장음표시 사용
431쪽
& interdictis, 1.Tim .i. dc quibus haerere ad literam, ac vel scriptoris errorem vel annorum
calumniari nihil prosit, sed hominis non tam studiosi, quam otiosi sit. Et hoc ergo quoque obiter perstricto,propositum persequamur. Ex Ethnicis, Quae Lycurgus & Numa de nubbli aetate tradiderunt, Reliquae virginum institutioni sic, autore in horum comparatione Plutarcho,congruunt, Vt ille maturas & virorum iam appetentes desponset, quo congressus ex- ... petente iam tum natura,gratiae sit beneuolen- tiaeque principium magis quam odij ac metus erga maritos, si ante tempus ineantur: tu etiam corporibus robur insit, ad coceptus partusque dolores perferedos, perinde atque oo aliud ni- . hil nubentibus,quam ad sobolem procreanda. At Romani, duodecennes,aut etiam iuniores nuptui tradunt: Sic enim maxime &corpus, Scindolem puram illibatamq; viro praestari pos.se. AEtatum ergo illa ad procreationem prolis magis sequitur naturam, haec ad vitae contuberinium moribus formandis accomodatior. Pr pius Numam,Graecus licet, quam Lycurgum Plato ad finem 6.de Legib. nuptiarum tempus ΣVi. in xx. annum,idque ad hoc longissimum puellae instituit. Masculo a xxx. ad xxxv. Ridi- ,- Nullam vero,& inconstans, nec satis Platone dignum, quod lib. a. conuenietiam aetatis ad nudi , ptias α contra,Voluit iudicem nudos omnino mares, nudas quoque ad pubem usque Demi- nas conspicietem,iudicare. Quasi vero inareti
432쪽
praesertim tricenarij, impuberes plus esse pos.
snt, quam imberbes,vere modo mares. Eadem
ptimos mulieribus optimis ut plurimum congredi,& liberos ex robustissimis procreari. Adulti autem roboris moderatum tempus, mulieri quidem annum esse xx. a quo incipiens usque ad x I. pariat.Viro autem Σxx.ut postquam acuti stimum sui cursus vigorem transierit, inde usque ad annum LV.procreat,In iis statibus cum corporis animique consistat vigor,sive senior, siue iunior generationem in comuni attigerit, profanum scelus hoc & iniquum, quasi foetus is in ciuitate seratur,qui si latuerit, orietur quidem, sed non sub sacrificiis &votis, quae singulis in nuptiis peragent sacerdotes omnestam viri quam mulieres,&uniuersa ciuitas,precantes ut ex bonis meliores,ex utilibus nascantur utiliores,imo vero quod sub tenebris ex acri quadam incontinentia sit genitum. Quod autem sequitur aliter in Latino Platone, aliter . in Hecato notatis Socraticis redditum est, Ea- idem,inquit,habenda eius ratio, qui in generadi adhuc aetate mulierem infra extrave generadi tempus constitutum attigerit, nimirum huc gignere puerum spurium,incestum, lib.I. Numero T. 8.s . lib. .Num. Ss.li. 4.Num.1. Neque
vero hic a praeceptore dissentit Aristoteles, cuius hac de re in Politic. lib.7.cap.I s. haec est do Gla, uti ctrina, Cum sit finis gignedi annus Vt plurima finis tuis . viris quidem LxΣ .sceminis ante a .sic coniuga-
433쪽
di ab initio sunt, ut aetatibus ad hunc fine concurrant .Est autem adolescentiorum conlucti ad procreationem incommoda,in cuctis enim
animantibus imperfecti sunt partus iuueniles & foeminarum crebrius quam mares, exiguavcorporis statura gignuntur quod & in hominibus fiat necesse est. Quod hinc coniici potest qubd quibus in ciuitatibus ex consuetudia ne iuniores cum puellis coniunguntur,in ei fluminora sunt & pusilla natorum corpora, plus ctiam in partu laborant iuuecolla, & pleraquc
moriuntur. Itaque oraculum Troezcniis datu,
multas periisse propter fructuum immaturitatem non collectionem,quod puellae ante tempus nuptui darentur, Quas serius dari & ad cotinetiam expedit,quia quae iuniores veneri aiasuescunt, fiunt incontinentiores, & masculo- Irum corpora crescere impediuntur, si incremeia τε eri U' tempore dc hoc enim determinas umsης- -ρμ' Vt non multo amplius excedat, do quo
