Fragmenta comicorum graecorum Pt. 1 and 2 Fragmenta poetarum comoediae antiquae

321쪽

μασιν ἀγωνισάμενον καὶ ραρότα δίοις τε και - πα-τρῖς δραμασιν διηγωνισμένον, quae profecto nullum dubitationi locum relin FIunt. Ae nunc demum intelligi potest, en tam diligenter ubique veteres grammatici in argumenus ommemoraverint, eu-

in nomine Aristopnanes fabulam docuerit etenim in antl- quis usolidascaliarum monumentis, uae collegerat Aristoteles, ut nomen eius scripturii, iii a praetore estoriim linpetraverat fauniamsi docuerat, sive is revera auctor erat, alvo alius quis poeta liamae veteres grammatici, ouando annum, quo aliqtia comoedii docia est, definiunt, adviant suone ait alieno nomine poeta uiam docii eru favillam, quoniam stodemum qui evolvere volebat didascaliartim livros, notationem

hoe assiecisset inenaeius, s lilsimo primamina paritum suisset Demostratiis, at quolitam n lidascallis 3ημόστραrος λτολυκω. neque vero Gπολις υτολ- seriptum erat, satis Hreunaspeete egi granarnalicus lana vero grammaticorram veteriini tussiuni et sedulitas in Ita ipsa re est versata, ut investigarent, ut euiusque fabulae auetis esset liadendus, quae quaestiones eum essent limculimae, et in magna o scuritate versarentum, graves sunt exortae dubitatione damulus rivulis namiue iton solum antinuae eomoeduae poetae, sed etiam postea qui mediam illustraverunt, saepenumero aliis docendae fabulae negotium mandaverunt, aque factum est, ut saepe duo tresve alicuitas comoediae auctores a grammaticis perlilberentur sed nolo hae nune aeeuratius

pertractare.

Verum ne illud quidem demonstrari potest locupletis ali-

322쪽

eulus esilaionn anetoritate Aristophanen Mimiando aut etiam saepius nistrio ius partes suscepisse, uananuam vulgo existimant ipsum poetam Cleonis partes egisse in quitibus. Aristophanes quidem in auitum paravas nihil aliud vicit, quam se nunc demum a praetore Iiorum petiisse, et ouod

in Vespia legitur . I02IrΜετὰ τουτο δ και φανερως δη κινδυνεzων καθ' εαυτὰν οὐκ αλλοτριων, ἀλλ' οικεiων Μουσῶν στόμαθ' ἡνωχήσας, nihil aliud significat, uana poetam, eum uuites doceret, primum a Dulae docendae periculum fecisse. Auctor sane vitae p. XXXV dicit Aristophaliena nistrionis partes suscepisse rΛιεχθρευσας ὁ μάλιστα Κλέωνι τω δημαγωγ καὶ γράφας κατ αυσο τον 'μπεας, ἐν οἷς διεχάλχει αυτο τὰς κλοπὰς και τι τυραννικόν, οὐδενος ὁ των σκευοποιῶν τολμήσαντος το πρόσωπον αὐτο σκευάσαι δι' περ λην ψό- βου, τε ὁ τυραννικοῖ ντος, μη ὁ μην πο ἐνασθαι τιμνος τολμῶνrος, δι' εαντου ριστοφάνης πεκρίνατο, αὐ-τo τὀ πρόσωπον μiλτω χρίσας, και αιτιος αὐτω γέγονε Θμέας πεντε ταλάντων. Eaden fere leguntur in argum II Euntium: ἐφ' οἷς η ενεγκών Ἀριστοφάνης καθίησι τὼ των 'μπεων δρῶμα δι' αvrου, πεὶ των σκευοποιῶν Ου-δεὲς πλάσατο τ του Κλέωνος πρόσωπον διαἈόβον καὶ τὰ μεν πρῶτα κύπτει φοβοίμενος, ιτα προφανεὶς υτὼς ἀνεδέδαξε τι δρῶμα. In is unum aliquid veriani est et

ipsius Aristopnatiis auetoritate coiissmnatum, ex quo reliqua temere sunt eonficia nauicue ipse poeta fecit in uuiit. v. 225 anteauam Papialago servus h. e. leo in scenam proclit, Demosinenem ae vicentem r

- εισὶν ἱππης ἄνδρες ἀγαθοὶ χίλιοι

μισουντες αυτίν, ο βοηθησουσί σοι, καὶ των πολιτῶν καλοί τε κἀγαθοὶ και τῶν θεατῶν οστις ἐστὶ δεξιὼς

323쪽

των σκευοποιῶν εἰκάσαι ποντως γε μην γνωσθησεται το γαρ θέατρον ἐξων.

