Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

51쪽

fert, uide Aristot.in . Physc. Diuisio quatitatis secunda

en θllaba breui, Olongadico autem cum uoce orationem Ddum: ad nullam enim coem terminum particula eius copulantur,non enim es coisterminiis ad quem ollaba copulentur, fid una quaeq; diuisa est, ipsa fecundum seipsam. Linea uer) continuum est : es enim sumere coem term mm,ad quem partes eius copulantur, id vissuractum:&superficie, lineam. Plani nanq; parte ad aliquem coem terminum copulantur. Similiter autem O in corpore habeo sumere communem terminu lineam,uelsuperficiem,ad quam corporis partes copulanturas autem talium Tempua, o Locrus raesens enim te ra, copulatur ad praeteritum, O ad futurum. Rursus locus continuorum en: locum.n.quaeda partes corporis obtinent, quae ad communem terminum copulantur. ergo et loci partes,quae obtinent singulas corporispartes,ad eundem communem terminum copulantur, ad quem, O corporis pamtes: quapropter continura erit, O locis . Ad unum enim communem terminum eiu partes pulantur. mpliata autem: Alia quidem constat

ex partibus, quae in eis sunt,positionem habentiabaa ad 1 invice:alia aute ex non habetibuspositione.ut lineae quide partes positione habet adstinuicem:singulu nanq; eorumum es alicubi,, habes unde suma O Uignes ubi unumquodq;fissi est io plano,Vad qua parte reliquarum copulatur . smiliter autem Opartes plani pestionem haben;

52쪽

TILAEDI C MENThabri aliquam: similiter nans assignaurmum quodq;ubilacet,et q copulantur ad seinuicem: sed soliditatis quoq;similiter o locian numero autem non possit quis quam ostendere,quemadmodum partes eius ρositionem aliquam habent ad seinuicem, aut ubi iacent, aut qu e partes ad seinuicem connectuntur: ncq; ea quae temporis sunt,nihil enim permanet partes temporis. uod autem non est peYmanens, quomodo positionem aliquam habebit Sed magis ordinem quendam panicularum dices habere, quod aliud quidem prius sit temporis,aliud ueris posserius. Sed de numero similiter,eo quod prius numeratur unus, quam duo duo quam tria, et sic habebunt aliquem ordinem,positionem ueris non multum accipies. Sed oe oratio similiter,nibit enim permanent partes eiu ed dictu est, no potest hoc ampi us assumi propter no erit ullapositispartium eius,qquidem nihil permanent. Igitur alia ex habentibus positionem partibus constant,alia ex non habentibus positionem. Propriὸ autem quanta dicuntur, quae dicta sunt alia uerὸ omnia secundu accidens.Ad haec.n.asticines,et alia dicimus quanta:ut multo dicitur assum:eo quὸdsuperficies multa sit: O actio longa, eo qu'd tempus multum sit, motus multas. Neq; enim horamyngudum, perse quantum diciturisit si quis assignet quanta actio cre, tempore definiet annuam, uel=c aliquo modo assignans; Oalbum

quatum quid sit a signat,siversicis demia. qua

Ad positione

tria requiruntur,ordo pa iiii,permanentia,& c6tinuatio ad alique

conclusis.

53쪽

ea enim fuerit superficies, tantum assum esse diacet.Quare sola p ropri8,e, secundum seipsa dicuratur quae fcta sunt: aliorum uero nihil perse: sed

comm. I sfortὸ,per accidens. Amplius: Quantitati uer nihil es contrarium.In definitis enim manifestum est, quoniam nihil en contrarium: ut bicubito, uel tricubito, uelsuperficie,uel alicui talium edictantia i nihil enim illis est c5trari. Nisi quis fores dicat

multupauco esse contrarium: uel magnu paruo is Horum aut nihil est quantitassed mam ad aliquid. 2 bil.nterseipsium magnum,uel paruu dicitur , sed eo quod ad alterum refertur: ut mons quidem paruus dicitur,milium uero magnum,es

quod hoc iis quaesunt sui generis, maius sit. illudus , quae sui sunt generis, minus:ergo ad aliud es, eorum relatio. msi per seipsum magnum, uel

paruum diceretur, nunquam mons quidem alia quando paruus, lium uero magnum diceretur.

