In Epistolam D. Pauli apostoli ad Titum commentarius, cum aliquot digressionibus, seu totidem locis communibus, bona ex parte ad hodiernas in religione controuersias pertinentibus, collectore Claudio Espencaeo Parisiensi theologo. Digressionum praeci

발행: 1567년

분량: 809페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

401쪽

3so IN EPISTOLAM subire labores incipiam: furiosum nanque iuuentutis habitum cauendulis, dein vino moderate viantur ad annum usque aetatis tricesinu.

Ab ebrietate vero & vini repletione iuuenes omnino abstineant. Cum ad quadragesimum peruenerint, tum in conuiuiis liberius discumbentes,Dionysium ad sacra senum & ludos in-M,llisis,ἰisi uocet, qui hominibus vinum quasi remedium seu quam aduersus senectutis duritiam largitus est,ut re-eemmo . iuuenescere videamur,&rnoestitia nos obliuio

capiat,animique affectio,vt in igne ferrum, ex duritie in mollitiem deducta, flexibilior fiat. Sequitur Platonem ad Eustochium Hieronymus, Vinum dc adolescentia,duplex votoptatis incendium : quid oleum flammae adiicimus quid ardeti corpuscula ignium fomenta minii stram' Et quo autore antea vini plusculum senibus indulsimus, Avicenna, quo item loco ex Coelianis lectionibus, lib. 28. cap. 29. Pueris vinum si offeras,perinde videri, ac si igni aggeiere ignem perrexeris, materia prauertim debili succensa: Cuius ita rationem reddit, Pueros ii signiter vini obli aedi haustu, qu bd laxis rarisque sint corporibus,&de caloris insiti exuperantia inflammari facile valeant, neruis porro imbecillibus admodu,nec cerebro item valido: quibus de causis in vini crebriore haustu multiplex se nocumentum promit. Digre ρ VII.

Et quoniam ingesserunt se nobis senectus Sc

402쪽

AD TITVM. CAP. II. 3II

iuuentus, succurrit ut nonnulla super aetatum distictione promamus in medium, eo quidem prolixius, quod mirum quam non omnino si per ea consentiant autores: quid igitur de gradibus aetatis humanae sensum sit,dicam. Tub ro apud Gellium,lib. Io.ca. 28. scri e sit Seruium Regem Rom. cum quinque classes census faciendi gratia instrueret, pueros existimasse mi PM, Lnores annis xvri. inde milites aut alioqui Reipublicae idoneos scripsisse, eosque ad annum x L .iuniores, supra eum seniores appellasse. Ex --1 hac Tullij censione maiorum moribus & iudicio,innotescit pueritiae,iuuentae,scnectae discrimen. Varro apud Censorinum ca I . quinque gradus aequabiliter putat esse diuisos,vnti quenque scilicet praeter extremia, in annos xv. Itaq; I. gra/u usq; ad annu XIm .dictos pueros,quod puri sint .i. impubes in a. ad 3 o. adolescentes in s .ad quadraginta annos usq; iuuenes, quod Rem p. militando iuuare possent. in A. ad so. seniores, quod tunc corpus senescere incipiat. Inde ad fine usq; vitae s. gradum factu, quot nimiru actus in fabula seruari solent, quado nec una persona quinquies egressa ultra exire potest,ut ex hac aetatu distributione Caelius ti .is. cap. M .co monet fabulam aetatis Ciceroni c5 is

gruesciteq; dicta in Catone , & Augusto apud μ'

Tranquillu, mimu vitet comode trafactum. At Hippocrates in septem distribuit,aetatis I. fine annu7. II. I .III. 28. IIII. S. V. a. VI. QVII. nouissimu vitae annu. Cuius tres gradus 3. 6.I.

403쪽

Solon singulos bifariam diuidens, ut unaquaeque qtas annos habeat septenos,partes fecit x. ad quas Staseas Peripateticus hebdomadas duas addidit. Ex his proxime videntur accessisse naturam, qui hebdomadibus humanam vitam emensi sunta Fere enim post annum septimum articulos quosdam,& in his noui aliquid natura ostendit, ut extat in elegia Solonis, & Macrob. lib. I .in Somnium, cap. 6. Galenus aetates

omnino statuit quatuor,Iuuenes,Veri similes, calidos scilicet & humidos,vigetes, aestatis modo calidos dc aridos, Medios,peride atque Autumnum, frigidos &siccos, Senes,Vt hyemem, cum frigiditate humectos. Cap. 22.appingit ex

