Herodoti Historiarum libri 9 curavit Henr. Rudolph Dietsch

161쪽

καὶ ἁπαλὰ ταυτα και αυα. την δε βυβλον την ἐπετεον γινομένην μεαν ἀνασπάσωσι ἐκ τῶν ἐλέων, τὰ μενἀνω αυτῆς ἀποτάμνοντες ἐς αλλο τι τράπουσι, το δεκάτω λελειμμένον οσον τε ἐπl πῆχυν τρώγουσι καὶ πω- λεουσι. οῖ δὲ ἀν και κάρτα βούλωνται χρηστῆ τῆ βυβλωχρῆσθαι, ἐν κλιβάνω διαφανδε πνίξαντες Ουτω τρώγουσι. οἱ δε τινες αυτῶν ζώουσι απὰ τῶν ἰχθυων μούνων, τοὐς ἐπεὰν λάβωσι καὶ ἐξέλωσι την κοιλίην, αυαίνουσι προς ῆλιον και ἔπειτεν αὐους ἐόντας σιτέονται. 93 οἱ δε ἰχθύες οἱ αγελαῖοι ἐν μεν τοῖσι ποταμοῖσι ου μάλα γίνονται, τρεφόμενοι ὁε ἐν τῆσι λίμνnσι τοιάδε ποιεsσι' ἐπεάν σφεας ἐσίy οἶστρος κυίσκεσθαι, αγελη- δὐν ἐκπλώουσι ἐς θά-σσαν ἡγέονται δε οἱ ἔρσενες ἀπορραίνοντες τοὐ θυρου, αἱ δε ειόμεναι ἀνακάπτουσι και ἐξ αυτos κυίσκονται. ἐπεὰν δε πλήρεες γένωνται

ἐν τῆ θαλάσση, ἀναπλώουσι ὀπίσω ἐς ῆθεα τὰ εωυτῶνεκαστοι. ἡγέονται μέντοι γε οὐκέτι οἱ αυτοὶ, αλλὰ τῶν

θηλέων γίνεται ἡ ἡγεμονίη. ἡγεόμεναι δὲ αγεληδῖν

ποιευσι οἷόνπερ ἐποίευν οἱ ἔρσενες' τῶν γὰρ ωῶν ἀπορραίνουσι κατ' ολίγους τῶν κέγχρων, οἱ δε ἔρσενες καταπίνουσι επόμενοι. εἰσὶ δὲ οἱ κέγχροι οὐτοι ἰχθύες. ἐκ δε τῶν περιγινομένων καὶ μὴ καταπινομένων κέγχρων οἱ τρεφόμενοι ἰχθύες γίνονται. οῖ δ' ἀν αυτῶν ἀλῶσι ἐκπλώοντες ἐς θάλασσαν, φαίνο παι τετριμμένοι τὰ ἐπ' αριστερὰ τῶν κεφαλέων, οῖ δ' οῦν ὀπίσω ἀναπλώοντες, τὰ ἐπὶ δεξιὰ τετρίφαται. πάσχουσι δε εαsτα διὰ τόδε ἐχόμενοι τῆς γης ἐπ' αριστερὰ καταπλώουσι ἐς θάλασσαν, καὶ ἀναπλώοντες ὀπίσω τῆς αυ- τῆς ἀντέχονται, ἐγχριμπτόμενοι καὶ ψαύοντες ως μάλιστα, ἴνα δὴ μὴ ἁμάρτοιεν τῆς οδοὐ διὰ τόν ρόον.

ἐπεὰν δὲ πληθυεσθαι ἄρχηται ὁ Νεῖλος, τά τε κοῖλα τῆς γῆς καὶ τὰ τέλstατα τὰ παρὰ τὀν ποταμὸν πρῶτα

162쪽

LIB. II. CAP. 92 - M.

ἄρχεται πίμπλασθαι διwέοντος του υδατος ἐκ του ποταμου ' καὶ. αυτίκα τε πλέα γίνεται, τειτα, καὶ παραχρῆμα ἰχθυων σμικρῶν πίμπλαται πάντα. κόθενεικος αυτοὐς γίνεσθαι, ἐγώ μοι δοκέω κατανοέειν τουτο ' του προτέρου ἔτεος ἐπεὰν ἀπολίπn ὁ Νεῖλος, οἱ ἰχθύες οἱ ἐντεκόντες ει ες την ἰλυν αμα τω ἐσχάτφυδατι ἀπαλλάσσονται ' ἐπεὰν δὲ περιελθόντος του χρ ωου πάλιν ἐπέλθη το υδωρ, ἐκ των ωῶν τούτων παρα- τίκα γίνονται οἱ ἰχθέες. καὶ περὶ μεν τοὐς ἰχθsς οὐ-

τω ἔχει.