Rursius in uico quidem plures homines esse diciamus , Albe r uero paucor, cum sint illis multis plures: O in domo quidem multos,in theatro ne τὸ paucos,cum sint plures. mplius: Bicubitum. Melia, trisubitum, O unumquodque talium quantitatem in cat: magnum vero ues par- num nonsignificat quantitatem, magis ad alia quid , quoniam ad aliud consideratur magnum, O paruom: quare mansistum ein, quoniam 'haec ad aliquid dicuntur. Amplius: Siue alia quis ponat quantitates esse hac, siue non ponat,

nihil illia contrariam es; quod enim non potest u

54쪽

rni permnum,sed ad solam alterius relataven

refertur, quomodo huic aliquid erit contὲ aerium e mplius:Si sunt magnuIu,'parnu conLm Ia,. contingit.n.simul contraria suscipere ea ipsi. contraria, contingit enim simul idem parum esse, magnum:est enim ad hoc quidem paruurn, ad aliud uero ipsium magnum:quare idem paruia est' magnu eodem tempore esse contingit,quare simul contraria ββipit ed nihil est quod uideatur simul eontraria suscipere posse. Vt in s Uan quidem , si sceptibilis enim contrariorum esse uidetur: sed nullus simul sanus es, o aeger:η Τμφ aalbus, et niger est simul: nihilq; aliud simul contrarias secipiet. Et eadem sibi psis continget eo . lcontraria, nam si est magnum parvo cotrarium, Q - . ipsum autem idem simul est magnum, Oparuum, imm sibi erit contrarium, sed impossibile . est aliquid sib)psi esse contrariu.non est igitur ma ι ,

gnum paruo contrariu,neq; multum pali 0:qua

re uel se non ad aliquid haec quis dicat, sed quantitatis, nihil contrarium habebunt. Maaimeat te Instantur a circa locum e Geuidetur contrarietas quantitatis: sursum enim ei, quod est deorsum contrarium ponunt, locu qui in medio est deorsum diccntes,clquod plurima distantia es medietatis ad mundi terminos. Videntur Oaliorum contrariorum ab his asserre definitionem, quae enim plurimum a seinuicem dinant sub eodem genere, contraria e doniunt. uidetur autem quantito su- commv. Σscipere magis et minus, ut bicubitum, neque enim

D aliud

55쪽

aliud est alio magis bicubitum, neq; in numero , ut tria quam quinque nihil magis dicuntur, uet. quinq; magis quam triamec tempus aliud magis O minus dicitur tempus, nec in ullo eorum, quae dicta sunt,omnino magis minus dicitur, qua-- commv. 3 re quantitaύ non siuscipit magis'minus. Proprium autem maximὸ quatitatis est, quod aequale,Cr inaequale dicitur. Singula quaque enim earum, quae dictae sunt quantitam,aequalis, est inde- qualis dicitur:ut corpuU, aequale inaequale di

Iero oratio,aequalis, O inaequalis: similiter autem ct in alijs, quae dicta sunt, unumquodque aquale O inaequale dicitur. In caeteris uero qui equantitates non sun non multu uidebitur aqua

Ie, O inaequale dici:ut dispositio aequalis, O inaequalis non multum dicitur: sed magis similis, ὸsimilis. albu aequale, , inaeqvile non mul-iu dicitur, stasimile,uel dis mile. uuare quatiaratiis maximὰ sit proprium, aquale dr inaequa- ledici. De ad aliquid. Cap. VII. Definitio. Σ AD aliquid ueia talia dicuntur, quacunq; hoe ipsum quod sunt,alioru est e dicuntur,uel quomodolibet aliter ad aliud. Vt maius hoc ipsum quod es altero dicitur, aliquo enim maius dicitur: duplu alterius dicitur hoc ipsium quod est, alicuius enim duplum dicitui similiter autem oeclia quaecuq; huio modi sunt. t uero sunt etiam

