장음표시 사용
471쪽
siani hominis gratia noeaditsub me
Salutaris Dei, incertum adiectivum an substantivum, quia minimum Graecis discrimen est inter σω ος & α ρiou salutifera , & ad salutem proposita, non ut olim uni tantum Iudaeorum genti, sed quantum ad se omnibus hominibus,nestum se cum, aetatem, conditionem excipiens. Et si quide cum Latinis Saluatorem legamus,
possit & de patre, & de filio accipi, vel quod Dei patris vivens de subsistens gratia, Christus ex inuis bili in formaDei, visibilis in forma serui factus est: Vel quod Christi Dei Saluatoris haec sit gratia, & non nostro merito saluati sinspe, siue iustificati) sumus, iuxta id quod alibi
dicitur, Psal. s s. pro nihilo salvabis eos. Vtique cum verbum patris in ulcro virginis caro factu vissibile se nobis praebuit, cum apparuit in quam,Dei gratia, siue Deus per gratia, seu per solam misericordia apparuit. Sic Hieronymus, Anselmus, Bruno, Sic tota ScholaTheologica, primam hominis Cnristiani gratia, ut & Chri-ili incarnationem, non cadere sub merito. Et hic pro omnibus Orthodoxorum testimoniis sum ciat unicum ex infinitis D. Augustini, lib. I. de Praedestinatione sanctorum, cap. IS. Est,i quit,praeclarissimum gratiar lunae Saluator de Mediator Dei de hominum homo Christus Iesus, qui ut hoc esset, quibus tadem suis vel operci vel fidei praecedentibus meritis natura,quae iri eo est, humana comparauit Z Respondeatur quaeso, Is homo ut verbo patri coaeterno in v- uitate personae assumptus, Filius Dei unigenie
472쪽
esset,unde hoc merueritῖ quod eius bonii qualecunque pretecessitiQuid egit ante,credidit,petiuit,ut ad hanc ineffabilem excellentiam per ueniret λ Nolans faciente ac suscipiente verbo, ipse homo ex quo esse coepit Filius Dei, unicus esse coepitΘNempe omnia haec singulariter ad miranda , si qua eius propria veristinae dici possut,singulariter in eo accepit humana, hoc est,nostra natura,nullis suis praecedetibus meritis. Respondeat itaque homo Deo, si audeat, α dicat,cur no & ego ZEt si audierit,O homo, tu quises,qui respondeas Deo λ Rom.9. nec flacohibeat,sed augeat impudentiam,&dicat,Cusim quod audio,id est, homo, quod est & ille
de quo ago,cur non sim quod & ille3 At enim gratia ille talis ac tantus est,cur diuersa est gra, ria, ubi communis est naturaὶ Certe non est apud Deum acceptio personarum uis, non dico, Christian', sed insimus haec dicat 3 Appareat itaque nobis in nostro capite fons gratiae,unde secundiam uniuscuiusque mensuram se per cuncta eius membra diffundit. Ea Gratia fit ab ini
gratia Homo ille ab initio siuo factus est Chri MAAA fastus, &c. Reliquum huius de omnimoda primet ita Dei- gratiar, ut ita loquar, gratuitate in caput seques differo,&ad literam redeo. Ergo post catalogudoctrinς, quo descripserat quid utriusque sexus senes & iuuenes,& ad extremum, seruos debe ret erudire, recte nuc intulit,quas diceret, Ideo moneo te laborarem omnibus,sue liberi sint,
473쪽
siue serui, quia Deus pro omnibus, nedum pro nobis, qui iam per fide iustificati sumus,saluandis apparuit.Non est enim differentia liberido serui, Gr ci & barbari, circuncisi & pr putiati, viri de mulieris, Gal. 3. s. Col. 3. sed cuncti in Christo unum sum',uniuersi ad Dei Regnum
