장음표시 사용
341쪽
Vic es Min Isterli magnitudinem , vides sublimem A stolorum dἰgnytatem ι,, nillil quod ad corpus , nihil quod ad hos sensus pertineat et nee sim Ilia , , Mosis & Prophetarum doctrinae , sed nova quaedam atque In udita , qualia, . Prio ςS non docuerunt , quia terrena haec bona promittebant : se .l coelo rum Regnum , & totam illam beatitudinem praedicare iubentur. Nec tametr,, hac totum ratione majores, ac praeliantiores illi sunt; verum etiam , qu a, , confestim obtemperarunt . Non enim recusant neque cunei Antur , quemad-
,, modum nonnulli Veteres ; sed pericula quoque ipsa dc bella , caeterasque., amictiones audiendo , singulari Ohedientia iura capesserunt , gaudentes . iis qui ci Regni coelorum facti elsent Praedicatores . Pν aedicate , dicentra : Quia appropiπqua diu Regnum caeloium . Promissa Ueteris, de Novi Testamenti non ,, eadem : quia promissa eli Israelitis terra Chanaam , terra copiosa , istictuosa, , , fluens Iacie dc melle ; promitam regnum temporale , promissa Delicitas ,, laeculi , promissa foecunditas filiorum, promissa sub lectio inimicorum. Hae e M omnia ad terrenam scelicitatem pertinent . Sed quare ipsa primo promitti
inquit , Di Dale . Primus bolaeo de terra terrenas , secundus homo de calo cae- Dpis : qualis terrexus , tales eae terreni ; ω qualis eaelestis, toler ω caelifles. Sicut ρρrtaotinus imagivem terrevi , mrtemus oe iis agine in ejus . ρυ de caelo is est . Ad imaginem terreni pertinet Vetus Testamentum , ad imaginem coe . ., teliis Novum Telia mentum . Sed ne quisquam putaret , ab alio factum eis hominem terrenum, ab alio coelestem ; ideo Deus ostendens se esse utriusque is Creatorem , etiam uir Iusque Testamenti se esse voluit authorem , ut oc, , terrena Promitteret in Ueteri Teitamento , de eoalellia in Novo Testamen ἀ- to . Sed quamdiu prius homo terrenus es . quandiu terrena sapis Numis quid quoniam puero dantur qilaedam puerilia Iudiera , quibus puerilis ani- , , mus avocetur , propterea grandescenti non ei excutientur ε m nibus , ut ,. Aliquid jam utilius tractet , quod grandem decet I Uerum amen tu ipse , dedi iti filio tuo , de nuces parvulo , de codicem grandi I non ergo , quia illa quasi ludicra puerorum Deus per Novum Testamentum excussit de minnibus filiorum , ut aliquid utilius daret grandescentibus , propterea priora illa non ipse dedisse putandus est . Ipse utrumque dedit. Sed Lex ipso peris Mosen data est, xratia o veritas per Iesum Gripum facta est : Gratia, quia
impletur per charit tem , quod per litteram iubebatur e Veritas , quia redditur , quod promittebatur . . . Inhaerere ergo terrenis , quamvis ea Deus
do vet, non debes . . . Noli pro magno exspectare ab eo bonuin , quod daι γ non bono . Nam si mo is no ea daret. malis ea nou daret. Ideo autem ea voluiι dare malis , ut discant bovi aliud ab eo quaei ere , quod nan dat Ninotis . IIaec dicimus , Fratres , ut homines de Novo Testamento dibatis non inhaere e terrenis . Si eniis fili inexcusabiliter terrenis inhaeserunt , quibus ipsum Novum Tecta Mentuis nonduis fuerat revelatam ; quantὸ nexcusabitiiss
errena jecta utur , quibus jain promis . caelestia in Novo T amento repelata
U. Insirmos curete , INrosos mundate , daemoner ejuste e Gratis aecepissis , gratis date . Miraculorum potestatem desiderare non debent Ecelesiae Alinusiri , sed Apollo licam habere eliaritatem , qua fideles Dei adjutores sint in morbis animarum curandis . Miraculorum donum gratuitum est , in Ecclesiae utilitatem datum , non gratum Deo sanetumque Ministriim efficiens e charipas ver b sola sanctificat hominem , & veros Christi Discipulos a falsis di-niivguit . In hoc , inquit , coxvolcent oinnes , quia Discipuli mei elis , fi di-
cliari lactionem habueritii ad inpicem . Donum miraculorum habuit
342쪽
Secundtim Matthaeum. Cap. X. Sensis Moralis. 297
eharitatem non habuit a daemones eiecit , ut Apostolus ς eum daemonibus in aeternum ardebit , ut apostata . Nihil vero magis opponitur charitati , quam cupiditas , cui eum belluna indicere debeant Ecclesiae Ministri , ab ea penitus alieni sint oportet , maximε in Sacramentorum 6c verbi divini dispensatione . Elisaeus Propheta Naamam Syri munera recusavit , expeten- Theod. Intee. dam paupertatem divitiis omnibus anteponens, & Legem EvangelIcam adim- 9- tu Reg. plens prius , quam ferretur. Probavit fidem, qui praemia recusavit . Visce s. Ain, i iis utroque dictorum factorumque Magisterio , quid sequaris . Habe Domini Luc. au. 1i. ω prsceptu in , Votis . xemplum : gratis cccipere , gratis da=e : nec vendere isI- M. nisteriuis , sed offerre . Non enim pretio laxatu; Dei gratia , nee u Socra-
Mentis lucrum quaeritur , sed obsequium Sacerdotis . Non tamen Iotii est , si Iucrum 'se non qmeras : familiae quoquae tuae cohibendae fiunt manus . Instrue ergo 'Miliam is sis , hortare , custodi : ce si te festierit servulus, Prophetico deprehensus repudietur exeivlo . Citis turpe tu tequitur Dyra isercedem , ct pecunia corpus animuinque mau quaesita coinmaculat . ACcepisti pecuniam, dc .. , Possidebis ex ea nerum , Sc vineam , dc oliveta , Sc greges r Sc lepra . . . NR man applieabit se In te , bc se inini tuo usque in aeternum . Inexpiabilis V euian vendisi eulpa in erit e, gratiae vindicta cielairis transit ad posteros. . . 'Ergo omner evidi , o innei avari , Giezi lepram cum divititi Dis p pdent eo μου quaesita mere ede, non tam patrimonis in facultatum , qua 1 thesauru in crimicum congregartini aeterno suulicio , est brevi fructu . Tert.η. . Vi. Nolite ρο mero auruis , neque argentum , nequa pecuuiam in zonis
vcstris , 6ce. Prohibet eos vi ei ui , aut vestitui quid in viam ferre . Quis 'hψς mandasset , nisi qui de corvos alit , & ssores vestit Qui bovi quo.
