Eusebii Caesariensis opera, 1

421쪽

. ὐφ' ου θεοφορούμενος δέ πως ὁ Μωσῆς ἀπήρξατο της θεολογίας, 4 αρχῆ ἐποίησεν ὁ θεος το ου- IiMJρανον καὶ την γῆν. εἶτά φησιν εἶπεν ὁ θεὁς, γενηθήτω φως, καὶ ἐγένετο φως. V καὶ πάλιν ' εἶπεν ὁ θεος γενηθήτω στερέωμα, καὶ ἐγενετο. V καὶ πά sλιν εἶπεν ὁ θεος, βλαστησάτω η γη βοτάνην χόρτου,

σπειρον σπερμα κατὰ γένος καὶ καθ ομοιοτητα, καὶπἀν ξύλον κάρπιμον ποιου καρπόν, ου τὸ σπέρμα αυτο ἐν αὐτω, κατὰ γένος ἐπὶ της γης, καὶ ἐγεινετο. ' καὶ αυθις εἶπεν ὁ θεὸς γενηθήτωσαν φω- 1οστῆρες ἐν τω στερεώματι του ουρανου, στε φαίνειν ἐπὶ της γης, καὶ ἔστωσαν εἰς σημεῖα, καὶ εἰς και-9ους, καὶ εἰς μέρας, καὶ εἰς ἐνιαυτοὐς, καὶ ἐγενετο 'sis, καὶ πάλιν εἶπεν ο θεος, ἐξαγαγέτω τα δατα ερπετὰ ψυχων ζωσῶν κατὰ γένος, καὶ πάντα τα πετεινὰ 15το ουρανο κατὰ γένος, καὶ ἐγένετο ' καὶ πάλιν

' ἐξαγαγέτω η γ τετράποδα καὶ ρπετὰ καὶ νηοίατης γῆς κατὰ γένος, καὶ ἐγένετο ἐν δη τούτοις φάσκουσα η γραφὴ ειπεν ὁ θεός - θεῖον εὐμακαὶ το δί πως γενέσθαι τὰ οντα βουληθηναι τον οθεὸν παρίστησιν, ου μην δε φωνῆ καὶ συλλαβαῖς φάναι αυτον ἐπινοεῖν ἀναγκαιον, αλλὰ τον πάυτα

λόγον ἀνακεφαλαιούμενος αἴτη' φησὶν ἡ βίβλος γενέσεως ουρανολκαὶ γῆς φήμερα ἐποίησεν θεος τον οὐρανὸν καὶ την γῆν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς ' si 4 τοιαύτη μεν ἡ καν Ἐβραίους θεολογία, λόγωθεολδημιουργικω τὰ πάντα συνεστάναι παιδεύουσα. ἐπειτα δε οὐχ δε ἔρημον, ὀρφανον πο πατρος καταλειφθέντα τον σύμπαντα κόσμον ἡπο του συστη σαμένου διδάσκει, αλλ' εἰς το ἀεὶ ὁπο τῆς τοί θεου προνοίας αὐτον διοικεῖσθαι,, μη μόνον δημιουργον εἶναι των λων καὶ ποιητὴν τον θεὸν ἀλλα καὶ σω-

422쪽

PRAEP. EVANG. VII. 11. 367

τῆρα καὶ διοικητην και βασιλέα και γεμόνα, ἡλίω αὐτω καὶ σελήν και στροις καὶ τω σύμπαντι οὐ- ρανω τε καὶ κόσμω δι αἰῶνος ἐπιστατο τα, μεγάλω τε ὀφθαλμω καὶ ἐνθέω δυνάμει πάν ἐφορῶντα, καὶ τοῖς πἀσιν οὐρανίοις τε καὶ ἐπιγείοις ἐπιπαρόντα, καὶ τα πάντα ἐν κόσμω διατάττοντά τε καὶ διοικοῶντα. 5. σπερ υν μελε καὶ οι μετὰ ταῶτα προφῆται, ἀκόλουθα καὶ αὐτοὶ θειάζοντες, τοτε με ἀνεφώνουν

ἐξ αὐτο του θείου λέγοντες προσώπου θεὸς ἐγγίζων i ἐγώ εἰμι, λέγει κύριος, καὶ ουχὶ θεος πόρρωθεν. εἰ