Ἀλείφατι δὲ χρέονται Αἰγυπτίων οἱ περὶ τὰ ελεα ω

οἰκέοντες ἀπο των σιλλικυπρίων του καρπου, το κα- λευσι μὲν Αἰγυπτιοι κίκι, ποιευσι δὲ ἀδε παρὰ τὰ χείλεα των τε ποταμῶν καὶ τῶν λιμνέων σπείρουσι τὰ σιλλικυπρια ταυτα, τὰ ἐν Ἐλλησι αυτόματα φυεται' ταλα ἐν π Αἰγύπτω σπειρόμενα καρπὀν φέρει πολλὰν μὲν, δυσώδεα δέ τομον ἐπεὰν συλλέξωνται, οἱ μὲν κόψαντες ἀπιπμσι, οἱ δὲ καὶ φρυξαντες ἀπέψουσι, καὶ το ἀπορρέον ἀπ' αυτ συγκομίζονται. ἔστι δὲ πῖον καὶ οὐδὲν ἔσσον τοs ἐλαί- τω λυχνφ προσηνές, οδμην δὲ βαρέαν παρέχεται. φος δὲ τους κώνωπας ἀφθό- saνους ἐόντας τάδε σφί ἐστι μεμηχανημένα. τοὐς μὲν τὰ ἄνω τῶν ἐλέων οἰκέοντας οἱ πυργοι ἀφελέουσι, ἐς τοὐς αναβαίνοντες κοιμέονται' οἱ γὰρ κώνωπες υπὸ τῶν ανέμων οὐχ οἷοί τέ εἰσι ὐψos πέτεσθαι. τοῖσι δὲ περὶ τὰ ἔλεα οἰκέουσι τάδε ἀντὶ τῶν πυργων ἄλλα μεμηχάνηται ' πῆς ἀνηρ αυτῶν ἀμφίβληστρον κέκτηται, τῶ της μὲν ημέρης ἰχθῶς αγρευει, την δὲ ν κτα τάδε αὐτῶ ραται ' ἐν τύ ανα υεται κοίτη, περὶ ταύτην Ιστησι τοἀμφίβληστρον, καὶ ἔπειτεν ἐνδυς υπ' αυτῶ κατευδει. οἱ δὲ κώνωπες, ην μὲν ἐν ἱματίω ἐνειλιξάμενος ευ η

163쪽

HERODOTI σινδόνι, διὰ τουτων δάκνουσι ' διὰ δὲ του δικτυου Οὐδὲ

πειρέονται αρχην.s6 Tὰ δὲ δη πλοῖά σφι, τοῖσι φορτηγεουσι , ἐστὶ ἐκ τῆς σκαν ς ποιευμενα, τῆς ἡ μορφὴ μέν ἐστι ὁμοιωτάτη τῶ Κυρηναίω λωτῶ, - δὲ δάκρυον κόμμι ἐστί' ἐκ

ταυτης ων τῆς σκάνθης κοψάμενοι ξυλα οσον τε διπήχεα lπλινθηαν συντιθεῖσι, ναυπηγεόμενοι τρόπον τοιόνδε περὶ γόμφους πυκνους καὶ μακρους περιείρουσι - διπήχεα ξυλα μεαν δὲ τρόπω τουτρο ναυπηγησωνται, ζυγὰ ἐπιπολῆς τείνουσι αυτῶν. νομεsσι δὲ Ουδὲν χρέονται' εσωθεν δὲ τὰς αρμονίας ἐν ων ἐπάκτωσαν τῆ βυβλω. πηδάλιον δὲ εν ποιευνται, καὶ τουτο διὰ τῆς τρόπιος διαβυνεεται. ἱστῶ δε ακανθίνp χρεονται, ιμμοισι δὲ βυβλίνοισι. ταυτα τὰ πλοῖα ἀνὰ μὲν τον ποτα-

