Philosophia pollingana ad normam burgundicae in quinque tomos distributa, quorum tractatus post monitum ad lectorem recensentur. Authore r.d. Eusebio Amort ... Tomus primus sextus Tomus tertius. Physicam particularem, et metaphysicam continens

발행: 1734년

분량: 727페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

571쪽

eam sequutitur haeretici,sed quoad rem ipsam, . quantum quidem mihi moraliter certum est , imperitior quidam ex Thomistis. Ut vero haec sententia melius intelligatur , sciendum vab adversariis determinationem voluntatis veheonstitui in ipso judicio rationis eontingent e , quo praesertur unum bonum altere, & practice judicatur esse praeeligibili iis alteri ; Verconstituitur ea determinatio in voluptate pra dominante, quae tanoram pondus quoddam voluntatem ad hoc potius , quam illud bonuiri,

trahit iuxta illud , trahit sua quemque voln-ptas, Heut ovis ostenso ramo trahitur, non cogitur, licet enim inlati casu voluntas non- cogat ut , neeessitatur tamen ast sequendum

id , ad quod 'tra Ritur sortilis ; vel denique constituitur ea determinatio in praemotione quadam voluntatis ad hoc vel illud bonum, . vel impressa ab astris vel impressa ab ipso Deo. v Dico T. Distur mertar. prob. P. Author Ecclesiae, quae contra Manichaeos , & Lue rum maximε in Cisne illo Τ ridentino hoe d finivit, ibi enim anathema dicit Luthero aia serentit liberum arbitrium esse figmentum , &titulum sine reia Prob. 2. Author. S. Serim. Eeel. t s. dieitur. : ante hominem vita, & mors , bonum &malum, quod placuerit dabitur illi. Item .eap. 32. laudatur iussus, qui potuit transgredi et non est' transgressus, sacere mala, ct non secit . Gen. 4. dicitur: sub te erit appetitus tuus, &e, quae propositiones essent falsae, si homo non haberet libertatem. P H. Conec 3. Omnes homi res eoncipiunt aliquid , quod vocant: libertatem , di dicunt dari aliquid, quod ab ipsis vocatur libertam; ergo eXtremae dementiae est, id non vocare libertatem .

tale

572쪽

tate Ecclelιae, quae inter quinque propositiones Iansedit etiam damnavit hanc: admeremaeum , ae demerendum in satu natura lapsa non re iritu in homine Abertas a necessitate , se fiscis hbretar a coactione .

. . Prob. Co-.2. Si non daretur libertas a ne cessitate , tunc etiam in dormient ibus daretur

libertas ; item in beatis & brutis: Hoe est sal sum ι ergo. prob. M. quidquid agunt beati ,

dormientes , bruta non agunt coacie, adeoque

haberent libertatem a coactione quod enim beati ad visionem intuitivam Dei non cogantur, Λd libenter eam velint , omnes admittunt . Quois si dicas in brutis non dati voluntarium. Resp. quid dein psed nec datur coactio appetitus in brutis: in beatis verb, &dormientibus sine dubio datur voluntas , nec tamen datur libertas. Prob. Conel. 3. Si suffeeret libertas a eoamone, tunc etiam sufficeret ad peccandum, etiamsi homo in aliqua quaestione facti v. g. an hodie sit dies jejunii in culpabiliter ignoraret Iegem : Sed hoc est salsum , ergo is 4 Prob. Conta . Si non daret ut libertas aneeessitate, tunc Deus esset author peccati, di praedestinaret hominem ad aeternam damnationem e Hoc est falsum , & contra Calvinum jam definitum ab Ecclesia 3 erao. M. prob.q aia actus peccati necessarid consequ eretur ad dispositiones praevias , quae pomin tur ,

solo antho re naturae ἀ

Preb. Conen s. Est possibilis maior Iibertas ,

quam praecish a coactione; ergo datur. prob. eous. si homines loquuntur de aliqua re , &eandem concipiunt, in quantum e st possibilis, praesumendum est Deus contulisse libemtatem consormem humano conceptui ,.& et . iam posset a priori probari , quia necesse est uedet Deus homini sufficientem notionem libertatis , aut necessitatis , utpote necessiarii

medii

573쪽

medii ad merendum , vel demerendum .

Conmm. Omnes homines tam docti, qu1m.

Indocti, id quod est necessarium, & inimpediis

hile non dicunt esse liberum , ant. prob. quia ex hoc ipso capite aliqui antiquiores negarunt ubertatem quia putarunt actum hominis obleoes Providentiae esse in impedibilem , di homines putant se excusatos , si ali- . quid admittant , quod impedire non possunt, ergo clarum est, quhd homines habeant aliam notionem libertatis possibilis, quam praecise, eoactione. I .s Duos. Voluntas libere etiam eligit non solum inter bona aequalia , sed etiam inter b .na inaequalia , potest eligere minus bonum. prob. Concl. sie enim possumus eligere inter ova similia , aut nummos, aut poma similia.

