장음표시 사용
41쪽
Regula L I BDe regulis. Carp. III. 1 m Vando alter u de altero praedicatur ut desine acto,quaecunque de eo, quod praedicatur dicuntur, omnia etia de subiecto dicentur : Vt homo de homine quodam praedicatur ,simma uero de ho-.1nine, ergo de quodam homine animal dicabitur. quidam enim homo, oe homo est, ciret, inimal. Dιuersorum generum, O non suba ternatim positorum, diuersae lunt species , Odisserentiae:ut animalis, scient . Anima l. lis enim dioerentiae t, gresibile,bipes, O uolatile, O aquatile. Scientιae uero nulla earum essenes enim Jcientia a cientia dissert, ire eo quod bipes est. Subalternorum uerogenerum, nihilprohibet fasdem ese disserentias: superiora enim de ijs,quas b ipiis sunt generibus praedicantur: quare quaecunq; differentia praedicatifuerint, eademorum etiam subiecti De decem praedicamentisgeneratim cap. I II I. 0rum quae sicundum nullam complexionem L icuntur : singulum, aut Substantiamsignif-Dece tenera malint tem, aut uualitatd, Aut ad Alisoneratissima quid, aut Vbi, aut riuando, aut bitum esse, auit Habere, aut Agere, aut Pati.Est autem Substantia quide, ut figuraliter dicatur,ut homo, equus.
uantitas autem,ut bicubitum,tricubitum. Mittas,ut album,grammaticum./aliiqu/d, ut du
42쪽
PRAEDICAMENT . Iseio.Quado autori,ut heri,superiore anno . Situm uero esse ut iacet, sedet. Habere aut,ut calceatu es se, Agere uero,ut secare,urere.Tati,ut sicari,uri.
Singula igitur eorum, quae dicta unt, ipsa qui- Conclusio. dem secundum, se in nulla assirmatione dicuntur, Mel negatione. Horum aute ad sicinuicem complexione, rmatis,uel negatio fit. Videtur autem omnis Uirmatio, uel uera, uel Disa esse: eorum autem, quae fecundum nullam complexionem dicuntur,nullum neq; verum, neq; fissum est:ut by mo, album, curri uincit.
D e substantia. cap. V. crastantia autem quaepropriὸ, principali' Degnitio subter, O maximὰ dicitur, est quae neque de subis' statiae primatacto aliquo dicitur, neque in subis io aliquo est, ut quidam homo, o quidam equus. Secundae au- Definitio temsubstatia dicunturθecies, in quibus eae qua cundae sub principalitersubstantiae dicuntur θ iusiunt,oeae stantiae. quidem, ct harum specierum generat, ut qui dum homo,in specie quidem en in homine,genus uero speciei animal est . siecundae igitur hae subsantiae dicuntur: uten homo, atque animal.
Manifenum est autem ex tu, quae dicta fiunt,quo conclusio g JNam eorum quae desubiecto dicuntur, necesse este' nomen, O rationem de subiecto praedicari, ut homo de subiecto quodam homine dicitur, prae dicatur etiam O nomen, hominem enim de quia iam homine praedicabis, O ratio quoque homiatus de quodam hominepraedicabitur. quida enim
43쪽
homo, O homo est, est animii rationale,mortale,quare nomen, O ratio de subiecto praedicabitur.Eorum uero quae in subiecto sunt, in plurimis quidem neq; nomen, neq; ratio praedicabitur de subiecto, in aliquibus autem nomen quid nihil prohibet praedicari aliquando de subiecto, rati nem uero impossibile est, ut album cum in jubiecto sit corpore,praedicatur desiubiecto dicitur.α corpus album ratio uero albi nunquam de corpore praedicabitur. Ita uero omnia aut de subi ctis dicuntur primis substantqs, aut in subiectis eis sunt.Hoc autem manifestum ex iis quae per sin' gula proponuntur, ut animal de homine praedica
