Jac. Philippi Tomasini De tesseris hospitalitatis liber singularis, : in quo jus hospitii universum, apud veteres potissimum, expenditur

211쪽

19 I. P. T o Μ Α S I N v ssingularis omnium in pauperes pietas& munificentia. ' Senatores nempe primi ordinis xenodochiis praesunt, ea vigilantia, ut urbs Veneta vere peregrinorum hospitium, egentium re ceptaculum , & communis omnium adventantium patria perhibeatur. . Longum nimis seret, quosvis civi

tatum mores omnes recensere. Vnam

tamen non praetermittam; pulcherri

mam quippe omnique laude dignam Cesenae urbis in recipiendis hospitibus consuetudinem. Cum enim olim publicorum diversoriorum nullus pene huic esset usus , singuli illius civitatis Patres , quamprimum hospitem conspexissent, in domum suam excepere , tanta hospitalitatis contentione , ut siepe res a rixis ad con fictum veniret. Decretum itaque, quomodo hospites exciperentur. Erecta enim suit in soro columna , in cujus ambitu fixi erant tot annuli ferrei , notis distincti, quot essent nobiles familiae, Mautumque fuit tollendae

212쪽

de Tesseris es italitatis. 19stendae controversiae causa, ut ad cujus annulum alligasset hospes equum, in ejus domum diverteret. Hollandarius auctor in Prodromo Nobilitatis. In quam rem plura Cl. Vir Fortunius Licetus, in Patavino Gymnasio primarius Medicinae Theoricae Professor, Libro de Annulis. Viri eruditi Angelici Aprosi indicio , amoena est, dignaque posterorum memoria, Illustrissimae Spinularum familiae originatio, Episcopi Augustini Iustiniani Annalium Genuensium

Lib. II. ubi narrat anno MCD. Guidum,filium Belli, Vicecomitis,primum Spinulae cognomen fuisse nactum,cum hospitibus frequentioribus liberaliter exceptis, varii generis vina promi juberet. Spina enim Italis dolii siphunculus est, &θisolare Liguribus est vinum e doliis haurire. Hac igitur antiquis gentilitiis insignibus, nempe lese ferulis xxv m. albis & rubris simul junctis instrumentum illud insigni hospitalitatis exemplo accessit. Quem

213쪽

I96 I. P. TOMASIN Vs majorum morem secuti ejusdem Clarissimae familiae posteri. C A P. XXVIII. Ηstium discedentium ritus.

Commune erat apud cultiores gentes, laeto animo hospites excipere , & aegre dimittere. Sed & discedentibus hospitibus in viam cibi dabantur. Ita dimittitur a Nestore. Lib. m. Odyss. Telemachus. Vesetit hoc amicissimus noster Ioannes Ar-

Conda dedis mulier panem Bacchique liquorems tque cibos, comedunt Reges quos rite beati. Mulciaria praeterea dabantur , praecipue pueris, quibus ipsi demulcentur.

Dubiaria ego quidem multa dabo. De qua re Scholiastes Apollonii Rhodii

214쪽

de Tesseris es talitatis. 197 cupediae unde peta dulciarium, quo Natalis Domini diebus vescimur , buc cellatus panis , buccellai, Oρος-a Graecis dictus. Hinc Scholiastes ad primam Eclogam Theocriti, & Didymus ad β Odyss. ibique Eustathius,

de more vescendi veterum eleganter, quamvis ad cibos militares sive Lacedaemoniorum ea prolata sint, neque ad omnium veterum & Romanorum usum omnino trahenda patet explicatione ἀκροπινμου apud Scholiastem Theocriti. Dabantur etiam alia munera nobiliora. Menelaus Crateram argenteam discedenti Telemacho hisce ver bis obtulit: Ecce tibi cratera dabo , es argente ille

Totin ct auratos usin Libra metallam leani labor , atque dedit quem ma

ximus Heros.

Sidonius mihi Rex. &c. Sic etiam Helena illi munus situm ita Latine tradit:

215쪽

I96 I. P. TOMAsINVs majorum morem secuti ejusdem Clarissimae familiae posteri. C A P. XXVIII.

Hostium discedentium ritus.

Commune erat apud cultiores gentes, laeto animo hospites excipere , & aegre dimittere. Sed & discedentibus hospitibus in viam cibi dabantur. Ita dimittitur a Nestore. Lib. III. Odys . Telemachus. Ver tit hoc amicissimus noster Ioannes ArgoluS. Conda dedis mulier panem Tacchique liquoremse gique cibos, comedunt RGes quos rite beati. Dulciaria praeterea dabantur , praecipue pueris, quibus ipsi demulcentur.