Prob. 2. Potest Dues ex individuis possibis

ibus eligere unum , licεt sit ratio , aut etiam non sit, praeserendi unum alteri. Prob. 3. Omne bonum potest absolute movere voluntatem ad sui prosecutionem ἰ ergo etiam in coniunctione eum altero bono , cum non perdat bonitatem suam , aut eligibilitatem ex praesentia alterius. Prob. 4. Deus non semper tenetur eligere maius bonum absoluth tale, & materialiter tale; ergo nee homo. ant. prob. quia De utique potuisset producere persectiorem mundum, di perfectiores creaturas i ergo. ΠΙ-ntu Obbctiones . si Obi. I. contra I. Deus praescit omnes nostras actiones antequam illas exerceamus;erg non sumus liberi. prob. cons. scientia Dei est neeessario vera ; Uergo est determinate conne-Xa eum suo obiecto; ergo non est eonjungi bilis 4um actione opposta , ac proin voluntas crea - - ta sito

574쪽

ri eae Particularis Pars III. xa supposita prςseletia divina no potest esse libae.

ea vel indisserens ad actu, vel omissione illius. a. Deus quemvis hominem potest infallibi-nter salvare, si velit; ergo etiam debet esse possibile tale medium e cui homo non possidtesistere, si libere velit non salvari. a. Ad Rom. 7. dicitur, non quod volo bom' num hoc ago , sed quod nolo m tum , hσσ

7 Res' ad 1 .neg. cons. ad prob. dati. praeseientia Dei est necessario vera necessitate

consequente, c. antecedente , ne . scientia.

Dei non infert actum, sed actus inseri scientiam: nee obstat, qu bd scientia per totam aeternitatem praecesserit actum, quia respectu,

Dei nil est praeteritum, aut suturum , sed omnia illi sunt praesentia, di blasphemia re- Deliu Dei non est sutura v. g. Anti eliristi, sed

es tantlim. facile tamen posset concipi, quddactus Deo praesentissimus possid Deum, determinare obiective ad scientiam actus. Ad 2. tr. anis dist. cons. ergo debet dari tale medium indeterminatum , e. determinatum neneons id est, Deus ea infinitis mediis, quae habet poterit applicare illud , quod est habiturum effectum, cum igitur iuxta leges contin- Eentium implicet, ut ex infinitis mediis nul- Ium medium habeat essectum, etiam dispositio: divina salvandi hominem frustrari non poterit. - Dixi. tr.ant.quia haec propositio lichi in aliquo sensu sit vera: nunc tamen per Constit tionem Unigenitι in terminis est damnata.

Damnatur enim illa me melli propositio rquem Deus vult salvari, in fallibit iter salvatur. Ad 3. dist.anr.dicit hoc de actibus volunt rix, neg.ant. Lactibus appetitus sensitivi , e.

ant. ex eo, quod homo non habeat dominium absolutum suarum passionum , non seqvit defectus libertatis in voluntate φ . .

575쪽

Thomae: S. August. enim in plum us locis, ubi 'explicat libertatem, nullam aliam assignat rari dicem, nisi rationem voluntarii: voluntarium autem datur etiam in iis actibus, qui sunt praeis eis h liberi a coactione.Et D. Thomas in via inriti textibus,qui hic adduci possient, naturam liberam non aliter definir, quam quod sit potentia activa, ex sua natura non determinata

ad unum.

2. Potest stare libertas eum ne eertale In Chridi i ergo etiam in aliis hominibus, ant. prob. Christus v.g. liber δ obedivit Patri , quia

meritori h obedivit & tamen non potuit non obedire , quia non potuit peccarepergo tota tibertas in Christo fuit voluntarietas seu liberintas a coactione. a. In Deo datur Iibertas praecisδὲ eoaelione, non tamen datur libertas a necessitate ι ergo eadem sume it in homine .ant. prob. quia omnes volitiones divinae v.g. volito mundi sunt identificatae cum Deo, adeoq; funt ipse Deus; ergo etiam ens necessiarium, sicut est ipse Deus. 9 Resp.ad i. dist. ant. D. August. de D. Thomas radicem libertatis assignat voluntarietatem , non coactionem, aut in determinatio

nem naturae tanquam radicem remotam, C.