μῖν Ου δυναται πλώειν, ῆν μὴ λαμπρος ανεμος ἐπέχη, ἐκ γῆς δε παρέλκεται, κατὰ ρόον δὲ κομίζεται ωδε ' ωτι ἐκ μυρίκης πεποιημένη θυρη, κατερραμμένη ολεῖ καλάμων, καὶ λίθος τετρημένος διτάλαντος μάλιστά κησταθμόν. τουτων τὴν μὲν θυρην δεδεμένην κάλφ ἔμπροσθε τοὐ πλοίου απίει ἐπιφέρεσθαι , τον δὲ λίθον ἄλλω κάλω οπισθε. ἡ μὲν δὴ θυρη του ρόου ἐμπίπτοντος χωρέει ταχέως, καὶ ελκει τὴν βῆριν τοsτο γὰρ δὴ

ουνομά ἐστι τοῖσι πλοίοισι τούτοισι , ὁ δὲ λίθος οπισθε ἐπελκόμενος καὶ ἐων ἐν βυσσῶ κατιθυνει τον πλόον. ἔστι δέ σφι τὰ πλοῖα ταυτα πλήθεῖ πολλὰ, και ἄγει ἔνια πολλὰς χιλιάδας ταλάντων.

s Ἐπεὰν δ' ἐπέλθη ὁ Νεῖλος τὴν χωρην, αἱ πόλιες μουναι φαίνονται υπερέχουσαι, μάλιστά κη ἐμφερέες τῆσι ἐν τῶ Αἰγαίω πύντω νήσοισι. τὰ μὲν γὰρ ἄλλα τῆς j

Αἰγυπτου πελαγος γίνεται, αἱ δὲ πόλιες μουναι υπερέχουσι. πορθμευονται ων, ἐπεὰν τουτο γένηται, ουκέτι

κατὰ τὰ ρέεθρα του ποταμου, αλλὰ διὰ μέσου τos π

164쪽

διου. ἐς μέν γε Μέμφιν ἐκ Ναυκράτιος ἀναπλώοντι παρ' αυτὰς τὰς πυραμίδας γίνεται ὁ πλόος ' ἔστι δε Ουκουτος, ἀλλα παρὰ τὀ ὀξυ του Θέλτα καὶ παρὰ Κερκάσωρον πόλιν ' ες δε μυκρατιν ἀπο θαλάσσης καὶ - νώβου διὰ πεδίου πλώων ηξεις κατ' υνθυλλάν τε πόλιν καὶ την Ἀρχάνδρου καλεομένην. Tούτων δε η μεν υν- 98θυλλα ἐοsσα λογίμη πόλις ἐς υποδήματα ἐξαίρετος δίδοται του αἰει βασιλεύοντος Αἰγύπτου τῆ γυναικί. τοὐτο

δὲ γίνεται ἐξ ὁσου ἡπὐ Πέρσησί ἐστι Αἴγυπτος. ἡ δε

γὰρ δη Ἀρχάνδρου πόλις. εἴη δ' ἀν καὶ ἄλλος τις υρ-

χανδρος, ου μεντοι γε Αἰγύπτιον τὸ Ουνομα. ΝΕΟΙ μεν τούτου οψις τε εμη καὶ γνώμη καὶ ἱστο- πιοίη ταμα λεγουσά ἐστι, τὰ ἀπό τοὐδε Αἰγυπτίουeεργομαι λογους ἐρέων, κατα λουον ποοσέσται δε αυ- τοῖσί τι και της ἐunc ἴψιος. πν Μηνα τὰν ποῶτον βασιλεύσαντα Αἰγύπτου οἱ πες ελεγοῦν τοὐτο μεν απο γεφυρῶσαι την Μέμφιν. τὀν γὰο ποτ ὀν πάντα ρέειν-οα το ουοος το ψαμμινον ποῖς Αιβύης ἡ τὸν δὲ Μῆνα ἄνωθεν ἡ μον τε εκατὸν σταδίους ἀπὀ - τιος. τὴν πρῖς μεσαμβρίης ἀγκωνα ποοσχώσαντα το μεν ἀοχαῖον ρέεθρον αποξηρῆναι, τον δε ποταμὸν ὀχετείσαι το μμ σον των Ουοέων δέειν. ἔτι δὲ και νῶν υπῖ μοσέων ὁ ἀγκων ούτος τοs Νείλου. ὁς ἀπεργμενος ρεει. εν τυ- λακῆσι μεγάλησι εχεται. τρασσόνενος δνὲ παν ἔτος. εἰ γὰρ ἐθελήσει θηξας ἡπωβῆναι ὁ ποταμῖς ταύτη. κίνδυνος παση Μεμφι κατακλυσθῆναι ἐστί. ῶς δε τω Μῆνι

