Eusebii Caesariensis opera, 1

401쪽

και την ἀντιμισθίαν, ην ἔδει της πλάνης αυτῶν ἐνεαυτοῖς πολαμβάνοντες. 4 ταύτη καὶ Ἐλληνες καὶ βάρβαροι, σοφοί τε καὶ ἰδιῶται, χαμαί τε καὶ ἐπὶ γαστέρα πεσόντες, ώς θεῶ τη δονη προσεκύνησαν, πρηνεῖς τε σφῆς αυτοὐς ερπετῶν δίκην καταβαλόν--τες, αμαχον καὶ ἀπαραίτητον θεὸν ταύτην γήσαντό

τε και ἔστερξαν ἔν τε δαις και μνοις, εν τε θεῶν

εορταῖς, ἔν τε ταῖς πανδημοις θέαις, μόνης της αἰσχράς και κολάστου δονης τα οργια και τας--μνους ελετὰς μυούμενοί τε καὶ τελο τες,, εἰ καί 10 τι ἄλλο, καὶ τόδε καλῶς παρ' μῖν ἀνηὶρησθαι Παρχὴ γαρ πορνείας ἐπίνοια ειδώλων ' . καὶ τα μεν περὶ της τῶν ἄλλων ἐθνῶν θεολογίας τοσαύτην ειληφει,ώς ἐν βραχεῖ φάναι, την πολυτροπίαν, μιας με αρ' χης της καθάρτου και μιαρῶς δονης ἀνημμένα, 15ὐδρας δε πολυαυχένου καὶ πολυκεφάλου τρόπον εἰς πολλὰς καὶ ποικίλας διαιρεσεις τε καὶ τομὰς ἐξενηνεγμένα. i. ἐπειδη τοίνυν τοσαύτην ἔτυχον προβε- siet*J βλημένοι την πλάνην, εικότα δη αὐτοις δονὴ θεῶ και κακῶ δαίμονι χρωμένοις ἐπὶ κακοῖς κακὰ συν-i301 ηγείρετο, γυναικομανίαις καὶ αρρένων φθοραῖς μητρογαμίαις τε καὶ θυγατρομιξίαις τον πάντα καταφυρομένοις βίον, καὶ την ἄγριον και θηριώδη φυσινυπερβολν φαυλότητος νενικηκόσι. -οιοῶτος μεν ουνο τρόπος τῶν παλαιῶν ἐθνῶν και η διεψευσμένης ααυτῶν θεολογίας, δια τῶν συνηγμένων μῖν Ἐλληνικῶν λογογραφων τε καὶ φιλοσόφων ἐν τοῖς ἔμπροσθεν ἀποδέδεικται.i, III. G δη-υν συνῶπταί σοι ὁ τῶν παλαιῶν βίος, ἄθρει δη λοιπον ν διανοια μόνους παῖδας Ἐβραίων ω ἐν τοσούτοις την ἐναντίαν ἀπιόντας. 4. οἶδε γαρ πρῶτοι καὶ μόνοι πάντων ἀνθρώπων ἄνωθεν ἐκ πρώ-

402쪽

347της του βίου καταβολῆς λογικὴ θεωρία την διάνοιαν

ἀναθέντες, καὶ τη περὶ του παντος φυσιολογία ευσεβῶς ἐπιστησαντες, πρῶτα μεν τα των σωμάτων στοι

συνεστώς κατεμάνθανον, λων τε καὶ σελήνην καὶαστέρας ου θεους, εργα δε εἶναι θεοειδιελογίσαντο, την φυσιν της σωματικῆς ουσίας ου μόνον λογον,