que terenti liberatem oris ad veniam pabuli , ex opere summovendi , ante Praecepit ; quia Ditutis operarius mercede suo . . . Nollac pos ere aurum, Aries. ii: 'n Ne orgentum . Non dixit , Non aecipiatis , sed non possideatis : ut si Milth. & liunde sumere possent , reeusarent tamen , ac perniciosam hanc aegri- iidinem fugerent . Quo quidem praecepto multa complectitur commoda . - . 'Primum , ut nulla de Discipulis possit esse suspicio : deinde ab omni sae- .culari eura sic ipsos liberos reddit , ut praedicationi solum vacare possint: Mad hae e , immensam potentiam suam ipsss patefacit , quod Zc poste 1 eo m- memoravit , dicens r Numquid vobis tune aliquid de'it, quando vos nudos, est absque calceii misi I Illud etiam consideratione dignum est , qu bd non incipiens statim dixit , Non possideatis aurum , neque argentum , me. Sed Meum prius mundandi leprosos , ejiciendi daemonia potestatem eis dedisset , tunc in tu Iit: Non p0sideatis aurum , neque argentum : gratis accestistit, gratis date . SIe rebus ipsis docuit , utilia se de honesta, & facilia faeiu e s prae
cipere . Sublimioris certε vitae fundamenta iacere Voluit : nam eum ad uni- versi terrarum orbis magisterium ipsos missurus esset. jure optimo illos ad Mangelieam, ut ita dixerim, disciplinam ex humana vita traduxit, ab omni cura rerum saecularium liberos reddens , ut uni Evangelii praedicationi va carent. Et Ias ctim igneo curru in coelum raperetur, pallium Elisaeo dimisit, s. Hieroni ne quid terreni ponderis ejus iter retard ret : Hiar ad caeloruis Regno stiastinans , irι non potest cum paulo , sed Mundi in Mundo vestimenta diisi sit .
Ninistri istitur Christi , qui Regnum coelorum praedicant , a rerum terrenarum affectu liberi Sc expediti esse debent , exemploque suo temporalium
honorum contemptum docere , coelestium amorem accendere . Eradicareis
tu pid talem inserere charitatem, pars est sacri ministerii maxIma. Radix . ram. e. Maloruis omnium cupidItas inquit Apostolus. J Castiditas venenum charitatis,
i Inquit s. Aug. ) Ηane radicem exscia deret , veneni illius vim prohibere ,
343쪽
293 Expositio Sancti Evangelii
d Issie illimum sane est e verba non sufficiunt Sacerdotum Ac Concio natorum, sed exempla desideramur . Iosue vir ille mirabilis solum in medio cursu fi-stere potuit , militis unius avaritiam cohibere non potuit: Ad vocem ipsius sol strati , στο)itia ron steιit . Nolite possidere aurum , ncque argentum hac C. neque vir fam . DOMInus Iesus mittens ad epangelizandum Dis.'alas .mi fit eos stre curo , 'e orgento , sine pecu via , fine pero , sine virga , ut G i=cent et a luis , ct isti Menta o Isteret ultionis . Iulium quidem e li , ut
qui in sacrario operantur , si ae de lacrario sunt edant ; ut qui altari deserviunt , i una Altari participent; ut de Evangelio vivant. qui F, anget urn anis nunti*nt : sed iniquum est , ut cle saer: rio , Altari , Evangelio ditescant. Aquun est , ut sultent iur ; Iniquum & sacrilegium ut luxurientur et Dighus est en M Uorcr os cito 1Lo . Si tibi lucerna accenderetur in domo , nonne adiiceres oleum , ne extingueretur I Porth fi lucerna , accepto oleo non Iuctret , non erat Lin E dipna , 'Pae in candelabro poneretur, sed quae coni nuO frangeritur . unde ergo usuittir , necessitatis est ccc ere , ebar tatis e N praebere ς rea tanquam terale sit Frar et tim ut rydid p ejus pretium. ς'cd fluunt , qui cunant. aut , unde et ita hi : euiis pc de udunt , is agnam rem vili pretio vendunt . Accipianι stis ex ictisne is mcestitutis δ ρπυla , ineroe. em e per otianis d Dcinino . Abn ex iis iec vitis est pomisa reddere mercedem illis , qui fisi in ιharitare 1 paraelii sextitidit: Aon expictent illi mercedem . nisi unde E iti salutem . Magnanimitatem Abrahae imitari debene Christi & Ecclesiae Minittri , cui poli insignem de quatuor Regibus reportatam victoriam , cum Rex Sodomo tu. ta , quem adversus ilic S de senderat, spolia pfierret unive in , respondit Patriarcha : Leto mannis Mecis ad Do-