Nilii aliud neu poeta, qua in operariorum nullum ausum E8se persoria in fabricari, quae Cleonis sinulliudinem resem et raei quamvis obscura su aptilagonis servi acies, tamen sa-rile spectatores littellecturos esse, quem poeta signisi trquae ad hunc Ioeum unus scholiasta adscripsit, veri sunt: πεπλασμένος προς Ῥοιότητα εδος γαρ ην τοις κωμικοῖς μοι τὰ προσωπεῖα ποιειν τοις κωμωδουμένοις, ἔνα ανεροὶ σιν αυτῶν, καὶ περιτιθέναι τοις πο- κριταῖς. At miepostere conlecta sunt, Iae alius addit grammaticus, anavi nitu lus simile in Aristophane legitur roι ειχεν αυτοῖ προσωπεῖον δια, δεδοικέναι τους σκευο

Aristophanes, nisi histrionem parum similem personam g rere, sed tamen spectatoribus non obscuriani fore, quem Pe-iat poeta a pessimis ille scholiasta commentus est, atrionem nulla omnino persona ornatum fuisse et prata actoris paries ipsum Aristophanem auscepisse, postquam aeterntaec obscuraverit ex hac temeraria interpretatione prore eius est gravis errori eius iraininaiici qui Argum H serι-pstir καθiησι, των Ἱππέων δρῶμα δι' αvroo , ἐπει των σκευοποιῶν οίως ἐπλάσατο τ του Κλέωνος πρόσωπον. etenim ille homo prorsus ignoravi notionem verbi καθιέναι, quod de actore metum esse existimavit gravius etia mereavit auctor vitae, et ipse salsam illam interpretationem, elatus, qui praeterea adest, nullum histrionem voluisse Mytilagoius sive Cleonis personat agere, priνpterea Aristophanen δι' αvro υποκρiνασθαι, tum iam ex selioliasta repetit sabulam de Aristophatiis laete eeultata aliquid certe dixisset, a sine auctoritate fingere quid volebat, nullum Poetam nomen suum profiteri ausum et propterea ipsum

324쪽

Aristoplianem eoaetum esse, ut dram doeeret: at ne lio eouidem testimonio Micuo urinari potest. Iam quam is non praeliaet negaverim, Aristopnanem aut Callistratum aut ΡΗ-lonidein primas quandiscue paries in savulis agendiis suseepisse, non tamen prius fidem na Devo, uana idoneis argumenus pro Datum fuerat. Iani Callistratus et nilonides quoniam poetae, non hin

striones erant, facile Aristoplianeariam sabularum, uos do- cenant, poterant auctores liaberi. At ex iis locis, quos supra examinavimus, satis superque apparet Aristoplianem, postquam Equites ipse docuit, etiam artana comoediarum, duas allis docendas mandavit, vulgo auctorem credulum essetnamoue saepe de se ipse ita locvitur, ut nullus dubitationi relinquatur locus Sie in parauasi Vesparum, quam comoediam nilonides oeuli, poeia loqititur de primis fabulis, ouas Callistratus in se receperat, tanquam de Pr priis, porro respieu cuites, ut primum ipse suun est professus nomen attigit uves ouas Iulonitu commendata fuisse non sine pronabilitatis specie conleel. Quod si liuonides Vesparum auctor spectantiuus avitus esset, profecto illa essent itane irae postera et perversa: at apparet nutibus Alneniensinus notum fuisse, cuius pὀetae lautilaui tacturiis Esset nilonides. Rursus in Pace, iam fabulam ipse domin Aristopnanes, de sua poesi decue aemulis poetis eadem prorsus dieii, vix pauculis verbis immutatis, quae in Vesparum paravas leguntur, quae quidem savula nilonissis nomen hae se tulit deinde illicit, quid in aetatensivus sive Baurioniis spectaverit, uanaouam Ita favillas Canistratus do-euit Cerium igitur est, risiopnanem, posio uam Equites do-

euisset, Elianis alieno nomine uteretur, nec ulissimulasse se nee Iaiulsae spectantes.

At illiti ouaeritur, quae ratio sit earum sabularum, quas ante Equites scripsit Aristopnanes et illud quiden ex illis Iovis, quos saepius tam dixi, elucet, poetam primas illas comoedias, aetatenses, abrionios, Actiarnenses postea sibi vindieasse sed illud uuium, quo tempore innotuerit, has

325쪽

eomo emas non a Callistrato, sed ab Aristophane ompositas fuisse Iani uod in nullum parabas v. 12 duelli

A δἐ θατμάζειν μῶν φησιν πολλονς αὐτω προσιόντας και βασανiζειν, λουχι πάλαι χορδν αἰτοίη καθ' εαυτόν, ημας με ἐκέλευσε φράσαι.

