장음표시 사용
301쪽
. L I B E I. Cr quae accipiuntur esse:circa quae scientia speculatur quae sunt per β:ut arithemecica unitates geometria autem signa, O lineas, haec enim recipiat esse, oe hoc elle:borum autem passiones per se. Gemoter dis v id quidem unaquaeque significet,accipiunt:ut
strix arithmetica quide quid par, aut: impar, aut qlia hithmetie' de dratur,aμt cuburigeometria uero quid irrationa numeris,Mu- le,aut insccti,aut concurrere: quod autem sinit: lescus de coso monstrant per communia ,ste 's quae demon-nantiis, Astr strantur, O astrologia similiter. Omnu enim des , E 1Est monstrati a scientia circa tria est,quaecunque hse Inspectiva i ponuntur, Haec autem sunt genu , cuiuου per sede uisiuis ra- passionum speculativa est, quae communes di- diis.Dilectic cuntur dignitates,ex quibin primis demostrant
eesti Oenesis tortit m p hiones, quarum quid significet una de quo disse- qiisqμe,accipit. Quasdam tamen silantias nihil rat sed olbus prohibet quaedam eorum despicere , ut genus non disciplinis fur supponere esse,si sit manifestum quoniam est:non
res argii men sit, quod calidum, stigidum, Opasistationesque . nes non est recipere quid significent, se sint maniferiasicut neque communia non recipit quid signispent quod est aequalia ab aqualibus demere, quoniam notum est, sied nihil minus natura tria haec sint,circa quod demonstrat , O quae demon-βrat ,stex quibus. Pon es autem suppositio, neque petitio , quod necesse in propter seipsum esse, uideri necesse erirnon in enim ad exterius orationem demonstratio: sed ad eam quae en in anima,quoniam nequeθilogismus: semper enim
302쪽
vo STERIORI M. Iqs est instare ad exterius orationem ,sed ad interius orationem nonsemper. Quaecunque ergo quidem demonstrabilia esse accipit , ipse non demon frans, haec si quidem quae uidentur accipiat, diastento positio,et non est simpliciter stuppositio,
sed ad illum solum, se ueris neque unius opinionis, aut contraria est, accipiat,idem petit. Et in hoc differt Aupposivio ,qpetitio: en enim petitio in contrarium discentis opinioni: aut quodcunq; aliquis demonserabile cum sit, accipiat:'utatur non demonstrans. Termini litanonsunt μπλ-stiones, nihil enim esse aut non esse dicunt: sed in propositionibus sunt Appositiones. Terminos βο- tum intelligere oportet, hoc autem non essuρρο--stio, nisi audire aliquis suppositionem esse diacat:sed quibuscunque existentibus in eo quod illa sunt,sit conclusio. Neque autem geometra falsa supponit,sicut quidam a*rmant, dicentes, quod oportet nonsalsio ut geometram: metiri autem dicentem lineam ese unius pedis,quae non est unius pedis,aut rectam lineam,non rectam existentem: sed geometra nihil fecundum hanc lineam concluditiquam ipsieposeuit, sed quae per haec osteduntur. Ampliuπ.Petitio, o suppositio omnis, auisicut totum est,aut in parte ἰtermini autem neutru ho rum. Species quidem igitur ese,aut unum aliquid extra multa no necesse est esse,si demostratio erit: esse tamen unum de mκltis uerum dicere, necesse est. Mn.n.erit uniuersiale nisi hoc sit. Si uero uniuersale nonsit,mediu no eris,quare neq; demonstratio
303쪽
L I B E L stratio:oportet itaque aliquod unum, O idem de
pluribus esse non aequivocum. on contingere autem idem simul assi mare,stnegare, neque una recipit demonstratio, sied aut se indigeat monstra re conclustionem sic:ostenditur autem accipientibus primum de medio quod uerum, negare autem non uerum, medium autem nihil dissert esse, est
