M. V. Martialis Epigrammata ad codices mss. optimasque editiones recensita notisque veteribus et novis illustrata

발행: 1833년

분량: 762페이지

출처: archive.org

분류: 로마

51쪽

44 M. VAL. MARTIALIS

Atque oluere Iares commissatore Lyaeo, sCrevit et effuso laetior umbra mero; Hesternisque rubens deiecta est herba coronis, Atque suas potuit dicere nemo Tosas. O dilecta Deis, o magni Caesaris arbor, Ne metuas serrum, sacrilegosque lacos. ad Perpetuos sperare licet tibi frondis honores; Non Pompeianae te posuere manu S.

6. Crevia et ussum. Platanos vino irrigare solebant veteres, ut melius crescerent. Macrobius Satura. lib. III, cap. 33. Vide et lib. I. Anthol. εἰς

48. Atque ausa, etc. Quia sponte natae erant. 20. Ne metuas: Quum sis di elatori Caesari MCra. 2 . Perpetuos frondis. Hoc est, Perpetuam viridi talem. 22. Non Pompeiamae. Vietae seil cet, atque infausti ominis manus.

Tnctis murice vestibus quod omni Et nocte utitur, et die Philaenis,

Non est ambitiosa, nec superba DeIectatur odore, non Colore.

D. Philaeni. Ipsa illa, de qua aetum iam lib. VII, epigr. 67. Haec

mulier purpureis utebatur vestibus, ut vehementi odore impuri oris laetorem obrueret. Et improbus Poeta quam tueri contra aceusantes simulat, superbiae enim et luxus inno xiam canit, altius pungit, laedit alia arguens; haee enim eriminationibus cunctis peior excusatio. ED. P.

Ad coenam invitant omnes te, Phoebe, cinaedi; Mentula quem pascit, non, puto, puruS homo est.

4. Phoebe. Ludit sorte in nomine; τὀ ymeis, quod ambiguum, et alimen. enim pinum sonat, quasi dicat, la stimetu et os omis pariter signi nomine Purus, re impurus. - Si inin sical. ED. P. tus circa vocem unam, malim circa

52쪽

EPIGRAMMATUM LIB. IX

65. - DE STATUA CAESARIS DOMITIAM.

Herculis in magni vultus descendere Caesar Dignatus Latiae dat nova templa viae,

Qua Τriviae nemorosa petit dum regna viator, Octavum domina marmor ab urbe legit. Ante colebatur votis, et sanguine largo; sMaiorem Alciden nunc mino P ipse colit. Hunc magnas rogat alter opes, rogat alter honores; Illi securus vota minora iacit.

4. Heretilis, eis. Domitianus se ad imaginem Hereulis, eui templum in Appia via, oetavo ab Urbe lapide, eondiderat, fingi et eoli voluit, epigr. 402 infra. - Mirum autem quam Cupide similes sese sabulosi sextalosviis sueti uigeri sie voeat Tertullianus diei et essiet voluerint salu-t mali imperatores, Domitianus, Commodus, Caraealla; et post eos collega Diocletiani, Maximianus, cui cognomen ad ditum est imperanti IIer litis. ΕD. P. 2. Latiae Miae. videtur Poeta intelligere viam Appiam, quam templo de ravIt Domitianus, Win quo sub Hereulis imagine adorari volebat. 3. Qua Tristae. Hoe est, Dianae, lib. Deci. epigr. 4. - Nemorosa re gna. Templum celeberrImum et an liquissimum intellige, eui lucus Dia nae Aricinae meo adlaeebat. - Via tor. pedes scilicet; equiti enim nemus illud adire non licebat.

vvm ab Vrbe milliarium. Sie domi nam Romam dixit lib. I, epigr. 4. s. Maiorem Aleidem. Domitianum intellige, quem precibus et victimis colebant Romani et eum rursus anteponit Hereuli , in epigrammata iam

supra citato. 7. Hurae. Domitianus nempe.

