Herodoti Historiarum libri 9 curavit Henr. Rudolph Dietsch

221쪽

. HERODOTI ὁ φαμμηνιτος ἔλαβε τον μισθω ἀπιστὰς γαρ Αἰγυπτίους ηλω, ἐπείτε ἐπάωτος ἐγένετο υπο Καμβυσεω,

αἶμα ταύρου πιὼν ἀπεθανε παραχρημα. ουτω δη ουτος

16 ἐτελεύτησε. Καμβύσης δὲ ἐκ Μέμφιος ἀπίκετο ἐς Σάωπόλιν βουλόμενος ποιῆσαι τα δη κιὰ ἐποίησε. ἐπείτε γὰρ ἐσηλθε ἐς τὰ του Ἀμάσιος οἰκία, αυτίκα ἐκέλευε ἐκ τῆς ταφῆς τον πιάσιος νέκυν ἐκφέρειν ἔξω, ώς-ταυτάοι ἐπιτελεα ἐγένετο, μαστιγουν ἐκέλευε καὶ τὰς τρίχας ἀποτίλλειν καὶ κεντρουν τε καὶ τἄλλα πάντα λυμαίνεσθαι. ἐπείτε δὲ καὶ ταυτα ἔκαμον ποιευντες ὁ γὰρ δηνεκρὸς με τεταριχευμενος ἀντεῖχε τε καὶ ουδὲν διωχέετο , ἐκέλευσε μιν ὁ Καμβύσης κατακαυσαι, ἐντελλόμενος ουκ ὁσια. Περσαι γὰρ θεὸν νομίζουσι εἶναι τοπυρ. τὸ ἄν κατακαίειν τοὐς νεκροῖς ουδαμῶς ἐν νόμωουδετέροισί ἐστι, Πέρσησι - δι δπερ εἴρηται, θεῶου δίκαιον εἶναι λεγοντες νέμειν νεκρὸν ἀρο ρώπου, Αἰγυπτίοισι δὲ νενόμισtαι τὸ πυρ θηρίον εἶναι ἔμψυχον, πάντα δὲ αυτὸ κατεσθίειν τάπερ ῶν λάβη, πλησθεν δὲ τῆς βορῆς συναποθνήσκειν τρο κατεσθιομενω. οὐκῶν θηρίοισι νόμος -δαμῶς σφί ἐστι τὸν νέκυν δι- δοναι, καὶ διὰ ταυτα ταριχεύουσι, ινα μη κείμενος υπὸ ευλέων καταβρωθῆ. Ουτω δη οὐδετέροισί νομιζόμενα ἐνετέλλετο ποιέειν ὁ Καμβύσης. ῶς μεντοι Αἰγύπτιοι

λέγουσι, οὐκ ασις ἐν ὁ ταυτα παθῶν, ἀλλ' ἄλλος

των τις Αἰγυπτί- ἔχων την αυτην ἡλικίην ωμάσι, τῶλυμαινόμενοι Πέρσαι ἐδόκεον Ῥμάσι λυμαίνεσθαι. λ

γουσι γὰρ, ώς πυθόμενος ἐκ μαντηίου ὁ ωμασις τὰ

περὶ εωυτὸν ἀποθανόντα μέλλοι γίνεσθαι, ουτω δὴ ακεομενος τὰ ἐπιφερόμενα τὸν μεν ἄνθρωπον τομοντον μαστιγωθέντα ἀποθανόντα ἔθαψε ἐπὶ τῆσι θύρησι ἐντος τῆς μυτου θήκης, εωυτὸν δὲ ἐνετείλατο τω παιδι ἐν μυχφ τῆς θηκης ώς μάλιστα θεῖναι. αἱ μέν νυν ἐκ

222쪽

LIB. III. CAP. 15 - 19.

του υμάσιος ἐντολαὶ αυται, αἱ ἐς την ταφην τε καὶ τονανθρωπον ἔχουσαι ου μοι δοκέουσι ἀρχην γενέσθαι, αλλως δ' αυτὰ Αἰγυπτιοι σεμνουν.-τὰ-ταὐτα Ο Καμβύσης ἐβουλευσατο τριπασίας 17 στρατηίας, ἐπί τε Καρχηδονίους καὶ ἐπὶ ' μωωίους καὶ

επὶ τοὐς μακροβίους Αἰθίοπας, οἰκημένσυς δὲ Λιβυης ἐπὶ τῆ νοτίη θαλάσσι. βουλευομένν δέ οἱ ἔδοξε ἐπὶ μεν