rur, ergo de quodam homine animal praedica- ρ bitur. Namyde nulloquorundam hominum,n que omnino de homine. Rursus color in corpore
7 ct quodam corpore. Nam si in non in aliquo esset singulorum, nec omnino in corpore . quare alia omnia, aut de subiectu primis dicuneor laria. tur substantise,aut in subiectis eissunt. Non ergo
existentibusprimis substantist, impossibile est aliquid aliorum esse. Omnia.n.alia aut praedicantur
de eis,aut in subiectis eis sunt, quare non exissentibus primis substanti', impos sebile es alioru alic cluso 2 quid esse. Secundarum uero substantiarum magis substantia estpecies, qua genus. Propinquior enim est prima substantis,si quis n.assignet priamam βυstantiam quid est,euidentius, O conuenientius assignabit specie,quamgeuus assignans, ut hominem quenda manifeB- assignabit, hominem
44쪽
T MEDICAM E V. 2ontinem, quam animal assignans.Illud enim proprium magis cuiusdam hominis, hoc ane coirus. Et cum quandam arborem assignauerit,manife--
sitis assignabit assignando arborem, quam plautam Amplius Prima substantia i o quod aliis omnibus subi iuntur, omnia alia, uel de ipsis praedicantur,uel in ipsissunt, propter hoc maxumὰ substantiae primae dicuntur. Quemadmodum autem primae subsantia ad alia omnia se habet, se Oθecies adgenis se habet. Subjcitur.n4' - cies generi, genera enim de speciebus praedican
tur pecies autem cum generibus non conuertun
tur.umare et ex his species genere magis substantia est. Ipsarum uerospecierum, quaeunque non Conclusio Isuntrauera,nihil magis alterum altero substantia est. Phhil enim familiarius assignabis de quodam homine, hominem assignando , quam de quodam equo , equum. Similiter autem, O in Conclusio ' primis substant f , nihil magis alterum altero subnautis est. 2 hil enim magis quidam homo bubnantia est, quam quidam vos. Meri-- conclusio sto autem post primas substantias, sola alio-vum omnium species,o genera secundae substantia dicuntur, siola enim haec, eorum quae praedican tur,prima substantiam indicant. Quendam enim
homine si quis assignauerit quid en, speciem quidem,qμam genus, assigna Iamiliarius demo strabit, manifestius faciet, hominem assignando, quam animal. Alioram uero omnium qui quid assignauerit quis, assignabit extrania, ue-
45쪽
L IB Editanum, rut currit aut aliud quocunq; talium asy xam,quare merito haesola aliorum secunis substantiae dicuntur. Amplius, Primae substantiae eo qui alijs omnibws subiniuntur , omnia alia de illis praeduatur, uel in ipsissunt, proprii s aflubstantiae dicuntur.Sicut autem pri ae subsantiae ad alia omnia se habent,itagenera, pecies primarum substantiarum ad reliqua omnia se habet, de his enim reliqua omnia praedicantur, quendam enim hominem dices grammaticum efse,ergo Obominc , animal grammaticum dices. Similiter autem σ in aliis. Commune autemorunisubstantia, est insubiecto non esse. Trimamnq; 'ubstantia, nec in subiecto est,nec de subie cto aliquo dicitur.Secundarum uese substantiaruconstat quidem etiam dic, quia nulla est in subi M. Homo enim desubiecto quidem quodam homne dicitur, in subsecto uero nulla est, neq; enim in quodam homine homo est, si iliter autem Oanimal de siubiecto quidem dicitur quodam homine,non etiam est animal in quodam homine. mpliu3 Eorum, qκε in 'biecto sunt, nomen quidede subiecto aliquando nihil prohibet praedicari ,