8. Illi seminus. Quia Hereules non aegre feret a se minori Deo peli minora, quam a Domitiano Deo maiori.

DE EADEM STATUA.

Alcide, Latio nune agnoscendo Tonanti, Postquam pulchra Dei Caesaris ora geris, Si tibi tutio isti vultus habitusque suissent, Cesserunt manibus quum sera monstra tuis;

Nullum saeti adulandi finem poeia, Hereulemque a Caesaris laete tantam dignitatem capere dicit, ut, si illum vultus honorem et elegantiam mor talis habuisset olim, nullum omnino periculum aditurus suisset. . Nume agnoseende Tonanti. Nilne tandem probas te Iovis Capitolini Glium , postquam indulus ea formam Domitiani, modo supra epigr. 65,

53쪽

46 M. VAL. MARTIALIS

Argolico famulum non te servire tyranuo sVidissent gentes, saevaque regna pati: Sed tu iussisses Eurysthea ; nec tibi sallax Portasset Nessi perfida dona Lichas. Oetaei sitie Iege rogi securus adisses Astra patris summi, quae tibi poena dedit; ο

Lydia nec dominae traxisses pensa superbae; Nec Styga vidisses, Tartareumque Canem.

Nunc tibi Iuno favet, nunc te tua diligit Hebe: Nunc te si videat Nympha, remittet Hylan.

s. Argolico id ranno. Eurysilieo , regi Argivoetum, qui ope Iunonis prior Hercule natus erat: quamob

rem ius habuit in Uereulem , ipsique

imperavit, ut atrocissima tota subiret perieula. Haec historia salis nota. s. Finax Lichas. Servus nempe Deianirae nomine vestem Nessi centauri Herculi portavit; quam vocat morda dona, quia veneno imbulam

muneris loeo illam Deianirae reliquerat Centaurus. Hac indulus He cules , sie furore eorreptus est ut inllammas se immiserit. 9.. Oetaei sine lege rogi. Hoc est , non combustus rogo exstructo in in monte caelum adiisses, sed a morte immunis inter Deos relalva

fuisses.

l. Lrdia nee dominae. Omphalen reginam Lydiae intellige , quae Herculem amore perdilum ad fila deducenda eompulit. 2. A e duyma vidisses. Hoc est, nec ab Omphale tuum, ut videtur Martialis intelligere, aut potius ab Eun stheo, ut aliis plaeet, descendisses ad Inseros.

Dea Luventutis, quae uxor data est Herculi in caelum relato 34. Nunc te. Seilicet si reserentem

Domitiani estigiem te videat Amphi-dacia Nympha, quae tuum Hylan rapuit , illum redde l. AD FABUM,I M.

Uxor quum tibi sit formosa, pudica, Puella, Quo tibi natorum iura, Fabulle, trium ΤQuod petis a nostro supplex Dominoque Deoque, Tu dabis ipse tibi, si potes arrigere.

a quorsum tibi opus est iure trium liberorump

54쪽

Epi GRAMMATUM LIB. IX

68. - IN AESCHYLVN.

Lascivam tota possedi nocte puellam,

Cuius nequitias Vincere nemo poteSt.

Fessus mille modis, illud puerile poposci;

Ante preces totas, primaque verba dedit. Improbius quiddam ridensque rubensque rogavi; sPollicita est nulla luxurioSa mora.

Sed mihi pura fuit; tibi non erit, Aeschyle : si vis,

Accipe et hoc munus conditione mala.

3. Illud puerile remaci. ἐκει- . o τι πάσχ'υσιν ut παιδες. Sila Mepe hoc pronometa Ponitur, relato subintellecto. Catullus t Ea inaerem M unde inde foret nemorituialtia. Sie res illas dixit Arnobius τὰ ἀνδρειοs. Dieebantur aliquando mumina, id est, laseivae illae et obscoenae voluptates. Et Catullust Ubi tu mutia tam ι ora flebant. Graeei ταυτα vel ἔκειva eodem modo. mriad. S. I roesus, ete. Ore moriyrari. 7. Sed mihi, ele. At tunc primum improbum id netebat; haei nus voluptatis illius expers fuerat et rudis; nune non est. E . P. 8. Conditione mala. Magno pretio,

69. - IN MAGISTRUM LUDI.

