장음표시 사용
71쪽
De actione, pasione. cap. IX. DI E CIPIT autem agere, pati, et contra Vrietatem G mist, minus. Calefacere enim; et, quod est frigefacere,cotrarius:et calefieri, ei
quod es frigefert: O dι lectari ei, quod est con--
comm . a trifartiquaresuscipiunt contrarietatem. Et ma- minus:est enim calefacere Et magis, O minus, ct calefieri magis,et minus, ct tristari magis, minus. sicipiunt igitur magis, et minus,
agere, Gr pati, de his igitur haec dicta sint. Di Bum est autem et de eo, quod est Situm esse, in i quae fiunt ad aliquid, quod denominatiud apositionibus dicitur.De reliquis ueris,id est, Quando, OVbi, ct Habere, propterea quod manifesta sunt, nihil de his aliud dicitur, quam quae in principio dicta sunt: quod habere quide significat calceatiι esse,armatum esse:ubi ueris,ut in Lycio,in foro, et alia qitiecuq; de his dicta sunt. Igitur de omnibus oneribus,quae proposivimusis cunt dicta. De oppositis. cap. X.
DE Oppositis quoties silent opponi dicendum
eIt.Dicitur enim alterum alteri opponi quadrupliciter, aut ut ad aliquid, aut ut contraria , aut utpriuatis,or habitus,aut ut affirmatio, negatio. Opponitur autem unumquodque ino. iram hi sit Muratim dicere, tanquam ad aliquid quidem,ut duplum dimidio: tanquam contraria,' ut malu bono, tanqua aute secundupriuatme , or
72쪽
habitum,ut caecitas,quisito: tanquam uerόUrmmo,et negatio,ut sedet,/wn sedet.Quaecuq; igitur ut ad aliquid onouutur,ea ipsa,quae unt, oppositorum dicuntur, aut quomodolibet alitem
ad inactιt duplum dimidij, hoc ipsum quod est,alterius dicitur,alicuius enim duplum diciturict distiplina di iplinato, tanquam e quod est ad alia
quid, opponitur, dicitur disiciplina iplium quod est disciplinati, O disiciplinatum dicitur quod ess positum ad disciplina, disciplinatum enim aliqu0 dicitur,scilicet disiciplina disiciplinatum. suaecunq; ergo opposita siunt tanquam ad aliquid, ea ipsa,quae sunt,oppositorum, uel alio quolibet modo adinvicem dicuntur. Illa uer),qua opponuntur ut contraria,ea ipsa quidem, quae sunt, nullo modo ad seinuicem dicuntur econtraria uero mbjnuicem dicuntur. Neq; enim bonum, mali dicitur bonum , sed contrarium: nec album nigri aiabum, sed contrarium: quare disserunt abinuicem hae oppositiones. umecunq; ueris contrariorum talia sunt,in quiabus nata sunt eri, O de quibus praedicantur, necessarium seu alterum ipsorum inesse, horum nibiles medium.Quorum uero non est nec arium alterum inesse,horum omnino est aliquid medium: ut aegritudo, sanitas in corpore animalis nata sunt feri, est necessarium est alterum ipsorum i esse animalis corpori, uel aegritudinem, uelsanitatem.Et par quide ερο impar de numero praedican utiet necesse e horti alteru numero in Guel par,
E α uti Definitio rconclusio αDefinitio. 2
73쪽
, , que aegritudinus, ct sanitatu,neq; imparis, atq; partu. unorum autem non es necessarium alteruinese,eorum es aliquod medium:ut nigrum, album in corpore nata sunt fert,et non est nece Hsarium alterum eorum inesse corpori, non enim omne corpus uel album, uel nigrum est. Sed et ρ ra utim, oestudiosum praedicantur quidem de homine, de alijs compluribus. non es autem necessarium alterum eorum inesse iis, de quibus praedi cantur: non enim omnia aut praua, aut studiosa
sunt,sed est aliquid eorum medium, ut albi, nigrifusicum, pallidum, qui unq; alij colores: e . praui uelia, studiosi,qAod neq; prauum, neque sudiosum est. In aliquibus igitur medi posita. ' sunt nomina,ut an et nigri fuscum,et pallidum, O quisunq; asi' huiusmotis colores. In aliquibus