ποιήσει τι ανθρωπος ἐν κρυφαίοις, κἀγὼ ου γνώσομαι αυτό ουχὶ τον οὐρανον καὶ την γῆν ἐγὼ πληρῶ; λέγει κύριος,' 6 τοτε δε δέ πη θεολογουντες τίς ἐμετρησε τῆ χειρὶ το δωρ, καὶ τον οὐρανον σπιθαμη,1 καὶ πῆσαν την γῆν δρακί; τις ἔστησε ταίρη σταθμῶκαὶ τὰς νάπας ζυγῶ τίς ἔγνω νοῶν κυρίου, καὶ τίς συμβουλος αὐτο ἐγένετο;' καὶ πάλιν ' ὁ στήσας ς καμάραν τον οὐρανον, καὶ διατείνας ς σκηνὴν κατοικεῖν. καὶ αυθις ' ἀναβλέψατε εἰς ψος τοὐς ἡ οφθαλμοὐς μῶν, καὶ ἴδετε τίς κατέδειξε ταῶτα πάντα ' καὶ ξῆς κύριος ὁ θεὸς ὁ ποιήσας τον Οὐρανον, καὶ πήξας αυτὸν ὁ στερεώσας την γῆν καὶ τὰ ἐν αυτῆ, καὶ διδοὐ πνοὴν τ λαετ ει αὐτῆς, καὶ πνείμα τοις πατοίσιν αυτὴν ἐγὼ κύριος ο θεός 2 καὶ ξῆς ἐξέτεινα τον οὐρανον μόνος, καὶ ἐστερέωσα

τὴν γῆν ἐγὼ κύριος ὁ θεος, οὐκ ἔστι πλην ἐμοs.' ais,

T. καὶ πάλιν Οἴτως ἐρείτε αὐτοῖς θεοὶ, οῖ τον οὐ ρανον καὶ τὴν γῆν ου ἐποίησαν, ἀπολέσθωσαν απὸ προσώπου τῆς γῆς, καὶ ποκάτωθεν του οὐρανοί.M κυριος ὁ ποιήσας τὴν γῆν ἐν τῆ σχύ αὐτο ἀνώρθωσε τὴν οἰκουμένην ἐν τῆ σοφία αὐτοί, καὶ ἐν τῆ

φρονήσει αὐτο, ἐξέτεινε τον οὐρανον, καὶ ανήγαγε

423쪽

368 USEBII νεφέλας α ἐσχάτου της γης, ἀστραπὰς εἰς υετον ἐποίησε, και εξήγαγεν ἀνεμους ἐκ θησαυρῶν αυτου. ἐμωράνθη πῶς ἄνθρωπος ἀπο γνώσεως.V 4. και, πάλιν που πορευθῶ ἀπο του πνευματος σου, και ἀπο ου προσωπου σου που κρυβῶ ἐὰν αναβῶ εἰς οτον ουρανον, συ κεῖ εἶ' ἐὰν στρώσω εἰς τον αδην,

πάρει. εἰ ἀναλάβοιμι τὰς πτέρυγάς μου κατ ὁρθρον, και κατασκηνώσαιμι εἰς τα ἔσχατα της θαλάσσης si καὶ γαρ κεῖ χειρ σου οδηγήσει με. ''9. υλλα ταυτα με και τα τούτοις μοι των ομετὰ Μωσέα θεολόγων των δη καὶ αυτῶν Ἐβραίων, τυγχάνει, συνωδὰ τοῖς παλαιτάτοις προπάτορσι θεολογουντων των δε γε προ ωσέως θεοφιλῶν και τρισμακαρίων ἀνδρῶν, των δη και πρώτων βραίων, αυτου τε πρώτου πάντων βραὰμ ὁ καὶ προπάτωρ ετου παντος γουδαίων ἔθνους ἀνείρηται, ἄκουε.

