Eusebii Caesariensis opera, 1

161쪽

αὐτη εἰς μέθας καὶ γάμους καὶ ἀνθρώπεια πάθη, εἴς

τε πυρ καὶ γην καὶ ηλιον καὶ τὰ λοιπὰ της ἴλης στοιχεῖα κατέστρεφε τὰ μέρη τὴὐ κόσμου, καὶ πλεον θεο--τοιουσα ουδέν. A. τοίτο δὲ καὶ ο Πλατων οιδεν.ομολογεῖ γουν διαρρηδην ἐν Κρατύλω μηδεν, πλέον των ὁρωμένων του κοσμου μερῶν του πρώτους των περὶ την Ἐλλάδα ανθρώπων ἐγνωκέναι, μόνους δὲ θεοὐς εἶναι τους ἐν οὐρανῶ φωστῆρας καὶ τὰ λοιπὰ των φαινομένων νομίσαι. 5. λέγει δ' υνωδε προ λαι . ius54 Φαίνονταί μοι οἱ πρῶτοι πω ανθρώπων περὶ την Ἐλλάδα τούτους μόνους θεοῖς γεῖσθαι οὐσπερ νυν πολλοὶ τῶν βαρβάρων, λιον καὶ σεληνην κοιγην και ἄστρα καὶ Οὐρανόν 6 υλλα τὰ μεν Ἐλληνικὰ τοιαύτα ἴδωμεν δὲ 5 και τὰ τούτων παλαίτατα ' ην δὲ τὰ Αἰγύπτια την Ισίν φασι καὶ τὸν πισιριν τον λιον καὶ την σεληνην εἶναι, καὶ ω μὲν το διὰ πάντων χωροῶν πνεῶμα, μαιστον δὲ το πόρ, την δὲ γην ημητρα ἐπονομμ σαι, κεανόν τε λύγρον νομίζεσθαι παρ' Αἰγυπτίοις ' καὶ τὸν παρ' αὐτοί ποταμὸν εἷλον, ω καὶ τὰ των θεῶν ἀναθεῖναι γενέσει. τὸν δε ἀέρα φασὶν αυτους προσαγορεύειν θηνῶν. 7. τούτους δὲ τους πέντε

θεοὐς τὀν - λέγω καὶ το Ἱδωρ τό τε Πύρ καὶ

την Γην καὶ ὀ Πνεῶμα, την πῶσαν οἰκουμένην επι απορευεσθαι, αλλοτε ἄλλως εἰς μορφὰς καὶ ἰδέας αν'θρωπων τε καὶ παντοίων ζώων σχηματιζομένους, μὴ τούτων ὁμωνύμους παρ' αὐτοίς Αἰγυπτίοις γεγονε 88hναι θνητοῖς ἀνθρώπους, πιλιον καὶ Κρόνον καὶ Ῥέαν, ἔτι δὲ μ καὶ φαν καν μαιστον καὶ Ἐστίαν ἐπ0 κνομασθέντας γράφει δε καὶ τὰ περὶ τούτων πλατυροτερον μεν ο Μανεθῶς ἐπιτετμημένως δὲ ὁ Λιόδωρει

162쪽

εν τη προλεχθείσ αυτου γραφm πως ἱστορῶν κατὰ λέξιν III. Ῥούτους δὲ του θεοὐς, τὸν Ηλιον, φασὶ, καὶ την Σεληνην. Οσιριν οντας κατ' Αἰγυπτίους και5Iσιν, τον σύμπαντα κόσμον διοικεῖν τρέφοντας τε καὶ αἴξοντας πάντα τριμερέσιν ἄραις ἀοράτω κινη- σει την περίοδον ἀπαρτιζούσαις, τῆ τε ἐαριν καὶ θερινη καὶ χειμερινῆ ταύτας δὲ ἐναντιωτάτην ἀλ- ληλαις την φύσιν ἐχούσας ἀπαρτίζειν τον ἐνιαυτὀν 10 ἀρίστη συμφωνία. 2. φύσιν δὲ συμβάλλεσθαι πλείστην εἰς την των απάντων ζωογονίαν των θεῶν λύτων, τον μεν πυρώδους καὶ πνεύματος την δε υγροὐκαὶ ξηροὐ κοινη δ' ἀμφοτέρους--ος καὶ δια τούτων πάντα γεννῆσθαι και τρέφεσθαι. διὸ καὶ το μεν 1 απαν σῶμα τη των ὁλων φύσεως ἐξ ηλίου καὶ σεληνης ἀπαρτίζεσθαι, τα δὲ τουτων μέρη πέντε ταπροειρημένα, τὸ πνεύμα καὶ το πυρ καὶ το ξηρὸν, ετ δὲ λυγρὸν καὶ το τελευταῖον το ἀερῶδες, σπερ