Θις νει Μέμφις καλέεται, ἔξωθεν δε αυτης περιοούξαι

165쪽

λωνην ἐκ του ποταμοs ποος βορέην τε κάὶ ποδς μαμ ν το γαρ προς την ηω απιος ο μαοe απέογει xor gooὲ tos Gφαίστου - ωον ἔδουσασθαι ἐν αὐτὴ, Ου α να100 τε καὶ ὰξιαπηγητότατον. μετὰ δὲ τουτον κατέλεγον οἱωέες ἐκ βίβλου ἄλλων βασιλέων τριηκοσίων τε καὶ τριηκοντα ουνόματα. ἐν τοσαυτ- δὲ γενεροι ἀνθρωπωνοκτωκαδεκα μὲν Αἰθίοπες ησαν, μία δὲ γυρο ἐπι χωρίη, οἱ-ἄλλοι ἄνδρες Αἰγυπτιοι. λδὲ γυναικὶ ουνομα ην, η τις ἐβασίλευσε, τόπερ τη Βαβυλωνίτὶ, Νίτωκρις. την ἔλεγον τιμωρεουσαν ἀδελφεω, τον Αἰγυπτιοι βασιλεύοντα σφέων ἀπέκτειναν, ἀποκτείναντες δὲ Ουτωεκείνη ἀπέδοσαν την βασιληίην, τούτω τιμωρέουσαν

πολλους Αἰγυπτίων διαφθεῖραι δόλωψ ποιησαμένην γάρ

μιν οἴκημα περίμηκες ὐπόγαιον καινουν τs λόγω, νόω δὲ ἄλλα μηχανῆσθαι ' καλέσασαν δέ μιν Αἰγυπτίων τους μάλιστα μεταιτίους τοs φόνου ρδεε, πολλους ἱστιῆν,

δαινυμένοισι δὲ ἐπεῖναι τον ποταμὸν δι' αυλῶνος κρυπτου μεγάλου. ταυτης μεν περι τοσαυτα ἔλεγον, πλην

ἔτι αυτήν μιν, ώς τουτο ἐξέργαστο, ρίψαι ἐς οἴκημα 10I σποδοs πλέον, ὁκως ατιμωρητος γένηται. Tων δὲ ἄλλων βασιλέων, ου γὰρ ἔλεγον ουδεμίαν ἔλων ἀπόδεξιν, κατ' ουδεν ειναι λαμπρότητος, πλὴν ενὰς τοs ἐσχάτου αυτῶν Μοίριος. τουτον δὲ ἀποδέξασθαι μνημόσυνα του μαίστου τὰ πρὸς βορέην ἄνεμον τετραμμένα προπύλαια, λίμνην τε ὀρυξαι, τῆς ἡ περίοδος ὁσων ἐμὶ σταδίων υστερον δηλώσω, πυραμίδας τε ἐν αυτῆ οἰκ- δομῆσαι, των του μεγάθεος πέρι ὁμου αυτῆ τῆ λίμνη

ἐπιμνήσομαι. τομον μὲν τοσαυτα ἀποδέξασθαι, των δὲ102 ἄλλων ουδένα ουδέν. Παραμειψάμενος ῶν τούτους του επὶ τουτοισι γενομένου βασιλέος, τω ουνομα ἡν Σμσωστρις, τούτου μνήμην ποιήσομαι. 1 τον ἔλεγον οἱ ἱρέες πρῶτον μὲν πλοίοισι μακροῖσι ορμηθέντα ἐκ του

166쪽

υραβίου κόλπου τοὐς παρὰ την Ἐρυθρην θάλασσαν

κατοικημένους καταστρεφεσθαι, ἐς ο πλωοντά μιν πρόσω ἀπικέσθαι ἐς θάλασσαν ουκέτι πλωτην υπο βραχέων.

