M. V. Martialis Epigrammata ad codices mss. optimasque editiones recensita notisque veteribus et novis illustrata

발행: 1833년

분량: 762페이지

출처: archive.org

분류: 로마

101쪽

Simplicior priscis, Munati Galle, Sabinis,

Cecropium superas qui bonitate senem; Sie tibi consoceri claros retinere Penates Perpetua natae det face casta Venus; Vt tu, si viridi tinctos aerugine versus sForte malus livor dixerit esse meos, Ut facis, a nobis abigast nec scribere quemquam Talia contendas carmina, qui legitur. Hunc servare modum nostri novero libelli,

Parcere personis, dicero de vitiis. Q

Vt suorum Geminum pauonum in.

legunt Numacium, ut infames versus. suo nomine vulsatos, suos esse neset. Radera

. Pristas Sabinis. Qui morum simplieitale, et anJmi candore exeelliae.

2. Cecropium senem. Alii Socratem, qui Aquinati Satirieo dictus serrex μι- rinus Hymetto , alii Epicurum intel-ngunt. 3. Confoeeri. Ita Explicat Raderus: Sie viri det easta vemis perpetua saee natae, consoceri elaros Penates retia nera i hoe est, Venus tibi e nubitam natae tuae, cum consoceri filio ini. tum, in aedibus generi et soceri ae ternum firmet, uti eoneordes gener, et nurias, comoeerique Hmul vivat Cotisoeer est quorum alter filium alterius sitae in matrimonium dedit. Iudicet lector. 4. PerPettia natae. Nempe luae uxoris i Eoo est, tuum matrimonium non solvatur, at semper vivas eum tua uxore in aedibus tui soceri. s. Tinagoa aariagina. Quae rubigo est i sed hie sumitur pro maledi n-lia, quam atrum cenenum dixit lib. VII. epigr. 72, et Horatius I, 4, nigrae stionum lotioris. 6. Leetor dixeris exhibet eodex Bevertandi.

8. legitiar. Cui fama favet et

lector, hoe est, qui legitur. U. Parcere per viis. Nominet ta men saepe, non veris idcireo n- l-

nibus ; et ulis quidem abstinere se iam dixit epistola lib. I.

34. - AD CAESAREM TRAIANVM.

Di tibi dent quidquid, princeps Traiane, mereris, Et rata perpetuo, quae tribuere , velint;

Ius patronoriam ab amp. Traiano Romanis r uum, laudat Martialis. a. ra rasa per tuo.--rarat. lum velint Diἱ, quod tibi eontulere, imperium.

102쪽

EPIGRAMMATUM MB. X. Qui sua restituis spoliato iura patrono; Libertis exsul non erit ille suis.

Dignus es, ut possis totum servare clientem; Vt liceat tantum, vera probare Potes.

3. Qui sua iura. Quae praecipue

consistunt in operis et suecessione libertamini: Domitianus e iure spoliavehat. 4. μαι non erit ille suis. Iure suo apoliatus tanquam pro eriplus et .

sui. Proseribebantur vero primul, quum illis ius patronalus eriperetur, ut ex libertorum bonis semissem ne aeciperent i ita ire eopria uorat hie Mulam. De elienti is et patronis hie non ago; alia enim sunt iura patro morum tu elientes, alta ta n os rnon omnia eliens libertiis, cunnis tamen libertas ellens. Rader. s. Totum inentem. me est, civem Romanum ἐδε ma -- dignitali restituera, quem n eupat pilantem ipsius Imperatoria. 6. m li eat. Hoc est, Potes quidem servare, dummodo possit probara is esse Patronum. Molon a au tem quam praetulit Faenis. Me est aenina e Modo delue Oee io, potest probara Vera essa qu- dist.

Omnes Sulpiciam legant puellae,

Uni quae cupiunt Viro Placere. Omnes Sulpiciam legant mariti, Uni qui cupiunt placere nuPtae.

Non haec Colchidos asserit furorem .

