Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

131쪽

t 1 B E I. xifestum est in hac figura quando erit, O quando non erit syllogismus,ct quoniam ci m est 6llogismus,necessarines terminos secse habere , ut diximus: si sic se habent manis sum quoniam erit filogismus. Si autem hic quidcm rcrmino

νum uniuersaliter , alius verὸ particulariter ad alium,quando uniuersale quidem ponitur ad maiorem extremitatem uel praedicatiuhm,uel priua' riuum,particulare uero ad minore praedicativum

necesse istyllogismum esseperfectu.uuando u vo ad minorem hel quolibet modo aliter se habeat termini, impossibile est. Dico autem maiorem extiremitarem qui tim in qnu meditim est:minorem veris,quae sub medio est. Insit enim a qui tim, omni b:b autem alicui crergo si s de omni praedicari,quod in principio Hyu est,necesse es a, alicuic inesse Et si a quidem,nulli b ineri:b uel b, alicuic:necesse eis, a alicui c non inesse: determinatum est enim ct de nulla,quomodo dicimus:quare erit syllogi mus persectus. Similiter autem es se indefinitum sit bc praedicatissim: nam idem erit syllogismus indoinito , O particulari sumpto. Si autem ad minorem extremitatem uniuersale, ponatur , vel praedicatiuum , uel priuatinum: non erit 6stogimus neq; clim virmativa, neq; negativa, n q; indoinita, neq; particularis sit: ut si a quidem, alicui b ines, uel non inest: b autem, omni c inest. Termini ut inise: bonAm,ha bitus, prudentia e tibi non in se, bonum, hab

rus,indiscipui a.Rubsim s b quid nulli c:a uer alicui

132쪽

alicuibine uel non ineIt,uel non omni mest,nec scraritBllagimus. Termini omni inesse,album,

e s, cygnus: nulli inesse, album, equus,cose Mus. Idem autem Osi ab indefinitum sit. iquando ad maiorem extremitatem quidem uniuersale ponatur uel praedicatiuum,uelpriuatiau, ad minorem uerb particulare priuatiuum: nouerit filogismus, uel indefinito, uel particulari sumpto. Velut si a quidem, omni b inest: b autem alicui c non inest,uel non omni ines. Cui enim alicui non inest medium,hoc omne O nullum sequatur primum.Ponantur enim termini,animal, homo,album: inde O de quibus albus non prae dicatur homo,sumantn JDrus, nix:ergo animal . uno quidem omni praedicatur, de alte- ' Albo, stiliis uero nullorquare non erit bilogi mas. sum ςex cygno.

sint termini,inanimatum, homo,albula.&λ- de sumatur alba, quibus no praedicatur homo, cygnus, oenix:nam inanimatum de hoc quidem e uomni praedicatur, de illo ueris nullo. Amplius': cet de niues viam indefinitum est alicui eorum, qua sunt scilicet cy non inesse bruerum in aut et nulli inest, et se noomni,quoniam alicui non in L Sumptis aut his

terminis uelut nulli in semo HIγllui mus hoc enim dictsi est privo manifestu ergo est, quoniain eo quod sic se habet termini no erit filogismus,

esset.n. in his.Si liter autem ostendetur, Osinniuersale ponatur priuatiuu.2κη enim samlo linterual particularia praedicati j uelpriuatiud

133쪽

r I B E I. ' dicantur,aut hoc quidem praedicatiuum, illud uero priuatiuum:uel hoe quidem indefinitum: iliud ' Hic negatio uerὸ demitum,uel ambo indefvita,non ' erit Blsupcrduit. Iogismus nullo modo . Termini vero communes omnium ranimai,album,equus, animal, album,

lapis. Manifestum est igitur exi qiue dicta sunt, quoniam se sitf3llogismus in hac figura particu

laris , quoniam necesse est terminosscse habere, ut diximus. literin sc se habentibus,nullo modo fit. Talam autem quoniam omnes,qui in hac suntfyllogismi,pers Nisunt. Omnes enim per sciuntur per ea,quae ex principio IbmuturiEt quoniam omnia problemata ostenduntur per hanc guram. Etenim omni, O nulli, alicui, edi no alicui inesse: Voco autem huiusmodi Ruram, pr