ἐνθευτεν-ώς οπωω ἀπίκετο ἐς Αἴγυπτον, κατὰ τῶν ἱρέων την φάτιν στρατιην πολλην λαβὼν ηλαυνε διὰ τῆς ήπειρου, παν ἔθνος το ἐμποδὼν καταστρεφόμενος ὁτέοισι μέν νυν αυτῶν ἀλκίμοισι ἐνετυγχανε καὶ δεινῶς γλιχομένοισι περὶ τῆς ἐλευθερίης, τουτοισι μεν στήλας ἐνίστα ἐς τὰς χώρας διὰ γραμμάτων λεγουσας το τε μυ- του ουνομα καὶ τῆς πι, ρης, καὶ ῶς δυνάμι τῆ εωυτου κατεστρέψατό σφεας ὁτέων δὲ αμαχητι καὶ ευπετέως παρέλαβε τὰς πόλις, τουτοισι δὲ ἐνέγραφε ἐν τῆσι στολησι κατὰ ταυτὰ καὶ τοῖσι ἀνδρηίοισι τῶν ἐθνέων γενομένοισι, και δὴ καὶ αἰδοῖα γυναικὀς προσενέγραφε, δῆλα βουλόμενος ποιέειν, ώς εἴησαν ἀνάλκιδες Tαυτα δὲ Ιωποιέων διερφε την μειρον, ἐς ο ἐκ τῆς Ἀσίης ἐς την

ρώπην διαβὰς τούς τε Σκυθας κατεστρέψατο καὶ τους Θρήικας. ἐς τούτους δέ μοι δοκέει και προσώτατα ἀπικέσθαι ὁ Αἰγύπτιος στρατός. ἐν μὲν γὰρ τῆ τούτων χώρη φαίνονται σταθεῖσαι αἱ στῆλαι, το δὲ προσωτέρω τούτων ουκέτι. 1ἐνθεμεν δὲ ἐπιστρέψας ὀπίσω φε, καὶ ἐπείτε ἐγένετο επὶ Φάσι ποταμῶ, οὐκ ἔχω το ἐνθεsτεν

ἀτρεκέως εἰπεῖν, εἴτε αυτὸς ὁ βασιλεῶς Σέσωστρις ἀποδασάμενος τῆς λυτου στρατιῆς μόριον ὁσονδὴ αὐτοs

κατέλιπε τῆς χώρης οἰκῆτορας, εἴτε τῶν τινὲς στρατιωτέων τῆ πλάνρ αυτοs αχθεσθέντες περὶ Φῆσιν ποταμὸν κατέμειναν. Φαίνονται μὲν γὰρ ἐόντες οἱ Κόλχοι Αἰ- 104γύπτιοι ' νωσας δὲ πρότεοον αυτὸς η ακούσαe ἄλλων λέγω. ως δέ μοι ἐν φροντίδι ἐγένετο. εἰρόμην ἀμ τοτ Οους, καὶ ιιῶλλον οἱ Κολχοι ἐμεμνέατο τῶν Αἰκυπτίωνῆ οἱ Αἰγύπτιοι τῶν λγων. νομίζειν δ' ἔφασαν Αἰγύπτιοι τῆς Σεσώστριος στρατιῆς ειναι τοὐς Κόλχους'

167쪽

αυτὸς δε εἴκασα πῆδε, καὶ οτι μελαγχροες εἰσι καὶ οὐχ τριχες. καὶ τουτο μὲν ρ' οὐδὲν ἀνήκει ' εἰσὶ γὰρ καὶ ετεροι τοιουτοι. ἀλλα τοισίδε καὶ μἀλλον, οτι μουνοι πάντων ἀνθρωπων Κόλχοι καὶ -γύπτιοι καὶ Αἰθίοπες περιτάμνονται απ' αρχῆς τα αἰδοῖα. Φοίνικες δὲ καὶ Συροι οἱ ἐν τῆ Παλαιστίνy καὶ αυτοι ὁμολογέουσι παρ' Αἰγυπτίων μεμαθηκέναι, Συριοι δὲ οἱ περὶ Θερμωδοντα καὶ Παρθενιον ποταμὸν καὶ Μάκρωνες οἱ τούτοισι ἀστυγείτονες ἐόντες απὸ Κόλχων φασὶ νεωστὶ μεμα κεναι 'oύτοι γάρ εἰσι οἱ περιταμνόμενοι ανθρώπων μοsνοι,

καὶ ουτοι Αἰγυπτίοισι φαίνονται ποιευντες κατὰ ταυτά.