Id documento est, Aristopnanis laudem et nomen esto per-erebuisse. moe παλαι-ul unime urgere velit, emet ad Ac iarnenses referre deuet, uani comoediam oculi Cantustratus anno ante, vana quites ex iiDuli ipse Aristophanes. Itaque hoc uidem tenendum est, etiam Aenarrienses eum agerentur, non Callistratum, sed Aristophanem vulgo auet rem comoediae havitum esse uum omnia auae illic poetaoliel de se ad Aristopnanem, non ad Callistratum referenda sunt Neeesse esset ita statueremus, etiam a prorsus non congruerent eum ristopnanis persona, cinae bl leguntur, multo vero uigis, uanilomaidem omnia optime conveniunt in uno poetam. Et primum mndem nod legitur . 299r

κατατεμῶ τοῖσιν ἱππευσι καττιματα.

apertissime ex Aristopnant persona victum est, vi Eouites in Cleonem tam tunc meditavatur. Item quod legitur inima TrKαίτοι δέδοικα πολλά. αυτό τ' εμαυτιν π Κλέωνις απαθον ἐπίσταμαι δια την πέρυσι κωμωδίαν. εισελκυσας γα μ' ει το βουλευτηριών διέβαλλε καὶ φευδη σατεγλώττιζέ μου κἀκυκλοβόρει καπλυνεν ωστ ολίγου πάνυ ἀπωλόμην μολυνοπραγμονουμενος.

Dicaeopolis nae Ionuitur, euius persona Aristopnanes lia est usus, ut ouae ipse de redus publiel sentiret, livere eloouein retur, taque non mirum est, si, uae ipse a Cleone perpessus erat, in nunc transfert a u ostendit te loeus, qui laetum sit, ut Aristopnanis nomen omniviis innoteseeretrrecte senoliasta ad nune loeum dixti ώς - του προσώπου 69

326쪽

του ποιητοῖ ὁ λόγος ουτος. et deinde: κωμωδίας τους Βαβυλωνιους' οὐrους γὰρ προ των ' Ἀχαρνέων Ἀριστοφάνης εδίδα&ν εν οἷς πολλους κακως εἶπεν. ἐκωμώδησε γὰρ τὰς κληρωτὰς καὶ χειροτονητὰς αρχὰς καὶ Κλέωνα, παροντων των ξένων δειπε γὰρ δρῶμα τοις Βαβυλωνιους τῆ των διονυσίων ἐορτὴ , τις εν ω εαρ ἐπιτελεῖται, ἐν φερον του φόρους σωμαχοι και διὰ τουτο ὀργισθεὶς Κλέων ἐγράφατο αυτον ἀδικῶας ις τους πολίτας, ω εις υβριν του δημου ταὐτα πεποιηκότα και ξενίας δ αυτῶν ἐγράφατο καὶ ις ἀγωνα ἐνέβαλεν Haec omnia propemodum reet ab illo grammatico disputata sunt, uippe uae conveniant eum sis, Quae pse poeta lim proponii nani v. 496 eundem Dieaeopolin hae Meentem inducit:

εἰ πτωχὀλων πειτ' ἐν Ἀθηναίοις λέγειν μέλλω περὶ της πόλεως, τρυγωδίαν ποιών. το γὰρ δίκαιον οιδε και τρπωδία.

εγώ ὁ λέξω δεινὰ μέν, δiκαια δέ. οὐ γάρ με νυν γε διαβαλε Κλέων, τι ξένων παρόντων την πόλιν κακως λέγω. αυτοὶ γάρ σμεν οὐπὶ Ληναἐ τ ἀγων,

ται ὁ τὰ περι τούτου ξένων παρόντων διὰ το ν τοις Βαβυλωνἐοις πολλων παρόντων ξένων εἰρηκέναι κατὰ πολ- λων τον Ἀριστοφάνην διωκαὶ κατηγορηθη πωτου Κλέω-

