장음표시 사용
601쪽
et 8 Obj. Σ. Potest dici: praemota one Physica necessitari voluntatem humanam in seniucomposito , non tamen in sensu diviso , si eueenimor ne, dum est , necesse est fieri, ita etiam stante praemotione dum jam est assus , necesse est dari allum . Pari modo in se ii sui composito potentiae liberae, eum ae uali sessione necesse est hominem sedere , dc impossibile est in tali sensu composito sessi omis hominem ambulare, licet in sensu diviso a sessione homo nec necessarib sedeat , nec impossibilest hominem ambulare . a. Potest dici: hominem praedeterminatum ad actum amoris habere potentiam liberam ad anum odii in senis divitia, licet non habeat potentiam ad oppositum in sensu composi
Resip. ad I. n. ant. vel d. Si homo etiam habeat potentiam ad hoc , ut se ipsum dividat,
c. ant. secus , n. ant. quin potius scargumentor: si sensus compostus dicit acium conseis quentem in impedibiliter ab aliquo natura priori se, tunc tensus compositus tollit libertatem actus: Sed&c. ergo. M. jam suit prombata , m. patet.
Item : Si divisio a sensu composito vel exer. citium potentiae indifferentis non est in libertate hominis, tune sensus compositus tollit libertatem: Sed &c. erect . m. 'patet . quia non est in pote state hominis ponere aliam prata motionem . M. patet. m. prob. si divisio a sensu composito dependet in impedibit itqr ex aliquo natura priori ad divisionem, vel actuale exercitium , tunc non e st in libertate hominis: Sed 3 c. ergo. Idem Respondeo etiam ad secundum .
29 Ob1. 3. Praedeterminatistion luna facit, ut homo agat, sed etiam ut libere agat, nec
solum ponit actum , sed etiam ponit modum ,
602쪽
nempe modum libertatis; ergo praedetermis natio non tollit libertatem, sed mastis eam confirmat. t. Illa necessitas , quam ponit praedeterm I- natio tantum est consequens , non vero antecedens ad actum : Sed necessitas consequens non tollit libertatem 3 ergo neque illa necess-tas , quam sonit praedeterminatio , tollit Iibertatem. patet . quia etiam Recetitiores debent admittere necessitatem consequentem eoqubd actus voluntatis , dum est , necessarid est . m. prob. si praedeterminatio non tenet se ex parte actus primi, sed ex parte actus secundi, tunc necessitas tantum est conis sequens: Sed dic. ergo . m. est assertio Tho-m istarum . M. pro b si praedeterminatio se tenet ex parte actus secundi, tunc non anteeedit actinra , secundum , seu ipsum exercitium libertatis: Sed pollius est pars ipsius actualis exereitii in libertate ; ergo illa necessitas, quam ponit praemotio, tenet se ex parte actualis mercitii , adeoque est eons
Rest. Ad I .neg.ant. Hoe enim dicere est anfirmare Chimaeram . praemotio enim poneret modum liberum agendi, dc non poneret, sa-eeret , ut homo liber ε ageret, & non libere ageret. Hoe autem est ei e Chimaeram. M. quoad I. membr. est assertio Thomissarum , quoad secundum . prob. si in modo illo agendi liberὲ ex parte cujuslibet prςdicati,aut formalitatis assignabilis datur formale sublativum libertatis, tunc eo ipso non poneret moduri libertatis: Sed dic. ergo. m. prob. si in illo modo libertatis quaelibet Arma litas consequiis tur in impedibiliter ex aliquo natura priori se, tune datur formale sublativum libertatis :Sed Et c. ergo a Ad a. trans. M. d. m. necessitas consequens ad Armare exere illum voluntatis non tollit liber-
603쪽
libertatem , c. m. necessit S consequens ad actuale exercitium etiam determinationis diis vinae , n.m. ponitur enim in sententia Reeeniatiorum necessitas consequens ad ipsam deteria minationem voluntatis humanae, in sentenistia verb talium Thom istarum ipsa determiis natio consequitur necessario ad praedetermina
Vel d. Μ. Si illa neeessitas est consequens
ad determinationem creaturae, coi . si tantum est consequens ad actum primum , nU. N. supposito enim quod ex parte actus se cundi dentur duo, quorum unum est prius natura, poterit quidem fieri, ut totus actus secundus habeat necessitatem consequentem ad actum primum , interim tamen ex parte
ipsius actus seeundi poterit id , quod est prius
natura altero habere necessitatem ad id , quod est posterius natura. Resp. res. Si illa neeessitas, qua lux oritur e Sole, est tantum consequens, ad a-ctum secundiam , tune necessitas emanandi lucem non tollit libertatem Iueendi: Sed &e. ergo . m. prob lux non est posterior tempore, sed tantiim natuta . Argumentum eodem - modo potest soromari circa proprietates, quas Thom istae volunt emanare ab essentia verb. gratia intellectum, & voluntatem ab anima. Igitur sieargumentor z si necessitas consequens Thomianarum , quae reperitqr in actu libero , consequitur in impedibiliter ex aliquo natura prio.
