Eusebii Caesariensis opera, 1

431쪽

νων, καὶ αυτο προς του των λων ποιητοὐ κατατεταγμένου. 7. αλλὰ τοὐτο μὲν τρίτην ἐπέχον την τάξιν τοις υποβεβηκόσι των ἐν αυτω κρειττόνων δυ- νάμεων ἐπιχορηγεῖ, ου μην ἀλλα καὶ ἀντιλαμβάνει όπαρ ετέρου του η παρὰ θεο λόγου, το δη καὶ

ἀνωτέρω καὶ κρειττονος οὐδ δευτερευειν ἔφαμεν της ἀνωτάτω καὶ ἀγεννητο φυσεως θεο του παμβασιλέως παρ' ου η καὶ αυτος πιχορηγούμενος οθεος λόγος, καὶ σπερ ἐξ ἀενάου πηγης θεότητα ο, αναβλυσταν σης ἀρυτόμενος τοι πῶσιν μοὐ καὶ δ καὶ αυτω μάγει πνευματι, ἀλλον πάντων αυτ προσεχε καὶ ἐγγυτάτω οντι, ταις τε μετὰ τοίτο νοεραις καὶ θείαις δυνάμεσιν ἀθρόως καὶ ἀνεπιφθόνως των οὐ οἰκείου φωτος μαρμαρυγῶν μεταδίδωσι. 58. την δε των λων ἀγένητον ἀρχην ἀγαθῶν απάντων ουσαν πηγὴν θεότητός τε καὶ ζωης μού καὶ φωτος καὶ πάσης ρετης αἰτίαν, καὶ πρώτην γε ου-s192J σαν των πρώτων καὶ ἀρχων ἀρχην , μὰλλον δὲ καὶ ἀρχης καὶ πρώτου καὶ πάσης ρητης τε καὶ καταλη κπτης ἐπινοίας ἐπέκεινα, τὰ μεν παντα σα περ εν

ἀρρητοι δυνάμεσι περιείληφε τω πρώτω γεννηματικοινωνεῖν μόνω, ῶς αν μόνως ει τε χωρειν καὶ ἀποδέχεσθαι την τοῖς ἄλλοις υκ ἐφικτην ουδε χωρη- την του πατρος των γαθων ἀφθονίαν. i. τὰ δ' εν Μ aqs μέρει τοῖς κατὰ μέρος ἀξίοις διὰ της οὐ δευτέρου διακονίας τε καὶ μεσιτείας κατὰ το ἐκάστω ἐφικτόνει παρέχειν ων τὰ τέλεια καὶ ἄκρως για τω τρίτωμεν ἀφ' αυτοί, ἄρχοντι δε καὶ γουμένω των μετέπειτα διὰ του, τὰ παρά του πατρος ἐπικομι- κζομένω δεδωρῆσθαι 10 ἔνθεν οἱ πάντες Ἐβραίων θεολόγοι, μετὰ τον ἐπὶ πάντων θεον καὶ μετὰ την

432쪽

PRΑΕΡ. EVANG. VII. 15. 377

πρωτότοκον αυτοεσοφίαν, την τρίτην καὶ ἀγίαν δύναμιν, γιον πνευμα προσειπόντες ἀποθειάζουσιν,