uero non est nomine facile medium .signare, utri que ueris extremorum negatione medium definitur,ut quod neque bonum, neque malum est, Definitio neque iustum, neque iniustum. 'rivatio uerὸ, σhavitus dicuntur quidem circa idem aliquid: ut uisito, caecitas circa oculum . niuersaliter au- tem dicere,en in quo natus est habitus fer circa hoc dicitur utrunq; eorum fieri. Triuari uerὸ tuedisimus unumquodque habitus si ceptibilium, quando is,in quo natua es inesse, uel quando illud
natum es habere, nullo modo in sit. Edentalum enim dicimus,non quod non habet dentes: γ ω-cum,non quod non habet vi, Amsed quod non ha-
74쪽
bet,quado natum est habere. Aliqua erita ex
cesitate neq; dentes habent,neq; visum: sed non
dicuntur e ictula, neq; caeca.Triuari vcrb, est habere habitum, non est priuatio, habitus.Habi- Conclusio Ilus enim si us est, priuatio uer) caecit.M. Habere αAtem visum, non es uisus, nec caecum esse, caecutas.Privatio enim quaedam es caecitas, cacum ueris esse priuari, non priuatio es..A mplius: Si idem FQbet caecito, caecum csse,utraq; de eodempradicarentvrsed caecus quidem dicitur homo, caecitas uero homo nullo modo dicitur. Opponi quidaetiam ista uidentur,priuariscilicet, oe habere habrium,quemadmodum priuatio, habitusadem enim modus est oppositiovismam sicut caecitas uisui opponitur,sic caecum esse,quisum habcte opponuntur.2 On est autem neque hoc,quod sub conclusio sfrmatione,, negatione es, firmatio,, negatio:afirmatio nanque oratio Urmativa est,et negatio,Oratio negatiua,quod uero ub Urmatione, O negatione est,nulla es oratio.Dicuntur autem etiam haec esse opposita adinvicem tanquam a malis, O ne astro:nam ε' in his, modus oppo tionis idem e t. Sicut enim a*rmatio ad negationem opponitur cui quod sedet,et quod non sede υsc cir res quae sub utroque est opponitur, sicilicet sedere aliquem,ad non sedere. Onia autem pri-- cinctum
uatio, o habitus non opponuntur ut ad aliquid manifestum est. non enim dicitur idinum quod est oppositorum, uisus enim non eu caecitatis uisus, nec ulla alio modo idipsum dicitur. Similia
75쪽
ter autξ neq; caecitas uisionis caecitas dicitur, fidpriuatio quidem uisionis dicituricae tua uero ursonis non dicitur, neq; ui us caritatis. mplius: e o .. ad aliquid o a ad conuertcntia dicuntur: quare scaecitas eorum, quae ad aliquid sunt,csset:htiq; conuerteretur ad illud ad quod dicitur, ii no conuertitur: non enim dicitur Ahus, caecitatis ustis. conclusio s moniam autem neq; ut contraria opponuntur, quae secundum priuationem ct habittim dictittir, ex his mani fulum est: contrariorum exim,qtio
rum nihil est medium, necesse est in quibus sterinata sunt, aut de quibus praedicari, alto tim ipsorum inest simper. Eorum enim nihil medιu erat, quorum altera inessesusceptibili neces aria crat, ut in languore, faustate: impari, atq; parr. - uorum uero aliquid medium es, nunquam necesse es omni susiceptibili inesse alterur neq; en necesse est omne fuseceptibile,uel candidum, uel nigrum esse neq; stigidum, vel calidum. Horum. n. medium aliquid nihil effie prohibet:in ver aute, O eorum erat aliquid medium, quorum alterum inesse jusceptibili non necessarium erat,praeter illa quibus unum ines naturaliter, Et igni calidum, esse , O nisi candidum. In his enim determinare nci sarium alterum est inel ,-non alteru- trum contingit:non enim pinibile est , ignem Ggidum esse: neq; niuem nigram . quare omni quiadem si si tibili non necessarium est alterum ipsorum ines sed solis,quibus natura unum inest, ,
