장음표시 사용
511쪽
lis esset. Estne modicus de magnus DeusὶItandethnica in Ecclesia dogmata inducitisὶ & parii' enim de magnus eis Deus est, si vero & apud nos,hactenus ignoraui,Nam in scripturis magnum ubique Deum, paruum nusquam inu nies. Si enim paruus, quomodo S Deusὶ Si no pata, est homo natura paruus dc magnus, dc si quid nu aril.-
eius unius naturae non fuerit, homo non est, gu V. quonam modo erit Deus paruus de magnus Qui non naturae eius est, Deus non est. Ubique enim scripturarum dicitur,Magnus Dominus,& laudabilia valde, Psil. 7. Ecce de de filio, nacum ubique Dominum vocat, Magnus inquites tu,&facies mirabilia. 8s.& iterum. Magnus tDominus noster,& magna virtus eius. 6.Sed
filius sinquit paruus est. Sed tu hoc dicis, nam scriptura contrarium , Sicut de Patre ita de do filio loquisu Audi namque quid Paulus dicat. Expectantes inquitὶb. c& apparitionem gloriet magni Dei. At nunctuid de Patre si loqueretur,
apparitionem dixiaetZVt vero &vos magis ar- .gueret, ad apparitionem adrecit, magni Dei Num igitur de patre dictum estὶ Nequaquam. Mai. vi Subiunctio enim illa non admittit, quae dicit, a Et apparitionem magni Dei,& Saluatoris no- stri IesuChristi.Ecce de filius magnus est. Quo Zergo modo magnum dc paruum dicis Zqui magni consilij Angelus est,Esa. '. magnus non est qui fortis Deus de potens est, Psal. 23. non mamgnus, sed paruus estὶ quid ergo impudentes de improbi dicemus Deum esse paruum Haec ibi.
512쪽
Et homil. 2. editionis a. in Matthaeu. cap. 22. Primum mandatum magnum est,Deum patre
diligete,secundum est simile,Dei filium dilige-Fἰο- re ac cognoscere. Dei ergo Filius magnus est, VR P ' sicut Pater, quicquid enim Pater potest, filius 'si r' potest. Pater enim diligit filium,& omnia de ipin manu eius,Ioan. 3. Sed quia omnia filius date Patre potest,ideo pater magies, Deus,& primus: Filius autem, magnus quidem Deus, non tamen primus, sicut Apostolus , Expectantes ait aduentum magni Dei,&Saluatoris nostri Iesu Christi. Vt hic quoque ex hoc Pauli loco urget Chiistum Deum esse, dc Deum magnu,
quaquim eu sic unum trinumque Deum credamus,ut primum dicere non soleamus: quod Patrem sic Deum primum ait, ut de Christumi primum esse Deu neget, inter eius libri offendicula, quae arguunt incertuna vi dc interim citatur,autorem, non Chrysostomum,etiam ii Behuius nomine eadem legitur homilia penultima ex 27 .variis in Matthgum locis .Hunc ergo Pauli locum tam Graeci Latinique veteres sicta, acceperint, non erat cur unus Erasinus unu se-UM quens Ambrosiu,secus acciperet, & Iam per ni torrenti,tanto inquam, patrum catholicoru consensui,tam alieno loco atque tempore sese
opponeret,quasi non utrunque, Dei ἰM Salu totis,ad Christu pertinet: Sic autem habet Ambrosius hac esse dicit beata spe credentiti, quia expectat aduentii gloriae magni Dei, quod re
uelari habet indice Christo, in quo Dei patris
513쪽
videbitur potestas & gloria,ut fidei sic primia
consequatur . Hic certe diuisum accipere, dei prius ad Patre,posterius ad Christu referre vi detur.Et ne non huius contradictionis suffra- .s tore Erasinus haberet, Caietanus, quanquaaliter negat Dei hic nomen ad aliquam perionam restringedum puta ad Patrem, filium,uel: . Spiritum sanctum sed ut in reliquis scripturae locis,vel absolutἡ positum , vel cum terminis i seu attributis essentialibus cuiusmodi sunt ma- .gnus,poten=,serti bonus,misericors,sapiens, 'dcc. intelligitur individuum deitatis, hoc est, ' ADeus, sic & in praesenti loco significatur tvvs communis Patri,Filio,& Spiritui sancto. Et simu l,inquit,erit apparitio magnitudinis Dei, de istoriae hominis Iesu Christi,quatenus saluator nostetr est, Et ad illam enim usque horam nimium multis vertςtur in dubiu, tum Dei in rignitudo,quod sit in omnibus di supra Se per omnia magnus,tum Christi, siue per Christi
salus an is ut saluator noster, tunc ρute virumque D mnibus apparebit ac manifestum erit: j.
