Ioannis de Turrecrem cardinalis S. Sixti contra principales errores perfidi Machometi

61쪽

yη' Dan. Turreerem Deus solus sit aeternus cui commi scere se potuit Z Sc. aut cum esset tantae

potestatis ut quicquid vellet,eificeret, utiq; ad produeetidum filium alterius' societate. non indiguit. Reprobaturi ergo hunc Machometi errorem,& aliorum quos imitatur negantium generationem esse in diuinis ,

procedemus.

Imprimis rationibus aliquibus conuenientiam ει probabilitatem fidei nostrae persuadenti-

. bus . Secuado loco efficacius, s a crarum literarum apertulimis testim ijs. Primo ratione sic anum quidem ericum generatio communicatio naturae sit,ilIlimaxime couenit, quod maxime comunicabile est Summum autem bnnum, quod neus est maxime

communicatiuum sui est. Ergo maxime generatio sibi conuenit. Unde Dionisius main. ximus apud GraecoS lib.de D. N. cap. . Q lex causis amoris summi non sinit ipsum sine germine esse,germinare autem generare est si fortassis aliquis contradiceret quod hoc generare diu num, sit in diuersitate substa tiar & naturae ut intellexit Arrius secundum illud Genor. Et hae sunt generationes Caeli& terrae. Hoenihil est,quoniam ex quo generatio est communicabilis naturae diffusio, & hic est actus ipsius boni Quoniam - ut ait Plato: Boni est bona . adducere,& optimi optima, codloquenter loquitur Quod optimae

62쪽

De errori Machom si naturae communicabili optima communicatio attribuatur', Hoc est per generationem uni vocam maxime cum apud omnes philo-

' sophos aequivocum non possit esse primum; Ergo generatio est in diuinis. Secundo sic iuxta Arist. a. Meth. Natura est ex qua pullulat pullulans vis Ergo principalis, naturae & generalis est pullare ; Hoc enim accipit a prima omnium & generali causa Oportet ergo quod haec vis sit in causa prima . Vis ergo pullulandi unum ex alio secundu analogiam sibi conuenientem erit in Deo , qui causa prima est & propter hoc est Quod Dionysius lib.de D.N filium & spiri- . tum sanctum vocat diuinos flores & diuina lumina. Vnde etiam Boetius dicit quod natura est vis insita rebus Ex similibus similia procreans ergo idem quod prius sciliceo quod generatio fit in diuinis. Praererea ter tio sic dicit Philosophus; perfectum unumquodq; dicimus cum potest facere alterum quale ipsum , si ergo hic est actus & signum perfecti,attribuitur utiq; summe persecto , maxime quod est Deus non facit alterumtaquale ipsum est nisi per generationem ergo generatio Deo conuenit: Ad intelligentiam

vero qualis sit generatio quae a Christianis

in diuinis esse creditur .

In primis est considerandum sicut in parte iadiximus derisibilem esse derisionem quaeru

63쪽

Maeliometus suiq; sequaces Saraceni siue Turchi Christianos irrident dicentes Deum Patrem habere filium, quasi quod Deus uxorem habuerit. Cum enim sint carnales no- possunt nisi ea quae carnis sunt& sanguinis cogitare. Cui libet ergo Sapienti notum est quod non est idem generationis modus in omnibus rebus sed in una quaq; re inuenitur generatio secundum proprietat suae. naturae. In aliquibus quidem animalibuς per maris & taminae commixtionem . In plantis vero per pullulationem siue per germinationem in corporibus luminosis per diffusiopem,sicut videmus lucem in corpore

luminosio , quod est Sol,ex se gignit globos

lucis,& radios', quorum globorum quilibet est tantus quantus est Sol quos ex sie gignit

sine sui diminutione.& mutatione, Et formaliter eiusdem sunt essentiae, & lucis cum Sole,atq; in alijs rebus aliter, Deus autem non est carnalis naturae ut taminam requirat, cui commisceatur ad prolis generationem sed est spiritualis & intellectualis naturae, Immo magis super omnem intellectum est Ergo in Deo accipienda generatio secunda quod conuenit intellectuali nariirae & quamuis intellectus noster ab intellectu diuino deficiat, non possumus tamen aliter loqui de intellectu diuino nisi secundum similitudine eorum quae intellectu nostro inuenimus. Est:

autem

64쪽

De errori emthoi. Mautem aliquando intellectus noster in po- tentia, aliquando in actu, quando aute actu

intelligit,quoddam intelligibile format, caest quasi proles ipsius, unde & sicut vox significans mentis conceptum, verbum exte,

