장음표시 사용
311쪽
Deum s cum ipse jam immutabiles re impas bili animo
IV. Univetialem rerum omnium providentiam Deo,particularem autem & singularem Angelis perperam tribuit, in sol. cap. M. U. AngeIos aliquos amoribus virginum captos, &Iibidine carnis accensos fabulatur, & ex his virginum maioribus gigantes natos esse censet, & animas illorum gigantum Daemones illos esse statuit, qui circa mundum
VI. Secundas nuptias Athenagoras si ciosum esse adesterium pronunciavit, Apolog. pro Gristis cap. ag. CI rissima enim sunt ejus verba: ο λύτερο γάρος ευπροπης ἐρομοι-ε. Nec aliter verba Athenagorae intelIexerunt ΚομJoltus, Rechenbergius, Eduardus Dechair, aliique. unde nodum in scirpo quaerit larvatus Minorita Lotharius Maria a Cruce, cum Ittigium in differtatione de Haeresia chis seculi primi & secundi erroris arguiti quod secundas nuptias ab Athenagora improbatas asseruerit.
VII. Sunt nonnesii TheoIogorum nostratium, qui Athenagoram voce homousii usium scribunt. verum in neutro Athenagorae opusculo illa vox occurrit. Interim tamen rem ipsam Athenagoras agnovit. Dicit enim in apologia μω cap. an unum esse Patrem & Filium, item Filium esse in Patre & Patrem in Filio unitate atque potentia Spiritus.
312쪽
Doctrina Theophili Antioche i.
s. I, Mosen aliosque scriptores Sacros Dei organa fuisse
agnoscit Theophilus libr. a. ad Aus ycum. Eosdem ibidem asterit consonantia sicripsisse de praeteritis. &quae ipsis viventibus contigerunt, & quae nune apud nos efficiuntur, ideoque de futuris nil dubitandum
II. Theophilum hunc sacrosanctum ranitatis mysterium aliter explicassie, quam christiana fert professio,
496. disquirit: an recte Theophilus dixerit, Verbum assumsisse personam Patris, S in Paradisum venisse is τοῦ Πατρος, sub perina Patris. IIL Primum hominem Adamum neque mort
Iem, neque immortaIem a Deo conditum asserit Theophilus, quam assertionem Scripturae adve viri observat Scultetus in medusia Patrum hbr. . c. -
313쪽
Doctrina Clementis Alexandraui.
g. I. Notabile est illud Petri dictum , quod adducit cis
mens Alexandrinus libr. VI stromat. .ήδδ. ου δὲ, ἄτου γραφῆι, nihilsine Scrisiura, . II. Mysterium Trinitatis, & imprimis etiam Christi divinitatem a Clemente Alexandrino agnitam fuisse, non tantum ejus scripta testautur, sed etiam vetus quia dam auctor ab Eumlo bison eccles libr.s. e. aδ. alIUatus, qui contra Artemonem calumniantem, quod doctrina de divinitate Christi post Victoris Epistopi Romani aetatem demum invecta fuerit, testatur antiquissimos ecclesiae Patre Ac inter hoη tiam Clementem Alexandrinum Christi divinitatem consessos fuisse. Equidem Clemens tarist. stromas. Naturam Filii soli omnipotenti propinquissimam esse dicit, de ibidem Christum omnipotentis Patris soluntati inservire asserit, quae certe probanda non sunt, risi forte Clemens hoc tantum indicare voluit, Christumii πό eandem naturam cum Patre , & eandem volun ratem. Interim certum est, nonnunquam Clementem Filium Dei aperte in suis scriptis verum Deum fateri. Dicit enim in admonitione ad Gentes, Verbum Dei esse re-
314쪽
DE DOCTRINA CLEMEATIs ALEXAND. 1ar
vera Deum mani sustissimurn, & Gr. a. radagog. c. P. Deum & Verbum Dei esse unum nempe Deum. Plura Clementis testimonia de Christi & Spiritus S. divinitate, &Trinitatis mysterio collegit Nourryin a arat. essit. nov. in
III. si motio in Bibliotheca c. 1o9. fides adhibet da foret, dicendum esset, Clementem Alexandrinum in hypotyposibus suis non istum Filium Dei creaturis ann
meraue , Verum etiam multos alios errores protulisse, dum materiam aedem a m asseruit, animarum transmigra
tiones & mnitos alios ante Adamum mundos prodigiose eommentus est, multaque alia blasphema ac impia essu rivit. Verum cum probabile non sit, talia a Clemente Alexandrino proposita suisse, dici poterit, quod Clemens in suis hypodposibus saepe non tam sinam quam aliorum sententiam referre voluerit, quae Richardi Simonii co jectura est in Crisis. Commentur. N. T. e. a. vel quod Cle mens hoc opus scripserit, antequam in religione christi na plene institutus esset , ut Dupinius biblio h ecclessuspicatur, vel quod hoc Clementis scriptum ab haeretis eis corruptum & interpolatum fuerit , a qua suspicion ipse Photius non alienus est, dum scribit vel Clementem, vel quendam alium persona ejus indutum impia illa &hlasphema effutivisse. i .i . in ,