ct haec

56쪽

P .aEDICAMENT. 26cdi haec ad alii uid, ut habitua, dispositio, scientia, sic ua, O positio. Haec enim omnia, quae dicta sint aecina quae fiunt,aliorum este dicuntur,ues quolibet aliter ad aliud, et no ad aliud quiddam. Habitus enim alicuique habitus esse dicitur, et scita alicuius scientia,et postulo alicuius positio, et alia quide sit militer. Ad aliquid igitur sunt, quaecunq; hoc ipsum quod siunt,alioru esse diculur,uel quo-ν dolibet aliter ad aliud:ut mons magnus dicia rar ad alium montem magnu enim ad aliquid di ι itur insimile alicuisimile, et caetera talia δε-imiliter ad aliquid dicuntur. Sunt aulcm GP accubitus flatio, oesesio positiones quaed.rm, positiones uero ad'aliquid sunt:iacere autem, Grsare,uel sedere. a quidem non sunt positiones, denominatiuὸ uerδ dicuntur ab hs quae dicta

Ilint ) positionibus. Ineri autem contrarietata Commg. rini s , quae sunt ad aliquid: ut uirim nitiq contrarium , cu in sit 3trunque eorum ad aliquid: scientia ignorantiae .. Mn aut m omnibuN hs, quae sunt ad aliquid , insunt contraria : duplo εnim nihil est contrarium, neque dimidio, nequetilli talium. Videntur autem magis minus Commu. Σea, quae ad aliquid sunt, suscipere. Simile enim, O dissimile magis oeminuta dicitur, O aequale, O inaequale magis, O minuo diciturreum utruque set ad aliquid. Simile enim alicui simile dicitur, ρο inaequale alicui ingquale. Non autem ρmnia, quae sunt ad aliquid, suscipiunt magis cir

57쪽

commu. 3 plum, nec aliquid talium. Omnia autem quae sunt adaliquiis,ad conuertentiam ricuntur. Vt seruus, domini serura, Er dominus, serui domi nus esse dicitur,induplum dimidi, duplum, O dimidium, pli dimissium, malvis,minore maius: minus, minore minus. similiter autem conclusio 1 in alijs. Sed casu aliquoties disserunt secundum locutionem,ut disciplina, disciplinati disciplina dicitur, O disiciplinatum,disciplina disiciplinatum C sensus,sensibilis senseus est sensibile, ensu sensi

conclusio a bile in uero aliquoties non uidebitur conuerti, nisi conuenienter ad quod dicitur asignetur. Sed peccet is qui assignat, u tala si asiunctur auis, no conuolitur,ut set auis ala: non enim prius conuenienter assignatum ess ala auis. neque enim in eo quod auis e i,ala auis dicitur,lsied in eo quod ala ta est: multorum enim ct aliorum alaejunt, nonsunt aura. uuares asignetur conuenienter , est conuertitur:tit ala:alati ala alatum ala alatum. Aliquoties autem for id es nomen fingere necesse erit, si non fuerit nomen impositum,ad quod conuenienter assignetur, ut remus si assigne

. net. tur nauis,non es assignatio conueniens.neq; enim in eo quod nauis est,in eo eius remus dicitur .sunt enim naues quarum remi non sunt,quare non conuertitur. nauis enim non dicitur remi nauis. Sed

forte conuenientior Uignatio erit, si sc quodammodo Uignetur, remus, remitae r i remus , aut quomodocunque aliter, nomen enim non enpositum. Conuertitur autem si conuenienter signeturet

58쪽

Ignetur, remitum enim remo remitum est. Similiter autem O in ali s:ut caput conuenient ius af- signabitur capitati caput, quam si animalis assignetur, neque enim in eo quod est animal, caput habet, multa enim animalia sunt capita non habentia. Sic autem fortasse facillimὸ quis sumet quibus posita non simi nomina: s ab Vs quae prima sunt, ct ijs:ad quae conue untur, nomina po nuntur, ut in iis, qua praedicta sunt,ab ala alatsi, a remo remitum. Omnia igitur, quae ad aliquid dicuntur,se conuenienter Uignentur, ad conuem tentiam dicuntur, quoniam si ad quolibet aliud assignetur, oe non ad id, ad quod dicuntur, non

conuenuntur. Dico autem quoniam neq; eorum, quae indubitanter ad conuertentiam dicuntur,