αλλὰ καὶ αψυχον εἶναι, καθ οσον ροώδης καὶ φθαρτὴουσα τυγχάνει, συννοήσαντες, καπειτα λογισάμενοιως ου οἱον τε τὴν του συμπαντος κόσμου διάταξιν, iευ καὶ σοφῶς ἡρμοσμένην, εμπλεων τε ζώων μνύχων λογικῶν τε καὶ αλόγων πάρχουσαν, αυτόματον επιγράφεσθαι τὴν αἰτίαν, ουδέ γε των ἐμφυχων τὴν ποιητικὴν αρχὴν ψυχον πολαμβάνειν, ουδ αλογον τὴν των λογικῶν δημιουργόν. 3. ἐπεὶ δε μηδε ξυ- λων καὶ λίθων αυτόματός ποτ αν οἰκοδομία συσταίη, ουδέ γε ἐσθὴς φάντου δίχα συντελεσθείη -δε πόλεις καὶ πολιτεῖαι νόμων ἐκτὸς καὶ ἀρχοντικῆς διατάξεως, ουδε ἐκτος κυβερνήτου ναῶς, ουδ το σμικρότατον τεχνης ὀργανον ποσταίη αν μὴ δια τεχνίτου, ουδ ευόρμου ποτε ναῶ λιμένος τυχοι μὴ ουχὶ i ut συν ἀγαθω κυβερνήτη ουδ' ὐτων καθόλου στοιχείων ἄρα φυσις, ανυχος ουσα καὶ αλογος τω καθ' ἐαυτὴν λόγω δίχα της ανωτατω του θεου σοφίας λο- γου ποτε καὶ ζωῆς ἀνθέξεται. αὐτα δη καὶ τα τοι- αλα διανοηθέντες οἱ τῆς Ἐβραίων ευσεβείας πατέρες, ἐκ μεγέθους καὶ καλλονῆς κτισμάτων νω κεκαθαρμένω καὶ ψυχῆς διαυγεσιν ὀμμασι τον πάντων δημιουργὸν θεὸν ἐσεβάσθησαν. IV. Καπειτα μέρος ου μικρὸν του παντὸς σφῆς εαυτους εἶναι συναισθόμενοι το μέν τι αυτῶν τίμιον

εἶναι ἡγησαντο, τοὐτο δε καὶ τον ἀληθῆ ἄνθρωπον,

403쪽

348 USEBII τον κατὰ νυχὴν νενοημένον. το δε τουτου χωραν περιβολης ἐπέχειν τοὐτο δε εἶναι το σῶμα και δητουτον διελόμενοι τον τρόπον την ἀσαν περὶ της του ἔνδον ἀνθρώπου ζωῆς φροντίδα καὶ σπουδὴν εἰσηνέγκαντο. 2. τουτο παρὰ τω πάντων δημι--ουργω θεω προσφιλες εἶναι λογισάμενοι ος που την ἀνθρώπων φυσιν των ἐπὶ γη απάντων κρατεῖν ου

ρώμη σώματος ως ἀρετη ψυχῆς δωρήσατο Ἀτὰ μεν

γὰρ τω οντων εἶναι ἄψυχα, οἷα λίθους καὶ ξυλα, τὰ δε ζωτικῆς δυνάμεως μέτοχα, οἷα τὰ ἀπο γῆς λα- 16, στήματα, τὰ δε αἰσθήσεως ορμῆς τε φανταστικῆς με-

sirs,μοιραμένα, οἷα ζωὰν τὰ ἄλογα παντα δε ταυτα ευὶ τήτων ανθρώπων γένει προς πηρεσίαν δουλοῶσθαι,ου ρώμη σώματος και ἰσχυ κατηναγκασμένα, λογισμω δε και ψυχῆς ἀρετῆ,4 το κατὰ πάντων ων ἐπὶ is γῆς ἀρχικόν τε καὶ βασιλικον γερας ἄνωθεν παρὰ

του των λων αἰτιου συγκεχωρῆσθαι κατειλήφασιν )3 ενθεν ορμώμενοι σῶμα μεν καὶ τὰ σωμάτων δέα οὐδέν τι μἀλλον των ἄλλων ἐπὶ γῆς θρεμμάτων προτιμῶν διενοήθησαν το δ' εν αυτοῖς ἄρχον, ω ῶν του εο

παντων αρχοντος οἰκεῖον, και τῆς ψυχῆς το λογικόν τε και νοερον θεῖόν τε καὶ ἐπιστημονικον αν τουsκη ἐπὶ πάντων θεου την μοίωσιν φερον, μονον διὰ σπουδῆς σχον. 4. εἶτα μηδεν ἄλλο τι ἐνθυμηθέντες ἀγαθὸν εἶναι του πάντων ἀγαθῶν χορηγου θεου, 25 τέλος πάσης ευδαιμονίας την αυτου γνῶσίν τε καὶ φιλίαν εἶναι ἀπεφήναντο, τι καὶ αυτῆς ζωῆς και ψυχῆς καὶ σώματος καὶ των τουτοις ἀναγκαίων μόνος αυτὸς ἀνῆπται την αἰτίαν. 5. τουτω δη ουν σφῆς λους αυτ σώματι καὶ ψυχῆ φέροντες ἀνα- ω τεθείκασι, το πάντα αυτῶν βίον ἐπ αυτον ἀναρμb τησάμενοι, καὶ μόνω προσέχειν, ἄλλω δε μηδενὶ των