reae dant operam. Puellas ergo circiter annum x VII I. nuptui tradere conuenit, masculos citciter xxxv II. Hoc enim tempore vigentibus corporibus coniuncti,, procedente simul apte gignere desinent, de filiorum erit contianuatio,iis quidem in aetatis vigore natis; si sta ii in fiat procreatio illis vero inclinante iam ac deuer ete aetate,quod in Aristotele norat Val-ti,tib.i. Dialectic. cap. Io. nec tamen aliter sibi
non placere quam obiter inmittivi sobusti sti
434쪽
licet nascantur filij, neu sint parentibus penε
fratres. Et vero patres vix ita unquam aut fierent , aut filiorum viderent filios, nisi prophoctogenarij. Non sic Heroinae nostrae , non sc , quarum quaedam se inter pocula iactabat auiam fuisse annos natam X XI III.
Quandiu autem , quantumve temporis liberis operam dare conueniat, non omisit idem, diu vera Seniorum enim foetus , ut iuniorum, minus danda. absoluti robustique & animo de corpore , in hominibus autem maxima ex parte ingenium valet circiter annum L. Qui hanc ergo aetatem annis quatuor aut quinque excesserint, relinquere debent progenerandi studium, de cael ro , vel sanitatis, vel alia huiusmodi causa coimgredi . Congressias autem omnis alterius in lieris quam coniugis, indecorus, inhonestus,& penitus interdictus, cum sit appelleturque maritus : ut si quis tempore procreandis liberis praestripto , secus fecisse deprehendatur, dignam pro delicto reportet ignominiam. O semicastum Aristotelem, praesertim si nul- A biclista ei cum Hermiae seruula consuetudo fui sicli taxatis. quod post Laertium & Plutarchum obseruauit Crinitus, lib.Io. cap. 3. de Honesta disciplina. Inhonestam sanὸ rem,& tanto philosopho im dignam : sed mulieres utique infatuant etiam sapientes, Eccli. I9. Castius aliquanto praeceptor communionem uxorum semper excipio Procreationis ait obseruatio decentu non excedat, quando asiit generiai foecuditas. Qui ei
435쪽
vacant, si postquam secundum leges filios pro
crearunt, alienae vir uxori, vel viro mulier,eis
scilicet adhuc generantibus,poenis eisdem subiaceant, quibus & dum ipsi gignebant. Post liberorum procreationem calle viventes, sum inopere in his omnibus honorentur: qui contra,vituperentur, ubi supra. s. de Legib. Hecatonomia 3. Numero Inhumane aute,
quod dum suarum ciuitatum focorum numerum sic determinat,Vt nec plures esse velit, nec pauciores, nolit consequenter primum parentibus liberos ultra censum nasci,deinde contra leges suas aut genitos in lucem edi, aut natos nutriri, sed exponi,& foeminani vel nimis dis silentem,prohiberi:vel deficientem,ut augeatur, curari, ex pluribus aut e liberis, unu quem malit pater haeredem successoremque reliqui, reliquos alibi, foeminas quidem collocandas, mares autem ciuibus illiberibus adoptione comittendos: alios, quibus nimio procreandi studio sic aucta sit ciuitas , ut numerum excedat,& ita inopia prematur, in coloniam mittedos, Hecatonomia 2. Nota 2 q. 2D2G. 27. Ex lib. s. de Legibus. Σ.& s. de Repub. Inhumanius adhuc quod lib. 3. ab AEsculapio factum,ut corpora penitus morbosa S intus corrupta curare non aggrederetur, ne sic aegre viverent homi- .nes,& valetudinarios, sibique & ciuitati nihil conferentes generarent.Inhumanissimu quod Aristoteles ubi supra, nihil natura mutilia educari lege cauet, ubi vero mores aut ciuitatum
436쪽
ΑD TITVM. CAP. II. 33 sinstituta natos vetant exponere, constitu edum certum procreandorum liberorum numerum,
praeter quem si quid euenerit, conceptum, ne animetur,dilutionibus impediendum,nam ubi foetus sensu atque vita praedit' fuerit, sanctum est,& nefas attingere. Durum inquam, hoc &minus sanum, ex Lycurgo fortu sumptum, In cuius vita Plutarchus autor est, foetus difformes, mancos aut distortos secus Taygetum exponi solitos,quasi qui membris aut organis ad naturae functiones necessariis orbati, minus'; robusti censerentur, neque sibi neque Reip blicet victuri essent utiles.Ita mundi sapientum sapientissimi,hoc est, fatuorum maxime fatui.
