장음표시 사용
331쪽
L I B E R I. opinionemDNam n lignior utis erit uniuersalis
particulari. Et primum quidem nihil metu in uniuersali quam in particulari altera ratio est: si enim quod duobra rectis iness, non est secundum quod triangulus est:cognosicens quoniam i sceles habet tres inquantum ipsum est, minus cognouit quam cognoscens quoniam triangulus est: cir omnino se non quidem secundum quod sit triangulus postea monstrat, non erit utiq; demonstratiors uero sit cognoscens μηumquodq; secutam quod unumquodq; est,magis cognouits igitur triangulus in plus est, eadem ratio, ct non secundum aequivocationem trianguim est, et ines omni irragulo, quod es duobus rectis aequales habent: notitiq; est triangulus inquantum Moselas,sed Hostetis secundum quod triangulus huiusm ii habet tres angulos. Oare uniuersaliter sciens magis cognouissecundum quod est, quam particulariter: potior est ergo uniuersalis, quam particularis. Amplius, si quide sit quaeda ratio una,et no aequi uocatio:uniuersale erit utiq; nil minus secundum partem quibusdam,sed magis est quanto incorruptibiliora sunt illi quae uero siecudum parte sunt
corruptibista multa. Ampliata, nec una necesiat, est opinari aliquid effie hoc praeter haec,quonia ostendunt unu nihil magis,quam in alue quaecun se . que non aliquid significant, sied aut quale, aut ad aliqui caut ageres ergo,no demonstratio caesi,
sed audiens. Amplius si demonstratio est stilogis mus demostratiara qui sit cause, et propter quod
332쪽
nniue sale magis causa:cui enim psi ines aliquid. hoc idem ipsi causares uniuersale aut primum:a ergo uniuersale est,quare demostratio dignior est: magis.n.cEa est uniuersale, O eius quia propter quid est. Amplius, MA; ad hoc quaerimus.
propter quid:etenim tunc spinamur scire,cum no
finis.n.ct terminus ultimus iam seces, ut cuius causa timis ἰ ut accipiat argentum . Hoc autem ess quatenus reddat cui debuit . Hoc autem ut non iniuste agat, O sic procedentes cum non sit amplius propter quid,nec alterius causa,propter
hoc sicut propter finem dicimus uenire: oe esse,et , feri, tunc es scire maxime propter quid uenits igitur sie habet similiter O in omnibus causis, et quae sunt propter quod: in 's autem quaecunque sc fiunt causae,sicut qua es eius causa sic scimus
maxim8, ct in ali s igitur tunc max- scimus, cum non amplius sit hoc quoniam aliud est:cum Hior cognoscimus quidem,qu)d quatuor qui extra sunt, aequales seunt, quoniam sosceles:adhuc deest propter quid susceles j quia triangulus, O hoc, quia est figura reci lineis contenta. Si autehoc non amplius propter quid aliud, tunc maxi-mὸ scimus: uniuersale est autem tunc, uniuersalis ieitur potior . Amplius, quantocunq; utique magis fecundum partes es, in infinita cadit: uniuersale autem in simplex, in finemsunt autesecundum quod infinita noscibilia, seisiecundum quod finita scibilia sunt,scdm utiq; qd uniuersa
333쪽
L I B E I. lia magis scibilia sunt, quam quaesunt fecundum
partem demonstrabilia: ergo magis uniuersalia. De magu demoliri rabilibus, autem magis est demonstratio,simul enim magis ad aliquid sunt: dignior igitur univcrsalis est, quonian qui iam ess magis demonstratio est. A mpliaue, si magis eligenda est secundum quam hocinaliud, quam secundum quam hoc solum, cognouit:uniuersale autem habens,cognouit particulare, hoc autem, uniue sale non sciuit: quare o sic utiq; magis eligeuda erit uniuer alis. Ampli is autem sic. niuersale enim magis scire est eo quod est per mediudemonstrare, cum proprius sit principio: proximὰ autιm immediatum est: hoc autem est principin. Sι igitur qua ex principio est ea quae non ex principio , qua magis ex principio ea quae minus est , certior est demonstratio: est autem huiusmodi uniuersalis magis, dignior