his determinatiuὰ unum uon alterutrum contin-
76쪽
git. In priuatione autem, O habitu,neutrum ec' - , quae dicta sunt uerum inmon enim semper alterum eorum inesse'inceptibili necesserium est: quod enim nondum natum est habere uisum, neq; caecum, neq; ipsum habetis dicitur: quare no eruthac,ut ea cotraria quorum nihil est me istum, sed neq; ut ea,quorum aliquid est medium:necessariuenim est aliquando omni susceptibili altertim eoru inesse: quando enim iam ad habendam ui
sonem natum fuerit, tunc aut caecum, axi habens uisum dicetur. Et eorum non determina, titiὰ alterum, sed alterutrum contingit:non enim
necesserium est, uel caecum, uel uipum habensesne,sed utrumuis contingit. In contrari' autem , quorum aliquid medium est , nunquam necessearium erit omni susceptibili alterum in esse : sed quibusdam , O his determinaes unum , O non utrumuis contingit . Vnde palam est, quod secundum neutrum modorum tanquam contraria opponuntur ea , quae secundum priuationem , GP habitum opponuntur.
Amplis,s: In contrarise quidem cum sit)usi ptibile, adinvicem mutationem fieri posibile est nisi alicui unum natura inest, ut igni calidum etenim sanum possibile est languere, O candι- dum nigrum feri: O calidum frigidum , ct exsudisse prauum, ex prauostudiosum feri possbile est: prauus enim ad meliores exercitationes deductud, est doctrimis,etsi ad modicum alia
Fid proficiat,ut melior sit si certi semel quam - .
77쪽
uis modicum incrementumseum crit,palam Ea quia avtperfectὰ mutabitur,atitsatis multum incrementum sumet semper enim bene mobilior ad uirtutem fit,etiam quodcunq; crementu sium e rit is principio, quare etiam uerisimile est,plenius eum lumere incremetum: hoc dum semper sit, perfectὰ in contrarium habitum restituetur, niue forte tempore prohibeatur. Verum in priuatione, est habitu imposibile es adinvicem mutationem feri r ex habitu enim in priuationem mutatio sit: a priuatione uero in babitum imposibile est:neq; enim caecus factus aliquis,ru us uidit: neq; cisin conclusio 6 caluusfuerit,rursus comatusfctus est:neq; cum fuerit edentulus,dentes ei iterum ortisunt.1 uae cunq; ueris tanquam asymatio, negatio opponuntur,palam est,quia nullo praedictorum modo lopponuntur: in solis enim his necessarium essem per,hoc quidem eorum veru, illud autem falseum lese. eq; enim in contrariis, necessarium es sem- lper alterum uerum esse, alterum autem falsum neq; in iis,quae ad aliquid sunt: neq; in habitu, priuatione: ut sanitra, ct languor cotraria sunt, neutrum neq; uerum,neq; fallium est.Similiter autem duplum, dimidium tanquam ad aliquid opposita siunt non est eorum neutru, neq; veru,neq;fallium,sed neq; ea secundu priua' tionem, O habitum dicuntur, sicut uisio, o caecitas. Omnino autem eorum,quae siecundum nullam dicuntur complexionem,nihil neque uerum,' neque sal um es, omnia autem, quae dicta sunt, sine
78쪽
sine complexione dicuntur. Ueruntamen mari tale hoc contingere uidebitur in js,quae fecundum complexionem contraria dicuntur. Sanum
nanque, se Socratem, ad languere Socratem con trarium est. Sed neque in his necessarium sem- , per alterum uerum esse, O alterum falsum: cum enim Socrates sit, aliud quidem uerum, aliud autem fassium erit:cum uero no ',ambo hi sunt: neq; enim laguere, neq; sanu esse uerum est, cilmipse non sit omnino Socrates.In priuatione uero,
habitu,cum non sit omnino, neutrum uerum V