Καρχηδονίους τον ναυτικὸν στρατόν ἀποστέλλειν , ἐπὶ δὲ ' μωνίους του πεζω ἀποκρίναντα, ἐπὶ δὲ τοῖς Αἰθίοπας κατόπτας πρῶτον, ὀψομενους τε την ἐν τουτοισι τοῖσι Αἰθίοψι λεγομένν' εἶναι ηλίου τράπεζαν, εἰ ἔστι ἀληθέως, καὶ προς ταυτη τὰ ἄλλα κατοψομένους, δωρα δε τφ λόγφ φέροντας τp βααλδε αυτῶν. υ-τράπεζα 18του ηλίου τοιηδε τις λέγεται εἶναι ' λειμων ἐστι ἐν τῶ προαστείω ἐπίπλεος κρεῶν εφθῶν πάντων τῶν τετραπόδων, ἐς τὸν τὰς μὲν νυκτας ἐπιτηδευοντας τιθέναι τὰ κρέα τοὐς ἐν τέλετ έκάστους ἐόντας τῶν ἀστῶν, τὰς δὲ ημέρας δαίνυσθαι προσιόντα τὸν βουλόμενον ' φάναι δὲ τ ς ἐπιχωρίους ταύτα τηκ γην αὐ- ἀναδιδόναιἐκάστοτε. η μὲν δη τράπεζα του ηλίου καλεομένη λέγε ται εἶναι τοιηδε. Καμβυση-ώς ἔδοξε πέμπειν τοὐς Is κατασκόπους, αὐτίκα μετεπέμπετο Ἐλεφαντίνης πό- .λιος τῶν 'H οφάγων ἀνδρῶν τοῖς ἐπισταμενους την Αἰθιοπίδα γλῶσσαν. ἐν β τουτους μετηισαν, ἐν τουτφ ἐκελευε ἐπὶ την Καρχηδόνα πλώειν τὸν ναυτικὸν στρατόν. Φοίνικες δὲ Ουκ ἔφασαν ποιησειν ταὐτα ' ὁρκίοισι τε γὰρ μεγάλοισι ἐνδεδέσθαι, καὶ Ουκ αν ποιέεινοσια ἐπὶ τοὐς παῖδας τοὐς μυων στρατευόμενοι. Φοινίκων δὲ Ου βουλομένων οἱ λοιποὶ Ουκ αξιόμαχοι θί- νοντο. Καρχηδόνιοι μεν νυν Ουτω δουλοσύνην διεφυρογον πρῖς Περσέων. Καμβυσης γὰρ βίην ουκ ἐδικαίου προσφέρειν Φοίνιξι, οτι σφεας ουε αυτοὐς ἐδεδωκεσαν

223쪽

HER0D0TI Πέρσησι καὶ πας ἐκ Φοινίκων ηρτητο ὁ ναυτικος στρωτός. δόντες δὲ καὶ Κύπριοί σφεας αυτους Περσησι ἐστρα- 20 τευοντο ἐπ' Αἴγυπτον Ἐπείτε τῶ Καμβύση ἐκ τῆς Ελεφαντίνης ἀπίκοντο οἱ γχθυοφάγοι, ἔπεμπε αυτοὐς ἐς τοὐς Αἰθίοπας ἐντειλάμενός τε τα λέγειν χρῆν, καὶ

δῶρα φεροντας πορφύρεόν τε εἷμα καὶ χρύσεον στρεπτον περιαυχενιον καὶ ψέλια και μύρου αλάβαστρον καὶ φοινικηίου οἴνου κάδον. οἱ δὲ Αἰθίοπες οὐτοι, ἐς τους ἀπέπεμπε ὁ Καμβύσης, λεγονται εἶναι μέγιστοι καὶ κάλλιστρι ανθρώπων πάντων. νόμοισι καὶ ἄλλοισι χρῆσθαι αυτούς φασι κεχωρισμένοισι τῶν ἄλλων -- πων, κάὶ δὴ καὶ κατὰ τὴν βασιληίην τοιῶδε ' τον ἀν τῶναστῶν κρίνωσι μέγιστόν τε ειναι και κατὰ το μέγαθος