ἐπ ανθρωπου κεφαλην καὶ χεῖρας και ποδας και τα 2 ἄλλα μέρη καταριθμουμεν, τον αυτον τρόπον το σῶμα του κόσμου συγκεῖσθαι παν ἐκ τῶν προειρημένων. 3. τούτων δ' εκαστον θεὸν νομίσαι, καὰ προσηγορίαν ἰδίαν εκάστω θεῖναι κατὰ τὸ οἰκεῖον, τους πρωτους διαλεκτω χρησαμένους διηρθρωμένη τῶν κατ AD 25 γυπτον ἀνθρώπων τὸ μεν ουν πνευμα α προσαγορευσαι μεθερμηνευομένης της λέξεως δν αἴτιον ὁντα του ψυχικοί τοῖς ζωοις ἐνόμισαν ὐπάρχειν πάντων οἱονεί τινα πατέρα. 4. συμφωνειν δὲ τούτοις φασὶ καὶ τον ἐπιφανέστατον τῶν παρ' Ἐλλησι ποιν ωτῶν ἐπὶ του θεολτοίτο λέγοντα, πατηρ ανδρῶν τε θεῶν τε δὲ πυρ μεθερμηνευόμενον Προιστον 8s ὀνομάσαι, νομίσαντας μέγαν εἶναι θεδ και πολλα

163쪽

συμβάλλεσθαι πῶσιν εἰς γένεσίν τε καὶ τελείαν αυ- ξησιν την δε γην σπερ ἀγγειόν τι των φυομένων υπολαμβάνοντας μητερα προσαγορευσαι καὶ τους

Ελληνας δὲ ταύτην παραπλησίως σημητρα καλεῖν, βραχ μετατεθείσης δια τον χρόνον της λεξεως. 55. τὸ γαρ παλαιὸν ὀνομάζεσθαι γην μητερα, καθάπερ καὶ τον υρφέα προσμαρτυρεῖν λέγοντα, ' μφη πάντων, ημήτηρ πλουτοδότειρα. το δ υγρον ὀνομάσαι λέγουσι τους παλαιοῖς κεα νὸν Ο μεθερμηνευόμενον μεν εἶναι τροφη μητερπ, qs55 παρ ἐνίοις δὲ των Ἐλλήνων ώκεανον υπάρχειν υπει' λῆφθαι, περὶ ου καὶ τον ποιητὴν λέγειν

'Ωκεανόν τε θεῶν γενεσιν καὶ μητέρα Τηθύν.6 οἱ γαρ Αἰγυπτιοι νομίζουσιν κεανον εἶναι τον παρ αυτοῖς ποταμὸν Νιιλον, προς- καὶ τὰ των ψ θεῶν γενέσεις πάρξαι της γαρ πάσης οἰκουμίνης κατὰ μόνην την Αἴγυπτον εἶναι πόλεις πολλὰς ποτῶ αρχαίων θεῶν ἐκτισμένας οἷον ιὸς, uou, μοὐ, πόλλωνος, Πανος Εἰληθυίας, αλλων πλει όνων. . οὐδὲ αέρα προσαγορεῶσαί φασιν Ἀθηνuν. μεθερμηνευομένης της λέξεως, καὶ χιὸς θυγατέρα γε νομίσαι ταύτην, καὶ παρθένον ποστήσασθαι δια τετο φθορον εἶναι φύσει τον--α και τον ἀκρότατον ἐπέχειν τοπον του σύμπαντος κόσμου διόπερ κτης κορυφης του ιος μυθολογηληνα γενέσθαι ταυτην πωνομάσθαι δὲ αυτὴν καὶ τριτογένειαν απὸ του τρις

