장음표시 사용
81쪽
ablictio de ad uersiri j vel nolserunt legere, vel neglexerunt,uel certὰ non intellexerunt. Est igitur argumentu. Sequitur ex Opinione nominalium, quod nulla est proportio inter augmentum habitus charitatis aut gratiar, quod resultat ex actu charitatis exercito in unico instanti,& inter augmentu quod si per actum charitam aequalent in inter sione , continuatum tamen per aliquod tempus determinatum. Probatur sequelas nam consequentis quanta sit falsitas imo quantus sit error manifestum est ). Sint Petrus& Paulus cum aequali habitu gratiae& charitatis. V. g. intensionis ut quinque& Petrus quidem eliciat actu intensum,ut quinq; in unico instati duntaxat: Paulusvero in eodem in stati coepit habere similemachum,& per quarta partem horae cotinua uit actum illii cum eade intensioue. Tunc igitur probo,pin fine illius teporis Paulus habeat infinitu charitatis & gratiar augmu tum secundu intensione habitus. Sic enim argume. Habitus charitatis 'erri certu Ru- gmentu accepit phter actum dilectionis exercitu in illo instanti. g. creuit usq; ad
82쪽
decem si toneat s sit augmentu secundurotam latitudine intensionis actus)vel erit ut octo vel secundu aliquam:determinata mensura. Com igitur nulla sit proportioidstantis ad tempus nulla etiam erit proportio augmenti quod consequitur exillis ctibus. Ad hoc argumentu, quida aiunt, pest argumentum calculatoriu. Sed pro-
. cto haec responsio indigna est philosopho&dialectico. Nusquam enim apud Arist. legimus, neque apud alios dialecti-lcos talem consequentiarum desectu. Im xer5 Arist demonstrat argumento calcu
latorio in quarto 4c sexto Physicorum, si mobile moueretur in instanti per ali
quod spatium determinatum mecesse erat Ruod in tempore quantumlibet minimolertransiret infinitum spatium: eo quod in minimo tempore suntinfinita instan-sia. Similiter nos argumentamur si in uni-
83쪽
Probatur cosequentia quia in illo tempo re non sunt finita instantia,ergo si in quoli bet instanti aequaliter augescit habitus propter aequale meritum, iam transacto ilictempore, imo dimidia vel quarta parte illius temporis, reliqua erit infinita intensio Mala μ- in habitu. Confirmatur. Nam si dicas, tio. reliqua erit finita intensio in habitu: ne cesse est quod illa intensio habeat proportionem determinatam cum alia intensio mem alterius habitus, quae consequuta est
in Petro ex merito actus instantanei.Sit igi tur v. g. centupla.Tunc esto quidam alluitertius Ioanes qui intra illud tempus multiplicet centu dilectionis actus instantaneos eiusdem intensionisi, tunc sequitur: quod tantu augebitur habitus charitatis in Ioa me,quantum in Paulo,qui per totum tem pus cotinuauit actum dilectionis,& in nudio instanti Ioannes merebatur in quo non mereretur Paulus: & Paulus in pluribus, alijs inter medijs adhuc merebatur, quod absurdisiimus est, dicere quod 1oannes &Paulus erunt aequales in merito actus & in intensione habitus. Imo vero si Ioannes
84쪽
σ augmento charitatis ' alium actum instantaneu habuisset exce-
deret Paulum in merito illius actus & in intensione habitus. Quod quidem est in intelligibile & ridiculum & absurdu: quia Paulus in nullo instahti minus merebatur quam Ioannes.Na quod immediate ante illud instans , & immediate post illud mereretur,non minuit rationem meriti in illo instanti continuatiuo partium temporis,in quo toto merebatur.
Sed quida aiunt,4Ioannes plus mere-- retur propter maiorem dissicultatem multiplicandi actus dilectionis,quam sit dissicultas cotinuandi Sed haec responsio indugna est viro prudenti Mitto nuncis dissi-x illas in exercitio operis etia si proueniat ex parte obiecti,non auget meritum respe sctui praemij essentialis quantum ad maiorem intensione 'isioliis beatificς ac prointde neq; respectu augmenti intensivi ipsius rubitus gratiae vel charitatis , ut patet explesse ex doctrina Diui Thomae i. parte . quaest.9s .aril. 4.& I. ad Corinth.3. lect.α. Veriam ut illis concedamus, qu bd maior dissicultas habeat talem effectum : hoc ta-
85쪽
1 Relictis de merseo . - imen intelligi non potest dei dissicultate,
quae se tenet ex parte subiecti. Haec enim potius min vit meritu, quam augeat,iuxta
illud , Hilareni datorem diligit Deus. Cum ergo inelligendum sit de difficultate ex parte obiecti, quam vincit promptitudo voluntatis,manifestum est , qu0derit maioris meriti continuare actum di-lomonis per tempus absque ulla mensis . diuagatione, qu/m post mentis diuagatio, nem,iterum contemplari Certe viri spiri; tuales riderςnt scholasticos, qui maiorem difficultatem ponerent in multiplicandis actibus contemplationis , .& dilectionis Dei: quam in continuatione ini a idem
stici, cumiuiis Bern rd promittebat quum,cui S octusinsi bausisemel dic iret, Pater noster, absq; mentis diuagati'- ne Cumq; rusticus coepisset recitare attonte,in mςntem eius venit,an equus tibi dg dus erat cum sella, sereno, idque statim yocς inter ogauit dernardum:& dignam res Osionem accepit,iam di uertisti. χ' secto prudentissimus Sanctus docere vo-
86쪽