έν ου καὶ ἐφωτίζοντο θεοφορούμενοι. l. εξῆς δε οὐρανῶ καὶ ἡλίω καὶ σελήνη ἀστέρα φασὶν στέρος διαφέρειν ἐν δόξη θνητῆ μεν ου φύσει οὐκ ἔστιν , αριθμον ἄστρων δυνατον εὐρειν, πλην ἀλλα τον παμβασιλέα θεὸν τα Ἐβραίων φασὶ λόγια καὶ της κατοδρανὸν στρατιῆς τα πλήθη καὶ τὰς προσηγορίας μησγνοεῖν. διὸ παρ' αὐτοῖς λέγεσθαι ' ὁ ἀριθμῶν πλήμ1 θη ἄστρων καὶ πῆσιν αὐτοῖς νόματα καλῶν 12.ούτω δη μετὰ τα πρῶτα των ἐν ἀσωμάτοις δυνάμεσιν ἐπινοουμένων ἄστρων, φωτος νοερου δυνάμει τε καὶ ουσία διαπρεπόντων, πολλη τις καὶ μιν περι- νοητος διαφορὰ τυγχάνει, ἀναρίθμητά τε φῶλα καὶ 15 γένη, ἀλλ' ου καὶ τήτων ὀλων ποιητn. 13. διο καὶ το καταληπτον αυτῶν μόνω τω θεω παριστάς τις θεολόγων φησὶ ' μύριαι μυριάδες ἐλειτουργουν αὐτῶ καὶ χίλιαι χιλιάδες παρειστήκεισαν εμπροσθεν αυτοὶ διὰ μεν του ἀριθμο δηλῶν το τω θεῶ καταληπτον20 αυτῶν, διὰ δε του ποσο το μιν ἄπειρον παρ' οκαὶ εἰώθαμεν ὀνομάζειν καθ' υπερβολῆς ἔμφασιν απολλὰ καὶ απειρα μυρία. 14. αλλος δέ τις προφήτης περὶ τηλουσίας αυτῶν διεξιὼν δέ πως τον ποιητὴν τῶν απάντων θεολογεῖ, φάσκων κύριε ο θεός da μου, ς ἐμεγαλύνθης σφόδρα εξομολόγησιν καὶ μεγαλοπρέπειαν ἐνεδύσω, ἀναβαλλόμενος φῶς ς μάτιον, ἐκτείνων τον οὐρανὀν σε δέρριν ὁ ποιῶν του ἀγγέλους αυτού πνεύματα καὶ τους λειτουργοὐς

αὐτοί πυρος φλόγα i5. μή τοι νομίσης Οὐ παρ' ω μω θνητο καὶ γεώδους πυρὸς ουσίας μετέχειν ταδηλούμενα, μηδέ γε τῶν ς ἀλογου φύσεως ἐρος

πνευμάτων ἀλλ' οἷόν περ και αυτὸν ὀνομάζουσι τον

433쪽

aer, θεὸν ἀσώματον μεν κα ἄsλον καὶ αὐτόνουν, μῆλ- λον δε περ νουν καὶ περ πάντα λόγον ὁντα την φύσιν, τροπικώτερον δε και πνεύμα καὶ πυρ καὶ φῶς, και ἄλλαις τισι προσηγορίαις θνηταῖς ἀκοαις καταλληλοις ὀνομαζόμενον αγγέλους δητα και ἀρχαγ--γέλους, καὶ πνευματα καὶ θείας δυνάμεις καὶ στοα- τιὰ Ουρανιους, αρχάς τε καὶ ἐξουσίας κά θρόνους καὶ κυριότητας, ῶς αν μυριου ἐπὶ μυρίοις ἀστέρας τε καὶ φωστηρας, τὰς νοερὰ και λογικὰς οὐσίας οἱ ι θειοι λόγοι προσειπόντες, ἄρχειν απάντων καὶ ἐπι-1γστατειν τον της δικαιοσύνης φασὶν ηλιον, καὶ το τούτου σύζυγον ἄγιον πνεὐμα. 16. τὰ πάντα ἀθρόως αὐτω υἱ καὶ γει πνεύματι, νοερά τε ζῶα καὶ λογικὰ σὐν και τοις κατ υρανὸν φαινομένοις, ουρα- νόν τε αὐτον, κα οσα ενδον ουτος ἐν αὐτω περιλα- i βὼν ἔχει, μόνω λεπὶ πάντων θεω, τω δια παντων και ἐν ἀσι παμβασιλεῖ και πανηγεμόνι καὶ αἰτίωτων ὀλων, ς αν δημιουργῶ πάντων ποιητῆ τε και φροντιστ και σωτηρι, το πρέποντα μνον καὶ την προσηκουσαν θεολογίαν η θεία και προφητικη γοαφη ' νέμειν παρακελεύεται, φάσκουσα 17. V αἰνεῖτε τον θεὸν is3J ἐκ των ουρανῶν, αἰνειτε αὐτον ἐν τοῖς ψίστοις, αἰνεῖτε αυτον πάντες λαγγελοι αυτού, αἰνεῖτε αυ-

