[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

221쪽

εtus, donee o nigro albescat, tumque tritus no potus iussationibus coli ac torminibus diuturnis medetur. Cap. LXIII. De Cornu corinno. Cornu CerViustum ae Iotum Si duorum Cochlearium mensura bibatur, Confert Sanguinem exscreantibus, dysentericis, Coeliacis, regio morbo et vesicae doloribus cum tragacantha: feminis item fluxu laborantibus cum liquore ei assectui accommodato. Porro lusum et fictili crudo Iuto circumlito in ditum uritur in sornace, doneo albescat, ac dein cadmiaomodo eluitur. Tale vero oculorum ulceribus ac fluxionibus salutare est: asyrictum quoque dentes eXpurgat. Cete aeum crudi accensi fumus serpentes fugat. Aceto voro infusum si ore colluatur, molarium dentium vitia mitigat. Cap. LXIV. ODe Erti eis. Erucae, quae in oleribus gignuntur, a ven Gnatarum bestiarum morsibus eos scruntur tutos praestare, qui ipsis ex oleo peruncti fuerant.

Cap. LXV. I De C 'thctricibus. J Cantliari des , quae in frumentis leguntur, ad recondendum idoneae Sunt. Eas

222쪽

in vas non picatum immittito, ac ipsius os linteo raro puroque obligatum circumvertito ad vaporem ferventis aceti quam acerrimi, tamdiuque (inversum sicli te contineto , donec illae fusi Centur, tandem lino transfixas repo nito. Enicacissimae Sunt variegatae, Cingulis Iuleis transversis alarum notatae, Corporo oblongae, Crassae, blattarum modo Pinguiusculae. Sed imbecillae, quae unius coloriS.

nuntur et buPrestes, quae Sunt o Cantharidum genere, et Pinuum erucae. Et hae supra cribrum Suspensum fer venti cinere intostae reconduntur. Vss ipsarum Communis Septicu, HXulcerans, calefacien3: qua do CausSa admi-5centur medicamentis, quibus carcinomata, leprae et im-Petigines ferae curantur. Menses quoque cient, Pessis

mollientibus addita. Nonnulli cantharidas antidotis ad mixtas etiam hydropicis auxiliari prodiderunt, utpote quae urinas moveant. Alii ipsarum alas pedesque iis, qui illas hauserint, Pro antidoto e8so tradiderunt.

223쪽

μενον. sis E Plinio, GaIeno, Paullo Aegineta et vetusto codice Marces. ius Vergilius Pro vulgari Tακεῖσα. D Ex AristoteIe, Plinio et Hesychio Pro vulg. λυκειον.

certae genus est Pigrum, variegatum: quod Perperam cre- ditum est igno haud uri. Vim habet septicam, exulcerantem, denique calefacientem. Additur in medicamenta Septica, lepras abolentia, quemadmodum Et Cantharis, si- mili quoquo modo reponenda. Usta Vero Pilos cum oleoli abolet. Ceterum visceribus exemtis, detractis Pedibus ot capite, in melle servatur ad eumdem uSum. Cap. LXVIII. ODes Arctneo. J Araneus, animal, quod is alii holcum aut Iupum nominant, Cum emplastro Subactus et linteo inductus ac fronti aut temporibus impositus, ter i lianos circuitus Persanat. Tela eius apposita sanguinemi sistit et ulcera summae cutis ab inflammatione vindicat. is Est et alterum aranei genus, quod Candidam, tenuem densamque telam orditur. Hoc aluta involutum et de bra chio suspensum quartanis circuitibus mederi fortur. De i Coctum denique o rosaceo et insusum aurium doloribusi auxiliatur.