ad corrigiam caliyae , Gn occipiam ex ownitas, quae tua sunt , ne dicas et Tro diIavi Ahrnm . Quasi dicerei et Habeo Detiis , qui innumera inibi suρ- peditet bona , stip. rvo in nitor auxilio : non opus mihi diditiis tuis , non initia Ito ba Manis soινθώιi dis , ιοntextas si in D. i in ine Pinemn ιis . Scio Bliut ιπγciat eis . Tatuis ta vilibus cust ineo Lot, wuxas ct inestabiles preMiss hci offectitus sum , G tune is totum divitiortim negotistio mihi ep , fe majorem ejus gratic- mioi concit o , quare opes tuas xon accipio . Ideo iura- Mentum adhibtiis , ct dixit , Levo manum meam ad Deum excelsum , ne M putet eum fimulare , ut saepὸ conti git; sed ut sciat , hse Naxὸ decretuis apud Abrotam , ut ne minimum quid inde sibi Higeret . Atque ita Mandat vis il-λd Implebat d Christo Disciptilis dottiis : Gratis accepistis , gratis date . Nomenim , inquit , olla d ob belli reis attuli , praeter volantariis , ct conficiendi celeritate M : Victo ν icin antem ce triuMρbtiis operaitis est Deus lxv bili virtute.M. inde ne putet Rex , quδd ex cout ιμρIυ oblata spolia recusaret , humanitoreis hac in re fucis , bene morata in mentem declarans : Non accipiam , inquit , exceptis his , quae conicderunt juvenes , I partibvx vῖrorum, qui venerunt mecum , Aner , Escol , & Mambre et Isti ae ei pient partes suas . 1II enim ersut confoederati , aruiei Abrcoae , qui cum ipsis periculam adire voluertini e lyn de partem aliquam spoliorum Ipsis tribui voluit , ut stipen-d um militiae . Domini Lehem in hoc etiam impleus 2 Dignus est opera=ius cito fiso. S.ineti huius Patriarchae exemplo, Ministri Ecclesiae , & Evangelii Pt aedicato: is , si quando , favente Deo , pro speluna in sacro Ministerio ea itum hobest , & de saeculi vitiis , pravis hominum cupiditatibus , erroribus , Ptine Pibusque tenebrarum , victoriam teportarunt , nihil cupiant , nil il ex spe et cut , nihil accipiant de saeculi ribus , praeter necessat iam sustentationcm, Praeter militiae stipendium , ut tu eadem militia Domino servire
344쪽
Secundum Matthaeum. Cap. X. Sensit Moralis. et ς
vire pergant ; nihil fibi tribuant i nec quaerant ab hominibus laudem , sed in solo Domino glorientur . Quid enim habent , quod non acceperint I Si ita se gerant , sperent se 1 Deo cum Abraham ausituros : Nolite aiisere, Vς s- r.ego protector tuus suis , ω merces tua magna nimis. V UII. In quamcumque autem civitatem , vel e stella in intraveritis , interrogate,
quis in ea dignus sit , Sce. Chri iti Minittros , bc Evangelii Praedicatores recipere , magna foeticitas e li , magnus honor , quo digni sunt , non quἔnobiliores , aut ditiores , sed qui juiliores , Deoque gratiores . Abram , cum peregrinantibiis defert hospitium . Deum atque Angelos eius hospitio suseepit i Qui Christi Ministrum suscipit , m Inime dubitet . se Christunc. ipsum suscipere . Evangelii porro Praedicator , 6c sacerdos quilibet, apud
malae famae homines non moretur , ne vitiis eorum eonvivere videatur et non apud concubinarios , ebriosos , usurarios , aleatores , blasphemos , aut
qui publica odia dc capitales inimicitias exercent , hospitium eligit : non apud eos , qui bona , aut jura Ecclesiastica invadunt , aut retinent ; nec apud illos , qui ad poenitentiae Saeramentum . & ad Paschalem Communionem eo ηnno , secundum Ectae fiae praece tum , nos accesserunt ἔ aut quicumque talis criminis rei sunt , aut ejus laborant infamia . propter quod Ab Altaris Communione praescindi mereantur. Famae namque suae consulere debet , quae ipsi neeeffaria eli , ut apud populum auctoritate valeat , &fructum spiritalem faciat in sacro Ministerio . Ne ver 5 convivium ornatum quaerat, sed cibum obvium et Ne saecularium hominum mensas studios8 frequent et , eligatque lautiores e illius memor sententiae s. Hieronymi: Foetu contamnitur clericus , qui seρὸ vocatur ad praudiuin , non recusat . Qu6d fiapud illos prandere , vel coenare compellat necessitas , Uel charitas invitet, ita se gerat Chri lii Minister , Sc praedicator Evangelicus , ut exemplo suo, gravitate , modestia , frugalitate , colloquio , Christum annuntiet , se hospites atque convivas aedificet ad salutem : Si non esis caenam eaena se videatur, Tert .ia Apo qudm disciplin- VIII. Intrantes autem In domum , salutate eam , dicentet e Pax buic do inui.