τὸν πῆσαι α δυνάμεις αὐτοί, αἰνεῖτε αὐτον λιος και σελήνη, αἰνεῖτε αυτὸν πάντα τα ἄστρα καὶ τ 25 φῶς, αἰνεῖτε αὐτον- ουρανοὶ των οὐρανῶν, καὶ τὰ ὁδατα τὰ περάνω τῶν οὐρανῶν αἰνεσάτωσαν το ὀνομα κυρίου, ὁτι αυτὸς εἶπε, και ἐγεννήθησαν, αυ- ι τὀ ἐνετείλατο, καὶ ἐκτίσθησαν. ἔστησεν αὐτὰ εἰς τον αἰῶνα καὶ ις τον αἰῶνα του αἰῶνος, προστάγματα ἔθετο, καὶ οὐ παρελεύσεται

18. οιαῶτα καὶ τὰ παρὰ Ἐβραίων δόγματα, α

434쪽

379της Ελλήνων πολυθέου καὶ δαιμονικῆς πλάνης προτετιμήκαμεν, θείας μὲν δυνάμεις πηρετικὰς οὐ

παμβασιλεως θεοί καὶ λειτουργικὰς εἰδότες, καὶ κατὰ τὸ προσῆκον τιμῶντες, μόνον δε θεὸν ὁμολογοῶντες, καὶ μόνον ἐκεῖνον σέβοντες, ον καὶ αυτὸς Ουρανὸς

καὶ τα κατ υρανὸν παντα, τά τε ἐπέκεινα ουρανοί

σέβειν καὶ μνειν καὶ θεολογεῖν ἐδιδάχθη ' τι καὶ αυτὸς μονογενὴς του θεοί καὶ πρωτότοκος των ὁλων

ἡ πάντων αρχὴ το αυτο πατέρα μόνον ἡγεῖσθαι θεὸν ἀληθῆ καὶ μόνον σέβειν ἡμῖν παρακελεύεται.

XVI. Ἐπεται καὶ περὶ της ἐναντίας δυνάμεως 3283τίνα ποτε τὰ Ἐβραίων λόγια παραδίδωσιν ἐπισκέψασθαι τὰς μεν ουν θείας δυνάμεις, νεύματι οὐ πατρὸς - σύμπαντι ἐφεστώσας κόσμω, τά τε λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακοιίαν αποστελλόμενα, δια τους μέλλοντας κληρονομεῖν βασιλείαν, τους τε ιεροὐς ἀγ- , γέλους οὐ θεολκαὶ αρχαγγέλους πῆσάν τε τὴν διάκονον των αγαθῶν νοερὰν ουσίαν, φωτεινὴν ουσαν, καὶ πάντων πηρέτιν των εἰς νθρώπους ἐκ θεοὐ δωρουμένων ἀγαθῶν, τον παμβασιλέα πάντων δορυφορεῖν θεὸν, κἄπειτα τῶν κατ υρανὸν δίκην ἄστρων, τον λιον της δικαιοσύνης, καὶ τὸ σύγγον αὐτωίγιον πνεῶμα περιπολειν της τε τούτων χορηγίας οὐ φωτὸς ἀπολαύειν διὸ καὶ φωστῆρσι τοῖς κατ' ουρανὸν εἰκότως παραβάλλεψαι τὴν δε ἐκ τούτων παρατετραμμένην, καὶ της των κρειττόνων χορείας δι οἰκείαν φαυλότητα στερομένην, σκότος τε ἀντὶ φωτὸς ἀλλαξαμένην, ἔμπαλιν - πρῶτα, ταις ἀρμοττούσαις τῆ το τρόπου μοχθηρία προσηγορίαις νομάζει. 3. το γοῶν κατάρξαντα της πτώσεως αὐτω τε καὶ

ἐτέροις της των κρειττόνων ποστασίας γενόμενον αἴτιον, ς αν διόλου χαμαὶ της τῶν θειοτέρων εὐσε-

435쪽

βείας εκπεπτωκότα, καὶ κακίας μεν οὐ καὶ δυσσε βείας αυτὸν αυτω δημιουργὸν ὁποστάντα σκότους δε καὶ ἀλογίας ποιητὴν ἐκ της τοὐφωτος αὐθεκουσίου ἀναχωρήσεως γεγονότα, δράκοντα καὶ οφιν μέλαναὰ τε καὶ ρπυστικόν, ἰου θανατηφορου γεννητικον, οθῆρά τε ἄγριον, καὶ ἀνθρωποβόρον λεοντα, καὶ πάλιν τον εν ερπετοῖς βασιλισκον ἀποκαλεῖν εωθεν 4. πόθεσιν δ' αυτ φασιν οἱ θεῖοι λόγοι γργονέναιτης ἀποπτωσεως μανίαν φρενῶν και διανοίας εκστασιν, δέ πως μοὐ την πτῶσιν αυτοί κα την φρενο- 10

