Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

261쪽

Manifestum ergo quoniam csim impossibile non ad priores terminos,non propter positionem accidit falseum An nec sc siemper propter pothe-yin erit Disium'nam si non ei quod est b, sed e i qd

est X positum est inesse a, X autem c, hoc, d, est sic manet impossibiles iliter autem O in pursum sumenti terminos: quare quoniam cum est, O cum non est hoc,accidit impossibile o non erit propter positionem, autem cum don est hoc, nihilominus feri Dipum. Nec siesumendu ut alio posito accidat imposibilehed quando ablato hoc, idem per reliquas propositionis concluditur imposibile:eo quod ideβhum accidere per plures hypothesita nihil fortasse inconueniens est: utpa- adelas contingereret si maior en qui interius esto qui exterius: si trianaulus habet plures rectos duobus. Defada ratiocinatione, cata stilogi o,hoc esscorratiocinatione,et elencho.

cap. XX . Catasyllogis autem oratio fit propter primus i iis,corratio A sum:aut enim ex duabo propositionibuσ, aut si 'Rxi', φpi eae pluribuis omnis est Bllogibus:ergo si ea dμ - qu bin quidem,harum necesse est altera m,aut etiam propositio - utrasq; esse*UM, nam exueris non erat fisusne admittit, ' Og mss ueris ex pluribuac ut sc qMide per id qR0d d*xς-hoe autem per dIg horum erit aliquid sit 'Illi reme, periorumfrisium, propter hoc oratio, m a G b per illa concluduntur;quare proptζr ιlloru ali-

262쪽

TRIORVM 129

quid, accidit conclusio,=DOum. Vt antem noucat 3Iogi Utur,objbuandum quando sine con clusionibus interrogat orationem , ut non detur

his idem in proposivionibu ,eo quod bim ,quoniam sine medio ollogismus non sit: medium autem est,quod plerunqite dicitur. Quomodo autem Oportet ad unamquanque conclusionem observare medium,manifestum est, eo quod scitur quale in unaquaque figura ostendi modo submittιmus orationebit, eo quod videmus quomodo submitti mus orationem. Oportet aute quod custodire praecipimus restondentes, ipsos argumentantes tentare latere: hoc aurem erit,primum quidem si co

clusiones non prius ollogizent,scd sumptis necessariis non manifesta sint. Amplius aut m s no propinqua interrogant, sed quam maximὸ lon-gὸ media: ut se sit opportunum concludere a des,media b c de: oportet ergo inquirere sea, bri 'rursum nons b,csed si d,c: deinde si bc, ctye reliqua's per unum medium sit Bllogismus,

d medio incipere:maximὰ enim sic latebit rh*odentem. oniam ergo habemus quando quo se habentibus terminis sit stilagitimus, manifestu O quado erit et quado no erit elenchus: naomnibus Urmamus,uel permutatim positis restonsionibus ut hac quidem virmativa, illa uero negatiua contingit fieri elenchum: erit enim

Dilogismus: O sic in illo modo se habentibus terminis: qua re si id quod positum est, contrariumst conclusi mi necesse es feri eleηchum: nam

elenchus,

263쪽

elenchus, yllogisemiis contradictionis est. Sι uerbnihil assii mctur, imposibile is stri iam chum:

non e im erat syllogsmus: cum omnes terminierant priuatini,qreare nec clenchus: nam si elen

chus, necis es i)llogismum esse: cum autem est Dilog misis, non necese in elenchum esse. Si liter autim si nihil postlini sit secondom rcgon-soncm umuir aliter,nam sadιm erit de niti dillogi; mi, et richi. Desiilacia secundum opinionem.

Cap. XXI.