αυτῶν δὲ Αἰγυπτίων καὶ Αἰθιόπων οὐκ ἔχω εἰπεῖν ὁκότεροι παρὰ των ε τέρων ἐξέμαθυπι ἀρχαῖον γὰρ δή τι φαίνεται ἐόν. ώς δ' ἐπιμισγόμενοι Αἰγύπτω ἐξέμαθον,

μέγα μοι και τόδε τεκμήριον γίνε ται ' Φοινίκων ὁκόσοιτθ Ἐλλάδι ἐπιμίσγονται, ουκέτι Αἰγυπτίους μιμέονται κατὰ τὰ αἰδοῖα, αλλὰ των ἐπιγινομένων οὐ περιτάμνουσι 105 τὰ αἰδοῖα. Φέρε νυν καὶ αλλο εἴπω περὶ τῶω Κόλχων, ως Αἰγυπτίοισι προσφερέες εἰσί. λίνον μοsνοι Οὐτοί τε

καὶ Αἰγύπτιοι ἐργάζονται κατὰ ταυτὰ, καὶ ἡ ζόη πῆσακαὶ ἡ γλῶσσα ἐμφερής ἐστι ἀλλήλοισι. λίνον δὲ το μὲν κολοκὀν ὐπὸ Ἐλλήνων Σαρδονικὸν κέκληται, τὸ μέντοι απ' Αἰγύπτου ἀπικνεύμενον καλέεται Αἰγύπτιον.i06 Tὰς δὲ στήλας τὰς ῖστα κατὰ τὰς χώρας ὁ Αἰγύπτου

βασιλεῶς Σέσωστρις, αἱ μὲν πλεsνες ουκέτι φαίνονται περα σαι, ἐν δὲ τῆ Παλαιστίνη Συρίρ αυτὸς ἄρεον ἐούσας καὶ τὰ γράμματα τὰ εἰρημένα ἐνεόντα και γυναικὰς αἰδοῖα. εἰσὶ δὲ και περὶ γωνίην δύο τύποι ἐν πέ- τρύσι ἐγκεκολαμμένοι τούτου τοs ἀνδρὀς, τῆ τε ἐκ τῆς

Ἐφεσίης ἐς Φώκαιαν ἔρχονται, καὶ τῆ ἐκ Σαρδίων ἐς Σμύρνην. εκατέρωθι δὲ ἀνηρ ἐγγέγλυπται μέγαθος πέμπτης σπιθαμῆς, τῆ μὲν δεξιῆ χειρὶ ἔχων αἰχμὴν, τῆ

168쪽

LIB. II. CAP. 104 - 108.

δε ἀριστερῆ τόξα, καὶ την αλλην σκευην ώσαυτως καὶ γὰρ Αἰγυπτίην καὶ Αἰθιοπίδα εχει ' ἐκ δὲ του ωμουτον ἔτερον ωμον διὰ των στηθέων γράμματα ἱρὰ Αἰγυπτια διηκει ἐγκεκολαμμενα, λέγοντα τάδε 'ET Z

ΗΚΙ Η ΜΗΝ. ἔστις δὲ και ὁκόθεν ἐστὶ, εν θαυταμεν ου δηλοῖ, ετέρωθι δὲ δεδηλωκε. τὰ δ' καὶ μετεξετεροι τῶν θηησαμένων Μέμνονος εἰκόνα εἰκάζουσί μιν εἶναι, πολλὸν τῆς ἀληθείης ἀπολελειμμένοι. ειον δη τον Αἰγυπτιον Σεσωστριν ἀναχωρέοντα ioΤκαὶ ἀνάγοντα πολλοὐς ανθρώπους τῶν ἐθνέων, τῶν τὰς χώρας κατεστρέψατο, ἔλεγον οἱ ἱρέες, ἐπείτε ἐγένετο ἀνακομιζόμενος εν Θάφνῖσι τῆσι Πηλουσίησι, τον ἀδελφεον ἐωντ-J, τω μετρεψε Σεσωστρις την Αἴγυπτον, τοὐτον ἐπὶ ξείνια αυτὰν καλέσαντα και προς αυτῶ τοὐς παῖδας, περινῆσαι εξωθεν την οἰκίην υλy, περινήσαντα δὲ υποπρῆσαι. lτὸν δὲ ώς μαθεῖν τοsτο, αυτίκα συμβουλευεσθαι τῆ γυναικί ' και γὰρ δη καὶ την γυναῖκα αυτὸν αμα ἄγεσθαι. την δέ οἱ συμβουλε αι τῶν παίδων ἐόντων ἔξ τοὐς δύο ἐπὶ την πυρῆν ἐκτείναντα γεφυρῶσαι τὸ καιόμενον, αυτοὐς δ' ἐπ ἐκείνων ἐπιβαλωοντας ἐκσώζεσθαι. ταὐτα ποιῆσαι τον Σέσωστριν, και δύο μὲν τῶν παίδων κατακαῆναι τρόπω τοιούτω, τοὐς

