장음표시 사용
381쪽
illius providentiae fatum augustius multo sublimiusque esse demonstret. Si enim aurea illa sublunarium substantiarum per mortalium delusta non ante convulsa, veluti abruptis ansulis in. terrupto rerum ordine dissiluisseti, suum quaeque convenientem in Universo locum servarent, atque absque ulla postrema prioribus, tam in essectuum, quam causarum genere consentirenti Ueruntamen ex natura Angelica superbiae scelus ceu coniuratione in Deum facta, tandem ad homines dimanavit; unde solutus illico ordo ille Deum inter, Angelos, Orbemque sublunarem, Universi faciem praecipua ornamenti & decoris portione spoliavit. Nam uti S. Augustinus, Beda, Basilius, Rupertus docent, universa natura per protoplasti peccatum vitiata fuit. Praeter materiem itaque propria quadam insolentia deprava. tam , recessuque ab uno in multitudinem coinquinata primum in nobis fuit divinior mentis portio: cui accessit imaginationis absurditas, appetitionum aliorumque assectuum απιτρία; unde morbi paulatim in tenerationis vitia pullularunt. Atque in hoc nonnullis probabile forsitan videbitur, cur post horrendos &insolitos caeli monstruosos vultus, atque in terra post ingentes terrae motus, hiatus, voragines, atque prodigiosas, quae ex visceribus terrae expirant halituum a porrhaeas, inexspectatae ruinae veluti per signa signata,& per ideales notiones ideatae mox consequantur. I nter quae cum maxima admiratione dignissima sit Crucum illarum in linteis vestimentisque hominum apparitio ;de earum causis & rationibus,& cui prodigiorum generi potissimum accensendae sint, ea qua fieri potest diligentia.& quantum ingeni; nostri imbecillitas permittit, ratiocinabimur.
De causis oe origine prodigiose Crucum
I N eraecedenti capite fusius forsan,quam par erat ostendimus, nullum E Naturae visceribus adeo rarum, insolitumque essectum oriri, oui non Divinae providentiae connexus, in ulteri res eosque abditissimos fines , tum in totius Mundi, tum bi
382쪽
mani generis bonum coordinetur , atque adeo nemo sibi persuadeat velim, Deum semper absoluta & immediata potentia, sed ut plurimum mediante causarum naturalium concursu in ijs, quae divinius quid sapiunt,producendis operari. Quibus praemissis jam tandem propositum nobis argumentum propitius
Anno 166o, tertia die Iuli j, circa primam crepusculi illi cescentiam, in Monte Vesuvio fumus igni mistus prima dedit
tempestatum, calamitatumque secuturarum praeludia. Fumus in pini morem attenuatus, tantum paulatim incrementum cae- rumorigo.
pit, ut ad triginta millia passuum, uti observatores referunt, eJaculatus in altum, caelum terrae miscere velle videretur. Quem e vestigio ingens igneorum globorum eructatio excepiti hanc subterran cum murmur, horrendique tonitruum tostar fragores, corruscationibus fulminibusq; una iunctis secuti, magnam arenae cineri tuc subnigri coloris copiam effuderunt ; quae humidioris substantiae prima quidem fronte videbatur, at mox Sole exsiccata in candidum floccis go stipij haud absimilem verteba--,ia. tur colorem; luculentum sane nitrosae,salinae, sulphureae& bitu- piara. minosae miscellae indictu IIL.
Hisce rejectanaentis, consequentibus diebus usque ad io. Iuli j tam noctu, quam interdiu mons saevire non desijt, tanta vehementia,& tam incredibili fumi saxorumque praegrandium Copia, ut mons eructasse montes iure dici potuerit. Quorum continuo incremento ambitus ejus longe lateque exporrectus ita emoruit, ut nive contectus videretur. Non stetit hic porten. torum modus. Sole interesi Leonem subeunte, in lineis hominum vesti mentis, summa omnium admiratione, paulatim Cru- cum phasmata observata fuerunt, abdita quadam vi ita ijs impressa,ut non Naturae industria sed occultioris cujusdam manus 'penicillo adumbrata viderentur. Ad quorum conspectu, ex rei novitate omnium mentes stupor caepit, stupor publicam admirandi Phaenomeni famam concitavit, fama volans universam denique Italiam complevit. Naturae intenti studijs, curiositatis stimulo agitati, de prodigiosis Crucibus, qua literis, qua academicis connitationibus multum inter se contulerunt.
