Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

621쪽

nuiosa, non contentiose: BIssonis autem contentios, quidem non est transferre nisi ad geometriam solum, eo quod ex propriis fit principiis: hanc aute ad plures quicunq; ni sciunt quid est posibile in unoqu9q;, quid impassibile : naaccommodabitur: aut ut Antiphon quadrauit. uel se quis no dicat melius esse pos coenam deambulare per Zenonis rationem, non medicinalis rcommunis enim est. Si ergo omnino similiter se habeat contentiosa ad dialecticam: ut meu grapha adgeometriam,non ex illis utiq; erit colentiosa. Orationes dialecticorum,tentativorumque, non esse ad determinatiuum geuura. Cap. XI. autem non est dialecticus circa genusi aliquod determinatum, neq; demonstrativus ullius, neque talis qualis uniuersalis: nam neq;

omnia siunt in uno aliquo generi: neq; si sint,possibile est siub ei dem pri icipiis esse, ea quae siunt.1 are et nulla ars earum quae aliquam naturam

monstrant, interrogatiua est: na non possibile esstitramuis partium dare. Illogismus enim non fit ex utri q;: dialectica aut interrogatiua est si aut monstraret: quid iliud, nisi O omnia e oueruntamen prima,pcculiariaq; principia no interrogatenam se non daret, non ranu haberet, ex quibus amplius disputaret ad instantia. Talis aut est tentatiuama tentativa no talis es,qualis est geometria:

d qualem utiq; baberet,non sciens aliquis: feri

Vniuersalis artifex , hoc est, metaplif

622쪽

enim potest ut periculum seumat, O is qui nesiit' , rem, de eo qui nemisi quidem dat non ex quibus scit, neque ex propri', sed ex consequentibus : quae omnia talia siunt quae scientcm quidem, nihil prohibet nescire artem, ne mentem aute ne cesse est ignorare: quare maniferium qimnia nullius determinati tentativa disciplina est, eo quod

de omnibus est:nam omnes artes utuntur quibusdam commvnibitis. Ideoq; omnes istiterati quo-- dam modos tuntur dialectica, tentativa. Pgam omnes usq; ad aliquid conantur dijudicare eos qui pronMuciant: haec autem sent communia: nam illa nihil minus sciunt ipsi, quamuis uideantur lon ' extra dicere. 'darguunt igitur onmesenamh- ne arte quidem ea participant, cuius artificiali-

. ter en dialictica: is arte fallogistica,tentativus, dialesicus. suoniam aut m Iunt multa quid mi haec G de omnibus, ny talia alite ut natAra quadam mi, O I cnus,sed ut negationes, alia autem non talia, sed propria sunt:ex illis de omnibus experimentum possibile est βumere, eg artem esse quandam, non talem esse quales quae demonstrant,eo quod contentiosus non es omnino sic se habens, ut mili graphus:nam non erit captiosus ex determinati cuiuspiam generis principise , sed Epilogo. circa orisne genus erit is qui contentiosus. Loci

igitur Jhphisticarum redargutionum hi siunt, O quod dialectici est considerare de his, Gr res eas posse facere, non di*cile uidere: inam quae circa propositiones es disciplina, omnem habet sane . spem-

623쪽

ELENCH. SOPH. III speculationem: de redargutionibus quidem apiparentibus, dictum est.

Loci sphistici interrogantium ad falsum,

aut inopinabile. Cap. XII. D, E aliquo estDlsum quippiam oriendere, r.locus. oratione ad inopinabile ducere. Hoc aut fuit secundum propositum boticae intentionis, primum quidem ex eo quod interrogat quoduynmo- , do, er per interrogationem accidit malime: nam id,ad nullum determinatum interrogare propositum,uenatiuum ιβ illorum: temere nanq; dicentes peccant magis:temere autem dicunt, quando

