장음표시 사용
161쪽
vinistarum gloriationes. Extat vero etiam Viri Doctissimi Ernesti Salomonis Cypriani de evangelica Tertulliani doctrina dissertatio. De lapsu Tertulliani ad Montanistas Asgentorati eruditam exercitationem in plures disputationes distinctam celeberrimus Argentinensis Academiae Theologus Johannes Ioachimus Zenigrafius iis D άγItie edidit, ubi non solum in genere de lapsu magnorum in ecclesia Virorum, lapsorumque charactere morali, sed etiam in specie de ingenii Tertulliani characteribus, ejusque lapsu& lapsus illius causis & iisu, ac denique . de Tertullianistis agit. Cui lucubrationi lectu dignissimae Montanistae in
Pietistis redivivi, qui tum Argentorati magnas turbas excitarunt, occasionem praebuerunt, ut ex praefatione ad lect rem constat.
Cum non exigua dissensio circa tempus celebrandi
Paschatis inter ecclesias hoc seculo nasceretur, dum nonnullae luna I . Mensis primi, in quem cunque hebdomadis diem tempus illud incidisset, aliae vero praecise die Dominica semper Pascha celebrandum contendstant, varia hujus controversiae causa
162쪽
ConciIta celebrata fuerunt, quae commemorat Eusebius Gr. s. hyi. eccles. c. H. a . V. U. Et Socrates quidem Id.f. sis. eccles e. aa. asserit, neque Christum neque Apostolos certa lege paschatis sestum observandum praecepisIe, sed festorum tempora
ecclesiae arbitrio reliquisse. Praxin autem ecclesiae qua tum attinet, Apostolorum aevo Pascha a Christianis eodem cum Iudaeis tempore celebratum fuisse, ex magna nascentis ecclesiae cum judaicis ritibus consormitate non improbabile videtur, sicut & Paulus Pentecostes festum cum Iudaus. celebravit Ast. XX, I6. successu autem temporis e clesiae nonnullae die Dominica Pascha celebrare mesu runt. Neque tamen ab initio illa ecclesiarum circa tempus celebrandi Paschatis diversitas discordiam peperi sed quaelibet ecclesia in ritu hoc adlaphoro libertate sua usa aliis quoque suam libertatem non invidit, donec sab M. Aurelii Antonini imperio, & Soteris Romano Pontificatu Laodiceae magna controversia de solennitate Paschali excitata est, quae Melitoni duos libros de Pascha elucubrandi occasionem dedit, ut refert Eusebius hist. eccles libr. e. assi ubi ex ipis Melitonis opere annotat, quod Melito hos libros conscripserit Servilio Paulo Mae Proconsule, quo tempore Sagaris martyrium passus est. Addit Eusebius, quod hujus scripti a Melitone editi etiam Gemens Alexandrinus mentionem faciat,& quod hoc ipsum M litonis scriptum Clementi Alexandrino occasionem praebuerit, ut & ipse librum de Pascha ederet. . . , III. Sed longe majores turbae de soIennitate P
163쪽
oo CAP. II. DE CONCILII sschali sub Commodi imperio, &Victoris Pontificatu exoristae sunt, cum secundum secutum jam ad exitum vergeret. Quamobrem ut lites istae sopirentur, varia circa annum Christi 1 6. Concilia celebrata fuerunt, quae fere omnia in eo consenserunt, Pascha non alia die quam Dominica, qua resurrectionis Domini memoria recolituri celebrandum esse. Ita statuit Synodus Palaestina, cui Theophilus careae Palaestinae, & Narcissus Hierosolymae Episcopus praefuerunt, ita Synodus Romana Praeside Victore, ita Synodus Gallicana, quam Irenaeus convocavit, ita Synodus Episcoporum Ponti Praeside Palma, ita Synodus ecclesi rum provinciae Ostoenae, Cujus Praeses ignoratur, ita Synodus Achaica Praeside Bacchylo Corinthiorum Episcopo. Has Synodos eandem omnes dominam & sententiam orotulisse asserit Eusebius tib s. e. ay