10. εἶπε δ Mβραὰμ προς βασιλέα Σοδόμων, ἐκτενῶ

την χεῖρά μου προ τον θεον τον ψιστον ὁ ἔκτισετον ουρανον κα την γῆν καὶ πρό γε του βραὰμ εἰσάγεται ο Μελχισεδεκ ἱερευς του θεου τολυψίστου, ειτον βραὰμ εὐλογων τούτοις τοῖς ρήμασιν εὐλογη- μενος βραὰμ τω θεω λυφίστω, ο παρέδωκε τους ἐχθρούς σου υποχειρίους σοι καὶ εὐλογητὸς ὁ θεος, ος ἔκτισε τον ουρανον καὶ την γῆν 11. ἔτι προς τούτοις ὁ λόγος τον Ἀβραὰμ εἰσάγει τω οἰκείω τοιάδε εο προσδιαλεγόμενον θες την χεῖρά σου υπλτον μηρον

μου, και ἐξορκιῶ σε κύριον τον θεον του ουρανου,

και τον θεὸν της γης' καὶ ἐπιλέγει κύριος ὁ θεὀρτου ουρανου, καὶ ο θεὸς της γης ος ἔλαβε με ἐκ του οἴκου του πατρός μου, καὶ ἐκ της γης, ης ἐγεννή- ωθην' 12. ἐπὶ πῆσι τούτοις ἐν τη προ αυτον Μωσέα θεοφανεία, πυθομένω τε σεῖ, τίνα χρὴ τον θεὀν

424쪽

ΡΗΑΕΡ. EVANG. VII. 11. 12 369ηγεῖμαι, φησὶν ὁ χρησμὸς ἐγώ εἰμι ὁ ωυ' υτως ἐρεῖς τοι υἱοῖς Ἱσραὴλ ὁ ων ἀπέσταλκε με προς

13. αύτα μεν ουν ἀπὸ μυρίων οσων της βραίων θεολογίας ἐκκείσθω. ρ' ουν ἄξιον ἐν συγκρίσει παραβάλλειν αὐτοῖς τὰς των σοφῶν Ελλήνων θεολογίας,των με μηδ' ὀλως εἶναι θεὸν ἀποφηναμενων των δε του ἀστερα εἶναι φασκόντων, ους καὶ μύδρους τυγχάνειν διαπύρους, λων καὶ πετάλων δίκην εμ- 1 πεπηγότα τω οὐρανῶ, των δε πυρ εἶναι τεχνικὸν ὁδῶ βαδίζον, καὶ των με μη προνοια θεοὐ διοικεῖ- :H0 σθαι τον κόσμον, φύσει δε τινι λόγω, των δε ταμεν οὐράνια μόνα υπὸ θεοὐ διοικεῖσθαι, ου μην καιτα ἐπὶ γης, καὶ πάλιν ἀγεννητον εἶναι τον κόσμον. 1 καὶ μηδ' ολως υπὸ θεολγενεσθαι, αυτομάτως δε και συντυχικῶς φεστάναι, των δε ἐξ ατόμων και λεπτῶν σωμώτων ψύχων τινῶν καὶ αλόγων την του παντὸς συστασι γεγονεναι 14 ἀλλα τα με ἐκ τῶν παρ' Ἐβραίοις λογίων πεo του τῶν λων θεο ως ἐν 20 βραχεσι τοιαύτα συνιδεῖν δε πεται και τὰ μετὰ τον τῶν λων θεον περ της τῶν γενητῶν ρχῆς Ἐβραίοις πεφιλοσοφημενα.

XII. Θαλῆς μεν ὁ Μιλήσιος ἀρχὴν τῶν απάντων τὸ ἴδω εἶναι ἀπεφήνατο υναξιμένης δε τον ἀερα, 25'Hράκλειτος τὸ πίλ Πυθαγόρας ἀριθμοὐς, πίκουρος ἄμα ημοκρίτω σώματα ἄτομα Ἐμπεδοκλῆς τὰ

τέσσαρα στοιχεῖα. δωμεν τοιγαροῶν και τὰ παρ' Ἐβραίοις λόγια. . . μετὰ την ἄναρχον και ἀγένητον του θεολτῶν ολων οὐσίαν, ἄμικτον ουσαν και επέ-3 κεινα πάσης καταλήψεως, δευτέραν οὐσίαν καὶ θείαν δύναμιν, ἀρχὴν τῶν γενητῶν πάντων πρώτην τε dὐποστῆσαν κἀκ τοὐ πρώτου αἰτίου γεγενημένην, εισθ