De filo senis absolutis in siecunda

Rura. Cap. V. VAND O verὸ idem huic omni quidem, u ali uerὸ nulli inest,uel utis omni, uel nulli j guram quidem huiusmodi uoco fecundam. M dium autem in hac dico,quod de utraq; praedicatur. Extremitates uerὸ de quibus dicitur hoc. Maiorem quidem extremitatem, quae iuxta medium posita est. Minorem ueris, quae lamus ytas a medio. Tonitur autem medium foras quidem extremitatum,primum ueris positione. Per' Abundat ne sectius igitur non erit filagismus nullo modo in

' hac faura: psibile κπὸ erit O uniuersalibus,et

134쪽

TRIORVM. 6snon uniuersalibus exinentibu3 terminis. Vn Nersalibus igitur terminu eritθyMisenu quando medium huic quidem omni, illi uero nussi in erit,etsi ad utrumvisset priuatiuum, aliter nullo modo. TradIcetur enim milen quidem nullo, de xνci is omi: quoniam igitur couertitur priuatiua,ntisii m inerit n, at m omni x supponebatur, quare n, nulli x inerit: hoc enim ostensum est prius. Asrsum sim, n quidem omni ines, x vero nulli, neq; n,x nulli inerti. jNam δε m,nuilix, neq; nulli m inerit: at hero m,omni n inerat, quare X, nulli inerit. Facta es enim mi sum prima figura. uoniam autem conuertitur priuatiuum,neq; MY4x inerit: quare erit idem syllogismus: est autem ostendere haec et ad impos bile ducentes.suoniam ergo fit stilogismus sic se habentibus t&-inis manifenum,stis non perfecti s: non enim*lum ex ijs,quae ab initio sumpta sunt sed ex alijs

perficitur necessarium.Si autem m,de omni n Ox piae licetnr,non erit syllogismus. Termini me se, substantur,animal,ratio: non inesse,substatis, anidinal,lapis:mediu,subsatia. Uc quando den,nec dex nullo,praedicatur m. Termini inesse,linea,animal, h5:na inesse,linea, animal,lapis . Manifessi

ergo quonia se sit filogismus ex ullibus terminis, necesse en terminos sic se habere, ut in principio

diximus. aliter enim se habentibus terminis no fit conclusio necessaria. Si autem ad alterum sit universaliter medium , quando ad maius quidem

fuerit uniuersaliter, uel praedicatiud , fel priai uatiun

135쪽

L I B E Luatiu/, ad missa autem O particulariter, O op positae uniuersali dico autem oppositae, si uniuersale quidem priuatiuum,particulare praedicatiuum, uel se uniuersalepraedicatiuum,particulare priuatiuumo necessees filogismum feri priuatiuum particulariter. amsi m, nulli quidem mx autem alicui inest, necesse est n, alicui x non inesse. oniam enim conuertitur priuatiuum, nulli m, inerit n.m ueia supponebatur,alicui x inesse quare n alicui eorum quae sunt x non inerit:Fit enim Irilogismi a per primam figuram Rursus si nquidem omni m, X ueris alicui non iness, necesse est n,alicui x non inesse. Nam se x omni, inespraedicatur autem is m de omni nmecesse es medimni x inesse: supponebatur autem alicui non inesse Et f m,n omni quidem inest, x autem non omni erit 3llogismus:quoniam non omni X, inretn, demonInratio autem eadem.Si autem de x quidem omni,de n ueta non omni praedicatur m, nouerit θllogismi .Termini inesse,animal ,substantia, coruus.2Non inesse, animal, album, coruus.