At non sic veteris, inter quos Idacius Cla rus contra Varimandum Arrianum , qui quo paragrapho agit de comuni magnitudine Trinnitatis, Magnus ait pater,magnus Filius, magnus Spiritussanctus, de Patre quidem & Spiri, tu sanino aliunde probat,De Filio hoc ad Tituloco utitur.Eodem utitur ita Cyrillus de Recta fide ad Reginas,Ipsus ex caelis apparitionem
gloriosam expectamus , & ipse ςst magnus
514쪽
c IN EP TOLAM Deus& saluator noster Iesus Christus. Quiscit non esse verum Deum Emanuelem,cum B. Paulus de illo dicat, magni Dei & Saluatoris nostri Iesu Christi ZEodem utitur Aquinas conita Arium, qui dixit filium non aequalem Patri. Equidem ut perlibeter agnosco per quos profecerim,nolim hos Arianismi teos peragedos suscipere,sed non possum non tum aegre ferre, tum etiam improbare,non maluisse eos in hoc& similibus locis priscorum Orthodoxorum . contra veteres Arianos victorii: participes esse, Arisώ - - aliter exponentes, nouis Arianis, quos& quidem nimium multos sub Christianorunomine latitare neuter ignorabat', in errore male semel concepto peius pergendi ansam suggerere,hoc est nimirum cisternam, siue foueam, in quam simplices incidant, fodere aeaperire,quod lex vetat Exod. 21. vel potius ab aliis olim iam obrutam di 'obductam rursus aperire. Quid igitur hic Erasinus Sermonem hunc plane ancipitem esse. Cur non ergo.dubia in fauorem religionis potius couertis Imo ait) magis pro illis facere videtur, quam pro . nobis. Etiamne in articulo tam capitali 3 Co- horrui leges,horresco referens,Et quibus quP so,ita videturὸ uni omnium, quos equidem viderim,Erasino,non etiam Ambrosio, Absit ac ne Caietano quidem. Addit ex loco prorsus ancipiti,& ex aequo ad utrumlibet sensum per tinente,contra haereticum nihil agi. Atqui lo- eum hunc E contrario pro Chriui diuinitate Vertum
515쪽
apertum tot antea Graecis & Latinis videri dicique probauimus. Exunin Ecotratam alioqui
multos adhaerereZPostremo said Ariani quida& hunc locum accipiunt de Filio, nec tamen
credunt,quod credimus, magnum enim Deum fatentur,verum negant,& haec est illorum impietas. Citasset illos Arianos. nihil eni ab Arioscriptum extare vel ipse testis Erasmus, qui alicubi extare nimisquam sine curiose deside- 'r . nrat. Sed qui eodem cum Ario seculo scripsit Chrysostomus , hic quoque Erasimo contra- Arim1riuis dicit, &Christum ab Arianis Deum non tantum non verum, sed nec magnum suum esse, sic ubi paulo antea concio natur. Ea sin- quiens refero quae ipsi saepenumero dicunt, ut eo illos magis fugiatis. Cum paruus esset sinquies non rapuit,ut aequalis esset magno.Quid enim,dic mihi sed ne putetis haec nostra esse verba si paruus erat,vi ipsi volve, & multo paterna virtute inferior,quomodo sane potuisset rapere,ut aequalis esset DeoZInferior enim natura utique rapere non poterit Ut sit in magna, homo videlicet ut angelo:equus, etiamsi velit,
homini iuxta naturam aequalis .H c Chrysosto mus. Quem suus ibide Theophylactus & Seholia graeca ita sequuntur. Maiorem aliquem aut paruum esse. Deum, gentium esse deliramenta , non scripturarum dogmata . Deinde si iuxta vos Arianos , & vestrum sermonem, paruus est , quomodo rapuisset , ut magnus
deret Nec enim potesaet , etiamsi voluis,
516쪽