cr augmenis c,aritatis. . 7sluit,qtiantu difficultatis estit mentem cotinere in cotinuatione cotemplationisvel dilectionis Dei. Iuxta illud Sapiriis. Corpus . quod corrupitur aggravat anima,&c. lam Asiasta vero alii huius argumenti difficultate sen- tis. tientes me recoueni ut obilcientes s simile argumentu teneor ego soluere respectu
praemij accidentalis, qd in omni opinione respodet difficultati&executioni bonoru
operti Etenim similiter argumetabutur,st nulla erit si portio inter praemiu accidenta .re,quod respodet actui charitatis exercito in unico in stati& inter praemi uaccidetale qu6d respondet actui charitatis cotinuato per certu lepus. Sed huic obiectioni resposum dedi ubi supra, lubio. 3. Esto enim maxima differetia, quonia actui charitatis nodebetur praemiu accidentale propterea lexerceatur in unico instati. Praemiu enim
essentiale per se primo respodet ipsi actui .du incipit. deest vi voluerit dicere,'
actus charitatis necellario debet exerceri Per tepus neq, possit inunico in stati incipere &in illo detinere ed quod si incipitineces est counuetB3 quaulino per te
87쪽
determinatum.Imo dicunt,quod non meretur proptereast homo cotinuet actum:
sed quia continuat in tempore determinato,in quo liberum erat sibi cessare. Sed pudet me in resutationetantae ignorantiae comorari etiam per tempus in determinatu. Dicim us ergo, quod cum actui charitatis per se respondeat essentiale prginium non est circunstantia superaddita, quod exerceatur in unico instanti. Est enim impositbile,st non incipiat in instanti. Q usu autem continuetur,voluntarium est: desius rum homini:neque datur tempus indeterminatum,in quo necessarium ut continuari absque libero hominis arbitrio.Nullum enim est tempus indeterminatum signabile. Imo om ne tempus & omnis pantem poris est determinata:sicut omnis pars c5tinui.Et sicut non datur prima pars in continuo, quonia antequamlibet partem est pars, si loquamur de partibus: quorum altera respectu alterius se habet ut pars illius: ita no datur aliqua pars temporis antequanon sit pars. Huic tamen non obstat, quin
in toto illo tempore homo libere & meri-
88쪽
oriὸ operatur. Cu igitur omne lepusproportionem habeat cum alio tempore,semper erit proportio inter praemiu accidentale,quod respondet merito ratione temporis,in quo exercetur actus charitatis & inter aliud praemium accidentale, quod respondet:quia talis actus exercetur in maiori tempore. Quod si rursus obiicias, quod si actibus charitatis multiplicatis in diue sis in stantibus respondet aliquod praemiuaccidentale propter illa multiplicatione, sequituro nulla erit proportio inter illud praemium & inter aliud pr mlu,quod
respondet ratione continuationis temporis sed semper erit infinitu respectu illius. Ad hanc replicam potuissem quidem negare,quod actibus elicitis a charitate,qua-tumlibet multiplicentur instantanee , respondeat praemiu accidentale, sed solum essentiale, de quo postea explicabo quomodo sit maius in ratione pretemh. Sed quoniam iam olim antecedens concesseram:concedo & nunc. Sed tamen nego sequelam quantum ad illud,quod eritinfinietum praemium quod rςspondet continua
89쪽
ντ' Relimo D merito tioni actui charitatis.Nec enim est eadetarratio sicut de praemio essentiali. Etenim essentiale praemium, quod est: visio beatisca, habet proportionem eiusdem speciei,non solum quantum ad substantiam, sed etiam quantum ad intensionem cum quolibet alio est entiali praemio. At vero praemia accidentalia plurima ex illis disserunt specie, ita ut proportionari non pos. sint quantu ad aequalitatem vel aliam proportionem, exemplum esse poterit in aureolis, quae respondent virginibus &doctoribus & martyribus . QVntumlibet.
enim crescat aureola virginis, nunquam pertinget ad dignitatem aureolae martyris. Proportionabiliter ergo dico,.sicut quantitas discreta non proportionatur co-tinuae: ita etiam meritum pluriu adiuum in pluribus instantibus multiplicatorum non habet proportionem quantum ad praemium accidentale cum merito actus in tempore continuati. Quemadmodum etiam potest esse optimum exemplum in mathematicis, de angulo contingentiae respectu anguli recti linei. Potest enim ille
90쪽
ege maior & maior, &recti lineus minor& minor: & tamen iste quantumlibet paruus, semper erit maior, quam ille quantumlibet magnus. Quod quidem demonstrant mathematici ex definitione circuli. Et patet ad sensum in figura apud Euclidem apposita. Dico igitur quod intra ideo tempus. V. g. intra spatium unius horae semper magis merebitur qui totam ho- . ram continue diligit cum aequali intensione, quam ille qui intra unam horam mul tiplicat actus dilectionis instantaneos. Caetersim quantum ad intensionem sequaliter merentur, Ut explicabimusinsta. Iam vero Scoti sententia quae indoco Sententia
citato falsa& improbabilis nobis Misa est Scoti pro' in eo sensu in quo communiter . Thou babilii. mistis intelligit ir, nunc tandem cuius-darn antiqui Thomistae intelligentiam sequutus probabilis videtur& valde consormis cum sententia Diui Thornae. Magister frater Mathias de Paet ordinis Praedi catorum Salmanticae sacrorum Bibliorum Primarius , in qua da repetitione qua