425쪽

370 EUSEBIΙάγουσι λόγον καὶ σοφίαν καὶ θεο δύναμιν αυτὴν προσαγορεύοντες. 3. τοίτο δε πρῶτος διδάσκει λε-γω Ἱὼβ ἡ δε σοφία πόθεν εὐρέθη ποιο δε τόπος ἐστὶ της ἐπιστήμης; ου οιδε βροτὸς δον αυτῆς, ουδε μην εὐρέθη ἐν ἀνθρώποις, ἀκηκόαμεν δε αυτῆς οτὁ κλέος ὁ κύριος συνέστησεν αυτῆς την δον αυ- τὰ δε οἶδε τον τόπον αυτῆς. 4. καὶ ο αβι δέ που ἐν ψαλμωδίαις, τέρω προσειπὼν την σοφίαν --ματι, φησὶ τῶ λόγω κυρίου ο ουρανοὶ ἐστερεώθησαν ,' τον των πάντων δημιουργὸν λόγον θεου id sissJτοίτον ἐνευφημήσας τον τρόπον ου μην αλλὰ καὶ ὁ τούτου παίς Σολομῶν δέ πη ἐξ αυτῆς προσωπο- saeti ποιεῖ της σοφίας λέγων ἐγὼ ἡ σοφία κατεσκήνωσα βουλὴν καὶ γνῶσιν, καὶ ἔννοιαν ἐγὼ ἐπεκαλεσαμην δι μοὐ βασιλεQ βασιλεύουσι, και οἱ δυνάσται γρά- 15φουσι δικαιοσύνην ' i. καὶ πάλιν κύριος ἔκτισε μεαρχὴν δῶ αυτο εἰς ἔργα αυτοs, προ του αἰῶνος ἐθεμελίωσέ με, ἐν ρχῆ προ του την γην ποιῆσαι, προ του τὰς αβύσσους γενέσθαι, προ του ὁρη δρα- σθῆναι, προ δε πάντων βουνῶν γεννῆ με, ἡνίκα ει ἡτοίμοζε τον ουρανὸν συμπαρήμην αυτῶ καὶ ς

ἀσφαλεῖς ἐτίθει πηγὰς της ὐπ' ουρανὸν, μην συν αὐτῶ αρμόζουσα. ἐγὼ μην η προσέχαιρε καθ' ἡμέραν ηυφραινομην δε ἐνώπιον αυτοs ἐν παντὶ καιρῶ, ὀτε ηὐφραίνετο την οἰκουμένην συντελέσας χ ταότα 25 Σολομῶν ἐν Παροιμίαις καὶ ταυτα δέ πη ἐξ αυτου λέγεται του προσώπου τί δέ ἐστιν σοφία, καὶ πῶς

ἐγένετο, ἀπαγγελῶ, καὶ ου αποκρύψω ἡμῖν μυστή-ήρια, αλλ' ἐξ αρχῆς γενέσεως ἐξιχνιάσω οι εξῆς

ἐπιλέγει Ἀστι γαρ αυτη πνεῶμα νοερὸν, γιον, μο α νογενες, πολυμερες, λεπτὸν, ευκίνητον, τρανον, ἀμόλυντον, παντοδύναμον, παντεπίσκοπον, καὶ δια πάν-

426쪽

των χωροῶν πνευμάτων, νοερῶν, καθαρῶν λεπτο- τατων. . πάσης γαρ κινήσεως κινητικώτερον σοφία,

διήκει δε καὶ χωρεῖ δια πάντων δια την καθαρότητα. ἀτμὶς γάρ ἐστι της του θεού δυνάμεως καὶ απόρροια της του παντοκράτορος δόξης εἰλικρινής διὸ οὐδόν μεμολυσμένον εἰς αυτην παρεμπίπτει ἀπαύγασμα γάρ ἐστι φωτὸς ἀrδίου, καὶ σοπτρον ἀκηλίδωτον της του θεο ἐνεργείας, καὶ εἰκὼν της ἀγαθότητος αυτού διατείνει δε απὰ πέρατος ἐπὶ πέρας εὐρώστως, 10 καὶ διοικεῖ τα πάντα χρηστῶς. και δη τόνδε τονενθεον λόγον διαφόρως η θεία γραφη προς οὐ πα-τρὰς επὶ τ των ἀνθρώπων σωτηρία πεπεμμένον εἰσάγει. αυτὸν , οὐ καὶ τω βραὰμ Μωσεῖ τε καὶ τοῖς αλλοις θεοφιλέσι προφήταις φηναι αυτὀν καὶ 15 χρησμοῖς τα πολλὰ παιδεῶσαι τε καὶ θεσπίσαι τὰ μέλλοντα ἱστορει, ὁπηνίκα θεὸν καὶ κύριον φθαί τε καὶ εἰς λόγους των προφητῶν ἐλθεῖν μνημονεύει. 9. 0λον καὶ ἀσιν εἰς γνῶσιν ἐλθεῖν ἀνθρώποις, οἷ νοσούντων σωτῆρα καὶ ψυχῶν ἰατρὸν προς τοὐ:ω μείζονος ἀπεσταλμένον, δέ πη θεσπίζει ' ἀπέστειλετο λόγον αυτοί, καὶ ἰάσατο αυτοὐς, καὶ ἐρρυσατο αυτους ἐκ τῶν διαφθορῶν αυτῶν καὶ πάλιν ἄλλοτέ φησιν 'εως τάχους δραμειται ὁ λόγος αυτos ' ἔνθεν και η εὐαγγελικη διδασκαλία το προφητικὸν καὶ