2I ἔχειν τὴν ἰσχῶν, τοὐτον ἀξιοsσι βασιλεύειν. 'Eς τούτους ῶν τοὐς ἄνδρας ως ἀπίκοντο οἱ γχθυοφάγοι, διδόντες τὰ δῶρα τῶ βασιλέῖ αυτῶν ἔλεγον τάδε Βασιλεὐς ὁ Περσέων Καμβύσης βουλόμενος φίλος τοι καὶ ξεῖνος γενέσθαι ἡμέας τε ἀπέπεμψε ἐς λόγους τοι ἐλθεῖν κωλεύων, καὶ δῶρα ταsτά τοι διδοῖ, τοῖσι και αυτος μάλιστα Οεται χρεόμενος. V Αἰθίοψ μαθὼν, ὁτι κατόπται ηκοιεν, λέγει προς αυτοὐς τοιάδε Οἴτε ὁ Περσέων βασιλεὼς δῶρα ἡμέας ἔπεμψε φέροντας προτιμέων πολλού ἐμοὶ ξεινος γενέσθαι, οὐτε υμεῖς λέγετε

ἀληθέα ήκετε γὰρ κατόπται τῆς ἐμῆς αρχῆς οἴτε ἐκεῖνος α ρ ἐστι δίκαιος ' εἰ γὰρ ἡν δίκαιος, Οἴτ' ἀν ἐπεθύμησε χώρης ἄλλης ἡ τῆς μυτοs, οὐτ' ἀν ἐς δουλοσύνην ανθρώπους ἡγε, ὁπ' ἄν μηδεν ήδίκηται. νυν δεαυτῶ τόξον τόδε διδόντες τάδε ἔπεα λέγετε βασιλεὼς ο Αἰθιόπων συμβουλεύτι τῶ Περσέων βασιλέῖ, ἐπεὰν ούτω εὐπετέως Ελκωσι τὰ τοξα Πέρσαι ἐόντα μεγάθεττοσαμα, τότε ἐπ' Αιθίοπας τοὐς μακροβίους πλήθετυπερβαλλόμενον στρατεύεσθὰι ' μέχρι δε τούτου θεοῖσι

224쪽

εἰδέναι χάριν, οῖ ουκ ἐπὶ νόον τράπουσι Αἰθιόπων πασὶ γην αλλην προσκτῆσθαι τῆ ἐωυτῶν. Tαυτα εἴπας 22 καὶ ἀνεὶς το τόξον παρέδωκε τοῖσι ηκουσι, λαβὼν δὲ τοευα το πορφυρεον εἰρώτα, ο τι εἴη καὶ οκως πεποιημένον. εἰπάντων δὲ των δεθυοφάγων τηρο αληθειαν.

περὶ τῆς πορφυρης καὶ τῆς βαφῆς, δολεροὐς μεν τοὐς

ανθρώπους ἔφη εἶναι, δολερὰ δε αυτῶν τα εῖματα. δε τερα δε τον χρύσεον εἰρώτα στρεπτὸν τον περιαυχενιον

καὶ τὰ ψέλια. ἐξηγεομένων δὲ των 'Ιχθυοφάγων του κόσμον αὐτῶν γελάσας ὁ βασιλεῶς καὶ νομισας εἶναί σφεα πέδας εἶπε, ώς παρ' εωυτοῖσί εἰσι ἐωμαλεώτεραι

τούτων πεδαι. τρίτον δε εἰρώτα το μύρον εἰπάντων δὲ τῆς ποιήσιος πέρι και ἀλείψιος, τον αυτον λόγον τον

καὶ περὶ τοs εῖματος εἶπε. ώς δὲ ἐς τον οἶνον ἀπίκετο καὶ ἐπύθετο αυτοs την ποίησιν , 6περησθεὶς τω πόματι ἐπείρετο, ο τι τε σιτέεται ὁ βασιλεῶς και χρόνον ὁκόσον μακρότατον ἀνὴρ Πέρσης ζώει. οἱ δὲ σιτέεσθαι μὲν του ἄρτον εἶπαν ἐξηγησάμενοι των πυρῶν την φύσιν, ὀροδώκοντα δ' ἔτεα ζόης πλήρωμα ανδρὶ μακρότατον προ- κέεσθαι. προς ταλα ὁ Αἰθίοψ ἔφη οὐδὲν θωυμάζειν, ' εἰ σιτεόμενοι κόπρον ἔτεα ολίγα ζώουσι οέδὲ γὰρ ἀντοσαυτα δύνασθαι ζώειν σφεας, εἰ μη τῶ πόματι ἀνωφερον, φράζων τοῖσι γχθυοφάγοισι τον οἶνον τοὐτο. γὰρ εο τοὐς υπὸ Περσέων έσσοῶσθαι. 'Aντειρομένων 23τον βασιλέα τῶν γχθυοφάγων τῆς ζόης καὶ διαίτης πέρι, ἔτεα μὲν ἐς εἴκοσί τε και εκατὸν τοὐς πολλοὐς αὐτῶν ἀπικνέεσθαι, έπωβάλλειν δέ τινας καὶ ταλα, σίτησιν δὲ εἶναι κρέω ἐφθὰ και πόμα γάλα. θῶμα δὲ ποιευμένων τῶν κατασκόπων περὶ τῶν ἐτέων ἐπὶ κρήνην σφι ἡγήσασθαι, απ' ῆς λουόμενοι λιπαρώτεροι ἐγίνοντο, κατάπερ εἰ ἐλαχυ εἴη ' ἔζειν-απ' αυτῆς ώς

