장음표시 사용
61쪽
eui ut erat sanguine coniunctus, ita etiam terrarum si- serra eiu tu,& micitia propinquior esse volebat. Hic ex suo noM3, antia mine scaram ciuitatem Vestrogothorum in loco st qua coibo gnis & paludibus admodum munito, tam prudenterrum Regil erexit quam imprudenter eius successores ipsam de Iddes. Iari, ac collabi permiseriit. Antiqua haec erat regni Gothorum sedes. Verum non procul ab ea adhuc extant vestigia alterius Regiae arcis Aaranes dicte, cuius situs, muri, & structurae quotlibet inspectores ita in admirationem alliciunt, ut firmiter iudicent, nullum praestantius aedificium ea tempestate in toto Septentrione,Vel Europa repertum fui sile. sed quid non mutat arui longaeua vetustas 'At saltem signa ruinarum post critatem urgent,inagnificentiam meministi heroum antiquorum. Habebat haec arx in circuitu. omnes commoditates, quas unquam felix mortalium sedes a superis impetrare potuerar, & obtinere. Siquidem uno latere versus Occidetem & Boream, vastum, ac piscosium lacum
ener ante di Elum pro regiis & me salibus deliciis habuit: altero versus Meridiem longissimo spatio , pro
perpetua securitate coenuleiam, ac limosam paludem: cuius superficies tenero vestita gramine,ac frutice, non non solum vestigia negat,sed modice calcantes ab se
bet. Nam limo funditus subsidente, in luteas vor sines, sordidamque colluuiem liquescens, attrahit ac
62쪽
eedentes. Nec minus rivuli plures & profundi, uti v nae per paludes discurrentes,arcis accessum denegant, ut impossibile esset, nisi multitudine pontium qui olim quadraginta erant longis amba Sibus, veluti labyrintho, illue peruenire. Eaque ditacultas in aspe
rima hyeme perseuerat. Nam rarissimὸ propter calidas venarum sulphurearum exhalationes, paludes illae congelantur. Ab orientali verb latere ex opposito primae portae arcis , quae unicum terrestri itinere habebae accessum, ad eb amoena prata ac fertilitas agri pro solatio castrensi erant, ut nihil amplius naturae beneficio poterat concupisci: etiam pascua, & venationes in campis,& saltibus optimae, quod & praesens humi eius facies ostendit. Quae licet horrendam nemorum densitatem, multis retroactis annis & seculis, cultore vacua,ob bulla, samem, pestem, & domesticam discordiam induerat: tamen sulcorum vomerumque vestigia quibusvis eam intuentibus vltrd ostentat, frequentesque lapidum congeries. quibus agri ob maiorem feracitem purgari ampliarique solent ibidem inter altissimas arbores offert conspiciendas, argumento fideli ad posteros relicto, multb numerosiorem prioris aeui fuisse populum , strictioribusque agellis contentum , quam cernitur hac aetate praesenti. Haec igitur arx felicitis florere vita est circa annum Domini nongentesimum quinquagesimum quintum, quando In gnificentissimus Rex Olaus cognomento Schotho
nung baptizatus est a Sancto Sigfrido Eboracensi Archiepiscopo, ex Anglia,Ob fidem Christi praedicandam, ad eundem Olaum Regem, Eldredi, siue Mili redi Resis Angliae exhortatione ac petitione proficine ente: qui & in hac arce paulisper moratus est, donec alia sedes regia Husaby di ista, pro usu eiusdem saneti Sigfridi & cleri eius parari poterat dc consecrari. Quo facto paganos ac idololatras in fide Catholi
cainstructos baptizabat: quod Zc tres nepotes ei uiadem Archiepiscopi, Unam annus, Sunamannus,ac Vinamannus quorum unus fungebatur sacerdotis officio, secundus diaconi & tertius subdiaconatus alibi in
63쪽
Verendia post tergum relicti, faciebant. Omnes tamqvii Beatus Ioannes Baptista, ob adulterae mulieris indignationem, gladio interempti fuerunt: quorum cor rabes adul pora in Cathedrali Ecclesia Vexionensi magno honore ab omnibus venerantur. Sed de hac re latilis in Historiis charissimi fratris.& antecessoris mei Io. Magni Gothi, suis locis est ostensum.