vocamur, omnes post offusam patri nostro reconciliandi,non per merita nostra praecedetia, sed per diuinam gratia,quae quia omnibus hominibus,& utique seruis apparuit,ideo &serui bene vivendo debent Dei ornare doctrina, ut quae per Dei gratiam omnibus in Christo propositam impleatur. Ideoque omnes omnis aetatis, sexus,& conditionis homines ad bene vivo dum commouendi, quia filius Dei gratis datus& gratis genus humanum saluare cupiens, apparuit per Euangelij illuminationem per fidei praedicationem innotuit mortalibus uniuersis, senibus,tuuenibus, maribus, foeminis,liberis&. seruis, nullum a sua cognitione excipiens, nutilum qui cordis oculos aperire velit, excludens aut praeteriens. Videbit omnis caro,videbunt omnes fines salutare Dei nostri, Esa. O .sa. qui vult omnes saluos fieri, & ad agnitione sui v nire. Et ex hac Dei gratia secuta generis humani instructio, erudiens nos, non διδασκουσα, quod est docens , sed καιδ , vox a pueris ducta, . quam nos eruditionem institutionemque dici ' mus, ait Gellius,li. 13.cap. is. Paulo alioqui pro correptione atq; disciplina frequens, hic quod statia Dei nos ut rudes clementer doceat, m
474쪽
ternὸ corripiat,& ex rudib' instruat atque pio uehat, prouectos denique perficiat. Apparere quip pe no ad salute sufficeret, nisi super ea noside erudiret.Erat inud' ante Christit in magna Dei ignoratia, sine christo, sine Deo,Eph. a. scd popul' qui ambulabat in tenebris, vidit lucem magna, Esa. s. Mati. q. Tepus,ait propheta, requiredi Dfim, donec veniat, qui doce Dit os iuuitia, Ose. io. L tamini in domino Deo vestro qui dedit vobis doctore iustitiae, Ioel. 2. Et Esse os o. Dominus dedit mihi eruditione,ut scia tempore suo loqui verbu lasso,qui linguas infantiu facit disertas,Sap. io.&c.Erudiuit auto nos vita de doctrina,verbo & ex eplo de duobus homi- ' 'ni saluado necessariis,bono scilicet opere,& recta in tetione.Sequctu aute locu annota merito cotra eos, qui abutetes gratia negligut bona opera, cu in hoc ipsa gratia liberet a peccatis, Ut deinceps piis operibus vacemus. Sic & hic
Graeci repetur, Cu a seruis ta magnu virtutis Opus,&inges reuera studiu exegisset,ut nulla dominis vel in minimis rebus occasione dehone- stadae Christi doctrinae prςbeat, sed ea in omnibus cohonestet, causam intulit iusta,ob qua tales es te debeat,& como strat no immerito postulare se honesta ab omnib' in omnib'vitet c5 uersatione. Cu enim Deu & Christu cius, hoc est, latu atque tale assecuti simus & habeamus Saluatore in & doctore, quomodo non omnes tales esse,&digne eo vivere debeamusZan non aequum,ut quae salutem eius doctrinam decet,
475쪽
424 IN EPIs TOLA M faciamus, & quae dedecent,vitemusὶNostis sa-nὶ, ut inter caetera id animam no mediocritet hortetur,premat,Vrgeat, quod innumeris peccatis obnoxia, non solum poenas non dederit,
sed & cum venia bonis simuletnnumeris potita fuerit.Nam si quis seruum nact' infidelem,& in multis offendentem, non solum non flagris ceciderit, sed & offensis indultis, a futuris
cauere,neis recidat, monuerit, magnis praete
ea beneficiis fouerit, quae tam ingrata mens Aperfida,quam huiusmodi gratia non ad meli
ra sectanda prouocare sufficeretZDomini aute gratia non hactenus stetit,aut eo tantum progrediens terminata est,Vt per nos olim comis. sa,nostra faceret, nolite eam existimare sic ad praecedentium delictorum remissionem, ut ait Rom. 3.extendi, ut & in ea consistat, nec ultra pergat, ea Vero non a prioribus latum delictis
nos liberauit, sed & in futurum pr muniuit,& securiores tutioresque reddidit. Erudit eianim nos haec singularis Dei in Christo gratia,
ut in posterum male vivere desinamus, & bene vivere incipiamus atque pergamus. Alioqui si semper in malis operibus persistentes nunquam puniret, ea res esset incitamentum n storis ἰuear quitiae, non inuitamentum gratiar. At hic sconationis do- pus est, de hoc diuinae oeconomiae institutum, mi hacu causa unigenitum Dei filium hominem factum, omnes salute esse ignatum, eo ten dentem , ut praeter impietatem, Vitam quoque nequam relinquamus: viam etiam &