. CCIDIT autιm quandoque quemadmo- A dum in positione terminorum fallebamurθiecundu opinionem feris Eaciam:ut se contingat 'lam pluribu sprincipaliter inesse: O hoc quidei uere aliquem, putare nulli mese, it ud aurescire. ut insit a bet c per se et harc omm d similiteris mitur b qui Z putet omnia inesse,et hoc d: c aut nulli a et hoc omni d, eiusde Aiam ide hebit di implinam, edi ignorantia . A Oim si quis Dilatur

circa ea,qMaesunt ex cadem coniugatione: ut se a

inest b,hoc autem c, cd: opinetur aut a inesse omni b, OrusAm nulli c. Simul enim Icici, O non opinabitur inesse: ergo nihil aliud exissimat ex js,quam scit, hoc non opinari: sitit enim ali quo modo , quoniamia ines c per b , velut in uniuersali hoc quod est, particulare: quare , quod aliquo modo scit, hoc om ino existimat non opinari : quod est inis inibile. In eo autcm , quod prim dictv xsti, si non. ea

eadem

264쪽

nes non possibile est , opinari: ut a b quidem

omni , c , autem nulli et haec autem utraque ,

omni d : accidit autem , aut simpliciter , aut in aliquo contrariam sumere primam p copositionem e se enim cui b inest omni, a opinatur inesse , b autem d nouit, quoniam a d nouit: quare se rursum cui c nolli , putat a in sese : cui b alicui inest , huic non putat a ines- : se: qu)d autem omni putat cui b, rursum ali- cui non putare cui b , aut simpliciter, aut in aliquo contrarium est: sic ergo non contingit

opinari. Secundum utrunq; autem unam, aut

secundum alterum utrasque , nihil probibet a omni b , O b d: rursum a , nulli c. similis huiusmodi fallacia, ueluti fritimur circa particularia r ut se a omni b inest , b autem omni c , a omni e inerit . si ergo aliquis nouit , quoniam a cui b , ines omni, uouit,

θ' quoniam et , quod en c sed nihil probi bet ignorare e , quoniam eri : ut si a quidem duo rem , in quo autem b triangulus , in qμoueris e sensibilua triangulus et opinabitur enim aliquis non essec:sciens quoniam omnis triangulus habet duos rectos,quare simul sciet, ignorabit idemnam seire omnem triangulum quoniaduobus rectis, no simplex essed hoc quide uniuersalem habet disciplina, illud uerb singulare. Si ergo iis uninersali nonit c,quonia duobws rictis, iu

a singulari

265쪽

- Hic pro pria ablativi eastis est.

singulari autem non nouit: quare non habebit cotrarias. Similiter autem est quae in Menone es oratio, quoniam disiciplina est reminiscentiarnunquam enim accidit praescire quod singulare esse sed simul inductione sumere particularium plinam, uelut recognoscentes Nam quaeda scientes satimscimus: ut quoniam duobus rectis scimus quoniam triangulus: similiter autem , in ali f.Ergo uniuersali quidem speculamur pa ticularia propria autem non scimus: quare co- tingit falli circa ea, uerum non contrares, sed habere quidem uniuersalem, decipi autem part culari. Similiter autem in praedicitis: non enim cotraria qua est fecundum medium,ei quae elisecudum syllogibmum disciplina: nec quae est secundum utrunq; mediorum opinatio: nihil enim prohibet scientem, quoniam a toti b inest, rursum hoc toti c, putare non inesse ce ut quoniam omnis mula Berilis, haec mula: putare hanc habere in utero: non enim scit quoniam a , cquinon conspicit, quod est siecundum utrunque.uuare manifenum quoniam si hoc quidem nouit, illud uero non nouit, Diletur: auod habent uniuersiales,ad particulares disciplinM: nustu enim

sensibilium cum extra sensum sit, scimus: nec si sentientes fuerimus,scimua, nisi ut in uniuersali, in eo quod habet propriam disciplinam , sed

non in eo quod en in actu. 2Nam scire tripliciter dii itur,aut ut uniuersali,aut ut propria, aut ut in adiu: quare decipi totidem modis:nihil em