Quid tibi nobiscum est, ludi scelerate magister, Invisum pueris virginibusque caput Nondum cristati rupere silentia galli; Murmure ia in saevo Verberibusque tonas. Tam grave percussis incudibus aera resultant, sCausidicum medio quum faber aptat equo. Mitior in magno clamor surit amphitheatro,

Irasci liis elamoso ludi moderatori,aomuum positae matutinum inlenumpentii ait ae didactron soluuariam, vim si doceat, sed taceatia. Virginia a M. Verbera limenturus. vide lib. X. epigr. M. a. Noainan crinati. Hoc est, non. -- gaui necinere. - Sei et miserrimi illi liomities media pene noele scholam aperire ineipiebant, id est, primo diluculo, vel ante, et Penapti qumn galli solem advenientem salutarent. Iuv. Sat. II, 223 i Dum. modo non pereas, mediae quod uoetis ab hora Sedisti, etc. I. Tam m. Non ivlonas

55쪽

M. VAL. MARTIALIs Vincenti parmae quum sua turba lavet. Vicini somnum non tota nocte rogamus; Nam vigilaro leve est, pervigilaro grave. id Discipulos dimitte tuos: vis, garrule, quantum

Accipis ut clames, accipere ut tacens y

minore verberum verborumque stre

pitu, qtiam fabri incus, dum sngitur equestris statua causidico. 8. Vinomui parmae. Nomen Pr prium putat Domitius: alii sie inter-Prelantur, quum nempe turba parmulario sie Thracas, genus gladia. torium celeberrimum nuneupabant quod armali parma dimiearent . . . Quod autem sua rurba disit, non temere; erant enim in Theatro, Λmphitheatro , atque Citeo factiones, et inde diversus favor. De populi aeclamationibus in Circo et Amphitheatro; variisque de factionibus . vide Bullengerum cap. 46, lib. de Cirto. - Vineenti. Quum Parmularii, i. e. qui Thraeibus gladiatoribus parma armalis favent, suae facitoni vietriei applaudunt. 40. PerWigilare. Iloe est, lola nocte vigilare gravissimum est.

Quum suluis, Polycarme, soles in fine cacare.

Quum paedicaris, quid, Polycarme, facis 2

Nos libentius Polrehin mum scri- sleuIi sensus et sequentis, quam ulberemus. ED. P. commentarii egeat; et pudet. . Quum, etc. clarior illius ver

Dixerat, o mores t o tempora i Tullius olim,

Sacrilegum strueret quum Catilina nefas; Quum gener atque socer diris concurreret armis, Maestaque civili caede maderet humus.

Adulator Caesari, dum reprehen indit Caecilianum, vel ut alii legunt,

Maecilianum, sua tempora vituperantem , ae priora immodiee Iauis dantem. q. Dixerat, o mores 1 Quum in patriam arma civilia moverentur.

Nota est ex Sallustio et aliis cali inlinae coniuratio; et celeberrimaequatuor orationes .ias in illum et de illo ia Senatu et in concione populi habuit tune eo ut Cicer . 3. Quum genre atque socer. Caesar nempe et Pompeius qui Iuliam Caesaris filiam uxorem duxerati quorum historia passim obvia. Infamia ferri pro illius insania, quicumque amaamem ram.