ων. ἀσθενὲς δὲ το Γδωρ τῆς κρήνης ταύτης ουτω δή

225쪽

τι ἔλεγον εἶναι οἱ κατάσκοποι ωστε μηδεν οἱόν τε εἶναι

επ' αυτου ἐπιπλώειν, μήτε ξυλον μήτε των οσα ξυλου ἐστὶ ἐλαφρότερα, ἀλλα πάντα σφεα χωρέειν ἐς βυσσόν. to δὲ ύδωρ τοsτο εἴ σφί ἐστι ἀληθέως οἷόν τι λέγεται, διὰ τοsτο αν εἶεν, τosτρο τα πάντα χρεόμενοι, μακομβιοι. απὸ τῆς κρήνης δὲ ἀπαλλασσομένων ἀγαγεῖν σφέας ἐς δεσμωτήριον ἀνδρῶν, ἔνθα τους πάντας ἐν πεδρσι

χρυσερσι δεδεσθαι. εστι δὲ ἐν τούτοισι τοῖσι Αἰθίοσγιπάντων ὁ χαλκὸς σπανιώτατον καὶ τιμιωτατον. θηη -

μενοι δὲ καὶ τὸ δεσμωτήριον ἐθεισαντο καὶ την του 24 ἡλιου λεγομένην τράπεζαν. μετὰ δὲ ταυτην τελευταίας ε σαντο τας θήκας αυτῶν , αῖ λεγονται σκευάζεσθαι ἐξ ἀέλου τρόπω τοιῶδε ἐπεὰν τὰν νεκρὸν ἰσχνήνωσι,' εἴYε δὴ κατά περ Αἰγυπτιοι εἴτε ἄλλως κως, γυψώσαντες ἄπαντα αυτον γραφῆ κοσμέουσι, ἐξομοιευντες τὼ ειδος ἐς τὀ δυνατὸν, ἔπειτεν δε οἱ περιιστῶσι στήληνυέλου πεποιημενην κοίληπι ξ δέ σφι πολλὴ και ευεργὀς ορύσσεται' ἐν μωρ δε τῆ στήλ5 ἐνεώa διαφαίνεται ὁ νέκυς ουτε ὀδμὴν ουδεμίαν ἄχαριν παρεχόμενος οὐτὰ ἄλλο ἀεικὲς ουδὲν, καὶ ἔχει πάντα φανερὰ ομοίως αυτῶτῶ νέκυτ. ἐνιαυτὸν μὲν δὴ ἔχουσι τὴν στήλην ἐν τοῖσι οἰκίοισι οἱ μάλιστα προσήκοντες πάντων τε ἀπαρχόμενοι καὶ θυσίας οἱ προσάγοντες, μετὰ δε ταυτα ἐκκομίσαντες 25 ωτῆσι περὶ τὴν πόλιν. Θηησάμενοι δὲ τα πάντα οἱ κατάσκοποι ἀπαλλάσσοντο ὀπίσω. ἀπαγγειλάντων δὲ ταυτα τούτων αλίκα ὁ Καμβύσης οργὴν ποιησάμενος ἐστρατευετο ἐπὶ τοὐς Αἰθίοπας, ουτε παρασκευὴν σίτουουδεμίαν παραγγείλας, ουτε λόγον μυτῶ δοὐς υτι ἐς

τὰ ἔσχατα γῆς ἔμελλε στρατεύεσθαι ' οἷα δὲ ἐμμανής τε ἐων καὶ οὐ φρενήρης, ῶς Ooυε των 'Ιχθυοφάγων,

ἐστρατευετο, Ἐλλήνων μὲν τους παρεόντας αυτοs τάξας υπομένειν, τὸν δὲ πεων πάντα ἄμα αγόμενος. ἐπείτε

226쪽

LI B. III. C A P. M - 26.