nomina eis posita punt,nihil conuertitur,se ad aliquid eorum, qita sunt accidentia assignetur, c non ad id, ad quod dicuntur, ut seruus, s non domini assignetur,sed hominis, uel bipedis, uel cuiuscunq; talium, non conuertitur, nanq; dici non potest, homo es scruto homo, non enim conlientes es assignatio. iamplius, Si autem conuenienter assignetur ad id, ad quod dicitur, omnibus abyssublatis, quaecunq; accidentia sunt, relicto solo illo,ad quod assignatum est conuenienter , sic Neγad ipsum dicetur:ut sisti tins ad dominum dicitur circunscriptis omnibus, quae accidentia junt domino, ut esse bipedem, uel solantiae siusceptibilem, uel hominem, relicto uero solo quod dominus est: semper seruus ad ipseum dicctur,struus. n. domini

59쪽

Cominu .

conclusio s

Hippocrates Chius conatus eli circu- Σ

seruus dicitur. Si autem non conueniet ad id, ad quod dicitur,as vetur, circunscriptis omnibus altis, i Hicto eo siolo,ad quod QOtAm est non dicetur ad ipsium, abignetur. n. Jci Aus homἰnis, ala auis, CP circur cribatur ab homine et e dominum, non iam seruus ad hominem dicitrar, cuis enim dominus non sit,n q; serxus es. Si miit r ce

plius erit ala ad aliquida uin cnim hon sit alatu, nec ala erit alicuius. Iesurre oporι et a ignari ad id, ad quod conuenienter dicitur cryst nome positam, acilis erit Uignati psi aut m non tjortasse necessariu erit nomen fingi re: se anti m sic a signetur, manifestum est quoniam omnia ad con uertextiam dicuntur. Vidιntur aut m ad aliquid ut esse naram, O in plurimis qLi cm verum est, in aliquibi uero non uerum simul.n. duplum c dimidium Itini: cum sit dimidium d planien:ί cum sit dominus eruus cis sit se; vus, dominus Usimiliter a virm his oe alia. Si mul autem haec auferantsiinuicem : si enim nousit duplum,non erit dimidiis : se non sit dimidium, non erit duplam. Similiter alite in ah , qt Decunq; talia sunt. 2 con aut m in omnibra relatinis ueris Isidetur, ese simul naturascibile enim

scientia prius uidebitur essenaq; in pluribu subsissent bus rebo sitientias accepimus, in pari cis Hero uel nulla quisquam hoc pι ubiciet,si Ad csi scibili sicuntiam esse factam. mplius: Scibi te sublatum simul aufertscientiam, scientia uero

si ut

60쪽

PRAEDICAM EP T. 28smul non aufert scibile.nam si stibile non sit,non erit scientia, nullius enim eratscientiastentia uero si nox sit, nihil prohibe tesse scibile: ut circuli quadratura si est Aibilis,scientia qMis eius nondum est, illa uero scibile est. Amplius: Amma- ii quidem=blato non erit scientia: scibilium uero plurima esse contingit. Similiter his sese habent ea, qua de si seu sunt: sensibile enim prius,quam senseus esse uidetur: sublatum enim sensibile simul aufert sensumsensus uero sensibile non semul aufert, siensius enim circa corpus, in corpore sunt, siensibili aut in sublato,aufertur corpus, sensibile enim corpus esse cum autem corpus non

sit, casertur sientius, quare simul aufert sensibi le , sensium . Senseus ueris sensibile non semul aufert e 1μblato enim animali , sensus, quidem

aufertur : sensibile autem erit corpus , ut calidum , dulce , amarum , O omnia alia quaecunque sunt sensibilia . Amplius: Sem,s qui dem simul cum sensitivo sit , simul enim 'animal, o siensius sensibile uerb ante animal, P sensum es entu enim , O aqua , O alia huiusemodi, ex quibus ipsium animal constat , anes sunt , quam animal omnino sit, ues sensus : quare prius sensibile qua=n sensus esse videbitur. Habet autem dubitationem , utrum nulla siubtiantia ad aliquid dicatur, quemadmet dum uidetur: an hoc contingat secundum q:iasdasecundas subnantias. Nam in primis substanti s vero est,na neq; tota, neq; partcs primarum

li quadratum demon strare, cuius demostratione a fert Georgi Vallas cap.8.hb.2. suae se

metriae.

SEARCH

MENU NAVIGATION