2 ec quando de x quidem ullo, de n ueia aliquo Termini inesse,animal,substantia,lapis. 'n inesse,animal, substantia, scientia. Vuando igitur oppositum en uniuersale particulari, dictum est quando erit, O quando non erit syllogismin. do autem similis figurae fuerint propositioues,aut

ambae priuatiuae,uel .rmativae, nullo modo e=itDllogismus.Sint enim primum priuatiuae, O uniuersale ponatur ad maiorem eati cinitatem: ut

136쪽

ns,n quidem nulli,x autem alicui non insit, contingit ergostonini, nulliae , inesse n. nrmiani quidem nulli inesse,nigrum, nix,animal. Omni Dei o inesse,non insumere,f m, alicui quidem Gines,alicui autem non. am se omni xines n: Om,nussi n, etiam is,nulli x ineriised positam erat alicui inesse,non igitur siesumere contingit ternos.Ex indesinito autem ostendendum est. Quoniam enim verum ent,m non inesse alicui x, sese nudi inest ulli ueta cum insit , non erit γ ω- gemua , manifestum quoniam neque nunc crit. Rursumst praedicatiuae, O uniuersale ponatur similiter : vim, omni quidem n, X autem alicui in sit: contingit ergo omni, edi nulli x, inesse. Termini nulli inesse, album, gnus,lapis. Omni uero non erit sumere terminos, propter eandem causam quamqpriin fid ex indefinito monstriadum est.Si autem uniuersale ad minorem extremitalcm cs,oem, X quidem nulli, n uero alicui non inest contingit n, O omni,stnulli x inesse. Termini inisse,album,animal, coruus. Non inesse,album, lapis, coruus. Similiter autem Osepraedicativa fuerint propositiones. Termini non inesse,album, animai,nix.Inesti album,animal,

cygnus.Manifestum en igitur quoniam si similis

figurae sint propositiones, O haec quidem uniue salis,illa uero particularis:quonia nullo modo sit. Dilogismus. Sed nec se alicui, utriq; inest, uel non inest,uel huic quidem inest,illi uerb no, uel neutri

137쪽

Caput hoc

definiti ones tres cotinet, tres coclusiones, & corollaria tria.

g I B E R. I. nium, album, animal, homo.album,an al, inanimatum. Manifestus igitur ex praedictis quoniam si sicst habent termini adinvicem, ut dictu

mus:necesse est terminos sic se habere.Paldm autem et quoniam omnes imperfecti sunt,qui in hae figura sunt syllogismi:omnes enim perficiuntur assumptis quibusdam, qua uel insunt terminis ex neces itate:vel ponutur velut hypotheses: ut quado per imposibile ostendimi,. Et qxoxiam non

fit a firmativas syllogismus per hanc figuram,sed

omnes priuatiui, uniuersales, Oparastulares. De syllogismis absolutis tertiae figurae. p. VI. I autem eidem hoc quidem omni, illud ueroo nulli ineIt, uel ambo omni, uel nulli, Muram

quidem huiusmodi uoco tertiam. Medium autem in hac dico, quo de ambo praedi amus: Extremitates uero, quae praedicantur. Maiorem autem extremitatem, quae longius est medior minoremucrυ, quae proprius . Ponitur autem medium foras quidem extremitatum, ultimum vero positione est. Terse ius igitur non fit filogismui, nec in hac figura: posibilis uero erit O uniuersaliter, O non uniuersaliter terminis exitientibus ad medium . Univer aliter quidem quan Oct p O r, inerunt omnis, quoniam alicui r . ineris p ex necesitate : nam quoniam conuertitur praedicativa, inertis, alicia si quare quoniam m

ines

138쪽

FRIORVM. ' s inest omni alicui r, necesse est ρ, alicui rinesse. Fit enim syllogismus per primam figuram. Ita autem O per impossibile , , raepositione fa syllocere demonstrationem, si enim ambo omnis, insunt: si sumatur aliquod eorum quae sunt , ut nrhuic is p riserunt ex necesitate, quare alicui in inerit p. Et si r omni quidem s p autem nullis, inest, erit syllogismus: quoniam p, alicuir non inerit neces state. Nam idem modus Grit demonstrationu, conuersa fpropositione. Ostenditur ant Oper impossibile, quemadmodum in prioribus.Si autem in sit η ,squidem nutati, pueris omnis, non erit filogistinua. Termini inesse,animal, equus, homo: non inesse, ani ac inanimathm, homo : neq; quando ambo de nullos, dicuntur, non erit syllogismus. Termini inelse,