nihil habent propositum. Et id, intcrrogare multa quamuis id determinatu sit ad quod disputat id ea quae uidentur, dicere be postulare, fiscit quandam idoneitate, ut ad inopinabile ducat, aut fassum. Et se interrogatus agi vici, aut negct illorum aliquid, ducere ad ea ad quae promptus es

argumentari:poteri tamen huc minus nocere per

haec quam prius, nam repetunt aliquid c id q/ abeunin principio . Elementum autem deueniendi ad Disum aliquod, aut inopinabile, nullam statim interrogare possitione, scd irmare ob id se interrogare,quod discere uelitinam locum argumentationis, consideratio facit. d falsum autem oste s.loeM.dendum proprius locus subiisticus est, ducere ad talia,ad quae abundat orationibus:es autem beneo no bene id facere, queadmodu dictu es prius. Misum ut ad inopinabilia ducat, considerare ex 6. locus. quo

624쪽

t I s Ε T. quo genere e qui disputat, deinde interrogare quod pluribus illi dicunt inopinabile: est enim sngulis quibusque aliquid tale. Elementum autem horusumere singulorumq; quorumq; positiones in propositionibu4. Solutio uerὸ O horum competens fertur,ostendere qu)d non propter orationem accidit inopinabile : semper autem id quoq; vult qui contendit . iamplius autem ex uoluntatibua,'manifestu opinionibus , nam non ea demuolunt, est dicunt: sed dicunt quidem decorat imas orationes, uolunt autem ea quae ut dentur prodesse: ut bene mori magis quam uolu-luptuosὸ uiuere dicunt oportere: egere iam magis quam diuiti affuere prau/: uolant autecontraria. Eum igitur qui dicit secundum uo- huntates, ad has manifest, opiniones ducendueum uerὸ qui dicit secundum has , ad absconsas: utrovis enim modo necessarium es inopinabilia dicerer unam alit manifestum , aut immanis sad opiniones dicimi contraria . Plurimus au-iem est locus seriendi inopinabilia dicere, quemadmodum Callicles in Gorgia scriptus est, dicense rueteres autem omnes arbitrati sunt accidere propter id quod secundum naturam o siecundum legem contraria: contraria enim e se naturam et legem dicunt: iustitiam Iecundum legem qui-- demese bonum , fecundum autem naturam non bonum : oportet igitur ad eum quidem qui di- est fecundum naturam , fecundum legem obuiare: ad eum ueris qui secundum legem , ad naturam

625쪽

ELENCH. ' SOPH. II 2tieram ducere, nam utroque modo dicere contingit inopinabilia: erit autem secundum naturam

quidem ipsis uerum, secundum autem legem qδmultitudini uidetur : quare manifestum quod O illi, quemadmodum O qui nunc, aut reda guere , aut inopinabilia dicere respondentem,c

nabantur ocere. uuaedam autem interroga- I .locus.

tionum , habent utrinque inopinabilem reJonsonem: ut utrum sapientibus, an patri oporteat obedire, O expedientia facere, an iussa an iniuriam pati eligibilius quam nocere . Oportet autem ducere ad ea quae multitudini, O sapientibus sunt contraria, nam si dicat aliquis ut ij qui circa orationes , ad ea quae multisad sautem ut multi ad ea quae tys qui in oratione. D icunt enim hi quidem ex necesitate beatum

iustum esse: multitudini autem inopinabile est regem infelicem esse . Es autem ad ea quae siς unt, inopinabilia ducere, idem ei quod est ad G 'φ'ς quae est fecundum naturam, O secundum legem

contrarietatem, ducere: nam lex opinio multi- . titudinu, sapientes autem fecundum naturam, O ueritatem dicunt: inopinabilia quidem,ex his oportet quaerere lota.