δὲ στρατευόμενος ἐγένετο ἐν Θηβyσι, ἀπέκρινε του στρα- του πέντε μυριάδας, καὶ τουτοισι μὲν ἐνετέλλετο μωνίους ἐξανδραποδισαμενους τὰ χρηστηριον το του Λιος ἐμπρῆσαι, αυτος δὲ τον λοιπὸν ἄγων στρατὸν ηιε ἐπὶ τοὐς Αἰθίοπας. πρὶν δὲ της οδοs τὀ πέμπτον μέρος διεληλυθέναι την στρατιην αυτίκα πάντα αυτοὐς τα εἶχον σιτίων ἐχόμενα ἐπελελοίπεε, μετὰ δὲ τὰ σιτία καὶ τα -οζύγια ἐπέλιπε κατεσθιόμενα. εἰ μέν νυν μαθων ταλα ὁ Καμβυσης ἐγνωσιμάχεε καὶ ἀπηγε οπίσω τον

στρατὸν, ἐπὶ τῆ ἀρτηθεν γενομένη ἀμαρτάδι ην δν ἀνηρσοφὸς, νυν δὲ οὐδένα λόγον ποιεύμενος ηιε αἰει ἐς τὸ πρόσω. οἱ δὲ στρατιῶται ἔως μέν τι εἶχον ἐκ τῆς γης λαμβάνειν, ποιηφαγέοντες διέζωον, ἐπεὶ δὲ ἐς την ψάμμμον ἀπίκοντο, δεινὸν ἔργον αυτῶν τινες ἐργάσαντο ' ἐκδεκάδος γὰρ ενα σφέων αυτῶν ἀποκληρωσαντες κατ φαγον. πυθόμενος δὲ ταλα ὁ Καμβύσης, δείσας την ἀλληλοφαγίην απέὶς τὸν μ' -ίοπας στόλον ὀπωω ἐπορεύετο, καὶ ἀπικνέεται ἐς Θήβας πολλοὐς ἀπολέσας τos στρατου. ἐκ Θηβέων δὲ καταβὰς ἐς Μέμφιν τοὐς Ελληνας ἀπῆκε ἀποπλωειν. V μὲν ἐπ' Αἰθίοπας στόλος ουτω ἔπρηξε, οἱ δ' αὐ- 26των ἐπ' ' μωνίους ἀποσταλέντες στρατεύεσθαι, ἐπείτε ὁρμηθέντες ἐκ των Θηβέων ἐπορευοντο ἔχοντες αγ- γοὐς, ἀπικόμενοι μὲν φανεροί εἰσι δευασιν πόλιν, την

ἔχουσι μὲν Σάμιοι τῆς Αἰσχριωνίης φυλῆς λεγόμενοι εἶναι, απέχουσι δὲ ἔπτὰ ἡμερέων οδὸν απὸ Θηβέων διὰ ψάμμου, οὐνομάζεται δὲ ὁ χῶρος ουτος κατὰ Ἐλλήνων

γλῶσσαν Μακάρων νῆσος. ἐς μὲν δη τομον τὸν χῶρον λέγεται ἀπικέσθαι τὸν στρατὸν, τὸ ἐνθεμεν δὲ, οτι μηαυτοὶ Ῥμμωνιοι καὶ οἱ τούτων ἀκούσαντες, ἄλλοι ουδένες Οὐδὲν ἔχουσι εἰπεῖν περι αυτῶν οὐτε γὰρ ἐς τοὐς υμμωνίους ἀπίκοντο Οἴτε ὀπίσω ἐνόστησαν. λέγεται

227쪽

αυτοὐς μεταξύ κου μάλιστα αυτῶν τε και τῆς 'Oάσιος, ἄριστον δὲ αἱρεομενοισι αυτοῖσι ἐπιπνευσαι νότον μέγαν τε και ἐξαίσιον, φορεοντα δὲ θῖνας τῆς ψάμμου καταχῶσαί σφεας, καὶ τρόπP τοιουτω ἀφανισθῆναι. 'Aμμώνιοι μεν ουτω λεγουσι γενέσθαι περὶ τῆς στρατιῆς