Proclo,aetatum ordinem, uniuersi sequi ratio- .nem,Prima quippe aetas Lunarem sequitur nutriendi vegetandiq; potestate. Secuda, Mercurialem, ad literas, luctam, & citharas, & lucra studium.Tertia, Veneream geniturae appetentiam. Quarta, Solarem vigorem,& iuuenilernperfectionem. Quinta, siue virilitas, Martium robur. Sexta,Ioviale vitae activae ciuilisque desiderium.Septima, Saturnia a corporeis sequestrationem,& incorporeorum affectationem,& decrepitos naturam cum malis suis inuadentem .Ex Aristotele in 3. de Anima, quidam aucupantur tres tantum aetates, incrementi, si

tionis,diminutionis. Sed idem lib. de moribus

diuersa sentire videtur. Avicenna cap .d complexionib', & Albertus Magnus citante Bero- , xldo in Tiberium Traquilli,cap. 6. ponit qua-

404쪽

tuor, Adolescentiae, ad annum fere 3o.cons stentiae vel pulchritudinis,ad so. post. diminutionis occuli' ad Go. quae senectus. Quae subest Senectu 1 aetas, ad interitum nos praecipites agit. Suppa titur adolescetiam in minutias alias. Nam Semuius, s. AEneidos.cum ex Varrone sic aetates diuisisset,infantiam, pueritiam, adolescentiam, iuuentani, senectam, singulas trifariam subdiuisit,ut sit prima vel viridis, adulta &praeceps, dc viridi iuuenta, ibidem Maro, & cruda viri- disque senectus. G. Eneid. de extrema pueritia Salustius in Iugurtha.Est &pueritia noua, in tura & praeceps,& in aliis quoque aetatibus, Beroald .in Neronem Suetoni j, cap.7. Sciendum

Vero aetatum commensius non ubique nec semper eosdem haberi, sed diuersos, pro constitu tionis,sexus,regionum,stus, caeli, VictuS, &a- liorum plurium ratione,ut s. de sanitate Galenus, Stato, inquit, annorum aetates citcunscribere,quod quidam tamen faciunt , nequimus, nisi latitudinis modo,proinde signat E in aetatu

distributione adverbium inereJ adiici solitum.

Aurcas aetates in vita tres modo intelligunt, Ita Aur imuentam,virilitatem, senium. Nam infantia & to decrepita nullum praeferunt voluptatis argu- metum. Hebraeis Sebastiano Lepusculo vertente, humanae vitae curriculu his partibus costar, Num. IS. apud eos religioso, Vnde & totidem fidei habent articulos, quos & fundamenta vocant, Filius v. annorii ad biblia x. ad Meschna, aeui. ad prςcepta,xv.ad Talmud. quoru ratione

405쪽

3s IN EPISTOLAM reddidimus,Digress . II. In 2. ad Tim. 3. xvur. - ad nuptias,de cuius ratione mox videro.xx. ad , diuitias, ut quis rei augendae operam impcda accommodus aestimatur,xxx. ad robur,tum incipiete iuuenta,aetate propter Virium Vigorem ad labores tolerandos aptissima.XL. prudeliam seu intelligentiam, L. consilium tribuunt. LX. incipit sciaectus. Lxx. canicies,ubi fere & comuniter terminat hominis vita. Lxxx. ad summu .

paucis enim datur attingere,& quod amplius accedit, merus est labor de dolor, Psal. 89. seu molestia quae cito recedit,&nos auolamus.xc. ad foueam seu sepulcrum. Id est certam dc singulis momentis expectandam mortem , Vnde talem Latini decrepitum, quod tum in dubio Decres diu. vita sit, Capularem item a capulo,id est, sepul- pMara . cro vocant,& hic pro fouea inclinationem alij cxponunt,quod ad sensium in idem recidit. Vn. de Terentio in Adelphis, Act. . Scen. 2.senem m Silicernium ab incuruitate quidam Xenoph nta interpretatur, quod silicem incuruus cernat seu spectet, vel stratae saxo viae, vel sarcophagi iam iam appropinquantis. At mauult Donatus, quasi iam iamque silentibus umbris cernedum. Centenarius reputatur,quasi mortuus sit,& cx hoc mundo transierit, Sic Hebrςoru sapientes. Graecoru Staseas,Romanorum Varro ex libris Hetruscis, Censorino ubi supra,&Coelio testir tηω ἡρ' bus fatale hominis aetate xii. hebdomadibus

'' 6 V circsistribut,quae ad decies septenos possit fata Laiatu, lia deprecado reb diuinis preti erre,ab ano xxx.