μεταβάλλειν την φύσιν αυτῆς κατ ἐνιαυτόν ἔαρος δεα θέρους καὶ χειμῶνος. I. λέγεσθαι δὲ αυτὴν κοὶ γλαυκῶπιν, οὐχ σπερ λιο των Ἐλλήνων πέλαβον απο ου τους φθαλμοῖς γλαυκοὐ ἔχειν τοὐτο μεν γαρ εἴηθες πάρχειν αλλὰ ἀπὸ του ον - την

164쪽

πρόσοψιν ἔχειν ἔγγλαυκον φασὶ δε τους πέντερεοὐς τους προειρημενους την πῆσαν οἰκουμένην ἐπιπο- ρεπεσθαι φανταζομένους τοῖς ἀνθρώποις ἐν ἱερῶν ζωων μορφαῖς, ἔστι δ' οτε καὶ εἰς ἀνθρώπων ἰδέας 5η τινων αλλων μεταβάλλοντας. i. καὶ τουτο μηνυθῶδες πάρχειν, ἀλλα δυνατον εἴπερ υτοι προς αλήθειάν εἰσιν οἱ πάντα γεννῶντες. καὶ τον ποιη- την δ' εἰς Αἴγυπτον παραβαλόντα καὶ μετασχόντα σοὶ

παρὰ των ιερεων των τοιουτων λόγων, θεδε α που 1 κατὰ ποίησιν το προειρημένον, γινόμενον, Καί τε θεοι ξείνοισιν ἐοικότες αλλοδαποῖσι παντοιο τελέθοντες ἐπιστoωφῶσι πόληας, ανθρωπων βριν τε και εὐνομίην ἐσορῶντες.

περὶ μεν ουν των ἐν Ουρανω θεῶν καὶ γενεσιν ἀχιονὶ ἐσχηκοτων τοσαυτα λέγουσιν Αἰγύπτιοι '' 10 υλλους δε ἐκ τούτων ἐπιγείους γενέσθαι φα- ,σὶν, πάρξαντας μὲν θνητοῖς, δια δὲ σύνεσιν καικοινην ἀνθρώπων εὐεργεσίαν τετευχότας της ἀθανασίας, ων ἐνίους καὶ βασιλεῖς γεγονέναι κατὰ τηνNAἴγυπτον μεθερμηνευομενων δ αυτῶν τινὰς μενομωνυμους πάρχειν τοῖς οὐρανίοις, τινὰς δὲ ἰδίαν ἐσχηκεναι προσηγορίαν, Ἐλιον τε καὶ ρόνον καιῬέαν, ἔτι δὲ Βία τον υπό τινων Αμμωνα προσαγγρευόμενον, προ δε τούτοις φαν καὶ Ἐφαιστον ἔτι, . 5 Εστίαν, καὶ τελευταῖον Ἐρμῆν. και πρῶτον μεν Ηλιον βασιλείσαι τῶν κατ' Αἴγυπτον, μώνυμονοντα τω κατ οὐρανον ἄστρω '11. αυτα μὲν ουν ὁ δηλωθεὶς συγγραφεύς καὶ ὁ Πλούταρχος δε ἐν τω Περὶ τῶν κατὰ την Ισιν αυτοὐ συγγράμματι τάδε γράφει κατὰ λεξιν