proximam , neg. ipsi metenim hi authores in aliis textibus libertatem refundunt in omnimodam indifferentiam humani arbitrii. Ad 2. neg.ant. ad prob.dist.Christus non potuit peccare spectando impedimentiam extrinsecum, c. spectando naturam, neg. scenim etiam quivis homo non posset peccare si sempers bi haberet infallibiliter assistentem gratiam congruam, adeoq; unio naturae humanae cum V erbo, cum non mutarit in Christo naturam

de se indifferentem' ad peccatum , sed solum contularit insallibilitatem non peccandi, quae suo modo potest voeari impossibili litas Ad 3. neg. ant ad'prob. diu. volitiones Dei sunt

576쪽

sunt necessariae necessitate consequente, e. antecedente ad sui determinationem , nego . D leo enim : Deum potuisse ab aeterno secum identificare volitionem ereativam mundi , vel non identificare . Io Obi. 3. contra tertiam Concl. voluntas non potest. Praeferre unum alteri motivo praeserendi: Atqui inter duo bona aequalia non datur ratio praeserendi unum alteri i ergo voluntas inter bona aequalia non potest unum praeserre alteris iet. Juxta Aristotelem , & D. Thomam rab eo qui ad utrumque est indifferens , non sequitur aliqua actio , nisi inclinetur ab uno ad aliud: Sed voluntas ex duobus bonis aequalibus est indifferens; ergo. Resp. tr. M. dist. m. inter duo bona aequalia non datur motivum unum praeserendi alteri judicio speculativo, tr. m. iudicio pram eo , neg. m ex Parte obiecti intellectus non invenit quidem motivum prestribilitatis in uno quod non inueuit in altero, sed ex parte sua invenit motivum sedeterminandi ad unum , ne cogatur inter duo bona ob desectum moti vi ea re re utroque motivo ; er o praesi cum

est exercitium libertatis , & hie stat pro ratione voluntas.. Ad a. d. M .ab indifferenti ad utrumque In differentia naturae non sequitur actio, c. M. indifferentia rationis , n. Μ. in naturalibus quidem , ubi effectus necessario eonsequitur. ad suam causam semper debet dari sublativum indifferentiae antecedens ad actionem , sed in entibus liberis sublativum indifferentiae

est ipsa actio, quae aequivalet simul effectui , di ipsi sublativo indifferentiae.. II Obj.4. contra tertiam . Voluntas non potest privare suppositum aliquo bono proxime obtinibili, sed et istendum m inus bonum prae majori privaret suppositu tali bono ;ersto. M.

Patet

577쪽

patet,quia volunta 1 nunquam potest facere ele.

Ehionem in evidens praejudicium sui suppositi iexeemus bonitatis in maiori bono esset aliquod bonum proxime sine ultu motivo absterrente obtini bile. 2. Malum , qua malum non est eli stibile, sed minus bonum qua tale est malum respectu maioris boni ; ergo non est elistibile. prob. minus bonum qua tale est mera carentia bonitatis , sed mera carentia bonitatis est malum 3 ergo. Resp. ad a. dist. Μ. Voluntas non potest supponinm privare bono proximε obtini bili formaliter illud intendendo; e. materialiter

permittendo , neg. M. voluntas nunquam potest intendere situm proprium damnum, nisi ex motivo maioris boni: interim tamen ex motivo minoris boni potest negligere bonitatem ma loris boni praeeish habendo se permissive, quia maius illud bonum non habet sussicientes vires movendi voluntatem . Ad 2. tr. M.neg. m.ad prob. tr. M. dist. m. ca. rentia bonitatis formaliter volita est malum c. m. tantum materialiter volita , nea. qui

enim eligit minus bonum non eligit illud, iuquantum habet desectum , aut negationem boni, sed tu quantum ipsum est bonum . 12 Of. s. contra tertiam. Voluntas neces.sario amat bonum sim priciter ; ergo etiam ne- cessarid amat majus bonum . prob. con C sicut se habet simpliciter ad simpliciter, ita se habet magis ad magis. 2. Amor pra meus consormatur amori specu Iativo, sed voluntas speculative, seu per simplicem complaeentiam magis amat maius bonum; ergo etiam praesice maius amat. a. Excessius bonitatis in majori bono habet rationem puri boni , sed purum bonum necessitat voluntatem i ergo & maju

