Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

r I B E I. neq;scrilentes, neq; interrogantes: aut has qui

dem protendunt,per quas autem haec concluduntur,omittunt: alia uero uanὸ interrogant. Considerandum autem si quid superfluum siumptumst, oesi quid necessarium omissum:-hoc quidem ponendum, illud uero auferendum,donec Me niat quis ad duas propositiones: sine his enim, non est reducere sic interrogatas orationes. In

aliquibus ergo facile est uidere quod minus est: aliqui uerb latent, uidentur quidem syllogiaca re,eo quod necessarium quid accidit ex js quae posita sunt.Vt si sumatur, non substantia interem pia substantiam non interimi, ex quibus autem est,interemptis, quod ex eis est corrumpi. His

enim positu,necessarium es substantiae partem efse substantiam: non tamen j3llogiVtum est per ea quae sumpta sunt, sed desunt propositiones. Rursum si cum es homo,necesse est esse animatrocum est animal, stubstantiam: oe cum est homo,necesse est esse substantiam: sed nondum θllog atum est: non enim se habent propositiones Et diximuου. Fallimur autem in talibus, co quod necessarium quiddam accidat ex is quae posita sunt, quoniam oefllogisemus, necesarium est: rn plus autem est necessariu , quam Dilogismus, nam omnis filogismus,necessarium,necessarium autem non omne, syllogisemus.uuare non si quid accidat positis quibusdamo statim tentandum en, reducere, sed primum sumendum es duau pro sinitionci.

202쪽

' De resolutione in terminos. cap. XXXIIII r. E IVD E sic diuidendum in terminos. Mema dium autem ponendum terminorum , qui in

utrisq; propositionibus dicitur, necesse est enim medium in utrisq; esse in omnibus figuris.Si ergo subi ciatur, O praedicetur medium,aut imum quidem praedicetur , aliud ueris de illo abnegetur prima erit figura.Si aut et praedicetur, et negetur ab

aliquo, media erit figura: si uero alia de illo praedicentur, aut hoc quidem praedicetur, illud uero ab illo negetur,postrema.sic enim se habuit in postrema figura medium similiter autem eis no uniuersalessent propositiones,nam es eadem dete minatio medj. Manifestum igitur quonia in qua oratione non dicitur idem frequenter,non fit 13llogisentis: uon enim sumptum est medium.u'onia autem habemus quod propositorum in unaquaisque figura clauditur, O in qua uniuersale, cor in qua particulare, nifestum es quoniam non ad omnes figuras perspiciendum, Ad in unoquoq: proposito ad propriam . uuaecunq; uero in pluribu concluduntur, medij positione , cognoscimrus, guram. De necessario, thesi terminorum.

NILE QUVERTE ergo falli accidit circa' θllogismos propter necessarium, quemadmodum diyum est prius: aliquoties autem propin

203쪽

r I B E I. similitudinem postulonis terminorum: quod non oportet latere nos, Ut si a de b dicitur, O b de crιιidebitur enim sic e habetibus test minis esse jyllogismin: non fit autem neq; necesserium quicquam, neq; fysio,1 M. Sit enim in quo a, semper ese in quo autem b,intelligibiliswAristome Aristomenes nes: in quo autem risomenes: uerum e s ausu. . b,scymper enim est intelligibilis L ri Platoiiii. RomeΠ sed ob de c.nam Aristomenes est in telligibilis Aristomenes: a autem no inest c, corruptibilis est enim Arsomenes: non igitur fiebat fγllogi: M sc se habentibin terminis ,sed oportebat uniuersaliter a b sumi propositionem: hoc vero falsum quod putabat, omnem intelligibilem Aristomenem semper ese: cum Aristomenes sit corrutibilis. usum sit in quo quidem

si Mical,: in quo autem b,musicus Mical , ita quo alitem ab corrumpi cras. Verum est ergo b dec praedicari: nam uicalua,es musicus Micalud: sed Oadebe corrumpetur enam, cras musicus Micalua ea autem de c falsum: hoc autem idem est priori: non enim uerum est uniuersiliter, Mi caluU musicus quouiam corrumpetur cro. Hoc autem non umpto non erat θllogi mus. Haec ergosillacia si in eo quod pene: ut enim nihil diffiserens dicere hoc huic messe , aut hoc hhic omni

inesse, concedimuS. Promiscue utitur Aristo. De ecthesi terminorum. Cap. XXXVI. thesi,&ecthe

si,pro eodem x RI ENUTER autem mentiri euenit:

204쪽

eo quod non bene exponuntur fecundilin propositionem termini . ut se a quidem sit sanitas, b auteaegritudo,cuerὸ homo.uerum est enim dicere quoniam a, nulli b contingit inesse: nulli enim aegritudini sanitiis inest: oe rurium quoniam b,inessomnii: omnis enim homo susic sibilis est aegritudinis: vidcbitur ergo accidere nulli homi co- tingere sanitatιm inesse. Huius autem causa est, quod non bene exponutur i ermini Aecundum locutionerx, qaoniam transsumptM suntD-cundum habitudines, non erit syllogismus. Visi pro sanitate quidem ponatur sanum,pro aegritu dine autem aegrum: non enim verum est dicere quoniam non contingit aegrotanti inesse sanum efje: hoc autem non sumpto,no fit syllogi mus,nisi contingentis. Hoc autem non impo)sibile, contingit enim nulli homini inesse sanitatem. Rursum in media figura similiter erit falsum . 2 msanitatem agritudini quidem nulli, homini uero omni contingit inesse: quare nulli homini agritudo. In tertia autem figura secundum contingere accidit fissum: etenim sanitatem, aegritudinem, disciplinam, ignorantiam, di omnino contraria, omni eidem contingit inesse r sibi uerbinuicem impostibile,boc autem cofessum in prHistas.Clim.n. eide plura contingerent inesse,

contingobant O sibi nuice Manifesu igitur quonia in omnibus his sallacia fit propter terminora expositione:tra sumptis.n. bis,qua sunt,secundubabitudines,nibit'Disum.Pala ergo quoniam N a secundum

205쪽

syllogismos

immediatoruappellat, quado extremo-

ru, quae sunt subiectum,&praedicatu c5clusionis, nullum nomens nullumque inuenitur inter iaces, interceptumque simplexa

L I B E I 'undisin huiusmodi proposiviones siemper quod est secundum babitum, pro babitu sumendum, O .

ponendum terminum. De e rasi terminorum compositorum

obliquorum syllogismi. p. XXXV TI.

O oportet autem terminos sic π quaere' re nomine evoni,sep3. n. erunt orationes,qrcibus non ponuntur nomina: quare di cile erit

reducere huiusmodi Illogismos. aliquoties autem selli accidet propter huiusmodi inquisitionem: ut quoniam immediatorum erit syllogismus . sit enim a duo recthb autem triangulus,c uero aequi crurus, ergo ei quod est c, inest a propter b, elue rὸ quod est b, non iterum propter aliud, per se.n. triangulus habet duos rectos, quare nouerit me cum eius quod es a b, cum sit demonspatiui m. Manifestum enim quoniam medium non sic femper eblsumendu ut hoc aliquid, sed aliquando ut orationem, quod accidit O in praedis Io. Inesse autem primum medio, hoc postremo non πυrtet sumere,ut praedicentur semper adstinuicem similiter, cir primum de medio, st hoc de postremo et in non inesse similitersed quoties dicitur esse et uerum dicere:hoc toties arbitrari oportet significare o inesse. Vt qnoniam contrariorum una est dieiplinast enima, unam esse disiciplinam b, autecontraria sibi nuicem, a ergo inent b, non quo niam cotrariornm unam esse eorum disciplinam,