404쪽

349ορωμένων ἀξιώσαντες. 6 ούτω δη φιλόθεοι μοὐ

καὶ θεοφιλεῖς ἀναφανέντες θεραπευταί τινες οντως

καὶ ἱερεῖς τολυψίστου θεου ἀπεφάνθησαν, ἡ καὶ γένος ἐκλεκτον καὶ βασιλικὸν ἱεράτευμά τε θεο καὶ ἔθνος γιον προσαγορευθῆναι ξιώθησαν, σπέρματης ἀληθοῶς ταύτης ευσεβεια καὶ τοῖς ψιγόνοις

αυτῶν απολελοιπότες. T. ρ' ουν λογισμῶ σοι δο- κοῶμεν τούσδε των Ἐλληνικῶν προτετιμηκέναι, καιμὰλλον τῶν Φοινίκων τε καὶ Αἰγυπτίων θεῶν των

1 τε περὶ τους θεοὐ δυσφημων τοπημάτων τας παρ' Ἐβραίοις περ ευσεβῶν ανδρῶν διηγήσεις ποδε-

ξασθαι; V. Θέα δ' υν ἔτι εἰς σον θεοφιλοίς ρετῆς 1 προελθεῖν φασι τους δηλουμένους ἀποδεξάμενον το15 θεῖον της τε αλλης του βίου ευσεβεια καὶ φιλοσοφίας της τε περὶ αὐτο θεραπείας του ανδρας, δηκαὶ θειοτέρων χρησμῶν θεοφανειῶν τε αυτοὐς καὶαγγελικῶν πτασιῶν ξίου, τα ἐνδέοντα τ' θνητῆφύσει ταῖς τῶν πρακτέων πο καις ἐπιδιορθούμε- 2 νον δογμάτων τε και μαθημάτων αυτοῖς θεοπρεπῶν

την γνῶσιν ἀποκαλύπτον, ς μηκέτι συλλογισμοῖς, μηδε εἰκασίαις, ἐκλάμψει δε αυτῆς ἀληθείας φωτίζεσθαι τὰς διανοίας αυτῶν, στε δη θεοφορουμ νους την τῶν μέλλοντων ἔσεσθαι, παρόντων ἐπι- 25 θεωρεῖν κατάληψιν, καὶ τα καθόλου συμβησόμενατω τῶν ἀνθρώπων γένει θεσπίζειν. 2. τοιαλα τῆς κοὶ ' ραίων ρετῆς τα πολυύμνητα καὶ ως ἀληθῶς θεοφιλῆ περιέχει λόγια, α τῶν Ἐλληνικῶν καὶ πατρίων μύθων τε καὶ λήρων προτετιμήκαμεν οἱ μέν γε περὶ ω θεῶν τα αἰσχρότατα περιεῖχον, οἱ δε περὶ θεοφιλῶνανδρῶν τὰς ευσεβεῖς διδασκαλίας. VI. αὐτα δὲ πάλαι πρότερον πρὶν ἡ καὶ Μω b

405쪽

σέα και το γουδαίων γένος ποστῆναι εξ ετ μακροῶ αἰῶνος παρὰ τοῖς Ῥουδαίων προπάτορσιν ἐγνωρίζετο. καὶ γαρ ουν καὶ τούτο διαρθρῶσαι καλον, ως ο γου- sirs δαῖσμὸς ου ην πω τότε, αλλ' Ἐβραῖοι μεν οι δηλούμενοι μοὐτὴ προσηγορία και τον τροπον πῆρχον,4 γουδαῖοι δεούτ ησάν πω ουτ εχρημάτιζον. 2. Ἐβραίων δε καὶ γουδαίων το διάφορον γνοίης ανίδε την μεν προσηγορίαν οἱ μεν απὸ του γούδα, ἐξ ου ης φυλης το γουδαίων μακροις στερον χρόνοις βασίλειον συνέστη, οι δε ἀπο ου Ἐβερ προπάτωρ δε οτου 'Aβραὰμ ουτος ην επεγqάφοντο. 3. προτερεῖν τε Ῥουδαίων Ἐβραίους διδάσκουσιν οἱ ερο λόγοι. τον δε της ευσεβείας τρόπον γουδαίοις με πρῶτον ἀπάρξασθαι της νομοθεσίας Μωσέα, σαββάτου τινος παραδόντα μέραν, καὶ ταύτης πλείστην σην φυλα- 5

