me spei uit : Hecer Most Creator : Non te contempserunt , sed me . Tam enim Αρostolus Mosi , quam ct Apostoli Prosth. tae . AEquauda erit autioritas utriusque o ii , ab uno eodemque Domino duostolorum e. Prophetarum. XI. Ainea dico vobis : Tolerabilius erit terrae Sodo inomis Gomorrhaeois ruis in die judieii , quum iιli civitati . De Sodomitis & Gomorrhaeis , no a eam iudicatum olim , quam praeiudicis tum est , cum urbes illa , incolarum suorum flagitiis infames, incendio maelesii conflagrarunt. Atrociorum itaque poenam subliuios in die iudicii , qua in olim sustinuerint , Christus significat:
long ε vero graviorem poenam imminere Evangelii contemptoribus . Sodo mitae enim Monitorem Lollium oumtaxat habuerunt ; Iudaei vero habuerunt AP Ottolos tanta promissa afferentes , promissionemque salutis tot miraculis confirmantes . Sodomitae sine lege perierunt . quia fine lege peccaverant :Iudaei in lege peccaverunt , ideoque per Iegem isdicabuntur . Ex hoe loco
inaequalitas peccatorum contra Jovinianum ollenditur , ex inaequalitate a Rom. a. v.
suppliciorum . XI I. Fece ego muro dios Rut oves in medio Iustorum . Estote ergo prudentes sicut fer pentes , 'lices Mut colambae . Cum Apollo los omni solici iudine rerum , ad vitae sustentationem necessariarum , Chritius exeluisset , ac miraculorum dono instruxisset , omnique saeculari negotio de cura liberos , quas ferreos atque adamantinos fecisset , nunc eventura ipfis adversa prae
dixit ἰ non ea solum quae paulb polt futura erant in prima scilicet illa Μὶ ilione , verum etiam post longa temporum spat Ia , cum apud Gentiles s. Da. r. h. e fient praedicaturi , ut ab in Ilio , & antequam duri labores acciderent , 3 muri ipsos adversus diaboli bellum instrueret . Ideo autem de his illos praemonuit; primo , ut summam ejus virtutem atque potentiam , qua etiam futura noverat , non ignorarent . Deinde , ut nemo suspieari posset , ex illius, qui ipsos misit , imbee illitate tot illis mala contigisse . Tertio , ne turbarentur, malis & persecutionibus repente de praeter expectationem venientibus . Ecce ego istito vos frui oves in inedio tuorum . Sicut oves , Id est , imbelles, inermes . humanis praesidiis delii tutos , fimplices , innocentes , mansuetos,
nullis malis artibus vosmetipsos de sendentes. sed 1 solius Dei protectione pendentes , mitto vos in medium Iudaeorum de Gentilium, qui uobis non minus infesti erunt, qui, m ovibus lupi , nec minori vos odio & crudelitate persequentur e quibus & numero & defenfionis Impotentia prorsus impares eritis . I stote ergo prudentes sicut ferpentes , e,' si lices sicut columbae . cir- -ό. cum spicite , quomodo vos habere & gerere debeatis , declinando inddias, quantum vobIs salva ministerii vestri ratione , Dei que gloria , licebit . Arma porrb vestra fini prudentia dc simplicitas : prudentia serpentis , ut in insulas ea veatis ; columbae simplicitas, ut nemia I noeeatis : ut nec prudentia in vastit Iem improbam , nee simplicitas in istoliditatem degeneret . Estote prudentes sicut serpentes . Prudentiam serpentium imitamini , acuth cireumspicientium & observantium pedes hominum , ne ab ipsis obterantur , α hi certaminibus capitis potissimum sui evram habent um , ut illud ilissum sui curam habentium , ut illud ills sum servent . Et fisplices fleut eo luisbae. Prudentiam innocentia Sc simplicitate ornate , euius eo lumba ly. nbolum est, felle carens , nemini nocens , ne iis quidem a quibus man assicitur , direptoribus ovorum , atque pullorum.
XIII. cavete autem ab homini tis . Tradent enim eos in concit is , ct in
Soauuii stili pagellabunt vos et est ad Praesides o ad Reges duce inini propter.