non esse accipere, similiter autem oe tertium: si enim Uignetur de aliquo hominem, uerum est dicere, edis non hominem,uerum edβsiolum hominem animal escaemne, non animal autem non. Erit enim uerum dicere Calliam, siue no Calliam esse animal non animal autem,n0n.Causa autem
es quod primum non Aolum de medio dicitur, sed
de alio, propter id quod de pluribus, quare neques medium idem est,et non idem, ad conclusionem nihil dissert.Commune autem Q are,aut negaretquae est ad impinibile demonstratis,acciapit: hoc neque siemper uniuersaliter,sicii quantum susciens,est si ciens autem es in genere: dico autem in genere, ut circa quod geni, dem Brationes fert icut dictum eu prius. Communia
cant autem omnesscientiae secundum communia: communia autem dico,quibra utuntur tanquam
ex eis demonstrantes, sed non ex quibus demonstran&neque quod demonstrant. Et dilectica quidem de omnibis, etsi aliqua uniuersaliter tentet monstrare communia, ut quod eii Urmare omne,aut negare, aut quod est aequalia ab aequaliabus demere, aut talium quaelibet: sed dissimc
304쪽
POSTERIORVM. Is non est definitorum sic quorundam, neque generis alicuius unius, non enim interrogaret: demonstratem autem non es interrogare propter id quod oppositorum ellie non monstrat idem. Osensum autem est hoc in iis, quae de syllogismo Cuiusq, disciplinae proprias, accomodata'; ese interrogatione. Cup. IX.s I autem idem est interrogatio stllogistica, O propossitio contradictionis,propositiones autem sunt fecundum unamquanquestientiam, ex qui bus est , yllogi mus , secundum unamquanque erunt utique aliqua interrogationes scientiales , ex quibus qui est secundum unamquanque, prius fit 33llagiimus. Manifestum itaque quod nouomnis interrogatio geometrica erit, neque medicinalis,similiter autem et in algssed ex quib*s aut monstratu r aliquid de quibus geometrica est, aut quod ex eisdem mostraturgeometria, ut uisibilia: similiter autem est in alijs. Et de iis quidem crrationem ponendam esse ex geometricis princi pijs, est conclusionisius: sed principiorum rationem non ponendam esegeometrae secudum quod es geometra: silmiliter autem in aliys solantiis. Neque omne est utique unumquenque scientem
interrogandum, neque secundum omne interrogatum es e re sponde m de unoquoquci. ed quae sunt Dcundumstientiam determinata . Si autem disputet cum geometra, fecudum quod estgeometrasemanifenu est quod Oben si ijs aliud demo- Brett
305쪽
stret: si uer) non, non bene: manifestum autem est quod non arguit geometram,sed aut secundum ac cidens. Quare non utiq; erit in non 8 eometritas, de geometria disputandum,latebit enim prauὸ disputanssimiliter autem in alijsse habetscien-n s. suoniam aut funigeometricae interrogationes,nonne unt O non geometricae' Et quae sunt secundum unamquamq; sicientiam, O quaesecundum ignorantiam qualis geometrica em Et utruqui secundu ignorantia syllogismin, qui est ex oppositis syllit u an paralogismus' cundu gesmetriam aulcm, aut ex alia arte ut musicar est interrogatis nongeometrica: degeometrica autem, ut adinvicem parallelas concurrere opinari, geo
metrica quodam modo est, oe non geometrica alio modo: pliciter.n.hoc est sicut arithmon:alterum quidem non geometricum es in non Dabedo, Praue prin- alterum uero in ' pravὰ habendo: ignorantia
eida habςm' quae est ex elin principi , contraria est.In huesti parsilogismus, quia gimus, aut eo medii semper est duplicite etenim de hoc omni,