utiq; erit uniuersalis: ut sit oportet monstrare a de d, media autem sint in quibus est b c:magis autem seursum sit b quam c. quare se per b magis est uniuersalis: sed eorum quae dictasunt, quaedam logica sunt Maximὰ autem manifestum es quod uniuersalis magis praecipua sit, quoniam propositionum quidem hanc priore habentes,scimtu quando modo, et posteriore et habemra potetia, ut si aliquis cognouerit quod omnis triangulus habeat tres duobus rectis aequales, sciuit quodam modo et quod Vosceles duobus raetiis potentia sit, etsi non cognouit i scelem quod tria gula syt:banc autem habens propositionem, nul
334쪽
POSTERIORVM. I 6sto modo Miuersale cognouit, neq; potentia, neque actu. Et uniuersalis quidem intelligibilis est, sed particularis in sensu ncitur. Quod igitur uniuersalis dignior sit particulari, tot nobis dicta sint. ubd demonstratio affirmativa pr.estantior
I OD autem monstrativa sit dignior priua- Listia unc munifestum est sit enim haec demoseratio dignior ca*s eisdem exissentibm aut ex minoribus quaestionibus,aut suppositionibus, aut .
propositiombis. Si enim notae junt semiliter ueloci- cognoscere per baec erit hoc autem appetibi' natura lis, est. Utio autem propositionis quod meliser aut notae quost ex minoribus,uniuersaliter est sic, si enim con- ad nos. tι it similiter cognita esse media, priora autem notiora sunt . Sit autem per media demonseratio eorum,quae 'nt b c d quod a in e sit altera autem
demonstratio quod a in d sit per b c, similiter igitur se habet hoc quod a in dyit, quod a in est: sed quod a in d sit prius est, et cognoscibilius, qua
quod a in e:per hoc enim illud demonstratur, credibilius autem est per quod . Et qua per pauoiora demonstratio, potior , aliis ei dem exissentibus: utraeque quIdem per terminos tres, propositiones duas monstrant ,sed haec quidem die aliquid accipit, illa ueris Oes, O non esse aliquid: perplura itaq; quare indignior est. Amplius, quoniaostensum est impoβibile 'per utranq; priuatiuaru
propositi num fieri θllogismum , sed oportere
335쪽
L I B E R I. quidem huiusmodi esse unam, aliam vero quoniaest.ocmpim, praeter hoc oportet et hoc accipere praedicatiis s enim augmentata demonstratione
necesse est fieri plures, priuatiuas autem Impo sibile plures una in omni filogi mo esse. Sirin.in nullo esse a in quibws est b:in c autem omni seu bsi igitur opitis est rursem augere ut siq; proposiviones, mediu ina ciendum est: huius quide a bsit d, sed bc sit e:e igitur manifestum e se praedicativum esse,sed dctb quidempraedicatiuum a aut de d taquam priuatilium ponitur:d.n.de omni bsed a oportet in nusto d essest ergo una priuatiua proposito Idem autem modus cst,et in alijs 1yllogismis
semper.n. medium praedicatiuorum terminorum,
praedicatiuu in utraq; est, sied priuatiui in altera priuatiuum necesse est essetiluare haec una huiusmodi sit propositio,aliae uero praedicatiuae. Si igitur notius es per quod domostratur,et credibilius
demonstratur autem priuatiua quidem perproe-- dicatiuam,haec autem per ilia non demonseratur: prior ergo, notior credibilior cum sit, melior itaq; erit Amplius, si principium bllogismi
propositio uniuersalis sit immediatares autem ut in monstrativa praedicatiua: in priuatiua autem, negativa propositio uniuersalis, firmativa autem negativa prior, o notior per affirmativam enim n Catiua nota eprior affirmativa ess, sicut esseprius cst non esse. uuare potiuis est principium monstrativae, quam priuatiuae: dignioribus autem principi,s utitur dignior. Adhuc princia
336쪽
POSTERIORVM. I 66 pallor est sine enim monstrativa non est priuativa. misi quidem praedicatiua,priuatiua dignior st, manifestum est. Demonstrati onem ostesiluam potiorem esse
ea,qua ducit ad incommodum. Cap. XXII.
