장음표시 사용
141쪽
u CAP. I. DE SCRIPTORIBUS ET SCRI p Tispluli vulgavit, etsi per errorem, quem postea in prole-gomenis ad suum in Ieremiam commentarium agnovit,liunc lementis libellum Origeni supposuerit , Franciscus Combelaiuh qui in auctario BB. PP. graeco-latino vinimo Clemeruis Alexandrini libellum, quis divest salvus sit,
Clemenis Alexandrino restituit, nova versione donavit, ¬is illustravit, & praeterea Clementis eclogas ex Scriptu .ris Propheticis ab Hehisio sitne versione relictas & ab Her- veto plane praetermissas latine reddidit, reliquas autem Alogas ex Theodoto, quae itidem in latinis Clementis A. lexandrini editionibus desiderantur, & in graeco latinis graece tantum extant, etsi illas quoque interpretatus fuerit, siquidem illam verssionem MSCtam vidi, in publicam tamen lucem emittere religioni habuit , Doctus quidam An-
glus, nempe Iohannes Feli, Episcopus Oxoniensis, qui Clementis libellum de divitum salute graece& latine seorsim
edidit, ejusdemque adumbrationes in epistolas quasdam catholicas, quae latine tantum extant, & bibliothecis Patrum etiam insertae sunt, una cum isagmentis Clementis Alexandrini adjecit3 Thomas Reinestius, qui anarum D monum hir. r. r. aa. s u. loca qua dym Ct Xentis Alexρndrini illustravit, ut alios, qui de Clemente laoc bene meruerunt, taceamus. Canonum Apostolicorum& Constitutio. num Apostolicarum collectore u non Clementem Romanum, ut vulgo traditur, sed Clementem hunc Alexandrinum fuisse Guillelmus Deveregius in notis ad Synodic. seu Pandectas eanonum sit spicatus est. Verum rectius sentiunt, qui illos canones & institutiones neque a Clemente Romano, neque a Clemente Alexandrino collectos statuunt. Fuisse hunc Clementem Alexandrinum Pan
taeni discipulum Eusebius aliique memorant. At in Phi
142쪽
lippi Sidetis fragmento de Catechetis Alexandrinis asseritur, Pantaenum Clementis discipulum & successsorem suis se, quam sententiam defendit Dodvucllus in no v ad ιλά fragmenimn p. Τοι. qui etiam de Clementis Alexandrini aetate disserit in dissertationibus ad Irenaeum p. IOI. De nimia hujus Clementis credulitate videatur Spanhemius qualem. AEF. ρ. yZ,'S. LXII. Diximus in latinis Clementis Alexandrini editionibus desiderari, & in graeco-latinis graece tantum
nulla versione addita, exhiberi partii excerpta ex Them dolo, partim eclogas ex scripturis Propheticis. Diximus preterea tandem posterius ex his monumentis. nempe eclogas ex Scripturis Propheticis a Combefilio in auctario BB. PP. graeco-Iatino cum latina versione ed tum fuisse, ubi etiam rationem reddit, cur non itidem prius monumentum seu excerpta ex Theodoro cum versione sua in Iucem emittere voluerit. Nunc addimus, prius illud monumentum seu excerpta ex Theodoto, quae apud Cletnen. rem inscribuntur: ἐκ των ' CDδοτου κώ τῆς καλου- μεοπυασκαλίας κατα τους Ουαλnτίνου Βόνους ἔλιτο κη ger-'manice redditum fuisse a Godosredo Arnoldo, qui hanc versionem suam historiae suae haereticae stare. .FEI. I. inse.