set. Sequitur in litera operatio diuinae per Christum grati GDominic .i. passionis beneficium, secundo fructus eius multiplex,ex iis quq facta sunt, in memoriam reuocatio, ea quae sunt futura, confirmans. Quem aid idcirco debemus expectare, d. salutem ab eo sperare , quia inter duos aduentus non solum nos erudiuit,sed etiadedit,no aliud pretiu,sed --mpro nobis,qui tenebamur a Diabolo captiui, nobis datus, nObis natus,Esa. i. s .oblat' quia voluit,posuit pro orbe toto,dc tradidit in mortem animam sua,&, Filius hominis venit animam suam dare in redemptionem pro multis, Mati. 2o. Marc.Io.&,Qui dedit semetipsum pro peccatis nostris, tradidit se pro me, Gal. I. a. Eph. s. pro nobis, pro Ecclesia oblationem & hostiam Deo in odorem suauitatis.&,posuit animam suam pro nobis,I. Ioan. 3.Dedit item pater &. tradidit filium,S quidem unigenitum pro nobis omnibus Ioan. 3. Rom. s. Nec Vero dubium,quin de eundem Spiritussanctus dederit de tradiderit.. Vnde Act. a. Petrus ait,Hunc definito consilio, de praescientia Dei traditum.Tradiderunt quo
que Iudas, Iudaei, Pilatus, ut passim legitur in Euagellis & Actis Apostolicis. Datum quoque
xraditumque in coena de cruce Dominicum corpus, Luc. 22.I. Cor.U. dc calicem sibi a P tre datum dicit Filius,Ioan.i8. Cur in hac tr ditione Deus pius , homo reus, nisi in re una quam fecerunt, causa non una est ob quam fe
cerunt i ait Augusti is Epistola 8 . Et de
517쪽
Trinitate lil, . a . cap . s. Quaero quomodo Pater tradidit, si Filius se tradidit, utrunque . enim legitur. Credo , respondebit, si hareprobe sapit, quia una est voluntas, &inseparabilis utriusque operatio, lib. I 3. cap. II. Nec Filius Patie sibi non parcente pro nobis velut inuitus est: traditus. Omnia ergo simul & Pater& Filius , & amborum Spiritus pariter &concorditer operantur . Iustificati tamen sumus in Christi sanguine , & reconciliati Deo per mortem filij eius. Ad quam carnis, inquam , usque mortem, ait idem lib. q. capite CI, decimotertio, quam nulla peccati poena mediatoris spiritus accesserit, demonstrauit, quia non eam inuitus deseruit, sed quia , quando , quomodo voluit. Hinc ait, Potestatem
habeo ponendi animam meam , & iterum su- - mendi nemo tollet eam a me , sed ego eam a me pono, dc iterum sumo , Ioan . Io. Et hoc maxime mirati sunt tunc praesentes , sed de Pilat is , cum post magnum clamorem continuo spiritum tradidit, ac emisit, Matth. 27. Marc. Is . Luc. 2 . Ioan . I9. Hoc inquam, miraculo fuit, quod sic expirauit, quia longa alioqui morte iuspensi cruciabantur , quibus ut iam morerentur, & de ligno ante sabbatum tollerentur, crura confracta sunt. Et homil. . ini. Ioan. Traditor est Iudas , traditor ergo& Deus Pater, Absit, inquis. No dico, sed Apostolus dicit. Si Pater Filium, Filius seipsum tradidit , Iudas quid fecit Z Facta est traditio ai
518쪽
Traditis Iu Patre, a Filio,a Iuda. Vna res facta est,sed veti res discernit Patrem tradentem Filium,Filium
seipsum,discipulum magistum suumZquia hoc et ' ' Pater & Filius in charitate, Iudas fecit in proditione. Videtis non quid faciat homo, sed quo
animo de voluntate faciat, considerandum. In eodem facto Patre, in quo Iudam,inuenimus, illum δceius charitatem benedicimus, hunc decim iniquitatem detestamur. Quantum enim generi humano praestitum est tradito Christo, nunquid cogitauit Iudas ut traderetὶ Deus cogitauit salutem nostram, qua redempti stamus, Filius pretium quo redempti sumus,Iudas pretiu quo Dominu vedidit,& quod, ut venderer, accepit. Diuersa inretio diuerta facta fecit: cuIntentis'm, una res, ex diuersis eam in tutionibus si m d.' Vbi tiamur unum amandum & glorificandum, auterum damnadum & detestandum inuenimus.