De mirabili horto montis LindaIeret prope praedidiam arcem.
Mons est eminentissimus apud Vestrogothos, n5
longe a praedicta arce Regia, dc lacu Vener, vulgari gentis sermone Κindat ulte dictus, tantae altitudinis , ut a longe nauigantibus vltra o. miliaria
Italica in eodem lacu, quasi atra nubes inter coeli hiatus appareat. Ideoque multi tempestatibus, vique ventorum agitati, summis viribus conantur eius pedes a tingere, ubi tranquillissimum portum adesse nouertit. In huius montis summitate ea amoenitas frondium, herbarum, fructuu in diuersarum arborum excepta vite suapte sponte nascentium non raritate magis, quam suauitate, velut catarum, aut plantatarum, reperitur ut vix delectabilior in tota Septentrionali plaga in uestigari possit, aut inueniri. Illic suauitas inenarra bilis, etiam concentu variarum auium, preter Papa gallos, multiplicata. Sed valde paucis, sis ue solum seni-buis notus est amoenissimus ille locus . Neque lasciuiori aetati perfacile monstrandus, ne forte seueriori disciplina soluta, in omnem voluptatem, vel verius spurcitiem sese prosterneret, dissicillime vel nu quam ad honestate & bonos mores reuertara . Voluptas enim ipsa vim & consuetudinem: cosuetudo necessitatem: n
cessitas desperationem inducit, & coarctat. Extra huc montanum locum, i md & alibi latius per Aquilonem fatis boni suavesq; fructus pyrorum, pomorum, cera forum, prunorum, sed nulli ante medium Iuli j, vixque tunc in debita maturitate reperiuntur. Imo quaedam horum
64쪽
norum seu tuum genera tam domestica, quam silue stria solo frigore accedente maturescunt, durantque pendetia maiori parte h3 emis etia in ramis, liis ominnibus denudatis Sed hi fruetus quouis aceto pro gratiori sapore)sunt eligibiliores, licet exiguae magni tudinis, ob frigus continue circunstans. Exoticos vero fructus per mare a Germanicis oris, Ut sunt poma ce- -,' 'IemmEportat ob suauitatem inhaerentis musti, tam a avida manducant incolae, ut nunquam, vel raro sine distri mine variorum morborum praesertim Gallicorum vel mortis evadant.
De libritudine, σ ubertate infula G
U Landia, siue oeiandia, una est ex insulis Gothiel
maris, brevictimo maris interiectu a Gothia meridionali diuisa, omnium insularum pulcherrima: mutatis enim bonis aded referta est,quod spatij brevitatem duorum dierum itinere absoluendam ) coli fertilitas recompeset. Prata,& campi odore herbii O, indicibili suavitate mirabundi. Ibi plurimi greges equorum uorum, sed validissimorum, utputa qui fortitudine e agilitate multis eximi; corporis equis praeualeat quousq; domestici & exotici nesotiatores pro voluptate emuntiatque in terras remotas, veluti nature miracula
65쪽
venales exportant. Ingeniosissimi enim sunt, ut saltis bus & choreis ad buccinae vel tγmpani sonum per eos adaptari possint, quorum exercitium est huiusmodi speliaculis acquirere quaestum. Insuper instruuntur, ut
circulos ferreos aut ligneos non ad modii amplos,more canum transiliant, saltuatimque vivacissima pern citate sese gyrando reuoluant. Proprio etiam nomine
moniti, magis vel minus id faciunt, iuxta arbitriu im-Equt pase perantis. Pascuntur huiusmodi equi, ubi opus est.pisciet utar histi bus sole tostis & lignis abietinis: ceruisiaque de vinobm σ li- usque ad ebrietatem potantur, prout infra de Alcibus
gnis,cerui- ostendetur. Haec igitur insula frugibus, pascuis, pecusa Ae MIdibus, armentis,& piscibus tantum abundat, ut pro-mno in priis commoditatibus susticiat & alienis: eamque grabriantur. tiam aestimationem boues & pecora, ac butyrum vi Butyrum tra mare exportata habent, quasi medicinalia forent. electissimit. Habuit olim haec insula arces plures, tam naturae,qua