DIOSCORIDES. N

224쪽

Cap. LXIX. ODO L erlia. J Lacertae oaput tritum et impositum aculeos et omnia corpori infixa extrahit. Sed et verrucas, quae sormicae dicuntur, et pensiIes Clavosque tollit. Iecur ipsius dentium cavernis inditum dolores Aedat. Tota vero dissocia et imposita icto a Sco Pione IEVat. Cap. LXX. s De Sue. J Seps, quam nonnulli Ia- certam vocant Chalcidicam, Cx vino Pota, quos momorderit, iis medetur. Cap. LXXI. O De Scinoo. Scincus quidam in Ae gypto, alius in India, alius ad mare rubrum gignitur. Est et quidam, qui in Libya mauritanica invenitur. Crocodilus est terreStris, Aut generis, qui, addito lepidio, sale conditur. Aiunt insuper, partem eam, quae TCHOS 2 mPlectatur, drachmae pondero in vino potam, impolus veneroos producere, inhiberi autem intonsam eam Vonoris cupidi

225쪽

61 Interposita υδατι καὶ Iegit Lacuna.gari Matthiolus φυσικον legiSSe teStatur, Neeessario igitur sequor tuae στορέαacco. Quin Ct SeraPio sic IegisSe videtur, cum stomacho conferre lao uicat. Seu Dioscoxistis dictio ab hoc more Iouueudi aliena est,tatem Ientis decocto cum melle aut semine Iactucae cum aqua Poto. In antidota quoque additur. Cap. LXXII. O De Vermiores terrenis. J Terreni vermes triti et impositi praecisos nervoS glutinant, ac tertianas quoque Sol Vunt. DCCoeli vero Cum aDScrino adipo et instillati assectis auribus medCntur. In oleo autem decocti si oppositae auri infundantur, dentium doloribus praestant auxilium. Triti quoque et cum Passo epoti urinas Ciunt.

Cap. LXXII s. s De Imre ctrctneo. Mias araneus dissectus et impositus contra SUOS ipsiuS morSUS adminiculo est. Cap. LXXIV. De Muribus. J Mures domesticos dissectos scorpionum ictibus utiliter imponi, est in confesso ; Si vero assati a Puerid in cibo Sumantur, ipsorumoris salivam EXSiCCITE.

Cap. LXXV. ODe Lαcle. J Lae generatim omnes boni est succi, corpus alit, ventrem mollit, Stomaehum H ti

226쪽

λ ασ' εστι δε καλον γάλα, το λευκον καὶ ομαλον τῆ παχυ-τητι καὶ συστρεφομενον, ἐπειδὰν ἐπισταγ' όνυχι ' το δε αι γειον ηττον κοιλίασ ἀπτεται, διά το πλέον στυφ ουσν νοA Iχρῆσθαι, δρυt καὶ συνφ καὶ θαλία καὶ τερμί-ω, ουεν καὶ

τρεπτικον στομάχου καὶ ναυτίασ ποι τικόν κατασκευαζουσιν '

ἔψηθεν δε κἀν γάλα στεγνωτικόν γίνεται κοιλίασ' καὶ μάλι-

et intestina statibus vexat. Vernum tamen aquatius aestivo, et quod e viridi pascuo est, alvum magis mollit. Bonum est Iac, si candidum est et aequaliter Spissum, quod que ungui inStillatum conglobatur. Caprinum alvum minus tentat, quoniam Caprae pabulo potius astringente utuntur, quercu, Ientisco, fronde oleagina Ct terebintho, quam ob caussam stomacho Etiam conducit. OVillum autem crassum est, dulce ac praepingue, Stomaeho Vero non pariter utile. At bubulum, asininum et equinum alvum magis solvunt ipsamque turbant. Quibus vero in locis scammonia, helleborias, mercurialis et clematis pabulum sistunt, Iac omno ventrem Stomachumque subvertit, quale in Vestinis montibus a nobis observatum est. Siquidem caprae hellebori albi solia, cum primum erumpunt, depaSCentCS et ipsae evomunt et Iae reddunt overtendo Stomacho aptum atque nauseosum. Decoctum Iac omne et id quidem ma-

227쪽

Sta est, ventrem astringit ac in universum internis ulcerationibus auxiliatur, Praesertim vero gutturis, Pulmonis, intestinorum, renum cto vesicae. Quin et contra summao cutis Pruritus, Oxanthemata et vitiosos Corporis humores recens exhibetur Cum melIo crudo, addito sale et exiguo aquao dilutum. Minus vero inflat, quod semel servosa ctum est. Ceterum decoctum cum lapillis ad dimidiam partem alvi fluxiones, quae cum ulceratione iunguntur, adiuvat.