Et , quidem fuerit domus ilia digna, veniet pax vestra siver eam: Si aute in
non fuerit digna , pax vestra revertetur ad vos . Est quicumque noπ rece ris . - , neque audierit sermones vectros , e Muntes serat , excutite pulverem de is adibus vestris . Ainen dico vobis : olerabilitas erit terrae Sodomorum NGoisOrnaeorum n die judicii , quum illi civitati . Pacem hospitibus de bene
ad precari Ministri Chri iit , qui est Pστ nostra ἔ dissidentes ad concordia mis Eph. I. 4. nudiis omnibus revocare debent Sacerdotes eius , Qui fecit utraque unum, Coi Γ3.3o,paeificans per favulneM crueis , sive quae re cπlis , fidie quae in terris sunt. Ab fit , ut uudio Partium agantur, vel dissidentibus civibus Sc familiis , uni contra alterum adhaereant , vel faveant , qui omnium animos in Christo eo ne iliare debent per Evangelium paeis ; ut de ipsis vere dicatur : QIdm Rom. io., . IDecio pedes evangelizantium pacem , evangelizantium bona Pacem hospi- Isa. sa. D' tibus non solum optant sancti Praedicatores , 6c ministri Chri lii , sed afferunt , Deo per ipsos veram prosperitatem , Sc benedictionem Omnem spi- S. Aug. lib.daritalem impertiente. Et si quidem fuerit domus illa digna , veniet ρax νestra cor m.
super eam . . . Si ibi fuerit filius pacis , id est , aliquis pace dignus , requieicet super illam pax vestra ut apud S. Lucam legitur . Nobis quiae istune ine0it esse quisque filius pacis , eum obedierit , erediderit Eva Melio, os ex side justificatus , pacem ad Devis habere ea erit: secundu in autem praedestinationem Dei , jam filius pacis erat. Neque enim dictum est, Super que in 'requieserit pax vestra, siet sitius pacis: sed , Ubi fuerit filius pacis, requie-
345쪽
a oo Expositio Sancti Evangelii
Ret super eum pax vestra . Iam ergo εν antequo in illi annuntiaretur baea pax , filius pacis ibi erat , sicut eum noverat atque praehierat non Evange-Isa , sed Dominus . Ad nos ergo , qui nescimus , quisucis sit fisi pacis , aut non fit. ρεν tinet nullum exceρtuis facere, nullumque discernere; hed pelleo inues Ibi Os feri , quibus praedicomus hanc prceis . Neque eniis Mettieniadum est , ne perdamus eam , si ii e cui praedicamus , non est filius pacis , Inorantibus nosti : Ad nos eniis revertetur , id est , vobis ρroderit haec praeis dicatio . non Hii: si outem super eum pax praedicata requieverit , fis nobis erilii . Pax illa est, quae exsuperat omnem sensum , quae oritur ex charitato per Spiritum Sanctum in eorda puro diffiisa , ex conscientia hona , ω fide non feta ; quam Deus tribuit bowinibus bonae voluntatis . Hac si quis in diis gnum se praebuerit , iubet Christus, ab Apostolis contra illuni excuti puliaverem de pedibus eorum , in te istimonium : Ad contestationeis scilicet laboris terreri queis pro illis iusniser suscepissent: aut ut ostenderent usque adeo beab ius nihil terrenuis quaerere , ut etiam pulverem de terra eo uis Di non paterentur adhaerere . Cum Naaman Syriae Princeps leprosus ab Elilaeo miraculo curatus est , licentiam ab alto postulavit auferendi duos cophinos terrae , In qua Deus colebatur, in religionis suae ac pietatis monumentum. Christus vero in execrationem eorum , qui verbum eius contempserunt ,
Apo stolis suis iubet , ut pulverem ex pedibus suis contra illos excutiant . Quod Domin I Mandatum illos impleviste legimus contra Judaeos Antiochiae
Pistolae: Ghιι , inquiunt , oportebat primum loqui ver is Dei r sed quoniam
r.peliitii illud , ct indignor uos judicatis aeternae vitae , ecce convertrinar ad Ginter . Et excusto 'vivere pedum in eos , venerunt Donium . . Contemptoribus autem verbi Dei, & ministrorum Christi . qui illud praedicant, graviorem damnationem in die iudicii Dominus comminatur, quam Sodomit Is& Gomorrhaeis et Tolerabilitis erit terrae Sodomorum , G Gomorrhaeorum in die judicii , quais illi civitati . Sodomitae se ilicet non Legem , non Pro phel As habebant e illἰ autem non solum Legem & Prophetas habuerunt , & spreverunt , sed Evangelium , & Apollo los. Imo Christumi ipsum Dominum Prophetarum Apostolortim , cujus audita voce , obduraverunt corda sua, dicentes : Recede a nobis, Icientiam viarum tuarum nolainus. Dei certε verbum contemnit , qui non audit; aut qui audit quidem , sed ex eo non proficit . Quocire a de parte maxima Christianorum ver b dici potest , quod
olim Deus per Prophetam de Iudaeis dixit : Major est Pa est inquitas filiae populi mei pece oro bodcmorum , quae subversa est in ino Mento . Et , Vivo ego, dicit Doisinus D. tis , quia non fecit Sodewo soror tua ipsa, ct filiae ejus, sicut fecisti tu , ω Luae tuae . Et Samaria dimidium peccatoruis tuorum non pe capit a fid picisti eas sceleribtis tuis.