Idem in Psal. 6s. Si Pater Filium , Filius semet tradidit,Iudas quid fecitὶPater Filium,Filius se
ad mortem tradendo pro nobis,bene fecit,I das tradendo magistrum prae auaritia, male fecit.Non enim quod nobis prςstitum est de paς sone Christi,malitiae Iudae deputabitur: habetis mercedem malitiae, Christus laudem gratiar. Et ad id Psal .cis. Secundum malitiam eoru reddet eis,& disperdet eos. Quod Deus malis hominibus secundum eorum malitiam, secunda
id quod de illis nobis praestat, retribuat, Videre quata nobis praestat de immanissimo scelere
Iudae traditoris, is quippis tradidit ad passione
519쪽
Filium Dei, per qua gentes Omnes redemptae sunt ad salutem,nec tamen pro salute gentium merces est Iudae reddita,sed pro ei' malitia debitum supplicium ei retributum.Nam si tradiatio Christi, non tradentis animus considerandus, hoc fecit, quod fecit Deus Pater, quod &Christus. Et tamen gratias agimus Deo Patri, qui unicum pro nobis tradidit, & Filio, qui se pro nobis tradendo eius voluntatem impleuit. Iudam autem detestamur,de cuius facto tantunobis beneficium praestitit Deus,& recte diciamus,Reddidit ei Dominus secundum iniquit te eius, secundum malitia eius disperdidit eu, Non enim pro nobis Christum is tradidit, sed . pro argento quo vendidit eum,quamuis Christi venditio & traditio, sit nostra redeptio. Haec Augustinus, quae partim renarrantur in Sent tiis Theologicis lib. 3. Dist.2o.& lib. I.Dist. 8.ex eiusdem Enchiridij, cap. Io I. per malevolos Iudaeos bona patris volutate Christus pro nobis occisus est .Quod latum bonum fuit, ut Petrus quando id fieri nolebat, Satanas ab eo diceretur qui occidi venerat, Matt.I6.Marc. 8.Ita volunto
Deus quasdam voluntates suas utique bonas implet per malorum hominu voluntates malas. Voluit ergo tota Trinitas Christi poenam,
paulonem,mortem,lalutis nostrae causiam vise
que bonam, Iudaeis illatam, Iudaeoru t men impiam voluntatem,culpam, & iniquam actionem non voluit, nec probauit. Et breuiter idem de doctrina Christiana lib. I. cap. II. Cre-
520쪽
dita Domini a mortuis resurrectio, magna spe fulcit fidem nostram, multum enim ostendit quam voluntarie animam pro nobis posuerit, qui sic eam in potestate resumere habuit. Idem prius obseruauit Eusebius Demonstrationis Euangelicae lib. 3.cap. . de diuinioribus Christi gestis, non communi reliquorum hominum ore mortuum exponens, non morbo consumptu, non laqueo, non igne, nec ad aliorum morem, qui ob scelera sua crucis supplicio affici solent, cruribus ferro succisis, nec omnino Id,νι Arsi quicquam ab Vllo hominum, qui alios necaren3ν enia..consueuerunt, passum, violentae mortis genus
vllum pertuli ste, sed ubi corpus sponte inimicis insidiantibus praebuit,tum ilico a terra erectu, deinde in ligno magna voce clamantem, Patri spiritum commodauisse,ita solutum libertique per seipsum a corpore secessisse , quod & cum familiares acceptum honeste sepeliuissent, tertio ipsum die recepit, nimirum quod spote roliquerat. Nam & crucifixus ait non minus eleganter quam breuiter ad finem tractar. . Cy prianus praeuento carnificis ossicio , spiritum' i sponte dimisit, & die tertio rursus a mortuis
sponte surrexit. Et hoc prior Origenes tractat. J.in Mat .notat emphasim vocabulorum, tradere,emittere,&commendare spiritum, Pilati quoq; & Centurionis admiratione, quod Iesus crucifixus quide, scd praeter consuetudine Romanoru crucifixos percutient ita, seruatus, non percussus, no depontus,no interfectus,Iudeoruscilicet metu ,ut diutius pendens amplius cru'