DT ad imposibile ducente:oportet autem si enquae differentia sit ipsarum. Si igitur a in nullob,in c autem omni b:necesse est in nullo c esse d: Migitur acceptis, ostensiva priuatiua erit demon-βratio, quoniam a in c non erit.quae uerb est ad impossibile sic se habet, si opus est demonstrare quod a in b non sit:accipiendum est a esse in b, b in crquare accidit a in c esse. Hoc autem sit notum,
concessum quod ipsum en impossibile esse: non igitur possibile est a in b esse. Si ergo b in e concessum en inesse,a in b impossibile est esse termini igitur similiter ordinantur. Dissert autem quo, qualis sit notior priuatiua propositio, utrum igitur quia a b non inest, an quia a c: cum igitur est conclusio notior quoniam non est,quod es imp sibile, sit demonstratio: cum autem in ollogiseno sit demonstrativa en. Natura autem prior est, quae es quod a in b non sit, quam a in e non sit: priora enim conclusionesunt, ex quibus est conclusio:s autem quae est a in c non esse, conclusio: a autem in b ex quibus est conclusio. Non enim se contingit remoueri asiquid, hoc conclusio en .ilii autem ex quibus sunt ed hoc quidam ex qua
337쪽
tum ad partcm, aut ut pars ad totum se habet:*d quae simit a c,Gr ab propositiones, non sec se habent adinvicem. Si igitur ex dignioribu' ἐγ cre dibilioribua dignior es,sunt autem utrisq; ex non esse aliquid, credibiles,sed haec quidem ex priori, illa uero ex posteriori, potior utiq; simpliciter erit ea, quae est ad impossibile,priuatiua demo iratio: quare hac dignior praedicatiua . Manis tum est ergo quod ea quae est ad impossibile, potior est. uuae scientia certior, quae una qrsa' altera, eiusdιm plures esse demonstrationer. p. XXIII.
IIT I ORc autem est silentia , scientia prior, quae ipsim quia, propter quid eadeest quam non, extra eam quae en propter quid. Et quae non est de subjecto, ea quae est de subiector
ut arithmetica, harmonica. Et quae est ex minoriabus, ea quae ex appositione: ut arithmetica, geometria: dico autem ex additione, ut unitas substatia est sine positione . punctum autem subnantia posita:hoc autem ex appositione. Vna autem scipita est, quae est unius generis, quaecunq; ex primis componitur, O partes sunt aut pasiiones horum,quae sunt per se. Altera autem ficientia est ab altera, quarumcunq; principia neq; ex e dcm neq; ex alteris fiunt. Huius ante es signum, cum indemonstrabilia ueniant:oportet.n. in eodem ger
338쪽
PO STERIORUM. 26 nere ese cum lys, quae demonstrantur:signum autem es, huius, cum demonstrabilia per ipsa in eodem genere sunt, O proxima . Plures autem
demonstrationes eiusdem possibile es esse, non solum ex eodem ordine accipiendi non continuum
medium ut eorum quaesunt ab, c d Oe sed O ex altero:ut sit a transmutari, in quo autem dmoueri,sed laetari seu in quo b, Er iterum e quiescere uerum igitur est ii de b, a de d praedicarulctans.n.mouetur, quod mouetur trasmutatur iterum a dee, e re deb, verum praedicari omnis enim letans quiescit , oequiescens transmutatur quare per altera media, est non ex eodem ordine hilogi mus enmon tamen est neutrum de neutrodica mediorum. Necesse est.n.idem e alicui utraq;
inese:intendere autem es per alia figuras, quot modis contingit eiusdem feri θllogismum.. 2.n esse scientiam fortuito rum, neq; in sensuumfunctione. Cap. XXIIII. OED eius quod est a fortuna non es scientia per De casu, di