IX. Ecce ego mitto vos sicut oves in Medio luporum . OmnIpotent Iam amo remque suum Aposolis suis testari volens Christus is mortuis redivivus , ait : Sicut misit me Pater , εν ego mitto vos. Pater autem aeternus Filium suum humana carne indutum nil fit scut ovem in medium luporum . In illo semper eluxit ovis mansuetudo cum innocentia coniuncta , cum vitae totius mortalis tempore , tum maximε Passionis , cuius esse acta , luporum plerique in Oves sunt conversi . Itane mansuetudinem spectans Propheta, ait: Sicut ovis ad occisioneis ducetur , es' quo agnus coram tondιnte se o utescet , es non vertet os suum . Divinam illam virtutem imitentur Evangelii Predicatores , ut animos auditorum flectere possint, lup squa ipsos in oeescivin I verbi virtute mutare . Ecce No mitto eos sicut ovιs in medio lupo
ru- . Eunus Pastor lupos greιi suo timere non novit : ideoque Discipuli
346쪽
Secundum Matthaeum. Cap. X. Sensis Moralis. 3o I
non in praedam , sed ad gratiam diripuntur a solicitudo enim boni Pasto- iaris efficit . ut lupi is ax nos audere nihil potiant . Mittit ergo agnos inter . lupos , ut eompli retur illud et Tuηc ιυρi uni I μοι poIcentur . Ecce s. Au . . seem. ego mitio vos scut oves in medio luporum . Si unus lupus inter Mu tas επι alias de opes veniat , quantacumque fiat Ovivis iniIlia , tino Iusto in medio turbabunia Div. iam tur : etsi non omnis laniantur . Omnes tamen terrentur . Qualis ergo erat ista ratio , quale cotvsilium . qualis μοι tas , nec Iustum ad oves admitιere . sed in lupos oles mittere i Eist I orti M visen , oves 'surae . cisin enim muttitasti occiderunt pcmas Oetes coine1 p suhι ινρι . Θ frcti sunt oves . Quam pet uel Christiani Dominicum illud praeceptum implent i Guam multi specie tenus oves sunt , intus lupi l Sunt qui in medio ovium positi , mansuetudinem& innocentiam ovium fer ant , ab ovili non recedunt , Panoris vocen audiunt , iu pascuis optimis de saltiberrimis pl-cidh pascuntur : sed pauci sunt . qui mansuetudinem de innocentiam servent in medio luporum , qui Injuriis non commoveantur, non excandescant , qui vim vi saltem sicin re repellat , qui iustam ac perminam iram 'en existiment , qua in illos exardescunt , a quibus injusth vexantur ἔ qui nomines diligant , quorum vitia oderunt , corripiunt , in seehantur ; qui lingua , 8e dentibus maledicis inimicos non lacerent ; qui duriora ut minimum verba non proferant , cum se laesos arbitrantur ; qui vere dicere possint , ut Propheta et cum his , qui oderunt pace in , eram ocificus.
X. Estote ergo prudentes sicut serpentes , Me si mytices sicut columbs . Da- s.s,inh. t. plex in serpente prudentis specimen apparet : primum , quod appetitus ab ν-.n.8. aliquo , cum in cap Ite vitam omnium & suam residere sentiat , veluti in- Gaa.3. ter dictum illud veritus , quod propter hominem Deus olim In sese pro- nuntiavit : Caput ab ipso custodies , ille a te ealcaneum p toto in caput .eomplicato corpore , illudque protegens , de occultans , summa calliditate reliquum corpus opponit . Sic nos Unigena Dei Filius a Patre progressus, sive ho ite persequente , sive quavis ingruente calamitate , iubet noli ra omnia ferro ac flammis exponere , solumque tutari caput; hoc est , minimε abnerare Christum ; quoniam Carat Oisuit viri est C,ristus ι vir auteω Mi Cψy 33 3'lieris eaput est , eaρ ut ver cbristi Deus , ut Apostolus loquitur . Inest ve- ro & alterum in serpente prudentiae genus , ut de eo Physiologi teliantur. Cum enim ε cavea sitiens ad aquam hibendi causa prorepit , virus secum non effert ; sed in latibulo relinquit , atque ita ad potum egreditur. Quod quidem nobis imitandum proponitur : ut tum ad sanctam Dei Eeelesania, orandi gratia , vel ad usurpanda Dei Mysteria eonvenimux , nullum nobiscum scelus , voluptatem nullam , nullas eum quoquam simultates , nullum denique in animis nostris Improbitatis vestigium efferamus . Alioqui quomodo columbam imitabimur , nisi malitiae simus expertes Quamquam genus illud av Ium non omni ex parte laudabile fit : Est enim propensius in libidinem , imbecillum , & ignavum . Sed quod idem minimε malum , patiensque si , nee injuriae meminerit , tum vero quod columbae specie Spiritus Sanctus apparuerit ; idipsum , quod Spiritui Sancto gratum , ac ju- cundum est , innocentis columbae fimplicieitatem imitari nos Dei Verbum admonuit : ut quod ad honum attinet , prudentes de callidi ; ad malum ita Vero fimplices esse studeamus . ana1stote ergo prudentes sicut ferstentes , ct MMDer sicut colambe . Si sim- .plicitas columbarum indicta eli nobis x aliutia serpentis quid facit in columbae simplicitate ι Amo in eo lumba , quod fel non habet e timeo In serpente , qu bd venenum habet . Noli ex omni parte horrere serpentem : &a . habet
347쪽
3cχ Ex 'sitio Sancti Evangelii
habet quod oderἰs , habet quod imiteris . Serpens en Im elim fuerit sene. ' ctute praegravatus , & senserit pondus vetuitatis , Coarctat se per caverin ' nam , & deponit tunicam veterem , ut novus exultet. Imitare illum Chr - stiane , qui audis Christum dicentem , Iettrate per anguRsis portara . Et Paulus Apostolus tibi dicit . Exuite vos νι tereis koisinem eum actibus suis , fr nduite norum . Habet erro , quo miteris in serpente . Noli mari pro vι- tustate , 1ed pro veritate . Dui moritur pro coinisodo temporati , pro vetuis sate moritur. Cisis autem eκtitus fueris omηi His veru Nate , imitatus es o stu.
tiam serpentis . Imitare illa in G in hoc, serva caput tuum. Quid est , I erva . caput tuuis Tene apud te tarsum . Si fort/ aliquis vestrum advertit ali-
quondo , cciis coluerit colubrum occidere , quo inodo pro capite sino totum eorpus objicit ictibus fer enth . Illud tu se ferisi non vult , ubi se navit vitais habere . Et C Utis vita nosyra est . Ipse enim dixit , Ego sim via , Ac ve Io. N. 6. ., s , & vita . Audi ρο γερ forum , Caput viri Christus est . mi erraa .cor. II.3. Christum servat in ite , cotur suum servat pro se .