56쪽

EPIGRAMMATUM LIB. IX. 49 Cur nune, o MORES l cur nunc, o TEMPORA l diuis' sQuod tibi non placeat, Caeciliane, quid est Nulla ducum seritas, nulla est insania ferri; Pace frui certa, lactitiaque licet. Non nostri faciunt, tua quod tibi tempora sordent; Sed iaciunt mores, Caeciliane, tui. 40

Massyli leo fama iugi, pecorisque maritus Lanigeri, mirum, qua Coiere fide. Ipse licet videas, cavea stabulantur in una, Et pariter socias carpit uterque dapes. Nee foetu nemorum gaudent, nee mitibus herbis; sConcordem satiat sed rudis agna famem.

Quid meruit terror Nemees, quid prodito e Helles, Vt niteant celsi lucida signa poli 3

Sidera si possent pecudesque seraeque me Peri, uic aries astris, hic leo dignus erat. o

Laudat et stupet concordiam leonis et arietes, simul innoxie habitantium; ideoque dignum utraimque eaelo iudieat, aeque ac leonem meaeum, et arietem Phryxi vectorem et Helles. 4. Massyli. Libyae pars est Massylia , in qua sunt leones ingeniis magnitudinis. - Pecorisque maritus. Aries nempe. Sie Virgiliiis Eelog. VII, Uir gregis ipse creer, etc. 4. Pariter socias, etc. Vno eodem.

Liber, Amyclaea frontem

Rogat hie Martialis a Libero pugile eulentis donatus, quam ob causam ruit vinum; ludans nempe in no men Liberi, quod perinde sonat ac

que cibo vescuntur leo et aries. 5. Me fetu. Hoc est, nee leo desiderat seras, nec attes herbas quibus vesci solet. s. Sed miis agna. Quod mirum vidi tur, arietem scilicet agna vesci. T. I error Nemees. Nemeaeus ille

ab Hercule interseeliis, de quo lib. v, epigramm. 65. - Quid proditor. Phryxi aries, de quo lib. Vul, epi

gramm. 5 .

LIBERUM. vittate corona,

Baeehus. Quis autem non obstupescata vini Deo omnia missa praeter vi num , siue quod stiget Z Eo. P.

. Liber, Ad quem seripsit , sib

57쪽

M. VAL. MARTIALis

Qui quatis Ausonia verbera Graia manu, AClausa mihi texto quum prandia vimine mitths, Cur comitata dapes nulIa lagena venit 7 Atqui digna tuo si nomine munera serres, sScis, puto, debuerint quae mihi dona dari.

VIII, Amyelae ei vitas est S. Gaina, ete. Cur simul eum M. Laeoniae, in qua reperii Pollux Spar- pibus sportulae hoe est enim texto tanus pugilatum ; quae ars deinceps Mimiue non misisti lagenam papud Amyclenses praeeipue invalitit. 2. Qui quatis Iloe est, qui s. Digna tuo, Me. Liber nempe Italus exerees Graeeorum ceriamen, Bacelius dieitur, atqu4 iis Baechiscilicet pugilatum. munera millere debuit.

Dentibus antiquas solitus producere pelles, Et mordero luto putro Vetusque solum, Praenestina tenes decepti regna patroni,

In quibus indignior si tibi colla fuit.

Rumpis et ardenti madidus crystalla Falerno, sEt pruris domini cum Ganymede tui. At me literulas stulti docuere parentes. Quid cum grammaticis Plaetoribusque mihi

Dolet sutorem elientem in posses, in hona patroni sti cederet; ut con-Honem agrorum . qui quondam sue. ira in liberti, patronus. rant domini smi, venisse, rtem 4 In quibia, rio. In quibus indi quamquam vilem professumi se a 4 . lam nobilissima discipli ita eruditum, , indignus eras cella , ne Maurue. dieam lola domo, et omnibus bonis. 4. yems. Hoc est, veter- Lil, Ill ,-48. - Si tibi ea eoria; quod viciemus eerdo e et Iis. Hoe .st, nee cella, uee miuima sutores sacere, dum mordicus e si ' domus parie dignus eras. dentes corium adaptant calceis. 2. Sotim. Sumitur hie pro solea 6 Et muri . Lascivis φιλόκυi c. calcei rupti, quem reficit sulor. 7. At me litari s. Per eontemplum 3. Praenestina regna. Legata nempe utitur hoe verbo, atque insanos vocat. Patrono, quena malis artibus parentes, quod illum, neglectis pe- plaverat sutor. Nam haud raro id cuniosis artibus, docuerint nobiliorsa iactum, nii, quum pauonus sine scientias, quae nullum ipsi Ducium

tib iis cliena aut libellua asianent.