476쪽
doctrinam reliquisse; ut piE ac moderatd vivamus,hoc habet in summa. De priori ergo ex duobus homini ad salutem propositis, hoc est, de malis quidem primum operibus vitandis,
mox & bonis exercendis,erudiuit nos,ut abn gantes impietatem,uci,ut Ambrosus participium praeteriti temporis αροψάμμοι vertit, quod idem
est, abnegata impietate, de verbi emphasim
Grςci notant,ut non qualemcunque -bstinentiam aut auersionem significet , sed ex animo totoque mentis affectu , peccati odium de
cxecrationem. Omnia autem peccata consistut P.rearata
vel in iis quae directe contra Deum sunt,& im-- pietatis dicuntur,pietati nimirum, hoc est, diuino cultui opposita, qualia sunt paganorum idololatria.Judaeorum infidelitas,hqreticorum . perfidia,dogmatum prauitas & peruersias,vel in abusu temporaliu, & haec sunt secutim des
deria, siue mundanae cupiditates aut concupi- seculare scentiae, GD κ β , non ab eo quod sequitur, in
hoc seculo,ύωνι: alioqui seculare Latinis aliud dici,iam aliquoties ante obseruatum, quod seculo quoque instauratur, ludi carmen, &c. sed Ecclesiasticorum scriptorum usus obtinuit, ut seculares curas,artes,disciplinas,dignitates, de secularia iudicia, negotia, &c. aliter vocemus. Hic autem honores, diuitias, delicias, luxum, auaritiam, libidinem,ambitione, carnales voluptates ut uno verbo dicam, quaecunque a mundo eiusque principe suggeruntur,& suam in mundo utilitatem habent,cum eodem inci-
477쪽
piunt & deficiunt,dilabuntur atque dissoluun
tur,cumque seculi huius nube pertranseat, nec nobiscum in caelum transeunt, & quae ex temporalium ab usu homo vel in se, vel in proximum committit , quae plerunque catholicos decipiunt. Quid sit autem haec abnegare, exponit Anselmus, Qui impius antea fuit , qui superbus, luxuriosus, auarus, qui aliena ra
puit, si conuersus ad Christum factus est pius,
humilis,vitam ad continentiam mutauerit,ambire deserit,& propria largiri didicerit,qui iustitiam sitiit & esuriit, Mati. s. & gaudia patriae caelestis appetit, is impietatem, & illecebrosii praesentis seculi desideria, quae sectabatur, abnegauit,Ex Gregorij homil. 32. super Euangelia. Est & laudanda negatio,de qua Dominus, Si quis vult venire post siue ad) me, abneget
semetipsum, Mati. I 6. Luc. 9. Quomodo autem se quis abneget,contemplandum ita disserit ad finem cap. i. huius Hieronymus, Pudicus fornicatorem,quod prius fuerat, negat, sapiens imprudentem,iustus iniustum, fortis infirmit,& ut in commune de omnibus loquar, toties nesamus nos , quoties priora vitia calcantes, desinimus esse quod fuimus , incipimus esse quod anth non fuimus. Rectξ de Poenitentia Ambrosius, lib. 2. cap. io. Viuendum ita, ut Via tali huic moriamur usui, seipsum sibi homo abneget,& totus mutetur, sicut quendam adolescentem fabulae ferunt post amores meretricios peregre profectum,abolito amore regres-
478쪽
AD TITVM. C. A P. II. 427sum,veteri occurrisse dilectae, quae se non interpellata mirata,& non recognitam rata rursus occurrens dixerit, EGO s v M , responde- 'rit ille , s ED EGO NON .s V M . Seme
ipsum enim relinquit & abnegat,inquit ubi supra ,& Moralium libo . cap. 6. Gregorius, qui calcato superbiae typho, ante Dei oculos esse se a se alienum demonstrat, Nec enim susscit nostra relinquere, nis relinquam'& nos, Quid est quod dicimus, relinquamus & nosὶSi enim nosmetipsos relinquimus , quo ibimus extra
nos Z vel, quis est qui vadit, si se deseruit 3 Sed aliud sumus per peccatum lapsi, aliud per na- . tutam conditi, aliud quod fecimus, aliud quod