Cap. LXXVI. s De Sem Molis. J Lao quodque implicitum sibi habet serum, quod quidem a lacte divisum

redditur ad purgationem enicacius. Exhibotur, quibus citra acrimoniam deiectionem moliri volumus, ut molanchoIicis, comitialibus, atque in lepra, elephantiast, et Oxa thematibus per totum corpus. 'Cap. LXXVII. O De Mola soletisto. J Dividitur autem Iac omne, si in sictili novo ferveat et siculneo ramo re- Sueto moVeatur, ac Po5teaquam bis tervo osserbuerit, ase

228쪽

6 GoxipyIus in antiquo codice se legisse testatur nιOMTEσ.63 Sic Lacuna legit. Vulgo υοσκυα υσυ, quo a minus assi tum, cum acre nou iit veneniim, nec Todat ventriculum.

Fundantur aceti mulsi totidem cyatlii, quot sunt heminae Iactis: ita enim discedit serum ab eo, quod CaSEOSum est. Sed oportebit, ut ne lac fervendo circumfundatur, inter Coquendum assiduo spongia ex frigida fictilis labrum detergere, Sextariumque argenteum frigidae aquae Plenum demittere. Libitur porro eorum hominis per intervalla singulis usque ad quinas, ita ut intercedentibus spatiis Potantes deambulent. Lao autem recens etiam efficax est Contra rosiones et instaminationes a medicamentis exitiali bus factas, uti a cantharide, Pityocampo, Salamandra, b Preste, auripigmento, dorycnio, aconito, aut CPhemero. Ad hoc bubulum maxime confert, Peculiariter idonCum. Colluitur eo etiam aut gargarigatur, si os tonsillaequo ulceribus obsidentur. Asininum vero ore Collutum PQCuliariter gingivas dentosque sirmat. Fluxiones autem alvi ulcerationibus comitatas ac tenesmos sistit ovillum, bubulum, aut Caprinum, silicum caudentium ope coctum. Quinetiam Per te aut cum ptisana vel alicuo liquore insusum

229쪽

rosiones intestinorum magnopero mitigat ; infunditur ot

Cap. LXXVIII. Ono Moto inreliebri. J Lac muliebro

dulcissimum est et plurimum alit. Mammis exsuctum Prod est ad Stomachi rosionem et tabem: valci et contra hau Stum leporem marinum. Turi trito admixtum oculis ab ictu cruore suffusis instillatur. Podagricis quoque utilo est, cum meconio et cerato illitum. Ceterum Iac omne contrarium lienosis, hepaticis, vertiginosis, Comitialibus, ne vorum vitio Iaborantibus, sebricitantibus, capito dolonii bus: nisi si quis, Purgationis gratia, uti monitum est, Iacscliistum exhibuerit. Nonnulli tradunt, lae Primiparao

Canis Perunctum Pilos abolere, ac potum Contra vCnona antidoti vicem obtinere, nec non et mortuos fetus eiicero. Cap. LXXIX. De Uctseo reoonsi. J Caseus recens ac minime salsus in cibo sumtus probo alit, stomaeho utilis est, ac fatale in membra distribuitur: carnES SUCCrESLero iubet, alvum quo moderato mollit. Alius tamen alio

230쪽

Praestantior est, Pro natura lactis, o quo conficitur. Coctus autem Et expressus, dein assatus, RIVUm SiStendi vim acquirit: prodest vero cataplasmatis vice impositus oculorum inflammationibus et sugillationibus. At qui recens salitus est, si comedatur, minori alimento Est, ad corpus minuendum idoneus, stomacho adversatur et intestinis. Vetustior alvum sistit. Serum denique ex ipso canes optimo alit.

cant, caseus est equinus, ingrati odoris, Sed magnoperoalens bubuloque respondens. Sunt tamen, qui et coagulum equinum hippacen appellavcrint. Cap. LXXXI. ODO Bubro et eius Iuligine. J Laudabile paratur butyrum e lacte PinguiSsimo, qualo OVil- Ium est: sit et ex caprino, dum Iac in vase agitatur, donec Pingue Separetur. Mollientis vis particeps est et unctuosae. Unde largius voratum alvum solvit et contra