rius dicitur ita interior ipsie mentis conceptus exteriori verbo significatus dicitur verbii mentis, hic autem mentis nostrae conceptus non est ipsa mentis nostrae substatia siue essentia, sed est quoddam accidens ei, nec ipsum nostrum intelligere est ipsum el- se nostri intellectus, alioquin nunquam intellectus esset in potentia quoniam semper intelligeret. Verbum ergo, nostri intellectus secundum quandam similitudinem di. ci potest vel conceptus vel proles, & praecipue cum intellectus nosteri se ipsum intelli git,inquantum scilicet est quaedam similitu. do intellectus procedens ab eius intellectua Ii virtute, sicut filius habet similitudinem patris in quantum est procedens ab eius ge

nerativa virtute, non tamen proprie verbii

siue proles nostri intellectus potest dici filius, quia non est eiusdem naturae cuius est intellectus noster, non autem Omne quod

procedit ab alio etiamsi sit ei simile dicitur filius, alioquin imago sui quam quis depingit proprie filius diceretur quod non est verum,sed adhoc quod filius sit,requiritur qs procedens ab alio similitudinem eius habeat

65쪽

beat a quo procedit, & sit eiusdem naturae

cum eo: quia vero in Deo non est aliud ii telligere qua in suum esse, consequenter nec

verbum quod intellectu est conceptum,est aliquod accadens, vel aliquod iesimum ab eius essentia siue natura,sed ex hoc ipQ, qa verbum est habet rationem procedentis ab altero ut sit eius cuius est verbum. Hoc etiain verbo nostro reperitur, sed illud verbum habet ulterius quod non sit aliquod accudens,nec aliqua pars Dei, quia sitnplex est, nec aliquod alienum a diuina natura sed quoddam complementum subsistens in diuina natura habens rationem procedentis ab alto,sine hoc enim,uerbum intelligi non potest; hoc autem secundum humanae locutionis consuetudine filius nominatur, quod est procedens ab alio in similitudinem eius

subsistens in eadem natura cum ea: secunduergo quod diuina verbis humanis nominari possunt, verbum intellectus diui ni filiu Dei

nominamus; Deum autem cuius est verbum

nominamus Patrem & processum ipsius dicimus generationem esse filij. Vnde Anselmus in Monologiam dicit, quod essentia prima cum intelligit se, dicit se, & intelligentiam diuinam dicere se,est Patrem senerare, & filium generari. Et hoc etiam sentit Augustinus super Genes dicens Quod Deum dicere verbum est apsum Patrem ser

66쪽

I terror.ΜsHom. Dnerare filium. Hunc generationis modum in diuinis esse sacrae literae nos docent in . quibus cautum est filium .Dei esse verbum Dei. Unde Propheta pia l. aa. inquit verbo Domini coeli firmati sunt glos. idest filio Patris. Item psal. qq. Ex persona Dei Patris dicitur Eructauit cor meum verbum bonu, quia non de extrinseco genui coniugio, sed de corde meo, sicut homo generat Consiliude corde, tanquam scit quod facturus sit co-silium est. Consilium ergo Patris est fili ,

quem ante Omnia creata Pater ex se genuit,& est sensius Eructauit cor meum verbum,

bonum idest, ex plenitudine mea, & secreta

egentia genui Urbum idest filium qui dicitur verbum, quia per eum Pater . 'otus est

Quod verbum dicitur bonum, quia Dei Filius in natura sua bonus , sic solus bonus est cum Patre & Spiritu sancto. Vnde nemo bonus nisi solus Deus,est bonum hoc verbuquia per eum omnia bona facta sunt . Item testatur idem Sapiens Eccl. a . ubi ex persena diuinae Sapientiae dicitur Ego ex Ori altissimi prodii primogenita ante omnem Creaturam . Beatissimus quoq; Ioannes Euangelista simili modo hanc generationis diseriem explicat dices, In principio erat

verbum,& verbum erat apud Deum,& Deus

erat verbum, & hoc erat in principio apud Deum & Deus erat verbum,& hoc erat i prin-

67쪽

principio apud Deum. In quibus verbis B. Euan geli sta manifeste & perlucide nobis insnuat dictima generationis modum. In priam is quidem explicat filii a Patre 'aeternam, generationem Cum dicit in principio,idest, in Deo qui ab omnibus profitetur primum principium. Erat verbum sicut supradiximus ab eo scilicet procedens in similitudinem eiusdem naturae. Secundo notat personalem distinctionem ibi cum ait Et verbu erat apud Deum. Tertio Patris S Filii co. substantialitatem ibi,& Deus erat verbum ostendit eorum coaeternitatem ibi Et hoe erat in principio apud Deum idest coaete num ipsi Deo,& ita ut ait Augustinus super Io. sero xx. non deficit aliquid generanti' quia nec tempus quaesiuit ut generaret γε