ri ad actum , tunc tollit libertatem Sed&o. 3o Obj. 4. Potest diei in voluntate dari potentiam possibilitatis adactum oppositum,
lichi non detur potentia suturitionis : Item dari potentiam activam,non tamen potentiam acturam. Item dari potentiam capacitatis,
non tamen positionis i item dari potentiam ,
604쪽
sos PI eis Papi eulain Pare ΙΙΙ.quae potest velle, quae tamen nunquam volet: Sed talis potentia sufficit ad libertatem ;
et. Libertas' potest definiri potentia am-va ex sua natura non determinata ad unum: sed talis potentia non tollitur per praede interminationem , ergo neque tollitur libe
s. Potest dieit ad libertatem sussicere , mois db voluntas non me cessitetur .ab objecto , licet determinetuτ a ratione. - 4. Potest dici: etiamsi intellectus non posisit praemotionem coneordare eum libertate , non tamen sequi, nullam dari concordiam , sicut ex eo, qudd intellectus humanus non pos- sit explicare Trinitatem , non sequitur eam esse negandam . 32 Resip. ad 1. n. ant. potentia enim ad impossibile non datur : quod autem non sit possibilis actus libe r probatum est . hine sie' argumentor , si actus oppositus , ad quem refertur potentia, non est liber , tunc neque potentia salvat libertatem : Sed &c. ergo. ον. prob. si ille actus sequitur inim pedibit iter ex aliquo natura priori se, tune non est liber rSed &c. ergo oAd a. neg. ant. Quia etiam potentia appetitiva in brutis non est determinata ad unum, licet propterea non habeant liberta
Ad 3. n. ant. Quia ex probationibus constat libertatem non posse stare cum quacunque necessitate in impedibili. Ad 4. n. ant. Quia naturam libertatis omnes cognoscunt lumine naturali , adeoque libertas non est tale mysteri una, cujus proprietates nequeant in teli igi. - 32 OMie. s. Potest dieit Deum tant lim determinare ad materia te peccati , non tamen ad formale ι ergo Deus non er itauthor peccati.
605쪽
ant, explicatur. in quolibet actu peccaminoso dantur duo , quorum unum est aliquid positivum , alterum est tantum aliquid negativum . . Positivum est ipsa Entitas volitionis , seu prosecutio alicujus obiecti , quae entitative, ae physice non est Mala : negativum est aversio asti immo bono, seu desectus ordinis ad finem ultimum . Potest igitur dici r quod Deus involutua te producat Entitatem Physicam , &conversionem ad bonum , non tamen prod cat aversionem a summo bono .et. Potest die la Deum quidem operari actum peccaminosum modo effectivo , non tamen modo defectivo, quia in Deo non datur illa negatio ordinis ais ultimum finem , neque Deus vult malitiam peccati . Re p. Α d. I. neg. ant. Idem respondeo ad 2. ratio negandi patet ex probationibus . Istitvr sc argumentor : si non esset praeter inten- tionem Dei etiam formale peccati, tunc Deus esset author peccati: Sed&c, er2o. m. prob. omnia, quae concurrunt ad formale peccati sunt iuxta intentionem Dei ; ergo & ipsum sor male peccati. Dein si creatura non de te minat ad sor male peccati, tunc Deus determinat: Sed&c. ergo. m. prob. Creatura non est libera ad impeditandum formale peccati; ergo etiam non determinat. 33 Obj. 6. Sententia Recentiorum est no . vum inventum Molinae s econtra praedetermi natio est dogma Ecclesiae per quindecim saecula ; ergo hoc est praeserendum . a. Si Deus non praedeterminat ad actum Vo, Iuntatis, tunc homo se ipsum discernereti&principium boni esset a determinatione voluntatis humanae a Sed hoc est salsum , conistra Scripturam , & Pelagianismum sapit ,
3. Si Deus non determinaret ad omnem a
ctum , tunc salsum esset , quod Cor Regumst in
606쪽
sit in manu Dei, & quod possit illud conver.