κὴν εἰς πόμνησιν σχολῆς των ιερῶν λόγων, βρωτέων τε καὶ ου βρωτέων ζωὰν διαστολὴν, εορτάς τε ἐτησίους, και τινας σωμάτων καθαρμοὐς, αλλης τε μακρὰς περιόδου κατά τινα σύμβολα θειότερον ἐπιτελουμενης. 4. Ἐβραῖοι δε πρεσβύτεροι Μωσεως γε κνόμενοι τοῖς χρόνοις, πάσης της διὰ Μωσεως νομοθεσίας ἀνεπήκοοι οντες, ἐλεύθερον καὶ ἀνειμένον ευσεβεια κατώρθουν τρόπον, βίω με τω κατὰ φυ- σιν κεκοσμημένοι, ως μηδεν νόμων δεῖσθαι τῶν α ξόντων αυτῶν δι' ἄκραν ψυχῆς ἀπάθειαν, γνῶσιν δε 25ss65 αληθῆ των περὶ θεο δογμάτων ἀνειληφέναι. αλλὰ γαρ τῶνδε τοὐτον εἰρημενων τον τρόπον ἄρα και

διὰ τῶν ἐγγράφων ἐλθεῖν. VII. D τοίνυν μεγας θεολόγος Μωσῆς Ἐβραῖος ωνεξ βραίων, εἰ καί τις ἄλλος, ευ τε τὰ πάτρια ἐξ- sol, επισταμενος, ως ἐν προοιμίοις τῶν ιερῶν νόμων τους

τῶν προπατόρων Ἐβραίων βίους μνήμαις ἀνεξαλεμ

406쪽

πτοις παραδέδωκεν, ων τε ἀγαθῶν ουτοι παρὰ θεos ξιοsντο, καὶ αυ πάλιν αλλων ἀθέων τε καὶ ἀσεβων τρόπους τε καὶ τιμωρίας, ἀναγκαῖον ἡγησάμενος υπάρξειν τούτο τοῖς μέλλουσι τους αὐτο νόμους παιδεύεσθαι μάθημα εἰς τε αποφυγην τῆς τῶν φαύλων μοιοτροπίας καὶ ις προτροπὴν οὐ τῶν ευσεβῶν βίου. 2. χρῆν δε καὶ αλλως μη ἀγνοεῖν οτι δηφθάσαντες, καὶ προ τῶν ἐγγραφων αὐτο νόμων, πλείους ἡδη τῶν προπατορων ὀρθοῖς λογισμοῖς θεο- 1 σεβείας ἀρετῆ κατεκοσμήθησαν ο καὶ φίλοι θεοί καὶ προφῆται χρηματίσαντες αἰωνίας ἔτυχον παρ' αυτῶ μνημης, ων μηδε ἀλλοτρίους τὸ γένος εἶναι τούτους, οἱ τους νόμους διετάττετο. 3. διὸ καὶ μὰλ λον χρῆναι αυτοὐς απογόνους θεοφιλῶν και δικαίων i5 ανδρῶν φύντας της τῶν προπατορων υσεβεια ζηλωτὰς ἀναδειχθῆναι, σπεῶσαί τε τῶν ἴσων τοῖς γεννήσασι παρὰ θεο τυχεῖν, αλλὰ μη ἀποναρκῆσαι, μηδ' ἀποκνῆσαι ἐπ ἀδυνάτοις της τῶν αγαθῶν ἐλπίδος αυτους ἀπογνόντας δυνατὰ γὰρ εἶναι 2 καὶ τοῖς οἰκείοις αυτῶν προπάτορσιν ἐντελῶς κατωρθωμένα ων καὶ τὰς εἰκόνας τοῖς τὰ θεῖα παιδευομένοις παρεδίδου, οὐ βίους καταλέγων τῶν παλαιῶν, καὶ την ἰδιάζουσαν ενὸς ἐκάστου αρετην σπερ ἐν εἰκόσι γραφῆς διατυπούμενος. 25 VIII Kαι τούτων δὲ οὐδεν ἐμποδὼν μνουχὶ διὰ τ')βραχέων ἐπιδραμεῖν την ἱστορίαν. προ μεν ουν του κατακλυσμοί, σπερ η αὐτου Μωσέως περιέχει γραφη Ἀδεῖ δέ που, ς οἰμαι, μη ἄλλοθεν η πάλιν οἴ-s1μοὶ κοθεν τὰ Ἐβραίων πάτρια διασκοπῆσαι, ἐπεὶ καὶ τὰ ω Αἰγύπτια παρ Αἰγυπτίων καὶ τὰ Φοινίκων παρὰ τῶν οἰκείων ἐμανθάνομεν ως αλπάλιν τὰ Ἐλλήνων παρὰ τῶν ἐν τούτοις διαφανῶν, τά τε φιλοσόφων