27 ταυτης. Ἀπιγμένου δὲ Καμβυσεω ἐς Μέμφιν εφάνη

Afγυπτίοισι ὁ Ἀπις, τον Ἐλληνες Ἐπαφον καλέουσι επιφανέος δὲ τούτου γενομένου αυτίκα οἱ Αἰγύπτιοιεῖματά τε ἐφόρεον τὰ κάλλιστα καὶ ἐσαν ἐν θαλίησι. ἰδὼν δὲ ταυτα τοὐς Αἰγυπτίους ποιευντας ὁ Καμβύσης, πάγχυ σφέας καταδόξας εωυτοs κακῶς πρηξαντος χαρ- μόσυνα ταῶτα ποιέειν, ἐκάλεε τοὐς ἐπιτρόπους τῆς Μέμφιος, ἀπικομένους δὲ ἐς ο φιν εἴρετο, ὁ τι πρότερον μὲν ἐόντος αὐτου ἐν Μέμφι ἐποίευν τοιουτο ουδὲν ΑΘ

πτιοι, τότε δὲ, ἐπεὶ αυτὰς παρείη τῆς στρατιῆς πλῆθός τι ἀποβαλών. οἱ δὲ ἔφραζον, ῶς σφι θεὸς εἴη φανεὶς διὰ χρόνου πολλου ἐωθὼς ἐπιφαίνεσθαι, και ώς ἐπεὰν φανῆ, τότε πάντες οἱ Αἰγύπτιοι κεχαρηκότες ὁρτάζοιεν. ταυτα ακούσας ὁ Καμβύσης ἔφη ψεύδεσθαί σφεας, και 28 ώς ψευδομένους θανάτ' ἐζημίου. Ἀποκτείνας δε τούτους δεύτερα τοὐς ἱρέας ἐκάλεε ἐς μιν. λεγόντων δεκατὰ τὰ αυτὰ των ἱρέων ου λήσειν ἔφη αυτὸν, εἰ θεός τις χειροήθης ἀπιγμένος εἰη Αἰγυπτίοισι. τοσαsτα δὲ εἴπας ἐπάγειν ἐκέλευε τὸν 'Aπιν τοὐς ἱρέας. οἱ μὲν δὴ μετήισαν ἄξοντες. ὁ δε υπις ουτος ὁ Ἐπαφος γίνεται μόσχος ἐκ βοῖς, ῆτις ουκέτι ο- τε γίνεται ἐς γαστέρα ἄλλον βαλέσθαι γόνον. Αἰγύπτιοι δὲ λέγουσι σέλας ἐπὶ

τὴν βουν ἐκ του ουρανοὐ κατίσχειν, καί μιν ἐκ τούτου τίκτειν τὸν υπιν. ἔχει δὲ ὁ μόσχος ουτος ὁ 'Aπις καλεόμενος σημήια τοιάδε εὼν μέλας ἐπι μὲν τῶ μετώπω λευ-

228쪽

κὸν τετράγωνον, ἐπὶ δε του ν-ου αἰετον εἰκασμένον,

ἐν δὲ διπλόας, υπο δὲ τη γλώσσηκάνθαρον. ηγαγον τον υπιν οἱ ἱρέες, ὁ πιμ-29βυσης, οἷα ἐὼν υπομαργότερος , σπασάμενος το ἐγχειρίδιον, ἐθελων τυψαι την γαστερα τουωπιος παίει τον μηρόν γελάσας δε εἶπε προς τους ἱρέας ' Σὸ κακαὶ κεφαλαὶ, τοιουτοι θεοὶ γίνονται , ἔναιμοί τε καὶ σαρκώδεες καὶ ἐπαῖοντες σιδηρίων , ἄξιος μὲν Αἰγυπτίων Ουτός γε ὁ θεός ' ατάρ τοι υμεῖς γε ου χαίροντες γέλωτα εμε θήσεσθε. Taυτα εἴπας ἐνετείλατο τοῖσι ταυτα πρησσουσι τοὐς μεν ἱρέας ἀπομαστιγῶσαι, Αιγυπτίων δὲ των ἄλλων τον αν λάβωσι ὁρτάζοντα κτείνειν. η ὁρτη μενδη διελελυτο Αἰγυπτίοισι, οἱ δε ἱρέες ἐδικαιευντο, ὁ δευπις πεπληγμενος τον μηρὐν ἔφθινε εν τῶ ἱρῶ κατακείμενος. καὶ τον μεν τελευτήσαντα ἐκ του τρωματος