βλάβειαν διηγούμενοι πῶς ἐξέπεσεν ἐκ τοί ουρανοί λεωσφόρος, ὁ πρωὶ ανατελλων συνετρίβη ἐπὶ την

γην Ἀποστέλλων προς πάντα τα εθνη. οὐ δε εἶπας ἐν τῆ διανοία σου, εἰς τον ουρανὸν ἀναβησομαι, ἐπάνω τῶν στρων το ουρανο θησω τον θρόνον οiM' μου, σομαι μοιος τω ψίστω 5. και πάλιν τάδε

λέγει κύριος, ἀνθ' ων ψώθη καρδία σου, καὶ εἰ-πας, θεός εἰμι ἐγὼ κατοικίαν θεο κατωκηκα καὶ αυθις ' συ ἀποσφράγισμα ὁμοιωσεως, καὶ στέφανος κάλλους ἐν τῆ τρυφῆ οὐ παραδείσου οὐ θεολ.ε--ονηθης, πάντα λίθον χρηστὸν ἐνδέδεσαι ' καὶ τα εξῆς.6. ἷς ἐπιλέγει εὐορε αγίω θεολθενηθης, εν μέσωλίθων πυρίνων ἐγεννήθης, ἄμωμος συ ἐν ταις μ ραις σου, ἀφ' ης μέρας συ ἐκτίσθης, ως ευρέθη τα ''γαδικήματα ἐν σοί. Ἀψώθη η καρδία σου ἐπὶ τω κάλ- αλει σου, διεφθάρη λεπιστήμη σου μετὰ οὐ κάλλους

σου, δια πλῆθος μαρτιῶν σου ἐπὶ την γην ἔρριψά σε. 7. ι δη τούτων ἄντικρυς την μετὰ τῶν θειοτέρων δυνάμεων προτέραν το δηλουμένου διατρι κβὴν καὶ την αὐτῶν κρειττόνων δι οἰκείαν μεγαλαυχίαν και θεομαχίαν ἀπόπτωσιν μεμαθήκαμεν.

436쪽

μυρίον δε ἐστιν ἄλλο γένος υπὸ τουτω τοῖς παραπλησίοις ἔνοχον πλημμελήμασιν,4 της δυσσεβείας χάριντης τωνδευσεβῶν αποπεσὸν λήξεως, αντὶ της πάλαι φωτοειδους καὶ θειοτέρας περιβολης της τε ἐν τοῖς βασιλείοις τιμης καὶ της ἐν μακαριοι καὶ ἀγγελικοῖς χοροῖς διατριβῆς τον ἐφαρμόζοντὶ τοῖς δυσσεβέσι χῶρον, κρίσει δικαία καὶ ἀποφάσει του μεγάλου θεου, άρταρον οἰκεῖν, ον ἄβυσσον οἱ θεῖοι λόγοι προσαγορεύουσι, καὶ σκότος ου το παρ' μῖν, το δ' 1 υπὸ των θείων λογίων δηλούμενον, ἀντικατηλλάξατο. 8 ων βραχύ τι καὶ μικρον πόσπασμα, γυμνασίου χάριν τωνδευσεβεια ἀθλητῶν, ἀμφὶ γῆν καὶ τον ποσελήνην - καταλειφθὲν της ἐν ἀνθρώποις πολυ- θεου πλάνης κατ οὐδὲν ἀθεότητος διαφερούσης συν-

15 αίτιον γέγονε. 9 τεθειται δε καὶ τούτοις η θεία γρα- φ προσφυεῖς τὰς προσηγορίας, γυμνότερον μεν, τε πνεύματα πονηρα καὶ δαίμονας, αρχάς τε καὶ ἐξουσίας, καὶ κοσμοκράτορας, καὶ πνευματικὰ πονηρίας επονομάζει συμβολικῶς δὲ, οτε τον θεοφιλῆ παρορ- 2 μα μηδὲν δεδίττεσθαι το των πολεμίων δαιμόνων στιφος, δι ων φησιν ἐπ'Ἀσπίδα καὶ βασιλίσκον ἐπιβήσy, καὶ καταπατήσεις λέοντα καὶ δράκοντα ' 10 δεῖγμα δε τουτων της θεοεχθρίας το θελειν σφῆς