407쪽

παρὰ τῶν φιλοσόφων, ἀλλ' ο παρὰ τῶν πείρων φιλοσοφίας πόθεν δε ἄλλοθεν προσήκοι αν καὶ ταἰατρικῆς η παρὰ τῶν πιστημόνων πυνθανεσθαι ἔούτω δη κατὰ το ἀκόλουθον γοῶμαι δειν καὶ ταEβραίων ἐκ τῶν παρ' Ἐβραίοις λογίων, αλλὰ μη αλ ελοθέν ποθεν ἀποδέχεσθαι. 2. σπερ υ ο παρατουτοις κατέχει λόγος, ἄνωθεν προ του κατακλυσμοvε πρώτης ἀνθρώπων γενέσεως καὶ εἰς τὰς ἐξης διαθ δοχὰς θεοφιλεῖς τινες ἄνδρες γεγόνασι καὶ δίκαιοι

πλείους ων γε Πηλπισεν ἐπικαλεῖσθαι το νομαὶ

κυρίου του θεοs' 3 τουτο δε δηλοῖ το μηδένα πλην τῶν πάντων τον δημιουργὸν δεσπότην μοὐ κοὶ

θεον τῶν ὀλων ἐπιγράψασθαι πεπεῖσθαι γαρ αυτονου μόνον ποιητικη δυνάμει ευ και εὐκόσμω το πανδιατεθεικέναι, αλλὰ καὶ δεσπότου δίκην, ς ἄν με-uiγάλης πόλεως, του σύμπαντος κυριευειν, οἰκονομεῖν τε καὶ οἰκοδεσποτεῖν ομοί καὶ κύριον ὁντα και βασιλέα καὶ θεόν. . ου την ς κυρίου-και θεου ἔννοιάν

τε καὶ προσηγορίαν πρῶτος ὁ δηλούμενος θεοφιλὴς ἐν τῶ βαλλόμενος, ἀντι πάσης πάρξεως καὶ προο πηγορίας καὶ περιουσίας, μἀλλον δε ἀντὶ παντῖς ἀγα- ωr θοὐ 'ηλπισεν ἐπικαλεῖσθαι τὸ νομα κυρίου του θεοs V τοὐτον εαυτῶ θησαυρὸν ἀγαθῶν ψυχης τε οι οὐ καὶ σώματος πεπορισμένος. . παρ' ο καὶ πρῶτος ἀληθης ἄνθρωπος χρηματίσαι παρ' Ἐβραίοις ἀναγέγραπται κέκληται δ' ουν νὼς, περ ἐστὶν ἀληθης ἄνθρωπος, ευθυβόλω προσωνυμία ουδε γαρ ἄλλον φασὶν ἀληθῆ προσήκειν γεῖσθαι και ὀνομα ζειν ἄνθρωπον η τον θεοί γνώσεως καὶ ωσεβείας ἐπηβολον, τον ληθῶς γνωστικὸν μού καὶ υσεβῆ , , 6 ὁτι δη του μη τοιούτους θρεμμάτων κατ' οὐδεναλόγων διαφέροντας, οἷα ἐπὶ γαστέρα καὶ δονὴν

408쪽

353 πρηνεῖς καταβεβλημενους θῆρας μαλλον Ἀνθρώπους ἡ Ἐβραίων ἀποκαλεῖν διδάσκει γραφη, κυριο-

λεκτεῖν εἰθισμένη τὰς προσηγορίας. . παρ' ο τους τοιουσδε τοτε μεν λυκους καὶ κύνας, τοτ δε σύας φορυτῶ χρωμένους καὶ χαίροντας, καὶ πάλιν ερπετὰ καὶ οφεις, τοις της κακίας πολυτρόποις ἐμφερῶς εἴδεσι προσαγορεύειν εἴωθεν. 8. εἰ δε και ποτε τον