25 πάτριον ἀνανεουμένη δόγμα ταύτη πη διασαφε την

θεολογίαν ' ἐν ρχῆ ν ὁ λόγος, καὶ ὁ λόγος ην

προς το θεόν, καὶ θεὸς ν ο λόγος. -υτος ην ἐνέM2ὶ ἀρχη προ τον θεόν. πάντα δι αυτο ἐγένετο, καὶ χωρὶς αυτο ἐγένετο οὐδε ν ο γέγονεν ἐν αὐτω

. ζωὴ ν, καὶ ἡ ζωὴ ἡ τ φῶς τῶν ἀνθρώπων

10 εἰκότως δῆτα τω αὐτω πνευματι καὶ Μωσῆς ὁ πάνσοφος, αρχόμενος της κατ' αὐτὸν κοσμογονίας,24.

427쪽

εν τη προαποδοθείση ἀρχῆ πεποιηκέναι τον θεόντον ουρανὸν καὶ την γῆν φησίν αυτ τε εἰσάγει, ῶς αν οἰκείω καὶ πρωτογόν αυτο λόγω κοινολογούμενον ἐπὶ της του ἀνθρώπου δημιουργίας τονι θεον ἐν οἷς γράφει καὶ εἶπεν ο θεος, ποιησωμεν εἄνθρωπον κα εἰκόνα μετέραν καὶ καθ ομοίωσιν 11 τουτ δε καὶ ὁ ψαλμωδος νίττετο, ὁπηνίκα περὶ του πρώτου αἰτίου διεξιών 'αυτὸς φησὶν εἶπε, και

ἐγεννήθησαν αυτὸς ἐνετείλατο, καὶ κτίσθησαν ' αντικρυς την του πρώτου προς το δεύτερον αἴτιον, μ α πατρος προς υἱον διάταξίν τε καὶ παρακέ-

simJλευσιν φιστάμενος πάντη γαρ ηπουθεν δηλον ς πῶς ὁ λεγων τι τέρω λέγει, και ἐντελλόμενος ετέρω παρ' ἐαυτον εντέλλεται. 12. διαρρ δην δ' υπάλιν Μωσῆς ἄμφω δυοῖν μνημονευων κυρίων πατρος δηλαδη καὶ ιου, δέ πη ἐπὶ της κατὰ των ἀσεβῶν τιμωρίας στορεῖ λέγων καὶ βρεξε κύριος παρὰ κυρίου ἐπὶ Σόδομα καὶ Γόμορρα θεῖον καιπυρ' 13 οἷς συμφώνως καὶ Λαβὶ ψάλλων φησεν

' εἶπεν ο κύριος τω κυρίω μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου, εως αν θῶ τους ἐχθρούς σου ποπόδιον των ποδῶν σου. καὶ προῖὼν την κρύφιον καὶ τοῖς πῶσιν ἀπόρρητον αυτο γενεσιουργίαν νίξατο, φάσκων ' ἐκ γαστρὸς προ ἐωσφόρου ἐγέννησά σε. 4 ῖνα δε μησοφίζεσθαι με ταῶτα νομίσης, ρμηνέα σοι της ἐν τy γραφρ διανοίας Ἐβραῖον ἄνδρα παραστησω, τὰ οἰκεῖα πατρόθεν κριβοῶντα καὶ παρὰ διδασκάλων τὸ δόγμα μεμαθηκότα, εἰ δη σοι τοιοίτος ὁ Φίλων. επάκουσον ουν καὶ οὐδε οπως τὰς θείας ερμηνεύει

φωνά. .