' genuit coaeternum', neq; matrem quaesiuit,

ut generaret, qui de se protulit verbum , y neque Pater generans aetate praecessit fi-- lium ut minorem filium generaret. Ex quibus omnibus satis aperte nos ostendisse putamus qualiter sit sumenda generatio, quam notabilis & sapietissima religio Chrisiana asserit in Deo non materialis quidem di corporalis prout bestialis Machometus a gumentabatur,sed formalis,& intellectua lis secundum similitudinem intellectus modo iam explicato. Vnde & populo posuit Parernum intellectum, & formam ex ipλ

68쪽

De error. Mathori. osormatum dixit Archilipum ad omne opus:& August. dicit est ars plena rationum omnium viventium delucidata iam diuinae generationis serie prout potuimus,qui de tam excellenti re verba habere non possumus ut dieit Gregorius, sed ut possumus balbutiea do Diuina resonamus; Et Dionysius lib.de D. N. Cap. r. ait, Cum Ad Diuina venimus perfectam inuenimus irrationabilitatem, dest ineffabilitatem: Et Amyros. Ego nonpossum sustinere generationis secretum silet vox non mea tantum, sed,& Angelorum . unde Isaias 3 . generationem eius quis e narrabit quasi diceret nullus ; consequens iam est ad pleniorem praedicti erroris per- e fidi Machometi inducere aliqua sacrarum Scripturarum testimonia, quae ipse Mach metus comendat & acceptat,lic t ex supra- . dictas satis videatu reprobatus. Ait enim Propheta Dauid de Deo & Christo loquens psal. . Astiterunt Reges terrae,scilicet Herodes qui dictus est Rex Gallileae Mat. 6. &Pontius Piritus qui tenebat pro tunc locum Imperatoris, unde & Centurio sub eo constitutus vocatur Regulus φ. . Et Principes stilicet Sacerdotum Annas, Callas con uenerunt in unum idest in unam voluntatε interficiendi Christum, Aduersus Dominum idest aduersuς Deum Patrem,qui enimaroni tradicit Filio dePatri contradicit,& aduc stas

69쪽

as Dan. Turre rem.

sus Christum eius, & infra inpersona Christi adiungitur Dominus dixit ad, me Filius meus m tu, ego hodie genui te, Ego indie dest in aeternitate idest nihil transit in prae ii teritum nec expectatur in futurum. Ideo

aeterna generatio Filij a Patre conuenieter exprimitur per praesens tempus per quae verba manifeste probatur generationem es in Diuini Tum quia de nullio alio verificari possum, nisi do silio Dei quem Pater naturaliter,& aeternaliter genuit Tum quia Apostolus Paulus ad Hebraeos scribens hac auctoritate usius est ad litteram adprobandu Christum filium Dei naturalem. Secundo, Idem ostenditur ex psalmo ros. ubi ςx perisna Patris est sermo ad filium Tecuprincipium. Idest sum em & tu unum sumus principium omnium quod hic non vi- detur, sed videtur in die virtutis tua: idest in sternitate quod est dies sine nocte ubi viri tus Diuina conspicitur non ab omnibus tamen sed a Sanctis quando in Resurrectione erunt splendidi ut Angeli Dei. Unde se- quitur In splendoribu anctoru idest quando Sancti erunt splendore fulgetes sicut Sol

in Regno Patris ex utero idest ex occulta' , di secretae substantia i mea genui te ineffabuliter, Et hoc ante Luciferum idest ante omnem creaturam & ante omnia itempora s' Ex qua auctoritate lucidissime Fidei Catholicae

70쪽

' Tertio, Ad idem est illud prouexb.8. ubi ex per, sona diuinae Sapientiae genitae idest verbi Dei siue filii Dei. Et nondum erant abissi αςgo iam concepta eran in ante omnes corules ego parturiebar,idest gignebar,& sequi- tur & eram cum eo cuncta componens; ubi

expresse explicatur aeterna genitura filii Dei Qui ut inquit Apostol. Paulus Dei virtus de Dei sapientia est. ii: Quarto, Ad idem est illud Prouerb. 3. ubi de ' quodam dicetur Noui Sanctorum scientia,& sequitur statim Quis ascendit in coelum atq; descendit i Quis continet Spiritum in . manibus suis λ quis colligauit aquas quasi in vestimento Z quis suscitauit omnes terminos terrae: quod nomen est eius.& quod nomen filij eius si nosti ubi manifestE de aeterna generatione loquitur, cum de nullo nisi de Deo contenta in hac auctoritate verisicari possint, attendedum tamen quod Deus descendere & ascendere dicitur Trascendendo eorum potestatem di in terris descendere habens omnium inferiorum cognitionem Bel omnia. tam superiora quam inferiora di-- sponens iuxta illud sapientiae g. Attingit a fine usque ad finem omnia suauiter dispo-

Quinto, Confutatur error praedictus, Ex illo