' Et simplices ficut columbae . Cevenda erant venena ferstentis ς Ibi imitatio periclitabatur , ibi erat quod timeretur: columbam verὸ securui imitare. aedia tende eorum has in societate Ioudere ἴ ub'ue simul volant, Finti pascuntur , norunt esse solae , cominu nione gaudent , coaritatem servant , gemit ibas amorisisurisurant , osculis filios generant . Nam quando colu Mbae , quod plerumque adsertimus , irier se rixantur de eellulis suis , quodam modo pacata contentio ess , Numqti d quia rixa Iur , festarantur I Simuι volant , simuI ρascuntur, 'sa i ter se pacetia est rixa L Videte rixa in columbarum . . ostolus duit, Theg 3. M Si quis verbo nostro non obaudit per Epistolam , hunc notate , & nolite '' ,, commisceri eum eis . Eeee rixa et sed adtende , si uiam columbarum rixa
est , non luporum. . Continuis subjecit . Et non ut inimicum existimetis , sed corripite ut fratrem . Columba amat , EF quando rixatur et Iaptis odiι ρο quando blanditur. Et fimpliees sicut eo lumbae . Columba si lex animal Θ Letum est , non
suo amarum , non morsibus saevum , non uuuium Iaceratione violentum , t S.Cypr. r Hst hos Ino huisana diligere , unius do inus confortium nolla , cuis generant, s τι utibi. mios edere , cism comineant , volatibus iπvicem cohaerere, eo in inani conversa. tione distam suam de eere , oris osculo concordiam paeis a noscere , Ierem ei
co aisnia unau initatis implere . Haec est in Ecclesia noscenda fwNicitas , h. ee charitas obtinenda ; ut colambas dilectio fraternitatIs imitetur , ut mansuetudos unitas unis oe ovibus coaequetur . Duid facit in pectore Christiano lupo- νυis feritas. ω eanum rabier , G ve σπuin Iethais serpentxis , εν eruens ab se itis hestiarum ι Gratui dum est , ct M tales de Ecclesia sestarantur ; ne eo uishas , ne oves Christi , Laeva sua , ω venenata contagiove praedeatur. haerere oe rariunII non potest amaritudo cum dulcedine , calixo cum lumine, pluvia eum Ierenitate , pugus cuin pace , cuis faτcuuἐitate sterilitas, eum fonti ui sieritas , cum traηquillitate tempestas. Estote ergo prudentes ficut serpentes , & fimplices fietit columbae . In S.Greg. M, eliatoriam eardibus debet , ct simplicitate in columbae astutia serpentis σιuere,
I sementis astutiain coluisbae simplicitas te insterare : quatenus nee seducti per ' ' ''' prudentiam talisant , nee ab intellesIus studio ex simplicitate torρescant . Ad
columbae smplicitatem pertinet , numquam falsa dicere et ad prudentiam s- ω serpentis , nonnumquam vera retieere . Sicut enim semper dicentem falsi istas laesit , ita nonnumquam quibusdam audita vera no euerunt . Unde C ram Discipulis Dominus locutionem suam silentio temperans ait et in Ita ha
348쪽
Secundum Matthaeum . Cap. X. Sensus Moralis. 3o 3
plIees , ut ficut fallaciam semper utiliter vitant, ita veritatem semper utuliter proferant. Ars artium regimcn Pnimarum, ob eam maxime raticinem,
quo a stirpentis prudentiam cum simplici late columbae conjuugere dimet ilimum sit . Id p .uci asseqi: uiuur , quia de Cluilii 'nis virtutibus iudieant excarn Ilum hominum sensu . a quibus Deridetur jufii simplicitas. Nam ut ait S. Gregorii is M. ὶ Hujus mundi I pientia est cor mccbiuotionibus tuere . μκ-fum verbis vetiale ; qaiae falsa junt , vero ostendcre ς quae vera Iunt , fallacia demon Urare . I Lec nimiruis tradentia Um d juvenibus situr , haee d ρυeris pretio discitur et Have qui fiunt , caeteros duplativo superbisor et bane qti Insiunt , subjecissetiwid ι in aliis mirantur : quia ab eis bee eadem du- p. icitas iniquItatb nomine paulata diligitur , dcim mentis per ersitor , urba- . nitas et ccatur . Iiae sibi obseqtientibus praecipit honorum culmina quaei ere , a te tae temporalis glai tae vanitate gaudere , irructa ab altas Maiax multiplicius reddere ; cuis tiris suppetu . t , nullis repitcntilus cederι ; cum virtutis possibilitos deest , quio quid evi re per malitiam nou valet , Me in paci sis botiitiate sinu tare . At contra