IV. Et Palaestinam quidem Synodum, cui Eusebius Narcissum Hierosolymitanum & Theophilum Caesareensem Episcopum praefuisse scribit, autor libelli Synodici a Johanne Pappo A. G16M. Argentinae editi I. 6. in duas dividit, nempe Caesarienset a sub Theophilo, cui duodecim Episcopos adjungit, & I Iierosolymitanam sub Narcisi so,praeter quem 1 . Episcopos huic Concilio interfuisse di. cit. Verum errores in hoc libello Synodico non suntrari. Nam in his ipsis Conciliis, quae labente sectilo se- eundo in controversia Paschali congregata fiunt, memo. randis saepius impingit. Fingit Synodum Romanam, in qua Anicetus cum Polycarpo Smyrnensi Episcopo & aliis Praesulibus die Dominica festum Paschale celebrandum
decreverit, cum tamen constet, quodAnicetus & Polataria
ous cili pacem inter se coluerint, in hac tamen quaestione
164쪽
non consenserint. Fingit Synodum Asiaticam, cujus Praesidem Plasmam fuisse dicit, ut alia taceamus. Num vero acta Synodi Palaestinae apud Iladam Tomo II. op rum post tractatum de aequinoctio verno, quae eeiam Bucherius in tractatu de doctrina temporum p. ψ6y. sub titulo epistolae Philippi de Pascha, & Baluatus in nova collectione conciliorum edidit, genuina sint, haud immerito dubitatur. Id ex Eusebii Bbros. c. u. constat, Theophilum& Narcis Iuni cum Cassio Tyri & Claro Ptolemaidos Episcopo, aliisque in Concilio illo congregatis, inter alia in literis suis indicasse, Alexandriae eodem die, quo apud Palaestinos, Pascha celebrari. Caeterum Tlieophilus Palaestinat Synodi Praeses & Caesariensis Episcopus non coniundendus est cum Theophilo Episcopo Alexandrino, quod fecit Anastasius Bibliothecarius in vita Victoris Episcopi
V. Osroenam Synodum Petrus Facditius in excerptis sermonis, quem die Polycarpi habuit, eandem cum Lugdunensi, cui Irenaeus praefuit, fuisse statuit. Ostoenos enim illos, qui in Mesopotamia liti sunt, Asiaticis ecclesiis & Polycrati illo tempore adhaesit se opinatur. Quae sententia non magis probari potest, quam multa alia in illo Facditii tractatu occurrentia, in quo inter dillidium, quod Innocentio XI. cum Regec; alliae circa jus quarteriorum intercessit, & inter dissidium Victoris cum Polycrate circa Pascha, collationem instituit, cujus collationis membra recensui in amen. ad dissert. de haeresarchis p. v. seq.VI. Etsi vero Synodi hactenus memoratae, quibus etiam Mesopotamicam Autor libelli Synodici adjungit, L cum
165쪽
cum Victore dc Synodo Romana circa tempus celebrandi Paschatos consentirent, cujus rei causam Dodvvellus dissert. 6. adIrensum p. I. novis Romanorum civium col
niis ab Hadriano Imperatore post immensam Iudaeorum stragern deductis tribuit, quas ecclesiae suae ritus aliis ecclesiis intulisse suspicatur, Polycrates tamen Ephesinus Episcopus& alii Episcopi Asiatici in Ephesino Concilio co gregati insuper habito tot aliarum ecclesiarum consensichoe festum luna 1 . Mensis Paschalis, in quemcunque septimanae diem incidisset, solenniter peragendum, nec diei Dominicae alligandum sanxerunt. Quod decretum ex traditione Majorum ad suam usque aetatem propagata, &imprimis Iohannis & Philippi Apostolorum, item 'Poly- carpi, Thraseae, aliorumque sanctorum Martyrum & Pra sulum exemplo confirmarunt, ut ex epistola Polycratis ad Victorem narrat Eusebius 5br.F. hist. eccles c. a .