artis praesidio locis opportunissimis fabricatas, & munitas, quarum aliquae in templa Christrant ritus commutatae sunt, hodie non minus patriae defenfioni, qua religioni deseruientes: aliquae bellorum turbine peni' ius desolatae. Vna tamen Vsque in praesentem aetatem Boniata. Omnium altior dc fortior Borcholm dicta, permansit: cuius celsitudine Gothicum mare eminus nauigantes, ' . veluti specula pro Ventorum, ac portuu directione adhuc utuntur, praesertim Ansli, Scoti, Zelandi, Hollandi, quibus admodum necessaria est illustrium locorum cognitio in eo mari. Hec insula fere tota ambitur marmoreis saxis sursum,deorsumque, penes littora zo.Vel 3 o. pedum altitudine , quasi artificum manu ex industria collocatis. Imb &in oris eius Orient ibus ape to mari obiectis , plures amoenissimi portus sunt: ad quos non minus curiositatis quisis necessitatis causa extranei nauigantes, Veluti naturae spectaculum visuri accedere solent. In hac insula tempore pacis reges Gothorum,& Sueonum, ob insignem eius amoenitatem tMmm A venandi exercitiit, aestates transigere consueuerunt.
CV 4M nis quia viciniori maris tractu ultra marini princi-ε tym M pes commodius cum eis in arduis causis expediendis
ηε -- ibidem congredi possunt. Praeterea prope Aquilonarq
66쪽
Iittus eius exurgi t mons excelsus, quem nauticum vulsus, vitandi infelicis omnis & marinae tempestatis gratia, Virginem vocat. Nam in eius portu manentes certis munusculis puellis dari solitis, utpote chirothecis, sericeis Zonis,& similibus,eas,tanquam amico munere placant. Nec ingratu montis numen sentire viden- tur, prout aliquando factum meminit antiquitas, voce lapsa iussiim suill e donantem mutare portum, ne peri clitaretur:& ita faciendo saluus factus est, ubi alij sunt periclitati In eo monte certis anni temporibus dicitur Sagarum esse conuentus Aquilonarium maleficarum,ut exami- co emu anent praestigia sua. Tardius ministerio daemonum accedense ira assicitur correptione. Sed haec opinioni. non assertioni cedant.
Defumosissima insula Gothorum Gotta iunia dicta. cap. Momentalis Gothie pars est, sic clicta,quasi Gothorii terra vel bona patria. Goth quippe bonii sim Deum Lingua Gothica significat,& Landia terra. Esenim multis rationibus bona bonus in ea populus, bc ni & securi in circuitu eius portus: bonus de electus irager, bona armentis,equis, bobus, piscatione, venatione, aquis, sylvis, pascuis, pulcherrimo marmore, Somnibus rebus humano usui necessariis. Est in eis Boreali pute praeuaru oppidu Mibnin quo est arx munitissima
67쪽
nitissima. Fuit haec urbs quondam Gothorum, & muItarum regionum emporium,tantis opibus, & negotia torum mercimoniis frequens, ut vix illi par in Europa
sim te haberetur. Cofluxere illuc Gothi, Suedi, Rurii, seu Rutheni, Dani, Prusii, Angli, scoli, Flandri, Galli, Finni, Vandali, saxones, Hispani, singuli singulaeque
gentes suos proprios vicos, ct plateas incolentesmulli praeclusum municipium. Ingredientesque terra & mari omnia pacata inuenerunt, donec discordia, qui om- niu regnorum, & hominu perniciosissima desolatrix
est, subuerteretur: sicuti infinita: aliae nationes, quae ab initio floruerunt. Extant hodie marmoreae ruinae, quae testantur veterem eius claritatem, amplitudinem,& vetustatem. Sut adhuc testudinatae domus, portae ferreae, aut cupreae aut aereae senestrae, olim argentatae atque
deauratae, argumentum inaestimabilium diuitiarii exhibentes. Vnde postmodum ortis odiis & dolis, exti mido earum rerum usu disgregati incolae abierunt in Vandalicas ciuitates: quae non parum ex opibus huiusmodi hospitu sunt ditatae, uti olim Roma Carthagine desolata. In hanc insulam prima Gothorum armata castra, post exitum a sua terra, in Europa & Asia nouas terras, ob importabilem gentis suae, multitudine, quinsitura descenderunt. Demii multis seculis euolutis, L
LUρξ Mi gobardi ex Scandiana insula ob similem , vel graui ad 4 rem causam exeuntes, per hanc insulam in Rugia agmin iv seu ne uastissimo in exteras regiones abierunt: & tandem me ni regno constituto in Italia sedes firmauεre: quod &in it*bam Paulus Diaconus eorum Historicus Libr. I. attesta I iso tur. Praeterea Magnus Rex Suetiae anno Domini M.