δὲ λοιποὐς ἀποσωθῆναι αμα τω πατρί. Nοστήσας δὲ ὁ Ι- Σέσωστρις ἐς την Αἴγυπτον και τισάμενος τον ἀδελφεὸν τῶ μὲν ὁμίλω, τον ἐπηγάγετο τῶν τὰς χώρας κατεστρέ- αγατο, τούτω μὲν τάδε ἐχρήσατο ' τούς τε οἱ λίθους τοὐς ἐπὶ τούτου τοs βασιλέος κομισθέντας ἐς τοs Nφαίστου τὸ ἱρὸν, ἐόντας μεγάθεῖ περιμήκεας, ουτοι ησαν οἱ ελκύσαντες, καὶ τὰς διώρυχας τὰς νsν ἐούσας ἐν Αἰγs-πτω πάσας ουτοι αναγκαζόμενοι ἄρυσσον. ἐποίευν τε

-κ ἐκόντες Αἴγυπτον, τὸ πρὶν εοsσαν ἱππασίμην καὶ

169쪽

HERODOTI ἀμαξευομενην πῶσαν, ἐνδεέα τουτων. αῶ γὰρ τουτουτοὐ χρόνου Αἴγυπιος ἐουσα πεδιὰς πῶσα ανιαπυ κάὶ ἀναμάξωος γέγονε ' αἴτιω δε τούτων αἱ διώρυχες γεγόνασι λειαι πολλαὶ καὶ παντοίους τρόπους ἔχουσαι. κατέταμνε δὲ τουδε εῖνεκεν την χώρην ὁ βασιλευς ' οσοι τῶν Αἰγυπτίων μη ἐπὶ τφ ποταμφ κεκτέατο τὰς πόλις ἀλλ' ἀναμέσους, ουτοι, οκως τε απίοι υ ποταμος, σπαρονίζοντες υδάτων πλατυτέροισι ἐχρέοντο τοῖσι πόμασι, ἐκ φρεάτων χρε μενοι. τούτων μὲν δη εῖνεκεν κατετμήθοI09 η Αἴγυπτος. l Κατανεῖμαι δὲ την χώρην Αἰγυπτίοισιαπασι τομον ἐλεγον τον βασιλέα, κλῆρον ἴσον ἐκάμμτετράγωνου διδόντα, καὶ ἀπὸ τούτου τὰς προσόδους ποιησασθαι, ἐπιτάξαντα αποφορην ἐπιτελέειν κατ ἐνιαυτόν. εἰ δέ τινος τμ κλήρου ὁ ποταμός τι παρέλοιτο, ἐλθὼν - προς αυτὸν ἐσήμαινε το γεγενημένον ' ὁ δὲ ἔπεμπε τους ἐπισκεψομένους καὶ ἀναμετρήσοντας, οσω ἐλάσσων ὁ χῶρος γέγονε, οκως του λοιπου κατὰ λόγον τῆς τεταγμενης ἀποφορῆς τελέοι. δοκέει δέ μοι ἐνθευτεν γεωμετρίη ευρεθεῖσα ἐς την Ἐλλάδα ἐπανελθεῖν. πόλον

μὲν γὰρ καὶ γνωμονα καὶ τὰ δυώδεκα μέρεα της ἡμερης παρὰ Βαβυλωτίων ἔμαθον οἱ Ἐλληνες. IO Rασιλευς μὲν δη -τος μειος Αἰγύπτιος - - πίης ἐρξε, μνημόσυνα δὲ ἐλίπετο πρὸ του μαιστείου