rationem uero impossibile est, secundarum uero substantiarum desubucto ratio praedicatur nomen:rationem autem hominis de quodam homine praedicabis,et animalis similiter. Quare noerit eoru substantia, quae sunt in subiecto. 2 n est aute proprium substantiae hoc, sed disserentia eorum es, qua nonIuniis Abiccto. Bipes enim,
46쪽
PRAEDIC ME V. xx Ogrestibili de subiecto quidem quodam homine dicitur, insubiecto uero nullo est, neq; enim in homine est bipes, neq;gressibile, ratio quoq; dis ferentia de illo praedicatur: de quocunque ipsa disserentia dicitur. Velut si gressibile de homine praedicatur , O ratio gressibilis de homine praedicabitur, en enim homo gressibilis. 2.n Dubium uos uerb conturbent subnantiarum partes, 'Mita sunt in toto, quasi in subiecto sint, ne for-tὰ cogamur eas non esse substantias confiteri :non enim sic in subiecto esse dicebantur , quasi partes essent. autem Iubstanti', et disseren coitu alijs omnia uniuota praedicari. Omnia enim qua ab his praedicata sumuntur, aut de indiuiduis praedi εcantur, aut de speciebus. a prima nanque substantia nulla est praedicatio: se nusso enim subiecto dracitur : secundarum uelis pubstantiarumsteries quidem de iudiuiduo praedicatur,genus uero et despecie, oe de indiuiduo. Similiter autem O disserentiae, O de speciebus, de indiuiduis praedicantur:
O rationem quoq; fuscipiunt primae substantiae
sterierum, generum,et species generis. uecunque enim depraedicato dicuntur, eadem de ubiecto dicentur. Similiter autem rationem disserentiarum si cipiuntJecies, indiuidua. Univoca
autem yunt, quorum est nomen commune est, σratio eadem: quare omnia quae a seu lantiu , cs differenti' sunt, univoιὰ praedicantur. Omnis au Gito 3 tem substantia uidetur hoc aliquid significare,
in primis igitur subsantire indώbitabile , oe
47쪽
Esterum est, quoniam hoc aliquidsignificant. Indiuiduum enim, unum numero est, quod signi catur. Insecundis uerὸ substantiu uidetur quidem similiter propter appellationis figuram hoc aliquid significare,quando quis dixerit hominem uel animal, non tamen uerum est,sed magis quale aliquidsignificat, neq; .n. unum es quodpubis ctum est, quemadmodum primae substantiae, sed de pluribus homo dicitur,et animal. n autem
simpliciter quale quid significat, quemadmodum album c niihil enim aliud significat album, quam qualitatem at specieAό genua circa sub
lantia qualitatem determinant,qualem.n.quani. . damsubstantia signidicant plus autem in genere' determinatio fit, qudm in specie, dicens enim animal, plus complectitur, quam qui hominem. comm. Inest autem substantise nihil illis esse contrarium. Trimae enim substantiae quid erit contrarium ἰ ut cuidam homini, uel cuidam animali, nihil encontrarium. At Meia nec homini,nec animali alic mu . quid est contrarium . n es autem hoc subsantia proprium, sed etiam multorum aliorum, ut quantitati, bisubito enim, uel trisulito ημhil Ut contrarium, at uerὸ nec decem, nec alicui talium, nisifortὸ quis multum pauco dicat esse
contrarium, uel magnum paruo . Determinatorum uelia quantorum nullum nulli est contrarium. Videtur autem sumantia non suscipere magis O minus. Dico aurem non, quoniam bubstantia non in Uubstantia magis , minus D Rotia
quantitati nihil sit eotrarium, fusilis videbitur in praedicamelo qualitatis.