626쪽

mi. Cap. XIII. -

eo quid em quod est facere nugari quidnam

radicimus nugari,ia monstrauimra: ses aut tales orationes id uoltit oceresi nihil referat nom8 et oratioue dicere:duplu aut, coer duplum dimidij

idem essi igitur duplu est, timidν duplu:erit dimidi' dimidi' duplum: ct rursum se pro duplo, i plum dimidi, ponatur,ter erit dictum dimidi, dimidi dimidi, duplum. Et putas es concupi cetia delinitionis e haec autem es appetitus dei diationis: est igitur concupiscentiai appetitus delectationis detestationis. Sκnt autem omnes huiuse nodi orationum in lys quae sint ad aliquid, quaecunq; non syllim genera , sed O ipsa ad aliquid dicuntur ad idem O unκm Uignantur : ut appetitus,alicuius appetitus: GP concupiscentia, alicuius concupiscentia, O duplum alicuius duplum, duplam, dimidij, in quibuscunq; quae estni *bstantia non sint ad aliquid omnino eorum sunt,quorum sunt habitus,aut assectus, aut aliquid huiusmodi,in oratione inorum de illispraedicatorum declaratur: ut impar est numerus medium habens: est autem numerus,imparet est igiatur numerus,numerus medium habens. Et si Mu,cauitas naris est, est autem naris sima: erit ergo naris,naris caua . Apparent autem facere non facientes quandoq; , eo quod non interrogant

si significet aliquid pers: dictam duplum, annihil:

627쪽

ELEUCII. SO TH. hil: ctyi aliquid significat, utrum idem an di uersum:sed concissionem dicuntstatim, ωπ-

paret propter nome ide, esse idem, O significare. Solaecismus autem quais quid est, ictu est prius: Aristo. exemes autem O hoc facere,is non sitientem Aldoi, Hiientem non uid vir quemadmodum L vi' ; aedram 'iamtis dixit,si Venus masci illam eii: nam qui di galea malω-cit almam, soloecismum quidem facit secundum lina ponebat, ilium,non apparet autem altis: qui aut natreu,'' latinxam aret auteniscit nonDcitFororcisimum. Manifestum igitur quoniam cp ari quadam hoc po datum, quare tofi Dcere, eo quod multa orationes non colli- sumptum est genita , soloeci simum uidentur colligere , at O in exempluredautitionibaa. Sunt adtem omne p ψρ .vene em maparentes soloecismi proprer hoc: est qη 'do cora, . oen. po- neq; masculimum, neque foemininum significat, sitit.ade Ma- sed neutrum: nam hic quidem masculinum signi crob. Saturai. scat, haec autem foemininum , hoc verb neutium x-ςδP- uultyignificare :sepe autem significat est illa utraq; , ut quid est hoc ψ Calliope, lignum, Cori- . sius. Masculini igitur Ofoeminini diserunt ca-su omnes, neutri hi quidem,ilii autem non: cum ' i'

datur igitur hocsepe colligunt quasi dictum sit hunc: iliter autem O alium casum p ro alio ponunt. Captiosa autem ratiocinatio sit eo quod hoc commune sit plurium casuum: nam hoc signi lficat quandoq; hic,quandoq; autem hunc: oportet autem uicisim segnificare,cum est quidem, hic cilm esse autem, hunc:ut es Coi scias, esse Cori scum: O insae ninis nominibus similiter, nam

628쪽

I I B Ε I. in omnibus similiter est, ct esse, Desent disserentiam . Et quodammodo in his similis est Iotaclysemus i s redargutionibus, quae propter id quod nos illa, aut propter figurasimiliter dicuntur: naquemadmodum illic in rebus sic hic in nominibus accidit soloecismum 'cere: nam homo, album,c res,oe nomen es: manifestum i itur quoniam soloecissimum tentandum est ex dictis casi,us colligere. Species igitur sunt hae contentiosarum orationum, oe partes specierum, modi, qui diactisiunt.