νος. Apparet enim ex his Cleonem in lus poetam vociivIsse, nuod in Batuloniis nimia dueenili licentia magnis Diony lia eluitatem Allieniensium perstrinxerit atout cum Callistratus a pretietore illius sabulae docendae saeuitatem impetrasisset, in eum quidem proprie illud eramen sui deserendum at

vero consentarietini est, aut Aristopnanem ipsum sua sponte prosessili esse, in auctor esset illius comoediae, aut Cleonem, tum Aristoplianis nomen iam tune percreuritisset, id iod delitae probabo, continuo nunc, in quo solo culpa liaerebat,

pellisse aioue inde in hae te, quam Cleo Aristophani in-

327쪽

tenvit profecto non erat utquam ovseurum, quis auctor esset comoeduamini illarum lia ut cum Actiarnenses doceret, quantuls Illa quomae fabula Callistrai nomen prae se feretet, eommode se ipse loqui posset. Nec sine laeianua quadam ii parabas Aenaimensium se suisque in rempubli- eam meritis praeducat . 628:w ου γε χοροῖσιν ἐφέστηκεν τρυγικοῖς ὁ διδάσκαλος ημῶν,ούπω παρέβη προς το θέατρον λέξων, δεξιός εστιν. διαβαλλόμενος δ' αὐτων ἐχθρῶν ἐν Ἀθηναίοις ταχυβοίλοις,ώς κωμωδε την πόλιν μῶν καὶ το δημον καθυβρίζει, ἀποκρiνεσθαι δειται νυνὶ προς 'A ' ναίους ταχυβοηλους.

Illud aperte profitetur poeta, se lani aliquoties comoedias Populo spectandas proposuisse, veritu suo alieno nomine delituisse necne unquam de se vecta iacere ausum gger nunc vero niuilooriani alumnus eo adductum esse, ut ipse suam agat causana semae disersus erimina uia defendat satis autem aecurato inuncat, quo nomine sit aeeusatus a Cleone:ώς κωμωδεῖ την πόλιν ημῶν καὶ τον δομον καθυβρiζει.

Deinde autem poeta ostendit, quanti inluinta alvi sit lata, eum Quia omoedia, quae haec erimina excuavem, in Ba-vγlonus profecto non populo Ainenlens ignominiam constare, sed commoda multa assere voluerat. Et inde hoc tem-Pore nomen suum lustrissimum esse libere praedicat poeta, Prod ut amplificaret magis, lepidam aliouam finxit favuIam de Persarum rege . 6 6r

οτε και βασιλείς -κεδαιμονiων την πρεσβείαν βασα-νiζων, ἡρώτησεν πρῶτα με αι τοῖς ὀτεροι ταῖς ναυσὶ κρα-

τοῖσιν,

εἶτα δἐ τουτον τον ποιητὴν ποτέρους εἴποι κακὰ πολλά. τ rovς γαρ φη τους ἀνθρώπους πολ βελτίους γεγενῆσθαι, καὶ τω πολέμω πολ νικησειν τοῖτον ξύμβουλον χοντας.

328쪽

λοῖνται,

εἶναι,

ουδ πανουργων Ουδ κατάρδων, αλλὰ τὰ ἐλτιστα διδάσκων. προς ταυτα Κλέων και παλαμάσθω καὶ πῶν α' εμοὶ τεκταινέσθω κτλ.Etenim Cleon, ut Aristoplianem in ius oeaverat auod superve populo illusisset, nihil, ut consentaneum est, effecit, uacuo aenuo mali culi in Aristopn nem machinadatur, eum-uue aut ipse accusavit aut alium ciuem sudornavit id uod verisimilius videtur, et illuc potissimum referendum est,maod dicit poeta Kλέων καὶ παλαμάσθω και ἀν επ' ἐμοὶ τεκταινέσθω cui tanquam peregrinum poetam arguerotrnulus enim eriminis si erat convictus poeta, non facile in posterram ei licuerit comoedias docere ad nanc alteram igitur causam aecedit Aristophanes diutinue non illepide, Lacedaemonios Aeginam propterea maxime petere, ut se sibi elvem sciscant ex ouo uidem loco apparet, illum de Aristopnanis peregrinitate rumorem non prorsus inanem suisse. Idmio etiam Eupolis inescat, qui noe ipsunt erimen in aenarulum eoniicit , incert. I. Iane alteram aecusationem intellexit scnoliasta Aeliat n. v. 3 8 και ξενiα δἐ αυτον ἐγρά- νατο και ει αγῶν ἐνέβαλεν. At confusa sunt, uuae in acIioliis ad Paravasinis. 66 leguntur: της νήσου, εν ' τὰ

χωρία Ἀριστοφάνους, λέγω δ της Αἰγίνης. et celaver ἐντεῖθεν τινὸς νομiζουσιν ἐν ἐν τὰς κωμωδίας,οιεῖντο Ἀριστοφάνην διαδε ἐπενηνοχέναι αὐτόν ἀλλ' --ιτον τον ποιητὴν ἀφέλωνται τὴν Αἴγιναν ον - .