CC. LXXXVII I. sedauit periculosum bellu, quod erat inter ciues Visbycenses, cic plebem illius insulae:
permisitque ciuibus instaurare collapsos muros ciuii ritu tatis, moenibus lue, dc propugnaculis communire. Aleuritis bertus Rex Suetiae rogatus a principibus Inferioris Germante, ut a mari eoru eiiceret potentissimos piratas Vitalianos, impignorauit hanc insulam Gotlandie
Magistro Prussiae, pro viginti millibus Pupionum, id est, Nobilionum: quoru summam Regina Margaretaeidem succedens,ex suetia collegit , atq; eam insulam
68쪽
regni suetire iuribus, & proprietatibus restituit, perpetuo possidendam. Hancq; insulam Saxo Grammaticus, Danorum insignis historicus, in pluribus suis noti Hist. scriptis,ad Suetiam sine quavis lis sitatione spectare a
testatur. Et hoc ex multis argumentis. quia eadem Iin
sua, legibus,cosuetudinibus & morum coformitate Scvicinitate perpetu b utuntur:etiam quia Gothorii Episcopo Lincopensi, tanquam primo fidei platatori sunt subiecti: a quo & Episcopalia iura petunt, & consequuntur. Ab hac etiam insula in omni nauigantium controuersia, praesertim a consulatu Visbycensi, petitur, & datur ius , & sententia diis nitiva, quid unicui que permittendum, vel auferendum erit. Certὲ ius hoc mercatorum, ac nautarum, valde prudenter digestum, citius lites adimit pro fluidis aquis, quam aliorum de cisio pro terra firma.
Vanta olim Reges,ac Principes Gothorii, de per petuanda nobili fama, ac bellica claritate cura habuere,arma, signaq;, & clypei eorii illustribus i steeis insculpta ac posteris relicta, euideter ostendiit, praesertim in Ostrogothia,ae Vestrogothia,& Australi Finladia,in magnifico portu Hasce appellatorqui ta lare'. ac securus est, ut in toto Septentrionali mari, &forsita amplo Oceano parem no habeat, qui eidem valeat e Parari. Oes enim undecunq; nauigates libere recipit in
69쪽
Dum sinum, securesi; introrsum tam a tempestatibus. ruam hostili classe, tua naturali munitione modb ipsibi deesse non velint protegit, & conseruat. Portus etenim iste in modum amplissimae arcis in medijs montibus , ac vallibus amoena situs est: habetque incautibus vetustissima heroum Gothorum , ac Sueonu insignia,literato ordine, sed antiqua simplicitate insculpta, maxime ad ostendendum posteris, ibi olim classem Pro regnorum defensione contra quoscunque hostiles insultus continua expeditione stationem tenuisse, at que inde ad aperta arma, quoties opus fuerat,prodque. Hodieque freque titis in eodem portu, ob similem ca Lam, armatas classe; tam Princeps, quam nobiles habent , praesertim quia vicina loca omnia suppeditare possunt, quae subito requiri videntur ad confoederatorum armatam classem: omniaq; in hostes cotraria verti, si perniciem structuri in hunc accesserint portum. Olim diuus Ericus Gothorum, Sueonumq; Rex, Obla , ta pace dc contempta, Tauestos, Carelos,ac Bothnien
εμ ηms se, bellica classe, & equestri expeditione deuictos, ad Re fidein & Christi religionem accelerare coegit. indoci te enim genus barbarorum, nisi per arma ad iugii Chriini,qς βρ sti cogi, vel pertrahi, vel inuitari non potuit: nimirum Mem ut Albertus Crant2ius lib. s. eap. 7. Vandalii reserxγ magnus'amor paternarii traditionum. In hoc portu