αυτοῖς θεοὐ ἀναγορεύεσθαι, καὶ τὰς ἐπὶ θεῶ τιμὰς

ει ις αυτοὐς φαρπάζειν, μαντείαις τε πειρῆσθαι καὶ

χρησμοῖς, σπερ τισὶ θελγήτροις καὶ προβολίοις τοὐς Moi

εὐχερεῖς δελεάζειν, καὶ της με ἐπὶ τον των λων θεὸν ανανεύσεως ἀποσπῶν κατασύρειν ἐπὶ τον πανωλεθρον της δυσσεβους καὶ ἀθέου δεισιδαιμονίας

μ βυθόν ' διὸ προτροπάδην φεύγειν αὐτῶν τὰς ἀπάτας

μονοις Ἐβραίοις νωθεν αἰῶνος ἐσπουδάζετο, διαρρήδην παιδεύουσιν οτι πάντες οἱ θεοὶ των ἐθνῶν

437쪽

382 ELISEBII δαιμόνια. l. νυνὶ δε σὐν θεῶ φάναι, δια τῆς του σωτῆρος μῶν ευαγγελικῆς διδασκαλίας πάντα ταi, πανταχόθεν της οικουμενης θνη, δεσμῶν δαιμονικῶν ἀπηλλαγμενα τον θεὸν ανυμνεῖ οὐδη καὶ μόνον πάρχειν σωτῆρα καὶ βασιλέα καὶ θεόν τῶν ὀλων ,

μεμαθηκαμεν.

XVII. ἀνταύθα πάλιν η μεν τῶν Φοινίκων και Αἰγυπτίων ζωογονία αὐτόματον εἰσῆγε τῶν ἐπὶ γης απάντων ζωων τε και ανθρώπων την γένεσιν, μίαν καὶ την αυτὴν μοίως φύσιν συντυχικῶς π γης 10 προελθεῖν διαγράφουσα, κατ' ου δέ τε την ἄλογον διαφέρειν της λογικῆς ψυχῆς τε κα ουσίας ποτιθε μένη. 2. ταῶτα γουν δήλουν αἱ προπαρατεθεῖσαι τῶν παρ' αυτοῖς συγγραφέων λαεις παιδες δε πάλιν βραίων εἰκότως μῖν προτετίμηνται τα περὶ οτῆς πρώτης νθρώπων συστάσεως παγκάλως καὶ σοφῶς καὶ αληθῶς διειληφότες, 3 ὁτι δὴ τῶν ἐν ἡμῖν

το μεν τι φασί θεῖον εἶναι καὶ ἀθάνατον, ἄσαρκόν. τε την φύσιν καὶ ἀσώματον, τοίτο δε καὶ τολαληθῆ τυγχάνειν ἄνθρωπον κατ' εἰκόνα θεολκαὶ ὁμοίωσιν ογεγενημένον εἶναι δε αυτὸν ἐργον θεοs Ἀλλ' υ τύχης οὐδ αυτομάτου φύσεως, αυτοὶδε οὐ τῶν ὀλωυαλιου κρίσει θεία βεβουλημένου μηδε τα κατὰ γῆν νοερῆς καὶ λογικῆς ουσίας ἀμοιρεῖν, πως δια πάν-

is5J των αυτ ουρανίων τε και αἰθεριων τῶν τε ἐπὶ γης ολογικῶν καὶ τῆς αυτο θειότητος αντιληπτικῶν προσήκων μνος ἀναπεμποιτο. 4. ἴτω δ' ουν περιεχει τα βραίων λογια καὶ εἶπεν ο θεὸς ποιησωμεν ἄνθρωπον κα εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ' ὁμοίωσιν καὶ ἐποίησεν υ θεὸς του ἄνθρωπον, κα εἰκόνα θεοί solas1 ἐποίησεν αυτόν. καὶ πάλιν καὶ ἔλαβεν ὁ θεὸς χουν απὸ τῆς γης, και ἔπλασε τον ἄνθρωπον, καὶ νεφυ-