Dulciaria ego quidem multa dabo. De qua re Scholiastes Apollonii Rhodii

216쪽

de Tesseris Hospitalitatis. 297 cupediae unde Cupeta dulciarium, quo Natalis Domini diebus vescimur , buc cellatus panis , buccellai, a Graecis dictus. Hinc Scholiastes ad primam Eclogam Theocriti, & Didymus ad β Odyss. ibique Eustathius,

de more vescendi veterum eleganter, quamvis ad cibos militares sive Lacedaemoniorum ea prolata sint, neque ad omnium veterum & Romanorum usum omnino trahenda patet explicatione apud Scholiastem Theocriti. Dabantur etiam alia munera nobiliora. Menelaus Crateram argen

team discedenti Telemacho hisce ver bis obtulit: Ecce tibi eratera dabo , est argenteus

ille

ritus 2 aurare suffuses labra metallo Gleani labor , atque dedit quem ma

ximus Heros.

Sidonius mihi R . &c. Sic etiam Helena illi munus sirum ita Latine tradit:

217쪽

I. P. ToΜAsINV sese ea dicebat manibus peplumque tenebat: '

Me tibi eare puer dona dabo pignus

amoris

Adae Helena, quem nupta sibi, cum

venerit hora

Ipsa feret quondam , interea seponepa

rentis

In thalamo, fesixque mihi tua tecta re-visee, Inque lares latos piniamque revertere

terram.

Aureum cantharum Deum Mater sorori suae Deae Syriae hospitale munus obtulit, Apuleio teste Metam. Lib. I x. Nero Claudius Tyridati Armeniae Regi abeunti contulit sestertium millies ; nimirum quinquagies centena millia Carolinorum, ex supputatione Adrian Junii. Item cum dimittebantur hospites ipsis tradebantur, quae proprie Apophoreta Martiali, quod retro fer rentur, nempe domum. Xenia enim

218쪽

de Asseris Hos italitatis. I99 communia discumbentibus in hospitio. Sic Martialis Librum XIII. XEN I A inscribit, quae non solum hospitibus, sed etiam amicis dabantur, qui saepe conjunguntur. Ita Cicero pro S. Roscio Amerino: Fama st vita innocentis si ho itιbin amicisque paternis defenditur. Martialis igitur, quia res mittendae deerant, disticha conscripsit, quae loco geniorum & suis ipse amicis miteret, & ipsis mittenda suaderet, --HUisibintro munere dis ha

Erant etiam quaedam praecepta, qR ediscedentibus dabantur, sive ad utili tatem , sive ad honoris speciem conferentia , xenia Graecis disti. Puta cum discedenti amico, ut sibi cavereta vitio aliquo injungeretur: & prudentiores saltem dicebant : Tu ME-ΜOR ES ΤΟ ΜΕΙ. Exempla habes de veris narrationιbus apud Lucianum , ubi ipsi a Minoe tria praecepta observanda memori e mandantur.

219쪽

Exemplum habes in Medea Euripidis apud ipsius Scholiastem, ubi discedentem Iasonem Medea, sicut Neopron adnotat, ξενικῶς salutaribus minis admonet. Nec inusitatum fuisse videtur Scriptoribus Lectori sui memoriam insitivare. Ita namque in clausula Alexipharmacorum Nicander interpretis Latini verbis : Nicandri Fo clamemor sis ololii, ut Hostitatis Iovis legi non renitare. Nec alia de causa inventia Germanis , qui virtuti literisque operantes peregrinantur , libelli in quibus magnorum virorum symbola , ac veluti amicitiae tesseras repor

tant.

Discedentibus etiam tabellam hospitalitatis dabant, quam si alteram in ingressit ostenderant, iis pariter

novam in veteris amicitiae renovationem conserebant. Locus est praeclarus in Medea Euripidis citatus a Scho liaste. Hodie frequens & communis usus est discedentibus viris claris, vel Legatis,

220쪽

do Tesseris Hostissitatis. 2 O Iac oratoribus Principes munera dare. Idem liberalitatis honor primum apud Summum Pontificem adolevit, qui non solum cuilibet Praelato sacras reliquias Sanctorum, ac numismata aurea , sed Oratoribus & Principibus, ac Illustrissimis mulieribus Romanis accedentibus, pretiosa munera donat. Nec minus privati viri discedentibus amicis xenia tribuunt; item annulos, & suas imagines donant , viaticumque pro itinere porrigunt. Si quem vero contram hospitii poenituisset, renunciare hospitium solebat, ne hospitii jus violaret. Sic in

Verrem Act. Iv. Itaque vehementeri e Sthenio infensis, hos ιtium ei remm

Gari

Si quis autem jus hospitii violabat

tesseram hospitalem confregisse dicebatur. Plautus in Cistet. si quare ubi juristurando tuo satis

Hie apud nos jam Alcesimarche con