Diri prandia nec refert Thyestae; Scyllam , Byblida nec suisse cPedit: Sed castos docet, et pios amores, Lusus, delicias, iacetiasque. Cuius carmina qui bene aestimarit, Nullam dixerit esse nequiorem ,

40 Poetelam lauδat Sulptelam, quae Martiali aequalis, seripsit poemata de morst. coniugia sui, et temporibus Domitiani, aliaque nonnulla. Easlateius una Saura quae ad calcem Iuve. nulla vulgo editur. Di iusta ad Ca

lenum eiusdem mentio. Miar.

5. Nora Meo Codrii a. Medeae

amores et scelera intelligit, quae umosse sana negatat stilpiata. 7. Brblida. Quae fratris sui Cauni amore arsit, et tandem in sontem conversa fuit. Sulpicia vero non ere- dii exstilisse talia monstra, quia ipsa pudica est. m. Nequam et improbus iudieant semper sere laseiviam simul et a innuata quiddam. 4ic et apud pos nari

103쪽

Nullam dixerit esse sanctiorem. Tales Aegeriae iocos fuisse Udo crediderim Numae sub antro. Hac condiscipula , vel hac magistra sEsses doctior et pudica, Sappho. Sed tecum pariter simulque Visam Durus Sulpiciam Phaon amaret.

Frustra: namque ea nez Tonantis uxor,

Nec Bacchi, nec Apollinis puella ad Erepto sibi viveret Caleno.

et praesertim malin, quamvis mullo minus signiseent. 4. Udo autem. Aricino, sontibus atque aquaeductibus madenti, vide Iuvenal. Sal. III, vs. H. 4 5. me condiscimia, ele. Si Sul-

pleia usa suisses magistra vel eondi- seipula. o Sappho. 46. αρ o. Poetria celebris, de qua lib. VII, epigr. 69, quae Phaonem perdite amavit, a quo fuit contempta ; at, inquit Poeta, Sulpieiam

arsisset.

s. Durus. Qui te , Sappho, spre

vit , neque amore suo dignarus est. ED. P. Namque, etc. Neque enim Bae

chi, Apollinis, ipsi ve Iovis thalamos praeserret thalamo eoniugis sui Caleni, ad quem mox epigr. 38. 20. Nee meehi. Ariadne nempe. Daphne vero ab Apolline adamata. Horum omnium nota historia. mella, hoe est, domina, amaria. Et apponitur uxor, quod in proximo

versiculo.

Improba Massiliae quidquid fumaria cogunt, Accipit aetatem quisquis ab igne cadus,

A te, Munna, venit: miseris tu mittis amicis Per laeta , per longas toxica saeva vias;

Nec facili pretio, sed quo contenta Falerni s

Munnae vinum Massiliense Romam missum vituperat. Massiliense vinum sumatum lib. XIII, 423, exponitur. . Colant m. Beveri. qui sic e se legend. monet. Cogunt improbat de Boor, et impense vult eondiant. Improhamuitiae. Fumaria I a erant, ubi sumo vina eoquebantur. Immo dixit, quia eorrumpebant vinum. F-- . Iollaeta. Vide lib. IlI, epigr. 8 . N eoela Iumis musta Massilianis. 4. Toxica fama. Hoe est, vina pes sima.

104쪽

EPIGRAMNATUM LIB. X

Testa sit, aut eellis sella cara suis. Non venias quare tam longo tempore Romana Haec puto causa tibi est, ne tua vina hibas.

6. Setia ea . me est, vina Sestia tam aspera ad uos missa nobis es generosa ; de quibus saepius dictum. bibere tu quoque erearis.