Adeo verum est,uanos natura omnes esse homines , in quibus non subest Dei scientia, siue notitia,Sap.r3. Sic inquam,philosophi,maiore habentes coniugalis ossicij quam remedij rationem , ut huius contra magis quam illius rospectu, secundum iura publica annus x H. in foenaina,xIHI. in puero pubertatis definit statem. Quo argumento Horus apud Macrobium, lib.& cap.7. foeminam quam marem amplius calere,quod cum calor generationis causa sit,celerius ea fiat ad generandii idonea. Et in Somnium, lib. I. cap. c. post annos bis septem aetas necessitate pubescit, tum enim moueri incipit vis generationis in masculis,&purgatio foemia, narum. Sic exponit Beroaldus in Tiberium Tranquilli, cap. 6 I.Immaturas pitellas, nodum puberes, nec viro tempestiuas, quas Viripoten-
437쪽
Signis. Iustinianus Institu. de Nuptiis. Quin& Augustus Dioni. lib. sq. & Zonarae tom. 2.cum quidam eius tempore infantibus sibi do sponsis fraudem legi de maritandis ordinibus facerent, & pacti nuptias, praemiis coniugum
fruerentur, res siue coniugum opus non repraesentaretur aut praestaretur, id ut corrigeret,edia
xit, ne qua pactio nuptialis rata esset, ubi ultra biennium nuptiae differrentur, & omnino ea X.annos nata quam despondere aliquis& ex ea commodum percipere vellet: puellis
enim xH. annus, perfectus maturitatis ad nuptias terminus habetur. Quod ut breuius,ita obscurius tradidit cap. 3 .Suetonius, eum cum sentiret sponsaru immaturitate vim legis eludi,tepus sponsas habendi coarctauisse,etiamsi esse qui aliter locum hunc interpretentur, no
tet ibi Beroaldus & Sabellicus, quasi vel id ad
voluptatem, non ad sobolis usum fieri appar ret, vel sponsi iuuencularu,ut hodie vetularum quidam,bona magis quam coniugia ita capi rent: Que sensum sequi videtur Xilander Dionis interpres. Platonicam vero nupturientium nudatione tum adhuc & aliquam multo post durasse,coniicere est ex Fabio, apud quem legimus,lib. q.cap. 2.ut apud Centumuiros quaeritur,pubertas annis,an habitu corporis qstimetur, quasi ea res Quintiliani adhuc aetate dubia esset, tanto post per Iustinianum decisa, ut sublata in examinanda marium pubertate,inli
438쪽
nesta,indecora,&Christiana castitate indigna, corporis habitudinis indagatione &inspecti ne, mastuli quidem post annum xIul. puberes, foeminae post XII .completum,etiam viripottates esse credantur. e. Quando tutores,&c. I. 3.& Institui. Quibus modis tutela finiatur in principio. Quos aetatum nubilium limites s cuta est posteritas.Isidorus lib. H.cap. χ.ubi de hominis aetatibus, eorum quae ante congessimus,nonnulla repetuntur,& huius fragmenta citatur in ca.Puberes. Extra.de desponsatione impuberum. Quo titulo Sponsalia sic circiter septennium contrahi permittuntur, ut non tamen ante duodecentum matrimonia rata sint, aut consummata fiant, quanquam qui est m trimonialium causarum fauor, & humanae infirmitatis intuitus,talium iudicibus consideradum relinquitur, ubi vel carnis interuenerit c5 mixtio, cum interdum ea pubertatis tempus anticipet, id nisu tantum prae fragilitate nia mirum tentantibus, quod complere non pos sunt, an etiam effectus fuerit secutus, vel aet tem sicubi aut malitia,aut prudentia suppleuisse videatur,tia ca. A nobis,&sequentib. Item cap. Iuvenis.