329쪽

eolligere possumus, Aristophanem in Aegina insula prae licha-Duisse, et hoc fortasse argumento simili uia peregrinitaua accusatio iis est. Dilucide hoc meri, neogene auciora usus enotiasta latoliis p. 331 d. ex ker: α, λήρωσε

mildeni in lo- κατεκλήρωσε ferri neculi, scripserat gram- malleus κατεκληροίχη σε την Αἴγιναν, aod breviter

auetum pro χωρίον ἐν τ' ἰ νη. Theogenes ille atu, non

sommemoratur, et nescio an idem sit, ut Theagenes alias vicitur, qui Cama et Maesdontea seripsit, certe non est indubitationem vocanua eius auetoritas, iam Platonis senoli asta in illo loco punios secutus au auctores. At luculento hoe testimonio emtoris convincere possumus moliastam alium

ad eundem Aristopnanis oeuna, ουδεὶς στόρηκεν, ς ἐν Δ ἐνη κέκτηται τι Ἀριστοφάνης, ἀλλ' εοικε ταυrα περὶ Καλλιστράτου λέγειν, ο κεκληρούχηκεν ἐν γίνη μετὰ την ἀνάστασιν Αἴγινης - των Ἀθηναίων. tuu Uieogenes

memoriae prodidit illud autem quod de Callistrato lutellexit, etianisl pro Dari posset iiii lenim uno Callistrauiam in Aegina praevia sorinum esse, quod iuueni totum in conleetura vluintur positum esse, nullo potest pacto seret. At sub examen vocanda lint ea, quae in vii Aristophatiis de iis revus memoriae pririliti lint. διήχθρευσε

μενοι ἐκ του πλειστον χρόνον τὰς διατριβὰς ποιεῖσθαι αυτόθι η και τι ἐκἐκτητο ἐκεῖσε, κατὰ τινὰς δέ, ώς τι πατῆ αιτο Φίλιππος ιγινήτης. Grammaticus ille ausas resensere vult, quibus impulsus Aristophanes quites in Cleonem seripserit at inepta prorsus et perversa sunt, quae

330쪽

primo loe leguntur leviter depraivata sic eorrigenda sunt rsιήχθρευσε δ αυτ ὁ Ἀριστοφάνης, πειδὴ ξενίας κατ'αυτο γραφὴν θετο, τι εν δράμαr αυτου Βαβυλωνίοις διεβολε κτλ. Hoc enim dieit, aegre tulisse Aristo-

Plianein, ouod peregrinae originis crimen Cleon in pauineoniecerit, oui uidem succeiis uerit Aristopliani pri pter Ba-lutontos et turn indicat, uo iure Aristopnanes peregrinus potuerit videri. Conveniunt igitur iae omnino eum is, quae ipse poeta eiusque interpretes de Ita re provideriint,

nisi mrod hic grammaticus reviter nilnugone accurate rem exponu lianue primam causam, earnaue graivissimam, quam

Cleon Aristophan intendit propterea, quod populo maledixisset, prorsus praetermisit. Deinde pergit Gπολυθηναιδ αυτον εἰπόντα στεiως εκ ου ' μήρου ταυτα '

μήτηρ με τ' μέ φησι του εμμεναι αὐτὰρ γωγε

Ου oiδ' - γαρ πώ τις ἐὼν γόνον αυτος ἀνέγνω. Idem nta abiudicant, et liae omnia Aristopnane indugna

existimant Inui veri secus videtvi r nainnue Athenis in ludieiis multa saepe vicula proserebantur ad vilicum gravitatem molliendam, minimeque Goreet ab Aristoplianis co- c poetae ingento, praeter alia etiam eiusmovi licterio uilla ausa prolaeto non sane gravia dies autem vix potest, uana Iate usus et auctoritas IIomericorum arminum apud Grae- eos patuerit documento sunt vel illi scriptores, ut Iarorum virorum dicta memoriae mandaveriant. Deliique haec

ἐπίσταμαι δὴ και τὰ ἐξῆς.

Quod diei teritum quo iii in tua vocatum esse Aristoplianem, duxit a luuid vera, sed uod hoc uilonue reser ad lana de civitate poetae uaestionem, et eodem etiam modo Aeliarnensium Isto versus interpretatur, in eo errat namiue illeloeus spectat primam litem, quana Cleo poetae intendit, secunda auten causa fuit de peregrina origine. At non onu-

라틴어 텍스트