48쪽
stantia hoc enim dictum erit quoniam eno sed Vultu nulli
quonia unaquaeq;βubstantia hoc ipsum quod est, est cotrartu. dicitur magis et minM:ut si est haec substantia duae negatio
homo, non erit magis O mimos homo, nec ipse a nes negat: et seipso,nec alter ab altero, non enim est alter alte latum est,acra magis homo , secut est assu alterum altero ma si dicatur , gis algum,et alterum altero magis bonum, sedet nussu alijcui ipsum d se magis et minus dicitur, ut corpus cum libet est coust album: magis nunc album esse dicetur, quam trarium . prius, O csim calidum sit magis coe minin caliadum dicitur. Substatia uero non dicitur magis neque minu :nihil.n.homo magis nunc homo, quam
prius dicitur, neq; aliorum quicquam quaesubstatis seunt, qua propter non recipiet substantia magis O minita.Maximὸ uero proprium substantia esse uidetur, quod cum unum, O idem numero sit comma. qcontrariorum fusiceptiuum esse,ut in alijs quidem non habet quisquam quod proferat, quaecunq; nosunt ubitantiae: quod cum set unum numero, μ-scep tibiis cotrario sit:uelut color,qui es unus, est idem numero,non dicitur albuis, et niger, neq; eadem actio, o una numero, praua, oestudiosas iliter autem O in alijs quaecunq; non sunt substantiae. Substantia uero cilm unum, O idem numero sit,capax contrariorum est:ut quidam ho mo, cum unus, ct idem sit, aliquando quidem albus,aliquando sit niger, o calid , Oste idus: Oprauis O studiosus,in aliis autem nullu,aliquid tale uidetur. 2 si quis forsitan instet, di- obiectis.cens orationem, O opinionem contrariorum esse
49쪽
t PB Esusceptibilia: eadem enim oratio uera, O detur esse:ueluti si uera sit oratiosedere quenda , resurgente ipsa eadem Disa erit. similiter autem et de opinione,si quis enim uerum putet aliquem sedere surgente eo Diso putabit eandem, de eo opinionem habens.Sed is si quis hoc suscipiat, tamen modo dissertetnam ea,quae in substantiis sunt, ipsa quidem mutata se ceptibiliasunt contrario
rum. Frigidum enim ex calido βctum mutatum in calteratum enim est est nigrum ex albo, in sudissum ex prauo: semiliter auram O in ali Mnumquodq; eorum mutatione suscipiens,'sic tibile contrariorum est. Oratio nano, est opinio, ipsa quidem immobilia omnino perseuerant:cum uerὸ res mouetur, cotraria circa ipsam fiunt. Orario nanq; eius, quod sedeat aliquis, permanet ea de cum uero res mota sit, aliquando quidem uera , aliquando autem Disa dicitur. Similiter autem est in opinione, quaproptersaltem hoc modo,proprium substaηtia 6t,ut fecundilm mutatios msuis iussi sceptibilis sit contrarioru. Si
quis autem recipiat etiam bae orationem, opinionem susceptibilia esse contrariorum, no est hoc nemmiratio nans,, opinio non in eo quod ipsa aliquid recipiant, contrariorum susceptioialia esse dicuntur,ssed eo quod circa alterum aliqna passe Disi nam in eo quod res est, aut xo est, in eo etiam oratio uel fisa esse dicitur, non in eo quod ipsas ceptibilis sit contrariorum. Simpliciter enim i nullo, neq; oratio, neq; opinio mou
50쪽
ur:quapropter non eruntsusceptibilia contrario Fum,cum nulla contrari' silpassio in eis Dcta: uexum substantiae in eo quod ipsa cotraria recipiat , in hoc usceptibilis esse contrariorum dicitur. Lauauorem enim, sanitatem suscipit,et candorem,
O nigredinem, o Anumquodq; taliam ipsa suscipiendo, cotrarioru sineptibilis esse dicitur. re propriu erit subs*ntia hoc, quod itam unum, idem numero sit, secundum sui, ius mutatio . nem,susceptibilem contrario m Ihb u
De qμπομις, cap. VI. antitatis autem, aliud es continom, aliud Diuisio- e se discretum: o aliud quidem ex habentia litatu prima. bus possitione ad seinuicem in ipsis, partibus conflat: aliud antem ex non habentibus positionem.
Est autem di, crem quantita , At numerus et Oratio: continua uero, ut linea , operficies, corpunamplius autem praeter haec ιζ u et locus. Partium etenim numeri nActus est communis termianus, ad quem copμlantur patres eiu . ut quinque is sunt denari' partei,ad vAltam urminum comunem copAlantur quius quinq;, sed semper discreta sint: tria o Ieptem ad nullum communera terminum copulantur. Neque omnino habeas in numero communem terminum partium
accipere, fedsmper discretae separataesiunt: quapropter numerus quidem discretorum est. Siax, vir aut et oratio disertioru es. Quod etenim quantitas