VII. Tum vero Victor Epistopus Romanus, in quo Antichristus occidentalis adhuc embryo cum vinculis suis quasi luctatus & se vivere testatus est, cum omnes fere ecclesias in hac causa sibi animadverteret, eo usque arrogantiae processit, ut in Asiaticas ecclesias ex communicationis fulmen vibraret. Quam insolentiam Irenaeus Lugdunensis Praesul in Victore, etsi alias circa tempus Paschalis festi eandem cum ipso sententiam foveret, graviter castigavit, ut idem Eusebius eodem loco Gr. histor. eccles c. a . memorat, ubi ex Irenaei epistola ad Viactorem insigne Dagmentum exhibet. VIV. Agens de hoc negotio Ludovicus ThomasI, nus congregationis Oratorii Dα Iesiu Presbyter in dissertati
166쪽
tationibus ad Concilia generalia & particularia disteri. r. in Novatores invehitur, quos Victorem allatrandi & A postolitae sedis principatum exagitandi ansam hinc arripere dicit, asseientes, quod Victor praepropere pacem abruperit, quod brutum fulmen vibraverit, quod potestatis suae limites prietervolanti non paruerint Orientales, & quod denique ab eo excommunicati communioni ecclesiae catholicae sevi nihilosecius perstiterint. Quamobrein adversus lias Novatorum calumnias, ut vocat, Victoris Papae& aequitatem & potestatem propugnare contendit. At Novatores, de quibus Thomassinus loquitur, nihil a veritate alienum dicunt, cum Victorem pacem praepropere abrupisse dicunt. Eadem fuit Irenari sententia,& aliorum Episcoporum, quos Victoris factum improbasse refert Eusebius. Neque quicquam a veritate alienum Novatores illi a Thomassino reprehensi proserunt, cum asserunt, Victoris fulmen brutum suisse, ideoque Orientales ipsi nona aruisse, & ecclesias, in quas fulmen hoc strinxit, nihilo
minus in catholicae ecclesiae communione perstitisse. Idem enim asserunt Hieronymus in catalogo Scriptorum ec-eles c. s. ubi de Irenaeo agit, & Nicolaus I. Papa in epistola v. ad Michaelem Imperatorem, quos Thomassinus, ut puto, inter Novatores haud numerabit.
IX. Quod pro defendendo Victoris facto Thomassinus asserit, morem Pascha die Dominica celebrandi indubitanter ex Apostolica traditione defluxisse, indubitato aliquo argumento probari non potest. Si sorte ad canones Apostolicos & constitutiones Apostolicas provocare velit, frustra aget, cum cpnones Apostolicos & constitutiones Apostolicas multis demum post Apostolorum
167쪽
CAP. II. DE CONCILII saetatem seculis innotuit se constet ut taceam, veteres constitutione, Apostolicas , quibus Epiphanius usus est, contrarium docuisse. Hoc enim ex Io. haeresi, quae de Audianis agit, n. IO. manifestum est, ubi Epiphanius Audianos Apostolicarum constitutionum autoritate Pascha cum Iudaeis celebrasse tradit. Si Tl1omassino epistolam Victoris Papae ad Desiderium Viennensem, aut aliam ejusdem epistolam ad Paracodam allegare placeat, probandum ipsi erit, duas illas epistolas genuinas esse, quod negant ex ipsis Pontificiis Labbeus Tom. I. Comcitiorum ρ. yn. & Godeavius Tom. I. hist. eccos p. yop. Cingitandum quoque erit Thomassino, an Victor in propria
causa idoneus testis esse possit Si Wiliridi apud Bedam
dam Bbr. s. c. ao. & ipsius Bedae in retrae . a I. Vos . c. ao.
autoritate confirmare velit, ab ipsis Apostolis ritum P scha die Dominica celebrandi institutum esse, expendendum ipsi erit, longe recentiores esse illos testes, quam ut ipsis tuto fidem adhibere valeamus. Multo autem mi nus probare poterit Thomassinus, Apostolos sub excommunicationis poena decrevisse, ut Pascha die Dominica celebretur, aut ecclesias, quae cum Iudaeis luna I4. Pascha celebrarunt, anathematis fulmine percussisse.. X. Longum nimis foret omnia falla & absurda, quae in Thomassini dissertatione occuerunt, enumerare, qualia sunt, cum Victoris fulmen brutum non fuisse ex eo probat, quod Patres Nicaeni Victoris decreto moti sestum Paschale Dominicae alligaverint, cum asserit, quod Patres Nicaeni non sine anathematis comminatione Pascha die Dominica celebrandum sanxerint, quod oecumenicam,
168쪽
quam fingit, Victoris in ecclesias potestatem satis ridic te inde deducit, quia Polycrates ad Victorem non ad alios Episcopos a se dissentientes scripsit, & magis ridicule ex eo, quia Irenaeus aliique Episcopi Victorem ad pacem& concordiam hortati sunt, ut alia hujusmodi silentio involvam. XI. Caeterum Pontificii nonnulli, ne Victoris iuumen pro bruto habitum fuisse agnoscere cogantur, Victorem Asiaticas ecclesias excommunicasse negant, inter quos Valesius in notis ad Euseb. p. ros. & Natalis Alexander secul. a. di . s. art. s. ubi ne Nicolai quidem i. Pontifi. cis Romani autoritate a sententia sua se dimoveri patitur. Verum aliter sentiunt Petrus de Marca de concorae saceraeae imper. his. s. e. s. & Scheistratenus antiq. iEustr. parria. aef. r. c s. qui Eusebii verba clariora esse censet, quam