ter equbeunque voluerit: Sed hoc est eontra Scripturam; ergo. Μ. prob. posset voluntas humana semper se non determinare ad id , quod Deus vult . 4. Si non daretur praedeterminatio , tune homo posset eludere omnia auxilia divina , etiam infinita: Sed hoc est salsum; ergo. Μ.prob. quia posito quocunque auxilio posset homo se determinare , vel non determi
34 R. p. Ad I. neg. ant. quoad utrumque membrum I neque enim ante iseulum decimum sextum quidquam auditum est de praedeterminatione in sensu Bannexii sumpta ,scut nihil auditum est de scientia media, aut sestemate libertatis Molinae , interim tamen systema Molinae quoad rem ipsam antiquum est, & praedeterminatio quoad rem ipsam noua . Molina id tantiim fecit, ut veritates hine
indὶ in Patribus dispersas in unum systemaeollegerit. Α Σ. neg. Μ. In nostra enim sententia, etiamsi determinatio adseribenda sit arbitrio humano , non tamen illi adscribenda principaliter , quia auxilia divina ad omnem allum
concurrentia in primis voluntatem sanant, dein sanatasi excitant, & modo quodam circumstantiis congruo obtinent actum voluntatis insallibiliter , dceertissim ε, qui alioquin
inter infinitos possibiles prorsus esset contingens . de hoc causa est, cur principium iustificationis , electionis non sit 1 nobis etiam in statu naturae integrae. Qubd verb naturam lapsam attiare, Pelagiani non in hoc suerunt haeretici, ut vult Ian senius , qudd admiseri ne gratiam versatilem, cui humana voluntas possit resistere ι sed in hoc fuerunt haeretiei , quod meritum adscripserint electioni, ae drtermi
Maxioni creatae, saltem in principio fidei , prout
607쪽
ut postmodum docuerunt Semipelagiani . Igitur ultra admitto Pelagianos a D. Αugustino convictos tandem admisisse etiam m-teriorem gratiam ad omnes aestis liberos , quia tamen haberunt conceptum Iustificationis, dc negarunt Adamum nobis nocuisse , ideo meritum non adseripserunt Eratiae, sed determinationi ereatae. Etiam inter A versarios satentur quidam magnum esse di crimen inter sententiam i Recentiorum , de Pelagianam , dc Semipei agianam , prout Henrieus 1 Sancto Ignatio fatetur Ad neg. M. ad: probat. dist. Homo potest omnia auxilia eludere determinathlumpta , eonced. in determinate sumptae ,
possit eludere infinita auxilia etiam ex te inbus contingentium constat, quia contingentia in infinitis circumstantiis non procedunt uniformiter; igitur , clim Deus omniscius is provideat in quibus eiseum stantiis voluntas contingens auxiliis suis assensum praebitiira sit , facillime poterit.obtinere assensum po
nendo illas circumstantias. O . . '3s Obie. 7. Authoritas Divi Thomae eui potissimum Adversarii innituntur. Hie
inter plures alios textus expressh ait, quod Deus inclinet , determinet , moveat , ad omnem actum' voluntatis . Quaestio 2. 2. de voluntate 'artic. s. ait : Ex parte Voluntatis mutare actum voluntatis ' non Po
test, iii si quod operatur intr1 voluntatem,& hoe est ipsa volantas , et id , quod est eausa esse voluntatis , quod secundum . finem solus Deus est , undε solus Deus inclinationem voluntatis potest trans- serre de uno in aliud , secundiim ' quod
vult . ' iopula. 3. cap. FD. Actus voluntatis 1
608쪽
naturae voIuntatem habentis , inde patet , midd non est eontra arbitrii voluntatem , si, Deus voluntatem hominis movet , sicut non - est contra naturam , qu bd Deus tu rebus naturalibus operatur. . is an . ad prob. d. Deus movet dce. voluntatem ad exercitium , c. an. ad specificationem actus, n. ant. Dico enim voluntatem non exire in actum , nisi in quantum
Deus applicat, voluntas sedeterminat ad hpc, vel illud. ' , c Reo. 2. dist. Deus praemovet, aut praedeterminat in ordine. ad bonum universale , c. ad bonum particulare , neg. ut enim prius vidimus , in omni actu voluntatis dantur