κοινον καὶ πολῶν ανθρωπον καὶ το γένος αὐτο χρεών διασημῆναι, πάλιν ικεία καὶ προσφυεῖ χρωμένη 1 προσηγορία τον πάντα ανθρωπον η τολυδὰμ ἐπωνυμία σημαίνει, τι δη τοίτο τω προγόνω καὶ πάντων ανθρώπων προπάτορι κύριον εἶναι καὶ προσφυὲς ονομα τον γηγενῆ δηλοῶν κατὰ την εἰς Ἐλλάδα φωνην μετάληψιν, υποφαίνει. i. ο γέ τοι νὼ πρῶ- 15 τος θεοφιλῶν παρ' Ἐβραίοις ἱστόρηται, πεὶ πρῶτος ξλπισεν ἐπικαλεῖσθαι- ονομα κυρίου τοὐ θεού το- κατὰ ψυχην παριστὰς λογικον οντως καὶ γνωστικον καὶ της περὶ το θεῖον ευσεβεια ἐπιστημονικόν ωντο μεν πρῶτον θεογνωσίας ληθοῶς, το δε δεύτερονκ της εἰς τον ἐπιγνωσθέντα θεον ἐλπίδος γένοι ἀνἀποδεικτικόν. 10 το γὰρ μη παραμελεῖν μηδ' ἐν δευτέρω τίθεσθαι τὰ της θείας ἐπιγνώσεως, ἀεὶ δεκα διὰ παντος ἐλπίζειν ἐπικαλεισθα το νομα κυρορίου το θεού, το μεν ως οἰκετῶν δεσπότου, το δ' 25 ωλῖλε καὶ αγαθω πατρος τοs αν εἴη το πάντων τρισμακάριον τέλος. 11 τοιόσδε μεν - ὁ παρ'

Ἐβραίοις εἰσῆκται πρῶτος καὶ ἀληθὴς ἄνθρωπος, οὐχ ὁ γηγενὴς ἐπίκλην Αδὰμ δι' ἐντολῆς θεοί παράβασιν της των κρειττονων ἐκπεσὼν λήξεως, ἀλλ' ὁ θεο- ω φιλῶν πρώτιστος, ο ξλπισεν ἐπικαλεῖσθαι- ονομα 308 κυρίου του θεού. 12. κρίναντες Ουν καὶ αὐτοὶ λογισμῶ σώφρονι το τοιόνδε ζηλούν γαπησαμεν, καὶ 181J

409쪽

ἀπεδεξάμεθα ς λυσιτελη καὶ φελιμωτάτην μωτην του λόγου διηγησιν, εὐχην θεμενοι κατ ισα τyτου δηλωθεντο εἰκόνι το νομα του των απάντων

δημιουργοῶ τε καὶ δεσπότου μετὰ βεβαίας καὶ αγα- θης ελπίδος ἐπικαλεῖσθαι 13 αλλὰ γαρ μετα τον εἰ ορημένον αλλος ευηρέστησε τω κυρίω, και υχ υρίσκετο, ως φησι Μωσῆς, διότι μετέθηκεν αυτον ι θεὸς δι ἄκραν αρετης τελείωσιν. δυσεύρετος γαρ γε σοφος ληθῶς. 14 ουτος δ' αὐεχ, ἐν τω θεῶτελειος, ὁ της των πολλῶν διατριβης μετατεθειμένος. ρ ὁ γαρ μη τοιοῶτος αγορὰς καὶ δικαστηρια καπηλείας τε καὶ ἐμπορίας καὶ το πολῶν χλον μεταδιώκων, ωθούμενος τε καὶ ἀθῶν, μέσος ἐν αυτῶ κακίας βυθῶ καταπίνεπαι' ο δ' υπο θεο ληφθεὶς καὶ των τηδεἐκεῖσε μετατεθειμένος φανης με καὶ νεύρετος,