Iuris , et aequarum cultor sanctissime legum, Veridico Latium qui regis ore serum, Municipi, Materne, tuo, veterique sodali Callaicum mandas si quid ad Oceanum ;An Laurentino turpes in littore ranas , sEt satius tenues ducere credis acos 7 Ad sua captivum quam saxa remittere mullum, Visus erit libris qui minor esse tribus 8 Et saluam summa coenare Pelorida menSa, Quosque tegit levi cortice concha brevis 2 4bostrea Baianis quam non liventia testis ,

PM in patriam revisere e gitaris, rogat Maternum iurisperitum , municipem suum, an aliquid velit mandati dare ad suos. 2. Latium. Hoe est, qui Romue de iure respondes. 3. Munia i , etc. Nihi eoaeivi luo et ensμπατρωτο meditanti Patriam , et Bilbilim, meam mox visuro ut supra epigr. 20 si quid est quod mandatum velis , mandabis riuacio. 4. Calliseum. Hoe est, Hispanum. Ηἰe oratio descit, nee addit Pogia rid rediturus esset in suam et Nais terni patriam. s. An Lararentino. Quod di,tal ab urbe Roma de m et septem millibus passuum.

Aeos. Vilissimos pisces intelligi. etc. Quam in Hispinia

captos mullos , nisi trilibres, in mareeeiicere. --. Sura saxa multam. Quibus vivuqt, unde extrahuutur. Pisera vero saxatiles fluviatiIibus meliores. s. rimum NS. Palat. et ed. Βωμα Summa mensa. Hoe est, lautissima inquit Domitius, eui suffragatur FaGnabius. An ultimam intelligit Poeta, an loeum sorte excelsum in mensa, ubi ponerentur pisces Pelorida. Vilissimiam quoque piscem. 40. osque legia. Inelusos eonehis mitulos piseiculos intelligunt inter preles. Horatius lib. II, Sat. xv, 28 Mittilas, et tales Pellent Obuantia eo D

iaurea

4 . Osarea Baianis. Hoe est, quaerim cedunt ostreis natis in laeu Lu-erino prcgae Baias, quae sunt opumi

saporis. ν

105쪽

M. VAL. MARTIALI s

Quae pueri domino non prohibento vorent 'Hic olidam clamosus ages in retia vulpem, Mordebitque tuos sordida praeda cunes. Illic piscoso modo vix educta profundo sImpedient lepores humida lina meos.

Dum loquor, ecce redit sporta piscator inani; Venator capta mele superbus adest. Omnis ab urbano venit ad mare coena macello ;Callaicum mandas si quid ad Oceanum. 2042. Quae clomino. In Hispaniae litoribus ostreorum optimorum magna est copi 43. His olidam. Dum enim a cani. bus urgetur vult ea, lolium emi illi PeMime Olaus. 6. Lepores meos. Quia sunt in meis agris. 47. Dum loquor, etc. Sterum amnes

Italiae dicit, et sine pingui sera syl.

vas. Piseator missus ad ducendos Pa- sees, nihil extraxit. venator quἰa Dinra , vel, ut alii legunt, nutim cepit, putat se opimam praedam adeptum, quam superbus ostentat. Θωέα. Eat canistrum vimiueum. 48. Meti autem exl gallim διώ--, civis sa-ose, IOMinc. 49. Uninis αι urbano, etc. Ad villas in Italia maritimas. pisces ex urbe seruntur ad mensas instruendas.

O molles tibi quindecim, Calene, Quos cum Sulpicia tua iugales

Indulsit Deus et peregit annos; o nox omnis et hora , quae notata est

Caris litoris Indici lapillis lo quae praelia, quas utrimque pugnas Felix lectulus, et lucerna vidit Nimbis ebria Nicerotianis I

PHis coniugium Sulpiciae et Cais leni praedicit, et omnia ad Sulpiciae reseit gratiam. 4. Moura. Iucundos, felices, laetos s. Caria litoria. Hoc est, gemmula mari Indico natia.

6. Pugnas. Quas tolluetationes venereas Apuleius dieit. 8. Nimbis ebria. Uoe est, madens aspersionibus odoralis quas eo Ree.