406쪽

nec postulare debere,nec posse a Diis impetra ire. Post annos LXXXI m. a mete sua homines a

bire, neque his fieri prodigia. Quem terminuvitae si quis prςterit, facere ide quod stadio dromis ac quadrigis usuuenit ultra destinatu finem procurretibus. Nam Romanis cia ludos seculares ex nominis origine induxisset, quod pleruque semel fiat hominis aetate,ut multa alia,quq raro sunt, post seculii euenire, loquetiu cosue- D Hi morti do usurpat, nec post cetu annos,uti ludi, referuntur, statutu esse ceculu, nec post cx. Maiores igitur quod natura secutu quatu e siet non habebat, ad certu annoru modulu c. statu ille Piso in C.,ibria, slis est, quem ut numeru costitueret, nonnihil nisi, M. iis causae fuit, quod multos suorum ciuium adlatan aetatem producere videbat,& hominem plus vivere non posse. Varro &Dioscorides astrolos ex cordis humani ratione, eorum qui

antegri sine corporis tabe perterant, declararui,

& ex eo quod multis id annis pepedri,incremeta aetatis & diminutiones obseruariit, anniculi enim pedere drachmas duas,bimi quatuor, de sic in anos singulos pari procursu ad L. accedere binas,a quo ite decedere in unoquoq; ad aequilibriu binas, seu tatu de detrahi, ambitu peracto, an o cetesimo redire ad anni primi pod',

neq; logi' produci, aut superesse spatia visceris

ei dilapsu atq; defectu:qua obseruatione AEgyptiis, praesem Alexadr. quib' mos est cadauera alteruare medicata,ide Cesorinus Jc Plin si .ii. ca. 7. tribuut. At vero Mathematic.doctissimi,

407쪽

inquit in Imp. ClaudioTrebellius,homini vitet

spatiu contribuunt annorum cxx. mensum huc blbis at s. a nemine excedi, que tamen modii Moses Dei

familiaris annis v. solu transgressus,cum quereretur iuueni sibi occuben du, ab incerto resp. sum numine, quepiam eum numerum haud excessuru Traditio,vel fabula magis Iudaica, nisi quod Iosephus Iudaeorum vernaculus it. I. ca. q. T. nouae S.I . veteris editionis, sic sentit huma- . iaae vitae spatium diluuio imminutum. Cum, inquit, Dominus decreuisset uniuersum hominu genus perdere, aliudque nouum &a vitiis puruinstaurare, primum vitam eorum breuiore spatio circunscripsit, nec quantis prius Vixerat an-

meae Auni nis, sed abrogata longae uitate, intra cxΣ. anno longissim rum mensuram coercuit. Iam ergo recidzbaturhminis subtrahebatur de vitae spatiis, fiebatque paulatim breuior,ad Mosis usque qtatem, post queis annorum terminus Deo finitore positus est , quantum temporis & Mosem vixiste contigit. Secutus est hoc Lactatius, lib. 2. cap. Ib. .Deu Orbe siccato execratum iniustitia prioris seculi ne rursus vitae longitudo causa esset excogitandorum malorum, paulatim per singulas progenies imminuisse hominis aetatem, S in tot an- nis metam collocaste, quam non liceret trans gredi. & vero nunc saepissime fieri, ut qui ad centesimum perueniant,& autores idonei tradunt,ad cxx. annos perueniri solere. Sic Aper apud Tacitum in Dialogo de Oratoribus, cxx. anni,vnius sinquit hominis aetas,&c.Veru hi,

408쪽

α qui eos secuti sunt, inter quos Zonaras annalium initio longaeuitatem tunc sublata scribens, & hominum vitam tot annis cotractam dicircunscriptam fuisse,ij inquam, siquide non tantu sentiunt elementis diluuio corruptis, viagorem vitalem dc salubritatem,&alendi vegetandique virtutem maiori ex parte amissas,sed in eum quoque numerum coarctatas, longὸ averitate aberrat. Iosephus vir licet Hebraeus,&qui se Mosem sic sequi, ut huic nihil vel addat, vel subtrahat, praefatur,& passim protestatur. Non enim fuisse Dei conuitu,ut post cataclysmu nemo diutius viveret, mox patuit, quia tota fere series aNoe ducta filiis,Gen. H. ad Abrahamu, Mose anterior,plus multo vixit,&Mose posteriores Ioiada sue Ioadus p 5tifex, notantu in sacris Bibliis, 2. Paral. 2 . sed ipsi quoque