sapientia iustorum est , nil ριr Ue μηem stra re , Ie uin vo bis iape cire , vera ut sunt d ligere , fata devitare , bona gratis ex bibere , mola tabentur tolerore , quam socere ς nullam D. iuriae ultione isquκrere , ρro veritate contumeliam lucruis ρυ ture . Sed haec justorum stispi eitas deridetur : quis ab huius mundi sapieηtibus , ργritatis virtus , fatuitas creditur . Omne enim , quod innocenter Witur , ab eis procul dub o stultum putatur : e, quicquid tu opere veritas cyprobat , earnali fulantiae fa uis fo-xat . Suid namq. e stultius videtur mundo , qudiu menteis verbἰs ostendere , nil callida machinatione simulare , nullas iuuriit contumeligo reddere , pro inst- Iedicentibus orare , Nuρertatem quaerere , pos a relinquere, rapsenti non res fere , ριrcutienti maxillam alaeram praebere i unde benὸ hujus muκ diletioribus ille egregius Dei Sapiens dicit et Abominationes Argyptiorum immolabimus Domino Deo nostro : Over quippe si ostili edere dedigna tur: sed ρBod aboisinatitur in optii , hoc Ipraelitae Deo offerunt et quia si licitate in conscientiae , quam injucti quiqua petat iugmam abrectamque do utant , ha Ueiusti in virtutis saer civis sertunt, G excolantes redii puritatem ae moniae-tudinem Deo immolant , quam abomixantes improbi fatuitatem putaui . l. Cavete autem ab hominibus . Tradent enim vos in cinci iis , is bis natoris suis Dieuabunt νοs : cst ad Prodes , cr ad Reges ducemini propter Me , in testimonium illis , oe gentibus . Hinc uisce , in amictionibus effevietoriam , dc praeclara trophaea . Non enim dixit , Luctamini eum illis Scconcertate , & contra insidiantes insurgite : sed , Ad u It mas amictiones& pericula venietis . c admirabilem dicentis Virtutem l o sublimem audientium millosophiam i Ualdh namque mirandum est , quom Ddm non statim haec audientes , furam ceperunt formidolosi homines atque imperiti, qui nihil ultra stagnum illud , in quo piscabantur , noverant . Quomodo autem non cogitarunt, de intra se dixerunt et Qub igitur supiemus, fio innia iudicia hominum in nos praeparantur , ii Reges nobis adversarii faturi sunt,s Iudaeorum Synagogae , si duces, fi populi gentium, si principes denῖque,& subditi Z Non enim in Iudaea solum haec futura praedixit , sed in toto terrarum orbe et AEd RQ es enim ad Praesides , inquit , ducemini et Ut ostenderet , ad Gentes quoque ipsas illos praecones suo julsu destinari . ὶ
Omnem orbem in nos concitasti , Omnes terrarum habitat ortu adversas. nos
349쪽
insurgent filii in pare ter, o morte eos a lent . Quomodo Ie Iture aeteri e re dent , qui propter nos viderint filios interimi i parentibus , Da tres a fratribus , cum sceleribus cuncta repleri senserint i Nonnθ vi sedu- ctores caemones ; nonne ut scelest C s latrones, de totius orbis corruptores, ' undique nos expellent , cum viderint cognatorum atque affinium sanguines. l . chiri.' omnia repleri ι Hanc ne pacem ita optabilem , quae tot tantasque eaedesis illis tu ferat , domi suscipientibus retribuemus ι Quod si non duodecimis , ,, sed numero plures esse us; si non rudes atque indocti , sed sagaces & peia si titissimi ad dicendum Oratores ; fi non inopes atque mendici , sed Reges, i is mdgnos exercitus , magnas opes possidentes ; non possimus adhuc prose- ,, cto terrarum orbi persurdere , cum ad intestina civiliaque hel Ia , imo ei- ,, vilibus multo majora inflammare viueamur . Nam etsi parum , ut praecipis ι ,, de salute nostra curabimus ; quis tamen nobis fidem adhibebit ι Nihil eer
tε horum cog Itaverunt , nihil dixerunt , nee rationes praeceptorum te me .. raria eurios late quaesierunt ; sed cedebant libenter atque obsequabantur imis
peranti : quod non ipsortim solummodo vIrtutis erat , sed etiam immensae, sapientiae praecipientis . Cum autem dixisset , Ad Reges ta praefides duee' misi , statim addidit , propter ine quae vox magni solatii plena eit. Non z profecto parva haec consolitio , ut propter Cluistum patiaris . Nam Deus .