383쪽
Dici vix potest, quam varia variorum de hujus portenti
causis 3udicia fuerint, opinionesque; dum nonnulli Phaeno- δη- meni causam ex occultioribus astrorum influxibus derivantes, 'r' ' Astrologica notitia se penetrare posse arbitrabantur. Quidam ad commune illudagnorantiae, occultarum inquam qualitatum asylum confugientes id inter Naturae paradoxa adnumerante5,- satisfactum sibi esse putabant. Non deerant,mediam carpen-- tes semitam, qui excelliim utrorumque benigniori interpretatione moderarentur. Hac ingeniorum velitatione, tandem αego multorum tum Romae, tum Neapoli precibus sollicitatus,
meumque de negotio oppido perplexo, & multorum opinione impenetrabili, judicium darejussus,hoc brevi ratiocinio parendum duxi. In quo si scopum attigiste non videbor in argumento admodum dissicili; Lectorem non tam praestitam operam, quam conatum, in laudis parte repositurum confido. Totius igitur quaestionis cardo in hisce tribus potissimum versari videtur. Num Cruciam hu)usmodi portentosa appa ritio sola Dei voluntate, omni Naturae potestate semota; an ex causis naturalibus suam traxerit originem; an Angelicis expressset penicillis Divino accedente nutu comparuerint. Quae omnia nobis iam elucidanda supersunt. Si prius admittamus, jam hoc ipso omne susceptae disceptationis nostrae filum intercidi necesse est, cum posita sola Dei&absolu a potestate, otiosuriis perfluumque sit omne de Mundi natura, ejusdemque partium ratiocinium. Si vero Agathangelorum ope facta asseram Us, in idem recidimus, cum ijs in mirandis Naturae esseetibus, uti supra diximus, nihil denegatum videatur. Restat itaque num Phaenomenorum hoc στ et τον Naturae viribus exortum sit,
Naturalia Nemo nescit miras Naturae vires ii nemo prodigiosos in νυ mirabi- omnibus entium corporeorum ordinibus pasiim occurrentes
effectus non obstupescit. Quos tamen si quispiam in solam primam atque universalem rerum causam con ceret, is utique omnium philosophorum sententiae contrar: us, interrupto Vni- . versi ordine, secundarum causamna concursum destrueret,
quod tamen sanae mentis philosophum absit opinari. Indidit
384쪽
enim omnium opifex suas rebus singulis vires, ceu dotes quatidam earum conservati mi consentaneas, quibus Naturae quodam instinctu, tum ad prosecutionem boni, tum ad contrariorum fugam veluti necessari s utuntur. Quae tametsi arctos cognitionis nostrae limites excedant, novit illa tamen quid & quomodo operetur, novit illa rerum consensus dissensusque, lites Ramicitias, similiaque rerum jurgia tam apto conjugio attemperare, tam sagaci consilio in pacis unionem connectere, ut eX P
cto hoc inter dissidentium dissimiliumque rerum foedera non possit non in portentosos, ac miraculis haud absimiles effectus prodire. Qui utique tanto erunt diviniores, quanto specialius Dei imperium hujusmodi paranymphae Naturae adaptationi, sive ad decorem uni versi, sive ad praesignificandum quippiam .
accesserit. Mirantur multi inexplicabiles thermarum fontiumque proprietates ; peregrinas animalium, plantarum, sessiliumque virtutes altam sulcipiunt: quae etsi humano ingenio vix Comprehendantur, miracula tamen, & quibus divinum quid inexistat, a nemine asseruntur. Quare λ Quia rara non sunt, sed passim obvia; quia non nova, sed quae sicuti perenni virtutum propagine in mortalium emolumentum continuantur, ita quotidianopcn Eum vi luerunt. Rursum iublatis in caelum oculis moκ ac in inaccessis caelorum theatris,nova prodigiorum sp Et acula, novas faces conspexerint,miracula clamant, ostenta ingeminant, prodigia pronunciant: concinnum tamen caelestium corporum ordinem, inexplicabilem motuum harmoniam, in- fi ixuumque energiam minime mirantur. Certi: non alia de
causa, nisi quod haec frequenti viluerint experimento; illa uia in si, i ta invisaque sunt, ita divinius quid plana intra se continero censeantur. idem prorsus contingere videtur in hoc praesent, Crucum Phaenomeno, quod raritate sua non mortalium duntaxat obstupefecit animos, sed " dierum curriculis spoctandum se praebuit, tot novos prophetas excitasse dici potest, qui ex ominoso Crucis hieroglyphico, nescio quasnam calamitates non Vrbi tantum Neapolitanae, verum & toti terrarum Orbi praedicere non sitiat verecundati. Nos n glectis hisco naenijs, primo earundem origmena, deinde quoque prognossem
tionem assignare conabimur. Tt Quoa
385쪽
Quod antequam sectamus, ut majori cum cautela in negotio multorum falsa relatione intricato procederemus, ad Pro. vincialem Neapolitanum Societatis nostrae, P. Ioannem Rho, virum jam senia librorum notum,& omnigenae litera turae peritissimum arbitrum scripsimus, ut fidelem & sinceram nobis omnium eorum, quae in Crucum apparitione observata sue rant, symptomatum informationem transmitteret. Quod &per Patrem Ioannem Baptistam Ziapum, insignem Soc. nostrae Mathematicum ea. qua solet, cura dc sollicitud me praestitit. Quam & hic verbolenus ex italico idiomate in Latinum converiam apponendam duxi.