106쪽

EPIGRAMMATUM MB. X

Vixisti tribus , o Calene, lustris. Aetas haec tibi tota computatur , Et solos numeras dies mariti. Ex illis tibi si diu rogatam Lucem redderet Atropos vel unam , Malles, quam 'Iiam quater genectam.

s. Vixisti DH- Lauis. Veram egisti vitam solos hosce quindecim annos quibus suisti uxoratus. Aetiis Huc tota. Tu existimas tria haee lustra implevisse lotam tuam

aetatem.

3. Atrvos. Vna e Pareis. 4. quam, eis. Vnum eiu modi diem tibi a salia redditum praeferrea quatuor aetatibus Neriore; , id est, qualer nonaginta vide lib.

IX, epigr. 30, vs. 4, aetas enim humana triginta annorum est eommum niler, ut iam l. l. notavimus.

Consule te Bruto quid iuras, Lesbia, natam ΤMentiris t nata es, Lesbia, rege Numa. Sic quoque mentiris: namque, ut tua saecula narrant,

Ficta Prometheo diceris esse luto.

Lesbiam quae se aniam et annoxam fatebatur, annovissimam dieii Nonaam puella ego, illa aiebat; nata sum Bruto consule. Immo. subiungit Νο- ter, rege Numa. En. D. 2. M Miris, etc. Antiquior es omnibus Consulibus. - Num. Qui fuit secundus Romanomam rex, ei regna. vii 207 annos ante i liturum Romae a Iunio Bruto transulatum. 3. I tia sae la narrant. Tua lo saevitas testatur. ED. P. 4. Fiem Prometheo, M. Me est ἰTam antima et lurpia es, ut videaris fleta sui ε ex luto Provisthoi.

Semper quum mihi diceretve esse Secreto mea Polla eum Cinaedo, Irrupi, Lupe: non erat cinyedus.

3. Non erat cinaedias. Alius erat maώa του Irrupi. Iab. II, epigram .a eiciaedo. Quod autem fuerit hoe 47 , vs. 3. Bagittam, videtur innuere parono

107쪽

M. VAL. NARTIALis 4 l. - is p ocvLElΑM. Mense novo Iani veterem, Proculeia, maritum Deseris, atque iubes res sibi habere suas. Quid, rogo, quid factum esct subiti quae causa dolo Nil mihi respondes dicam ego, Praetor erat. risΤConstatura fuit Megalensis purpura centum sΜillibus, ut nimium munera parca dares . Et populare sacrum bis millia dena tulisset. Discidium non est hoc , Proculeia : Iucrum est.

Avaritiae mussa, avara Proeuleia a viro divertit.

a. Res aiN. Res apud Latinoa saepe usumatur pro sortunis et quidquid opum possidetur. Si e Galliee biens. In repudiis vero comprobata sunt haec vecta, nas res tibi habeto; itemhaee, Tuas res tibi agito. 4. Praegor erar. Atque iis omatus Purpura, ludos Megalenses in hono- . rem Cybeles sum impensis exhibere de ili quum autem pauper esset, Meuniam illi suppeditare coaeta suis. Mi Proeuleia. Megalenses vero ludi siedieti sunt a templo Megalesio Pessi nunte in urbe Phrygiae, unde Romam adueeta fuit Dear de quibussisse agit ov. Fast. lib. Iv, 479 sqq. Lege Rosinum, lib. V Antiquitatum

Romanarum, eap. 42. Alexandee ab Alexandro, Genialium dierum lib. VI, p. 39, ait: Praetores et magislotus purpurali in toga et praetexta , atque in ornatu maximo celebrave runt, nempe ludos Megalenses; quare et purpura Megalensis in vulgi proverbium veniti'. Et myti re sacrum. Florales ludos intelligit Merula . in quibus mi sio fiebat in populum ab iis qui gratiam plebis quaererent. Persius Sat. V, 477: mgila, et eiere ansere laue R -- ρνε , novit a vi Floralia marina Amici memnisse senes.