438쪽

σησεν ει το πρόσωπον αυτου πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν.V καὶ ταύτα δε πάλιν ο Ἐβραῖος ερμηνευε Φιλων, ταῖς ἐκτεθείσαις αυτου φωναῖς ἔτι καὶ τάδε πιλεγων, XVIII. 'Aλλ' ο μεν ἄλλοι, της αἰθερίου φυσεως , τον μέτερον νουν μοιραν εἰπόντες εἶναι, συγγενειαν του ἀνθρώπου προς αἰθέρα συνῆψαν ὁ δε μεγας σῆς ουδεν των γεγονοτων της λογικῆς ψυχῆς τοεἶδος μοιωσεν, αλλ' εἶπεν αυτὴν του θειου και, ἀοράτου πνεύματος ἐκείνου δόκιμον εἶναι νόμισμα, σημειωθεν κα τυπωθεν σφραγῖδι θεου , ης ὁ χαρακτήρ ἐστιν Ἀχιος λόγος. Ἀνέπνευσε γαρ' φησὶν ὁ θεός' εἰς το πρόσωπον αυτου πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ἄνθρωπος ει ψυχὴν ζῶσαν , ,στε νάγκη προς

15 τον ἐκπέμποντα τον δεχόμενον ἀπεικονίζεσθαι. 2. διόκαὶ λεγεται κατ εἰκόνα θεου ον ἄνθρωπον γενέσθαι, ου μην κα εἰκόνα τινὰ των γεγονότων.

ἀκόλουθον ου ην της ἀνθρώπου ψυχῆς κατὰ τον ἀρχέτυπον του αἰτιου λόγον ἀπεικονισθείσης, καὶ τολ σῶμα ἀνεγερθεν προς την καθαρωτάτην του παντὸς μοῖραν, ουρανὸν, τὰς ὁψεις ἀνατεῖναι '3. αυτ μεν ουτος εἰκότως δῆτα καὶ ἡ θεία γραφὴ ουνως τα λοιπὰ ζῶα γεγονεναι τον ἄνθρωπόν φησι τὰ μεν γαρ ἀπλγῆς προελθεῖν εν κελευσματιὰ 25 του παμβασιλέως θεου τὰ δ' κ τῆς γρῆς ουσίας ἀναπτῆναι πάλιν αυτου νευματι μόνον δε των ἐπὶ γῆς ζφων το θεοφιλέστατον, ηι ἀλαυτους κατ εἰκόνα θεου και καF ὁμοίωσιν την φυχὴν γεγονεναι προς ο καὶ ὁρῆσθαι ἀρχικὸν και βασιλικὸν τὴν φυμ σιν μόνον τε των ἐπὶ γῆς εἶναι ογικὸν καὶ δημι-

Φίλων vol. 1. P. 32.

439쪽

ουργικὸν και κριτικὸν καὶ νομοθετικὸν τεχνῶν τε καὶ ἐπιστημῶν καταληπτικόν εἶναι γὰρ μόνην την ἐν ἀνθρώπω ψυχὴν νοερὰν καὶ λογικὴν ουσίαν, ης μη μετεῖναι τοῖς αλλοις επὶ γης ψοις. 4. δι τὰ μεν θητευειν καὶ χώραν οἰκετῶν παρέχειν ἀνθρώπω.5

332 τον οἱ δεσπότην καὶ γεμόνα δουλουσθαι καὶ υποτάττειν τα ρώμη με σώματος πολυ κρείττονα μείονα δε τη κατὰ την νοερὰν ουσίαν στερήσει. 5 τοὐτον μεν ουν κα εἰκόνα φασι θεου και καθ' ὁμοίωσιν προς αυτου του θεου μετά τινος διαφερου- θσης περοχῆς ποστῆναι. διὸ καὶ θεου ἐννοια εις φαντασίαν ἰεναι, σοφίας τε και δικαιοσυνης καὶ πάσης ρετης αντιληψεις ποιεῖσθαι, δρόμους τε λίου i, καὶ σελήνης και ἄστρων ημερῶν τε καὶ ωρῶν κυκλους ἀπαριθμεῖσθαι δυνατῶς ἔχειν της προς τὰ ἄνω συγ- i γενείας χάριν η θνητῶν μόνος ἄνθρωπος επιδείκνυται. 6. ὀ δὲ τουτω περιπεπλασμενον ἐξωθενετερογενες μεν πάρχειν την ουσίαν και γηγενες,