inra, ct fidelis omnium eorum, quae circa Crucum prodigiosarum Phaenomenum a curiosis rerum naturalium exploratoribus a M. Augusti, usque ad 13. Octobris ob servata fuerum,
P' V μ ν incendiumstinabantur aliquae en seu Cruces. DL
' cam prim. de .se, quas propriss oculis in Octaviano, es Somnia imiritu sum; Ops de ijs, quae relatione aliorum percepi. Comparentia Cruces in pannis lineis, videlicet in manicis indusiorum, Opotis mum inseminarum icincti,s, quae aeri diutius exposita erint, uties in velis, quibus caput cooperire selent Item in ea linteaminum parte, quae a culcitris reclinantur supra lecti stragula; in coLaribuu quoque puerorum. in mappis aliarium, in lineis Clericorum indumentis, quas critas vocant, O simitibus. A personis side dignis mihi relatum fuit, et is uissese a carnes pragranum uvae, esse a pomum per scum , suprasericeas telas, O, quamvis raro,supra lineam telam cistis inclusam. Imo ex literis s. Octobris daris unius e Patribus Lupiensis Collatis vulgo Lecce, authoritate con licui, inviae min, id Do steriaim
388쪽
Iam rio, inquit, aguntur dies,cum ecce in genu anci ga S dici cupiensis urbis Crux apparuit, qui visa rei prodigio territus tim Magistrarum convocavit, determinavitque, ut columna honori S. Oronidi desinata e vestigio erigeretur; unde heri adsonum campana locus fundanda columnae de maius excavatus fuit. Dicunt autem,praeter hanc, Cruces alias complures in manicis industorum visa fuisse P. Forma crucum varia eis: ordinaria sunt duae sineae recte se inte secantes, inpuncto intersectionis nonnihil grossiorem, qua tamen post
ad ultimos terminos paulatim attenuantur, uti in figura I. comparet, maris.
Nonnulla sintsubtiles spe GD,ut 1: quaeda ad maculae morem gresse, iut 3: aliquae longae tres digitos, is 4: alia mediocres se minimae, ut F. Σ''or 6. Nuaedam in transversum producIae, duae in unum conjunguntur ad formam Crucis Caravaccensis, mi T. Aliae tribushus lineis seu uer chijs constant, quorum unum in transversum porrigitur, ut 8. or 9 Aliae ad terminos bifurcarae, ut io. Vis Iuni se plures, in unum veluti coacervata, ut M. Asiae ne brachys adformam monticus ut ii: vel plici macula expressae, ut 13. Color quo tinguntur, omnum fere communis, est cineritius, aureliam quasi adipe quodam dilatus. Duassetis me vidisse memini colore veluti aerugineo tine Zo, quaeperfectim tamen Crucis formam exprimerent. Neapoli, Nola, atque in alu artibus, visae sunt coloris plo imbri. Exterguntur vero non aqua simplici,sed semigmatis, quem δε nem vocant, dilutione. uaedam evanescunt intra decem aut quindecim dies, alia tarta us. Observavi in una mappa altaris, at squePM-nis nonnullas, qua integro mense, eis non nise sub obscari coloris vestigio, durarent. Numerin horum est inexplicabilis. Ego selus in una mappa alta ris ad 3O. circiter, or in altera mava altaris S. Marthae in C esio Maris. quae radici Modiiis Vesuvi' ad acet, ad 27: in linea quoque manica Imminae cujusdam is . in alijs quoque nunc Q. jam i 6. modo qC. quemadmodum es in collari unius pueri octo dinumeravi. scitur praecise aeus, quo nasci caeperint. In Turri Graeca, No- cera, nosco, S. Stephano, Somma. se octaviano. circa i6. Augusti diem ' qui sunt primum: i d Salerni in S. Aιhanasiis, in mappis altaris S. ' 'Maraa L Arco, Nevoli, Portici, Nolae, Catan ardi iM Calabria, Lu
389쪽
se, se H runti in Apulia,vissent primum circa principium Septem-bus. Octaviani, Somnia , al,sque circumjacentibus locis dicta phaeno paulatim de cientia, circa finem Septembris raro videbantur; malyspartibus denub instaurabantum vertim circa mediam Octobrissen-sm evanescentes, omnes ad unum disparuerunt.