58쪽

Frange leves calamos, et scinde, Thali ρ, b dps ;Si dare sutori calceus ista potest. i

mos , Nigidi quo praelia dele; hoc est, O Musa, abliee studia, siquidem plus prodest ars autoris. Haud mimis suava at Iuculenter In Anthol. lib. I , cap. 7. Οργαν--τὲ πολύ

- DE EFFIGIE CAMONI.

Efligiem tantum pueri pictura Camoni

Servat, et insantis prima sigura manet. Florentes nulla signavit imagine vultus, Dum timet ora pius muta videre pater.

Desunetorum imagines caritalis ei memoriae ergo sibi fieri curabant servabantque Veterea. Pater Camoni adolescentis vicennis emortui imaginem expressit, non quidem in illo aetatis store, ire tantae spei iuvenis vectus immodim dolore patrem alliceret, sed itisantis forma estinxi , quo recordalio foret minus ingrata. Vide et huie eonfer epigramma graecum euius id initium t Λυτis Θειοδότην

2. Prima Mura. in G novi invenit, par placet, Maenim hypallage pro paret. Alienunxatis et haberi epigr. 77que forma sis. Sina v. 3. Hoemtes. Aetate. νῶι

annorum.

4. Muta. Picrura enim mula; vel quia insantes non loquuntur.

76. - DE BALNEO TUCCAE.

Non silice duro, structilive caemento, Nec latere cocto, quo Semiramis longam

Babylona cinxit, Tucca balneum fecit;

Ieridet balneum Tuccae ligneu . . et thermas marmoreas i quum ordo materiae vertendus esset. Balneum

enim hoc Ioco aceepit pro recepta- eulo aquarum frigidarum, seu cella frigidaria I thermas pro caldaria, in qua erant calefaciendae aquae. Ora veniebat, ut thermae sierent ligneae, ars aquila calefaciendis multo aptiores, et marmora ad frigidas excipiendas pararentur. IIahebant ' Mi Romani iuxta thermas, etiam eellas se id sivi ex Papiuio, Plinio iuniore, doceri

posset. RAPERUS.

3. Sintimilise caemento. Nee lapi eeaeso ad fundamentum iaciendum, eui aedilitium superstruatur. 2. Nec iacere cocto, etc. Bene ; nam ex lateribus coelis muri Babylonis,

Vada non his absona dam

59쪽

Μ. VAL. MARTIALIssed strage nemorum, pineaque comΡage, Vt navigare Tucca balneo possit. sIdem beatas Iautus Exstruit thermas

De mavmo De omni, quod Carystos invenit,

Quod Phrygia Synnas, Alia quod Nomas inittit,

Et quod virenti fonte lavit Eurotas. Sed ligna desunt : subice balneum thermis. 0

1ib. III, de Pyramo et Thi, inei. piensi me tigii fritin Getilibus mtiris

cinxisse Semiramis urbem. -- Longam. bilus moenium Babylonis erat milliarioriani nostrorum undecim, al

titudo tredum ducentorum, latitudo quinquaginta pedum: quo nomine Antipater dixit, ἐπίουρο s αρμιαπιε. Strage umorem , etc. Lignis , materia navibus magis, quam Digidariis balneis conveniente. 6. Quam frequenter beatus pro locuples, opulentus, splendidissimus,aatis notum, vel ex Flaeei αποστρο