indemonurationem. Aeq;.nsicut necessarium,ne 4ri
que sicut frequenter quod est a fortuna, sed extra hoc sit: sed demonstaatio alterira horum. Omnis enim syllogismus aut per necessario, aut per eas quae punt tanquam frequenter propositiones eo si quidem propositiones necessariasunt, oe coclusio erit necessariasi uero sint sicut frequentero conclusio huiusmodi.uuare si id quod est a fortuna, neq; olycutfrequentar, neq; necessarium:
339쪽
LIBER neq; erit ipsius demonstratio eq; persint sum Uscire: si enim est sinsus talis huim, O noalichius: sed sentire hoc aliquid es necesse'tibi,
en nunc. Vniuersale autem quod est in omnib-,
impossibile est sintire: neq; enim hoc aliquid est,
Meque nunc, ncque ubi, neque enim utique eet uniuersale: quod enim empor est, ct ubiq;, uniuersale dicimus esse: quoniam igitur demonstrationes iuer ales sunt, haec autem non est sentire,mani festum si quod λὶ q; scire persensum est.Scd ma-- nil sum, quoniam si esset sentire triangulum,
quod duobus recilis haberet aequales angulosequaveremm ntique iis monstrationem, O non sicut quidam fatentur,sciremm . Sentire enim necesse est singulariter: scientia autem est in cognoscendo uniuersale. Vnde sit supcr lunam esemis uideremus obiectam terram, non utique sciremus causam ecfectrusentii cmus enim quoniam deficeret,sed non propter quid omnino: non enim uniuersalissensua.Sed ex considerare hoc muli ties accidere misersale venantes, demonstrati nem habemus: ex singularibus enim pluribus, uniuersale, manifestum est. Universale aut honorabile,quoniam ostendit causam: quare de huiusmodi uniuersalis honorabilior es sin bus Ocognitione quorumcunq; altera causia es: sed de primu alia ratio est. Manifestum igitur est quod impossibile sit sentiendo scire aliud demonstrato rum:nis alluta dicat sentire, scientia habere per demonstrationem. xt tamen quaeda reduna ad
340쪽
POSTERIORVM. x68 snsiis defectum in proposivis: quaedam enim si uideremus,non utique quaereremustaed no laquam
scientes in uidendo,sed ranquam habentes uniuersale ex eo quod videmus: ut se uitrum foratum uideremus,olumen pertransiens, manifestum utique erit O propter quid illumina propter id quod uideremus quidem seorsum in unoquoque: intelligere autem simul en, quoniam in omnia bussicen. i. 24n omnium syllogismorum eadem princia pia e P posse. Cap. XXV. a MDEM autem esse principia omnium stlla a morum impos ibile est: primum quidem logicdspeculatibus:bi enim ueri siunt 13llogismi, ali autem 's Et si enim sit uerum ex falsis Hilogi etare,sed emel hoc sit: ut se a de c verum sit, medium autem boselyum:neque. n.a in b, neq; b in crsedsi haru media accipiatur propositionum, l- se erunt:ex eo quod omnis conclusio fit a exfausis est,uera autem ex ueris:altera autem funi u
ra . Di .Postea neq;DOa ex eisdem sunt:G.α Disa adinvicem, O contraria, O impini bilia simul est:ut iustitia esse iniustitici,aut timore audacia,aut homine equu,cut boue,aut aequale, maius et minus.Ex oppositIs auisic 'neq;.n.ueroru ea de principia omniu siunt:altera.n.multoru gene-τe principia siunt, neq; conueniunt: ut unitates punctis non conveniunt: hae enim non habent
positionem,illa autem habent. .cesse autem essaut in media conuenire , aut tu sursum , aut