439쪽
Seruos domini uisjubritos Ube , in omnibus placentes ,non contradicentes non fraudarares, sed in omnibus bonam fidem ostendentes, i doctrinam Saluatom nosti Dei omnent in omnibus. Ostquam utriusq; sexus & omnis artatis homines liberos instituit, ad seruorum transit institutione . quae est popularis disciplinς pars tertia, cuius rationem mox subiungit, Dei quς omnibus in Christo apparuit, gratia,ut qui cum dicat, Venite ad me omnes, Mati. H. qui laboratis,& clamet, Ioan .7. Si quis sitit, veniat ad me, nullam conditionem, sexum, artatem arbitratur a salu- re alienam, aut a beatitudinis accessu repellit. Similiter Apostolus ut superius senes, anus, adolescentulas, iuuenes quid Titus doceret, crudiuit. Ita nunc seruis,ut Ecclesiae patii, Christique corporis membris, apta praecepta constituit. Seruilem ergo conditionem ad omnimo
dam heris suis in Christo subiectionem scimducit, hortare, supple,ut supra,S s domini uis Dbdi sese, ut ipsi quoque decenter ad Christi gratiam eis pareant, atque serviant,& sue bonis, siue malis, siue fidelibus, sue infidelibus, Gue modestis, siue morosis, dyscolis, I. Petr. 2.atque dissicilibus nihilo debitam minus reuerentiam & obsequium exhibeant, non vero spiritualis,quam in Christo cosecuti sunt, libertatis Occasione cotra carnales dominos suos eriga-
440쪽
tur aut superbiat, sed humiliter eis subiiciatur. Et h1c diligenter attendedum, quomodo praecepta personis congrua decernat. Filiis alibi obediet iam,filios quippe nihil tam decet quὶm
parentibus obedire. Mulieribus & seruis subie. ctionem, eodem verbo usus, quo da enim modo maritus uxoris est dominus. Dominabitur seriinciis uis tui,inquit Gene. . De iure autem herili,& se uili tum subiectione tu obedientia,toties, Se ui obedite, subditi estote,seruite, honorem impendite dominis carnalibus,etiam prauis,cum timore,tremore,in simplicitate cordis,&bona voluntate,sive beneuolentia, sicutDomino,n5 hominibus neque ad oculum seruicies, EPh. s. Col. . I. Tim. cr. I. Petr. 2. Qu9d aute hic sequi- tu in omnib-,idem valet quod in locis superiorib' per Omnia, de dominos Mnni honore dignos
arbitrentur,& in omni timore subditi sint. Nec mirum,cum iidem velint & liberos quoque parentibus,&coniugibus uxores in omnibus sinitialiter &per Omnia subesse atque parere. Eandem igitur in illis, quam in his expositionem admittit, in licitis tantum & honestis, quae ad corpo . . rate Dominorum ministerium pertinent,quς-que iuste domini imperant, & non sunt Deo taetra ia dominoru Domino contraria,nec sanctis eius debet es scripturis aduersa. Et eandem consequenter patitur exceptionem, ut siquide heri talia, hoc est i impia iubeant aut praecipiat, sic magis obediat spirit' domino quam corporis,& ad haec enim non se extendit ius herilis,lmo totius human ,