Tam dubia est lanugo tibi, tam mollis, ut illam Halitus, et soles , et levis aura terat. Celantur simili ventura Cydonia lana, i Pollice virgineo quae spoliata nitent.

2. Halima lerat. Pro, in eam vehementius et sortius agat. 3. Cinnetur simia. . ego. Hoc est, id mollitiae, id tenerrimae lavit alis inest ianae, qua induuntur opera quae e Cydone Romam advehuntur.

108쪽

EPIGRAMMATUM LIB. xi

Ici I Fortius impressi quoties tibi basia quinque, sBarbatus labris , Dindyme, fio tuis.

s. Quisvive pro pauca; pariter nempe vel quatuor dixisset vel sex, si vel rhythmo aptum id suisset, vel .ie in mentem incidisset. 6. Barhagus M is , era. Nempe quod Meha Aetius hastato libi exsilit. Et ia labra mihi vel genas ita odit, ut lanugiae ego tua subito barbatus fiam.

43. - AD PHILEROTEM.

Septima iam, Phileros, tibi conditur uxor in agro. Plus nulli, Phileros, quam libi reddit ager.

Veneseii Meusat Philerotem euilam eonditae septem uxores in agello. 4. Semima. A. te nempe venea

sublata , ut intelligere videtur Poeta. Vidε lib. Dc, epigr. 46. - vr Sepulcris eoaseerari a Ilum m iasuit, ut dilatum lib. I, ep. 4 5 et 447. 2. Redint ager. Dotes nempe m T. tuarum umrum, Uti sunt amplissimi

s clus.

44. - AD Q. OVIDIVM.

Quinto Caledonios Ovidi visure Britannos , Et viridem Tethyn, Oceanumque patrem

Ergo Numae colles, et Nomentana relinques

. Quinte. Clarissimus vir et magni saetendus, de quo meminit iam Martialia lib. I, epigr. 3 06 , et dein lib. VII, epigr. 44, qui Caesonium a Nerone damnatum in exsilium eomitatus, vitae antPposuit amiciliam. liixis Nomentum praedia habuit. Hie Martialis eum ait, amici eausa prosectum in Britanniam, et vovet illi reditum. quietamque tandem vitam. -caled nios Brisam . Caledoniam, quae para fuit imperii, si pars fuit,r- tissima, et v alue hodie is tempo

I. Et viridem Teus n. Quae apud a liquos et poεtas in primis sumebatur pro ipso mari cui Iupiter pro aere splendido et sereno, ut Minerva prosim parte summa et splendidistina .

ut Iuno pro inferiore et crassior. Eo. P. Tethyos vero minium Oeea. num suu inrum sontiumque patrem fingunt poetae. Nam ea inruleus maria color, et sere viridis. Et sie voeat Horatius. odarum lib. IlI, xxviii, ι0: Ne tintim et inridea Nerei m comas. ED. P. 3. Numae eo s. Sabinorum regi nem montanam, unda oriundus Numa, Curibus scilicet, et in qua pra dium Ovidii Nomentanum. Alii exis.

nunt Romam. a Numa secundo rega Melam. - Nomentaria O . Praediii vi Nomentant literatum otium. Nomentum vero Vmbriae oppidum, ALbanorum colonia a Tarquinio orius la.

109쪽

M. VAL. MARTIALIs Otia 2 neo retinet rusqua lacusquo senem 2 Gaudia tu dissera: at non et stamina dissert sAtropos, atque omnis scribitur hora tibi.

Praestiteris caro quis non hoc laudet' amleo, Ut potior vita sit tibi sancta fides. Md reddare tuis tandem mansuro Sabinis,

Teque tuas, numeres inter amicitias. o

nescis. .ED. P. - omnis scribitur. llueest, diem, horam, minutulum temoporis artieulum tibi imputat, nee ve

niae aliquid dabit. ΕD. P. b. Tuis Sabinia. populatibus suis;

quotum e regione tu oriundus. 0. Teque tuas, etc. Tibi carus ais, te quoque respietas: nam in Terentilis reel et Minimis Eum egommmilia. Ei quidem virum probum et alios amant m , et se amare decet, etc. Arist. Nagn. Hor. lib. II, cap. 3 et 34. Qui sibi amicus est, lume

cito amictim omnibus esse, Sen. epis. 6.