ἀνθρώποις, θεῶ δε φίλος γεγονὼς, πο θεο εἴρηται 15 τολον Ἐνὼχ βραίοις ὀνομάζειν φίλον χάριν δε θεολσημαίνοι αν τοὐνομα. καὶ ταύτης τοιγαροῶν αγαθης εἰκόνος τον βίον ζηλοῶν μακάριον εἶναι γησάμεθα. 16. τρίτος μετὰ τούτους πάλιν κἄλλος ἄνθρωπος δίκαιος πεφηνὼς ὁ Νῶε ἐν π γενεα αυτο μεμαρτύρηται τεκμηρια δε καὶ της οὐ- του δικαιοσύνη εἴη αὐτάδε. πολὐς αὐχμος καὶ γνόφος ἀλέκτου κακίας το πάντων ανθρώπων κατειληφει γένος, ο τε πάντων ανὰ στόμα θρυλούμενοι γίγαν-

τες τὰς εἰς εὐρο βοωμένας θεομαχίας ἀθέοις καὶ δυσσεβέσιν ἐγχειρημασιν ἀπειργάζοντο ηδ δε καὶ

οἱ της τούτων γενέσεως αἴτιοι, εἴτε τινος κρείττονος

μοίρας η κατὰ θνητῶν φύσιν πάρωντες, εἴθ' ὁπωσ-οῶν κατεσκευασμένοι, της ἐν ἀνθρώποις περιέργον διδασκαλίας ἀπάρξαντες, γοητείας καὶ της ἄλλης κοροκοτροπου μαγγανείας ἐπιτεχνήματα λέγονται παραθ

410쪽

δοὐνα τω βίω, στε πὰν το ἀνθρώπειον γένος μιας υπὸ ψῆφον γενέσθαι παρὰ θεῶ δίκης. 17. καὶ δηπάντων εν νευματι διαφθείρεσθαι μελλοντων, μόνος εἷς ουτος ὁ νυν μιν δηλουμενος δίκαιος ἐν τῆ γενεα αυτο σὐν καὶ τοῖς οἰκείοις εἴρηται πάντων δῆτα των ἐπὶ γης κατακλυσμω διολλυμένων καὶ της γης αυτῆς δάτων ἀθρόα πλημμύρα των προτερων κακῶν ἀποκαθαιρομένης ὁ θεοφιλὴς σὐν παισὶν ἄμα και γυναιξὶ τω μετὰ ταὐτα βίω ζώπυρον σπέρμα παραδοξο sadsii τατον προς του θεο τετήρηται. 18. γένοιτο δ αν

καὶ ουτος αρχέτυπος εἰκὼν, ζῶσα και ἔμψυχος, τοῖς ἐξ υτο γεγενημένοις πόδειγμα τρόπου θεοφιλούς

παρεσχημένος. 19. Καὶ οι με προ του κατακλυσμοὐ τοιοίδε οἱ

i δὲ μετὰ τολον ἐπ ευσεβεία διαπρεπεις ἄλλοι πάλιν, ων την μνήμην τὰ ἱερὰ διασώζει λόγια τούτων τις ἱερεῖς ἀνείρηται τολυψίστου θεοί, βασιλεὐ δίκαιος τη Ἐβραίων προσηγορία χρηματίσας. 20 τούτοις δὴ πῶσιν οὐδε εἷς σώματος περιτομῆς λόγος ην, αλλ' , εο οὐδε τῶν ωοέως γουδαῖκῶν παραγγελμάτων διόπερ αυτοὐς Ουδε γουδαίους φάναι δίκαιον ουδέ γε Ἐλληνας, ὁτι μηδε πλείους θεοὐ ομοίως Ἐλλησιν ἡ τοῖς λοιποῖς ἔθνεσιν γοῶντο. 'κβραῖοι δ' αν κυριώτερον ἐπικληθεῖεν, τοι παρὰ τον Ἐβερ, η και ι ἄλλον παρὰ 25 ην ερμηνείαν τῆς προσηγορίας. Il. περατικοὶ γάρ τινες ερμηνεύονται, την ἀπ τῶν τῆδε ἐπὶ την τοὐτῶν ὁλων θεο διάβασίν τε καὶ θεωρίαν στειλάμενοι. φυσικοι γάρ τοι λογισμοῖς καὶ νόμοις ἀγράφοις την ὀρθὴν τῆς αρετῆς διευθυναντες πορείαν, καὶ πέραν κ τῶν σαρκὸς δονῶν ἐπὶ τον πάνσοφον καὶ θεοσεβῆ βίον διαβεβηκότες αναγράφονται. 22. ἐν δὴ τούτοις ἡμῖν ἄπασι καὶ ὁ βοώμενος οὐ παντὸς ἔθνους γε 23 Φ