rum opposi- hoc iterum de alio dicitur omni:quod aut praetis assentimur dicatur,non dicitur omne.Haec aut sunt ut est ui dere in intellectused in orationibus latet utru omnis circulus figura sitis scribatur aut manifesties.suid aut, sint ne carmina circuluου' manifestuquoniam non hunc Non oportet aut instantia in ipsum semesesit propositio inductiva, sicut.n.neque propositis est: quae non est is pluribuU,non. n. erit in omnibura: uniuersalibra aut θθσsmus
306쪽
POSTERIORVM. I Imanifestum en quod neq; instantia est: eaedem.n. suntpropositiones, inflantiae: quam.n.fert inflantiam,haec fiet utiq; propositio demonstrativa, aut dialectica. Contingit autem quolidam non fllogisticὰ dicere propter id quod accipiunt utriusq; consequellarui et Coeneus Dcit quod ignis in multiplicata analogia sitinnaq; ignis cito generatur sicut dicit: haec est analogia.Sic aut non est
systogismus: sed si ueloci ma analogia sequitur
multipli cata, ignem uelocissima in mutatione analogia. liqvado quidem igitur bilogi Ure nocontingit ex acceptis, aliquando uero contingit,
sed non uidetur. Si aut esset imposibile e si uerum monstraredici& utiq; esset resoluere, con
cum st,ea utiq; seunt quae noui quoniam sunt ut bex his igitur monstrabo quoniam illud est. Conuertuntur aut magis quae sunt in mathematicis, quoniam nullum recipiunt accidens co in hoc disse runt ab tu,quae sunt in dialogis sed definitiones. Augentur aut non per media,sied in assumendo,nt a de b, hoc aut de c.item hoc de ii, O hoc in infinitum, in latus, ut a de si de e:ut est nume-Tus quantus,uel infinitus. Hoc autem in quo sit a numerus impar quatus,in quo b,numerus impar in quo c:es et itaq; a de c,et es par quatus numerus in quo sit d,par numer' i quo P e, e ergo a de GDe demonstratione propter quid: O quod est. Cap. X.
dissert,etpropter quid scire,primum
307쪽
in eadem scientia, et in hac dupliciteri a quidpmodo se non per immediata fiat θllogismus: non accipitur prima ca: sed quae propter quid scientia es secundnm primam cam. Alio modo se per immediata quidem, sied non per causam, sied per c vertetia, per noti G:prohibet.v. nihil equae praedicantium, notius ι liquando esse non causa:quare
per hanc erit demonstratio. Vt quod prope sint stanctae,per illud qu)d non sicintiliare: sit in quo e planetae, in quo b non intillare, tu quo a propdesse:uerum igitur es de c, b dicere, plancta.n.nsu scintilianthed ab, non scintillans enim propἡ est.Hoc autcm accipitur per induictionem, aut persen sum: necesse ergo a sic inesse:quare demon' stratum est, quod planetae propΘjunt. Hic ergo pyllogi mum non est propter quidsed quiamon enim ex eo quod non scintillant propὸ sunt,sed propter illud quod propὸ sunt, non scintillant. Possibile est autem O per alterum, alterum monstrarero erit propter quid demonstratio:ut sit c plane tae, tu quo b propὸ esse,a non scintillare: est igitur b in c, quod en non scintillare, quare o in c, erit propter quid syllogismus: accepta enim es
prima causa. Iterum sic lunam demonstrat quod uidem circularis sit per incrementa : si enim quod augetur sic circulare quide sit,augetur aut sciana: Manifesti quoniam circularia: sic igitur ipsius quia, amis est yllog mra: econuerso autem posito medio, ipsius propter quid ollogi Mus M.fen enim propter avgmcnta ipsM,ci -
308쪽
TOSTERIORVM. III lans est: sed quia circularis est accipit augme lta huiusmodi. Luna seu in quo c, in quo b sit augmentum, fit in quo a cisculare. In quibus au- iob intem media non conuertuntur,stes noti, quod
non est causa, quia monuratur: sed O propter quid, non amplius in quibus medium extra ponitur, etenim in his non propter quod , sed ipsius quia demonstratio: non nim dicitur causa.