266쪽

TRIORVM. IIIgo prohibet ciscire, deceptum esse circa idem:

nerumtamen non contrari/.quod accidit oe ei,

qui fecundum utranque scit propositionum, O non pertractauit prira: nam opinans in utero habere mulam,non habet secundum actum disiciplinam,neque propter opinionem fallaciam contrariam diiciplinae: 3llogismω enim eri contraria Dilacia in uniuei Iuli. Qui autem opinatur quod bonum esse, est malum esse: idem opinabitur bonum essee, malum. Sit enim bonum esse in quoa,malum autem esse in quo b: rusum bonum esse ini quo c: quoniam igitur idem opinatur, b, l esse cb opinabitur: rursum b esse a se l liter:quare γ c amam qu madmodum si erat . . iuerum de quo c b, de quo b a,ct de quo caue- irum erat: sic in opinatione. Similiter autem

in eo quod est esse.nam cum idem siccest b, rursum bisa,c idem erit: quare o opinatione smiliter: ergo hoc quidem necesserium si quis det primum. Sedfortasse illud Dipum opinari aliquem quod malum esse est bonum esse,nisi secundum accides,multipliciter enim possibile est hoe opinari: perspiciendum autem hoc melius.

De conuersionibus terminorum. Cap. XXII. O vero conuertuntur extremitates, necesse Gomedium conuerti ad utraquest enim a de c,per b est,si conuertitur,oe inest cui a omni c, b a conuertitur O inest cui a omni b per medium c, Ocb conuertitur per me

267쪽

Ea hic colleti dicinitur, cluae de seinuicem uniuersaliter praedica

L I B E II. dium a. Et in non esse itidem: ut se b inest cauero non inest b, neque a ineris c. Si ergo b conAET -tatur ad a, arc ad a conuertetur: sit enim b nulli ineristes, ergo neque c, omni c inerat bra si b c 5Πertitur ad c,Gr a couertetur ad c : nam de quo cunque omnino b, c. Et si cada conuertitur, 'b conuertetur ad a: cui enim b ines , Oc: cui autem c,a non inest: oe solum hoc a conclusione incipit,alia autem non similiter ut inpi edicativos logi mo. Rursum hac b conuertuntur, d similiter,omni autem necesse est a aut c inesseret b d hebe habebunt, ut omni, alterum insit:quoniam enim cui a , b: cui c,d: omni autem a aut c, O non simul: manifestum quoniam Grb aut d omni, em non seramul, ut si ingenitum , incorruptibile : O incorruptibile , ingenitum enecesse en quod factum eaei corruptibila, ct cor ruptibile factum esse, duo enim 1 3strismi constituti sunt. Rursum si omni quidem , a uel b, O c uel dsimul autem non insunt: si conuertitura c, b d conuertetur: Plam si alicui non ines b, cui d palam quonia a inest: si autem a, c.conriertuntur enim:quare simul c d:hoc autem impostibile. Q ando autem a toti b c ines, cir de nullo alio praedicatur, ineaei autem Ob , omni c: necesse en a O bconuerti, quoniam enim de solis b c dicitur a , praedicatur autem bor idem de se O de c: manifestum quoniam quibκs a , b dicetur omnib M, uerum O dear Rursum quando a toti c insunt:conuertitur