es: cum autem sit,non semper alterum quidem uerum erit,alterum autem falsum: habere naq; usum Socratem, ei, quod est caecu hse Socratem, opponitur,sicut priuatis, O babitus: cum sit, non necessarium est alterum veru esse,uci fallium. ciam enim nondum sit natus habere, utraq; falset sunt: ct clim non sit omnino Socrates, similiter quoq; Di sunt utraque,ct uisum eum habere,
Gecum eum esse. In affirmatione uero, ne- c 'gatione, semper siue sit, siue non sit,hoc quidem
falsum erit, illud autem uerum. Languere nanqr Socratem, O non languere Socratem, cum ipse sit , palam est quoniam alterum eorum uerum, altemum uero falseum est: er cum non sit, similiter. Languere etenim cum non sit,set ym est:no languere autem: uerum. .re in his folis pro prium erit semper alteru eorum veru,altem Diasum esse, quaecunq; tanqua affirmatio, or negatio opponuntur. Contrarium autem bono quidem ex Commu. x necesi
79쪽
L I B Enecesistate malum est:boc autem per singularuni inductiomm palam est ut sanitati laetuor, iustitiis ustitia, in fortitudini timiditas,similiter
comm . a autem O in ali talo autem aliquando quidem bonum est contrarium: aliquando malum.Defccthi enim cum malum sit 'perabundantia contraria es,cum seu etiam ipsa malum.Similiter autem O mediocritas cum hirique contraria sit,bo nu est.Sed in paucis quis tale hoc assiciet,in pluribus uerὸ semper malo bonum contrarium M. Commv- 3 Amplius Contrarioru non necessarium I se alterumpit, teliquum esse. Sanis nanque omni- iussanitas quidem erit languor uerb non.Similiarer autem albis omnibus,albedo quidem erit, ni- conmu- η gredo ut si non. Amplius: Si ei quod es Socrarem sannm esse , Socratem languere contrarium es,non contingit,simul utraque eidem inse: non utique continget clim alterum contrarioram sit, O reliquam esse: cum enim sit Socratemsanu σ- commv. 'languere Socratem non erit. Talam uerὸ est,
quia circa sed aut specie,autgenere nata sunt si
ricanguor nanque O Janitas in corpore animalis nata sint fieri: albedo autem, nigredo, pliciter in corpore: iustitia uerb, o iniustitia, is
commv. 6 anima hominis .i ecessarium autem est omniac ontraria uel in eodem genere esse, vel in contra- . ri' generibus, uel ipsa genera esse: album enim, O nigrum in eodom generestini: color cvim umgenus esIustitia uel δ, iniustitia in cotra .R Usgeneribus,illius nanq; uirtuagenus cs,huius
80쪽
autem uitii :bonum uerb, malu no in genere
sunt,sed ipsa sunt genera aliquormim existentia. De modis prioris. Cap. XLVs autem alteru altero dici ur quadrupli citer. Primo quidem, O maximὰ proprid si
cundum tempus,fecu tum quo scilicet antiquius alterum altero,stuetustius dicitur. In eo enim quod tempus amplius est, ct avtiquius, O uetustius dicitur. S ecundb autem quod non conuert tui siecundum subsistendi consequentiam:ut unum duobus prius es: duobus enim existentibus, mox unum esse con equens vir uno uero existente, susese non necessari um eLI: quare nou convertitur ab uno consequentia, ut reliquum sit. Prius auid
illud esse uidetur, a quo non conuertitur eius quod egi esse consequentia. Tertio uerbsecundum ordianem quendam prius dicitur, quemadmodum O indisciplinis, O in orationibus: nam in demonstrativis disciplinis est prius, posterius ordine relemeta enim in geometria priora fiunt ordine 's, quae describuntur. Sed in grammatica,elemata syllabis p riora fiunt in orationibus similHter prooemium narratione prius ordine est. em plius,praeter ea, quae dicta sim quod melius ; Ohonorabilius est,prius natura esse videtur.Consilio uerunt etiam multi honorabiliores, O magis dialectos a st,priores apud se dicere. Est qui id et pene alieni 7imasprioris hic modus.Modi igitur qud