165쪽

'D αλλης δὲ αρχῆς τῶν φιλοσοφώτερόν τι λέγειν δοκούντων τους ἀπλουστάτους σκεψώμεθα πρῶτον ουτοι δ' εἰσὶν οι λεγοντες, σπερ Ἐλληνες Αρό-ὐνον ἀλληγοροίσι τον χρόνον, φαν δε τοὐαέρα, γένεσιν δε μαίστου την εἰς το πυρ έρος μεταβολὴν, Οἴτω παρ' Αἰγυπτίοις Νεῖλον εἶναι τον Ο σιριν, σιδι συνόντα τη ρ, υφῶνα δὲ την θάλασσαν, εἰς ν Νεῖλος εμπίπτων φανίζεται '12. αὐτα καὶ τα τοιαίτα εἰπὼν πάλιν εἰς δαίμονας ναφέρει τους περὶ τῶν δηλουμένων θεῶν ομύθους, καὶ πάλιν ἄλλως ἀποδίδωσι, καὶ αυθις ετ ρως ἀλληγορῶν. 13. ν δ αν κατὰ λόγον πυθέσθαι οποτέρων θεῶν τα ξόανα τὰς ἐντετυπωμένας μορφὰς σώζειν φήσουσιν. πότερα δαιμόνων ἀλλα πυρος καὶ ἀέρος και η καὶ δατος, Ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν οεἰκόνας, καὶ ζώων λόγων καὶ θηρίων σχηματα; 14. ἐπεὶ γαρ καὶ προς αυτῶν συγκεχώρηται ὁμωνύ-t66yμως λίω καὶ τοῖς καθόλου στοιχείοις θνητούς τινας s1 ἄνδρας γεγονέναι, και τούτους θεοὐς ἀνηγορεῶσθαι, τίνων εἰκὸς ἀ εχ μορφὰς καὶ εἰκόνας λέγειν τὰς ἡ ἐν τοις ἀψύχοις ξοάνοις γλυφάς πότερον τῶν καθόλου στοιχείων, η, περ καὶ το ἐναργὲς της ψεως ἐπιδείκνυσι, τῶν ἐν νεκροῖς κειμένων θνητῶν; ib. ἀλλ εἰ καὶ αυτοὶ, λέγοιεν ο γέ τοι ἀληθὴς λόγος βοα καὶ κέκραγε, μονονουχὶ φωνην φιεὶς θνητοῖς, ἄνδρας μαρτυρων γεγονέναι τους δηλουμένους. ο δε Πλούταρχος καὶ τῶν σωμάτων αυτῶν ἐκ περιουσίας τον ποιον πογράφει οὐ σχηματος χαρακτῆρα, ἐν τοῖς Περὶ τῆς Ἱσιδος καὶ τῶν Αἰγυπτίω θεῶν δέ

πως λέγων li, 16. Ἱστορούσι γαρ Αἰγύπτιοι το μὲν Ἐρμῆν

166쪽

τῶ σώματι γενέσθαι γαλιάγκωνα τον δὲ Τυφῶνα τηχροιῶ πυρρον, λευκον δε ονυρην, καὶ μελάγχρουν τ0ν οσιριν ως τη φύσει γεγονότας ἀνθρώπους 17. αὐτα καὶ ὁ Πλουταρχος νεκρῶν ἄρα

επασα αυτῶν θεοποιία καθέστηκε πέπλασται δ' αὐτοῖς τα της φυσιολογιας. τί γα ἐχρην ανδρῶν καὶ γυναικῶν σχήματα ζωοπλαστεῖν, παρον καὶ δίχα τούτων λιον σέβειν καὶ σελήνην, καὶ τα λοιπὰ του κόσμου στοιχεῖα 18 ποτέροις δὲ τούτων καὶ ἐκ τίνων iύαρξάμενοι τὰς τοιάσδε προσηγορίας ἐπεφήμισαν; οἷον, λέγω τοὐπιφαιστον καὶ την Ἀθηνῶν, Βία τε

καὶ Ποσειδῶνα καὶ φαν Ἀρα γαρ ταλα τῶν κα- λου στοιχείων προτερον ὁντα νοματα δώτερον αυτὰ τοῖς θνητοῖς μωνύμως τοις ουρανίοις ἐπιτεθεί-Uκασιν η τοὐμπαλιν ἐκ της παρ' ἀνθρώποις ἐπικλήσεως την μεταφορὰν ἐπὶ τὰς οὐσίας πεποίηνται; I9. καὶ τί χρη θνηταῖς προσηγορίαις τὰς καθόλου φύσεις επιφημίζειν τὰ δὲ καθ' καστον θεον μυστήρια, οῖ τεάμνοι καὶ αι δαὶ καὶ τῶν τελετῶν τὰ ψαπόρρητα, πότερον τῶν καθόλου στοιχείων, η τῶν πάλαι θνητῶν ανδρῶν τῶν τοῖς θεοῖς μωνύμων