N. Non soIum autem Hypotyposts Clementis hodie deperditae multis erroribus statuerunt, sed etiam in aliis ejus scriptis etiamnum reliquis varios naevos & e rores viri doesti observarunt. Sane jam olim Gelasius Pontim in suo &Romanae Smodi taeteto Clementis N
315쪽
CAP. III. SECTIO X. xandrini scriptis apocryphorum notam inussit, non quod Clementem illorum autorem esse dubitaverit, sed quod erronea aliqua dogmata illis continereotur , inter quae non leve est, quod Clemens justos ante Christi adve tum mortuos ob fidei defectum tantisper apud inferos de . tentos statuit, donec per Christi & ApostoIorum ad ins ros destendentium praedicationem ad fidem converterentur , quem crassissimum errorem ex Hermae pastore imbibit. V. Ad errores Clementis Alexandrini hoc etiam pertinet, quod ex amore philosophiae gentilis Stoic rum in ecclesiam introducere annisus Isuerit,& angelicam Christianorum in hac vita perfectio. nem asserere non dubitavit, qua de re in dissertatione de haeresiarchis primi & secundi seculi aliquid a me dictum memini. objicit quidem mihi larvatus Minorita Lotharius Maria a Cruce, quod Clemens Alexandrinus vocibus ἀπἄΘή- & ανα saeτησίας in laxiori significatione usus fuerit. Verum autor vindiciarum dissertationis Isetigianae contra regerit, Minoritam id neque probasse, neque probare potuisse, cum Clemens HGLsromat. Gnostico suo tribuat abstinentiam ab omnibus malis , tam quae actu fiant, quam ex verbis & cogitatione, & hujusmodi Gnostici justitiam quadratam esse dicat. Omni ex parte aequalem, in persectione gnostica nusquam ullo m
VI. Quid de Clementis sententia circa deformitatem Christi statuendum videatur, diximus in si istas cmmtibus Secuti Le. Masse De eiusdem sentencia circa uni
316쪽
ng DOCTRINA CLEMENTIS ALEXANDRINI. eum ministerii Christi annum egimus ibidem pag.
VIl. Communem cum aliis quibusdam Patribus Clemens habuit errorem de Angelorum incontinentia, VIIL Historicus Clementis error est, quod ian .stromat. Simonem Magum ejusque debellatorem Petrum post Marcionis tempora vixisse scribat. Plures alios historicos errores perstringit Spanhemius in qualemone disputationum ρ. yy. ubi neminem Patrum Clemente ut
doctiorem, & secularibus disciplinis instructiorem, ita nullum in admittendis promiscue apocryphis dc fabulosis stupenda propemodum credulitate faciliorem esse j
IX. Baptismi emaciam agnoscit Clemens Alsxandrinus libr. I. padagog. e. 6. ubi ait: tincta illamina mur, iEuminat3 3 bos adoptamur sc. Unde pater, quod Clemens lavacrum baptismi non pro mero signo gratiae, sed pro incaci medio gratiae habuerit. i
X. Libros Sacri codicis divitia inspiratione scriptos esse, passim Clemens profitetur. Nonnunquam a tem ejusmodi dicta Scripturae allegat, quae hodie insacrocodice inveniri non possint. Talem locum Nouru in apparat. nov. edice DF. apud Clementem se invenisse putat in ejus admonixione ad Graecos, de quo amo etiam . Gentianum Hervetum scripsisse obsereat: nec quid μ imtesilo , nee unde seu erit Clemens scio , per picacioribus ita ae id relinquo inveniendum Addit Nourrti alios qu Ga . a Gg que
317쪽
que, qui Clamentis opera ediderunt vel scholiis illustinis, rant, lacum illum in sacro codice invenire non potui 2. Λt ego non miror, t Ieruetum aliosque operam lusisse, qui verba illa in sacro codice quaesiverunt. Nus quam enim Clemens dicit, quod verba illa ex libro aliquo biblico mutuatus fuerit. Equidem in praecedentiabus verbis dictum aliquod ex Esaiae cap. 1s. allegavit, sequentia autem verba tantum paraphrasin illius dicti a Clamente conceptam, non novum aliquod Serbpturae dictum sive ex Esaia, sive ex alio libro biblico m tuo acceptum continent. XI. Fatendum tamen est, nonnunquam Clemem rem verba aliqua tanquam Scripturae allegare, quae in Scriptura ita non leguntur, silve memoria illum reliquo rit, sive apocryphum aliquod scriptum pro genuino Scripturae libro per errorem habuerit. Sic enim e. g. ci mens libr. 6. stromatum Petro haec verba tribuit: unus enim es Moera Deus , pia feci principium uvisessorum am camprimogenitum Filium, additque CIemens praecla re intesinisse Petrum illud: in priri isseras Deus caelum cae ιerram. Psae Petri verba Clemens non ex actis apostolicis, aut sacris evangeliis, aut Petrinis epistolis, sed forte ex Petri apocalypsi, aut Petri periodis, aut aliquo alio apocrypho scripto depromsit.