duo appetitus saltem formaliter distincti ;quorum unus resertur ad bonum universale, alter ad bonum . particulare ῆ Deus autem , sicut est auctor voluntatis creatae, ita etiam . movet voluntatem ad hoc suum objectum seu bonum universale.. Quod verb haec sit mens D. Thomae patet eκ pluribus textibus . verbis: grat. in quartum dist. 49. . r. a. 3. q. 2. a. r. ait : potentia rationalis se habet ad
opposta in his, quae ei subsunt, & haec sunt
illa , quae per ipsam determ i nantur, non autem potest in opposita illorum , quae sunt ei ab alio dererminata, & ideo voluntas non potest in opppsitum, eius, ad quod ex divina impressione determinatur , scilicet in oppos tum finis ultimi , potest autem in opposi-rum eorum, quae ipsa sibi determinat , se ut
sunt ea , quae ordinantur ad finem ultimum, quorum electio ad ipsam pertinet: Item . T. Part. qu. 29. a. i. ad quin rum: Voluntas , Noni oportet , quod determinetur ab aliutio
exteriori ad fleelum, sed determinat se ipsam ad volendum, ad quod habet habitudinem
609쪽
Item in I. sent. 39, quaest. I. arr. x. Ipsa potentia voluntatis , quatenus in se ,
est indis rens ad plura, sed qu6d determinate exeat in hune actum , vel illum, non est ab alio determinante, sed ab ipsa volun
Item quest. I. de polentIa . artie. 3. ad 13. Voluntas dieitur habere Dominium sui
araus, non per exclusionem eausae primae ,
sed quia causa prima non ita agit in voluit talem , ut eam de necessitate ad unum determinet , sciit determinat naturam , de Ideo determinatio actus res inquitur in pote sate rationis, & voluntatis, Esp. a. dist. Deus movet voluntatem eis elenter, con, formaliter , nee. anteeed. seir. sus est: qu bis Deus determinet actum voluntatis ad existendum , voluntas verb humana determinet actum suum ad tale esse, quin potius, ut pse actus voluntatis sorma
alter determinet seipsum Ad hoc , ut talis
ar Obiis. s. Si Deo sanetiram ea usae primae in ratione entis omnia immediate sub-
ordinantur a atque a Deo dependent , tune Deus determinat etiam ad actum voluntatis : Sed die. ergo , m. supp. qu Ia Deu est primum ens, & prima eausa rerum Dm nium , M. prob, si Deo omnia essentialiter subordinantur, tune pilam Deus debet exercere actualem influxum ae causalitatem in omnia creata : Sed si hoe, tune Deus praedeterminat: ergo, in prob. non potest intelligi eausal stas , subordinatio , influxus , ae dependentia effectus 2 sua causa , quin actualiter eausa determinet ad effectum. Responae dist. M. Tune Deus determi- ' nat ad actum voluntatis effieienter, eonee d. Μ. formaliter, m M. Dieo enim: Deum C e a ta
610쪽
quam primam causam rerum omnium darct existentiam omnibus creaturis , ic hoc quidem privative , ita ut solus Deus det exi sentiam; adeoque Deus non sollina dat eo scienter poste operari, sed etiam dat ipsum operari, in quantum producit ipsum actum :quia tamen in actu non solum datur esse, sed etiam tale esse , seu essentia specifica actus , ideo non tantum debet requiri causa existendi , sed etiam causa taliter exim sendi: eausam existendi dico esse Deum , causam verb taliter existendi dico esse ereaturam , seu potius ipsum actum voluntatis essentialiter spectatum s neque enim potest reddi ratio, cur essentiae rerum tales sint, nisi quia tales sunt verb. grat. nec Deus facere potest , ut Essentia Abedinis , non si essentia albedinis , ita neque Deus potest facere, ut essentia amoris in hoc actu non sit essentia amoris. 38 Obile. 9. Causa secunda non agit, nisi mota a prima causa I ergo motio causae primae debet praecedere actionem causae secundae: Atqui si praecedit eo ipso datur praemo tio; ergo . anteced. probat. ex Aristotel. 7. Met. capit I. ubi ait : quidquid movet , movetur ab alio : Atqui causa secunda agendo movet, ergo movetur ab alio, nempe Deo.
2. Causae seeundae non operantur, nisi applicentur ad operandum S eausa prima: sed non applicantur sin impressa qualitate, si
cui artifex malleum applicat s ergo nequd operantur sine qualitate impressia. 3. Causa prima in operando praecedit causas secundas , easdemque ad operandum e X- citat; ergo eo ipso Deus praemovet volunta