Ex hac relatione sat probabiliter patet, haec Phaenomena nil aliud fuisse,quam vaporem ex rejectamentis Vesuvij natum, quod ex varia figura, numero, colore cognosci potest, uti jamjam singula physiologica rationis trutina ponderantes ostendere conabimur. Dum hisce investigandis ardentius insisterem, measque rationes peritioribus Patribus examinandas praeberem; eorum unus non tantum meis argumentis subscripsit, sed & hujusmodi stellas linteis impressas etiam hic Romae monstrare se velle asi veravit, meque earum spectandarum desiderio aestuantem protinus in Nosodochium abduxit, in quo in lineo stragulo viridi colore tincto tres sublutei coloris Cruces ostendit, quam figura S monstrat. Miratus eventum rei, statim infirmorum curat rem accersivi, obnixe rogans, ut ex quonam liquore dictae Cruces impressae cernerentur, indicaret. Respondit, felium noctu stragulis incumbentium urina exprcssas essα ; addiditque nil mirum esse, saepE sese huiusmodi intra lectos reperisse: &ut id verum esse demonstraret, nos una cum Medicis tum fortE ob vijs intra cubiculum senis octuagenaru duxit, stragulum lecti arripuit,& in eo pulcherrimam Crucem, prorsus sive colorem, sive figuram spectes, Neapoli tanis simillimam expressam,omnibus qui praesentes erant, ad spectaculum veluti attonitis ostendit: quam postea plerique curiosiores vix ad satietatem contemplari potuerunt. Deinde post aliquot dies, novam se invenisse dicit in sudario, quo unus E servis nostris febri detentus usus fuerat ; quam in hunc usque diem curiosis ostendo, ejus quam literae N o demonstrant, magnitudinis. Evulgata d inde Crucum fama, venerunt ex Collegio Germanico, qui asi rerent, in mappa altaris sacelli domestici quatuor similes impressas spectari, tametsi forte in aliquo casu extra phaenomenon
390쪽
Decembri viterbii in Ecclesia Collegiata S. Angeli accidissa
audio. Lampas enim nescio quo casu rupta, aspergine oleacea totam irrorarat altaris mappam : Unde posteris diebus quot guttae, tot Cluces diversae magnitudinis Juxta liquoris quantitatem in sacro altaris apparatu comparuerunt. Quas Dominicus Magrius, diei e Collegiatae TheoIogus & Canonicus, cum alijs compluribus ejusdem Ecclesiae sacerdotibus, non sine admiratione proprijs oculis se vidisse ad me scribit; ac veluti rempublica fama passim notam mihi Romae coram etiam oretenus postea exposuit. Quin & liquorem arte chimica praeparatum fuisse refert in epistola quadam ad me data supra memoratus P. Lupus, qui aspergiue in lintea dissusus, in innumeras mox Cruces sese transformarit. Quot itaque Ars Naturae simia adeo scite & dextre praestare potest,id certe prototypae Naturae minime denegatum esse is solus nescire poterit, qui admirabilem Naturae potestatem ignorarit. Verum antequam ad causarum enodationem procedamus, protestor semper, quod &tametsi hoc phaenomenon publicum,& integrae regioni alicui commune, purus Naturae essectus sit,nil tamen impedire quo minus DLvs Opt. Max. uti universos Naturae effectus providentiae suae complicatos habet, ita quoque subinde iis ad quidpiam mortalibus significandum utatur, quemadmodum susE in sequentibus docebimus. In particulari tamen aliquo casu Crucea hujusmodi nil prorsus portendere asserimus, tantumque significare, quantum quaelibet maculae ex disposito humani corporis vapore linteis imprcsiae nescio cujus delitescentis intus putredinis indices portendere possunt.Sed iam ad singulas hucusoue adductorum symptomatum causas & rationes reddendas calamum convertamu '. Tria potissimum ad hoc phaenomenon constituendum concurrerunt. Primo, Mons ipse varia mineralium foetura gravidus; quae vehementi adusta incendio, & in unam conflata massam, miram variamque differentium formarum indolem rMNur. sortita sunt. Montis deinde ambitus hujusmodi rejectamentis consertus, cum appropriatis agrorum glebis initio con;u o nova laudarunt variorum mixtorum seminaria. Accessit hisce