ptum hoc titulo signatum: inigens tintile Ermiluinis her vernuficile i chedipatron Gottseled ArnoldValentinianische Aeger Fragmentum Theodoti ldeder veris
143쪽
εo CAP. I. DE SCRIPTORIBUS ET SCRIPTIs
Quod scriptum tribus partibus constat, quarum
prima est Dn. D. Eliae Vetelii praefatio, oder dien si eundii die mitte an asse auisti tigeundorthodoxe Theologos il)r
stiget. Secunda pars complectitur censuram, in qua Vir Plurimum Reverendus, qui sub literis H. G. N. E. M. Iat re voluit, ostendit, quam imperite, quam negligenter, quam infideliter Arnoldus hoc Theodoti Bagmentum i terpretatus fuerit, cujus rei probandae causa plures quam centum errores ab Arnoldo in brevis hujus scripti versione commissos indicat. Tertia denique hujus scripti pars novam eamque Arnoldiana planiorem & fideliorem hujus Dagmenti versionem continet, quam idem Vir pluriReverendus concinnavit, qui graecum hujus fragmenti titulum sic expressit: Aurbe lusόiisse sius den Edri tende g Theodoti m n derso genandien Dotaeniant isdiente
re tu Valentini. Caeterum Arnoldus in nuperoscriptole hujus versionis fragmentorum I heodoti, quam historiae suae ecclesiasticae inseruit, autorem esse negat. LXIlI. Ad opera Clementis Alexandrini deperdiata pertinent ejus Hypotyposes, in quibus omnium utrius que testamenti Scripturarum compendiosam narrationem instituit. Quamvis enim integrum Hypotyposeon Clementis opus apud Patriarcham Alexandrinum extare Fronto Iesulta ad doctissimum Savilium scripserit, ut MontaculiuS oriem. eccles pari. a. p. Fa. retulit, tomnio tamen similis illa Frontonis imaginatio videtur. Interim Pho-Disitigod by Cooste
144쪽
tii aetate hoc Clementis opus adhuc superfuit, qui cod. ICy. varios errores in illo opere deprehendit, qua de re in praefatione mea ad supplementum operum Clementis Alexandrini a me editum, aliqua dixi, & in capite de doctrina Clementis Alexandrini plura dicenda erunt. Nunc illud tantum des Iypolyposibus Clementis adhuc notamus, Vanam esse Iosephi Scaligeri suspicionem, qui in protegomenis ad Thelaurum temporum XXX. b. Clementem Hypotyposium autorem a Clemente Alexandrino Stromatum autore
diversum esse conjicit. Plura de Clemente Alexandrino
videantur apud Eusebium libr.F. c. II. & Bbr. 6. c. IS. M. Hie. ronymum in catalogo Scriptoyum ecclesiasticorum c. 3δ. Photium cod. v. Go. III. Scultetum in medusta PaIrum parter. lib.1. Nourry in apparatu ad bibliothecam Patrum toto libro 7. & alios. Quod autem Gelasius cum Synodo Romana Clementis Alexandrini scriptis apocryphorum notam inussit, non ita accipiendum est, quasside autore scriptorum illorum dubitatum fuerit, sed tantum innuitur, erronea quaedam dogmata scriptis illis contineri, quae occultarii fa, esset, & quae magna ex parte Clemens ex variis
scriptis apocryphis imbibit. Num Sancti & Divi titulus
Clementi Alexandrino competat acris est inter Pontificios disputatio. Non dubitavit Clementem Sanctum cognOminare Usuardus in martyrologio d. g. Decembr. & jam lim Alexander Hierosolymitanus in epistola ad Origenem. Imo ab Anonymo quodam Scriptore, cujus stagmentum de Paschate Petavius in suo Uranologio edidit, Clemens Alexandrinus non modo Sanctus, sed imωτοειρο seu sanctissimus Alexandrinae ecclesiae Presbyter appellatur. Nec invidendum esse hunc titulum Clementi probat Natalis Alexander in secunda iustoria suae ecclesiasticae editione
145쪽
set. a. c. M. art. 7. At Antonius de Soto Major, & Bernariadus de Sandovat in expurgatoriis indicibus Divi titulum a Margarino de la Bigne in bibliotheca Patrum, Clementi Alexandrino appositum expungi cupiunt, sicut&Baronius ex Romano suo Martyrologio Clementis nomen expunis xit, & Censores quidam Romani, cum ipsorum examini breviarium aliquod in Gallia adornatum subjiceretur, San. cti titulum Clementi Alexandrino appositum non ferendum essestituerunt, etsi Galli nullam illius censurae ratio nem habuerunt, ut refert Hen schenius in commentario praevio ad vitam S. Germani Tom. G. Maj. p. 777. Quinam sint illi Nostrates, quos Reinesius de libris II, polyposeon Clementis Alexandrini falli scribit, cum illos scripta catechetica esse asseruerunt, indicat Κromayeruq in Locis Antisncret sticis ρ. yat. Qua ratione Clemens Alexandrinus S. Scripturam interpretari solitus suerit, inquirit Simonius in Cricica commentatorum N. T. libr. r. c. a. De Clementis Paedagogo & Stromatibus erudite disserit Summe Reverendus Un. D. Forischius in deca dedissertationum selectarum diss ro. Objecta sibi a Clerico in epistolis criticis circa historiam Clementis Alexandrini diluit Cave in epistola apologetica adcersus Iohannis Clerici criminationes p. 6. shq .