Vt propter quid non reg)irat paries, quia non est anima l: si enim non respirandi causa es hoc,oportet esse animal causa resstrandi. Vt se negatio caes ipsiis non es e, irmatio causa est ipsius esse: scut se sine mensura Esse calida, frigida, causa es non sanandi: cir mensura huius causa erit sanandi. Similiter aut m, rmatio es caipsius esse,in negatio ipsius non esse . In his autesc demonsratis non contingit quod dictum est: non enim omne animal respirat. liuisemus autehuius causae est in media figura,ut sit a animal , in quo b re1pirare, in quo cparies:in quo b quid8
igitur omni, est a: omni enim restirans ekl animal. in c autem nullo, quare neque b in e nullo G 'non igitur respirat paries. Comparantur autem huiusemodi causa secundum excellentia dictis: hoc autem est plurimum distans medium dicere: sicut Rese e Lae enim illud est quod Anacharsidis: quod in Scy- tius Anachastis non sint sibilatores, neque enim vites. Secun- interrogatu dum igitur eandem scientiam, Oscundum mediorum popitonem:hae di scretia seunt ipseM qμta tendisse,ne
ad eum qui propter quid est filogi mum. uites quidem, Alio
309쪽
quasi id genus Alio autem modo dissert propter quid ab imbmullexv, qVM quia quὸd estper aliam scientiam utrunq; speci ti 'ilhcti sti .Huiusmodi autemsunt:quaecunq; sicse habet ces sint. adinvicem: quod alterum sub altero est:ut per1pectiva adgeometriam, O machinatiua ad stereometriam: harmonica ad arithmeticam, G apparentia ad astrologiam.Fere quide univocaesunt harum quaedam scientiaru, ut astrologia matbematica, O quae nauatas est, harmonica mathematica, quae est secundum auditum. Hic enim
ipsum quissensibilium cniresed propter quid
mathematicorum. Hi enim habent causarum de monstrationes: Ofrequenter nesciui ipsium quia sicut illi uniuersale considerantes, saepὸ quadam singularium nesciunt,propter id quod non intendunt.Sunt autem haec quacunq; alterum quiddasunt secundum substantiam, oe ututur speciebus. Mathematicae enim circa species siunt,no enim de subiecto aliquos. n.de aliquo subiecto geometri ea sunt,sed non sunt siecundum quod geometrioa sunt.Habet autemst ad perspectiva sicut haec ad geometriam alia ad istam, ut id quod est de iride ipsium quidem quia est scire posici,sed propter quid perstectiui,aut si pliciter, aut secun-cundum disiciplinam. Multa aut non sub ρ- inuicem scientiarsi,habet sic:ut medicina ad geometriam: quod enim uulnera circularia tardius
sanatur,medici es scire quia:propter quid guttigeometrae.
310쪽
POSTERIORVM. I 'Trimam figuram max scientia esse ac
DI G RV M autem faciens scire maxi- mlprima est mathematica enim silentiarum per hac demonstra tiones ferunt: ut arithmetica, o geometria, O perspectiva: e ferὸ est dicere quaecunque propter quid Ipecularisaciunt considerationem: aut enim omnino, aut sicut frequentius O in plurimis,per hanc figura qui es pro pter quid)ftf3llogismus: quare o propter hoc erit maximὸ faciens scire: propriissimum enim scire,propter quidlpeculari. Postea ipsius quod quid est scientiam,per hane solam uenari popibile est. In media enim figura non ip distiuus filogi ua,sed ipsius quod quid c cientia, mmationis es: in ultima autem fit quidem,sed non uniuersaliter,sed quod quid est,uniuersalium est: non enim quodammodo es animal bipes homo. Amplius haec quidem illis nihil indiget: illa autem per hanc densantur,o augmentantur qu0- usq; utiq; ad immediata ueniat: manifestum stutur quod maximὰ propria scientia es prima nura. Sicut autem a ese in b cotingit indivisibiliter, sicinno esse posibile est dico autem indiuisibiliter esse,uel non esse, eo quod non est aliquid eorum medium: sic enim non erit secun tam aliud esse. Cum igitur, aut a aut b in toto aliquo sit, aut etiam ambo, non contingit a in b primo non esse. Sit enim a in toto c, igitur si b non est, in toto c