Iosepho, lib.9.cap. 8.cxxx. Mardocheus Ester patruus, CL annos excesserunt.Illud ergb in cuius mentionem obiter incidimus, Gene. s.Noupermanebit duritus mens in homine in aeternum,quia

caro est,eruntque dies illius cxx.annorum, propius scripturae mentem verterunt LXX.siic,Nonpermanebiti iritus meus in hominibus istis in aeternum: Erunt autem dies illarum cxx.anni. Proxime autem

Dei ibi mentem, hoc est verissime atque clarissime,Thargum , siue Chaldaica Onkeli paraphrasis , Nou durabit generatio mala haec coram mem aeternum,eo quod caro1iant, Jatiis dabitur eis cxx. annorum, Apoenintentiam agerent, iue liquo modo eos

paeniteat. Addit Philo in Antiquitatib', In quos

Poenitentia tempus.

409쪽

silicet annos posui terminos sectili. Assignatos ergo annos ad poenitentiam,quibus tu resipiscerent homines, non aetati,quam deinceps viverent,& lepus illic determinari non humanae post diluuium vitae, sed hominum quos diluuio deleturus erat,viuedi spatium: sicut & apud I mam prescriptu poenitentiae spatium intra AO. dies,lon. 2.3. quo ad poenitentiam inui- rarentur,qubq; poenitetes salui fierent, imp nitentes perderetur: Quod quoniam contem pserunt, vindicta contemptores praeuenient Deu tepus a prolatione suae sententiae ad executionem decretu, amputatis xx. annis, abbreviasson ducto post seculum, siue annu centesi-rnu agedae poenitentiae destinatu, cataclysmo. Consentiunt hoc loco veteres &moderni, Origen .hOm. 2. in Cantic.Hieron. non sine repre hesione aliter exponctium,in traditionib', seu

Quaestionib. Hebraicis, S ad ca. 9.Danielis Albin' de August. quaest. 23. super Gene. de Civit. li. Is .ca. 2 . Chrysost. super Genes. homil. 22. Scal, huc licet siciat Eugubinus cu Lachantio sentietem,& Theodorum siue Theodoritum, qui quaest. η'. primos homines a mundo condito etiam post diluuiu ad patriarcharum usque tepora,Vt logiore temporis spatio augeri numero possent, longaevos fuisse,Terra postea repleta, diminutum quidem deinceps annorum numeru, sed nulla eius praelesipti mentione. Hoc

ide in libris Cabalisticis,iis scilicet, qui in praeclara Si nodo,cuius princeps Esdras fui coscri

410쪽

pti sunt, asseri testis est ide Steuchus, sic etiam

exponit Aben Estra, multis redargues priorem sententiam. Sic utraque glossa interlinearis de ordinaria,Lyra, Caietanus, Pellicanus, Ham erus, Borrharus, Munsterus citans Rabi Salom. dc I imi. At Innocentius m .utriusque partis Velut conciliator,lib. I.de cotemptu mundi, cap. Io. euin locum intelligi posse autor est tam determino vitae, quam de poenitendi spatio. Sic paulatim vitam hominis magis ac magis recisam declinauisse, de extunc homines raristi in Elogi plus vixisse,adeb ut B.Iob. Moysi, secundu Iob Mosi multos,conleporane', cuius etiam libri Moy- 'tempor siem quidam autorem ferunt, multis locis die-' rum suorum, vel potius hominis generatim, breuitatem de paucitatem breui faciendam deploret, cum post tot tamen flagella superuixerit annis CxL.Iob.7. IO. 13. 2. Et Iacob Mosi mairipis proauus, dies peregrinationis seu vitae suae, an-imi a --norum cxxx.paruos seu paucos &malos vocet Genes. T. qui prope C L. ut pater eius Isaac,

C L x x x. auus Abraham CLXXV. Vixerunt,

Genes. 2s. 3s. Sed multo magis perplexam quaestionem olim iam infideles nobis ingesserunt ex annorum numerositate, qua vixi sese primos homines scriptum est in autoriabus nostris , hominis enim Vitam peccato temporalem quidem ex perenni factam, sed tamen longam , quae in mille prope annos propagaretur. Quod diuinis literis prodiatum , dc per omnem scientiam publicatum,

Z iiij

SEARCH

MENU NAVIGATION