ἐπάγονται τὰ σύμβολα 20. ἀλλὰ γὰρ πλάνας καὶ μέθας καὶ ἔρωτας φθοράς τε γυναικῶν καὶ ἀνδρῶν ἐπιβουλὰς καὶ μυρία ἄττα θνητὰ ως ἀληθῶς καὶ αἰ-: σχρὰ καὶ ἄσεμνα, πῶς αν τις ἀναθείη τοι καθολουστοιχείοις, αυτόθεν το θνητὸν καὶ ἀνθρωποπαθες ἐπενηνεγμένα; 21. στε ἐκ τούτων απάντων ἀλίσκεσθαι την θαυμαστὴν ταύτην καὶ γενναίαν φυσιολογίαν κατ' Οὐδεν ἀληθείας ἡμμένην, ουδέ τι θειον Ἀληθῶς ἐπαγομένην βεβιασμένην δε καὶ διεψευσμένην ἔχουσαν την ἔξωθεν σεμνολογίαν. ἄκουε δ υν 92ὶ

167쪽

αττιον ἐπιστολη περὶ τῶν αυτῶν στορεῖ

IV Ἀαιρήμων με γαρ και οἱ αλλο ουδ' ἄλλο τι προ τῶν ὁρωμένων κοσμων γουνται, ἐν ἀρχης λόγω τιβέμενοι τους Αἰγυπτίων, ουδ' ἄλλους θεους οπλην τῶν πλανητῶν λεγομενων, καὶ τῶν συμπλη- ρουντων τον ζωδιακὸν κα οσοι τούτοις παρανατέλλουσι τα τε εἰς τους δεκανους τομὰς καὶ τους

ώροσκόπους, καὶ τους λεγομένους κραταιοὐληγεμόρο νας, ων καὶ τὰ ονόματα ἐν τοῖς ἀλι ενιχιακοῖς φερε ιρται, καὶ θεραπεῖαι παθῶν, καὶ ἀνατολαὶ καὶ δύσεις,

και μελλόντων σημειώσεις. l. εώρα γαρ τους τ0νηλιον δημιουργὸν φαμενους - τὰ περὶ τὸν πισιριν καὶ την σιν, καὶ πάντας τους ερατικους μύθους, εἰς τους αστέρας καὶ τας τούτων φάνσεις καὶ κρύψεις 3 καὶ ἐπιτολὰς λιττομένους, η εἰς ας της σελήνης οὐ ξήσεις καὶ μειωσεις, η εἰς την του λίου πορείαν, τό γε νυκτερινὸν ημισφαίριον, η τλημερινὸν η τον 57J γε ποταμόν καὶ ὁλως πάντα εἰς τὰ φυσικὰ καi ov-δεν εἰς ἀσωμάτους καὶ ζωσας οὐσίας ερμηνεύοντας πω οι πλείους καὶ το ἐφ' μῖν ἐκ της τῶν ἀστέρων ἀνηψα κινησεως, ου οἶδ' ὁπως δεσμοῖς ἀλύτοις ανάγκη, ν εἱμαρμένην λεγουσι, πάντα καταδήσαν τες, καὶ πάντα τούτοις ἀνάψαντες τοι θεοῖς. ουτωλυτηρας της εἱμαρμένης μόνους ἔν τε ἱεροῖς καὶ ξοά-νοις καὶ τοι ἄλλοις θεραπεύουσι'3. αὐτα μεν ουν απὸ της δηλωθείσης ἐπιστο λης κείσθω, σαφῶς διαγορεύοντα ὁτι καὶ η τῶν ργυπτίων πόρρητος θεολογία υδε ἄλλους πλην τῶν κατ υρανὸν ἀστέρων τῶν τε απλανῶν καλουμένων γsM καὶ τῶν ὀνομαζομένων πλανητῶν θεολόγει, δημιονρ

γον τε τῶν ὀλων εἰσῆγεν ουτιναου ασώματον, νῆ

168쪽

λόγον δημιουργικον, ουδε μην θεὀν, ουδε θεους, ουδε τινας νοερὰς καὶ φανεῖς δυνάμεις, μόνον δετον ὁρώμενον λιον διο καὶ μόνοις τοι αστροις τηντων λων ἀνετιθεσαν αἰτίαν τα πάντα ειμαρμενης εξάπτοντες και η των ἄστρων κινησεώς τε και φο