Si quid lene mei dicunt et dulee libelli , Si quid honoris eum pagina blanda sonat:

Hoc tu pingue putas, et costam Podere mavis, Ilia Lauronvis quum tibi demus apri. alienna bibas, si delectaris aceto ; 'Non facit ad stomachum nostra lagella tuum.

Eneomi sis , -ptialia. natalitia, amatoria et similla ν quae ut materia blanda et lenis, ita numeros quoque lenas ν ηt blanda .arha dasiderant.

3. Costam rodere. Metaphora est. euiua est hic sensus: Carmen malediis eum tibi potius plaeetet, quam lenerum et hiandum. 5. Vcuiviana. Viva sellieet aeerbi saporis. 6. Nostra lagaria. Hoc est, nostri versus clenes, dulces, amatorii, ete. tibi non conveniunt.

110쪽

Omnia vis belle, Matho, dicere : dic aliquando Et bene: dic neutrum i dic aliquando male.

videtur carpere, quod eo Matho M. ferebat, non ut bene, sed ut bella di-

eeret.

et ad voluptatem audientium, vel ex regulis Hie loriees et grammatiees et

arila lenoe iniis. Erat Matho quod nos

2. Et bene. 1 e est, ad rem proinpositam. Aliqumido male. ΗOe est, Neglige inleedum thelori eae praecepta, et nudam veritatem exponet vel, ut ait Parnabius: interduit , vel po-ientis stitio vitia exprobra, nee seni. per dieas ornilla ad assentationem divisum. - Ita omnes sere, qutis quidem legi, explieant. Malim lamen sic Inihluo qtini Noster innital, nil aibi' gravius quam putida Mee bella verba

asseelantium et venantium elocutio;

qui si quid, Immo si mulla ethon. the hi lepide hsserant , ob id lamen' minus placent, quia elegantiae laudem aucupari videatitur, et quidquid μ loeuturi .unt diu meditentur. Ergo,' ait νε ia. non opi; me omnia dIe, sed betae, id satis est; immo et male. Et ad id sae lunt, quae supra toties Ileravit paululum lariata: Sint Mna, sinat

quaedam medioeris, atam mala multa, Quae lagis hie r aliter nori st, is strilibor. Et lib. VII. Lxxxi, ad Lausum: olo mala siuit migrammata tibροι Si totistem bona sunt, Latoe, tiber bonus est. ED. p.

47. - AD IULIUM MΛRTIALEM.

Vitam quae faciunt beatiorem , Iucundissime Martialis , haec sunt :Bes non parta labore , sed relicta :Non ingratus ager; lacus perennis; Lis nunquam; toga

noe h, i illud κο υθουλλητον eptis gramma, lippis, ut aiunt, et tonsori litis fleeant alum: qiiod pueri norunt, a taliquam dixeant; tenent anu quam intelligatil. Thium est ad beatae uuae tranquill ualem eompositum. Cons. UM ratium, Epod. lih. Od. li, ei se . De e. do heata hila, eap. 23. 3. Non partu ictore. Parce enim; diariter ei anxie quaesita, anxie et plurimis cum curis tenentur. - Rc. Itela. Α patre seu maioribus. Πατρω

para; mens quieta; s

4. Non ingratus ager. Qui semina reddit eis rei largo foenore; qui spem non mentitur. II orat. odar. lib. III:m segetis certa siles meae. - metis perennis. Melonymia est, et Meum pro victu posuit, inquἰl Raderus. 5. Lis Conlentiones forenses in intellige. Horat. Epod. II, F umqua

SEARCH

MENU NAVIGATION