. - LXIV. Quo tempore inter Graecos ecclesiae D ctores Clemens Alexandrinus claruit, eodem inter Latinos
soruit SEPTIMIUS FLORENS TERTULLIANUS, ex
gentili Christianus & inter Christianos Presb3eter factus, siave Carthaginensis, si Romanae, sive nullius certae ecclesiae, quas inter diversas sententias tertia Georgio Ambianati, secunda Labbeo, prima plerisque placuit. Etsi vero
146쪽
ECCLESIAST. SECULI SECUNDI. Tertullianus adversus Marcionitas & alios haereticos ii signem navaverit operam, tandem tamen & ipse ad Montani haeresim defecit. Opera ejus omnia, quae tunc trabere potuit, Basileae A. IRI. Beatus Rhenanus edidit S notis illustravit, quae, etsi etiam a Pontificiis quibusdam Scriptoribus doctae &lectu dignae judicentur, indicum tame9 expurgatoriorum Hispanicorum censuram effugere non potuerunt, tandemque in Romano indice omnino prohibitae sucrunt. Post septennium A. C. Is28. cum Tertullianus ex ossiciq Rubeniana denuo prodiret, idem Rhenanus annotationes' suas novis quibusdam additis adauxit. Sunt au- tegi opera Tertulliani, quae Rhenanus edidit, sequentia: De patieutia. De carne Chris De resurrecti Ae cqrnis, in prascriptionibus adversus larereticoS.
Advertus Jhic OS. Adversus Marcionem likrii.
Adversus Hermogenem. Adversus Valentinianos. Adversus Praxeam. De corona militis.
Ad MartyreS. De poenitentia. De virginibus velandis. De habstu muliebri.
Ad uxorem suam libri duo. De fuga in persecutione. Ad capulim. De exhortatione castitatis.
De pallio. Apologeticus adversus gen-
Alias editiones operum Tertulliani, quae cum Rhenani argumentis & annotationibus ejusdemque admonitione ad lectorem de nonnullis Tertulliani dogmatis Ba sileae inprimis & Parisiis prodierunt, recensere supersedeo,id tantum monens, successu temporis editionem Rhenani variis accessionibus locupletatam fuisse. Factum id inprimis Parisiis A. a1 α quo Johannis Gagnaei beneficio ex codice
147쪽
64 CAP. I. DE SCRIpTORIBUS ET SCRI p Tisdice Britannico Iohannis Lelandi multi alii tractatus Tertulliani, qui Rhenani notitiam fugerant; prodierunt, quos etiam exhibet, ut de Basileensi editione anni isso. nihil dicam, editio Parisiensis Is66. apud Audoenum Parvum impressa, & duobus tomis in Suo distincta. Nam in illa praeter brevem praefatiunculam Sigismundi Gelenii,& recensionem Proverbiorum, & phrasium, quae Proverbii speciem habent, in Tertulliani scriptis occurrentium, & indices in utrumque tomum tam rerum, quam locorum Scripturae &similitudinum Tertullianicarum, qui indices magna diligentia per I. G. hoc est, ut puto Johannem Gagnaeum inscripti dicuntur, integri Tertulliani tractatus in primis
Rhenani editionibus non Occurrentes sese Offerunt, nempe: De Trinitate. De testimonio animae. 'De anima.
De spectaculis. De baptismo. Contra Gnosticos Scorpia
Adjectus insuper est in hac editione Francisci Zephyri in Tertulliani apologeticum commentarius. Ipse pr terea Tertulliani textus in hac editione ad complures veteres e Gallicanis Germanicisque bibliothecu compositos cois dices recognitu' in quibus praecipuus fuit imin longe meo rupti mus, ut in titulo notatur, ubi per codicem longEt incorruptissimum intelligitur exemplar, quod ex ultima Britannia Iohannes Lelandus in coenobio Masburenti gemtis illius vetustissimo repertum communicavit. De Idololatria.