pala, qui sic magnos ami eos allocu tusi O beate Sexti , Vitae summa BreMis, etc. lib. I, Dd. Iv. Hiando repostum Caeciatim ad festas dura . . . Tecum sub alta . . . domo, Beale Maecenas , bibam Epod. X. Eo. P. 7. De marmoσe Omni. Varia nempe praestantissimi marmoris genera enumerat. - Carystos. Oppidum Euboeae insulae, hodie Ne omnis. 9. Eu las. Fluvius Laeoniae ad quem est marmor viride, quod Lacedaemonium et Laeonteum dieitur. 40. Subiee e balneum. Vt nempe calesiant thermae.

77. - DE EFFIGIE GYMONI

IIaec sunt illa mei, quae cernitis, o Pa Camoni; Haec pueri facies prirnaque sorma fuit. Creverat hic vultus bis denis sortior annis :Gaudebatque suas pingere barba genas ;Et libata semel summos modo purpura Cultros sSparserat: invidit de tribus una soror; Et festinatis incidit stamina Pensis, Absentemque patri rettulit urna rogum.

q. mee sum. Vid. epigr. 75 supra. 3. Bis dolis ianuis. Hoc est, viginti unos natus interiit. s. citius alii, vel istius. - DLMIa. Sensus est, inquit Raderus,

et semel illi barba resecta erat. Fur pura barba sorte subrufa, aut prima lanugo, quae flavescit polius. Vide

tur tamen rusam insinuare. 8. Absentemque. Longe enim a pa sire mortuus et erematus fuerat Ca

60쪽

EPIGRAMMATUM LIB. IX,

Sed ne sola tamen puerum pictura loquatur, Haec erit in chartis maior imago meis. o

0. meo erit in Marcis. Nunquam gramm. 81, vs. 6r Certior ira matroperituris inlleel. Sie lib. VII, epi in carniane istius erit.

Quod optimum sit disputat convivium Facunda Prisci pagina; Et multa dulci, multa sublimi refert, Sed cuncta docto Pectore. Quod optimum sit quaeritis convivium 2 sIn quod choraules non venit. ,

Adhibebantur olim Romae in urbe opulentissima , et orbis opes concoquente, ad convivia omnis generis sero lastrumenta musicar cantahatur, saltabatur, ele. Πine Ilorat. Epod. IX, M. 4 sq. Quando repostum Caeeu.bum ad sestas dapes. Vietore laetus Caesare Tecum sub alta, sle Iovi gratum , domo, Ileate Mecaenas , bibam , Sonantes miratim ti&is camera lucra. Hae Doritim , illis Barbωtimi a Poeta igitur ait, illud esse eonvi tum suavissimum . in quod nullus veniat choraules, h. e. a quo absit omnis tumultus clamatilium, saltantium, ebriosorum a simulque irridet oeculle PriMum, tam multis etiariis de haere disputantem, quum verbo diei possit. 3. RIul a diaci, miata, etc. Per hane vocem innuit nec semel sane longi rem In disputando et verbosiorem Priscum. Eo. P. 5. Θod optimum sit. Sensus esit Quid opus est multo sermone Z uno scilicet verbo definiri potest, optimum nempe convivium illud esse a quo abest musicorum sirpeitus , et in

quo quieta est mensa. 6. In qu . . . erit Pulmarini codex. Caetera, non variant membranae aut

libri typographi ei. - morati a. Ia est qui tibia eanit, lib. V, epigramm. 56.

79. - AD PICENTINUM.

Funera post septem nupsit tibi Galla virorum, Picentine : sequi vult,

Sensus est: Galla venesi ea post Oeelsos septem viros, tibi Picentino venefico et parricidae nupsiti Ergo

videtur deerevisse mori, quod tibi

puto, Galla viros.

nupserit qui perinde tollis e medio

uxores, ut Galla viros. Raa. 2. Sepia in is, ete. A la venefico exstincta. - Immo certius et callidiua.

SEARCH

MENU NAVIGATION