ut de solis minis explicari possint. Nam prius quidem
Victor in literis ad Polycratem minis rem tentaverat, cum vero Polycrates se nihil illas curare rescriberet, ipsum e communicationis fulmen Victor in Asiaticas ecclesias contorsit. Quod Victoris factum, praeter Thomassimum s pra memoratum, Gretserus in Musta Salmuriensi c. a. mu lique alii Pontificii defendunt. Ut autem huic defensioni aliqua juris species concilietur, fingunt aliqui Vict rem ecclesias Asiaticas non propter ritus alicujus adlaph ri diversitatem, sed propter errorem rectae fidei adversa tem excommunicasse. Quod quam falsum sit, agnoscit ex ipsis Pontificiis Natalis Alexander loco paulo ante allegato art. φ ubi quaestionem de tempore Paschatis celebrandi non ad fidem, sed ad discipllinam pertinere asserit, observans aliam longe fuisse rationem Blasti, qui j-
169쪽
daismum latenter introducere voluit, & Quartadecim norum, qui postea exorti sunt, & propter varios errores haereticorum catalogo adscripti, quam ecclesiarum Asiaticarum, quae nullo fidei errore contaminatae sine ulla judaismum introducendi intentione, ex libertate christiana consuetudinem a Majoribus acceptam retinere, quam cum Romanis Pascha die Dominica celebrare malu
XII. suavibus somniis indulget Autor Galliae vi
dicatae dist. M. p. a δ. cum fabulatur, Irenaeum ea condistione Victori pacem cum ecclesiis Asiaticis commendasse, si ipsius decreto obtemperarent, & ecclesias , siaticas Victoris fulmine exterritas Victoris nutui se accommodasse , eoque facto Victorem pristinae consuetudinis potestatem illis indulsisse, & sublata e communicatione pacem reddidisse. ' Locus Maomeni ibr. I. e. N. cui Autor Galliae vindicatae fabulam de pace inter Polycratem & Victorem conciliata superstruit, manifeste corruptus est, quod ipse Standrata, qui Autor Galliae vindicatae est, dissileri non potest. 'Α- ατον enim est, interTolycarpum & Victorem pacem conciliari potuisse,
cum Polycarpus mortuus fuerit, antequam Victor Romanam cathedram Occuparet. Errsr autem ille non ita emendandus est, ut pro Polycarpo Polycrates ponatur, quod SBndrata velit, sed ita, ut pro Victore Anicetus ponatur. Agit enim soZOmenus de pace, quam Anicetus Episcopus Romanus & Polycarpus Smyrnae Episcopus inter se coluerunt, etsi alias circa tempus celebrandi Pastitatis inter se dissentirent, ut Eusebius Qx Irenaei ad Viariorem episto refert bis.I. hist. musc. a
170쪽
XIII. Sunt, qui pro Victoris desensione hoc etiam urgent, quod jam ante Victorem Pius I. Paschatis festum die Dominica celebrandum edixerit, idque ex Eusebii
chronico probare satagunt. Verum verba illa de Pii decreto ab aliena manu chronico Eusebiano intrusa esse, &in manuscriptis codicibus bonae notae non reperiri obse varunt Scaliger in animadversionibus ad Chron. Euseb. p.rop. & Pontacus in notis ad Eusebii cόronicon'. cy. Nec minus spuria est Pii I. epistola ad omnes ecclesias, in qua decernit, annuam solennitatemi festi Paschalis die Dominica peragendam esse, additque, cum ea de re nonnulli
dubitassent, Angelum Domini Hermae in habitu pastoris apparuisse & praecepisse, ut Pascha ab omhibus die Domi
XIV. Inter alios, qui de hac controversia prolixe xagunt, est Petrus Halloixius in notis ad vitam Irenaei e. I . in cujus discursu probamus, quod ecclesias Asiaticas ob suam innocentiam ab excommunicationis fulmine illaesas stetisse asserit, & quod in Irenaeo generosam libertatem laudat, qua Victorem non secus ac olim Paulus Petrum objurgavit. At non probandum, quod veris falsa immiscet, qualia sunt, quod Petrus & Paulus Romae festum P schale die Dominica celebrandum sanxerint, quod emissum a Victore anathematis sulmen non tam' ex aestu impotentis animi, quam ex pio ecclesias uniendi desiderio prosectum fuerit, & quod Victor semetipsum vincendo Victoris nomen impleverit, dum graves censuras statim revocavit, cum tamen Victor non tam a semet ipsb quam ab Irenato & Polycrare victus fuerit, qui suis literis ejus arrogantiam represserunt. m.