ἔθαψαν οἱ ἱρέες λάθρη Καμβυσεω Καμβυσης δε, ῶς λέγουσι Αιγύπτιοι, αυτίκα διὰ30τομο τὀ αδίκημα εμάνη, ἐών ουδε πρότερον φρενήρης. καὶ πρῶτα μεν των κακῶν ἐξεργάσατο τον ἀδελφεὼν Σμέρδιν ἐόντα πατρὸς καὶ μητρὸς τῆς αυτῆς, τον ἀπε - πεμψε ἐς Πέρσας φθόνφ ἐξ Αἰγυπτου, ὁτι τὸ τόξον μου- νος Περσέων ἴσον τε ἐπὶ δύο δακτύλους εἴρυσε, τὰ παρὰ του Αἰθίοπος ήνεικαν οἱ γχθυοφάγοι, των δε ἄλλων Περσέων Ουδεις οιός τε ἐγένετο. αποιχομένου ἁν ἐς Περσας τ0s Σμέρδιος ὁψιν εἶδε ὁ Καμβύσης ἐν τωυπνω τοιήνδε ἔδοξέ οἱ ἄγγελον ἐλθοντα ἐκ Περσέων ἀγγέλλειν, ώς ἐν τῶ θρόνω τῶ βασιληίφ ἱζόμενος Σμέρδις τῆ κεφαλὴ του ουρανου ψαύσειε. πρῖς ὼν ταυταδείσας περὶ μυτου, μή μιν ἀποκτείνας ὁ ἀδελφεῖς ἄρχη, πέμπει Πρηξάσπεα ἐς Πέρσας, ὀς οἱ ἐν ἀνὴρ Περσέων

πιστότατος, αποκτενέοντά μιν. ὁ δὲ ἀναβὰς ἐς Σοῶσα ἀπέκτεινε Σμέρδιν, οἱ μεν λέγουσι ἐπ' ἄγρην ἐξαγαν

229쪽

ΗER0DOTIγόντα, οἱ δὲ ἐς την ρρυθρην θάλασσαν προσαγαγοντα 31 καταποντῶσαι. Πρῶτον μὲν δη λέγουσι Καμβυση τῶν κακῶν αρξαι τοsτο, δευτερα δὲ ἐξεργάσατο την ἀδελφεην ἐπισπομενην οι ἐς Αἴγυπτον, τn καὶ συνοίκεε κάὶην οἱ ἀπ ἀμφοτέρων ἀδελφεη. ἔγημε δὲ αυτην ωδε οὐδαμῶς γαρ ἐώθεσαν πρότερον Ἀσι, ἀδελφεησι συνοικέει ν Πέρσαι ' ηράσθη μιης τῶν ἀδελφεῶν Καμβυσης,

καὶ ἔπειτεν βουλόμενος αυτην γῆμαι, Θι Ουκ ἐωθότα ἐπενόεε ποιησειν , είρετο καλέσας τους βασιληίους δικαστὰς, εἴ τις ἔστι κελευων νόμος τον βουλόμενον ἀδελφεῆ συνοικεειν. οἱ δὲ βασιλφοι δικαστοὰ κεκρ νένοιανδρες γίνονται Περσεων, ἐς ου ἀποθάνωσι η σφι παρευρεθy τι αδικον, μεχρι τούτου ' ουτοι δὲ τοῖσι Πέρσησι δίκας δικάζουσι καὶ ἐξηγηταὶ τῶν πατρί- θεσμῶν γίνονται, καὶ πάντα ἐς τουτους ανακέεται. εἰρομένου του Καμβυσεω υπεκρίνοντο αυτῶ ουτοι καὶ δίκαια καὶ

ἀσφαλέα, φάμενοι νόμον ουδένα ἐξευρίσκειν, δε κελεύει ἀδελφεῖ συνοικέειν ἀδελφεδν, αλλον μέντοι ἐξευρηκέναι νόμον, τῶ βασιλεύοντι Περσέων ἐξεῖναι ποιέειν τὸ αν βούληται. ουτω ουτε τον νόμον ἔλυσαν δείσαντες καμβύσην, ῖνα τε μη αυτοὶ ἀπόλωνται τον νόμον περιστέλλοντες, παρεξευρον αλλον νόμον σύμμαχον τῶ ἐθέλοντι