428쪽

XIII. Aιὰ τί, περὶ τερου θεο φησι το ἐνεiκόνι θεου ἐποίησα τον ἄνθρωπον, αλλ' ουχὶ τῆ sus, εαυτοί παγκάλως καὶ σοφῶς τουτὶ κεχρησμωδηται. θνητὸν γαρ οὐδεν ἀπεικονισθηναι προς το ἀνω- τάτω και πατέρα των ὀλων ἐδύνατο, ἀλλα προ τυνδεύτερον θεὸν ος ἐστιν ἐκείνου λόγος. 2. ἔδει γαρτον λογικὸν ἐν ἀνθρωπου ψυχ τύπον π θείου λόγου χαραχθηναι, πειδ ο προ του λόγου θεὸς κρείσσων ἐστὶν -ἀσα λογικη φύσις τω δε περ i τον λόγον ἐν τη βελτιστ καί τινι ἐξαιρέτω καθεστῶτι ἰδέα ουδεν θέμις ην γεννητὸν ἐξομοιοῆσθαι o. αὐτα ἐκ του πρώτου μοι κείσθω των Φίλωνος Ζητημάτων καὶ υσεων ὁ δ αυτὸς ἐν τω Περὶ γεωργίας προτέρω καὶ υἱὸν θεο τον πρωτόγονον ,1 αυτο λόγον τούτον ονομάζει τον τρόπον. V λα δη πάντα -οιμην καὶ βασιλεῖς θεὸς αγε κατὰ δίκην, νόμον προστησάμενος το ὀρθὰν αυτο λόγον και πρωτόγονον υιὸν ος την ἐπιμέλειαντη ιερῆς ταύτης γέλης, οἷ τις μεγάλου βασιλέως

20 υπαρχος, διαδέξεται.

4. Καὶ ἐν τω δευτέρω δε πάλιν αυτὸς τάδε γράφει προς λέξιν

' πὰς δυστροπίας ουν εἰ τις ἀποδιδράσκειν βούλεται τὰς ἐν τοι διαπορηθεῖσι, λεγέτω μετὰ παρρη- εὐσίας ὁτι οὐδε των ἐνύλων κραταιὸν οὐτως ως τον κόσμον ἀχθοφορεῖν ἰσχύσαι λόγος δ' ὁ ἴδιος θεολ. του αἰωνίου το ὀχυρώτατον καὶ βεβαιότατον ἔρεισματων λων ἐστίν. i. ουτος π των μέσων ἐπι ταπέρατα καὶ ἀπὸ των ἄκρων ἐπὶ τα μέσα ταθεὶς Ο-8 λιχεύει τον φύσεως ἀηττητον δρόμον, συνάγων τα

429쪽

μερη πάντα καὶ σφίγγων δεσμὸν γαρ αυτὸν ἄρρηκτον του παντος ὁ γεννήσας ποίει πατηρ. 6 εἰ--τως ουν οὐδε γη ἀσα διαλυθήσεται προς παντος, Ἀδατος, περ αυτῆς ο κόλποι κεχωρήκασιν, οὐδ' υπὁ ἀέρος σβεσθήσεται πυρ, οὐδ' ἔμπαλιν π πυρος αὴρ ἀναφλεχθήσεται του θείου λόγου μεθόριον τάττοντος αυτὸν φωνῆεν στοιχείων αφωνων ἶνα τοίλονωσπερ ἐπι της ἐγγράμμου μουσικῆς συνηχήση, τὰς

των ἐναντίων ἀπειλὰς πειθοῖ τῆ συνόδω μεσιτεύοντός τε καὶ διαιτῶντος. V id

7. αὐτ ο Φίλων καὶ ριστόβουλος δὲ αλλος ραίων σοφὸς ἀνὴρ κατὰ την των Πτολεμαίων ἀκμάσας ἡγεμονίαν, κυροῖ το δόγμα, πάτριον αὐ- τω Πτολεμαίω την των ἱερῶν νόμων προσφωνῶνερμηνείαν, ν η τάδε φησί saai, XIV. Μεταφέροιτο δ αν το αυτὸ καὶ ἐπι της σοφίας τὸ γαρ πὰν φως ἐστιν ἐξ αυτῆς. διὸ καί τινες si sil εἰρήκασι των ἐκ της αἱρέσεως ὁντες του Περιπάτου λαμπτῆρος αυτὴν χειν τάξιν ἀκολουθοῶντες γαραυτῆ συνεχῶς, τάραχοι καταστήσονται δι λου του ψ3 βίου σαφεστερον δε καὶ κάλλιον των ημετέρων προγόνων τις εἶπε Σολομῶν, προ ουρανο και γῆς αυ- τὴν πάρχειν τὸ δ σύμφωνόν ἐστι τω προειρημένων 2. αὐτα μεν ουν καὶ τα τοιαίτα περὶ τοὐδε και