206쪽

ο RVM. Ioased quoniam uerum est dicere de ipsis unam esse eorum distiplinam. Accidit autem quandoque primum de medio dici, medium autem de tertio

non dici,ut sisisphia est disciplina, boni autem esssophia,concluseo, quoniam boni est disciplina, Ono bonum quidem est disciplina sophia autem ess

disciplina. Qiandoquae autem medinm quidem de tertio dicitur, primum autem de medio non dicitur, ut si qualis omis est disciplina, aut contrari'. Bonii aut est oe contraria, O quale, cocluso quide, quonia boni es disciplinata lyn est aurbonu disciplina,neq; quale neq; coli artu, fled omnisi,disitiplicet.riton est aut bonii disciplina, neq; esclusio secundu rectum,neq; quale, neq; contraxium,sed bonum haec. Eu autem quandoque neq; primum de medio,neq; hoc de tertio,primo de tertio quandoq; quidem dicto, quandoq; autem non dicto. Vt se cuim est disciplina, huius est genu , boni autem est disciplina,concluso,quoniam bo-ntest genus. Pr licatur autem nullum de nulla: s autem cuius est disciplina: genus est hoc, boni autem est disiciplina, conclusito, quoniam bonum est genaes, ergo de extremo quide praedicatur primum,de se autem inuicem non dicuntur. Eodem autem modo ct non inesse sumendum, non enim

semper significat non inesse hoc huic,non esse hoc, hoc: sed aliquando non esse hoc huius, aut hoc

huic:ut quoniam non es motionis motus, auigenerationis generatio, uoluptatis autem est, non Ggo uoluptasgeneratio. aut rursus quoniam ri-

207쪽

sua est signum: signi autem non est signum, δε--re non es signum risus: similiter autem O in ali ,in quibus interimitur propositum et eo quod

dicitur aliquo modo ad Idgentu. I ssum quonia casio non est tempus opportunum.Deo enim occasim q/iidem est, tempus autem opportunum nocti eo quod nihil sit Deo conferens. Terminos enim ponendum est occasionem, et tempus opportunum, Deum.: propositio autem sumenda secundum nominis casum e simpliciter enim hoc dicimus de omnibus, quoniam terminos quidem semper ponendum siecundum declinationes nominum, ut bom'aut bonum,aut contraria,aut ho

minis,aut boni aut contrariorum:propositiones autem sumendum fecundum cuiusq; Casius,aurimquoniam huic ut aequale , aut quoniam huius ut duplum,aut quoniam hoc ut feriens uel uidens, laut quonia hic ut homo, animat: aut si quolibet modo aliter cadit nomen secundi m propositio nem.Inesse autem hoc huic,querum esse hoc de hoc toties timendum, quoties praedicamenta diurfasunt, haec aut aliquo modo, aut simpliciter, iamplius aut implicia, aut complexa. Similiter autem O non inesse.Considerandum hac autem, in determinandum optimum.

De anadiplosi, O thesibilo semorum Voces, de geminatione, O positione. Cap. XXXVIII. RE D VP LIC ATV M autem in proposi- tionibus

208쪽

tionibus ad primam extremitatem ponendu,non ad medium dico aut ut sistat loquisemus: quoniaiustitia ol disciplina quoniam bonum: quoniam bonum,ad primam exicemitatem ponendum. Sit enim a dis iplina quoniam bonum, in quo antcmb bonum, in quo autem c iustitia:ergo uream est a de b praedicari. qam boni es disiciplini quoniam bonam. Sed ictb de crnam iustitia, qui am bonaessic ergo sit rejolutio. Si aute ad b ponatur, quoniam bonAm,non erit nam a quide de b veru erub aut de c non erit veru:na bonu quoniam bonum praedicari de iustitia Dictum est, et non intelligibile.Similiter autem es si salubre Uindatur, quo niam di liplinatum est in eo quod bonu:aut hircocerasus, opinabilis in eo quod existes: aut homo corruptibilas in eo quod 1ensibile, in omnibus. n.