γαμέειν ἀδελφεάς. τότε μὲν δη ὁ Καμβύσης ἔγημε την ἐρωμένην, μετὰ μέντοι ου πολλὸν χρόνον ἔσχε ἄλλην

ἀδελφεηw τούτων δῆτα την νε-έρην ἐπισπομένην οἱ 32 ἐπ' Αἴγυπτον κτείνει. -φὶ δὲ τῶ θανάτω αυτης διξὸς, ῶσπερ περὶ Σμέρδιος, λέγεται λόγος. Ἐλληνες μὲν γὰρ λέγουσι Καμβύσην συμβαλεω σκύμνον λέοντος σκύλακι κυνος, θεωρέειν δὲ καὶ την γυναῖκα ταύτην, νικεομένου δὲ του σκύλακος ἀδελφεὸν αυτου ἄλλον σκύλακα ἀποο-: ξαντα τον δεσμον παραγενέσθαι οἱ, δύο δὲ γενομένους ουτω δη τους σκύλακας ἐπικρατησαι του σκύμνου.

230쪽

LIB. III. CAP. 30

καὶ τον μὲν Καμβυσην ηδεσθαι θηευμενον, την δὲ παρημένην δακρυειν. Καμβυσην μαθόντα τομο λείρεσθαι, διότι δακρυει, την δὲ εἰπεω, ῶς ἰδουσα τον σκυλακα τῶ ἀδελφεω τιμωρησαντα δακρυσειε, μνησθεῖσά τε Σμέρδιος καὶ μαθουσα, ῶς ἐκείνφ ουκ εἴη ὁ τιμωροσων. Ἐλληνες μὲν δη διὰ τομο το ἔπος φασὶ αυτην ἀπολέσθαι υπὸ Καμβυσεω, Αἰγυπτιοι δὲ ώς τραπεζη περικαπημένων λαβομαν θρίδακα την γυναῖκα

περιτῖλαι καὶ ἐπανείρεσθαι τον ἄνδρα, κότερον περιτετιλμένη η δασέα η θρῖδαξ ἐοsσα εἴη καλλίων, καὶ τον

φάναι δασέαν, την δ' εἰπεῖν' Tαυτην μεντοι κοτε συτην θρίδακα ἐμιμησαο, τον Κυρου οικον ἀποψιλώσας.

Toυ δὲ θυμωθέντα ἐμπηδησαι αυτp ἐχουσῖ ἐν γαστρὶ, καί μιν ἐκτρώσασαν ἀποθανεῖν. Wsτα μὲν ἐς τοὐς 33 οἰκηίους ὁ Καμβυσης ἐξεμάνη, εἴτε δη διὰ τον υπιν εἴτε

καὶ ἄλλως, οἷα πολλὰ ἔωθε ανθρώπους κακὰ καταλαμβάνειν ' καὶ γάρ τινα ἐκ γενεης νούσον μεγάλην λεγεται ἔχειν ὁ Καμβύσης, την ἱρην ουνομάζουσι τινές.ου νυν τοι ἀεικὲς ουδὲν ην τοὐ σώματος νοsσον μεγάλην νοσεοντος μηδὲ τὰς φρένας υγιαίνειν. Tάδε δ' ἐς τους 34 ἄλλους Πέρσας εξεμάνη ' λέγεται γὰρ εἰπεω αυτὸν προς Πρηξάσπεα, τον ἐτίμα τε μάλιστα καί οἱ τὰς αγγελίας ἐφόρεε ούτος, τουτου τε ὁ παῖς οἰνοχόος ην τῶ Καμβύσn, τιμη δὲ καὶ αυτη ου σμικρη, εἰπεῖν δὲ λέγεται τάδε Πρήξασπες, κοῖόν μέ τινα νομίζουσι Πέρσαι εἶναι ἄνδρα, τίνας τε λόγους περὶ ἐμέο ποιεsνται; Gν δὲ εἰπεῖν 'δέσποτα, τὰ μὲν ἄλλα πάντα μεγάλως ἐπαινέεαι, τη δὲ φιλοινίη σέ φασι πλεόνως προσκέεσθαι. ν μὲν δη λέγειν ταsτα περὶ Περσέων, τον δὲ θυμωθέντα τοισίδε ἀμείβεσθαι ' μν ἄρα μέ φασι Πέρσαι

οἴνω προσκείμενον παραφρονέειν καὶ ουκ εἶναι νοημονα.ουδ' ἄρα σφέων οἱ πρότεροι λόγοι ησαν αληθέες. μό-