bonum. a

578쪽

Iet Resp. ad T. .ant. neg. conse ad prob. diu. sicut se habet simpliciter ita magis&c. obieetiisve, e. ant. subjective, aut effectivε, neg.ant. maius bonum ex sua parte habet majorem vim movendi voluntatem , sed ex partae subsecii , quod movetur excessus ille virium motricisim habet se impertinenter . igitur potest in v. margumentum , majus bonum non magis habebvim necessitandi voluntatem , qudia minus bonum,' ergo simpliciter non necem lat. prob. majus bonum nullam habet vim necessiis tandi; ergo nee habet magis vin . . Adet. dist. M. amor praeticus necessario eonformatur amori speculativo, quoad jud cium practicum obiectivum , c. subjectivum, neg. concedo , quod etiam actus tendens in minus bonum magis appreti et majus bonum maioritate objecti, non tamen magis id amplelii tur ma toritate se tenente ex parte Voluntatis seu a ffectus . . . Ad a. dist. M. Excessus maioris boni ablir Dive sumptus sic se habet, tr. realiter 2c coneretive sumptus , neg. si bonitas sumatur abstractive etiam mimis bonum erit purum bonum , sed actus voluntatis practieus electivus non habet pro objecto bonum universale aias tactum, sed bonum particulare identific tum eum desectibus.14 Obj. 6. contra a. iuxta Aristotelema. quod caeteris ex consultatione praetulinius, id sollim eligibile est e Sed intellectivus in eonsultatione seu iudicio comparativo semper prςsert maius bonum praesertim homogeneum; ergo hoe solum est eligibile , a. Voluntas est potentia caeca; ergo sequi tur ductum intellectus; Atqui intellectus semper ducit ad maius bonum; de quidem n cessirici bisgo etiam voluntas necem ridisquitur majushonum.

Resp. ad a. dist. Id solum eligibile est eaet

579쪽

ris paribus pruilenter, mant. imprudenrer aut caeteris imparibus etiam prudenter, neg. Μ. voluntas ut prudenter agat, quandoq. etiam respicit aliqua con notata objectorum inter

quae eligit, clim igitur fieri possit , ut cum minori bono connexum sit obiectum magis eligibile, etiam ipsum minus bonum magis eligibile erit & tamen in hoc actu voluntas non habet pro objecto illud in notatum ,

minus bonum a

tr. alit. dist. cons. Voluntas sequitur duetum intellectus practicum , tr. speculati invum , neg. id est determinatio voluntatis sequitur ultimum iudicium , quo intellectus& voluntas , communi determinatione dicunt hoc esse faciendum , non tamen voluntas semper sequitur iudicium speculativum , alioquin nemo dixisset,video meliora, projoque, ae reriora sequor .

I- . . quod . praedeterminatio Physseah variis varie describatur: potissimum inciduin in hoc, quod sit quaMas vialis αDeo voluntati imp essa praecedens assim , ininsepedibilis , ae essent alite inferens actum. Di- esse qualitas vialis , eo quod transeat quasi in momento, di totum ipsius esse sit in via ad actum liberum, sicut juxta nos actio potest diei qualitas vialis ad terminum, aut sicut motio localis est qualitas vialis. Diei tur 2. a Deo soluntati impressa quia Deus per

hanc qualitatem voluntatem determinat adactum amoris, vel odii r sicut manus determinat lapidem per qualitatem impressam ad suum terminum . Dicitur praecedeos arii , quia

est causa actus liberi. Antiquiores Thum ista

580쪽

posuere praemotionem se tenere ex parte actus urimi proximi praecedentis ad actum liberum. Recentiores vero Thom istae illam ponunt ex pate actus intermedii inter actum primum ,

S secundum. & novissimi Thom istae omnino illam eollocant ex parte actus secundi , seu ex parte ipsius actus liberi ; ita tamen , ut saltem natura praecedat actum liberum , lichenon praecedat tempote . Dieitur

bilis, quia voluntas nullo modo potest impedire praemotionem , nec potest Deum determinare potius ad dandam sibi praemotiois nem amo ris, qu modii. Dicitur s. Essentia-Dreν ἐnferent actum , quia posita praemotione est impossibile non poni actum, quia est causa essentialiter connexa cum suo effectu , nempe eum actu libero . in

2 Νοt. 2. Quod praedeterminatio Physica dupliei modo possit considerari in sententia Thomistarum. Primo modo , prout resertur ad essentiam actus liberi. Secundo modo prout refertur ad existentiam actus liberi. Cum enim Thom istae realiter distinguant essentiam , &existentiam cujuslibet entis, clarum est, in eorum sententia etiam realiter d ist innui essentiam & existentiam actus liberi .cunt ergo veri, & genuini Thom istae, acium formaliter, seu secundum essentiam eonside-

Tatum esse ex determinatione creaturae, sed

secundum existentiam eonsideratum esse 1 determinatione Dei. Alii Thom istae imperitiores ita explicant praedeterminationem Physicam , ut dicant : Deum determinare non sollim determinatione ad actum liberum subratione entis, seu existentiae , sed etiam subratione talis entis, seu essentiae. Contra priores, ac veros Thom istas nil aliud habeo, .nisi quod negem essentiam realirer a tu ingui existentia. Posteriores vero non veros Tho-m istas dico non sollim errare , sed etiam eoin

eidem

SEARCH

MENU NAVIGATION