praedicatis ad extremum reduplicationem ponendum. Non es autem eadem positio terminorum

quando simpliciter quidem syllogiVtum fuerit: quando hoc aliquid,aut quo,aut quomodo. Dico aut ut quando bonum di ciplinatum ostensum erit et quando disciplinatu quonii bonu. Sed simpliciter quidem disciplinatu ostensum est, media ponendu enss aut quonia bonis, quid ens . Sit. n. a disciplina quoniam quid ens, in qlio aut b, ensquid:in quo aut c, bonum:veru est ergo a de b praedicarinerat enim disciplina alicuius entis, quoniaquid enssed Θbde c, nam in quo c, ens quid, qu/ι re o a de c:m it ergo disciplina boni quoniam bonum, erat enim quid ens, propri)subsantis βι-

209쪽

Id est neq;

cundum ueritatem, neque oratione.

4 i L I B E I: Irum. Si autem ens medium positum sit, O ad extremum res simpliciter, non quid ens dictnsit,non erit f)lloghmus: quonia est disciplina boni quoniam bonum, sed quoniam ens , ut seminquo a disciplina quonia ens, in quo b,ens, in quoc,bonumvianisolum igitur quoniam in particuraritassyllogismis,sic sumendum terminos. Pro debita resolutione praecepta. Cap. XXXIX. O RT E T autem accipere quae idem pos

visunt nomina pro nominibus,storationes pro orationibus , O nomen, oe orationem,c semper

pro oratione nome suscipere,facilior est enim terminorum expositio,ut si nil differt dicere si spicabile opinabilis non egenus,aut non esse idem

quiddam siusticabiis,quod opinabilemam si idem est quod significatur,ipro oratione dicta, respicabile, ct opinabile terminos ponendi m. Φιonia uerὸ non est idem uoluptatem esse bonum, esse uoluptatem quod bonum, non similiter ponenduterminosscd si estollogiserius quoniam uolupta squod bonum, terminum ponendum quod bonum, si autem quoniam bonum, bonum: semiliter auteo in ali'. on es autem idem neq; ese, neq; dicere ' quoniam cui b inest, huic quoq; omni, aines: O dicere, cui omni binest, Gra inest omnis nihil enim prohibet b inesse Gnou autem omni.

Vt sit b pulchrum quiric autem albums igitur alicui albo inest pulιbrum qui uerum es dicere

210쪽

quoniam albo inest puli brum,sed non omni fortasse. Si ergo a inesὶ b,non omni autem de quo b neq; si omni cunest b, neq; Dolum aliculo non necesse est ei quod es c, inesse a, non quia non omnised nec inesse ei quod es c. Si autem de quocuque b dicatur uerὸ uic omni inest a, accidet ut de quo omni b dicitur,de eo omni a dici. Si autem a dicitur de omni de quo b dicatur, nihil prohibet ei quod e s c,inesse b, non omni autem a , aut non inesse omnino. In tribus igitur terminis manifestum est quoniam de quo b quidem omni, Oa dicitur:hoc est de quibuscunq; b dicitur, de omnibus dicitur O a: s b quidem de omni, O a similiter: si autem non de omni, non necese mainesse omni . Von oportet autem arbitrari pro si er expositionem accidere aliquod in conuenies non enim labora mira in eo quod aliquid sit hoc, sed quemadmodum geometer pedalem, recta hanc esseosine latitudine dicit, quae non est , sed non sic utitur, ut eis filogia ans. Omnino enim quod non est, ut totum ad parte, aliud ad hoc, ut pars ad totum, ex nullo talium ostendit demostrator , neq; enim fit fritu mus: positione autem sic utimur,ut O fientiat quid sicit disentes, Genim sic ut sine his non po=bile sit demonstrare quemadmodum ex quibus est θllogisemus. Nolateat autem nos,quoniam in eodem filogimo, non omnes conclusiones per unam eandem figura sunt , sed haec quidem per hanc, illa uero per alia. - Palam ergo quoniam o resolutiones sic facien

dum.

SEARCH

MENU NAVIGATION