etiamsi nullus attendat , ubIque tamen , quae sua sunt , ineffabili virtute operatur . Haec I plos non ideΛ consolabantur , quoia Iam punitionis ad verissariorum cupidi effent; sed partim quia confidere poterant se ubique ipsum ' habituros praesentem , qui haec provideret e partim quia non quasi perni V ciosi , aut perditi homines , sed altioris dispensatione mysterii haec pate in Q. s. rentur . Quam ob rem ibant Apostoli gaudentes d conspectu Concilii , quoniam digni habiti sunt , pro nomine νεμ contuinetiam pati: de S. Paulus magis gloriabatur vinculis , quam alii sole ne Regiis gloriari trophaeis . Pa
cai .. D inquit vinctus in Domino .... Mibi absit gloriari , nisi in crudit
Domihi nostri Iesu Christi . Gloriam omnem suam collocabant in praedicatione dc defensione Evangelii , non solum sermonis libertate 8c admirabilitate factorum ; verum etiam contumeliarum dc tormentorum passione , ut cum Propheta Icere pollent : Loqua bsr de testimonus tuis in eo noectu Reis Ps. 18.4s. guis , Cy' non confundebar . Id Christi Jesu Sacerdotibus , & divini verbi Praedicatoribus imitandum est . Caveant inb hominibus , a mundo , no squidem ut alias terrente de persequente , sed blandiente , laudante , ap- Tetti lib. ad plaudente . Sed fle si quid propter Deum in sacro minit erio patiendum si Martyr: . contemptus , maledicentiae , insidiarum , ab hominibus carnalibus 5c amatoribus mundi , lubenti Se laeto animo hune agnonem subeant : In quo ustis . nothetes Deus vivus ect , κsarebes Spiritus Sanctus , corona aeternitatis, bra .in m angelicae Iubstantia , politis is eoelis , gloria in secula saecularum . Si dest. persecutionis renus omne , sibi magis timeant , & adversus Mundum eiusque prava instituta 8e damnatos mores pugnaturi , mortificationem Christi iacorpore suo portent, atque in castris Christianae poenitentiae se exere eant , ut Mundum cum omnibus suis erroribus , amoribus , & si detur occasio T it. Ibit . eum omnihus etiam terroribus su Is vincere possint per Dominum Iesum . Nempe evim athletae segregantur ad strictiorem disciplinam , ut robori. aedificando vacent e continentur a Iuxuria , a cibis Iaetioribus, d potu jucandiore e coguη-tur , cruciantur , fatigantur : quanto plus in exercitationibus Iaboraverint,
tantis plus de victoria sterant . 1 illi , inquit Apostolus , ut coronam corruptibilem consequantur , nox aeternam.
XII. cisis autem tradent vos , nolite cogitare , quomodo , cui quid Io ua
350쪽
Secundum Matthaeum. Cap. X. Senset Moralis. 3ος
missio in Apollo lis , de Martyribus impleta est , ut eorum acta tellantur e Spiritus Sanehus per os Petri , Stephani, aliorumque Apollo lorum de Mιrtyrum locutus eii , cum rationem Fidei , & Religionis suae eo ram Prinei pibus 8c Magistratibus reddiderunt . Puellae simplices pudore suis i. erunt Sapientes saeculi . eorumque eicquentiam mutam , elinguem Philosophiam reddiderunt ; eum tamen solam cordis praeparationem , , Spiritus Sane i in Lillis inhabitantis dona ad tribun tia iudicum attulissent . Non esim pos estis . . . 'qui loquiinini ; sed Spiritus Patris vestri ,l qui loquitur in vobis . Qui no-
tuetunt habere spiritum suum , habebunt Spiritum Dei . Nolite tribuere . ει voti s fortitudinem . Si vestra est , inquit , dc mea non est , duritia et , non ιι fortitudo . Nolite eo eitare , quomodo . aut quid Ioquamiηi r Dabitar enim, vobis in illa hora ρtiid Ioquais Ini . Concio natores et Iam speetat haec sententia , qui comptis ornatisque sermonibus , numerosis sententiis ita audito ribus placere , de aures eorum demulcere ac tenere student , ut ne apice quidem immutato ea declament , quae multa scilicitudine , studio ae labore paraverunt , nulluntque locum Spiritui Saneio relinquunt . Contra quos s. Ang. l. . S. Augustinus ait : I a bors iam ut dicat accedeas , prius quam exerat pro . D ct.ch.c. s. Ierentem tinguam , ad Dea in levet animais sitiente in , ut eructet , quod biberit , ori quod impleuerit , fundat . cim enim de unaquaque re , qua seeunis duis fidem dilectionemque tractauda sunt , multa punt , quae dieantur, G wuIt Modi quibus dicantur ob eis , qui haec sciunt, quis vovit quid ad yr eur tempus , vel nobis dicere , ve I per nos expediat audiri , ουν qui corda omnium a
remque dicendi , ut decet viruis Ecclesiasticum . eo inparet: ad horain oer usiure uionis , Illud nisus bona inenti cogis et convenire , quod Dominas sit , No-
lite cogitare . quomodo , aut quid loquamini ; dabitur enim vobis in illa Mhora quid loquamini : Non enim vos estis , qui loquimini ; sed Spiritus Patris vestrI , qui loquitur in vobis . Si ergo loquitur in eis Spiritus San- Uui , qui persequentibus traduntur pro tarso r cur nos er in eis , qui tradunt dIcentibus Christum I Quamvis autem ameiatio nimia, Ac immodi ea inis licitudo In parandis Se disponendis , quae dicenda sunt , oratori Chri itia no snt vitandae ς ipsa tamen re erentia , qua verbum Dei tractare debet, curaque docendi , movendi, ac steriendi auditores, & ob hune finem Ipsis placendi, studium , praeparationem , eloquentiam postulant . Unde S. Augustinus ibidem subdit et Nuisquis autem dicit , non est . bominibus praecipienduis , quia vel nae in admodum doceavi, fi Doctores Sauctus simis Spiritus, potest dicere , nee oraudum nobis esse , quia Dominus ait , Scit Pater vester, quid vobis necessarium fit , prius qui in petatis ab eo e aut Apostolais Pau- luis Timotheo se Tito non debuise praecuere , que inad inodum pretanrent
aliis Numquid contra se inuin sentit Apollatus , qui eclis dieat, Doctores operatione fieri viritas Sancti , 0se illis praeristit , quid or quemadmo dum doceant I An inteitigendum est , G hoininum n cis , ipso sonu: Spiritu
Iargiette , in docendis elisis 'sis Doctoribus non dinere' cessire ; o tamen neque , qui planta3 ese aliquid , neque qui rigat , sed Deuis, qui incremen. M i. a. Ium dat Et S. Gregorius M. ad Natalem Salonitanum Episcopum , qui ρ' ii' se tribulationibus preisum legere non posse dicebat ; eamque usurpabat sen