facti sumus. Relinquamus nosmetipsos, quales peccado fecimus, maneamus nosmetipsi, quales per gratiam facti sumus. Poenitens ergo at- Imri vesque conuersus , ipse quidem est per natu- quomodo πόxam, non ipse per malitiam. Hinc scriptum, I ' Verte impios, & non erunt Prouerbio. ra. conuersi namque impij non erunt , non quia non erunt omnino in essentia, sed scilicet non erunt in impietatis culpa . Tunc ergo nos linquimus & abnegamus, cum vitamus quod per vetustate fuimus,& ad hoc nitimur, quod
pernovitatem vocamur. Pensemus quomodo noster hic se abnegauerat, Viuo ait) ia non ego,Gal. 2. Extinct' quippὸ squus ille persecutor, vivere coeperat pi' pr dicator,Si enim ipse esset,pius profecto non esset,sed qui se vivere denegat, dicat unde est, quod sancta veritatis
479쪽
1s IN EPIsTOLAM , verba clamat. Vivit vero ait) in me Chimstus, ac si aperte dicat, Equidem a meme
ipso extinctus sim , quia carnaliter non via Uo, non tamen essentialiter mortuus, quia spiritaliter in Christo vivo. Ergo nisi quis a i metipso deficiat, ad eum qui super ipsium est, no appropinquat, nec Valet apprehedere quoavltra ipsum est, si nescierit mactare quod est.
Sic olerum plantae transponuntur, ut pro ciant , eradicantur, ut crescant. Semina in terrae admixtione deficiunt , ut in reparatione
sui generis uberius assurgant,& unde videntur perdidisse quod erat, inde incipiunt hoc apparere quod non erant.Hactenus de sui &vitiora abnegatione Gregorius. Sed qui tam se a vitiis abnegat,exquirendae ei virtutes sunt,in quibus cres at, Declina,inquit alter, siue diuerte a malo&fac bonu, Psal. 33. i. Pet. 2. Audiuimus quς mala fugiamus,audiam' quet bona faciamus,quoque animo,pariter atq; corpore nos geramus, erga nos primum Sobrie, σωφρονως, Ambroso temperanter, Hieronymo pudicE, nec carne scilicet nec mente peccato consentientes, a vitiis nos abstineamus,& modii seruemus, modeste, continenter,abstinenter. Quaquam Graeci non hic abstinentiam tantum ciborum, aut continentiam corporum exp6nut,sed reliquarum quoque affectionum & perturbationum moderationem, nedum voluptatum in gustu aut tactu, ut qui auarus sit aut pecuniae amantior, minime idem sit sobrius, imo hoc minus
480쪽
sobrius , quo magis auaritia quam crapula vel
ebrietas,contra naturam est,& minus ab ea o
tum ducit,nec latam qua impellere possit, vim habet. Ideoque auarus guloso aut libidinoso immodestior & impotentior, quanto ciboruli omini & alterius sexus amorpecuniaru amore naturalior,& penitius ei inutus, ac proinde vehemenιior & violentior est: Et auriga enimis impotens diceretur,non qui equum feroce& infrenem, sed qui mansuetiorem regere nequiret aut subiicere. Quam vitiorum collationem pluribus hic prosequitur Chrysostomus. Sic& Aquinas sobrietatem accipit, cum quis
cxternis rebus & passionibus propriis cum rationis quadam velut mensura utitur. Sequitur erga proximum,Iulle, Ut opera iustitiae per Ob- ,st .H 'servantiam Dei madatorum in alios faciamus, piaddicatur facultates nostras sicpossideamus,ut & dispe- semus ac distribuamus , nec modo non lata na us, fraudemus, aut iniuria assiciamus, sed de potius de omnibus bene mereamur, & nostra fratribus comunicemus. Postremo erga Deu, pie, duo superiora contra seculi desideria, hoc' - . contra impietatem,ut in fide & pietate perse Ueremus,ac etiam pium cor & compassionem amictionis proximorum habeamus, nevὸ in alterum iustitia temerata sit aut intemperata,vi temperetur, pietatem ei, hoc est, verum Dei probatum cultum,non impium aut superstitiosum adiungamus. quod in Hieronymi, Sedu-