Σα Idem Clemens fibr. r. 'omatum ascriptura dictum asserit: sue boni Traperita, quae verba in Scriptura non leguntur. Et nonnulli quidem suspidantur, hanc sententiam non solum a Gemente, sed etiam ab Origene, Hieronymo &aliis Patribus allegatum ex evan
318쪽
gelio secundum Hebraeos desumtum esse. Crojus autem in observat. ad M. T. p. aII. conjicit, Patres hane sententiam e Christi parabolis collegille, nempe ex parabola destruis, quibus talenta, ut quaistum iis facerent, concredita fuerunt. Nam ad servum nequam Matth. 21. dicitur: debueras pecuniam meam coWmittere Nummulariis via Trapeziιιs, & Luc. ry. refertur servis a Domino dictum: πραγμέευσαθε εως negotiamini, donec venio , h. e. explanante Cr*O: exercete talenta vestra, rem
dite ea Nummulariis, mensam trapeziticam , si vobis sis animur , param proponite, trapeziticen exercere. Ipse au. tem Clemens Alexandrinus videtur hanc sententiam e pressisse ex monito Paulino e. Thessi M. Omnia probare, re, quod bonum es, tenete. Postquam enim dixerat: meis rito uisur Scriptura sic hortatur e esciamini proba trape xitae , statim subjungit: alia quidem reprobantcs , quod aurem bonum es tenentes s etsi alii quidam Patres ipsi Christo hanc sententiam tribuere maluerint. Conferuntur, quae de hac sententia : e te probi trapeatara , disinserit Cotelerius not. ad Consitur. apostol. Bbr. a, e.31. ubi magnam veterum Patrum nubem, qui vel hac sententia
usi simi, vel ad eam respexerunt, colligit, & originem hujus sententiae apocrypho cuidam evangelio adscribit. L Ex iis, quae Clemens Alexandrinus libri L.
charistia afferit, recte Pontificii quidam contra Albertinum & alios Resormatos urgent, non meram figuram corporis & sanguinis Christi in eucharistia adesse. Quod vero Clemens panem & vinum eucharisticum in corporis & sanguinis Christi substantiam converti docuerit, Gg r neque
319쪽
,Η ' CAP. III SECTIO XI. sneque ex illo loco, neque ex universis ejus operibus pro
XIV. Mundum, & omnia quae in illo sunt, is mul& semel creata suisse, etsi Scriptura diversos creatio, ni dies assignaverit, sella est Clementis nostri sententia quam libro 6.stromatum proponit.
M. Non esse poenitentiam. pe petere veniam de iis, quae saepe peccantur, asserit Clemens libri t. ει malum. Quae verba, nisi de tre explicentur, duriuscula esse pronunciat Dannia rus cir stri48. RIF. . t i AE
XVI. Fueritne ciemens Novatianorum praecur sor, disquisivi in supplemento operum Clementis Alexa drini, nec hic repeto. -
XVII. Quod Clemens Christum passionis experetem crediderit, neminem dubitare dicit Boilevi δεμπν, 'Chrs. c.3. At Clementi injuriam fieri pronunciat Nata, sis Alexander seca a. dissen. δ.
ΑD ea, quae pro ecclesiae autoritate eontra Script ram ex Tertulliani libro de praescriptionibus ad
320쪽
versus haereticos Pontificii proserre solent, . respondet Chamier Pans t. ealbo . D. r. 5br. a. c. I. Dannhaue
rus in Christeid. p. ρο. seqq. Hulsemannus tractat. depraesierim. Siricius distut. de succe ne eccos Spanli mius exerrit. de prascriptione in rebus Adri. . f
II. Tertulliani orthodoxiam in articulo de Trini late defendit Thomasinus Tom. R. dogmat. ιισίρ. I . M. Recte eum de Filii Deitate sensisse probant Natalis Al xander ρωί. a. disse sis. osqq. & Bullus de U. H. ζ.θα a. c. I. in. R. e. D. ubi tamen non dissimulat γquod Tertullianus ausus sit scribere, fuisse tem=us, quoeFilius Dei non esset, quod quo animo dixerit, Bullus ibi inquirit. Duriores quaedam phrases, quas de hoc mystorio imprimis in libro adversus Praxeam adhibuit, quomodo intelligi debeant, docet Beatus Rhenanus in admonitione de quibusdam Tertulliani dogmatis sub inia
III. Sex ad minimum Sacramenta docuisse Temtullianum, autor est Pamelius in epistola dedicatoria op rum Tertulliani ad Gregorium XIII. . Verum Tertullianum duo tantum Sacramenta agnovisis , patet ex ejus his. M. adversis Marcion. cap. M. e . Rgao. σ/cροι .edit. Paris σω. in qua ad marginem notatur, baptirismum &eucharistiam esse duo Sacramenta primitivae e
IV. Divinam baptismi virtutem & emtaciam. commendat Tertullianus, cum in libro de baptismo e. Oscribit: felix Sacramen um aqua nostra, qua ablutis delia ctis pristina recitatis in vitam aeternam Meramur. Quod autem Tertullianus c. Io. de baptismo , baptismum I