animal, equus, mammatum: non inesse , homo, equus , inanimatum:medium, inanimatum. Manifestim est igitor in hac figura quando , non erit Bllogismus 'ex uniuersalibus terminis. Duando enim ambo terministini praedicativi, erit filogismus, quoniam steri alicui extremit, extremitati : quando uero priuatiui, non erit filogismus, quano autem hic quidem priua-iluus: ille uero affirmativus, si maior quidem fuerit priuatium, alter uero Q ativus, erit filogismus, quoniam alicui non inest extremitam extremitatDSi autem econuerss, non erit. Si autem

hic quidem sit uniuersaliter ad Medium, alter uero particulariter, se uterque seu praedicatium ἡ

139쪽

r I B E R I. necesse esse; UXIGφmum,et si alteruter sit unia uersalis terminorum nam si r,omui sins p uero riuius: necesse est oest,alicui r ineste, nam qu viam coaertitur firmativa inerit salicuist, qui re quoniam romni fines, autem alicui ρ, δε Micui p,ineris,qμare et p,alicui rinursum se Galicuis p uero omni insit, necesse es ρ, alicui rinesse,nam idem moduis demonstrationis. Est aut demostrare et per imposibile,et expositione, quuadmodu in prioribus. Si autcm unus quidem stpraedicativmalius uerb privativus, uniauersaliter autem praedii aliau quando minor quide fuerit praedicatiuM,erit syllogisenua: nam se r, omnis,p ueris alicuis non inest,necesse sp, alicui Gnoinesesi enim p,omni siet r,omniself,omnis ineris,sed no inerat.Monstratur autem et sine dedumonesi sumatur aliquid eorum quae suus cui ρ non ines.spado uero maior fuerit praedicativus non erit filogismio:ut si ρ, in sit omnis:r autem: alicuisnon insit.Termini uerὸ omni inesse, anima

omnis inest ρ:r autem alicuiset ρ inerit alicui Gsed positum erat nulli r inesseisiud quemadmodum in prioribus, Mendum est nam cum indefinitum est alicui non inesse, O quod nulli inest uerum est dicere alicui non inessemusti uero cum inesset nouerat syllogi mus, manifestum crgo est, quoniam non erit syllogismus. Si autem privativus sit uniuersilis tei minus, quando maior quidem priuati

140쪽

tiuus fuerit, minor autem praedicativus, erit filogismus.Si enim ρ, nullis,r autem alicui ineses: estp alicui r non inerit. Rursum enim prima erit Dura,rs propositione conuersa. Quando aut minor fuerit privativus, non erit syllogisimus.Termini inesse animal ho, frum.Non inesse,animal, scientia,fernm:medium in utriJq; ferum. ec quando ambo priuatiui ponuntur, est aut unus quide uni uersalis,alter uel o particularis. Termini inesse, quando minor est uniuersalis ad medium, animal ho,serum. yn inesse,animal cientialerv. uuado autem maior, non inesse quidem, corulis, nis,album. Inesse uero non est liumere se Galicui quidem inest salicui aut no inest. St. nt,omni r in sit, r autem alicuis ρ, merit alicui s. Postuum est aut nulli,sed ex indefinito,monstrandum est. T cq; βtiterq; alicui medio inest, uel non inest, uel unus quidem inest,alter uerὸ non inest, uel hic quid alicui ille uero non omni, uel indefinitὸ, nullo modo erit ollogismus.Termini aut coci omnium,ani

mal, homo,album.animat,inanimatum, album.

Manifestum est igitur,oin hac figura, quando non erit stilogismus:est quoniam habetibus sie teroinis, ut dictim est,'sγllogismus ex necessitate

se sitfrllogismus, necesse es terminos sic se habere.Manifestum est etiam, quia omnes imperfectisunt in hac figura f)lloghmi, omnes enim per sciuntur quibusdam assumptis.Et quoniam syllogizare uniuersale per hanc figuram non eris,neq; prinatiuum, neq; a firmativum.

SEARCH

MENU NAVIGATION