ρῆς , σπερ μελε εἰσέτι και νυν δε παρ αυτοις κεκράτηκεν η δόξα. A. εἰ τοίνυν εἰς μόνα τα ορώμενα του κόσμου στοιχεια καὶ ουδεν εἰς ἀσωμάτους καὶ ζώσας ουσίας ρμήνευται τοι Αἰγυπτίοις, τα δεi στοιχεῖα και πάντα τα ορατὰ σώματα τω ἰδι λόγω ἄφυχα καὶ ἄλογα ευστά τε τη φύσει και φθαρτὰ συνέστηκε, θέα εἰς οἱ πάλιν αυτῶν καταπεπτωκεν θεολογία, την ἄψυχον ουσίαν και τα νεκρὰ καιαλογα σώματα θειάζουσα, μάλιστα ὀτε εἰς ἀσωμάτους 1 καὶ νοερὰς ουσίας ουδεν αυτοῖς ἀνεφέρετο, ουδε ἐπὶ νουν καὶ λόγον δημιουργικὸν των ολων. i. ἐπεὶ δε προωμολογήθη διὰ των πρόσθεν εἰς Ἐλληνας παρ' Αιγυπτίων τὰ της θεολογίις μετακεκομίσθαι ἄρα τουτοις στοιχεῖν και Ἐλληνας, καὶ τὰ αυτὰ θυ-20 πτίοις φυσιολογεῖν, ἀπελέγχεσθαί τε αυτοὐς υδεν πλεον της ψυχου λης θεοποιοῶντας. ταῶτα γαμην τὰ σεμνὰ Αἰγυπτίων κατὰ την του δεδηλωμένου συγγραφεως γραφὴν, στις πάλιν ἐν οἷς ἐπέγραψε Περὶ

της των ἐμψύχων ἀποχης τοιαῶτα περὶ των αυτῶν ου διέξεισιν 6. υπωδε ταύτης ορμώμενοι της ἀσκησεως καὶ της προς το θεῖον οἰκειώσεως ἔγνωσαν ως ο δι dἀνθρώπου μόνου - θεῖον διῆλθεν, ἴτε ψυχη ἐν μόνω ἀνθρώπω ἐπι γης κατεσκήνωσεν, ἀλλα σχεδον βρ η αὐτη διὰ πάντων διῆλθε τῶν ζώων διο εἰς την θεοποιίαν παρέλαβον πει ζωον, και μοίως που ἀνε- μιξαν θηρία καὶ ἀνθρώπους, και πάλιν ὀρνέων σώ-

169쪽

EUSEBII 'ματα καὶ ἀνθρώπων. 7. εἴκασται γάρ τι παρ αυ-

τοις μέχρι τραχηλου ἀνθρωποειδης, το δε πρόσωπονορνέου λέοντος η αλλου τινος ζώου κεκτημένος καὶ πάλιν αυ κεφαλη ἀνθρώπειος, καὶ αλλων τινῶν ζώων μέρη, πη μεν ποκείμενα, πη δε ἐπικείμενα Ἀδι ων δηλουσιν τι κατα γνώμην θεῶν καὶ ταυταsM ἀλληλοι κοινωνεῖ, καὶ συντροφα μῖν καὶ τιθασα ἐστι των θηρίων τὰ αγρια ου ανευ τινος θείας βουλησεως. οθεν καὶ ο λέων ς θεὸς θρησκευεται, καὶ μέρος τι της Αἰγυπτου, ὁ καλουσι νομόν, ἐπω-Hνυμον ἔχει Λεοντοπολίτην, ἄλλο δε Βουσιρίτην, αλλοδε Κυνοπολίτην. την γαρ ἐπ πάντα δυναμιν διατων συννόμων ζώων ων καστος των θεῶν παρέσχεν ἐθρήσκευσαν. 9. δωρ δε καὶ - σέβονται, τακάλλιστα των στοιχείων, ς ταυτα αἰτιώτατα της βσωτηρίας μῶν καὶ ταυτα δεικνυντες εν τοις εροῖς, ῶς που ἔτι καὶ νυν ἐν τη νοίξει του ἀγίου Σαρά- πιδος η τε θεραπεία δια πυρος καὶ δατος γίνεται, λείβοντος του μνωδου το δωρ, καὶ το πυρ φαίνον' τος, ὁπηνίκα στὰς ἐπὶ το ουδου τη πατρίω τῶν ΛΑἰγυπτίων φωνη ἐγείρει τον θεον 10. αυτ υνί58 σέβονται τὰ μέτοχα καὶ μάλιστα πλέον τουτων ἐσέφθησαν τὰ ς ἐπὶ πλέον των ιερῶν μετέχοντα. τοιαύτα δε πάντα τὰ ζῶα, ἐπεὶ καὶ ἄνθρωπον σέβουσι κατὰ Αναβιν κώμη, ἐν η καὶ τουτω θυεται καὶ ἐπὶ τῶν βωμῶν τὰ ιερὰ ἐκκάεται 11. ὁ δὲ μετ' λίγον. φάγοι αὐτὰ ἴδια αυτῶ ς ἀνθρώπω παρεσκευασμώνα ως ουν ανθρώπου ἀφεκτέον ουτ καὶ τῶν αλ- λων. 2. ἔτι δε ἐκ περιττης σοφίας καὶ της περὶ τρθεῖον συντροφίας κατέλαβόν τισι τῶν θεῶν προσφιλῆ γ