παῖδες Εβραίων πεφιλοσοφήκασιν αρ' ουν οὐχ ου- τος λόγων εἰ αν ὁ θεοπρεπέστατος, δυνάμει θεοὐ

λογικῆ καὶ πανσόφω, μὰλλον δε αυτῆ σοφία καὶ αὐτωθεο λόγω τὴν ρχὴν ἀνατιθεὶς τῆς οὐ παντὸς συστάσεως τοίς ἀψύχοις καὶ ἀλόγοις στοιχείοις 3 ἀλλα γαρ τοιαῶτα παρ' Ἐβραίοις καὶ τα περὶ τῆς των ὀλωλαρχῆς. σκεψώμεθα δε καὶ α περὶ τῆς των

430쪽

λογικῶν συστάσεως των μετὰ την πρώτην ρχὴν,

ἐκδιδάσκουσι.

XV Μετὰ τὴν ἄναρχον καὶ ἀγέννητον του θεοίπαμβασιλέως οὐσίαν, τὴν ου ἄλλοθεν ἡ ἐκ του πα- τρὸς γεγεννημένην αρχὴν πρωτότοκόν τε Ουσαν καὶ 1συνεργον της του πατρὸς βουλῆς, προ αυτόν τε ἀπει- κονισμενην διδάσκουσι. 2 ταύτην δε των μετὰ ταλαγενητῶν απάντων πρωτεύειν, παρ' ο καὶ εἰκόνα θεούαυτὴν, και θεοὶ ναμιν, και θεοὐ σοφίαν, καὶ θεού10 λογον, ναὶ μὴν και αρχιστρατηγον δυναμεως κυρίου, μεγάλης τε βουλῆς αγγελον ἀποκαλειν εἰώθασι. 3. τὰς

δε μετὰ τήνδε τὴν ρχὴν νοερὰ και λογικὰς δυνάμεις ου λεκτὰς εἶναι ἀνθρώπου φύσει του τε πλήθους νεκα της τε κατ' εἶδος διαφορῆς, λην ὁσον aesi 15 ἐπιβάλλειν δυνατὸν τοι παραδείγμασιν ἐκ τῆς των ὁρωμένων ναλογίας, ἡλίου καὶ σελήνης και ἄστρων καὶ αυτο δὴ ουρανοῶ ἔνδον υφ' εαυτω τὰ σύμπαντα

περιειληφότος. 4. ἄλλη γὰρ δόξα ἡλίου καὶ ἄλλη δόξα σελήνης καὶ ἄλλη δόξα αστέρων φησὶν ὁ θείος ἀπό-

20 στολος αστέρα γὰρ στέρος διαφέρειν ἐν δόξη. 5. ταύτη πη τοιγαροῶν και τον ἐν ἀσωμάτοις καὶ νοεραῖς ουσίαις κόσμον χρὴ νοειν, τὰ πάντα μεναθρόως ἀπολαβούσης τῆς ἀνεκφράστου καὶ ἀπειρο- μεγέθους δυνάμεως οὐθεο των λων, δευτερευ- 25 ούσης δε μετὰ τον πατέρα τῆς δημιουργικῆς ομολκαὶ ι φωτιστικῆς δυνάμεως οὐ θείου λόγου διὸ καὶ ως ἀληθινὸν καὶ βικαιοσύνης λιον βραίοις φίλον --τὀν ὀνομάζειν. i. τρίτης δε δη μετὰ τὴν δευτέραν οὐσίαν ἐν χώρα σελήνης καθισταμένης το αγίου 30 πνεύματος, ο καὶ αυτ ἐν τῆ πρώτη καὶ βασιλικῆτῆς των ολωλαρχῆς ἀξια και τιμὴ καταλέγουσιν, εἰς αρχὴν των μετὰ ταὐτα γενητῶν, λέγω δε των πο-