autem

268쪽

PRIORVM. II dii autem c b: necesse est a , omni b inesse: quoniam enim omni c, aec autem b, eo quod conuertun turrina omni b inerit. mando autem duo fue-i rint opposita, ut a magis eligendam sit quam b, cum sint opposita ,.d quam csmiliter,si ma- gis eligenda uini a c quam b d: a mag is eligens dum quam d. Similiter enim siequendum a , O fugiendum b,apposita enim: ω c ei quod eri denam G haec opponuntur: se ergo a ei quod indymiliter eligendum,ιt b ei quod est ι fugiendum, utrunque enim utrique similiter fugiendum eligendo : quare haec ambo a c, s quae uni b d, quoniam autem magis, non pinibiis similiter rnam es bd similiter erant. Si autem d magis eligendiim quam b quam c minus fugieudumenam quod minus eri , minori opponitur: magis autem eligendum G maius banum,et minuύ malim,quam minus bonum, est mali, malum. Vniuersium igitur b d magis eligendum , quam a c, nunc autem nun PR, ergo magis a elirandum, quam d:ωc ergo minu 1 fugiendum quam b. Si ergo eligat omnis amans siecundum amorem a sic se habere, ut concedere, et non concedere in quo , aut concedere in quo d, est non tale esse ut concedere in quo b, manifestum quoniam a huiusmodi e D magis eligendum est quam concedere,ergo diligi qua conuent;o magis eligendu secudum amor e magis ergo amor est in amicitia:qua conuenire Si alit maxiω huius,et sinis haec: a covcnire aut no est omnino,aut dilige sigratia:nd et altie con-

q cupiscentia

269쪽

L I B E ILevi centiae ct artes, sic fiunt. Quomodo erro se

habent termini siecundum conuersones, O in eo

quod magis fugiendum uel magla eligendumst, manifestum est. D e epagoge, idest, inductione. p. XXIII. O VI A M autem non solum dialectici, cst demonstrativi syllogismi per praedictas funt Munused O retborici ed si pliciter quaecunque fides est: seecundum unamquanque

artem, nunc erit dicendum . Omnia enim credra

mus per stilogismum aut ex inductione:ergo si in dumo quidem est, ct ex inductionesilogismus per alteram extrimitatem medio bilogi Rare. Vt si eorum quae fiunt a c, medium sit b, per costendere a inesse bsc enim facimus inductiones. Ut sita longaeuum , in quo autem b choleram non habere,in quo uerb c singulare longaeuum, ut homo, equus , ct mulus: ergo toti b ines a: omne enim quod sine cholera ess,longaeuumded Θ b non habere choleram, omni inest cs ergo conuertatur cei qηodest b, non transcendat medium, necessee est e inessee b. Ostensum enim est prius, quoniam se duo aliqua eidem insunt, O ad alterum eorum

conuertatur extremum,quoniam uerso alterum inerit praedicatorum. Oportet autem intelligere e ex singularibus omnibus compositum: nam inductio per omnia. Syllogismus autem bu-Prohortio iusmodi est primae, immediatae propositionis,r quarum

270쪽

quarum enim est medium, per medi m est γορ- ista ' h

ismus:quarum uero non est, per indumossem, mεdium Et quodam modo opponitur inductio, Illogism': no habet, pernam hic quidem per medium, extremum de ter- quod pollittio ostendit ilia autem per tertium, extremum de demostraui. mιdio.Ergo natura quidem prior, o notior per meditum sylloN1mres et nobis autem manifestor,

i est per inductionem. De paradiemate,hoc est, exemplo. Cap. XXIII LX E M P L autem est,quado medio ex

E tremum inesse ostenditur per id, quod est simil

le tertio. Oportet aut O medium tertis,et primusi ili notius esse,inese. Visiit a milum,b aut contra confines inferre bellum, in quo aut c Athenieses contra Thebanos, in quo aut d Thebanos contra Phocesies. Si ergo uolumus ostendere quoniam Thebanis pugnare malum est,flumendu quoniam contra confines pugnare es malum: huius autem fides ex similibus, ut quoniam Thebanis contra Phocenses. uus'mam ergo contra confinem malum,contra Intibanos autem contra confines et manifestum quoniam contra Thebanos pugnare malum. Quoniam ergo b, c d inest,mnife- stum rutrunque enim es contra confinens infr- re bellum, quoniam a , d, The lanis enim non fuit utile contra Phocenses bellum. uuoniam autem a inest b, per d ostendetur: eodem autem

modo se per plura semilia fidei stat, medij ad

extremum.

SEARCH

MENU NAVIGATION