tot c roti Suetici Reges graui iniuria lacessiti ultra marinis prin cipibus classe instructa, vel instruenda hostilitatem in
dicere solent,pra sertim Ruthenas, seu Mosco uitis rursumque in eodem portu, sub aequis conditionibus, eorundem principum nunt ijs pacis foedera praescribere, de accipere consueuerunt. Qudd aute eo loco frequent si quam alio id fieri contingit, urget antiquata maiorum obseruattia, qui illi e in montibus impresserant insignia sua, ut eorum perenni firmitate perspecta, que
Reipublice utilia fore crediderint, posteris eodem vn nimi consensu,& iuramenta per arula,ac libertate maiorum stabiliant obseruanda. Quibus autem armis,
clypeisque veteres Gothi, Suecique sint intus, oc extra patriam vii, sic nis praesentibus aduerti poterit, inib dc
rationibus ostendi leonem stilicut coronatum, supςr
70쪽
tres aquas candidas in campo coelestini coloris imp tuo se salientem,ac retrospicientem, olim habuere Gothi, atq; nunc habent sol tim originis inhabitantes : ut vincendo parcant,& retrospiciendo caueant, quam cratb salientes ab impetu cessant. Methodio tamen placet inibia . asserere, Gothorum Principes in exteris terris militan- Plutarites, ac dominates, ursam in vexillis habuisse. At ex eis- cimbri, rdem Gothis veluti parentibus originem trahentes, Va- gundi,bu rietate signorum secundum diuersitatem gentium di- ui,atq; alijstinguebanturivi Cimbri tauro,Slaui dracone,Cepidi quida caitu nauicula, Alani, Burgudi ac Sueui catto in militaribus in armuge signis, ut Plutarcho videtur. Suecis autem, siue Sueo- stasi crinibus antiquitus erat arma, videlicet duae virgines co- bunικν. ronatae, aureo vestitu sese mutud in virenti sylva am- Suecorum Plexantes, ta quam dearum nympharum excellentiam insignia. in regione ostendentes. Nunc vero Suecorum Princia Pes tribus aureis coronis in campo coelestini coloris, ob inscrutabilem domaniorum amplitudinem, magnifica bellorum gesta, & inexhaustam minerarum ube tatem, Utuntur. Sunt de priuatorum nobilium insignia mira varietate distincta: similiter & urbium,ac prout clarum, quatenus in bellicis expeditionibus pro patria S legibus susceptis,tot hominu turbae distinctius ad unum tande fine dirigatur, prout infra de directio- . ne armatae multitudinis, diffusius erit ostendendum. De rupibus galeatis. cap. 26.
NA uigando λ Germanico mari versus Septentrione
tribus dietis, antequam introitus appareat ad Resiam ciuitatem Hol mentem regni Suetia',occurrit ad- mimosis
mirabilis portus lingua vulgari gentis Hielm abbe, vel Elgxnabben appellatus, eo quod onagri. qui Elga ita Resu.
dicuntur, propter attractum suauis venti eis concusexere consueuerunt: vel etiam quia montes, in quorum lateribus portus sunt, ita a natura formati videntur,ut Galilear militares putentur in sculptae: quas ars non sufficeret in armis fabricandis, nisi & natura monstraret, quid bellicosis populis Aquilonini inhabitantibus conueniat in armorum tractatione