συμπασαν μεν την φυσιν ἐξ αῖματος εχοντα καὶ πνευ

170쪽

ματος, οἰκτείροντα δε καὶ ἄνθρωπον, καὶ κωκύοντα ἐπὶ νεκρῶ κειμένω, γῆν τε παμώμενον

καὶ μετὰ βραχε φησίν 13. Κάνθαρον δε ἀμαθὴς με βδελυχθείη ν ἀγνώμων πάρχων των θείων Αἰγύπτιοι δε εσέφθη Ἀσαω ς εἰκόνα λίου ἔμψυχον κάνθαρος γαρ πας

ἄρρην, καὶ ἀφιεὶς τον θορον ἐν τέλματι καὶ ποιησας σφαιροειδῆ, τοῖς ὀπισθίοις ἀνταναφέρει ποσὶν, ς. λιος οὐρανον καὶ περίοδον μερῶν ἐκδέχεται σελη- 16 νιακήν. 14. ἴτω δὲ καὶ περὶ κριοὐτι φιλοσοφοίσμκαὶ ἄλλο τι περὶ κροκοδείλου, περί τε γυπὸς καὶ ἴβεως, καὶ ολως καF καστον τῶν ζώων', ἐκ φρονήσεως καὶ της ἄγαν θεοσοφίας ἐπὶ το σέβας ἐλθεῖν καὶ τῶν ζώωυ 'i Tοιαυτα καὶ τα περὶ της γενναίας τῶν σοφῶν Αἰγυπτίων φυσιολογίας τέθειται ο δεδηλωμένος Αι- s5ὶ

γυπτίων διασαφήσας ἡμῖν τὰ ἀπόρρητα, οτι λύδωρ καὶ πυρ σέβουσι, καὶ μία λογικῶν καὶ ἀλογων ου , μόνον σωμάτων, ἀλλα καὶ ψυχῆς ουσία κέκριται ἶ- εο ναι παρ αυτοῖς, ευλόγως αὐτω δοκεῖν θεούς ἀνηγορεῶσθαι τὰ θηρία. 2 καίτοι πῶς οὐ παραλογώτατον εἰς θεοποιίαν παραλαμβανειν την ἄλογον καὶ θηριώδη φύσιν, διὰ το της ἴσης, ῶς φασιν ἀνθρώποις μετέχειν ψυχῆς ἐχρῆν γαρ, εἴπερ αρα ἀν- 2 θρώπους καὶ αυτὰ ἡγεῖσθαι, καὶ τῆς ανθρωπείας αὐτοῖς δόξης τε καὶ τιμῆς μεταδιδόναι. 3 οι δὲ τουτο μη πράξαντες, α προ αυτῆς τῆς φυσεως ἄλογα θηρία γενόμενα, καὶ ταύτην εἰληχότα την ἐπωνυμίαν, και οὐδε τῆς ἀνθρώπων προσρήσεως ξιω- ω μένα οὐδ ομοίως ἀνθρώποις ξίωσαν ποδέξασθαι την ἀνωτάτω δε του παμβασιλέως προσηγορίαν καὶ του τῶν πάντων δημιουργο θεο φέροντες εἰς