De pudicitia. De jejunio adversus Psychi-
LXV. Omnia ista Tertulliani opera hactenus re
148쪽
eensita commentariis suis illustravit,& Parisiis A. Isso. edidit Renatus Laurentius de la Barre, qui huncTertullianum suum Theologo Parisiensi de la Bigne dedicavit. Posthano dedicatoriam sequitur Rhenani epistola dedicatoria ad Stanislaum Turaum Episcopum Olomucensem, & vita Tertulliani, non illa, quam Rhenanus composuerat, sed nova ab ipso Barraeo concinnata. Ipsis Tertulliani libris praemitt9mur argumenta ex editione Rhenani, illis autem Tertulliani libris, quos Rhenanus non recensuit, ipse Laurentius de la Barre brevem illorum suminam praeponit, qui etiam omitiis Rhenani ad Tertullianum scholiis singulos Tertulliani libros novis annotationibus iisque satis prolixis illustrat. Tertulliani autem operibus adjungit etiam Arnobii opera, nempe commentarium in Psalmos, & disputatrinum adversus gentes libros octo. In qua Arnobii editione dupliciter errat Barraeus. Primum enim Arnobium commentarii in Psalmos autorem, ab Arnobio disputationum adversus gentes autore distinguere, nec juniorem Arnobium cum seniore confundere debebat. Deinde Arnobio Seniori perperamlibros octo disputationum ad verasus gentes tribuit, cum octavus liber nihil aliud sit, quam
Minutii Felicis dialogus Octavii titulo lignatus, quod ipse
Barratus in summa libri octavi agnoscit. LXVI. Anno Barraeanam operum Tertulliani edi-rionem proxime praecedente Antverpiae is79. Jacobus Pa melius Brugensis majori quam hactenus a quoquamfactum fuerat apparatu Tertullianum edidit, quae editio variis locis& temporibus prelolsiibjecta fuit. Dedicavit suum Tertullianum Romano Pontifici Gregorio XIII. & Philippo i I. Hispaniarum Regi, & Tertulliani opera in quinque tomos
149쪽
66 CAP. I. DE SCRIPTORIBVs ET SCRIPTIs distribuit. Quae singulis tomis rimetianis contineantur
Tertulliani opera recensere non lubet, sed ea tantum, quae in aliis editionibus, quae Pamelianain antecesserunt, imo etiam in Barraei editione, quae primam Pamelianam proxime excepit, non occurrunt. Quartus igitur tomus P
melli exhibet primum poemata Tertulliano adscripta, quae
Adversus Marcionem libri s. carminice scripti, Carmen de judicio Domini,
Carmen quod inscribitur Genesis, Carmen quod inscribitur Sodoma, Carmen ad Senatorem ex Christiana religione ad id lorum servitutem lapsum. His carminibus sub Tertulliani nomine editis adjecit Pamelius fragmenta quaedam Tertulliani, quae ex ejus apologetico Eusebius&Nicephorus excerpserunt. Quae sta-gmenta Pamelius tanto magis separatim publicare voluit, quia hoc apologeticum non solum latine a Tertulliano' scriptum, sed etiam ab ipso autore in graecam lingvam comversum existimet. His fragmentis Pamelius addit Mea
nonnulla partim ipsius Tertulliani, partim Hieronymi &aliorum scriptorum, in quibus mentio fit operum deperditorum Tertulliani sive latinorum, sive graecorum, qualia sunt liber graecus de spectaculis, liber graecus de virginibus velandis, liber graecus de baptismo, liber ad amicum Philosophum de nuptiarum angustiis, liber de fato, quastiones de animalibus mund is & immundis, quaestiones de circumcisione, liber de vestibus Aaron, liber de Trinitate, liber decensu animae, liber contra Apelletianos, liber de Paradiso,
liber de spe fidelium, libri sex de ecstasi, liber adversus Α-pollonium S alii,quorumHieronymus &Nicephorus in ge
150쪽
nere meminerunt. Praemisit autem Panaetius sitis in Tertullianum commentariis vitam Tertulliani, quae illius aetatis annorum viginti quatuor historiam continet, Paradoxa Tertulliani, seu erroneas quasdam sententias, quibus lingulis antidotum Pamelius adiungit, Tertulliani ICti Romani responsa, quae in corpore juris extant, & proverbiales formulas, quae in Tertulliani operibus occurrunt, cum scholiis Andreae Hoyi Brugensis. Adjecit insuper Panaetius
Tertulliano suo uberrimos indices, nempe indicem locorum Scripturae a Tertulliano & Novatiano allegatorum, indicem Autorum in his Operibus citatorum tam ecclesiasticorum quam prosanorum Omnis generis, indicem denique rerum, phrasium dc verborum.
LXVII. A. C. ss97. Tertulliani opera juxta Pamelianam editionem digesta,omissis Panaetii notis, & earum loco Francisci Junii& Beati Rhenani notis adjectis, Franekerae prodierunt. Post indicem locorum Scripturae&Autorum a Tertulliano de Novatiano citatorum, qui ex Panaetiana editione repetiti sunt, sequitur index vocum Graecarum in sertulliano & notis Iunianis occurrentium, item index reruain verborum, quae in I ertulliani scriptis& Junianis notis continentur. Haec autem Danekeriana Tertulliani editio prorsus eadem est cum illa, quae '. C. s6OS. ex bibliopolio Commetiniano prodiit. Utrobique eadem praefatiuncula, utrobique Tertulliani opera juxta Panaeti nam editionem digesta, cum ejusdem argumentis nonnullis, ubi opus visum, mutatis, utrobique Francisci Iunii castigationes, & notae in Tertullianum cum vita Tertulliani per Iunium contexta, utrobique Rhenani annotationes a Iunianis separatae, cum censi:ris inquisitionis Isispariqae in Rhenani annotationes ad Tertulli-