εἶναι δε καὶ αυτ θεου ἔργον απὸ γης ληφαεν καὶ εἰς αυτὴν ποστρεφον διὸ καὶ χρηναι τούτου μενει ὁσα καὶ ἀλόγου θρέμματος τον δεσπότην χθισμενον φροντίζειν, ἄγειν τε πράως αυτὸ και τρέφειν οἱαδουλον, προς ἀνθρωπείου βίου διακονίαν ευ προση-eνωμένον, τον δ' εἴσω δεσπότην, ως ν ευγενη καὶ θεου συγγενη την φυσιν, ἐλευθερίοις τρόποις τιμῶν. βἄτε καὶ προς του πάντων αἰτιου τετιμημένον. I. λέ-

siss)γει δ' ουν τὰ λόγια ς ἄρα την πρώτην ἀνθρώπου φυσιν δυνάμεσι θείαις καὶ Ομοιώσει θεου κοσμήσας ὁ παμβασιλευς ἀρμόδιον οἷς ἐδωρήσατο την πρώτην ἀπεκλήρωσε διατριβὴν του βίου ἐν ἀγαθῶν παραδείσω, χορείαις συγκαταλεξας θείαις. 8. καὶ τον μεντάδε ἐν ἀρχαῖς οἷ πανάγαθον αυτ δεδωρῆσθαι

440쪽

πατέρα, ον αυθεκουσίλαιρέσει των κρειττόνων .iἀποπεσεῖν, καὶ τον θνητον χῶρον ἀντικαταλλάξασθαι θείας ἐντολης λιγωρία. 9. διο καὶ μάλιστα προση- κειν ευσεβείας ἐν πρώτοις αντιποιεῖ-αι, και το πρώτως πλημμεληθεν δευτέροις αἰσίοις ἐπιδιορθουσθαι, σπευδειν τε ἐπὶ την των οἰκείων ἀναδρομην τε και ἀποκατάστασιν εἶναι γαρ τέλος ἀνθρώπου φυσεως

Ουχ δε επὶ γης εἰς φθορὰν καταστρέφον κα ἀπω- λειαν, ἀλλ' κεῖθεν θεν καὶ ὁ πρῶτος ἀπέσφηλε. 10. διο χρῆναι το καθαρὸν αυθις καὶ το θεοείκελον ἀνακτήσασθαι της ἐν μω νοερας ουσίας, ἐφ ην προθυμητέον ἀνιέναι παντὰ σθένει-ἀσιν ἀνθρώποις εὐσεβείας καὶ αρετης πιμελομένοις. NM 11. οιαῶτα καὶ τα περὶ ἀνθρώπου φυσεως Ἐβραίοις πεφιλοσοφημένα ἄνωθεν, πριν η καὶ ις ανθρώπους παρελθεῖν Ἐλληνας ο χθιζοί τινες καικομιδη νέοι απὸ γης ἀνακυψαντες, τά τε βαρβάρωνυποσυλῶν διανοηθέντες, καὶ τῶν παρ Εβραίοις Ουκἀπέσχοντο, ως προῖὼν ο λογος αυτίκα μάλα ἐπιδείξει. 12 αλλ' ἐπεὶ τῶν Ἐβραῖκῶν δογμάτων ἴδιον ν τοενα τῶν απάντων ποιητην νομίζεσθαι τον επὶ πάντων θεὸν αυτης τε της ποκειμένης τοι σώμασινουσίας, ν λην προσαγορευουσιν Ἐλληνες τούτω υδε μυρίοι βαρβάρων μολκα Ἐλληνων ἐναντίας

ἔστησαν, οι μεν κακίας πηγην την λην εἶναι ἀποφηνάμενοι ἀγέννητόν τε πάρχειν, οἱ δε- μεν οι- κεία φυσει ἄποιον καὶ ἀσχημάτιστον τῆ δε τοὐ θεουδυνάμει τον κόσμον αυταῖς ποιότησι προσειληφέναι, δεικτέον, πολυ κρεῖττον η Ἐβραίων ἐπέχει δόξα, με αποδείξεως λογικης παρισταμένη τω προβληματι, καὶ τον ἐναντίον λογισμοῖς ορθοις ἀποσκευαζομένη

λόγον. 13. θησω δε φωνὰς τῶν προ μῶν το δόγμα