ανδριάντας λιθίνους δύο μὲν τριήκοντα πηχεων, μυ-- τόν τε καὶ την γυναῖκα, τους δὲ πατηας ἐόντας τέσσε-οας, εἴκοσι πηχέων ἔκαστον. τῶν δη ὁ ἱρευς του μαί- στου χρόνω μετέπειτεν πολλῶ Θαρεῖον τὸν Πέρσην ου περιεῖδε ἱστάντα ἔμπροσθεν ανδριάντα , wὰς ου οἱ πεποιῆσθαι ἔργα οἱάπερ Σεσώστρι τῶ Αἰγυπτίφ. Σε- σωστριν μὲν γὰρ ἄλλα τε καταστρέψασθαι ἔθνεα ουκἐλάσσω ἐκείνου καὶ δὴ καὶ Σκύθας, Θαρεῖον δὲ Ου δυνασθῆναι Σκύθας ελεῖν. o- ῶν δίκαιον εἶναι ἴστάναι

170쪽

ἔμπροσθε των ἐκείνου αναθημάτων μη ουκ υπερβαλλόμενον τοῖσι ἔργοισα Θαρεῖον μέν νυν λέγουσι προς ταυτα συγγνώμην ποιησασθαι. Σεσωστριος τελευτήσαντος ἐκδαασθαι ἔλεγos III την βασιληίην τον παῖδα αυτ Φερων, τον ἀποδέξασθαι μὲν ουδεμίαν στρατηίην, συνενειχθῆναι δέ οἱ τυφλὸν γενέσθαι δια τοιόνδε πρηγμα ' τos ποταμου κατελθόντος μεγιστα δη τότε ἐπ' ὀκτωκαίδεκα πηχεας, ῶς υπερέβαλε τὰς ἀρουρας, πνευματος ἐμπεσόντος κυματίης ὁ ποταμὸς ἐγένετο. τον δὲ βασιλέα λέγουσι τ τον ἀτασθαλίη χρησάμενον λαβόντα αἰχμην βαλεῖν ἐς μέσας τὰς δίνας τω ποταμ , μετὰ δὲ αυτίκα καμόντα αυτὸν τοὐς οφθαλμοὐς τυφλωθηναι. δέκα μὲν δη ἔτεα εἶναί μιν τυφλὸν , ενδεκάτω δὲ λεῖ ἀπικέσθαι οἱ μαντηρον

ἐκ Βουτους πόλιος, ῶς ἐξηκει τι οἱ ὁ χρόνος τῆς ζημίης

καὶ ἀναβλέψει γυναικὸς οὐρω νιψάμενος τοὐς ὀφθαλμοῖς, Θις παρὰ τὸν εωυτῆς ἄνδρα μομον πεφοίτηκε, ἄλλων ανδρῶν ἐουσα ἄπειρος. καὶ τὸν πρώτης τῆς μυ-τos γυναικὸς πειρασθαι, μετὰ δὲ, ῶς οὐκ ἀνέβλεπε, ἐπεξῆς πασέων πειρῆσθαι ' ἀναβλέψαντα δὲ συναγαγεω τὰς γυναῖκας, των ἐπειρηθη, πλὴν ἡ τῆς τω o p νιψ μενος ἀνέβλεψε, ἐς μίαν πόλιν, ἡ νυν καλέεται Ἐρυθρῆβῶλος, ἐς ταύτην συναλίσαντα υποπρῆσαι πάσας σμαυτῆ τῆ πόλι. τῆς δὲ νιψάμενος τω ουρφ ἀνέβλεψε, ταυτην δὲ ειχε αυτὸς γυναῖκα. ἀναθηματα δὲ ἀποφυγὼν την πάθην των οφθαλμῶν ἄλλα τε ἀνὰ εὰ ἱρὰ πάντα τὰ λόγιμα ἀνέθηκε, καὶ τοὐ γε λόγον μάλιστα ἄξιόν ἐστι ἔχειν, ἐς του ιλίου τὸ ἱρὸν ἀξιοθηητα ἀνέθηκε ἔργα, οβελοὐς δύο λιθίνους, ἐξένὸς ἐόντα λάτερον λίθου, μῆκος μὲν ἐκάτερον πηχέων ἔκατὸν, εὐρος δὲ Οκτὼ πηχέων. I ύτου δὲ Αδέξασθαι τὴν βασιληίην ἔλεγον ἄνδρα Ita