De occultatione sophistica, O contra mes restondentes. Cap. XIIIL .FFE RUr autem non partim δε ordinentur 3 quodammodo ea quae ad interrogatione bunt,' ut lateat quemadmodum in dialeciticis: deinceps igitur ex ηs quae dicta sunt,haec primum dicenda. Noe est,regu Est autem ad redarguendum,unum quidem prolis,sive prae- lixitas: nam docile simul multa consticere.. d π i prolixitate uerb quae adducuntur elementis,ut dum. Vnum quidem festinatis,nam tardiores minus praeuident: amplius autem ira contentio: nam conturbati minus possunt obseruare omnes. Elementa aut,irae. Manifestum quoque tu Dcere qui uult iusὸ agere,oe circa omnia impudente Use. Amplius,permutatim interrogationes ponere,fue ad idem plures habeat aliquis orationes,si

629쪽

SOPH. 3I dit aut ad plura, aut ad contraria facere obseruationem. Omnino autem omnia, quae ad occul tandum dicta sunt prius, utilia etiam ad contίntios, orationes: nam occultatio latendi gratia es,latere autem deceptionrs. Ad eos autem qui renuunt quaecunq; opinantur e se ad orationem, ex negatione interrogandum, ceu contrarium uelit,aut etiam ex aequo interrogationem facere: nam clim dubium est, quod vult sumere, minin insolescunt. Et quando in partibus dederit quispiam strigula inducenti , uniuersale sepe

non interrogandum est, ed ut dato utendum: nam

quandoq; putant O ipsit dedisse, O audientibus

quoq; apparet propter inductionis memoriam, ueluti perinde atque non interrogauerit uan8. Et in quibus non nomine significatur uniuersale, si ilitudine tamen utendum est ad id quod expedit: nam latet similitudo plerunq;. Et adsumendum propositionem, contrarium: oportet comparado interrogare: ut se debeat sumere quoniam oportet per omnia patri obedire,utrum per omnia oporteat obediise parentibus,an per omnia non obedire e oesepe id: utrum multa concedendum,an pauca e magis enim si necesse,uidebuturese multa e apposivis. n.iuxta se cotrariis, minora et maiora apparent, peiora et meliora hominiabus . Valde aut saepe facit uideri redargui,maxim/sophistica talumnia interrogantium, cilmnihil colligentes non interrogationem faciunt id quod es ultimum ,sed concludenter dicunt v

630쪽

Madrobulus, drama e Eleophotis. Fuit autem Cleopho tragicus Atheniesis,similiter & Ly

Z I B E R 'I. luti colligentes,non igitur hoc O hoc . Sopbi-sicum autem es cum ponitur inopinabile, quod apparet postulare respondere, proposito eo quod uidetur ex principio, interrogationem talium sic acere utram tibi uidetur j nam necesse

est se sit interrogatio ex quibus syllogimus, aut

redargutionc=n, aut inopinabile fieri: cum dat quidem, redargutionem: cum autem non dat, neq; dare uidetur fatetur inopinabile: cum veris non dat,uideri autemscietur: redargutionis 1ι- mile . Amplius,qiιemadmodum in rhetoricis, est redargutionibus similiter contrarietates consederandum,aut ad eas quae ab eodem stini dictae, aut ad eos quos confitetur bene dicere , aut agere. A mplius,ad eos qui uidentur tales, aut ad smiles,aut ad plurimos,aut ad omnes. Quemadmodum autem respondentes s e cum redarguuntur faciunt duplex,si debeat accidere redargutis,en interrogantibus utendum quandoq; illa, contra instantes: si sic quidem gccidat,sic autem non , quoniam si sumpserit, ut facit Cleophon in Mandrobulo: oportet etiam absistentes ab oratione reliqua argumentorum diuidere,o restondenti se praesenserit prius instare,cor praedicere.

Argumentandum autem quandoque cir ad aliud

ab eo quod dictum est,illudfumentibus: si non ad id quod propositum est habeat aliquis argumeu- tamquod Lycophron fecit dum propositum esset,

ex arte lyram commmdare . tacd eos autem

qui exigunt ad aliquid argumentari , postquam

uidetur

SEARCH

MENU NAVIGATION